KÝ VĂN QUANG

Văn Quang - Từ Sài Gòn, ngày 10.10.2011

Đùa dai và nỗi nhục "quốc thể". "Lâu nay ở nhiều địa phương, có không ít dự án, công trình chậm tiến độ, gây lãng phí, thất thoát và ảnh hưởng đến đời sống người dân. Lô cốt mọc lên đầy đường và kéo dài hết tháng này qua năm khác. Nhiều con đường, cây cầu làm mãi không xong. Có dự án không chỉ thất thoát mà nảy sinh tham nhũng, nhưng ban quản lý các dự án đó vẫn cứ nhởn nhơ, chẳng ai cách chức. Nhà thầu tự tung tự tác, thi công ẩu, gây ra nhiều hậu quả kể cả chết người, rồi cũng xuê xoa cho qua. Vì để cho các ban quản lý dự án và các nhà thầu "đùa dai" cho nên mới có "nỗi nhục" như vậy". Thưa bạn đọc, hàng trên là phần bình luận của một tờ báo trong nước. Theo tôi, chuyện này không phải là chuyện mới, chỉ có hai từ "đùa dai" và lời than "nỗi nhục quốc thể" do chính các quan chức cấp cao VN nói ra có vẻ … hơi mới. Hàng loạt các công trình xây dựng lớn, hàng trăm hàng ngàn tỉ đều rơi vào tay các nhà thầu "quốc doanh", nói cho rõ là những nhà thầu nằm trong các đại công ty, đại doanh nghiệp của nhà nước, không nói đến 90% rơi vào tay nhà thầu Trung Quốc. Những đại công ty ấy có vô số những "công ty con làm vệ tinh", đứng dưới công ty mẹ, thầu luôn cả những công trình nhỏ. Và tất nhiên họ được sự ưu ái đặc biệt của các chủ đầu tư vì "phe ta cùng là người nhà nước". Mọi sự đều chín bỏ làm mười, miễn có làm, còn bao giờ xong, tuổi thọ được bao lâu là "chuyện đùa", chuyện nhỏ như con kiến. Báo cáo láo lòi đuôi Nhà ga hành khách sân bay Đà Nẵng được khởi công xây dựng từ tháng 12/2007 với tổng vốn hơn 1.345 tỉ đồng từ ngân sách và vốn vay, do Tổng Công ty Cảng Hàng Không miền Trung làm chủ đầu tư. Theo kế hoạch, nhà ga đã được đưa vào khai thác từ đầu năm 2010 nhưng do thi công bê trễ nên bị chậm gần hai năm. Ngày 2 tháng 10-2011 vừa qua, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Giao Thông Vận Tải Đinh La Thăng đến thị sát thực trạng xây dựng công trình nhà ga hành khách sân bay quốc tế Đà Nẵng, trả lời những biện bạch về sự làm như rùa bò của các nhà thầu, ông bộ trưởng Thăng quay sang hỏi đại diện chủ nhà thầu: " Các ông đùa à?..." Ông Hoàng Thành, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Cảng HK miền Trung, báo cáo trên công trường có 350 công nhân đang làm việc. Trong khi Tư vấn trưởng giám sát John Richard Malig nói rõ chỉ có 250 công nhân. Đúng là báo cáo láo lòi đuôi. Kiểu "dỡn mặt tử thần này" cũng qua mặt được nhiều "tử thần" rồi. Chuyện đó không lạ đối với lề lối làm việc của của các quan, các "ban bệ" cấp dưới trong nhiều cơ quan ở VN. Bộ trưở ng Thăng nói: "Đấu thầu theo tiêu chí gì mà nhà thầu yếu như thế? Hai nhà thầu chính trong nước thì Tổng Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại VN (Contrexim) yếu cả năng lực, kinh nghiệm lẫn tài chính. Công ty Xây dựng Công nghiệp số 4 (thuộc Tổng Công ty Xây dựng Công nghiệp VN - ICIC) cũng không phải đơn vị mạnh, làm gì chẳng chậm tiến độ.". Cả hai giám đốc của hai công ty này đều "trốn" khi Bộ trưởng yêu cầu vào họp kiểm tra tiến độ thi công. Thậm chí gọi điện thoại cho ông Phan Minh Tuấn, Giám đốc Contrexim, song ông này không nghe máy! Ông Đinh La Thăng nhận định "để xảy ra tình trạng trên trách nhiệm trước hết thuộc về chủ đầu tư ; và Ban Quản lý dự án. Chủ đầu tư nắm đằng chuôi, giữ tiền nhưng tiến độ chậm hàng năm trời mà không phạt, cứ vui vẻ là không chấp nhận được". Như thế là cả hai phía, chủ đầu tư và chủ quản lý dự án đều "đùa dai" với nhà nước. Từ đâu có nỗi nhục quốc thể? Không cần họp hành lôi thôi, mất nhiều thời gian, lấy ý kiến của đủ thứ ban bệ, ông Thăng móc điện thoại gọi cho ông Nguyễn Nguyên Hùng - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hàng không miền Nam, yêu cầu điều động ngay một người ở Công ty Hoà Bình là Công ty tư nhân nhưng thi công rất tốt công trình nhà ga sân bay Cần Thơ, ra để sẵn sàng thay thế. Bộ trưởng Đinh La Thăng đã ra lệnh cách chức Trưởng ban quản lý dự án Đặng Hồng Cương ngay tại công trường. Ông Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết: "Việc hoàn thành dự án nhà ga sân bay Đà Nẵng đúng yêu cầu là danh dự của ngành Giao thông Vận tải và của cả các nhà thầu VN… Thế nhưng khi làm việc với tôi trưa 4-10, Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng đã gọi đây là một "nỗi nhục quốc thể!" Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết: Tại cuộc gặp, ông Bí thư

Thành uỷ Đà Nẵng hết sức "bức xúc" trước tình trạng thi công ì ạch, chậm trễ kéo dài hết năm này đến năm khác trong khi hành khách trong nước lẫn quốc tế phải đứng giữa mưa, giữa nắng vì nhà ga cũ đã quá tải. Ông nói thẳng nếu đây là công trình của TP Đà Nẵng thì Ban quản lý dự án đã bị cách chức lâu rồi! Đây là lần đầu tiên một chủ dự án bị cách chức ngay tức khắc, còn hàng trăm ông chủ đầu tư ở những công trình khác đang ngốn không biết bao nhiêu tỉ đồng của dân, góp phần không nhỏ vào sự lạm phát và suy thoái kinh tế hiện nay vẫn nhởn nhơ. Cần phải có một quy định kỷ luật bằng văn bản rõ rệt. Thí dụ chậm một tuần, chủ đầu tư bị phạt tương đương với số tiền do sự bê trễ gây ra. Chậm một tháng, ngoài tiền bị phạt còn bị cách chức đuổi về làm thường dân chứ --