Ñaõ Töøng Giam Giöõ,Haønh Haï Ngöôøi Vieät Nam
(Vôùi goùp y cuûa Dieãn Ñaøn Quoác Teá Cuûa Caùc Phong Traøo Daân Chuû VN)
Ghi chuù cuûa Dieãn Ñaøn Quoác Teá Cuûa Caùc Phong Traøo Daân Chuû VN (Internet username: Vietmarketing): Chuùng toâi coù yù kieán laø ñeà nghò môû loái cuûa nhaø baùo Nguyeãn Ñaït Thònh caàn ñöôïc nghieân cöùu ñeå t ieán haønh, neáu khaû thi; nhaát laø khi löïc löôïng cuûa ngöôøi Vieät tò naïn taïi Hoa Kyø raát ñoâng. Do ñoù chuùng toâi ñeà nghò laø Toång Hoäi Cöïu Tuø Nhaân Chính Trò phoái hôïp vôùi Coäng Ñoàng VN taïi Hoa Kyø vaø caùc luaät gia VN taâm huyeát taïi Myõ, nghieân cöùu kyõ vaán ñeà, nhaát laø thu thaäp nhaân chöùng vaø chuaån bò hoà sô (neáu khaû thi), ñeå khôûi toá vuï caùc cöïu quaân nhaân vaø giôùi chöùc VNCH bò haønh haï, giam caàm, gieát haïi, lao ñoäng cöôõng böùc, vaø nhieàu toäi aùc daõ man khaùc, vôùi nhieàu heä luïy cho naïn nhaân vaø gia ñình do cheá ñoä CSVN gaây ra, maø nhieàu laõnh ñaïo Coäng Saûn traùch nhieäm vaán ñeà hieän nay vaãn coøn ôû trong guoàng maùy Ñaûng, Nhaø Nöôùc hoaëc ñaõ veà höu. Khôûi ñaàu vôùi caùc luaät sö cuûa coäng ñoàng, khi ñaõ coù tieáng vang thì keâu goïi söï giuùp söùc cuûa caùc luaät sö quoác teá chuyeân traùch veà laõnh vöïc naøy, chuùng ta seõ coù cô may thaéng lôïi vaïch traàn toäi aùc cuûa cheá ñoä CSVN tröôùc quoác teá va ølaøm chuùng khoán ñoán moãi khi ra Quoác Ngoaïi (vì bò kieän). Chuùng seõ bò khoù khaên nhieàu khi ngöôøi Vieät tò naïn coù ñöôïc baûn aùn baét chuùng phaûi boài thöôøng theo "tort claims" (the Alien Tort Claims Act of 1789), doïn ñöôøng cho caùc ñöôøng loái ñaáu tranh khaùc döïa vaøo luaät phaùp quoác teá quy moâ hôn veà sau naøy.
Xin tham khaûo theâm vôùi Hoäi Luaät Gia VN taïi Hoa Kyø vaø caùc luaät sö quen veà laõnh vöïc quoác teá coâng phaùp vaø quoác teá nhaân quyeàn ...
NGAØY THÖÙ BA moàng 9 thaùng Baåy, toâi vieát moät baøi baùo ngaén caên cöù treân moät baœn tin ñaêng treân tôø Honolulu Advertiser veà vieäc thaåm phaùn James Francis khuyeán caùo xöœ phaït Maët Traän Phi Chaâu Yeâu Nöôùc, ñaœng caàm quyeàn taïi Zimbabwe 73 trieäu Myõ Kim, vaø gôœi baøi ñeán nhieàu ñieän baùo, baùo in, vaø nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng khaùc cuœa ngöôøi Vieät haœi ngoaïi ñeå nhôø phoå bieán.
Hoâm nay, Thöù Ba 16 thaùng Baåy, ñuùng moät tuaàn sau, nhôø söï höôœng öùng cuœa thaân höõu vaø ñoäc giaœ, toâi coù ñòa chæ vaø ñieän thoaïi cuœa thaåm phaùn Francis (500 Pearl Street, room 1960, NY, NY 10007-1312, vaø [212] 805-0206) ñeå goïi hoœi soá case number cuœa vuï aùn (006666), vaø gôœi mua baœn caùo traïng daøi 32 trang. Toâi coøn coù baøi baùo taøi lieäu khôœi thuœy vuï aùn do moät tôø baùo Zimbabwe ñaêng caùch nay gaàn hai naêm, coù teân luaät sö Theodore Cooperstein, ngöôøi bieän hoä cho nhöõng ngöôøi Zimbabwe ñoái laäp kieän Toång Thoáng Robert Mugabe veà toäi tra taán vaø saùt haïi ñoái laäp. Toâi coøn bieát Cooperstein ôœ Hoa Thònh Ñoán, vaø ñang döï ñònh seõ phoœng vaán ñeå hoœi oâng veà vieãn aœnh ngöôøi Vieät haœi ngoaïi ñöa ñaùm quaœn giaùo, chuœ nguïc, Chuœ Tòch Nhaø Nöôùc, Chuœ Tòch Ñaœng ra toøa. Tuy nhieân toâi vaãn chöa coù ñòa chæ email vaø soá ñieän thoaïi cuœa Cooperstein. Xin quyù vò ôœ Hoa Thònh Ñoán vui loøng giuùp toâi.
Moät tuaàn leã, baåy ngaøy haøo höùng, coäng taùc maät thieát, phoái hôïp chaët cheõ sau moät baøi baùo ngaén! Chöa bao giôø toâi ñöôïc töôœng thöôœng nhieàu ñeán nhö vaäy.
Ngay ngaøy thöù nhì, anh Ñaøo Höõu Phoái ôœ Houston, Texas email cho toâi, " ...moät oâng cuï ñang ho hen, beänh hoaïn, ñoïc xong baøi baùo heát beänh vaø phaùn 'cheát theá naøo ñöôïc. Soáng ñeå xem thaèng Vieät Coäng ra toøa chöù.'" Nghe toâi ñang tìm ñòa chæ, ñieän thoaïi cuœa thaåm phaùn Francis, anh goïi cho moät vaên phoøng luaät sö Vieät Nam taïi Houston. Toái hoâm ñoù toâi coù ñòa chæ, coù ñieän thoaïi ñeå saùng hoâm sau goïi vaên phoøng oâng Francis. Baø thô kyù vui veœ baœo toâi, "Ong laø ngöôøi thöù nhì ñaõ hoœi mua baœn caùo traïng naøy. Toâi chæ coù theå cho oâng case number. Muoán mua caùo traïng oâng phaœi goïi soá (212) 805-0700." Toâi goïi soá naøy nhieàu laàn nhöng bò baän. Moät ngöôøi baïn Myõ goïi giuùp toâi suoát ngaøy cuõng khoâng keát quaœ.
Coâ Ñaëng Myõ Dung vaø ñöùc phu quaân taïi Atlanta, Georgia, lieân laïc vôùi moät cöïu thaåm phaùn Myõ yeâu caàu giuùp toâi.
Anh Vuõ Quang ôœ Minnesota hoœi toâi, "Baùo Ngaøy Nay Minnesota ñaêng baøi baùo ñoù ñöôïc khoâng?" Dó nhieân laø ñöôïc. Toâi coøn caœm ôn anh Quang roái rít.
Anh Döông Ngoâ Thoâng, Oklahoma, hoœi ñuøa, "Coøn muoán veà Saigon chôi khoâng maø daùm vuoát raâu Baùc?"
Trung Töôùng Vónh Loäc khuyeán khích laø toâi ñaõ ñaùp öùng ñuùng theøm khaùt cuœa ngöôøi Vieät haœi ngoaïi.
Nhaø vaên Haœi Baèng ôœ San Jose cho raèng toâi ñaõ daùn ñöôïc ñuùng y chang caùi nhaõn hieäu "con nai vaøng" cho traïi khoå sai, caœi taïo vôùi hai chöõ hate crime. Anh ñoá toâi dòch thaät saùt nghóa, vaø thaät Vieät Nam hai chöõ noùi leân caùi toäi aùc ñoäc, thuø haän naøy. Theo anh thi hate crime laø baœn chaát cuœa traïi caœi taïo, vaø cuõng laø baœn chaát cuœa cheá ñoä Coäng Saœn
Anh khaiqnguyen ñaêng baøi treân tôø ñieän baùo raát ñeïp cuœa anh, vaø ñieän thô nhôø beø baïn tìm giuøm toâi nhöõng taøi lieäu lieân quan ñeán vuï Zimbabwe, Chò Hoàng Lieân, ngöôøi hoaït ñoäng raát maïnh treân Maïng Löôùi Nhaân Quyeàn ñaõ boœ coâng luïc tìm vaø gôœi cho toâi baøi baùo cuœa tôø Zimbabwe Ñoäc Laäp ngaøy 15 thaùng Möôøi, 2000, toâi dòch coáng hieán baïn ñoïc döôùi ñaây.
NAÏN NHAÂN CUŒA BAÏO ÑOÄNG TRONG BAÀU CÖŒ KIEÄN MUGABE TAÏI MYÕ
Harare - Boán nhaân vaät uœng hoä phe ñoái laäp, naïn nhaân cuœa nhöõng baïo ñoäng do chính phuœ ñieàu khieån trong naêm baàu cöœ taïi Zimbabwe ñaõ kieän Toång Thoáng Robert Mugabe vôùi nhöõng toäi traïng saùt nhaân vaø tra taán taïi moät toøa aùn ôœ Nöõu Öôùc, vì hoï cho laø phaùp luaät trong nöôùc hoï ñaõ suy suïp (ñeán möùc khoâng coøn coâng baèng ñeå thuï lyù vuï aùn nöõa.) Boán nhaân vaät ñoù hy voïng seõ neâu leân ñöôïc taàm möùc quan troïng cuœa vuï aùn mang tính chaát môœ ñöôøng, vôõ ñaát trong cuoäc gaëp gôõ ngaøy mai taïi Geneve giöõa hoï vaø baø Mary Robinson, Cao Uœy ñaëc traùch nhaân quyeàn cuœa Lieân Hieäp Quoác. Xöœ duïng cuøng moät ñaïo luaät maø moät phuï thaåm ñoaøn Manhattan ñaõ caên cöù ñeå xöœ nhaø cöïu laõnh tuï Bosnia, Radovan Karadzic, 745 trieäu myõ kim boài thöôøng cho moät soá phuï nöõ bò haõm hieáp, tra taán döôùi traøo Karadzic, hoï kieän toång thoáng Zimbabwe vaø ngoaïi tröôœng Stan Mudenge,
Luaät sö Theodore Cooperstein ñaïi dieän cho nhöõng ngöôøi Zimbabwe noùi, "Giaáy tôø (truy toá) ñaõ ñöôïc chuyeån ñeán caùc bò can trong hai ngaøy 7 vaø 8 thaùng Chín khi hoï coù maët taïi Nöõu Öôùc. Hoï ñaõ khoâng xöœ duïng quyeàn traœ lôøi trong haïn kyø 20 ngaøy. Giôø naøy toâi chæ coøn chôø moät buoåi hearing, vaø sau ñoù laø baœn aùn." Khaùc vôùi Karadzic, khoâng ai bieát toång thoáng vaø ngoaïi tröôœng Zimbabwe coù möôùn luaät sö vaø coù ra haàu toøa khoâng, hay hoï khoâng lyù gì ñeán vuï aùn hoä naøy. Theo oâng Cooperstein thì thaân chuœ cuœa oâng mong ñôïi moät baœn aùn cho pheùp hoï xin tòch thaâu taøi saœn cuœa caùc bò can ôœ baát cöù quoác gia naøo treân theá giôùi. Nguyeân caùo ñoøi treân $400 trieäu boài thöôøng thieät haïi.
Choàng baø Adella Chiminya Tachiona, laø oâng Tapfuma, laùi xe cho nhaø laõnh tuï (ñoái laäp) Morgan Tsvangirai, ñaõ bò boïn ngöôøi thaân chính quyeàn loâi xuoáng xe, ñaùnh ñaäp roài töôùi xaêng ñoát cheát ngaøy 14 thaùng Tö. Baø Chiminya Tachiona, 34 tuoåi, coù hai ñöùa con, laøm thô kyù cho moät tröôøng hoïc, noùi, "Toâi muoán xin tò naïn chính trò taïi Anh Quoác, nhöng khoâng bieát theå thöùc phaœi laøm nhöõng gì. Chuùng toâi khoâng coù caùch naøo ñoøi boài thöôøng veà nhöõng ñieàu ñaõ xaåy ra cho chuùng toâi vì chính phuœ baát chaáp toøa aùn, hoaëc ñaët ra nhöõng luaät leä môùi thuaän lôïi cho hoï."
Trong soá 4 nguyeân ñôn coøn coù baø Evelyn Masaiti, moät nhaân vaät daân cöœ. Baø Masaiti toá giaùc laø baø ñaõ bò ñe doïa saùt haïi trong nhieàu thaùng; baø Maria Stevens, goùa phuï cuœa moät noâng gia da traéng; oâng Elliot Pfebve, 31 tuoåi, öùng cöœ vieân trong cuoäc tranh cöœ gay go taïi Bindura. Pfebve noùi: "Khoaœng 300 ngöôøi, vöøa caœnh saùt vöøa cöïu quaân nhaân voõ trang baèng nhöõng thanh saét ñaõ ñeán nhaø toâi ngaøy 29 thaùng Tö, ñaùnh ba toâi vaø phaù nhaø toâi. Hoï baét Matthew, em toâi. Noù raát gioáng toâi. Hoï troùi tay noù laïi vaø ñaùnh cho ñeán luùc noù cheát." Pfebve laø moät kyõ sö computer. "Toâi phaœi soáng vôùi yù nieäm laø boïn chuùng tìm gieát toâi," oâng ta noùi.
Ba ngöôøi ñaõ bò baét sau caùi cheát cuœa Matthew. Chuùng bò giam giöõ khoâng roõ vôùi toäi danh gì. Neáu toäi ñoù khoâng phaœi laø toäi coá saùt thì chuùng ñaõ ñöôïc thaœ voâ ñieàu kieän theo leänh khoan hoàng cho nhöõng toäi traïng do ñoäng cô chính trò thuùc ñaåy môùi ñöôïc ban haønh tuaàn tröôùc. Leänh khoan hoàng cuœa Toång Thoáng Mugabe coù hieäu löïc treân nhöõng toäi traïng xaåy ra töø thaùng Gieâng ñeán thaùng Baåy, tröø hai toäi saùt nhaân vaø hieáp daâm.
Ñaœng ñoái laäp MDC caùo buoäc laø 32 ngöôøi ñaõ bò gieát cheát trong nhöõng cuoäc baïo ñoäng coù lieân quan ñeán cuoäc tröng caàu daân yù vaøo thaùng Hai vaø cuoäc baàu cöœ quoác hoäi vaøo thaùng Saùu. Ñaœng MDC, môùi thaønh hình ñöôïc moät naêm, ñaõ thaéng 57 trong 120 gheá quoác hoäi.
Vuï kieän naøy döïa treân caên baœn ñaïo luaät TOÄI PHAÏM QUOÁC NGOAÏI ñöôïc ban haønh naêm 1789 nhaèm tröøng phaït haœi taëc, vaø ñaïo luaät BAŒO VEÄ NAÏN NHAÂN TRA TAÁN ban haønh naêm 1991 nhaèm chöùng minh laø luaät leä cuœa nhöõng daân toäc vaên minh, trong ñoù coù luaät NHAÂN QUYEÀN, ñaõ bò vi phaïm. Ñieàu chaéc chaén laø thaåm phaùn Victor Marrero taïi toøa aùn haït Nam Nöõu Öôùc seõ phaùn quyeát laø Toång Thoáng Mugabe vaø Ngoaïi Tröôœng Mudenge phaïm phaùp vaø chaáp thuaän vieäc boài thöôøng nguyeân caùo. Tuy nhieân ñieàu khoâng chaéc chaén laø nhöõng nguyeân caùo coù tìm ñöôïc ra taøi saœn cuœa bò caùo ôœ quoác ngoaïi khoâng. Maëc duø coù nhieàu caùo buoäc laø Toång Thoáng Mugabe tham nhuõng vaø leùn chuyeån tieàn ra ngoaïi quoác, nhöng vaãn chöa ai chöùng minh ñöôïc ñieàu naøy.
BAØI NAØY BAÙO CUÕ ñeán 21 thaùng nhöng vaãn tieát loä cho chuùng ta thaáy khaù nhieàu döõ kieän nhö: (1) Löïc löôïng nguyeân caùo cuœa Zimbabwe voâ cuøng khieâm toán neáu ñem so saùnh vôùi thöïc löïc cuœa cöïu tuø nhaân caœi taïo Vieät Nam. Duø chæ öôùc tính nhöõng ngöôøi coù thieän chí, khoâng ngaïi khoù, ngaïi khoå, ñöùng ra tröïc toá coäng saœn, con soá naøy cuõng phaœi haøng ngaøn laàn, hay haøng chuïc ngaøn laàn nhieàu hôn con soá 4 nguyeân can cuœa Zimbabwe. (2) Toäi baïo haønh cuœa 300 caœnh saùt vaø cöïu quaân nhaân, cuõng nhö toäi ñoát cheát anh Tapfuma, toäi doïa gieát baø Masaiti, toäi ñaùnh cheát anh Matthew Pfebve, ñeàu laø nhöõng toäi coù theå caùo buoäc cho Toång Thoáng Mugabe, nhöng oâng naøy cuõng vaãn coù theå phuœ nhaän. Ngöôïc laïi caùn boä coäng saœn Vieät Nam khoâng phuœ nhaän ñöôïc toäi baét giam traùi pheùp, caùch giam giöõ traùi pheùp, cöôõng baùch lao ñoäng, löôøng coâng lao ñoäng, khoâng cung caáp chaêm xoùc y teá, ñaùnh cheát ngöôøi bò giam, ngöôïc ñaõi thieáu nhi con cuœa ngöôøi bò giam, ngaên caám khoâng cho chuùng ñöôïc ñi hoïc, taïo tan vôõ gia ñình ngöôøi bò giam baèng tình traïng bieät giam voâ thôøi haïn, khoâng tin töùc, khoâng thaêm nuoâi. Taát caœ nhöõng bieän phaùp naøy ñeàu laø chuœ tröông cuœa chính phuœ coäng saœn vôùi muïc ñích traœ thuø vaø tieâu dieät ñoái laäp. (3) Thôøi gian toá tuïng gaàn hai naêm. (4) Tieàn boài thöôøng cho moãi nguyeân caùo tính ra laø $18 trieäu. Chuùng ta khoâng coù con soá nhöõng naïn nhaân bò hieáp daâm taïi Bosnia, nhöng con soá $745 trieäu boài thöôøng cho thaáy laø toaø aùn lieân bang thaúng tay vôùi nhöõng bò caùo, moät phaàn vì nhöõng soá tieàn naøy khoù coù theå ñoøi ñöôïc. Tuy nhieân noù cuõng ñoùng cöœa vieäc vieân chöùc coäng saœn leùn luùt gôœi tieàn ra quoác ngoaïi.
Ngöôøi vieát loaït baøi naøy quan nieäm laø vai troø cuœa moät kyù giaœ giôùi haïn vaøo ñòa haït thoâng tin, vaø nhieàu laém laø vaän ñoäng ñoäc giaœ. Vieäc xuùc tieán vuï kieän chaéc chaén chæ coù theå ñöôïc thöïc hieän do quyù vò luaät sö, vôùi söï toå chöùc cuœa Toång Hoäi Cöïu Tuø Nhaân Chính Trò.
Mong moœi ngöôøi Vieät haœi ngoaïi sôùm ñöôïc bieát quan ñieåm cuœa quyù vò.
No comments:
Post a Comment