THANH TÂM TUYỀN

Tưởng niệm 5 năm ngày mất Thanh Tâm Tuyền
(22.3.2006- 22.3.2011)
Đinh Cường
Thứ Bảy, 26 tháng 3 2011

Vẫn luôn nhớ bóng dáng anh, Thanh Tâm Tuyền người tôi yêu mến kính trọng cả thơ văn và nhân cách. Mới đó mà đã năm năm, anh nằm nơi nghĩa trang gần nhà ở Roseville, Minnesota…

Xem lại những số báo cũ nhất là trên tạp chí Văn, còn nhiều bài thơ anh chưa in trong các tập thơ, và những bài thơ anh gởi cho bạn bè. Tôi không được là bạn anh, nhưng những ngày gian khó ở Sài Gòn, những năm 80 khi anh đi tù ở các trại khổ sai miền Bắc về chúng tôi có nhau với một tình thân như tình gia đình… Anh thường đạp chiếc xe đạp cũ từ Bà Chiểu qua Tân Định ghé rũ tôi đi cà phê, hai anh em thường ra ngồi cà phê ở một biệt thự cổ nhìn qua nghĩa trang Mạc Đỉnh Chi, trong nhà còn treo hai tấm tranh của Jacques Halpern, họa sĩ trẻ người Pháp có studio nhỏ ở góc đường Nguyễn Huệ, Sài Gòn, những năm năm mươi, đã vẽ bìa sau tập thơ “Tôi không còn cô độc” của anh do Người Việt xuất bản năm 1956

Thơ văn của anh thì đã có quá nhiều bài viết, nhớ là lần đầu tiên tôi đưa Lê hữu Khoá, hiện đang dạy ở đại học Nice, đến thăm anh năm 86, Khoá đã nghiên cứu và viết khá công phu về anh…

Chỉ có thơ anh là biết lắng, lặng, xa giọng, xa tiếng… (anh Tâm ơi, Lê Hữu Khóa –“vách và vực” trang 98). Nhớ anh chiều nay tôi ngồi đánh máy lại bài thơ dài anh gởi tặng anh chị Ngọc Dũng và chúng tôi, nay anh Dũng cũng không còn. Một mùa đông tuyết trắng đã qua, tôi vẫn yêu tuyết Minnesota, nơi anh đã đến và đã đi khi mùa xuân bắt đầu…

Virginia, March 20.2011

Đinh Cường

http://www.voanews.com/vietnamese/blogs/hoang/tuong-niem-5-nam-ngay-mat-thanh-tam-tuyen-03-26-11-118705939.html

TRÍCH LỤC THƠ THANH TÂM TUYỀN

BÀI NGỢI CA TÌNH YÊU

1.

Tôi chờ đợi
lớn lên cùng giông bão
hôm nay tuổi nhỏ khóc trên vai
tìm cánh tay nước biển
con ngựa buồn
lửa trốn con ngươi

Đất nước có một lần
tôi ghì đau đớn trong thân thể
những giòng sông những đường cầy núi nhọn
những biệt ly rạn nức lòng đường
hút chặt mười ngón tay ngón chân da thịt
như người yêu từ chối vùng vằng

Tôi chờ đợi
cười lên sặc sỡ
la qua mái ngói
thành phố ruộng đồng
bấu lấy tim tôi
thành nhịp thở
ngõ cụt đường làng cỏ hoa cống rãnh
cây già đá sỏi bùn nước mặn nồng
chảy máu
tiếng kêu

2.

Tôi chờ đợi
phổi đầy lửa cháy
môi đầy thẹn thùng
vục xuống nhục nhằn tổ quốc
nhìn gót giầy miệng uống tro than
nghe tiếng ca của một người không quen
của cuộc đời tình nhân

3.

Trang sách khởi đầu viết
mắt người cần ánh sáng
môi người cần mặt trăng
bàn tay đòi mặt trời
và ngực em tự do
của anh của anh tất cả

Em gối đầu sương xuống
chuyện trò bằng bóng hình

Tôi đẹp như hình tôi
như cuộc đời
như mọi người
như chút thôi
anh yêu lấy em

Em là lá biếc là mây cao là tiếng hát
sớm mai khuya thức nhiều nhớ thương
em là cánh hoa là sương khói
đêm màu hồng

Vòng tay dĩ vãng và bát ngát
chỗ yên nghỉ cuối cùng
dưới mắt sao dưới bàn chân những đứa con

4.

Tôi chờ đợi
một người không
nhiều người
ở thành phố thiếu thốn
ở làng mạc đọa đầy
tôi là tiếng nói là tiếng khóc
những người bỏ đi hẹn trở về
những người mím hơi thừa chịu đựng
tôi chờ đợi
tôi là tiếng thơ là tiếng cười
mai Việt Nam hỡi mai Việt Nam

*

BÀI THƠ CỦA THÁNG GIÊNG

Con đường chưa ai tới
Màu hoa nào chưa ai trao nhau
Những chữ nghĩa còn hoang
Câu thề thốt lạ thường
Nơi không gian còn tuyết trinh

Lửa ấm cho lời nói
Những đêm sao ở mắt nhìn
Bắt đầu từ trao tặng
Bắt đầu từ một lần hò hẹn
Cách nắm tay nghẹn ngào
Ngón tay âm thầm trò chuyện
Những bước chân thỏ rừng
Chạy trên cỏ sắc
Sợi tóc đen như một chuỗi cười
Trên chúm môi lá biếc
Những chòm hôn vội vàng
Làm những vì sao đổi ngôi
Anh muốn làm mới tình yêu

Thuở nhớ nhung chất ngất
Tưởng khoảng đường liên hành tinh
Giữa phố đông đón đợi
Những ước mơ hiền đi cùng mọi người
Trong vòng tay ôm xiết
Ý nghĩa những ước mơ
Những ảnh hình nghĩ chết

Anh phải làm mới tình yêu
Như sửa sang nhà cửa
Như xây dựng thành phố
Như vun bón ruộng vườn
Như nhìn vào vũ trụ
Khi thế giới vừa dựng
Sẽ mời mọc tình nhân
Khi mặt trời vừa thức
Đòi gặp mùa xuân
Cho làn mi lá ngủ
Cho khóe mắt biển sâu
Cho đồi hoa bát ngát
Bài thơ tình đã bỏ
Ngôn ngữ thiên nhiên của mọi tình duyên là một
Phải làm mới tình yêu
Coi chúng ta là những người thứ nhứt
Trên trái đất này biết yêu nhau
Để những cặp tình nhân khác bắt chước
Để con cái sau này không khổ đau.

Ngã Trên Núi Việt Hồng Ở Yên Báy Khi Ði Vác Nứa


Tuột dốc té nhào trên hẽm núi
Chết điếng toàn thân trong giây lâu
Mưa rơi đều hạt mưa phơi phới
Ngày đang tàn hiu quạnh rừng sâu

Duỗi soải chân tay gối trên nứa
Ngó trời nhá nhem nghe mưa mau
Tưởng chừng thi thể ai thối rữa
Hồn viển vông chẳng chút oán sầu

Mưa giăng tấm lưới trắng dầy khít
Làng xóm dưới núi ở phương nào ?
Gió lạnh tái tê bó liệm chặt
Lả thiếp người quên bẵng sướt đau

Ðầm mình trong hạnh của ẩn mật
Mắt hoen nhòa hứng giọt thiên thâu
Dò dẫm tối về đêm tối mịt
Sông xa núi thẳm quê nhà đâu ?

-- Yên Báy, 9-1979

Lên cao

Lên cao không khí thở nhẹ loãng Thở kín buốt gió địa cực Theo cơn đồng thiếp lạnh ngời. Dưới vực hút khói mây xông toả Dưới sâu xa mặt đất chìm Vần vụ. Biệt tăm. Sụt lở rặng núi tuyết Màng nhĩ rách bươm Tối mắt bụi trắng xoá chập chùng. Hàn băng lửa trầm u vô thuỷ Thiêu đốt mình mẩy như cặn ý Ướp giá khô biết mấy lớp trời. 11-95

Bài ngồi

Tặng Ngọc Dũng tức công tử Chí Hoà Chiều chiều lững thững lên bãi tha ma. Trời thu la đà không mùi hương trừ mùi cỏ ngái. Trong khoé mắt hoen ửng loé góc trời mùa hạ đang lụn. Những hàng bia lởm chởm sau lưng trên cỏ mượt ngả màu. Dưới chân đồi xóm nhà ở sau rừng cây thưa. Ngồi ngắm. Ngồi ngẫm. Gió mát đầu óc bay tảng. Ngồi như trời trồng. Tự trồng cái bị thịt. Ngủ mở mắt thao láo không hay. 30/06/2000

Trăng phố buổi sớm

tặng Cung Trầm Tưởng, Nguyễn Cao Đàm, Phạm Văn Thuyết Trăng tròn vàng rộ. Ngày thu, sương thiếp lạnh mỏng. Một người trong xóm tay bồng tay dắt con leo chậm từng bậc cấp nhá nhem trở về nhà sau đêm. Ngắt bỏ đầu lọc, “ăn” điếu thuốc. Mở máy sưởi, ngồi trong xe kín ngắm trăng. Nghe khúc tở mở rộn ràng baroque. Khúc âu yếm tình tứ như của Schubert. "Con chuột cống", không rõ từ đâu xuất hiện mấy bữa rày, xách túi đi ngang qua, đứng dòm ngó thùng rác. Trong kính chiếu hậu bên thành xe hiện những đốm đèn vàng thấp, đỏ cao tít, bất động, lung lay sau lùm cây thưa gần, giữa khoảng tối phủ trên xa lộ, của đường dốc bên kia. Chạy xe trên phố đêm, thẳng tắp, điện sáng trưng. Trăng tỏ trên những mảng trời đen lùng bùng gió. Dàn kim túa trổi thúc hối. Dàn mộc chìm thủ thỉ. Rẽ vào ngả khuya xum xuê. “... Anh đang nghe Nhạc Thâu Canh...” Người đàn bà biến lẩn trong vũng sáng quắc toả trước thềm nhà lặng trang, nơi tá túc của già cả lú lẫn. Fugue của Bach. Ôi tưng bừng phơi phới của màu rượu chát trong ánh pha lê, của ảnh tượng lượn bay trên mặt kính vân chứa chan bóng sắc. Trăng nấp khuất sau lưng. Lấp loáng vun vút lùa tuôn trong mắt ham hố những sao sa, những tàn lửa. Đến trước tấm lịch treo tường trong bếp. Xé một lúc từng mớ giấy không ai buồn bóc. Tìm ngày này: Năm Quý Dậu Tháng Tám (thiếu) 14 Thứ Tư Ngày Quý Sửu — Hành Mộc — Trực Định — Sao Chấn...