Không hi‹u tåi sao sau 1975, ª ViŒt Nam ch‡ nào cÛng có vàng. Trܧc Çây chúng ta chÌ nghe nói vàng BÒng Miêu ª Quäng Ngãi. Có lë Tr©i PhÆt thÜÖng dân ViŒt dža Çày, nghèo kh° vì chi‰n tranh cho nên ban phát vàng båc xuÓng cho dân ta. Trܧc 1975, m¶t ông bån tôi là trung úy ª Phan Rang có tìm ÇÜ®c m¶t ch‡ có vàng, ông bån nh© tôi tìm ngÜ©i phân kim thì h† cho bi‰t là vàng còn non. Không bi‰t ai là ngÜ©i ÇÀu tiên tìm ra vàng, và tåi sao låi tìm ra vàng. Có nhiŠu ngÜ©i cho r¢ng khªi ÇÀu là do viŒc tìm rác MÏ tåi nh»ng nÖi xa xôi nhÜ Long Bình, Chu Lai, Plei Me. Có ngÜ©i tìm ÇÜ®c ræng vàng, nhÅn vàng. Có ngÜ©i tìm ÇÜ®c nh»ng thÕi vàng. M¶t ÇÒn mÜ©i, mÜ©i ÇÒn træm, ngÜ©i ta rû nhau Çi tìm vàng. Trܧc là Çào tåi hÓ rác MÏ, sau lan r¶ng ljn nh»ng nÖi khác. Vàng ª ngoài b¡c thì ít và chÌ là lÃm tÃm. Vàng tØ Hu‰ trª vào thì nhiŠu và to, có khi là cä khÓi nguyên, nhÜng phÀn nhiŠu chÌ là qu¥ng, phäi qua s¿ phân chÃt. Vàng có nhiŠu hình dång. To b¢ng n¡m tay ho¥c là nhÜ gói mì æn liŠn, nghïa là tØng s®i xo¡n laÎ v§i nhau. Có ngÜ©i Çu®c hai ba kš. Có ngÜ©i Çào ÇÜ®c vài lång, có ngÜ©i Çu®c vài chÌ. ñó là hoàn toàn may rûi. Vàng có nhiŠu ª vùng Nha Trang, Quäng Nam, Quäng Ngãi. Vàng phÀn nhiŠu ª núi rØng. NgÜ©i ta tìm mò, không có máy móc døng cø, không có phÜÖng pháp gì ráo tr†i. HÍ nÖi nào có ngÜ©i tìm ÇÜ®c vàng là cä b†n xúm låi. S¿ tranh giành, cãi c†, ÇÃm Çá là chuyŒn hi‹n nhiên. Vì vÆy, ngÜ©i ta thÜ©ng rû anh em, h† hàng hay bån bè Ç‹ chia quyŠn l®i và bäo vŒ cho nhau. Dân trong Nam lính tráng Çi tù vŠ không nghŠ nghiŒp rû nhau Çi Çào vàng. Dân ngoài b¡c trÓn H®p tác xã, m¶t ngày không ÇÜ®c lon gåo cÛng rû nhau vào nam tìm vàng. NgÜ©i ta Çào sâu xuÓng m¶t hai thܧc, có khi ba bÓn thܧc tây, tåo thành m¶t cái gi‰ng. Không có kinh nghiŒm, không có khoa h†c chÌ Çåo, h† làm Äu, làm mò, nhiŠu vø søp hÀm ch‰t ngÜ©i. Tìm ÇÜ®c qu¥ng vàng, ngÜ©i ta Çãi vàng tåi ch‡ ho¥c phäi ra sông. NhiŠu nÖi tÆp trung cä træm, cä ngàn ngÜ©i. ñây là m¶t dÎp béo bª cho công an ÇÎa phÜÖng. Công an håch hÕi giÃy t©. Công an phân lô cÃp ÇÃt, cÃp giÃy phép Çào vàng. M‡i giÃy phép là hàng træm ngàn, hàng triŒu båc. N‰u nÖi nào nhiŠu vàng thì ngÜ©i tÙ xÙ Ç° vŠ. có cÖ sª phân kim, có nÖi thu mua vàng, có quán cà phê, hû ti‰u, có nhà tr†, có em út, và dï nhiên có các tay anh chÎ, có cܧp bóc nhÜ là nhÜ là cái xã h¶i miŠn tây Hoa kÿ trong cÖn sÓt Çào vàng ª th‰ k› trܧc. N‰u ch‡ nào trª thành quy mô l§n lao, dân Çào ÇÜ®c nhiŠu vàng thì chính quyŠn tÌnh, chính quyŠn trung ÜÖng xía vào, Çu°i dân và Çäng Ƕc quyŠn Çào vàng m¥c dÀu Çã cÃp giÃy và bán ÇÃt!
Ca dao có câu vŠ thân phÆn ngÜ©i nghèo:
‘ Cây khô xuÓng nܧc cÛng khô,
PhÆn nghèo Çi ljn nÖi mô cÛng nghèo’
ña sÓ ngÜ©i Çi Çào vàng là ngÜ©i nghèo. M¶t sÓ ngÜ©i Çào ÇÜ®c vài kš vàng thì dï nhiên là trª nên ngÜ©i giàu sang phú quš. M¶t sÓ ngÜ©i nghèo cÛng nh© Çào vàng mà cäi thiŒn Ç©i sÓng. NhÜng Ça sÓ thì Çiêu tàn vì nhiŠu lš do. ThÙ nhÃt là ÇÃt ª nÖi có vàng thÜ©ng rÃt Ƕc. BŒnh sÓt rét là m¶t bŒnh kinh khûng. Nh»ng ngÜ©i tham d¿ Çào vàng phäi n¢m sÜÖng gió, bÎ mu‡i Ƕc, nhÃt là bŒnh sÓt rét cÃp tính ª ViŒt Nam chÌ vài ngày thôi là Çû Çi Çong! RÒi nån søp hÀm làm cho bán thân bÃt t†ai hay gäy chân tay, bÀm dÆp thân th‹. Nån cܧp bóc, Çâm chém có th‹ làm cho nån nhân phäi n¢m nhà thÜÖng vài tháng. Th‰ là bao chÌ vàng ki‰m ÇÜ®c không Çû tiŠn thuÓc. ChÌ làm giàu cho các ông bác sï chuyên tu, y sï tåi chÙc và y tá nông thôn. M¶t ông bån trÈ Çi tù vŠ thÃt nghiŒp, s¡p sºa Çi diŒn H.O. nghe theo bån bè Çi Çào vàng. K‰t quä thì anh cÛng nâng cÃp ÇÜ®c cæn nhà løp xøp cho v® con nhÜng anh Çã phäi bán mình cho ma thiêng nܧc Ƕc Ç‹ lÃy vài chÌ vàng mong manh !
Nܧc ta hiŒn nay do c¶ng sän n¡m quyŠn, m†i quyŠn l®i l§n bé, trong nܧc và ngoài nܧc ÇŠu do c¶ng sän m¥c tình thao túng. TiŠn viŒn tr®, tiŠn cÙu tr®, tiŠn vay ngân hàng quÓc t‰, cho ljn ru¶ng ÇÃt, cà phê, thÎt cá trong nܧc cÛng do c¶ng sän n¡m gi». NghŠ Çào vàng cÛng vÆy. Dân chÌ là lao công æn chút cÖm thØa canh c¥n Ç‹ rÒi ho¥c mang bŒnh tÆt, ho¥c ch‰t vì ma thiêng nܧc Ƕc, bao l®i l¶c vÅn là vào tay công an ÇÎa phÜÖng và các t° chÙc Çäng.
Xin ñoc :
VˆN H†c tân k› nguyên
No comments:
Post a Comment