THƠ VỀ MẸ

Tranh Nguyễn Thị Hợp

THƠ NGUYỄN BÍNH

LÒNG MẸ

Gái lớn ai không phải lấy chồng
Can gì mà khóc, nín đi không!
Nín đi, mặc áo ra chào họ
Rõ quý con tôi, các chị trông!

Ương ương dở dở quá đi thôi!
Cô có còn thương đến chúng tôi
Thì đứng lên nào! Lau nước mắt
Mình cô làm bận mấy mươi người.

Này áo đồng lầm, quần lĩnh tía
Này gương, này lược, này hoa tai
Muốn gì tôi sắm cho cô đủ
Nào đã thua ai, đã kém ai?

Ruộng tôi cày cấy, dâu tôi hái
Nuôi dạy em cô tôi đảm đương
Nhà cửa tôi coi, nợ tôi giả
Tôi còn mạnh chán! Khiến cô thương!

Ðưa con ra đến cửa buồng thôi,
Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi!
Con ạ! đêm nay mình mẹ khóc
Ðêm đêm mình mẹ lại đưa thoi./.

Nguyễn Bính
1936

THƠ NGUYỄN CHÍ THIỆN

MẸ TÔI

Mẹ tôi trong những ngày giỗ chạp
Thường ngồi chắp tay cầu khẩn giờ lâu
Chiếc áo hoa hiên cũ đã bạc màu
Tôi chỉ thấy mẹ dùng khi lễ bái
Đời của tôi nhiều khổ đau oan trái
Mẹ bao giờ cũng cầu nguyện cho tôi
Đứa con trai tù tội mấy phen rồi
Hàng nước mắt chảy giòng trên má mẹ
Ngồi bên mẹ, tôi thấy mình nhỏ bé
Tình thương yêu của mẹ lớn bao nhiêu
Mẹ ơi, con lòng chỉ nguyện một điều:
Được gần sống, đừng lìa xa khỏi mẹ!
Giờ hẳn mẹ mỗi khi ngồi cầu lễ
Cho đứa con tù bệnh chốn rừng sâu
Chiếc áo hoa hiên cũ đã bạc màu
Phải đầm ướt biết bao hàng nước lệ!
(1963)

CÓ NGƯỜI MẸ

Có người mẹ gầy nhom mắt lóa gần lòa
Có người cha quá già, quá yếu!
Có người con bất hiếu là tôi
Hết tù lại tội
Bệnh ốm không nuôi nổi thân mình...
Ôi người mẹ nặng tình yêu dấu!
Ôi người cha hiểu thấu lòng con!
Còn hay mất?
Ngày con đầy bụi đất trở về
Căn gác
Lá rụng xào xạc canh khuya
Bóng cha già gầy guộc đứng kia
Phất trần nhẹ đưa lặng lẽ
Trên bìa sách bụi bàn con
Bóng mẹ già sầu muộn héo hon
Quờ tay rờ mó
Nạm tóc củ gừng đánh gió lưng con
Chiều âm thầm lạnh tắt trên non...
Không còn được nữa
Những tình xưa thương mến vô vàn !
Gió núi mưa ngàn, lạnh buốt
Rau rừng ngoạm nuốt thân trâu
Kiếp sống về đâu\?
Bốn phía sậy lau một màu hoang xám
Đi về những đám tang câm
Trong ly tán thương tâm
Chết chóc âm thầm
Con vẫn nuôi mầm mơ ước
Xoay vần thủa trước xa xăm!
Mịt mù trời đất tối tăm
Mẹ thầy sống được bao năm trên đời!
Con sợ nỗi đời đau đớn
Ngày về, rợn buốt tim gan
Cuộc sống hoàn toàn vô nghĩa
Niềm lo rỉa rói tâm tình
Bạo lực hiện nguyên hình chó đẻ !
Ai thương người trai trẻ
Cùm gông nứt nẻ da xương
Mà vẫn mơ màng ảo tưởng
Cho đời bận vướng con tim
Đói lả sà-lim
Vẫn mộng làm chim vỗ cánh
Vượt trời xanh tới xứ yên lành!
Xương da mong manh
Đói rét tranh giành xác ốm
Đời như đốm lửa lụi tàn
Muỗi rệp từng đàn, cắn xé
Ta thương tiếc cuộc đời, tuổi trẻ
Ta lại thương người mẹ thương yêu
Người cha sớm chiều héo hắt
Xuân về nước mắt chan chan!
Bao giờ chết nỗi ly tan
Bao giờ giòng lệ khổ oan mới ngừng ?
Xuân này đau đớn vô chừng
Thân còn chôn sống xó rừng đắng cay
Bao nhiêu thương nhớ mẹ thầy
Con xin hẹn tới một ngày xuân vui
Rưng rưng hai giọt ngậm ngùi
Con xin Trời đất niềm vui cuối cùng !
(1968)

MẸ ƠI

Mẹ ơi!
Mẹ đã mất rồi!
Trái đất không còn có mẹ
Mẹ chẳng bao giờ còn thấy mặt con
Còn khóc nữa!
Con chẳng cần ra tù nữa
Nếu thầy không còn sống, mẹ ơi!
Mẹ đã mất rồi
Mãi mãi không còn thấy mẹ!
Mai hậu đời con cũng hết
Mà vẫn không thấy mẹ, mẹ ơi!

(1970)

THƠ TRẦN ĐỨC UYỂN

Thư Gửi Mẹ

Mười một năm thương cha, nhớ mẹ
Biết rằng cha và me. còn không?
Sơn Tây từ độ con đi biệt
Lúa có xanh chăng những cánh đồng?

Con vào Nam, năm mười ba tuổi
Hồn giống như cây sậy yếu mềm
Thân giống như lá rơi đầu suối
Theo nước nguồn chảy suốt trong đêm!

Vì giang hồ sớm nên long đong
Thua thiệt trăm đường vẫn chẳng xong
Việc học dở dang, đành cũng bỏ
Suốt đời dốt nát giống như ngông!

Còn tin gì nữa ở tương lai
Cơm áo bao năm luống miệt mài!
Lận đận bon chen không kịp thở
Nhiều khi tủi thẹn mặt con trai!

Con mẹ ngày nay tiến bộ nhanh
Vấn đề sinh kế dạy khôn lành
Đôi khi ích kỷ đám bần tiện
Thủ đoạn sơ sơ đã táp lành!

Con mẹ bây giờ biết viết văn
Biết dùng ngòi bút kiếm cơm ăn!
Đắng cay vật lộn cùng thiên hạ
Tiền bạc tranh nhau thất nhục nhằn!

Thôi mẹ cha cũng đừng hy vọng
Cứ cầm bằng: con, hạt máu rơi
Cứ coi con trời không cho sống
Lúc oe oe vừa mới chào đời!

Nghĩ đến quê hương buồn thắt ruột
Biết bao lâu con mới được về?
Biết bao giờ đi con tàu suối
Bắc với Nam má tựa vai kề?

Mười một năm thương cha, nhớ mẹ
Biết rằng cha và mẹ còn không?
Họ hàng thân thuộc ra sao nhỉ?
Đỉnh núi Ba Vì sắp chớm đông!

THƠ DIÊN NGHỊ

Mẹ Già

Sóng rồn rật bờ xa,
Gió ào ào thổi mãi
Từng đám mây bay lại,
Hối hả giữa chiều cao
Thuyền không, bến lặng, sông sâu,
Trông ai mắt mẹ rầu rầu sót thương!
Tôi ngang qua bến,
Tôi dừng lặng yên,
Vì tôi biết mẹ đang phiền
Muôn con phiêu bạt ra miền khói mâỵ
Mẹ cúi xuống
Tránh gió lây tạt mặt
Gió chiều về lạnh ngắt gió ơi!
Gió thổi nghìn hoa rơi
Gió rung xào xạc lá.
Rùng mình mẹ ngoảnh lại
Thấy tôi
Mẹ mừng, mẹ giận, mẹ cười