Saturday, May 28, 2016
BIỂN ĐÔNG
Chủ nhật, 29/05/2016
Trung Quốc 'cực kỳ bất mãn' đối với tuyên bố của G7 về Biển Đông
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh phát biểu trong một cuộc họp báo tại Bắc Kinh.
29.05.2016
Trung Quốc cho biết họ hết sức bất mãn đối với một tuyên bố của các nhà lãnh đạo của khối G7 về vấn đề Biển Đông, nơi căng thẳng mỗi lúc một tăng vì những vụ tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa Bắc Kinh với các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm thứ Sáu, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói “Hội nghị thượng đỉnh G7 do Nhật tổ chức xuyên tạc vấn đề Biển Đông, thổi phồng tình thế khẩn trương, không có lợi cho sự ổn định tình hình Biển Đông, cũng không phù hợp với vị trí của một diễn đàn về quản lý kinh tế của các nước phát triển. Trung Quốc hết sức bất mãn đối với hành động của Nhật Bản và G7.”
Trước đó trong ngày thứ Sáu, các nhà lãnh đạo G7 đưa ra thông cáo chung, trong đó có đoạn nói rằng “Chúng tôi rất quan tâm về tình hình ở biển Hoa Đông và Biển Đông, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát, giải quyết tranh chấp một cách hoà bình.”
Tuyên bố của Mỹ, Nhật, Anh, Pháp, Đức, Italy và Canada cũng khẳng định “Bất cứ tuyên bố chủ quyền nào cũng đều phải dựa trên luật pháp quốc tế và các nước cần tránh các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực để tuyên bố chủ quyền.”
Cũng trong ngày thứ Sáu, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và cho biết Hà Nội và Tokyo chia sẻ quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế về tình hình Biển Đông gần đây, nhất là những hành động bồi đáp, xây đảo qui mô lớn. Đôi bên cũng lập lại lời kêu gọi các bên liên quan không có hành động thay đổi nguyên trạng, gây phức tạp, mở rộng tranh chấp và quân sự hoá Biển Đông.
http://www.voatiengviet.com/content/trung-quoc-bat-man-vi-tuyen-bo-cua-g7-ve-bien-dong/3350635.html
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm thứ Sáu, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói “Hội nghị thượng đỉnh G7 do Nhật tổ chức xuyên tạc vấn đề Biển Đông, thổi phồng tình thế khẩn trương, không có lợi cho sự ổn định tình hình Biển Đông, cũng không phù hợp với vị trí của một diễn đàn về quản lý kinh tế của các nước phát triển. Trung Quốc hết sức bất mãn đối với hành động của Nhật Bản và G7.”
Trước đó trong ngày thứ Sáu, các nhà lãnh đạo G7 đưa ra thông cáo chung, trong đó có đoạn nói rằng “Chúng tôi rất quan tâm về tình hình ở biển Hoa Đông và Biển Đông, và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát, giải quyết tranh chấp một cách hoà bình.”
Tuyên bố của Mỹ, Nhật, Anh, Pháp, Đức, Italy và Canada cũng khẳng định “Bất cứ tuyên bố chủ quyền nào cũng đều phải dựa trên luật pháp quốc tế và các nước cần tránh các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực để tuyên bố chủ quyền.”
Cũng trong ngày thứ Sáu, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và cho biết Hà Nội và Tokyo chia sẻ quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế về tình hình Biển Đông gần đây, nhất là những hành động bồi đáp, xây đảo qui mô lớn. Đôi bên cũng lập lại lời kêu gọi các bên liên quan không có hành động thay đổi nguyên trạng, gây phức tạp, mở rộng tranh chấp và quân sự hoá Biển Đông.
http://www.voatiengviet.com/content/trung-quoc-bat-man-vi-tuyen-bo-cua-g7-ve-bien-dong/3350635.html
Mỹ và Việt Nam xích lại gần nhau, Trung Quốc đau đầu
Tổng bí thư đảng CS Việt Nam Nguyễn Phú Trọng (P) tiếp tổng thống Mỹ Barack Obama, Hà Nội, ngày 23/05/2016JIM WATSON / AFP
bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam được tổng thống Mỹ Barack Obama loan báo hôm 23/05/2016 tiếp tục được phân tích sôi nổi. Hãng tin Anh Reuters vào hôm nay 27/05 đã cho rằng : Chỉ bằng một ngón đòn dứt khoát, Mỹ và Việt Nam đã gây rắc rối cho chiến lược của Trung Quốc tại Biển Đông. Kể từ nay, Bắc Kinh sẽ phải nhức đầu đối phó với những thách thức chiến lược cả trước mắt lẫn lâu dài.
Trước mắt, theo Reuters, Trung Quốc sẽ không còn có thể tự do tung hoành tại Biển Đông như trước đây, vì Việt Nam sẽ có khả năng được trang bị bằng các loại radar và phương tiện dò tìm của Mỹ, cũng như các phi cơ trinh sát và máy bay do thám không người lái, cho phép Việt Nam giám sát tốt hơn và khi cần nhắm chính xác hơn vào các lực lượng Trung Quốc.
Còn trong dài hạn, cấm vận vũ khí Mỹ được bãi bỏ đã biến Việt Nam thành một tác nhân quan trọng trong chiến lược xoay trục qua châu Á của ông Obama. Các tập đoàn vũ khí của Mỹ sẽ có thể cạnh tranh với các nhà cung cấp Nga trong những hợp đồng lớn cho Việt Nam.
Ngoài ra, mong muốn từ lâu nay của Hải Quân Mỹ rất có thể sẽ được toại nguyện : Đó là được sử dụng Vịnh Cam Ranh, hải cảng tự nhiên tốt nhất trong vùng Biển Đông.
Bên cạnh đó, còn có triển vọng hợp tác chính trị và chia sẻ thông tin tình báo tốt hơn về các hành vi quyết đoán của Trung Quốc, ngay cả khi Việt Nam tránh không chính thức gia nhập bất kỳ một liên minh quân sự nào.
Chiến lược của Việt Nam : Bắt Trung Quốc phải trả giá đắt, nhưng tránh dồn ép
Kịch bản như được nêu ra ở trên hoàn toàn ăn khớp với các mục tiêu mà nhiều chiến lược gia quân sự của
Việt Nam đã tiết lộ với hãng tin Anh, theo đó họ âm thầm nâng cao cái giá mà quân đội Trung Quốc vốn đang trên đường hiện đại hóa nhanh chóng sẽ phải trả nếu dám tấn công Việt Nam một lần nữa.
Việt Nam thừa hiểu rằng một cuộc chiến trong tương lai với người láng giềng khổng lồ của họ sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với cuộc chiến tranh đẫm máu ở vùng biên giới phía Bắc, khởi sự vào năm 1979 và kéo dài âm ỉ qua những năm 1980, hoặc là trận hải chiến Trường Sa vào năm 1988.
Theo ông Nguyễn Tông Trạch (Ruan Zongze), chuyên gia tại Viện Nghiên Cứu Quốc Tế, một trung tâm tham vấn thuộc bộ Ngoại Giao Trung Quốc, Bắc Kinh đang theo dõi sát việc mua các loại vũ khí hiện đại và triển khai những gì ở Biển Đông.
Theo chuyên gia này, nguyên là một cán bộ ngoại giao Trung Quốc, Bắc Kinh không loại trừ khả năng việc đó « tác động đến các vấn đề lãnh thổ giữa Trung Quốc và Việt Nam ».
Còn ông Trương Bảo Huy (Zhang Baohui), một chuyên gia về an ninh Trung Quốc tại Đại học Lĩnh Nam ở Hồng Kông, thì cho rằng giới hoạch định chính sách Việt Nam dư biết là họ không bao giờ có thể thắng được quân đội Trung Quốc hiện đại, vì vậy Hà Nội vẫn sẽ phải dựa vào ngoại giao để giữ quan hệ ổn định với Bắc Kinh.
Theo Reuters, giới chức Hải Quân Hoa Kỳ cũng nhận thức rõ là Việt Nam cũng rất quan tâm đến việc không nên dồn ép Trung Quốc. Theo các nguồn tin báo chí quân sự của Việt Nam, tháng Ba vừa qua, khi Việt Nam mở một cảng quốc tế mới ở Cam Ranh cho lực lượng hải quân nước ngoài, Trung Quốc là một trong những nước đầu tiên được chính thức mời ghé cảng.
Cho dù vậy, Hải Quân Mỹ chờ đợi là các chuyến ghé cảng Việt Nam sẽ được dần dần tăng lên. Theo các chuyên gia phân tích về an ninh, ngay cả một sự gia tăng nhỏ cũng có khả năng gây rối cho hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi họ đang tập trung xây dựng các cơ sở được dùng cả vào mục tiêu quân sự trên bẩy hòn đảo nhân tạo ở Trường Sa.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-my-va-viet-nam-xich-lai-gan-nhau-trung-quoc-dau-dau
Thủ tướng Shinzo Abe tại một cuộc họp báo trong thời gian diễn ra thượng đỉnh G7 tại Ise-Shima, Nhật Bản, ngày 27/05/2016.REUTERS/Issei Kato
Còn trong dài hạn, cấm vận vũ khí Mỹ được bãi bỏ đã biến Việt Nam thành một tác nhân quan trọng trong chiến lược xoay trục qua châu Á của ông Obama. Các tập đoàn vũ khí của Mỹ sẽ có thể cạnh tranh với các nhà cung cấp Nga trong những hợp đồng lớn cho Việt Nam.
Ngoài ra, mong muốn từ lâu nay của Hải Quân Mỹ rất có thể sẽ được toại nguyện : Đó là được sử dụng Vịnh Cam Ranh, hải cảng tự nhiên tốt nhất trong vùng Biển Đông.
Bên cạnh đó, còn có triển vọng hợp tác chính trị và chia sẻ thông tin tình báo tốt hơn về các hành vi quyết đoán của Trung Quốc, ngay cả khi Việt Nam tránh không chính thức gia nhập bất kỳ một liên minh quân sự nào.
Chiến lược của Việt Nam : Bắt Trung Quốc phải trả giá đắt, nhưng tránh dồn ép
Kịch bản như được nêu ra ở trên hoàn toàn ăn khớp với các mục tiêu mà nhiều chiến lược gia quân sự của
Việt Nam đã tiết lộ với hãng tin Anh, theo đó họ âm thầm nâng cao cái giá mà quân đội Trung Quốc vốn đang trên đường hiện đại hóa nhanh chóng sẽ phải trả nếu dám tấn công Việt Nam một lần nữa.
Việt Nam thừa hiểu rằng một cuộc chiến trong tương lai với người láng giềng khổng lồ của họ sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với cuộc chiến tranh đẫm máu ở vùng biên giới phía Bắc, khởi sự vào năm 1979 và kéo dài âm ỉ qua những năm 1980, hoặc là trận hải chiến Trường Sa vào năm 1988.
Theo ông Nguyễn Tông Trạch (Ruan Zongze), chuyên gia tại Viện Nghiên Cứu Quốc Tế, một trung tâm tham vấn thuộc bộ Ngoại Giao Trung Quốc, Bắc Kinh đang theo dõi sát việc mua các loại vũ khí hiện đại và triển khai những gì ở Biển Đông.
Theo chuyên gia này, nguyên là một cán bộ ngoại giao Trung Quốc, Bắc Kinh không loại trừ khả năng việc đó « tác động đến các vấn đề lãnh thổ giữa Trung Quốc và Việt Nam ».
Còn ông Trương Bảo Huy (Zhang Baohui), một chuyên gia về an ninh Trung Quốc tại Đại học Lĩnh Nam ở Hồng Kông, thì cho rằng giới hoạch định chính sách Việt Nam dư biết là họ không bao giờ có thể thắng được quân đội Trung Quốc hiện đại, vì vậy Hà Nội vẫn sẽ phải dựa vào ngoại giao để giữ quan hệ ổn định với Bắc Kinh.
Theo Reuters, giới chức Hải Quân Hoa Kỳ cũng nhận thức rõ là Việt Nam cũng rất quan tâm đến việc không nên dồn ép Trung Quốc. Theo các nguồn tin báo chí quân sự của Việt Nam, tháng Ba vừa qua, khi Việt Nam mở một cảng quốc tế mới ở Cam Ranh cho lực lượng hải quân nước ngoài, Trung Quốc là một trong những nước đầu tiên được chính thức mời ghé cảng.
Cho dù vậy, Hải Quân Mỹ chờ đợi là các chuyến ghé cảng Việt Nam sẽ được dần dần tăng lên. Theo các chuyên gia phân tích về an ninh, ngay cả một sự gia tăng nhỏ cũng có khả năng gây rối cho hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi họ đang tập trung xây dựng các cơ sở được dùng cả vào mục tiêu quân sự trên bẩy hòn đảo nhân tạo ở Trường Sa.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-my-va-viet-nam-xich-lai-gan-nhau-trung-quoc-dau-dau
Nhật : G7 quan ngại tình hình Biển Đông và biển Hoa Đông
Thủ tướng Shinzo Abe tại một cuộc họp báo trong thời gian diễn ra thượng đỉnh G7 tại Ise-Shima, Nhật Bản, ngày 27/05/2016.REUTERS/Issei Kato
Ngày 27/05/2016, trong thông cáo chung, lãnh đạo nhóm 7 nước công nghiệp hàng đầu - G7, sau hai ngày họp thượng đỉnh tại Ise-Shima (Nhật Bản), cùng bày tỏ mối quan ngại về tình hình căng thẳng ngày càng nghiêm trọng trên biển Hoa Đông và Biển Đông.
Thông cáo nêu rõ: “Chúng tôi quan ngại về tình hình biển Hoa Đông và Biển Đông. Chúng tôi nhấn mạnh đến tầm quan trọng cơ bản của việc quản lý và xử lý các bất đồng một cách hòa bình”.
Tuy không nêu đích danh quốc gia nào, nhưng văn bản muốn nói đến các căng thẳng ngày càng nghiêm trọng xảy ra trong thời gian gần đây tại Biển Đông. Trung Quốc đã có những đòi hỏi chủ quyền quá đáng, gần như hầu hết diện tích vùng Biển Đông cũng như cho xây dựng bồi đắp cải tạo các bãi đá, bất chấp các phản đối của Việt Nam và Philippines, những quốc gia đang có tranh chấp lãnh hải với Bắc Kinh.
Ngoài vùng Biển Đông, Trung Quốc còn có tranh chấp lãnh hải gay gắt với Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, trên biển Hoa Đông.
Đương nhiên, thông cáo chung này đã làm cho Trung Quốc “vô cùng bất bình”. Thông qua lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao, bà Hoa Xuân Oánh, Bắc Kinh cho rằng “đề cập đến vấn đề Biển Đông và thổi phồng các căng thẳng trong thượng đỉnh G7 do Nhật Bản tổ chức là không có lợi cho sự ổn định. (…) Trung Quốc vô cùng bất bình về những gì Nhật Bản và G7 đã làm”.
Trước đó, ngày 26/05, Bắc Kinh cũng đã lên tiếng cảnh cáo G7 là không nên "xía" vào chuyện nước này, khi tổng thống Mỹ Barack Obama nhắc lại “tự do lưu thông hàng hải” phải được tôn trọng.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-tai-nhat-ban-lanh-dao-nhom-7-nuoc-cong-nghiep-hang-dau-%E2%80%9Cquan-ngai%E2%80%9D-tinh-hinh-bien-do
Biệt kích Hải Quân Mỹ Navy Seal đang tập luyện tại Virginia (Hoa Kỳ). Ảnh tư liệu chụp vào tháng 07/2010.AFP PHOTO/US NAVY/Robert Fluegel/HANDOUT/
Tàu Hải Cảnh Trung Quốc chạy sát tàu cảnh sát biển Việt Nam tại vùng biển Hoàng Sa, ngày 14/05/2014.REUTERS/Nguyen Minh
Tuy không nêu đích danh quốc gia nào, nhưng văn bản muốn nói đến các căng thẳng ngày càng nghiêm trọng xảy ra trong thời gian gần đây tại Biển Đông. Trung Quốc đã có những đòi hỏi chủ quyền quá đáng, gần như hầu hết diện tích vùng Biển Đông cũng như cho xây dựng bồi đắp cải tạo các bãi đá, bất chấp các phản đối của Việt Nam và Philippines, những quốc gia đang có tranh chấp lãnh hải với Bắc Kinh.
Ngoài vùng Biển Đông, Trung Quốc còn có tranh chấp lãnh hải gay gắt với Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, trên biển Hoa Đông.
Đương nhiên, thông cáo chung này đã làm cho Trung Quốc “vô cùng bất bình”. Thông qua lời phát ngôn viên bộ Ngoại Giao, bà Hoa Xuân Oánh, Bắc Kinh cho rằng “đề cập đến vấn đề Biển Đông và thổi phồng các căng thẳng trong thượng đỉnh G7 do Nhật Bản tổ chức là không có lợi cho sự ổn định. (…) Trung Quốc vô cùng bất bình về những gì Nhật Bản và G7 đã làm”.
Trước đó, ngày 26/05, Bắc Kinh cũng đã lên tiếng cảnh cáo G7 là không nên "xía" vào chuyện nước này, khi tổng thống Mỹ Barack Obama nhắc lại “tự do lưu thông hàng hải” phải được tôn trọng.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-tai-nhat-ban-lanh-dao-nhom-7-nuoc-cong-nghiep-hang-dau-%E2%80%9Cquan-ngai%E2%80%9D-tinh-hinh-bien-do
Biệt Kích Mỹ sẵn sàng hợp tác với Đặc Công Việt Nam
Biệt kích Hải Quân Mỹ Navy Seal đang tập luyện tại Virginia (Hoa Kỳ). Ảnh tư liệu chụp vào tháng 07/2010.AFP PHOTO/US NAVY/Robert Fluegel/HANDOUT/
Hợp tác quốc phòng Mỹ-Việt quả là đang có dấu hiệu được thắt chặt nhanh chóng. Trong bài phỏng vấn được hãng tin Anh Reuters công bố hôm 26/05/2016, tư lệnh các lực lượng đặc biệt Mỹ tại vùng Châu Á-Thái Bình Dương tiết lộ rằng mới đây, ông đã có một cuộc tiếp xúc với chỉ huy trưởng lực lượng tinh nhuệ của Việt Nam bên lề một hội nghị ở Tampa, bang Florida (Hoa Kỳ) trong tuần này.
Theo ghi nhận của Reuters, sự kiện đó báo hiệu một thái độ sẵn sàng thiết lập quan hệ giữa hai binh chủng nếu được chính quyền hai nước bật đèn xanh. Công cuộc hợp tác đó sẽ thể hiện một bước tiến quan trọng trong quan hệ giữa quân đội.
Trả lời hãng tin Anh, chuẩn đô đốc Colin Kilrain, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương xác định : « Cả hai chúng tôi đều mong muốn những quan hệ sâu sắc hơn nữa, nhưng chúng tôi đều ý thức được rằng chúng tôi phải tuân theo tiến độ mà hai chính phủ mong muốn ».
Cuộc gặp gỡ giữa hai nhân vật có thể gọi là chỉ huy lực lượng Biệt Kích Mỹ và Đặc Công Việt Nam đã kéo dài khoảng nửa tiếng đồng hồ hôm 25/05, hai hôm sau khi Tổng thống Mỹ Obama loan báo bãi bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam.
Ông Kilrain tỏ ý rất tin tưởng vào việc chính quyền hai nước sẽ cho phép hai bên đẩy mạnh hợp tác, và các lực lượng của ông như biệt kích Hải Quân Navy Seal, Delta Force của Lục Quân hay các đơn vị Mũ Nồi Xanh (Green Berets) sẽ nhanh chóng tham gia hợp tác.
Trả lời hãng tin Anh, chuẩn đô đốc Colin Kilrain, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương xác định : « Cả hai chúng tôi đều mong muốn những quan hệ sâu sắc hơn nữa, nhưng chúng tôi đều ý thức được rằng chúng tôi phải tuân theo tiến độ mà hai chính phủ mong muốn ».
Cuộc gặp gỡ giữa hai nhân vật có thể gọi là chỉ huy lực lượng Biệt Kích Mỹ và Đặc Công Việt Nam đã kéo dài khoảng nửa tiếng đồng hồ hôm 25/05, hai hôm sau khi Tổng thống Mỹ Obama loan báo bãi bỏ cấm vận vũ khí Việt Nam.
Ông Kilrain tỏ ý rất tin tưởng vào việc chính quyền hai nước sẽ cho phép hai bên đẩy mạnh hợp tác, và các lực lượng của ông như biệt kích Hải Quân Navy Seal, Delta Force của Lục Quân hay các đơn vị Mũ Nồi Xanh (Green Berets) sẽ nhanh chóng tham gia hợp tác.
Biển Đông : Trung Quốc lại áp đặt lệnh cấm đánh bắt cá
Tàu Hải Cảnh Trung Quốc chạy sát tàu cảnh sát biển Việt Nam tại vùng biển Hoàng Sa, ngày 14/05/2014.REUTERS/Nguyen Minh
Kể từ hôm nay 16/05, và cho đến ngày 01/08/2016, lệnh cấm đánh bắt cá mà Trung Quốc áp đặt hàng năm trên Biển Đông lại bắt đầu được thực hiện. Hãng tin Trung Quốc Tân Hoa Xã đã nhắc lại quyết định ban hành từ năm 1999, theo đó không một hoạt động đánh cá nào được phép trong « một phần vùng biển thuộc quyền tài phán của Trung Quốc » ở Biển Đông.
Vấn đề là lệnh cấm của Trung Quốc trùm lên cả những vùng biển mà các láng giềng của Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, gây nên tình trạng căng thẳng giữa lực lượng Hải Cảnh Trung Quốc với tàu cá của nước khác, trên nguyên tắc không cần phải tuân theo mệnh lệnh của Bắc Kinh.
Theo một nguồn tin từ bộ Nông Nghiệp Trung Quốc vào đầu tháng 5 vừa qua, phạm vi áp dụng lệnh cấm đánh cá cực rộng, vì chạy từ vĩ tuyến 12 ngược lên phía bắc, đến tận vùng biển ở giữa hai tỉnh Phúc Kiến và Quảng Đông. Nguồn tin trên xác định vùng cấm đánh cá bao hàm cả khu vực bãi cạn Scaborough (Bắc Kinh đặt tên là Hoàng Nham) mà Trung Quốc đã giành lấy từ tay Philippines, nhưng không trùm lên phần lớn quần đảo Nam Sa (tên Trung Quốc gọi Trường Sa).
Tác động của lệnh cấm này đối với ngư dân Việt Nam rất lớn vì khu vực Vịnh Bắc Bộ và toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, vùng đánh cá truyền thống của cư dân miền Trung Việt Nam, mặc nhiên nằm trong vùng bị Trung Quốc cấm đánh bắt.
Một vấn đề đáng quan ngại là ngày 05/05 vừa qua, chính quyền Trung Quốc đã liên tiếp cảnh cáo rằng năm nay lệnh cấm đánh cá sẽ được thực thi một cách nghiêm khắc hơn, kể cả với các tàu thuyền nước ngoài. Theo thứ trưởng phụ trách ngư nghiệp tại bộ Nông Nghiệp Trung Quốc, ông Dư Hân Vinh (Yu Xinrong), thì lực lượng lực lượng Hải Cảnh và các cơ quan chức năng đã được lệnh đảm bảo sao cho lệnh cấm được tôn trọng.
Với cùng một giọng điệu, Triệu Hưng Vũ, cục trưởng Cục Ngư Nghiệp, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cũng tuyên bố là Bắc Kinh sẽ « đẩy mạnh hoạt động thực thi pháp luật ở Biển Đông » không chỉ với tàu cá Trung Quốc mà cả với tàu cá nước ngoài ».
Khi áp đặt lệnh cấm đánh cá ở Biển Đông, Bắc Kinh lập luận rằng điều đó sẽ cho phép nguồn cá hồi phục sau khi bị khai thác quá mức. Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích, dưới vỏ bọc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững là một biện pháp dùng để áp đặt chủ quyền Trung Quốc tại Biển Đông.
Giới quan sát đang lo ngại rằng nếu căn cứ vào các tuyên bố cứng rắn của các quan chức Trung Quốc, tình hình Biển Đông sẽ lại căng thẳng thêm lên do việc Bắc Kinh mượn cớ « thực thi pháp luật » chống lại các hoạt động đánh bắt cá bị họ cho là bất hợp pháp để khẳng định thêm quyền kiểm soát thực tế trên những khu khu vực Biển Đông mà Trung Quốc cho là thuộc chủ quyền của họ.
Và như vây, những hành vi bắt bớ, tịch thu, thâm chí đâm chìm tàu cá nước ngoài trong thời gian sắp tới đây có nguy cơ gia tăng, mà nạn nhân đa số sẽ là ngư dân Việt Nam, chủ yếu là ở vùng miền Trung vốn quen ra đánh bắt tại vùng quần đảo Hoàng Sa, chỉ cách đảo Lý Sơn ở Quảng Ngãi chẳng hạn khoảng vài trăm cây số.
Ngư dân Philippines, quen đánh bắt tại khu vực bãi cạn Scarborough cũng sẽ lâm vào tình cảnh tương tự.
Trong bối cảnh các nước có tàu cá bị tàu Hải Cảnh Trung Quốc hay tàu kiểm ngư Hải Nam sách nhiễu cũng có thể dùng đến lực lượng Cảnh Sát Biển của mình để bảo vệ ngư dân, thì khả năng xung đột nẩy sinh không thể loại trừ.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160516-bien-dong-trung-quoc-lai-ap-dat-lenh-cam-danh-bat-ca
Ảnh một đội tàu cá Trung Quốc, trú tại cảng Đông Phương, Hải Nam.Reuters
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama gặp nhau tại Manila hôm 17/11/2015, trước thềm Thượng đỉnh APEC.
Trước những tham vọng của Trung Quốc trong việc khống chế Biển Đông, nhiều nước trong khu vực đã công khai bày tỏ quan ngại, và đều trông mong vào sự can dự của Hoa Kỳ vào khu vực với hy vọng kiềm chế Trung Quốc.
Tiếp tục loạt bài phỏng vấn về an ninh khu vực và căng thẳng Biển Đông trước thềm thượng đỉnh Đông Á, Đài Á Châu Tự Do hỏi chuyện Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Đông Nam Á, thuộc học viện Quốc phòng Úc. Giáo sư Carl Thayer sẽ nói về vai trò của Úc tại khu vực trước sự trỗi dậy đáng lo ngại của Trung Quốc và hợp tác Úc - Mỹ.
Trước hết nói về vấn đề Biển Đông và Trung Quốc tại thượng đỉnh Đông Á sắp diễn ra từ ngày 21 đến 22 tháng 11 tại Malaysia, giáo sư Carl Thayer cho biết:
“Bởi vì Trung quốc cho xây dựng các đảo nhân tạo và Hoa Kỳ phản ứng với vấn đề tự do hang hải nên những thượng đỉnh cuối năm nay bao gồm thượng đỉnh Đông Á và thượng đỉnh ASEAN với các đối tác sẽ chứng kiến vấn đề biển Đông lại được hâm nóng…
Liên quan đến thượng đỉnh Đông Á, ngay từ trước khi Mỹ tham gia thượng đỉnh này thì họ đã có nghị trình, theo đó vấn đề biển Đông chỉ được đề cập trong các cuộc gặp riêng giữa lãnh đạo các nước nhưng không thể được đề cập đến trong tuyên bố chung của thượng đỉnh…
Nhưng dù thế nào đi chăng nữa thì trong thượng đỉnh lần này vấn đề Biển Đông sẽ được đề cập đến và Trung Quốc sẽ chống lại và cố gắng làm như Hoa Kỳ là người làm mất ổn định trong khu vực.”
Việt Hà: Thưa Giáo sư, có thông tin nói rằng Úc đang xem xét cho tàu tham gia việc tuần tra trên biển Đông. Theo ông, với những diễn biến gần đây trên Biển Đông, mối đe dọa từ Trung Quốc đối với Úc hiện nay thế nào?
GS Carl Thayer: 60% hàng hóa của Australia phải đi qua đường biển và đi qua Biển Đông, ngay cả trước khi Trung Quốc bắt đầu xây dựng các đảo nhân tạo thì Australia vẫn luôn có lợi ích quan trọng tại đây và muốn đảm bảo tự do hang hải và an ninh qua khu vực này.
Bất cứ những xung đột nào tại đây cũng làm cho chi phí bảo hiểm tăng cao và làm gián đoạn thương mại cho Australia.
Australia cũng có nghĩa vụ theo như thỏa thuận quốc phòng 5 nước (FPDA) với Singapore và Malaysia mà theo đó các nước tham gia thỏa thuận này phải hỏi ý kiến nhau và giúp đỡ nhau khi họ gặp những đe dọa về quốc phòng, nhưng chỉ giới hạn với bán đảo Singapore và Malaysia. Tuy nhiên những cuộc diễn tập của FPDA đã được thực hiện trên biển Đông.
Và cuối cùng là về phía chính phủ Úc, ngay khi nhậm chức thì Thủ tướng mới của Úc cũng đã nói là hành động của Trung QUốc là phản tác dụng.
Chính phủ của Thủ tướng Úc trước và chính phủ Úc hiện tại đều tin vào tự do hàng hải và luật quốc tế, luôn ủng hộ ASEAN trong vấn đề này, gần như tương đồng với chính sách của Hoa Kỳ là mọi tranh chấp phải được giải quyết hòa bình theo luật quốc tế. Tàu và máy bay quân sự của Australia vẫn đi qua khu vực này thường xuyên.
GS Carl Thayer trong một lần đến thăm và trả lời phỏng vấn RFA trước đây.
Vài năm trước thì máy bay, tàu của Australia có gặp một số khó khăn với Trung Quốc khi đi qua đây và Australia đã ngay lập tức đã lên tiếng về lập trường của mình và quyền tự do hang hải và sau đó thì không gặp vấn đề gì với Trung Quốc nữa.
Thực tế thì khi tàu của Mỹ đi qua biển Đông thì Australia đang diễn tập bắn đạn thật với Trung Quốc và đã có thông báo công khai là khi tàu của Australia đi về lại Australia thì sẽ đi qua biển Đông nhưng không gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng vì đó là sự xúc phạm.
Nhưng trong cuộc gặp cấp Bộ trưởng giữa Mỹ và Australia vào năm nay tổ chức ở Boston, phía Hoa Kỳ đã đề nghị một cách không chính thức Úc tham gia vào hoạt động tuần tra trên biển Đông với Mỹ. Australia vẫn duy trì lập trường về tự do hang hải và có thể thực hiện các hoạt động này trong một lúc nào đó do chính Australia lựa chọn nhưng rất có thể là sẽ không nói gì và cứ thế làm.
Vào lúc này, tuần tra chung với Mỹ là không được đặt ra. Nhật Bản cũng đang xem xét vấn đề này.
Việt Hà: Ông nhận định thế nào về quan hệ giữa Trung Quốc và Úc vào lúc này?
GS Carl Thayer: Cũng giống như là với Mỹ, Trung Quốc là bạn hàng thương mại lớn của Australia. Australia đồng thời cũng là đồng minh của Mỹ cho nên có tranh luận là Australia nên có hai chính sách, một trong số đó là chính sách về kinh tế với Trung Quốc nhưng điều này không còn quá lớn vào lúc này khi kinh tế Trung quốc phát triển chậm lại và do đó nhu cầu về quặng sắt nhập từ Úc giảm, và nhập than của Úc cũng giảm vì Trung Quốc đang tìm cách giảm lượng khí thải.
Thứ hai nữa là chúng tôi cũng muốn Trung Quốc tham gia và chúng tôi vẫn đang làm vậy. Ngoài ra có một vấn đề khác nữa cũng ít người biết vì nó cũng nhỏ thôi nhưng quan trọng đó là thủy quân lục chiến Mỹ định kỳ đến Darwin của Úc, có một số nhỏ trong đó tham gia cùng quân của Úc và Trung Quốc để thực hiện các cuộc diễn tập sống còn tại miền bắc Úc.
Cho nên Úc cũng có suy nghĩ giống như Mỹ là không muốn biến Trung Quốc thành kẻ thù nhưng sẽ kháng cự lại nếu Trung Quốc có hành động gây hấn và không chơi theo luận chơi. Australia giống Mỹ là cố gắng tham gia với Trung Quốc, nói chuyện với lãnh đạo quân đội Trung Quốc để họ có hành động giống như các cường quốc biển khác.
GS Carl Thayer: Không có bất cứ việc gì mà Mỹ đang làm có thể ngăn cản được Trung Quốc củng cố sự hiện diện của họ ở 7 đảo nhân tạo tại biển Đông. Không có gì có thể ngăn cản được việc Trung Quốc từng bước đưa vào các thiết bị quân sự như rada tầm xa, tên lửa chống tàu, tên lửa chống máy bay, đưa tàu vào khu vực này, kết nối các thiết bị với nhau để Trung Quốc có thể có được thông tin ngay lập tức về các hoạt động quân sự tại đây.
Vị trí của Trung Quốc có thể gây sức ép lên đồng minh của Mỹ là Philippines. Họ đã gây khó khăn cho tàu của Philippine hoạt động trong vùng nước của chính Philippines.
Cho nên từng chút từng chút một Trung Quốc sẽ gây sức ép lên Malaysia, Indonesia, Việt Nam để các nước này không gây khó khăn cho Trung Quốc mà làm suy yếu vị thế của Mỹ và của cả Australia. Australia hoạt động hiệu quả nhất khi có Mỹ và Nhật Bản.
Thứ hai nữa là Trung Quốc sẽ có thể kiểm soát đường đi lại của hàng hóa qua Biển Đông. Trung Quốc chưa can thiệp vào tuyến đường này vì thực sự nếu Trung Quốc làm thì sẽ ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Nhưng Australia và cả những bên không liên quan sẽ bị ảnh hưởng nếu có bất cứ xung đột nào nổ ra tại đây vì nó ảnh hưởng đến đường đi của hang hóa qua đây. Các tàu chở hàng sẽ phải chuyển hướng và đi đường dài hơn để đến đích của mình.
Điều quan trọng nhất là phải giữ Hoa Kỳ tham gia vào khu vực mà không rút lui, và thấy là những cam kết của Hoa Kỳ phải được chứng minh bằng hành động.
Như giáo sư Joseph Nye Harvard, nguyên Thứ trưởng quốc phòng Mỹ nói thì Hoa Kỳ cung cấp khí Oxy cho an ninh. Chúng ta không cảm thấy điều này vì Hoa Kỳ vẫn ở đó và chúng ta vẫn hưởng khí oxy bình thường, nhưng khi họ không còn ở đó thì chúng ta sẽ cảm thấy ngay. Và vì vậy Australia muốn Hoa Kỳ tiếp tục cung cấp oxy cho an ninh khu vực.
GS Carl Thayer: Thứ nhất đóng góp của Australia là làm cho Australia mạnh để có khả năng để tự vệ và đóng góp cho các đồng minh và có thể hoạt động cùng Hoa Kỳ, có nghĩa là duy trì vũ khí quốc phòng ở tiêu chuẩn cao. Điều này rất quan trọng với Australia và cả với Nhật bản. Australia có chương trình hợp tác quốc phòng.
Australia không giàu khi so sánh về độ lớn của nền kinh tế với Nhật bản hay Mỹ. Nhưng Australia đã cung cấp tàu đã qua sử dụng cho Philippines và đó là điều mà Nhật cũng đã làm qua vốn ODA…
Nhưng sự giúp đỡ của Australia lớn ở mặt nhân sự. Kể từ khi quan hệ quốc phòng bắt đầu vào năm 1999 Australia đã đào tạo hơn 2000 nhân sự quốc phòng cho Việt Nam, nhiều hơn bất kể nước nào trên thế giới trong cùng quãng thời gian như Ấn Độ, Nga là những nước cũng giúp đào tào nhân sự quốc phòng cho Việt Nam.
Australia giúp đào tạo về tiếng Anh cho sĩ quan Việt Nam để họ có thể dự các khóa học ở Australia và các nước khác trên thế giới và hiểu được những gì đang diễn ra trong các đối thoại..… tất nhiên là tàu của Australia cũng ghé thăm Việt Nam, và có những trao đổi ở mức thấp với Việt Nam. Nhưng chúng ta phải đặt mọi thứ trong điều kiện là Việt Nam vẫn chưa tiến hành các cuộc tập trận với bất cứ nước nào.
Với Philippines, Australia cũng gửi một số lượng nhỏ quân đến tập trận cùng Philippines và Mỹ trong năm nay. Cả Australia và Philippine đều ký hiệp ước với Mỹ và mọi người đều không để ý nhưng khi đọc các hiệp ước đồng mình với mỹ thì đoạn quan trọng nói về cam kết của Mỹ thì từng chữ một của hai hiệp ước đều giống nhau.
Cho nên điều mà Australia có thể nói với Philippines là một liên minh thì anh cần phải tự biết giúp mình. Có nghĩa là tự hiện đại hóa, đầu tư tiền vào quân đội của mình vì mục đích phòng vệ thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào Mỹ, tức là làm cho chính mình trở nên hữu ích trong mối quan hệ đồng mình thay vì đòi hỏi Mỹ làm toàn những việc nặng.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này!
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/aus-need-us-in-region-vh-11172015112001.html
Theo một nguồn tin từ bộ Nông Nghiệp Trung Quốc vào đầu tháng 5 vừa qua, phạm vi áp dụng lệnh cấm đánh cá cực rộng, vì chạy từ vĩ tuyến 12 ngược lên phía bắc, đến tận vùng biển ở giữa hai tỉnh Phúc Kiến và Quảng Đông. Nguồn tin trên xác định vùng cấm đánh cá bao hàm cả khu vực bãi cạn Scaborough (Bắc Kinh đặt tên là Hoàng Nham) mà Trung Quốc đã giành lấy từ tay Philippines, nhưng không trùm lên phần lớn quần đảo Nam Sa (tên Trung Quốc gọi Trường Sa).
Tác động của lệnh cấm này đối với ngư dân Việt Nam rất lớn vì khu vực Vịnh Bắc Bộ và toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, vùng đánh cá truyền thống của cư dân miền Trung Việt Nam, mặc nhiên nằm trong vùng bị Trung Quốc cấm đánh bắt.
Một vấn đề đáng quan ngại là ngày 05/05 vừa qua, chính quyền Trung Quốc đã liên tiếp cảnh cáo rằng năm nay lệnh cấm đánh cá sẽ được thực thi một cách nghiêm khắc hơn, kể cả với các tàu thuyền nước ngoài. Theo thứ trưởng phụ trách ngư nghiệp tại bộ Nông Nghiệp Trung Quốc, ông Dư Hân Vinh (Yu Xinrong), thì lực lượng lực lượng Hải Cảnh và các cơ quan chức năng đã được lệnh đảm bảo sao cho lệnh cấm được tôn trọng.
Với cùng một giọng điệu, Triệu Hưng Vũ, cục trưởng Cục Ngư Nghiệp, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cũng tuyên bố là Bắc Kinh sẽ « đẩy mạnh hoạt động thực thi pháp luật ở Biển Đông » không chỉ với tàu cá Trung Quốc mà cả với tàu cá nước ngoài ».
Khi áp đặt lệnh cấm đánh cá ở Biển Đông, Bắc Kinh lập luận rằng điều đó sẽ cho phép nguồn cá hồi phục sau khi bị khai thác quá mức. Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích, dưới vỏ bọc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững là một biện pháp dùng để áp đặt chủ quyền Trung Quốc tại Biển Đông.
Giới quan sát đang lo ngại rằng nếu căn cứ vào các tuyên bố cứng rắn của các quan chức Trung Quốc, tình hình Biển Đông sẽ lại căng thẳng thêm lên do việc Bắc Kinh mượn cớ « thực thi pháp luật » chống lại các hoạt động đánh bắt cá bị họ cho là bất hợp pháp để khẳng định thêm quyền kiểm soát thực tế trên những khu khu vực Biển Đông mà Trung Quốc cho là thuộc chủ quyền của họ.
Và như vây, những hành vi bắt bớ, tịch thu, thâm chí đâm chìm tàu cá nước ngoài trong thời gian sắp tới đây có nguy cơ gia tăng, mà nạn nhân đa số sẽ là ngư dân Việt Nam, chủ yếu là ở vùng miền Trung vốn quen ra đánh bắt tại vùng quần đảo Hoàng Sa, chỉ cách đảo Lý Sơn ở Quảng Ngãi chẳng hạn khoảng vài trăm cây số.
Ngư dân Philippines, quen đánh bắt tại khu vực bãi cạn Scarborough cũng sẽ lâm vào tình cảnh tương tự.
Trong bối cảnh các nước có tàu cá bị tàu Hải Cảnh Trung Quốc hay tàu kiểm ngư Hải Nam sách nhiễu cũng có thể dùng đến lực lượng Cảnh Sát Biển của mình để bảo vệ ngư dân, thì khả năng xung đột nẩy sinh không thể loại trừ.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160516-bien-dong-trung-quoc-lai-ap-dat-lenh-cam-danh-bat-ca
"Chiến tranh Cá" tại Biển Đông
Ảnh một đội tàu cá Trung Quốc, trú tại cảng Đông Phương, Hải Nam.Reuters
Các tạp chí Pháp tuần này tỏ ra rất « nghiêm khắc » với chính phủ Pháp và doanh nghiệp nhà nước. Về thời sự quốc tế, Trung Quốc và Nga được chiếu cố nhiều với những sự kiện đáng lo ngại cho hòa bình thế giới và cho bản thân của hai chế độ độc đoán. Riêng Le Courrier International, trong loạt bài phong phú, đã chọn một phóng sự của The Straits Times tại Singapore, báo động về nguy cơ chiến tranh tại Biển Đông, đưa lên trang châu Á : "Chiến tranh Cá ở Biển Đông", bên cạnh là tranh hí họa một bầy cá, con lớn đớp con bé và bị con to hơn há mõm nuốt hết.
Tác giả nhìn từ đảo Hải Nam của Trung Quốc, trích dẫn rộng rãi quan điểm của ngư dân Trung Hoa mà sự suy nghĩ và hành động bị chế độ Trung Quốc điều kiện hóa, từ thông tin một chiều cho đến hỗ trợ tài chính để cuối cùng, cũng như các đồng nghiệp khác trong vùng, biến thành « con chốt » trong cuộc chiến tranh giành chủ quyền giữa Trung Quốc và các láng giềng.
Ngư dân Trung Quốc bị chế độ lợi dụng
Theo lời kể của một ngư dân Hải Nam thì thuyền chài Trung Quốc « thường xuyên » bị cảnh sát biển Việt Nam « truy bức », có lần bị phạt đến 2.500 đô la. Trong chiến lược Biển Đông của Bắc Kinh, ngư dân Hải Nam đóng vai trò « chính trị » then chốt trong việc tranh giành chủ quyền với Việt Nam : "Chính phủ trả cho chúng tôi 180.000 nhân dân tệ (25.000 euro) để đi ra Trường Sa, không cần làm gì cả, chỉ ở đó hai tuần là được".
Mặt khác, do tình trạng hải sản càng ngày càng khan hiếm, và để thỏa mãn thị trường khổng lồ 1,4 tỷ người, ngư dân Trung Quốc « phải phiêu lưu xa hơn và họ thú nhận xâm nhập ngư trường của các quốc gia láng giềng ».
Nhìn nhận họ là những người thất học, đánh cá là « nồi cơm » cho gia đình, cho nên ngư dân Hải Nam dễ dàng trở thành « tay sai » của chính quyền, theo phân tích của một chuyên gia nghiên cứu quốc tế mà The Straits Times chỉ nêu họ là ông Trương. Nhà nghiên cứu này nói rằng « ngư dân không muốn chiến tranh vì sợ tính mạng bị đe dọa ». Đích thân ông Tập Cận Bình đến tận Hải Nam để bảo đảm với ngư dân là sẽ được Hải Quân bảo vệ.
Tuy vậy, trong phần kết luận, nhật báo của Singapore trích lời một ngư dân 28 tuổi tâm sự : « Tôi thất học nên phải đánh cá kiếm sống , nhưng tôi không muốn con tôi lao vào nghiệp này ».
« Bước Đại Nhảy Lùi »
Sa lầy trong hố nợ, giấc mộng làm cường quốc bóng đá bị tham nhũng phá tan, trên đây là bức tranh Trung Quốc trên một số tạp chí cuối tuần.
Với tựa "Bước Đại Nhảy Lùi", tuần báo L’Express giới thiệu độc giả một phóng sự ảnh về Trung Quốc của Mao Trạch Đông, của những người còn luyến tiếc Mao, 50 năm sau cách mạng văn hóa mở đường cho một cuộc « đại thanh trừng » khởi động vào năm 1966 và kéo dài 10 năm trong bạo lực kinh hoàng.
Nửa thế kỷ sau, báo đảng Cộng Sản nhìn nhận đây là một « sai lầm toàn diện » nhưng vẫn dứt khoát không tố cáo tội ác của thủ phạm gây ra thảm họa và thảm sát : chân dung của Mao vẫn ngự trị trên đồng tiền, tượng của Mao vẫn tồn tại. Nửa thế kỷ sau, người lớn tuổi không thể quên thời kỳ khốc liệt này nhưng người trẻ hoàn toàn không biết gì hoặc biết nhưng không rõ nguyên nhân.
Ở quê hương Hồ Nam của Mao, trong nông trại vẫn còn bức tượng xi măng loang lổ của Mao chủ tịch kèm theo hàng chữ sơn tay : Đồng chí Mao. Ở đây, học sinh mỗi sáng vẫn phải « trả bài » trích đọc « Lời Mao Chủ Tịch » hay chơi đùa dưới chân dung của Stalin cũ mèm. Những tội ác như « cách mạng văn hóa, thảm sát Thiên An Môn » đều là chuyện cấm kỵ.
Nhưng, cũng như cơn ác mộng, người dân Trung Hoa luôn bị Mao ám ảnh, vừa căm thù vừa bị mê hoặc.
Trung Quốc đi vào chân tường
Bề trái của bộ mặt phát triển hào nhoáng của Trung Quốc và nợ như núi, đầu tư nhà nước vô dụng, doanh nghiệp chỉ là xác chết vô hồn… : cuộc khủng hoảng của Trung Quốc đã gần kề.
Trên đây không phải là cái nhìn của một « thế lực thù địch » mà là phân tích của một nhà cố vấn kinh tế Hoa Lục có uy tín, Lưu Hải Ảnh (Liu Hai Ying), tác giả quyển sách « Nợ Trung Quốc » mà ấn bản tiếng Pháp (Les dettes de la Chine) vừa được phát hành tại Pháp.
Trả lời tạp chí l’Expansion, Lưu Hải Ảnh dự báo tăng trưởng kinh tế Hoa Lục sẽ từ 6,5% trong năm 2016 xuống 3,5% trong thập niên tới. Trùng Khánh của Bạc Hy Lai là trường hợp chung của cả nước. Để chạy đua thu hút đầu tư, chính quyền huy động tất cả tài nguyên để tranh thủ ngân hàng cho vay với tỷ lệ bỏ ra 100 triệu để được vay 900 triệu
Nhưng từ 2008 đến nay, những món nợ này trở thành « nợ khó đòi » vì công ty tư nhân làm ăn thất bại trở thành những cái xác không hồn, các dự án đầu tư của chính quyền địa phương thực tế là « ném tiền qua cửa sổ ». Trữ lượng ngọai tệ trong vòng có vài tháng tiêu tan 800 tỷ đôla.
Theo tác giả, vấn nạn của Trung Quốc không liên quan gì đến trữ lượng ngoại tệ mà chính là mất đi khả năng thu hút đầu tư để bù đắp cho món nợ cao như núi.
Dường như để minh họa cho tham vọng « vĩ cuồng » của chính quyền Trung Quốc, L’Expansion dành ba trang để tường thuật chiến lược đầu tư vào bóng đá của Trung Quốc : Bỏ tiền hàng tỷ đô la để mua cầu thủ và huấn luyện viên hàng đầu quốc tế, dành quyền bảo trợ, quyền truyền hình... Trung Quốc chiếm hết và mơ tổ chức Cúp Thế Giới.
Đích thân chủ tịch Tập Cận Bình chỉ đạo chiến lược này. Từ 62 tỷ đô la đầu tư hiện nay, chính phủ dự kiến tăng lên 800 tỷ đô la vào năm 2025. Trong năm năm tới sẽ mở 20.000 trường đào tạo mầm non theo mô hình trường kiểu mẫu Quảng Đông với 50 sân bóng đá và 140 huấn luyện viên.
Tuy nhiên, cho dù đã đầu tư trên 60 tỷ đôla, bóng đá Trung Quốc chỉ mới lên được hàng 81 theo bảng xếp hạng của FIFA, kém hơn Iran và thua xa Nhật và Hàn Quốc. Kết quả thê thảm này, theo l’Expansion là « kết quả » của tình trạng thiếu tập luyện các bộ môn tập thể.
Không chỉ có thế, bóng đá Trung Quốc còn bị lũng đoạn vì nạn xã hội đen, gian lận, mua-bán độ. Mafia Trung Quốc là thủ phạm gây tai tiếng trong 18 trận tranh vô địch ở Bỉ và phải mất 10 năm mới điều tra đến nơi đến chốn (2014). Tất cả các nhà quan sát đều đồng ý, xã hội đen Trung Quốc là lực cản không cho Hoa Lục trở thành cường quốc bóng đá.
Không hẹn mà nên, đồng nghiệp Le Point cũng dành nhiều trang để tìm hiểu tham vọng bóng đá của Tập Cận Bình và trình độ của Trung Quốc trong khi đội tuyển quốc gia không thắng được Hồng Kông và thua xa Uzbekistan. Theo một cầu thủ Trung Quốc, nhược điểm của bóng đá Hoa Lục là thiếu cơ sở hạ tầng và tinh thần khổ luyện.
Nhiều tập đoàn nhà nước Pháp vì sao thua lỗ ?
Các tuần báo Pháp cũng không chút khoan dung với những nhược điểm của Pháp. "Những thất bại thê thảm của nhà nước Pháp", tựa của L’Express. "Một đống nợ khổng lồ làm sao giải quyết ?" L’Expansion hiến kế.
L’Express kể tội : Điện lực, Nhà Nước thiếu tầm nhìn; Công nghiệp điện hạt nhân Areva, Nhà Nước thiếu can đảm; Công ty đường sắt SNCF, nhà nước thiếu nghiêm khắc; Công ty hàng không Air France, nhà nước thiếu giải pháp. Cả một hệ thống tài sản quốc gia bị đe dọa vì nợ.
Theo phân tích của chuyên gia Jean Peyrelevade, nguyên chủ tịch-tổng giám đốc ngân hàng Crédit Lyonnais, tình trạng này không phải là do tai nạn hay hiện tượng đặc thù của Pháp mà là do Nhà Nước cổ đông thiếu bổn phận. Thiếu bổn phận khi trao trách nhiệm cho những công chức cao cấp bị chi phối vì những cuộc đấu đá chính trị bên trong hậu trường. Thanh tra chính phủ cũng bất lực vì làm sao thanh tra những ông xếp cũ của mình ? Nếu lãnh đạo tập đoàn nhà nước là những vị công chức có lương tâm thì công việc sẽ tốt đẹp còn trúng phải người chỉ lo phục vụ tham vọng cá nhân thì thảm họa sẽ xẩy đến.
L’Expansion trong bài « Núi nợ » của các cường quốc kinh tế từ Trung Quốc, Nhật Bản cho đến châu Âu, tổng cộng khoảng 200.000 tỷ đô la, đe dọa ổn định hệ thống kinh tế thế giới.
Tạp chí kinh tế đề ra sáu biện pháp cho Pháp và Liên Hiệp Châu Âu: kiểm sóat chi thu nhà nước, triển hạn nợ, giữ lãi suất thấp, chia gánh nợ bằng trái phiếu giữa các thành viên Liên Hiệp Châu Âu, đàm phán lại với chủ nợ hay chơi bạo như Êcuađo mà Hy Lạp đang ước mơ : tuyên bố nợ bất chính đáng.
Tuần báo cánh tả L’Obs (Người quan sát) kể ra bảy tội của công chức lớn nhỏ tranh thủ thụ đắc xã hội để : lấy thêm ngày nghỉ bù. Không phải là báo chí khiêu khích mà đây là kết quả điều tra dày 190 trang của một cơ quan tư vấn do chính phủ Pháp yêu cầu trong khuôn khổ dự thảo luật lao động mới.
Hiện tượng xảy ra bạo lực trong các cuộc biểu tình chống dự luật lao động này cũng được L’Obs dành nhiều trang để tìm hiểu : Chuyện gì diễn ra trong đầu kẻ đập phá cửa hàng và tấn công cảnh sát ? Trong khi đa số người biểu tình xuống đường ôn hoà thì một nhóm cực đoan, từ cực hữu cho đến cực tả, vô chính phủ, tự cho là họ sử dụng bạo lực như là hành động chính trị để « phá vỡ bế tắc ».
Học sinh Nga học quân sự để làm gì ?
Cuối cùng, Le Point tóm lược một bài phỏng vấn « trường giang » của tổng thống Nga Putin dành cho ba nhà báo Nga sắp được phát hành tại Pháp. Cựu trung tá mật vụ tiết lộ ông đến với KGB chỉ vì tò mò muốn biết « làm cách nào để trở thành gián điệp ». Muốn có câu trả lời, cậu thanh niên Vladimir, tự nhận là lớn lên trong không gian tuyên truyền một chiều, gõ cửa KGB đặt câu hỏi.
Theo tổng thống Putin thì tương lai nước Nga đã được vạch ra một cách tự nhiên vì cùng văn hóa châu Âu. Nga sẽ theo con đường phát triển dân chủ.
Nhưng một bài báo khác của chính báo Nga Ogoniok loan tải gây lo ngại cho không ít dân Nga : Nhân danh tình yêu tổ quốc, học sinh Nga sắp phải học quân sự. Hàng ngàn hiệp hội đề nghị mở chương trình huấn luyện quân sự cho học sinh nam nữ. Một tiểu đoàn nữ sinh trung học đã được thành lập.
Còn những người chỉ trích chương trình thì bị lên án là « không yêu nước ». Giới phụ huynh ủng hộ những người chống chương trình quân sự trong học đường, cho rằng : Đã đến lúc phải sống với hiện tại, không một nước văn minh nào nhồi sọ trẻ em chuẩn bị như là chiến tranh sắp xảy ra đến nơi.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-chien-tranh-ca-tai-bien-dong Ngư dân Trung Quốc bị chế độ lợi dụng
Theo lời kể của một ngư dân Hải Nam thì thuyền chài Trung Quốc « thường xuyên » bị cảnh sát biển Việt Nam « truy bức », có lần bị phạt đến 2.500 đô la. Trong chiến lược Biển Đông của Bắc Kinh, ngư dân Hải Nam đóng vai trò « chính trị » then chốt trong việc tranh giành chủ quyền với Việt Nam : "Chính phủ trả cho chúng tôi 180.000 nhân dân tệ (25.000 euro) để đi ra Trường Sa, không cần làm gì cả, chỉ ở đó hai tuần là được".
Mặt khác, do tình trạng hải sản càng ngày càng khan hiếm, và để thỏa mãn thị trường khổng lồ 1,4 tỷ người, ngư dân Trung Quốc « phải phiêu lưu xa hơn và họ thú nhận xâm nhập ngư trường của các quốc gia láng giềng ».
Nhìn nhận họ là những người thất học, đánh cá là « nồi cơm » cho gia đình, cho nên ngư dân Hải Nam dễ dàng trở thành « tay sai » của chính quyền, theo phân tích của một chuyên gia nghiên cứu quốc tế mà The Straits Times chỉ nêu họ là ông Trương. Nhà nghiên cứu này nói rằng « ngư dân không muốn chiến tranh vì sợ tính mạng bị đe dọa ». Đích thân ông Tập Cận Bình đến tận Hải Nam để bảo đảm với ngư dân là sẽ được Hải Quân bảo vệ.
Tuy vậy, trong phần kết luận, nhật báo của Singapore trích lời một ngư dân 28 tuổi tâm sự : « Tôi thất học nên phải đánh cá kiếm sống , nhưng tôi không muốn con tôi lao vào nghiệp này ».
« Bước Đại Nhảy Lùi »
Sa lầy trong hố nợ, giấc mộng làm cường quốc bóng đá bị tham nhũng phá tan, trên đây là bức tranh Trung Quốc trên một số tạp chí cuối tuần.
Với tựa "Bước Đại Nhảy Lùi", tuần báo L’Express giới thiệu độc giả một phóng sự ảnh về Trung Quốc của Mao Trạch Đông, của những người còn luyến tiếc Mao, 50 năm sau cách mạng văn hóa mở đường cho một cuộc « đại thanh trừng » khởi động vào năm 1966 và kéo dài 10 năm trong bạo lực kinh hoàng.
Nửa thế kỷ sau, báo đảng Cộng Sản nhìn nhận đây là một « sai lầm toàn diện » nhưng vẫn dứt khoát không tố cáo tội ác của thủ phạm gây ra thảm họa và thảm sát : chân dung của Mao vẫn ngự trị trên đồng tiền, tượng của Mao vẫn tồn tại. Nửa thế kỷ sau, người lớn tuổi không thể quên thời kỳ khốc liệt này nhưng người trẻ hoàn toàn không biết gì hoặc biết nhưng không rõ nguyên nhân.
Ở quê hương Hồ Nam của Mao, trong nông trại vẫn còn bức tượng xi măng loang lổ của Mao chủ tịch kèm theo hàng chữ sơn tay : Đồng chí Mao. Ở đây, học sinh mỗi sáng vẫn phải « trả bài » trích đọc « Lời Mao Chủ Tịch » hay chơi đùa dưới chân dung của Stalin cũ mèm. Những tội ác như « cách mạng văn hóa, thảm sát Thiên An Môn » đều là chuyện cấm kỵ.
Nhưng, cũng như cơn ác mộng, người dân Trung Hoa luôn bị Mao ám ảnh, vừa căm thù vừa bị mê hoặc.
Trung Quốc đi vào chân tường
Bề trái của bộ mặt phát triển hào nhoáng của Trung Quốc và nợ như núi, đầu tư nhà nước vô dụng, doanh nghiệp chỉ là xác chết vô hồn… : cuộc khủng hoảng của Trung Quốc đã gần kề.
Trên đây không phải là cái nhìn của một « thế lực thù địch » mà là phân tích của một nhà cố vấn kinh tế Hoa Lục có uy tín, Lưu Hải Ảnh (Liu Hai Ying), tác giả quyển sách « Nợ Trung Quốc » mà ấn bản tiếng Pháp (Les dettes de la Chine) vừa được phát hành tại Pháp.
Trả lời tạp chí l’Expansion, Lưu Hải Ảnh dự báo tăng trưởng kinh tế Hoa Lục sẽ từ 6,5% trong năm 2016 xuống 3,5% trong thập niên tới. Trùng Khánh của Bạc Hy Lai là trường hợp chung của cả nước. Để chạy đua thu hút đầu tư, chính quyền huy động tất cả tài nguyên để tranh thủ ngân hàng cho vay với tỷ lệ bỏ ra 100 triệu để được vay 900 triệu
Nhưng từ 2008 đến nay, những món nợ này trở thành « nợ khó đòi » vì công ty tư nhân làm ăn thất bại trở thành những cái xác không hồn, các dự án đầu tư của chính quyền địa phương thực tế là « ném tiền qua cửa sổ ». Trữ lượng ngọai tệ trong vòng có vài tháng tiêu tan 800 tỷ đôla.
Theo tác giả, vấn nạn của Trung Quốc không liên quan gì đến trữ lượng ngoại tệ mà chính là mất đi khả năng thu hút đầu tư để bù đắp cho món nợ cao như núi.
Dường như để minh họa cho tham vọng « vĩ cuồng » của chính quyền Trung Quốc, L’Expansion dành ba trang để tường thuật chiến lược đầu tư vào bóng đá của Trung Quốc : Bỏ tiền hàng tỷ đô la để mua cầu thủ và huấn luyện viên hàng đầu quốc tế, dành quyền bảo trợ, quyền truyền hình... Trung Quốc chiếm hết và mơ tổ chức Cúp Thế Giới.
Đích thân chủ tịch Tập Cận Bình chỉ đạo chiến lược này. Từ 62 tỷ đô la đầu tư hiện nay, chính phủ dự kiến tăng lên 800 tỷ đô la vào năm 2025. Trong năm năm tới sẽ mở 20.000 trường đào tạo mầm non theo mô hình trường kiểu mẫu Quảng Đông với 50 sân bóng đá và 140 huấn luyện viên.
Tuy nhiên, cho dù đã đầu tư trên 60 tỷ đôla, bóng đá Trung Quốc chỉ mới lên được hàng 81 theo bảng xếp hạng của FIFA, kém hơn Iran và thua xa Nhật và Hàn Quốc. Kết quả thê thảm này, theo l’Expansion là « kết quả » của tình trạng thiếu tập luyện các bộ môn tập thể.
Không chỉ có thế, bóng đá Trung Quốc còn bị lũng đoạn vì nạn xã hội đen, gian lận, mua-bán độ. Mafia Trung Quốc là thủ phạm gây tai tiếng trong 18 trận tranh vô địch ở Bỉ và phải mất 10 năm mới điều tra đến nơi đến chốn (2014). Tất cả các nhà quan sát đều đồng ý, xã hội đen Trung Quốc là lực cản không cho Hoa Lục trở thành cường quốc bóng đá.
Không hẹn mà nên, đồng nghiệp Le Point cũng dành nhiều trang để tìm hiểu tham vọng bóng đá của Tập Cận Bình và trình độ của Trung Quốc trong khi đội tuyển quốc gia không thắng được Hồng Kông và thua xa Uzbekistan. Theo một cầu thủ Trung Quốc, nhược điểm của bóng đá Hoa Lục là thiếu cơ sở hạ tầng và tinh thần khổ luyện.
Nhiều tập đoàn nhà nước Pháp vì sao thua lỗ ?
Các tuần báo Pháp cũng không chút khoan dung với những nhược điểm của Pháp. "Những thất bại thê thảm của nhà nước Pháp", tựa của L’Express. "Một đống nợ khổng lồ làm sao giải quyết ?" L’Expansion hiến kế.
L’Express kể tội : Điện lực, Nhà Nước thiếu tầm nhìn; Công nghiệp điện hạt nhân Areva, Nhà Nước thiếu can đảm; Công ty đường sắt SNCF, nhà nước thiếu nghiêm khắc; Công ty hàng không Air France, nhà nước thiếu giải pháp. Cả một hệ thống tài sản quốc gia bị đe dọa vì nợ.
Theo phân tích của chuyên gia Jean Peyrelevade, nguyên chủ tịch-tổng giám đốc ngân hàng Crédit Lyonnais, tình trạng này không phải là do tai nạn hay hiện tượng đặc thù của Pháp mà là do Nhà Nước cổ đông thiếu bổn phận. Thiếu bổn phận khi trao trách nhiệm cho những công chức cao cấp bị chi phối vì những cuộc đấu đá chính trị bên trong hậu trường. Thanh tra chính phủ cũng bất lực vì làm sao thanh tra những ông xếp cũ của mình ? Nếu lãnh đạo tập đoàn nhà nước là những vị công chức có lương tâm thì công việc sẽ tốt đẹp còn trúng phải người chỉ lo phục vụ tham vọng cá nhân thì thảm họa sẽ xẩy đến.
L’Expansion trong bài « Núi nợ » của các cường quốc kinh tế từ Trung Quốc, Nhật Bản cho đến châu Âu, tổng cộng khoảng 200.000 tỷ đô la, đe dọa ổn định hệ thống kinh tế thế giới.
Tạp chí kinh tế đề ra sáu biện pháp cho Pháp và Liên Hiệp Châu Âu: kiểm sóat chi thu nhà nước, triển hạn nợ, giữ lãi suất thấp, chia gánh nợ bằng trái phiếu giữa các thành viên Liên Hiệp Châu Âu, đàm phán lại với chủ nợ hay chơi bạo như Êcuađo mà Hy Lạp đang ước mơ : tuyên bố nợ bất chính đáng.
Tuần báo cánh tả L’Obs (Người quan sát) kể ra bảy tội của công chức lớn nhỏ tranh thủ thụ đắc xã hội để : lấy thêm ngày nghỉ bù. Không phải là báo chí khiêu khích mà đây là kết quả điều tra dày 190 trang của một cơ quan tư vấn do chính phủ Pháp yêu cầu trong khuôn khổ dự thảo luật lao động mới.
Hiện tượng xảy ra bạo lực trong các cuộc biểu tình chống dự luật lao động này cũng được L’Obs dành nhiều trang để tìm hiểu : Chuyện gì diễn ra trong đầu kẻ đập phá cửa hàng và tấn công cảnh sát ? Trong khi đa số người biểu tình xuống đường ôn hoà thì một nhóm cực đoan, từ cực hữu cho đến cực tả, vô chính phủ, tự cho là họ sử dụng bạo lực như là hành động chính trị để « phá vỡ bế tắc ».
Học sinh Nga học quân sự để làm gì ?
Cuối cùng, Le Point tóm lược một bài phỏng vấn « trường giang » của tổng thống Nga Putin dành cho ba nhà báo Nga sắp được phát hành tại Pháp. Cựu trung tá mật vụ tiết lộ ông đến với KGB chỉ vì tò mò muốn biết « làm cách nào để trở thành gián điệp ». Muốn có câu trả lời, cậu thanh niên Vladimir, tự nhận là lớn lên trong không gian tuyên truyền một chiều, gõ cửa KGB đặt câu hỏi.
Theo tổng thống Putin thì tương lai nước Nga đã được vạch ra một cách tự nhiên vì cùng văn hóa châu Âu. Nga sẽ theo con đường phát triển dân chủ.
Nhưng một bài báo khác của chính báo Nga Ogoniok loan tải gây lo ngại cho không ít dân Nga : Nhân danh tình yêu tổ quốc, học sinh Nga sắp phải học quân sự. Hàng ngàn hiệp hội đề nghị mở chương trình huấn luyện quân sự cho học sinh nam nữ. Một tiểu đoàn nữ sinh trung học đã được thành lập.
Còn những người chỉ trích chương trình thì bị lên án là « không yêu nước ». Giới phụ huynh ủng hộ những người chống chương trình quân sự trong học đường, cho rằng : Đã đến lúc phải sống với hiện tại, không một nước văn minh nào nhồi sọ trẻ em chuẩn bị như là chiến tranh sắp xảy ra đến nơi.
Mỹ: Trung Quốc đang xây "trường thành tự cô lập" ở Biển Đông
Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter phát biểu nhân lễ trao bằng tốt nghiệp tại trường Hải quân ở Annapolis, ngày 27/05/2016.Reuters
Hôm qua 27/05/2016, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Ashton Carter đã lên tiếng cảnh báo rằng với những hành động bành trướng quân sự trên Biển Đông và bị tình nghi trong các vụ tấn công tin tặc, Trung Quốc có nguy cơ bị vây hãm trong « bức trường thành cô lập » do chính Bắc Kinh dựng nên.
Phát biểu trong một buổi lễ trao bằng tốt nghiệp trong một trường Hải Quân tại Annapolis, gần Washington, lãnh đạo Quốc Phòng Hoa Kỳ đánh giá những việc làm của Trung Quốc như đòi chủ quyền gần như toàn bộ vùng Biển Đông, mở các chiến dịch lớn bồi đắp đảo nhân tạo đang « thách thức các nguyên tắc cơ bản và chúng ta sẽ không thể làm ngơ » trước các hành động như vậy.
Ông Ashton Carter đã dùng hình ảnh Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc, để bình luận rằng : « Với những mưu đồ như vậy, Trung Quốc sẽ tự dựng lên một Trường Thành cô lập quanh mình ».
Tuần tới, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ sẽ tới Singapore tham dự Diễn Đàn An Ninh Châu Á. Tại đây chắc chắn vấn đề xây dựng, cải tạo đảo của Trung Quốc tại Biển Đông sẽ được nhắc đến nhiều.
Ông Carter giải thích thêm : « Các nước trong toàn khu vực, dù là đồng minh, đối tác hay không liên kết đều đang bày tỏ lo ngại của họ một cách công khai hoặc kín đáo ở mức độ cao nhất »
Hoa Kỳ trong thời gian gần đây đã đưa các các tầu chiến đến tuần tra gần khu vực các đảo có ttranh chấp hiện do Bắc Kinh chiếm giữ, nhằm khẳng định quyết tâm bảo vệ quyền « tự do lưu thông » trước các hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc.
Bên cạnh vấn đề Biển Đông, ông Ashton Carter cũng dành những lời lẽ cứng rắn lên án các vụ tấn công tin tặc được cho là khởi phát từ Trung Quốc.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160528-bo-truong-quoc-phong-my-canh-bao-trung-quoc-se-bi-co-lap-vi-tham-vong-o-bien-dongÔng Ashton Carter đã dùng hình ảnh Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc, để bình luận rằng : « Với những mưu đồ như vậy, Trung Quốc sẽ tự dựng lên một Trường Thành cô lập quanh mình ».
Tuần tới, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ sẽ tới Singapore tham dự Diễn Đàn An Ninh Châu Á. Tại đây chắc chắn vấn đề xây dựng, cải tạo đảo của Trung Quốc tại Biển Đông sẽ được nhắc đến nhiều.
Ông Carter giải thích thêm : « Các nước trong toàn khu vực, dù là đồng minh, đối tác hay không liên kết đều đang bày tỏ lo ngại của họ một cách công khai hoặc kín đáo ở mức độ cao nhất »
Hoa Kỳ trong thời gian gần đây đã đưa các các tầu chiến đến tuần tra gần khu vực các đảo có ttranh chấp hiện do Bắc Kinh chiếm giữ, nhằm khẳng định quyết tâm bảo vệ quyền « tự do lưu thông » trước các hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc.
Bên cạnh vấn đề Biển Đông, ông Ashton Carter cũng dành những lời lẽ cứng rắn lên án các vụ tấn công tin tặc được cho là khởi phát từ Trung Quốc.
Úc cần sự hiện diện của Mỹ ở Châu Á để đương đầu với Trung Quốc
Việt Hà, RFA
2015-11-17
2015-11-17
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama gặp nhau tại Manila hôm 17/11/2015, trước thềm Thượng đỉnh APEC.
AFP photo
Tiếp tục loạt bài phỏng vấn về an ninh khu vực và căng thẳng Biển Đông trước thềm thượng đỉnh Đông Á, Đài Á Châu Tự Do hỏi chuyện Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Đông Nam Á, thuộc học viện Quốc phòng Úc. Giáo sư Carl Thayer sẽ nói về vai trò của Úc tại khu vực trước sự trỗi dậy đáng lo ngại của Trung Quốc và hợp tác Úc - Mỹ.
Trước hết nói về vấn đề Biển Đông và Trung Quốc tại thượng đỉnh Đông Á sắp diễn ra từ ngày 21 đến 22 tháng 11 tại Malaysia, giáo sư Carl Thayer cho biết:
“Bởi vì Trung quốc cho xây dựng các đảo nhân tạo và Hoa Kỳ phản ứng với vấn đề tự do hang hải nên những thượng đỉnh cuối năm nay bao gồm thượng đỉnh Đông Á và thượng đỉnh ASEAN với các đối tác sẽ chứng kiến vấn đề biển Đông lại được hâm nóng…
Liên quan đến thượng đỉnh Đông Á, ngay từ trước khi Mỹ tham gia thượng đỉnh này thì họ đã có nghị trình, theo đó vấn đề biển Đông chỉ được đề cập trong các cuộc gặp riêng giữa lãnh đạo các nước nhưng không thể được đề cập đến trong tuyên bố chung của thượng đỉnh…
Nhưng dù thế nào đi chăng nữa thì trong thượng đỉnh lần này vấn đề Biển Đông sẽ được đề cập đến và Trung Quốc sẽ chống lại và cố gắng làm như Hoa Kỳ là người làm mất ổn định trong khu vực.”
Mối đe dọa từ Trung Quốc
Việt Hà: Thưa Giáo sư, có thông tin nói rằng Úc đang xem xét cho tàu tham gia việc tuần tra trên biển Đông. Theo ông, với những diễn biến gần đây trên Biển Đông, mối đe dọa từ Trung Quốc đối với Úc hiện nay thế nào?
GS Carl Thayer: 60% hàng hóa của Australia phải đi qua đường biển và đi qua Biển Đông, ngay cả trước khi Trung Quốc bắt đầu xây dựng các đảo nhân tạo thì Australia vẫn luôn có lợi ích quan trọng tại đây và muốn đảm bảo tự do hang hải và an ninh qua khu vực này.
Bất cứ những xung đột nào tại đây cũng làm cho chi phí bảo hiểm tăng cao và làm gián đoạn thương mại cho Australia.
Australia cũng có nghĩa vụ theo như thỏa thuận quốc phòng 5 nước (FPDA) với Singapore và Malaysia mà theo đó các nước tham gia thỏa thuận này phải hỏi ý kiến nhau và giúp đỡ nhau khi họ gặp những đe dọa về quốc phòng, nhưng chỉ giới hạn với bán đảo Singapore và Malaysia. Tuy nhiên những cuộc diễn tập của FPDA đã được thực hiện trên biển Đông.
Và cuối cùng là về phía chính phủ Úc, ngay khi nhậm chức thì Thủ tướng mới của Úc cũng đã nói là hành động của Trung QUốc là phản tác dụng.
Chính phủ của Thủ tướng Úc trước và chính phủ Úc hiện tại đều tin vào tự do hàng hải và luật quốc tế, luôn ủng hộ ASEAN trong vấn đề này, gần như tương đồng với chính sách của Hoa Kỳ là mọi tranh chấp phải được giải quyết hòa bình theo luật quốc tế. Tàu và máy bay quân sự của Australia vẫn đi qua khu vực này thường xuyên.
GS Carl Thayer trong một lần đến thăm và trả lời phỏng vấn RFA trước đây.
Thực tế thì khi tàu của Mỹ đi qua biển Đông thì Australia đang diễn tập bắn đạn thật với Trung Quốc và đã có thông báo công khai là khi tàu của Australia đi về lại Australia thì sẽ đi qua biển Đông nhưng không gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng vì đó là sự xúc phạm.
Nhưng trong cuộc gặp cấp Bộ trưởng giữa Mỹ và Australia vào năm nay tổ chức ở Boston, phía Hoa Kỳ đã đề nghị một cách không chính thức Úc tham gia vào hoạt động tuần tra trên biển Đông với Mỹ. Australia vẫn duy trì lập trường về tự do hang hải và có thể thực hiện các hoạt động này trong một lúc nào đó do chính Australia lựa chọn nhưng rất có thể là sẽ không nói gì và cứ thế làm.
Vào lúc này, tuần tra chung với Mỹ là không được đặt ra. Nhật Bản cũng đang xem xét vấn đề này.
Việt Hà: Ông nhận định thế nào về quan hệ giữa Trung Quốc và Úc vào lúc này?
GS Carl Thayer: Cũng giống như là với Mỹ, Trung Quốc là bạn hàng thương mại lớn của Australia. Australia đồng thời cũng là đồng minh của Mỹ cho nên có tranh luận là Australia nên có hai chính sách, một trong số đó là chính sách về kinh tế với Trung Quốc nhưng điều này không còn quá lớn vào lúc này khi kinh tế Trung quốc phát triển chậm lại và do đó nhu cầu về quặng sắt nhập từ Úc giảm, và nhập than của Úc cũng giảm vì Trung Quốc đang tìm cách giảm lượng khí thải.
Thứ hai nữa là chúng tôi cũng muốn Trung Quốc tham gia và chúng tôi vẫn đang làm vậy. Ngoài ra có một vấn đề khác nữa cũng ít người biết vì nó cũng nhỏ thôi nhưng quan trọng đó là thủy quân lục chiến Mỹ định kỳ đến Darwin của Úc, có một số nhỏ trong đó tham gia cùng quân của Úc và Trung Quốc để thực hiện các cuộc diễn tập sống còn tại miền bắc Úc.
Cho nên Úc cũng có suy nghĩ giống như Mỹ là không muốn biến Trung Quốc thành kẻ thù nhưng sẽ kháng cự lại nếu Trung Quốc có hành động gây hấn và không chơi theo luận chơi. Australia giống Mỹ là cố gắng tham gia với Trung Quốc, nói chuyện với lãnh đạo quân đội Trung Quốc để họ có hành động giống như các cường quốc biển khác.
Vai trò cần thiết của Mỹ
Việt Hà: Có những lo ngại cho rằng Trung Quốc sẽ tiến hành quân sự hóa những đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng ở biển Đông. Câu hỏi bây giờ là bao giờ mà thôi. Vậy một khi Trung Quốc hoàn tất việc xây lấp các đảo và tiến hành quân sự hóa khu vực, mối đe dọa từ Trung Quốc trên Biển Đông với Úc sẽ thế nào?GS Carl Thayer: Không có bất cứ việc gì mà Mỹ đang làm có thể ngăn cản được Trung Quốc củng cố sự hiện diện của họ ở 7 đảo nhân tạo tại biển Đông. Không có gì có thể ngăn cản được việc Trung Quốc từng bước đưa vào các thiết bị quân sự như rada tầm xa, tên lửa chống tàu, tên lửa chống máy bay, đưa tàu vào khu vực này, kết nối các thiết bị với nhau để Trung Quốc có thể có được thông tin ngay lập tức về các hoạt động quân sự tại đây.
Vị trí của Trung Quốc có thể gây sức ép lên đồng minh của Mỹ là Philippines. Họ đã gây khó khăn cho tàu của Philippine hoạt động trong vùng nước của chính Philippines.
Cho nên từng chút từng chút một Trung Quốc sẽ gây sức ép lên Malaysia, Indonesia, Việt Nam để các nước này không gây khó khăn cho Trung Quốc mà làm suy yếu vị thế của Mỹ và của cả Australia. Australia hoạt động hiệu quả nhất khi có Mỹ và Nhật Bản.
Thứ hai nữa là Trung Quốc sẽ có thể kiểm soát đường đi lại của hàng hóa qua Biển Đông. Trung Quốc chưa can thiệp vào tuyến đường này vì thực sự nếu Trung Quốc làm thì sẽ ảnh hưởng đến tất cả mọi người. Nhưng Australia và cả những bên không liên quan sẽ bị ảnh hưởng nếu có bất cứ xung đột nào nổ ra tại đây vì nó ảnh hưởng đến đường đi của hang hóa qua đây. Các tàu chở hàng sẽ phải chuyển hướng và đi đường dài hơn để đến đích của mình.
Điều quan trọng nhất là phải giữ Hoa Kỳ tham gia vào khu vực mà không rút lui, và thấy là những cam kết của Hoa Kỳ phải được chứng minh bằng hành động.
Như giáo sư Joseph Nye Harvard, nguyên Thứ trưởng quốc phòng Mỹ nói thì Hoa Kỳ cung cấp khí Oxy cho an ninh. Chúng ta không cảm thấy điều này vì Hoa Kỳ vẫn ở đó và chúng ta vẫn hưởng khí oxy bình thường, nhưng khi họ không còn ở đó thì chúng ta sẽ cảm thấy ngay. Và vì vậy Australia muốn Hoa Kỳ tiếp tục cung cấp oxy cho an ninh khu vực.
Làm thế nào để giúp Việt Nam, Philippines?
Việt Hà: Xin ông cho biết là Australia có thể làm gì để giúp các nước như Việt Nam và Philippines trong việc đối phó với sức ép từ Trung Quốc?GS Carl Thayer: Thứ nhất đóng góp của Australia là làm cho Australia mạnh để có khả năng để tự vệ và đóng góp cho các đồng minh và có thể hoạt động cùng Hoa Kỳ, có nghĩa là duy trì vũ khí quốc phòng ở tiêu chuẩn cao. Điều này rất quan trọng với Australia và cả với Nhật bản. Australia có chương trình hợp tác quốc phòng.
Australia không giàu khi so sánh về độ lớn của nền kinh tế với Nhật bản hay Mỹ. Nhưng Australia đã cung cấp tàu đã qua sử dụng cho Philippines và đó là điều mà Nhật cũng đã làm qua vốn ODA…
Nhưng sự giúp đỡ của Australia lớn ở mặt nhân sự. Kể từ khi quan hệ quốc phòng bắt đầu vào năm 1999 Australia đã đào tạo hơn 2000 nhân sự quốc phòng cho Việt Nam, nhiều hơn bất kể nước nào trên thế giới trong cùng quãng thời gian như Ấn Độ, Nga là những nước cũng giúp đào tào nhân sự quốc phòng cho Việt Nam.
Australia giúp đào tạo về tiếng Anh cho sĩ quan Việt Nam để họ có thể dự các khóa học ở Australia và các nước khác trên thế giới và hiểu được những gì đang diễn ra trong các đối thoại..… tất nhiên là tàu của Australia cũng ghé thăm Việt Nam, và có những trao đổi ở mức thấp với Việt Nam. Nhưng chúng ta phải đặt mọi thứ trong điều kiện là Việt Nam vẫn chưa tiến hành các cuộc tập trận với bất cứ nước nào.
Với Philippines, Australia cũng gửi một số lượng nhỏ quân đến tập trận cùng Philippines và Mỹ trong năm nay. Cả Australia và Philippine đều ký hiệp ước với Mỹ và mọi người đều không để ý nhưng khi đọc các hiệp ước đồng mình với mỹ thì đoạn quan trọng nói về cam kết của Mỹ thì từng chữ một của hai hiệp ước đều giống nhau.
Cho nên điều mà Australia có thể nói với Philippines là một liên minh thì anh cần phải tự biết giúp mình. Có nghĩa là tự hiện đại hóa, đầu tư tiền vào quân đội của mình vì mục đích phòng vệ thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào Mỹ, tức là làm cho chính mình trở nên hữu ích trong mối quan hệ đồng mình thay vì đòi hỏi Mỹ làm toàn những việc nặng.
Việt Hà: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này!
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/aus-need-us-in-region-vh-11172015112001.html
Biển Đông : Ngư dân Việt Nam trên tuyến đầu
Một tàu của ngư dân Việt Nam đánh bắt ở Hoàng Sa bị tàu Trung Quốc tấn công, cướp phá.Reuters
Nữ phóng viên Pamela Boykoff của đài truyền hình CNN đã theo chân Lê Tân, một ngư dân Việt Nam, trong những ngày ông lênh đênh ngoài Biển Đông. RFI xin giới thiệu bài phóng sự được đăng trên website của CNN ngày 22/05/2016.
Hết lần này đến lần khác, ngư dân Lê Tân lại lênh đênh ngoài khơi. Năm 2015, một nhóm ngư dân trên một chiếc tầu treo cờ Trung Quốc đã truy đuổi thuyền của ông, bắt ông cùng với các con và đe dọa họ.
Ông Lê Tân nhớ lại: “Họ lục soát thuyền của chúng tôi. Đầu tiên, họ lấy hết cá, sau đó là những thiết bị cần thiết. Nếu họ thích cái gì đó, họ lấy chúng. Nếu họ không thích, họ quăng ra biển”.
Ngư dân người Việt cho rằng con tầu của ông đã bị nhắm 4 đến 5 lần trong 10 năm gần đây. Khi một người con trai của ông bị giữ trong vòng ba ngày, anh đã bị thương nặng vì bị đánh đập và bị bắn bằng súng bắn tia điện vào cột sống. Ông Tân nói với phóng viên của CNN: “Con tôi phải ở nhà điều trị trong vòng ba tháng và không thể đi làm được”.
Chính quyền Việt Nam tin rằng ông Tân và hàng trăm ngư dân khác như ông đã trở thành mục tiêu vì họ hoạt động ở quần đảo Hoàng Sa, khu vực đang có tranh chấp về chủ quyền giữa Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan. Họ bị bắt trong một vụ tranh chấp quốc tế về vấn đề chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông - một cuộc đối đầu đang làm xói mòn mối quan hệ ngoại giao ở châu Á. Sự kiện này hiển nhiên nằm trong chương trình nghị sự của tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong chuyến công du Việt Nam từ ngày 23-25/05/2016.
Trung Quốc tự nhận có quyền sở hữu hầu hết khu vực Biển Đông. Bắc Kinh dựa trên một tấm bản đồ năm 1947 để biện minh cho các tuyên bố lãnh hải trải dài hàng trăm dặm về phía nam và phía đông của tỉnh đảo Hải Nam. Rất nhiều nước phản đối các yêu sách này của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tất cả các nước này đều có những đòi hỏi chủ quyền trong khu vực đang có tranh chấp này.
Ngư dân : Nạn nhân bị bắt trong các cuộc tranh chấp
Nằm ngoài khơi bờ biển phía đông của Việt Nam, đảo Lý Sơn chỉ có diện tích chừng 10 km2 (3,8 dặm vuông) và không được kết nối với lưới điện quốc gia cho đến tháng 10/2014.
Huyện đảo Lý Sơn, trực thuộc tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 1.000 ngư dân hoạt động ở Hoàng Sa, trong đó có ông Tân. Theo chính quyền địa phương, 200 ngư dân Lý Sơn và 17 thuyền đánh cá thông báo bị các tàu của Trung Quốc tấn công trong năm 2015.
Trong khi đó, bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói không hay biết về các trường hợp đánh đập hay xua đuổi ngư dân Việt Nam khỏi khu vực mà họ tự nhận là vùng lãnh thổ “không thể tranh cãi” của Trung Quốc.
Từ năm 1999, Trung Quốc đã đơn phương thiết lập lệnh cấm đánh bắt hải sản vào mùa hè tại vùng Biển Đông, với lý do là để bảo vệ sự bền vững của ngành công nghiệp. Trả lời câu hỏi của CNN, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh (Hua Chun Ying) nói: “Trung Quốc có quyền quản lý lãnh hải của mình vì chủ quyền của chúng tôi. Theo tôi được biết, cơ quan quản lý hàng hải Trung Quốc luôn thực thi pháp luật một cách văn minh”.
Bất chấp rủi ro, bà Phạm Thị Hương, phó chủ tịch Uỷ Ban Nhân Dân huyện Lý Sơn, cho CNN biết : Chính quyền khuyến khích ngư dân để tiếp tục hành nghề tại quần đảo Hoàng Sa, mà bà nhận định là một nguồn thu nhập truyền thống và quan trọng của hòn đảo này. Bà nói: “Tiếp tục ra khơi, là hành động khẳng định vùng này thuộc Việt Nam… Và điều này không thể chối cãi được”.
Tuy nhiên, phóng viên của CNN không được phép nói chuyện với ngư dân Lý Sơn nếu như không có một người đại diện của chính quyền địa phương đi cùng. Chính phủ Việt Nam tích cực tuyên truyền những câu chuyện của ngư dân Lý Sơn, những câu chuyện được dùng làm bằng chứng về sự xâm lược của Trung Quốc. Các nhà chức trách hỗ trợ cho ngư dân bằng các khoản tiền mặt để thay thế trang thiết bị đánh cá bị cướp và giúp thanh toán chi phí y tế.
Chủ tịch Hiệp Hội Thủy Sản Lý Sơn, ông Nguyễn Quốc Trinh, còn cho biết, chính những người dân Việt Nam cũng đóng góp tiền vào sự nghiệp của ngư dân vì họ tin vào chủ quyền của Việt Nam với các hòn đảo đang có tranh chấp. Ông nói : “Đây chính là động lực thúc đẩy giúp ngư dân chúng tôi cảm thấy vững lòng khi ra khơi”.\
Cơ hội cho Hoa Kỳ
Các nhà phân tích chính trị cho rằng sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông đã đe dọa các nước có tranh chấp trong khu vực và mở ra cơ hội mới cho Hoa Kỳ để xây dựng mối quan hệ với các nước như Việt Nam.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã có những động thái mang tính chiến lược để chiếm bá quyền tại hầu hết Biển
Tổ chức Minh Bạch Hàng Hải Châu Á (The Asia Maritime Transparency Initiative, AMTI) dựa trên các ảnh chụp từ vệ tinh đã đưa ra kết luận rằng Trung Quốc đã bồi thêm được 12 km2 đất mới. Việt Nam cũng tiến hành bồi đắp cải tạo nhưng trên một quy mô nhỏ hơn. Theo ước tính của tổ chức AMTI, Việt Nam đã bồi đắp được khoảng một nửa km2 đất mới.
Trước chuyến công du của tổng thống Mỹ Barack Obama, trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương, Daniel R. Russel, nhận định rằng Việt Nam là “một đối tác trong việc ủng hộ Luật Biển và các quy định của pháp luật về không gian hàng hải, cũng như trong việc giải quyết một cách hòa bình những căng thẳng và tranh chấp ở Biển Đông”.
Chính quyền của tổng thống Obama đã nhiều lần vận động tìm một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp, đồng thời kêu gọi mỗi nước liên can ngừng quân sự hóa quần đảo này. Hoa Kỳ còn thực thi chiến dịch “Tự Do Hàng Hải” bằng các chuyến tuần tra trên biển và các chuyến bay trên khu vực Biển Đông để khẳng định quan điểm của Hoa Kỳ rằng mọi quốc gia đều có quyền quá cảnh vùng biển này.
Dĩ nhiên, những hoạt động này đã khiến Bắc Kinh tức giận và nhiều lần cáo buộc Hoa Kỳ kích động xung đột và gây nguy hiểm cho sự ổn định trong khu vực.
Về phần mình, Việt Nam không tỏ ra khó chịu trước những hoạt động “Tự Do Hàng Hải” của Mỹ. Tháng 01/2016, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam, Lê Hải Bình, đưa ra phản ứng của Việt Nam trước hoạt động trên với lời tuyên bố : “Việt Nam tôn trọng quyền đi qua lãnh hải vô hại”.
Ông Lê Tân nhớ lại: “Họ lục soát thuyền của chúng tôi. Đầu tiên, họ lấy hết cá, sau đó là những thiết bị cần thiết. Nếu họ thích cái gì đó, họ lấy chúng. Nếu họ không thích, họ quăng ra biển”.
Ngư dân người Việt cho rằng con tầu của ông đã bị nhắm 4 đến 5 lần trong 10 năm gần đây. Khi một người con trai của ông bị giữ trong vòng ba ngày, anh đã bị thương nặng vì bị đánh đập và bị bắn bằng súng bắn tia điện vào cột sống. Ông Tân nói với phóng viên của CNN: “Con tôi phải ở nhà điều trị trong vòng ba tháng và không thể đi làm được”.
Chính quyền Việt Nam tin rằng ông Tân và hàng trăm ngư dân khác như ông đã trở thành mục tiêu vì họ hoạt động ở quần đảo Hoàng Sa, khu vực đang có tranh chấp về chủ quyền giữa Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan. Họ bị bắt trong một vụ tranh chấp quốc tế về vấn đề chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông - một cuộc đối đầu đang làm xói mòn mối quan hệ ngoại giao ở châu Á. Sự kiện này hiển nhiên nằm trong chương trình nghị sự của tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong chuyến công du Việt Nam từ ngày 23-25/05/2016.
Trung Quốc tự nhận có quyền sở hữu hầu hết khu vực Biển Đông. Bắc Kinh dựa trên một tấm bản đồ năm 1947 để biện minh cho các tuyên bố lãnh hải trải dài hàng trăm dặm về phía nam và phía đông của tỉnh đảo Hải Nam. Rất nhiều nước phản đối các yêu sách này của Trung Quốc, trong đó có Việt Nam, Philippines, Malaysia, Đài Loan và Brunei. Tất cả các nước này đều có những đòi hỏi chủ quyền trong khu vực đang có tranh chấp này.
Ngư dân : Nạn nhân bị bắt trong các cuộc tranh chấp
Nằm ngoài khơi bờ biển phía đông của Việt Nam, đảo Lý Sơn chỉ có diện tích chừng 10 km2 (3,8 dặm vuông) và không được kết nối với lưới điện quốc gia cho đến tháng 10/2014.
Huyện đảo Lý Sơn, trực thuộc tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 1.000 ngư dân hoạt động ở Hoàng Sa, trong đó có ông Tân. Theo chính quyền địa phương, 200 ngư dân Lý Sơn và 17 thuyền đánh cá thông báo bị các tàu của Trung Quốc tấn công trong năm 2015.
Trong khi đó, bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói không hay biết về các trường hợp đánh đập hay xua đuổi ngư dân Việt Nam khỏi khu vực mà họ tự nhận là vùng lãnh thổ “không thể tranh cãi” của Trung Quốc.
Từ năm 1999, Trung Quốc đã đơn phương thiết lập lệnh cấm đánh bắt hải sản vào mùa hè tại vùng Biển Đông, với lý do là để bảo vệ sự bền vững của ngành công nghiệp. Trả lời câu hỏi của CNN, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh (Hua Chun Ying) nói: “Trung Quốc có quyền quản lý lãnh hải của mình vì chủ quyền của chúng tôi. Theo tôi được biết, cơ quan quản lý hàng hải Trung Quốc luôn thực thi pháp luật một cách văn minh”.
Bất chấp rủi ro, bà Phạm Thị Hương, phó chủ tịch Uỷ Ban Nhân Dân huyện Lý Sơn, cho CNN biết : Chính quyền khuyến khích ngư dân để tiếp tục hành nghề tại quần đảo Hoàng Sa, mà bà nhận định là một nguồn thu nhập truyền thống và quan trọng của hòn đảo này. Bà nói: “Tiếp tục ra khơi, là hành động khẳng định vùng này thuộc Việt Nam… Và điều này không thể chối cãi được”.
Tuy nhiên, phóng viên của CNN không được phép nói chuyện với ngư dân Lý Sơn nếu như không có một người đại diện của chính quyền địa phương đi cùng. Chính phủ Việt Nam tích cực tuyên truyền những câu chuyện của ngư dân Lý Sơn, những câu chuyện được dùng làm bằng chứng về sự xâm lược của Trung Quốc. Các nhà chức trách hỗ trợ cho ngư dân bằng các khoản tiền mặt để thay thế trang thiết bị đánh cá bị cướp và giúp thanh toán chi phí y tế.
Chủ tịch Hiệp Hội Thủy Sản Lý Sơn, ông Nguyễn Quốc Trinh, còn cho biết, chính những người dân Việt Nam cũng đóng góp tiền vào sự nghiệp của ngư dân vì họ tin vào chủ quyền của Việt Nam với các hòn đảo đang có tranh chấp. Ông nói : “Đây chính là động lực thúc đẩy giúp ngư dân chúng tôi cảm thấy vững lòng khi ra khơi”.\
Cơ hội cho Hoa Kỳ
Các nhà phân tích chính trị cho rằng sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông đã đe dọa các nước có tranh chấp trong khu vực và mở ra cơ hội mới cho Hoa Kỳ để xây dựng mối quan hệ với các nước như Việt Nam.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã có những động thái mang tính chiến lược để chiếm bá quyền tại hầu hết Biển
Tổ chức Minh Bạch Hàng Hải Châu Á (The Asia Maritime Transparency Initiative, AMTI) dựa trên các ảnh chụp từ vệ tinh đã đưa ra kết luận rằng Trung Quốc đã bồi thêm được 12 km2 đất mới. Việt Nam cũng tiến hành bồi đắp cải tạo nhưng trên một quy mô nhỏ hơn. Theo ước tính của tổ chức AMTI, Việt Nam đã bồi đắp được khoảng một nửa km2 đất mới.
Trước chuyến công du của tổng thống Mỹ Barack Obama, trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương, Daniel R. Russel, nhận định rằng Việt Nam là “một đối tác trong việc ủng hộ Luật Biển và các quy định của pháp luật về không gian hàng hải, cũng như trong việc giải quyết một cách hòa bình những căng thẳng và tranh chấp ở Biển Đông”.
Chính quyền của tổng thống Obama đã nhiều lần vận động tìm một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp, đồng thời kêu gọi mỗi nước liên can ngừng quân sự hóa quần đảo này. Hoa Kỳ còn thực thi chiến dịch “Tự Do Hàng Hải” bằng các chuyến tuần tra trên biển và các chuyến bay trên khu vực Biển Đông để khẳng định quan điểm của Hoa Kỳ rằng mọi quốc gia đều có quyền quá cảnh vùng biển này.
Dĩ nhiên, những hoạt động này đã khiến Bắc Kinh tức giận và nhiều lần cáo buộc Hoa Kỳ kích động xung đột và gây nguy hiểm cho sự ổn định trong khu vực.
Về phần mình, Việt Nam không tỏ ra khó chịu trước những hoạt động “Tự Do Hàng Hải” của Mỹ. Tháng 01/2016, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam, Lê Hải Bình, đưa ra phản ứng của Việt Nam trước hoạt động trên với lời tuyên bố : “Việt Nam tôn trọng quyền đi qua lãnh hải vô hại”.
http://vi.rfi.fr/viet-nam/20160527-bien-dong-ngu-dan-viet-nam-tren-tuyen-dau
Trung Quốc tiết lộ bước mới trong chiến lược thôn tính Hoàng Sa
Thành phố Tam Sa (theo tên gọi của Trung Quốc) trên quần đảo Hoàng Sa, Biển Đông (Ảnh chụp ngày 27/07/2012)CHINA OUT AFP PHOTO
Báo chí Trung Quốc vào hôm nay 27/05/2016 đã tiết lộ : Bắc Kinh đã có kế hoạch biến vùng quần đảo Hoàng Sa mà họ đã đánh chiếm từ tay Việt Nam vào năm 1974, thành một khu du lịch giải trí « tương tự như quần đảo Maldives » nổi tiếng ở Ấn Độ Dương. Theo hãng tin Pháp AFP, động thái này của Trung Quốc sẽ làm tình hình khu vực căng thẳng thêm lên.
Theo nhật báo Anh Ngữ China Daily, ông Tiêu Kiệt, thị trưởng của « thành phố Tam Sa », tên đơn vị được Bắc Kinh trao quyền quản lý Biển Đông, đã cho biết là Trung Quốc hy vọng sẽ biến khu vực quanh đảo Phú Lâm, hòn đảo chính ở vùng Hoàng Sa, thành nơi hút khách du lịch. Đó sẽ là những nơi « không có sự hiện diện của quân đội ».
Nhân vật này vẽ ra nhưng cảnh tượng như những chuyến bay du lịch trên biển, lướt sóng, câu cá, lặn dưới biển, hay dịch vụ đám cưới trên đảo. Tuy nhiên, ông Tiêu Kiệt cũng thừa nhận rằng việc này « sẽ rất khó khăn ».
Trong chiến lược khẳng định quyền kiểm soát hành chánh thực tế tại Hoàng Sa, Trung Quốc đã dùng đến vũ khí du lịch.
Ngay từ năm 2013, họ đã cho mở tuyến du lịch bằng đường thủy đến Hoàng Sa, với một du thuyền duy nhất. Một chiếc thứ hai sắp được đưa vào hoạt động. Theo quan chức Trung Quốc được AFP trích dẫn, cho đến nay, đã có khoảng 30.000 « du khách » Trung Quốc đi thăm Hoàng Sa theo kiểu này, với 16.000 người, riêng trong năm 2015.
Trung Quốc cũng dự định mở các đường bay thương mại thường xuyên giữa đảo Hải Nam và đảo Phú Lâm, để đẩy mạnh tuyến du lịch này.
Mục tiêu chính trị của kế hoạch du lịch Hoàng Sa của Trung Quốc rất rõ khi tuyến du lịch chỉ dành riêng cho người Trung Quốc, trong lúc các quan chức chính quyền đã khuyến khích người dân thể hiện « tinh thần yêu nước » bằng cách đi du lịch Hoàng Sa.
Nhân vật này vẽ ra nhưng cảnh tượng như những chuyến bay du lịch trên biển, lướt sóng, câu cá, lặn dưới biển, hay dịch vụ đám cưới trên đảo. Tuy nhiên, ông Tiêu Kiệt cũng thừa nhận rằng việc này « sẽ rất khó khăn ».
Trong chiến lược khẳng định quyền kiểm soát hành chánh thực tế tại Hoàng Sa, Trung Quốc đã dùng đến vũ khí du lịch.
Ngay từ năm 2013, họ đã cho mở tuyến du lịch bằng đường thủy đến Hoàng Sa, với một du thuyền duy nhất. Một chiếc thứ hai sắp được đưa vào hoạt động. Theo quan chức Trung Quốc được AFP trích dẫn, cho đến nay, đã có khoảng 30.000 « du khách » Trung Quốc đi thăm Hoàng Sa theo kiểu này, với 16.000 người, riêng trong năm 2015.
Trung Quốc cũng dự định mở các đường bay thương mại thường xuyên giữa đảo Hải Nam và đảo Phú Lâm, để đẩy mạnh tuyến du lịch này.
Mục tiêu chính trị của kế hoạch du lịch Hoàng Sa của Trung Quốc rất rõ khi tuyến du lịch chỉ dành riêng cho người Trung Quốc, trong lúc các quan chức chính quyền đã khuyến khích người dân thể hiện « tinh thần yêu nước » bằng cách đi du lịch Hoàng Sa.
NS. VŨ KHANH * HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI
Các nhà hoạt động xã hội bị ngăn cản không cho đến gặp tổng thống Obama *
HANOI, Vietnam — Tổng thống Obama đã giành được những tràng vỗ tay nồng nhiệt vào thứ Ba vừa rồi trước đám đông người Việt, khi lấy ý từ một tài liệu tham khảo về vấn đề các tranh chấp giữa Việt Nam với Trung Quốc, để nói trong bài phát biểu rằng "nước lớn không nên bắt nạt các nước nhỏ ". Ấy nhưng, trước đó thì nhiều nhà hoạt động xã hội có trong danh sách mời gặp với ông Obama, đã bị ngăn cản để không đến được cuộc họp, mặc dù bài phát biểu của ông Obama cứ nhấn mạnh với Hà Nội về chuyện nhân quyền.
Nhà Trắng đã yêu cầu cuộc họp với nhà hoạt động xã hội, như một cách bắn tín hiệu cho chính quyền Cộng sản Việt Nam hiểu rằng Hoa Kỳ vẫn quan tâm đến chuyện nhân quyền ở quốc gia này. Ông Obama đã dành nhiều thời gian hơn lịch trình của mìnhđể nói chuyện với với sáu nhà lãnh đạo xã hội dân sự Việt Nam tại khách sạn JW Marriott, nhưng Tổng thống nói rằng một số người khác đã bị ngăn cản để không tới được buổi gặp mặt.
"Việt Nam đã có những bước tiến đáng ghi nhận, kinh tế đang phát triển nhanh, internet đang bùng nổ, và có một sự tự tin ngày càng tăng ở đây," ông Obama đã nói vậy khi với một nhóm phóng viên được cho phép vào cuộc họp trong một thời gian ngắn. "Nhưng như tôi đã chỉ ra vào ngày hôm qua, vẫn có những điều đáng lo ngại trong lĩnh vực tự do ngôn luận, tự do hội họp, trách nhiệm tạo ra sự kính trọng mà chính phủ cần có."
Các nhà hoạt động nhân quyền đã chỉ trích ông Obama hôm thứ Hai, một ngày trước đó, về dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương đã có từ nhiều thập niên đối với Việt Nam mà chính quyền này không hề có sự nhượng bộ nào về nhân quyền. Hành động ngăn cản những nhà hoạt động xã hội dân sự Việt Nam vào hôm thứ Ba là một chứng minh rất rõ quan điểm của chính quyền Hà Nội này. "Chính quyền Việt Nam đã tự chứng minh rằng họ không xứng đáng với mối quan hệ thắt chặt hơn với Hoa Kỳ ", John Sifton, từ của Human Rights Watch cho biết. "Tạm giữ hoặc ngăn cả giới xã hội dân sự đến cuộc họp với Tổng thống Obama không chỉ là một sự xúc phạm đến cá nhân Tổng thống, mà đó còn là sự sách nhiễu quyền con người, tước bỏ quyền tự do ngôn luận và tự do đi lại."
Các nhà hoạt động bị giam giữ, không cho đến cuộc họp, có cả Nguyễn Quang A, 69 tuổi, một doanh nhân đã tự mình tranh cử vào Quốc hội một ứng cử viên độc lập cho Quốc hội nhưng đã bị chính phủ cố tình loại bỏ.
Ông Nguyễn Quang A đã bị bắt giữ bởi các nhân viên an ninh mặc thường phục, ông kể lại như vậy qua điện thoại. Họ xô ông vào một chiếc xe đậu bên ngoài nhà ông ở Hà Nội lúc 06:30 sáng Thứ ba, tịch thu điện thoại của ông, ngăn không cho ông liên lạc với gia đình của mình, và sau đó đã đưa ông đến 50 miles (hơn 80 km) về phía đông của Hà Nội.
"Tôi đã được đưa đi một tour du lịch", ông Nguyễn Quang A nói. Các nhân viên an ninh từ chối cho biết lý do tại sao họ đã lái xe đư ông đi loanh quanh trong bảy tiếng đồng hồ. "Ông biết biết lý do vì sao chúng ta phải làm điều này mà", những người này chỉ nói vậy.
Phạm Đoan Trang, một blogger nổi tiếng và cũng là nhà báo, người đã bay đến Hà Nội từ Sài Gòn vào thứ Hai, cũng bị ngăn cấm tham dự cuộc gặp với ông Obama. Bà ta đã “biến mất” từ khi hạ cánh tại Hà Nội, ông Phil Robertson, Phó giám đốc bộ phận châu Á của Human Rights Watch, cho biết.
Hà Huy Sơn, một luật sư đặc biệt chuyên về bảo vệ các nhà bất đồng chính kiến trước tòa, cũng bị cầm giữ để không đến được cuộc họp. "Nhân viên an ninh đã gác chận trước cửa tôi ở nhà của tôi trong hai ngày qua," ông nói với hãng tin Agence France-Presse, “Họ nói rằng ông đi đâu cũng được, miễn không đến đại sứ quán Mỹ”. Việc dùng các lực lượng an ninh để cầm giữ các nhà hoạt động đến gặp mặt tổng thống Obama, đã để lộ cho thấy rằng nội bộ của giới lãnh đạo đang có sự chia rẽ từ bên trong. Thật bất thường đối với một chính phủ, thậm chí đang có những báo cáo xấu về nhân quyền, lại cho phép như một cuộc họp mặt như vậy với một tổng thống Mỹ theo dự trù, nhưng sau đó thì bất ngờ ngăn chặn một số khách tham dự.
Benjamin Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia, nói rằng các viên chức tùy tùng của phái đoàn Mỹ đã biết rõ điều này từ đêm hôm thứ Hai, về chuyện rằng chính phủ Việt Nam ngăn cản một số nhà hoạt động tham dự họp mặt với tổng thống Obama, và phía Mỹ cũng đã có lời phản đối.
Tuy nhiên, ông Benjamin Rhodes vẫn bảo vệ quyết định dỡ bỏ cấm vận vũ khí, thậm chí nếu các chính phủ Việt Nam không cải thiện ngay các quyền dân sự được ngay vào lúc này.
"Chúng tôi tin rằng thông qua việc thực hiện bình thường hóa ở Việt Nam, tức là một cách để trao sức mạnh cho nhân dân Việt Nam," ông nói thêm: "Và chúng ta có thể đẩy tiến trình đi tới hiệu quả hơn nhiều bằng mối quan hệ sâu đậm hơn là bằng cách lùi lại". Ông Obama đã có được lợi thế trong bài phát biểu buổi chiều ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia, để nói về việc cải thiện nhân quyền tại Việt Nam.
Khoảng 2.300 thính giả Việt Nam ăn mặc đẹp, ngồi ghế nhung đỏ và hầu hết là được chọn lọc bởi chính phủ, đã cổ vũ ầm ĩ khi ông Obama xuất hiện. Họ cổ vũ một lần nữa khi ông nói: "Việt Nam là một quốc gia độc lập, có chủ quyền, và không có quốc gia nào có thể áp đặt ý muốn của mình lên các bạn", đây là một ám chỉ của ông Obama đến Trung Quốc, nước đã từng nhiều lần tuyên bố làm chủ vùng biển Đông, dọc theo bờ biển 2.000 dặm của Việt Nam.
Nhưng rồi khán phòng im lặng một cách lạ lùng khi ông Obama đề cập các chủ đề thực thi về nhân quyền.
Ông nói rằng Hoa Kỳ không tìm cách áp đặt hình thức của chính phủ Hoa Kỳ lên Việt Nam, nhưng có một số giá trị vẫn là phổ quát. Đó là các quyền tự do ngôn luận, hội họp và tự do báo chí, và ông biết, các quyền này cũng được ghi nhận trong Hiến pháp của Việt Nam.
"Vì vậy, thực sự, là điều mà tất cả chúng ta, mỗi quốc gia, cố gắng kiên trì để luôn áp dụng những nguyên tắc này," ông Obama nói. "Và cần đảm bảo mọi con người của chúng ta trong chính phủ phải luôn chân thành với những lý tưởng đó." Tổ chức Human Rights Watch ước tính rằng có khoảng 110 chính trị phạm đang bị bỏ tù ở Việt Nam. Trong tháng Ba vừa rồi, ông Nguyễn Hữu Vinh, 60 tuổi, một blogger, cũng đã bị kết án năm năm tù giam vì viết bài đăng trên trên mạng xã hội, do bị coi là chống lại chính phủ.
Vài tuần trước khi ông Obama đến Việt Nam, công an đã bắt giữ những người biểu tình phản đối tình trạng cá chết lan rộng trên bờ biển miền Trung, hàng tấn cá bị trôi dạt vào bờ, gần một nhà máy thép thuộc sở hữu của một công ty ở Đài Loan. Một số người biểu tình đã bị đánh đập. Ông Obama được chào đón nồng nhiệt tại Việt Nam, không những từ một chính phủ đang háo hức kiếm tìm một đồng minh mạnh mẽ để đối đầu với Trung Quốc, mà còn từ các người dân Việt Nam bình thường.
Kết thúc buổi thuyết trình của mình, ông gặp lại người đầu bếp nổi tiếng Anthony Bourdain, tiếp tục ghi điểm trong mắt người Việt trong một trận mưa như trút, tiếp nhận sự nhìn ngó vui vẻ của dân chúng.
Ông Obama bước nhanh qua đám đông, bắt tay và nói, "Cảm ơn bạn." Vào buổi chiều, ông Obama bay đến Sài Gòn, nơi hàng chục ngàn người đã xếp hàng trên đường phố và reo hò rạo rực khi ông đi ngang qua.
Kế đó, thì ông Nguyễn Quang A đã được trở về nhà mình. Ở đó, ông cho biết, người con trai 25 tuổi được cảnh sát nói rằng "Chúng tôi phải mang cha của anh đi vì ông định tham dự một cuộc họp với Tổng thống Obama, vì vậy, chúng tôi phải ngăn chặn ông ta."
Gardiner Harris báo cáo từ Hà Nội, và Jane Perlez từ Bắc Kinh.
-------------
Nguyên Không lược dịch từ New York Times
(*) tựa gốc: As Obama Presses Vietnam on Rights, Activists Are Barred From Meeting http://www.nytimes.com/2016/05/25/w...http://www.rfavietnam.com/node/3273
SƠN TRUNG * VĂN HÓA ĐỒI TRỤY ?
Starry Night của Van Gogh
VĂN HÓA ĐỒI TRỤY ?
SƠN TRUNG
Văn hóa Việt Nam đã tồn tại từ lâu trong thời độc lập. Đến thời Pháp thuộc, nhờ thâu thái văn minh Âu Mỹ, văn hóa Việt Nam phát triển mạnh. Tiểu thuyết, thi ca, hội họa, ca nhạc đều chịu ảnh hưởng văn hóa Âu Mỹ nhất là Pháp.Về âm nhạc, nhạc tiền chiến là đỉnh cao của âm nhạc Việt Nam. Những tên tuổi đã đi vào lịch sử như Văn Cao, Đặng Thế Phong, Lê Thương, Lê Mộng Nguyên, Phạm Duy, Doãn Mẫn, Dương Thiệu Tước, Tô Vũ, Tô Hải, Đoàn Chuẩn,Nguyễn Văn Thương, Nguyễn Văn Tý, Nguyễn Xuân Khoát, Đỗ Nhuận,Văn Phụng, Phạm Đình Chương...
Nhạc Việt Cộng là nhạc tuyên truyền phát ra từ những miệng lưỡi gian dối và khát máu theo lệnh của Hồ Chí Minh, Tố Hữu và những tên cai văn nghệ chỉ vang cái loa thôn xã mà không đi vào lòng người. Ngày nay nó đã chết thật sự. Chính đài cộng sản cũng không còn ca "Ai yêu bác Hồ Chí Minh,"Tiếng chày trên Sóc Bom Bo", Trường Sơn đông- Trường Sơn Tây", " Bóng cây Kơ nia"
Ngay trong thời buổi huy hoàng của Cộng sản Liên Xô, bọn trẻ nước Nga và Đông Âu đã ái mộ các ban nhạc Beatle,Backstreet Boys,Take That, N’Sync ... Tại Việt Nam, Kampuchia, sau buổi nhạc chiến đấu nhạt nhẽo, ban nhạc giới thiệu trỉnh bày các bản nhạc Liên Xô mà thực ra là nhạc Âu Mỹ "đồi trụy".
Trong những năm sau 1975, đảng CSVN ra chỉ thị “Phải nhổ tận gốc rễ những nọc độc về tư tưởng văn hóa thực dân mới mà đế quốc Mỹ đã gieo trồng ở miền Nam Việt Nam. Đó là thứ văn hóa, nô dịch, lai căng, đồi trụy cực kỳ phản động cùng các hủ tục, mê tín, dị đoan lan tràn“. Do đó, xảy ra cuộc săn lùng, tịch thu, và đốt sách. Kết quả của chính sách tiêu diệt nền văn học miền Nam là (ước tính) có khoảng 180 triệu cuốn sách (copies) bị tịch thu và tiêu huỷ. Có gia đình ở Sài Gòn phải đốt đến 5000 cuốn sách!.... Tác phẩm văn học xuất bản ở miền Nam từng là những đối tượng phê bình nặng nề của giới phê bình văn học miền Bắc (trước 1975).Với cộng sản, tất cả những gì nằm ngoài quỹ đạo thống trị của cộng sản đều là “phản động” và đáng bị lên án. Luận điệu sau đây rất tiêu biểu: “…các loại sách truyền bá chủ thuyết hiện sinh, hư vô chủ nghĩa, kích động dục tình, tuy bề ngoài không phát ngôn quan điểm chính thức của Mỹ và chính quyền Sài Gòn, nhưng thực chất thuộc hệ tư tưởng của chủ nghĩa thực dân mới, phục vụ cho âm mưu của chính trị và tư tưởng phản động của Mỹ và tay sai”. (Sài Gòn Giải phóng ngày 15-2-1987).
Thuộc loại này, đến nay (1990), có cả thảy mười một “tác phẩm” đã được xuất bản: một, Văn hoá văn nghệ miền Nam dưới chế độ Mỹ Ngụy (hai tập) của các tác giả: Phong Hiền, Thạch Phương, Trần Hữu Tá, Hoa Lục Bình (1977); hai, Tiếp tục đấu tranh xoá bỏ tàn dư văn hoá mới của Hà Xuân Trường (1979); ba, Những tên biệt kích của chủ nghĩa thực dân mới trên mặt trận văn hoá, tư tưởng của các tác giả: Trần Văn Giàu, Nguyễn Huy Khánh, Vũ Hạnh, Thạch Phương, Trần Hữu Tá, Phong Hiền, Phan Đắc Lập, Bùi Công Hùng (1980); bốn, Cuộc xâm lăng về văn hoá và tư tưởng của đế quốc Mỹ tại miền Nam Việt Nam của Lữ Phương (1981); năm, Nọc độc văn học thực dân mới của Trần Trọng Đăng Đàn (1983); sáu, Nọc độc văn hoá nô dịch của Chính Nghĩa (?); bảy, Những tên biệt kích cầm bút của nhà xuất bản Công an Hà Nội (1986); tám, Nhìn lại tư tưởng văn nghệ thời Mỹ Ngụy của Lê Đình Kỵ (1987); chín, Lại bàn về nọc độc văn học thực dân mới Mỹ của Trần Trọng Đăng Đàn (1987); mười, Văn học thực dân mới Mỹ ở miền Nam những năm 1954-1975 (tập 1) của Trần Trọng Đăng Đàn (1988); và mười một, Văn hoá văn nghệ phục vụ chủ nghĩa thực dân mới Mỹ tại Nam Việt Nam cũng của Trần Trọng Đăng Đàn (1990).Từ năm 1975 đến nay, cộng sản còn tung ra nhiều chiến dịch khủng bố tàn khốc nhắm vào những văn nghệ sĩ cũ của miền Nam. Cơ man những người bị bắt, bị đày ải trong các nhà tù, các trại cải tạo. Công an lùng bắt khoảng 200 người hầu hết là văn nghệ sĩ và trí thức mà từ nay họ gọi là "những tên biệt kích cầm bút", ngày đầu tiên người bị bắt là Nguyễn Mạnh Côn, hôm sau là những Nhã Ca, Trần Dạ Từ, Hoàng Hải Thủy, Dương Nghiễm Mậu Doãn Quốc Sỹ, Vũ Hoàng Chương, Nguyễn Mạnh Côn, Nguyễn Sĩ Tế, Duyên Anh, Dương Nghiễm Mậu, Hồ Hữu Tường, Hồ Nam, Lê Xuyên, Nguyễn Hữu Hiệu, Mặc Thu, Thái Thủy, Trần Dạ Từ, Nhã Ca, các họa sĩ Đằng Giao, Choé Nguyễn Hải Chí, các nhà báo Minh Vồ tờ Con Ong, Hồ Văn Đồng, Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh,… các nghệ sĩ, đạo diễn Minh Đăng Khánh, Hoàng Vĩnh Lộc, v.v. . Năm 1978, sau nhiều năm tháng điều tra, tạp chí Quê Mẹ tại Paris đã công bố bản danh sách 163 văn nghệ sĩ miền Nam bị cộng sản giam giữ trong các trại cải tạo. Báo Express số ra ngày 12.8.1978, đã đăng tải đầy đủ tên tuổi 130 văn nghệ sĩ trong số 163 văn nghệ sĩ nạn nhân của chính sách trả thù của cộng sản. Ngày 30.4.1980, trong một cuộc họp báo tại Paris, tạp chí Quê Mẹ lại cung cấp thêm danh sách 40 văn nghệ sĩ mới bị bắt hoặc bị bắt lại trong năm 1980.
Các tác-phẩm văn-học có tính hiện thực xã-hội, nhất là vào những năm cuối trước 1975, thì bị họ kết án là "độc dược" vì vừa "đồi trụy" vừa "chống cách-mạng một cách có ý thức" (tr. 313) của những Nguyễn Thụy Long, Hà Huyền Chi, Văn Quang, , Phan Nhật Nam, Doãn Quốc Sỹ, Duyên Anh,… Những tác-giả khác bị mũi tên nặng có thể kể: Nguyễn Mạnh Côn, Nhất Linh, Nguyễn Vỹ, Nguyễn Đức Quỳnh, Lê Văn Siêu, Lê Hữu Mục, Thanh Tâm Tuyền, Văn Quang, Dương Nghiễm Mậu, Võ Phiến, Nguyễn Đình Toàn, Nhã Ca,… Xuân Vũ, Kim Nhật và những cây viết "chiêu hồi" dĩ nhiên bị họ chĩa mũi dùi nặng hơn!
Theo thống kê của ông Trần Trọng Đăng Đàn thì miền Nam thời đó có 2721 tác giả có tác phẩm được xuất bản. Con số này kể cả nhà văn, nhà báo, biên khảo, giáo sư, trí thức, v.v. Nhưng con số đó không kể những người viết báo nghiệp dư hay có thơ thỉnh thoảng đăng trên báo mà không xuất bản thành sách.
Tính trung bình, số đầu sách được xuất bản hàng năm là khoảng 10,000 cuốn (số liệu của Bộ Thông tin VNCH). Mỗi cuốn được in tối thiểu là 3000 bản, nhưng có cuốn được in đến 10 ngàn bản. Trong số sách xuất bản, nếu tính từ 1962 đến 1975, có 208 bộ sách chưởng, gồm 850 quyển. Nhưng số phát hành sách chưởng lên đến 5 triệu bản (tương đương với số sách giáo khoa trong cùng thời gian).
Một buổi tuần hành bài trừ “văn hoá đồi truỵ Mĩ Nguỵ”
Tác phẩm văn học xuất bản ở miền Nam từng là những đối tượng phê bình nặng nề của giới phê bình văn học miền Bắc (trước 1975). Điều tuyệt vời là họ làm thống kê về những phê bình đó. Theo Phan Cự Đệ và Hà Minh Đức, trong thời gian đó, miền Bắc đã sản xuất được 286 bài phê bình văn học miền Nam. Những bài này đăng trên tạp chí Học Tập, Văn học và Văn nghệ.
Những người tham dự chiến dịch phê bình văn học miền Nam thì có nhiều, và toàn những người “tên tuổi”. Có thể kể đến một vài cái tên nổi bật như Thạch Phương, Trần Hữu Tá, Phan Đắc Lập, Thái Kế Toại. Lê Đình Kỵ, Vũ Hạnh, Lữ Phương. Ngay cả những người như Bảo Ninh (tác giả “Nỗi buồn chiến tranh”) cũng hăng hái tham gia vào chiến dịch miệt thị các văn nghệ sĩ miền Nam như Chu Tử, Xuân Vũ và Phan Nhật Nam, cho rằng tác phẩm của mấy người này không đáng dùng làm giấy đi cầu!...
Các nhạc sĩ bị kết tội đồi trụy, phản động, các tác phẩm của họ bị cấm hát như Trúc Phương, Minh Kỳ, Lê Dinh, Phạm Duy, Trầm Tử Thiêng, Lam Phương...
Văn học miền Nam thời trước 1975 có một thời thịnh hành, một thời bị cấm đoán, và nay thì lại được trân trọng. Hôm trước, khi có dịp lang thang trong nhà sách, tôi phát hiện những tác phẩm kinh điển thời đó của những tác giả như Dương Nghiễm Mậu, Đinh Hùng, Nguyên Sa, Bùi Giáng, Phạm Công Thiện, Nguyễn Vỹ, Thế Phong, Phạm Thiên Thư, Hoài Khanh, Tuệ Sỹ, Hoàng Trúc Ly, Mường Mán, Hoàng Ngọc Tuấn, Lê Đình Điểu, Võ Phiến, và những nhà khảo cứu như Giản Chi, Nguyễn Duy Cần, Nguyễn Đăng Thục, Nhất Hạnh – Nguyễn Lang, Toan Ánh, Vương Hồng Sển, Lý Chánh Trung, Nguyễn Văn Trung, Trần Thái Đỉnh, Lê Tôn Nghiêm, Thanh Lãng, v.v. đã được tái bản. Ngoài ra, chúng ta còn biết những ca khúc nổi tiếng của các nhạc sĩ như Phạm Duy, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Ngô Thụy Miên, Trần Thiện Thanh, Lam Phương, v.v. cũng đã đến bạn đọc và người thưởng ngoạn. Có thể xem đó là một tín hiệu tích cực. (Nguyễn Văn Tuấn – Blog – 20 July 2015. Văn học miền Nam trước 1975 qua vài con số.
Đây là sự đổi thay của Việt Cộng trước áp lực của nhân dân và thị trường.Sau 1975, Việt Cộng mở ra các tụ điểm ca nhạc, nhưng buổi đầu tiên, Tô Lan Phương trình bày Tiếng chày trên sóc Bombo , Trường Sơn Đông... thì chẳng có ma nào xem. Sau đó Việt Cộng phải cho hát nhạc "đồi trụỵ" của "Mỹ Ngụy thì thu bộn tiền. Từ đó từ Bắc , dân chúng cũng từ bỏ nhạc Việt Cộng.
Sau 1980, dân miền Bắc đã nhập cảng nhạc vàng. Sự hân hoan, thích thú đã thể hiện rõ rệt khi người ta kinh doanh nhạc đám cưới. Vì ảnh hưởng"Mỹ Ngụy" quá mạnh ở miền Bắc, Việt cộng cấm hát nhạc vàng trong các đám cưới. Nhưng nay, Việt Cộng đưa các ca sĩ hải ngoại về Việt Nam, và các tổ chức này đã thu lợi rất cao và dân chúng tỏ ra thich thú khi nghe các nhạc sĩ hải ngoại hát.
Sang thế kỷ 21, những nhà kinh doanh và tổ chức ca nhạc trong nước đã tổ chức nhiều buổi trình diễn nhạc vàng, đưa ca sĩ từ hải ngoại về hát vì dễ kiếm lời. Nhạc sĩ Võ Công Diên nhận xét rằng:
Nhạc vàng thực chất là dòng nhạc quê hương mang âm hưởng dân ca các vùng miền Tổ quốc, nó rất gần gũi với tâm tình của người Việt Nam chúng ta, do đó nó có sức cuốn hút đối với số đông. Chính vì yếu tố này, dòng nhạc quê hương luôn được đa số công chúng chọn lựa.
Vào tháng 8 năm 2010 hai ca sĩ mà tên tuổi gắn liền với "nhạc sến", Hương Lan và Tuấn Vũ đã trình diễn những bản nhạc vàng ở Nhà hát Lớn Hà Nội nửa tháng trời với giá vé lên đến 1.700.000 đồng Việt Nam mà mỗi suất vẫn kín chỗ. Nhạc vàng theo nhận xét của nhạc sĩ Trần Chí Phúc đã đi từ địa vị bị cấm đoán năm 1975 để rồi đến năm 2010 đã "lên ngôi vua" ở giữa thủ đô Hà Nội.
Người ta kết tội các ca sĩ về Việt Nam là "thương nữ", nhưng ở một khía cạnh khác, họ cũng là " những tên biệt kích văn nghệ" đem văn hóa " đồi trụy" về phổ biến tại Việt Nam!
Trong khi đó, các ca sĩ, nhạc sĩ kháng chiến đã "phục viên" từ lâu!Sự kiện Phạm Duy về Việt Nam, được o bế một là muốn chiêu dụ ca sĩ, ca sĩ hải ngoại mà cũng có mục đich kinh doanh. Các ông nhạc sĩ chống Pháp, chống Mỹ một thời nay bị cộng đảng quay lưng và nhân dân xa lánh đã tức giận. Họ hận thù chẳng qua "trâu cột ghét trâu ăn". Các ca sĩ, nhạc sĩ hải ngoại đã cướp tiền bạc và danh dự của họ. Họ giận vì họ không hiểu thân phận của họ, cái thân " hết chim quăng ná, hết cá quăng câu" của người đời. Sau 1985 là thời kỳ kinh tế thị trường. Nhạc của các ông, giọng hát của các cô, các bà nay vô giá trị, vì không có ai mua, ai nghe và không kiếm ra tiền!Mở đại nhạc hiội hay tụ điểm ca nhạc không ai xem, ra CD nhạc chẳng ma nào mua!
Sau 1975, tôi chẳng bao giờ mở radio nghe đài Việt cộng. Trong khoảng 1985-1995, tôi đã về quê miền Trung nhiều lần. Từ Saigon buổi chiều khởi hành thì đêm khuya xe đò đã đến Nha Trang trong ánh sáng dịu dàng và không khí trong lành của miền biển. Trong xe đò, người ta mở TV, nhạc cho khách nghe. Trong xe giấc ngủ chập chờn, lòng bồng bềnh nghe điệu nhạc vàng với giọng Thanh Thúy, Lệ Thu, Thái Thanh, Thanh Lan,Hoàng Oanh, Duy Khánh, Thanh Tuyền...như hồn đi vào cõi mộng.
Nếu ta xem các đám cưới từ thôn quê đến thành thị Việt Nam ai cũng mặc Âu phục trong khi ở hải ngoại, cô dâu, chú rể và một số quan khách mặc quốc phục. Nhất là các ca sĩ thôn quê đã hát nhuần nhuyễn nhạc vàng cũng như nhạc Âu Mỹ.
Điều này cho thấy nhạc Việt Nam sau 1975 vẫn là nhạc vàng miền Nam, không có bản nhạc nào của Miền Bắc tồn tại.
Điều này cho thấy:
-Nhạc Miền Nam là nhạc của con tim, của nghệ thuật, có giá trị vượt thời gian và không gian.
Còn nhạc tuyên truyền sẽ đi vào lãng quên, và tất cả những gì của văn hóa, nghệ thuật cộng sản sẽ thành tro bụi khi sóng triều cách mạng dân chủ bùng lên.
-Quần chúng Việt Nam, dù là dân XHCN miền Bắc không còn luyến tiếc nhạc Phạm Tuyên, Phan Huỳnh Điểu, HoàngHiệp và các ca sĩ được xem là "ưu tú" một thời như Quốc Hương, Thương Huyền , Tường Vy , Thúy Hà, Thanh Hoa, Thu Hiền, Trung Đức, Tạ Minh Tâm, Quang Hưng, Thanh Thúy, Cao Minh, Lan Anh, Tân Nhàn, Tô Lan Phương...
- Nghê thuật , âm nhạc miền Nam là nối tiếp dòng nhạc tiền chiến, và được tăng bổ với văn nghệ Âu Mỹ hiện đại. Đó là dòng nhạc tiếp thu văn minh hiện đại, hợp với lòng dân, và rất có giá trị.
- Điều đáng nói là đường lối văn hóa Cộng sản đã giết văn nghệ Miền Bắc cho nên sau 1975, không còn ai sáng tác được một bản nhạc hay, mặc dầu trước 1945, đất Bắc đã sinh ra vô số nhân tài như Đặng Thế Phong, Văn Phụng, Đoàn Chuẩn, Phạm Đình Chương... Phạm Tuyên yêu cộng sản và "Bác Hồ" hơn bố của ông thế mà cũng chết theo ông Hồ từ 1975.
-Cộng sản tuyên bố bài trừ nọc độc văn hóa, tư tưởng Mỹ. Điều này do một tên lệch lạc nào đón nói ra, cả lũ cứ theo đó mà ca cẩm, không cần suy nghĩ. Ngay cả một sốngười dạy triết ở miền Nam cũng uốn lưỡi nói theo như những con vẹt!
Nói về tư tưởng thì miền Nam theo nhiều nguồn tư tưởng trong đó có tư tưởng Tam giáo và tư tưởng Tây phương . Tư tưởng Tây phương là tư tưởng tự do dân chủ của Cách mạng Pháp 1789 và hiện sinh của Pháp mà chủ xướng là những tay cộng sản Pháp như J.Paul Sartre, Albert Camus... Mỹ không có tư tưởng nào độc hại, ngoài ảnh hưởng tinh thần độc lập của Cách mạng Mỹ là cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mỹ chống lại đế quốc Anh từ 1775 đến năm 1783.
Còn âm nhạc thì phần lớn là nhạc Pháp, Ý, Cuba, Anh quốc ...Còn thời trang thì Anh, Pháp, Mỹ đều chiếm phần quan trọng. Nhưng dân Bắc Kỳ XHCN laị khoái quần bò, áo phông, và sau Mao Trạch Đông, các lãnh tụ Trung Cộng, Việt Cộng đều bỏ áo lãnh tụ của một thời Mao mà mặc y phục " đồi trụy" của Âu Mỹ! Đặng Tiểu Bình sao lại đón chào đồng tiền " đồi trụy" của Mỹ?
Chủ nghĩa cộng sản văn minh, giàu mạnh và đạo đức, không một tổng thống Mỹ nào có trình độ
" đồi trụy", " hủ hoá" cao siêu như Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh, Lê Duẩn, Trần Văn Trà, Phạm Văn Trà, Nông Đức Mạnh...Thế thì ai đồi trụy?
Marx tuyên bố tư bản dẫy chết, vô sản chôn sống tư bản nhưng sự thật trái ngược lời tiên tri và xác định của Marx vì cộng sản đã chết và tư bản vẫn tồn tại. Việt Cộng kết tội văn hóa miền Nam đồi trụy, tàn dư "Mỹ Ngụy" nhưng sự thật văn hóa miền Nam là văn hóa hiện đại, đi sâu vào lòng người, có giá trị vượt không gian và thời gian trong khi đó văn học, nghệ thuật cộng sản, nhất là âm nhạc đã khuất bóng chiều tà. Tổng thống Obama, một đại biểu của "văn hóa đồi trụy" quốc tế đến thăm Việt Nam được nhân dân Việt Nam từ Bắc tới Nam, từ già đến trẻ đều nhiệt liệt chào mừng. Thế là thế nào?
OBAMA
DƯ ÂM
Người trẻ và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama
Chân Như, phóng viên RFA
2016-05-29
000_B64J1.jpg
Người dân giữ biểu ngữ đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trên đường đến sân bay sau chuyến thăm hai ngày đến Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 25 tháng 5 năm 2016.
AFP PHOTO
00:00/00:00
Phần âm thanh Tải xuống âm thanh
Your browser does not support the audio element.
Vào ngày 22 tháng 5 vừa qua, Tổng thống (TT) Hoa Kỳ Barack Obama đã đến Việt Nam trong chuyến công du 3 ngày tại đất nước một thời từng là thù địch. Tại đây ông đã có các cuộc gặp gỡ với chính quyền Việt Nam cũng như với các tổ chức hội dân sự và đặc biệt là với giới trẻ của cả hai miền Nam và Bắc. Ông cũng đã có bài diễn văn gửi đến nhân dân Việt Nam. Trong diễn đàn bạn trẻ tuần này, các bạn trẻ đang sinh sống tại Việt Nam sẽ chia sẻ cảm nghĩ của họ về chuyến công du này của TT Obama và họ có những hy vọng gì đối với một người quyền lực nhất thế giới này.
Chân Như: Tin tức về ông Obama đã được báo chí trong nước loan tải hầu như 24/24, rồi người dân hai miền Nam Bắc đổ nhau ra đường để chào đón ông. Và theo CN biết thì có lẽ chưa bao giờ có một vị quan chức nào trong nước được người dân chào đón “tự phát” như thế. Theo các bạn thì vì sao ông Obama lại được ưu ái đến mức đó tại Việt Nam?
Lê An: Cá nhân em, vấn đề rất đơn giản vì trong tình hình bây giờ, vừa qua khỏi vụ Formosa cá chết, người ta không còn tin tưởng vào nhà nước nữa, nên việc Obama sang Việt Nam cũng là việc để người dân cố bấu víu vào để mong một cuộc sống tốt đẹp hơn thôi. Song song đó em cũng nghe được việc Việt Nam sính ngoại, nói chung một người ra xem thì nhiều người ra do hiếu kỳ. Tuy nhiên, nếu hiếu kỳ thì không thể đông và hồ hởi vui vẻ như thế, thậm chí họ còn in sẵn băng rôn pa nô; xưa giờ ở Việt Nam đâu có chuyện đó xảy ra đâu. Em cảm giác được bây giờ họ đã thức tỉnh, sáng mắt nên trông chờ vào một điều gì đó tốt hơn thôi.
Họ đang xem Mỹ và riêng ông Obama giống như một vị cứu tinh, đem lại cho Việt Nam một cái gì đó thay đổi và cho họ cái tự do.
Tâm: Điều mà Chân Như hỏi cũng giống như bao sự thắc mắc của giới trẻ Việt Nam hiện nay và cũng là của riêng Tâm. Không hiểu sao sự nhiệt huyết “phải dùng từ cực kỳ đã” khi thấy được bao nhiêu người những thế hệ trước 19775, sau 1975 như Tâm hoặc những bạn trẻ sinh viên, họ có cái rạo rực và háo hức, đông đến mức không thể tưởng tượng nổi. Đây chắc chắn là sự khát khao cháy bỏng trong lòng mỗi người Việt Nam cũng giống như Tâm, khi họ đang xem Mỹ và riêng ông Obama giống như một vị cứu tinh, đem lại cho Việt Nam một cái gì đó thay đổi và cho họ cái tự do. Chính sự khao khát đó mà hôm nay ông Obama đại diện cho Mỹ đã đến Việt Nam thì không cần ai phải kêu gọi hết và tất cả mọi người đổ ra đường để chào đón và vẫy tay giống như chào đón một thiên thần. Phải nói rất là “cực đã” và sung sướng khi thấy những thế hệ như Tâm và trẻ hơn tâm, đặc biệt có những học sinh bỏ học để chờ đón Obama từ 11, 12 giờ trưa đến hơn 4 giờ chiều. Đó là một khát khao, rất khát khao từ bấy lâu nay và hôm nay người dân Việt Nam cũng như người dân Sài Gòn họ đã bắt được một tia lửa hy vọng nên họ mới đón ông Obama một cách nồng nhiệt như thế.
Bảo Linh: Từ lúc ông Obama qua hôm 22, nhiều báo chí trong nước liên tục đưa tin về hình ảnh TT Mỹ thì có thể thấy được sự ngưỡng mộ của người dân Việt Nam đối với ông TT. Sở dĩ như vậy vì người Việt Nam quan tâm đến Trung Quốc và Hoa Kỳ. Với Trung Quốc, họ lại ghét vì là nước láng giềng gây hấn thường xuyên với Việt Nam. Người Việt đặt niềm tin vào đất nước Hoa Kỳ hơn nên khi vị TT Hoa Kỳ đến Việt Nam, ông có được sự chào đón rất nồng nhiệt từ Hà Nội và đặc biệt là ở Sài Gòn. Rất nhiều người dân tập trung ra đường thậm chí đứng chờ từ sáng sớm để được gặp ông Obama với tâm trạng ngoài sự hiếu kỳ còn rất háo hức và ngưỡng mộ.
Chân Như: Tại Hà Nội ông Obama có bài phát biểu khá dài, hơn 30 phút, bài diễn văn khá hay, và điểm cuối ông nhấn mạnh “chính người Việt quyết định tương lai cho người Việt, nước Mỹ luôn luôn là đối tác và cũng là người bạn tốt của Việt Nam.” Các bạn đánh giá thế nào về thông điệp của ông Obama đem tới Việt Nam? Điều đó có ảnh hưởng đến tình hình chính trị - kinh tế - xã hội VN hay không? Nếu có thì mức độ thế nào? Vì sao ?
Bảo Linh: Ý của TT Obama nói chính người Việt Nam phải tự lo liệu cho tương lai của mình. Điều đó là hoàn toàn đúng. Trong bài phát biểu của TT Obama đều nhắc đến giới trẻ và ưu tiên tiếng nói của người dân cũng như nhân quyền. Trong cuộc họp báo ông có nhắc tới nhiều lần vấn đề đó; tuy nhiên, giới lãnh đạo Việt Nam vẫn theo lối mòn cũ phớt lờ những ý kiến của TT Obama. Chủ tịch nước Việt Nam vẫn cứ phát biểu theo những lời đã soạn sẵn mà chúng ta vẫn thường thấy khi Việt Nam trả lời những cuộc họp báo quốc tế: Việt Nam vẫn luôn khẳng định luôn tôn trọng nhân quyền. Tuy nhiên lời nói và việc làm của chính phủ Việt Nam thì cần phải xem lại vì họ nói một đường nhưng làm một nẻo. Tâm trạng của người dân cho thấy chính phủ không lắng nghe nhiều ý kiến của người dân mà họ tự quyết theo quyết định của đảng. Điều nầy sẽ làm cho tương lai của Việt Nam thêm khó khăn hơn, khó phát triển hơn, vì một đất nước muốn phát triển thì phải để cho dân tự quyết được quyền của mình.
000_B6479.jpg
Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt tay với khán giả sau khi phát biểu tại sự kiện Young Southeast Asia Leaders Initiative tại Sài Gòn vào ngày 25 tháng 5 năm 2016. AFP PHOTO
Tâm: Tâm muốn chia sẻ thế này. Câu nói của ông Obama rất hay. Đất nước Việt Nam, đương nhiên, chỉ có người Việt Nam làm chủ. Người Việt Nam muốn thoát ra cái khổ và sự đàn áp của một đất nuớc lớn đang ăn hiếp một đất nước nhỏ như Việt Nam hiện nay thì chỉ có người dân Việt đoàn kết và đứng dậy. Giống như ông Obama đang muốn đánh thức giới trẻ Việt Nam của chúng ta rằng hạnh phúc tự do lại chính nằm trong bàn tay của chúng ta chứ không phải do bất cứ một quốc gia nào hay một con người nào có thể ban bố cho chúng ta. Với câu nói này riêng cá nhân Tâm, Tâm cảm thấy ông Obama cực kỳ thâm thúy.
Giới trẻ của người Việt Nam cũng như con người Việt Nam, họ rất lo sợ một điều là giới cầm quyền Việt Nam nói một đường làm một nẻo. Do vậy,việc ông Obama qua Việt Nam là một tia hy vọng nhưng điều đáng lo sợ nhất là nhà cầm quyền Việt Nam không bao giờ lắng nghe ý kiến của người dân. Vì thế, Tâm không biết rằng chuyến đi thăm Việt Nam của ông Obama có làm cho Việt Nam thay đổi hay không. Tuy nhiên, niềm hy vọng và niềm tin thì chắc chắn rằng hầu như người Việt ai ai cũng đặt niềm tin và chờ đợi sự thay đổi khi ông Obama sang Việt Nam và cá nhân Tâm cũng vậy.
Lê An: Nói chung tất cả mọi người đều đồng ý với câu đó vì một vấn đề rất đơn giản: Đây là chuyện của nước mình và Mỹ vẫn không có cớ để xen vào. Trong khi đó, chính phủ vẫn đang tìm cách chơi hai mang, vẫn giữ mối quan hệ hợp tác với Mỹ nhưng song song vẫn chơi với Trung Quốc, đấy là điều cần phải suy nghĩ lại.
Thậm chí những nhà báo tự do đều bị chặn khi họ tìm cách nói chuyện với Obama mặc dù họ được mời. Tức là có rất nhiều vấn đề xảy ra trên đất nước này và ý đảng thì một đằng, lòng dân thì một nẻo. Do đó, bây giờ vấn đề rất đơn giản: người dân tự đứng lên bảo vệ mình thôi chứ không trông mong vào nhà nước nữa, vì nếu nhà nước tốt thì tất cả những chuyện này không xảy ra. Nói chung việc ông ấy qua đây nó cũng chỉ là một động thái để giúp người dân thức tỉnh và đó là chuyện tốt.
Chân Như: Quan điểm của bạn về việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí cho VN?
Lê An: Đó là một điều tốt để cho Việt Nam có thể bảo vệ lãnh thổ của mình. Tuy vậy, rõ ràng một điều không biết niềm tin của em có đặt ở chính phủ này hay không nhưng em vẫn thấy đó là điều đó tốt. Em lại suy nghĩ thêm một chiều hướng khác đó là lỡ như Việt Nam chơi theo kiểu xưa giờ vẫn làm ví dụ như đã mua được vũ khí của Mỹ rồi thì lại bán lại cho một thế lực thù địch nào đó thì lúc đó rất buồn cười. Cá nhân em suy nghĩ như vậy thôi. Thật sự mà nói đó là điều tốt cho Việt Nam mình thôi, bảo vệ lãnh thổ chủ quyền ai cũng muốn mà. Cũng giống như trong bài phát biểu của ông Obama đấy “Sông núi nước Nam vua Nam ở” thì rõ ràng đúng là như vậy.
Tâm: Vấn đề này nếu là người Việt thì đương nhiên cảm thấy rất hãnh diện khi được Mỹ tháo gỡ bỏ cấm vận bán vũ khí cho Việt Nam và cũng giúp cho Việt Nam và Mỹ ngày càng gần lại nhau hơn. Tâm cũng luôn hy vọng là nhà cầm quyền Việt Nam phải hiểu được thiện chí của Mỹ và làm sao để cho người Việt Nam cảm thấy tự hào, cũng như phải có tự do, dân chủ, phải có lập hội, phải có những gì tối thiểu tức là quyền con người, chứ nếu như bây giờ một tiếng nói cũng không được.
- Bảo Linh Nhiều khi thấy đất nước bạn, người ta nói chuyện về chính phủ hay là về thủ tướng, tổng thống rất bình thường nhưng khi về Việt Nam khi nhắc tên giống như thời vua chúa bị phạm húy, tức là đụng tên mấy ông là “bị chặt, bị chém, bị bỏ tù”. Tâm rất hy vọng khi Mỹ bỏ cấm vận cho Việt Nam thì phải làm sao để cho Việt Nam thấy rằng phải có tự do, nhân quyền và con người Việt Nam phải đúng là một con người.
Chân Như: Các bạn có đặt nhiều hy vọng về chuyến công du của ông Obama vừa qua hay không? Vì sao?
Lê An: Đối với cá nhân em chuyến đi của ông ấy chỉ là sắp hết nhiệm kỳ, ông ấy đi về đây, nói qua những vấn đề về dân chủ thì ông được mọi người ủng hộ, thậm chí, người dân cả nước Việt Nam ủng hộ. Sau này, dù cho có TT khác lên đi nữa thì mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ vẫn như thế thôi. Phải tùy vào chính phủ của mình như thế nào nữa, chứ Mỹ cứ tiến tới mà Việt Nam cứ lùi đi thì rõ ràng một điều là người ta sẽ không cứu mình được mãi. Vì thế, chuyến đi này của ông ấy là một chuyến đi bình thường thôi. Nói chung là nó tốt ở một chiều hướng nào đó nhưng rõ ràng một điều là chính phủ phải thay đổi và người dân cũng phải thay đổi, chứ cho dù có 10 tổng thống Mỹ qua đây mà nước vẫn vậy thì rõ ràng không giúp ích được gì hết.
Bảo Linh: Với bản thân em, em không đặt hy vọng nhiều vào chuyến đi của ông Obama. Có thể ông sẽ tác động đến một suy nghĩ khác đối với người Việt và giới trẻ. Tuy nhiên, nó chỉ là cảm giác nhất thời tiếp thêm một chút năng lượng thôi. Việc để đất nước Việt Nam muốn phát triển hơn thì phải chính người Việt, giống như ông nói, chính người Việt phải tự thay đổi. Vấn đề là giới lãnh đạo Việt Nam phải làm đầu tiên là họ phải quan tâm đến vấn đề dân chủ, lắng nghe tiếng nói của người dân và hòa giải dân tộc, xem nhân dân là trên hết, có lắng nghe ý kiến của nhân dân không. Và khi đó người dân biểu đạt, chính phủ lắng nghe cùng hợp tác thì đất nước mới phát triển.
Tâm: Riêng Tâm rất kỳ vọng với ông Obama vì đối với người dân Việt Nam thì hầu như 41 năm rồi họ sống không được thoải mái lắm, không được tự do, không được ngôn luận, tất cả mọi thứ đều hoàn toàn bị mù tịt. Tuy nhiên, bây giờ nhờ truyền thông internet, đặc biệt, Hoa Kỳ quan tâm vấn đề Việt Nam thì coi như tất cả người Việt cũng có một tí xíu gọi là hy vọng sau chuyến công du của ông. Lần đầu mình thấy tất cả người dân háo hức chào đón ông một cách nồng nhiệt như thế nào thì đó là sự “thay lời muốn nói” và dân ta họ hiểu được điều gì cần loại bỏ.
Đây là hy vọng không phải một sớm một chiều nhưng đây là một nấc thang bắt đầu để cho người dân Việt Nam chúng ta ý thức được chúng ta nên chọn gì tốt và nên loại bỏ gì xấu. Và chúng ta cần phải có một niềm tin vào một hy vọng để chúng ta tiến về phía trước. Tâm cũng rất cảm ơn ông Obama đa đến Việt Nam một cách rất thành công và tốt đẹp.
Chân Như: Xin cám ơn các bạn đã dành thời gian cho diễn đàn kỳ này.
Blog / Cao Huy Huân
Tôi sẽ nhớ Barack Obama!
Tổng thống Obama bắt tay người dân sau khi thưởng thức món bún chả Hà Nội.
Tổng thống Obama bắt tay người dân sau khi thưởng thức món bún chả Hà Nội.
26.05.2016
Mấy hôm nay Việt Nam chào đón Barack Obama, vị tổng thống Mỹ thứ ba sang thăm một đất nước cựu thù từ khi Việt-Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1995. Chuyến đi của ông Obama không dài, nhưng để lại nhiều ấn tượng cho người Việt, đặc biệt là giới thanh thiếu niên.
Ấn tượng đầu tiên về vị tổng thống của cường quốc số một thế giới chính là thái độ gần gũi và thân thiện của ông. Theo dõi ông qua truyền thông và báo chí Việt Nam mới thấy, ngay khi vừa xuống máy bay và nhận bó hoa từ một cô sinh viên Việt Nam, ông đã nhìn thật kỹ vào bó hoa, cười rồi bắt tay cô gái kèm lời khen “bó hoa rất đẹp”. Viết trên trang Facebook cá nhân của mình, cô gái “may mắn” của Việt Nam nhận xét “tay của ngài Obama thật ấm áp”. Không xa vời như nước Mỹ, cũng không cao sang như hàng hiệu của Mỹ, ông Obama khiến giới trẻ cảm nhận được sự cao sang, phong độ nhưng rất mực trẻ trung của một nhà lãnh đạo.
Ấn tượng về sự thân thiện của Tổng thống Obama còn ở chỗ ông cho đàn cá trong nhà Bác Hồ một cách từ tốn, và trước khi quay lưng đi không quên vẫy tay chào, như thể nói lời tạm biệt với những chú cá dưới ao. Một cách ứng xử rất nhân văn và không hề tỏ ra khiêng cưỡng hay “kịch nghệ”. Đó là chưa kể ông Obama chọn ăn bún chả và uống bia Hà Nội để thưởng thức văn hóa Việt Nam. Việc ăn tô bún chả, nghe có vẻ giản đơn, nhưng cần lưu ý việc sử dụng đũa và ăn nước mắm không phải là chuyện dễ làm đối với một Tổng thống nước Mỹ.
Tôi nhớ có lần cựu tổng thống Mỹ Nixon lần đầu tiên sang thăm Trung Quốc vào những năm 70 của thế kỷ trước, ông ấy phải tập ăn đũa vài ngày liên tục trên máy bay riêng của mình. Việc chọn lựa các món ăn, thức uống như vậy không đơn giản là chuyện xã giao, bởi suy cho cùng ông Obama là ông chủ Tòa Bạch Ốc, đứng đầu nước Mỹ vốn nổi tiếng với học thuyết “người đứng trên đỉnh đồi”, tức có góc nhìn từ trên xuống – nước lớn nước nhỏ. Những nỗ lực hòa nhập của Obama cho thấy tâm ý và biểu tượng niềm tin rất lớn từ người đứng đầu nước Mỹ với Việt Nam.
Điều cuối cùng đáng ghi nhận trong chuyến đi thăm Việt Nam của ông Obama là bài phát biểu vô cùng xúc động và tạo ấn tượng mạnh. Vị tổng thống này biết cách hài hước, nhưng cũng rất nghiêm túc; biết cách nhắc lại quá khứ đầy xúc cảm, nhưng cũng biết hướng tới những hứa hẹn trong tương lai; biết cách đề cập một cách khéo léo đến những vấn đề nhạy cảm, nhưng cũng tỏ ra cương quyết về những lẽ phải được quy định trong hiến pháp không chỉ ở Mỹ mà cả ở Việt Nam.
Ví dụ khi đề cập đến vấn đề nhân quyền, ông Obama thẳng thắn nói (nhưng khéo léo) rằng bất kỳ quốc gia nào cũng có những hạn chế nhất định, ngay cả nước Mỹ. Thời lập quốc, nước Mỹ cũng trải qua những khó khăn (về vấn đề nhân quyền), và rồi cũng bị người dân lên tiếng phản ứng, chê trách. Nhưng mọi thứ, theo ông Obama đều được cho phép và minh bạch. Người dân không làm sai hiến pháp, và điều đó giúp nước Mỹ trở nên tuyệt vời như ngày hôm nay. Bản thân ông Obama cũng thừa nhận bị chỉ trích thường xuyên vì nhiều vấn đề, nhưng cái chính là ông không lờ đi hay chặn lại, mà minh bạch xử lý để cải thiện bản thân và phát triển nước Mỹ.
Tôi bất ngờ khi ông dùng chính Hiến pháp Việt Nam để nói về một vấn đề tương tự - quyền phát ngôn, quyền được thể hiện cảm xúc, thậm chí là chê trách trước các nhà lãnh đạo. Nó làm tôi nhớ đến Hồ Chí Minh sử dụng chính Hiến pháp của Mỹ, của Pháp đưa vào Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, và dùng đó để nói chuyện với người Mỹ về chiến tranh, tự do dân chủ và quyền được sống, mưu cầu hạnh phúc của người dân. Nay một tổng thống Mỹ cũng nhắc lại một câu chuyện tương tự, không phải hướng đến nước Mỹ mà hướng đến lãnh đạo Việt Nam và nhân dân Việt Nam.
Nhiều bạn trẻ trong chúng tôi thán phục cái tài của Obama khi viện dẫn lịch sử, cả những bài thơ, bài hát mà nhiều người có khi còn không nhớ hết. Ông kết nối, xâu chuỗi mọi chi tiết liên quan đến văn hóa, lịch sử Việt Nam để rồi mang đến một thông điệp đầy niềm tin cho quan hệ Việt-Mỹ. Bài phát biểu vỏn vẹn trong vòng khoảng 30 phút khiến giới trí thức Việt Nam phải trải qua nhiều cảm xúc, có lúc buồn cười nhưng có lúc xúc động; có lúc trầm tư nhưng cũng có lúc hào hứng. Tôi cảm nhận được năng lượng trong từng câu chữ, sức sống trong từng cử chỉ và niềm tin trong cách mà ông diễn đạt và truyền tải thông điệp đến người dân, lãnh đạo Việt Nam.
Một trong những ấn tượng không thể bỏ qua chính là việc ông có bài phát biểu trước cộng đồng doanh nhân trẻ người Việt với sức sống và nguồn năng lượng đáng nể. Phải thừa nhận khả năng truyền cảm hứng của vị tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ. Bên cạnh đó, ông Obama cũng cho thấy khả năng dẫn dắt chương trình, sự chân chất và gần gũi khi vừa đặt câu hỏi, vừa trả lời câu hỏi với các bạn khởi nghiệp người Việt.
Tôi chưa có dịp gặp ông, nhưng quan sát những gì ông làm cho nước Mỹ, và những gì ông làm cho quan hệ Việt-Mỹ, tôi thật sự muốn hỏi ông rất nhiều điều, rằng: “Điều gì tạo ra một nhà lãnh đạo chân chính? Và động lực nào để ông cùng nước Mỹ vượt qua được một giai đoạn vô cùng khó khăn như thời gian qua?” Chợt nhớ đến một bài báo đăng trên tờ The New York Times, rằng “tôi sẽ nhớ Barack Obama nhiều lắm!”.
* Blog của Cao Huy Huân là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
http://www.voatiengviet.com/content/toi-se-nho-barack-obama/3345673.html
Tổng thống Obama và tương lai quan hệ Mỹ - Việt
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016. Bùi Văn Phú
25.05.2016
Khi đi thăm một nước khác, các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ thường mang theo những thông điệp và cam kết để thắt chặt quan hệ song phương.
Chuyến công du Việt Nam của Tổng thống Barack Obama cũng không ra ngoài thông lệ ấy. Mục đích chính của chuyến đi là tăng cường an ninh chiến lược, qua chính sách xoay trục của Mỹ; phát triển kinh tế, qua hiệp định TPP; và quảng bá những giá trị của dân chủ tự do, qua các nổ lực thúc đẩy việc thực thi quyền tự do phổ quát của con người.
Sáng ngày 23/5, tại dinh chủ tịch ở Hà Nội, với sự hiện diện của Chủ tịch Trần Đại Quang, Tổng thống Barack Obama đã đọc diễn văn dài hơn 10 phút nói về những hợp tác song phương mới.
Trong giáo dục, một số đại học Mỹ gồm cả Đại học Harvard sẽ giúp các đại học Việt Nam phát triển một số ngành chuyên môn. Tiếp tục tăng số sinh viên du học giữa hai nước. Đại học Fulbright đã có giấy phép hoạt động tại Việt Nam sẽ chính thức mở cửa vào mùa thu tới. Hoa Kỳ lần đầu tiên được gửi tình nguyện viên Peace Corps đến giúp giảng dạy và huấn luyện sư phạm tiếng Anh.
Về nhân đạo Mỹ tiếp tục giúp khắc phục hậu quả của chiến tranh như gỡ bom mìn, tiếp tục tẩy sạch chất độc da cam ở Đà Nẵng và lên kế hoạch làm sạch ở Biên Hòa.
Về kinh tế hãng hàng không VietJet đã ký kết hợp đồng mua 100 máy bay Boeing trị giá 11 tỉ 300 triệu đô-la. Hai bên sẽ cộng tác để hiệp định thương mại TPP được quốc hội hai nước phê chuẩn và thi hành. Đây là hiệp định thương mại giữa Hoa Kỳ và 11 quốc gia ven Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, Nhật Bản, Singapore, Malaysia, Brunei ở Đông Á. Bắc Kinh xem TPP như một âm mưu nhằm kiềm chế Trung Quốc.
Về an ninh khu vực, Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Điều này khiến Bắc Kinh bề ngoài ủng hộ nhưng trong lòng không vui, dù Tổng thống Obama nhấn mạnh Trung Quốc không phải là nguyên do khi đưa ra quyết định này.
Các nhà vận động cho nhân quyền Việt Nam cũng bất bình với việc bỏ cấm vận vũ khí. Trong buổi họp báo ông Obama nhấn mạnh việc mua bán vũ khí tùy thuộc vào nhiều điều kiện khắc khe, trong đó có nhân quyền và sẽ được Mỹ cứu xét từng đơn đặt hàng riêng biệt.
Về dân chủ và nhân quyền, Tổng thống Mỹ thừa nhận hai bên còn những khác biệt nhưng tiếp tục đối thoại. Ông Obama nói Hoa Kỳ không áp đặt thể chế kiểu Mỹ với Việt Nam hay bất cứ quốc gia nào, nhưng ông tin rằng khi người dân có quyền tự do phát biểu, báo chí, tôn giáo, hội họp và ứng cử – là những giá trị phổ quát toàn cầu – điều đó không đe doạ sự ổn định xã hội mà sẽ giúp đất nước phát triển hơn.
Chiều ngày 24/5, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đến nói chuyện với hơn hai nghìn thanh niên, sinh viên tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình.
u lần được vỗ tay tán thưởng vì sự sâu sắc qua những nét lịch sử, những tên tuổi được nhắc đến, từ Lý Thường Kiệt với “Nam quốc sơn hà”, Hồ Chí Minh với “Tuyên ngôn Độc lập”, đến Ngô Bảo Châu với giải toán học; Thích Nhất Hạnh, Võ Nguyên Giáp với ý hướng hoà giải; với ca từ của Văn Cao về tình người trong “Mùa xuân đầu tiên” và Trịnh Công Sơn qua “Nối vòng tay lớn” về tinh thần đoàn kết.
Ông Obama nhắc đến Hai Bà Trưng, triết lý với Phan Châu Trinh đan xen với những lời ca ngợi vẻ đẹp của Việt Nam với vịnh Hạ Long, hang động Sơn Đoòng, phố cổ Hội An, với 36 phố phường Hà Nội qua câu chuyện ông đi ăn bún chả, uống bia tối hôm trước để tận mắt nhìn thấy sự năng động của thủ đô theo dòng xe máy tuôn chảy khiến ông nghĩ là mình không thể qua đường giữa những luồng xe như thế.
Tổng thống Obama lặp lại những hợp tác mới giữa hai nước và đặt nó vào khung sử Việt từ nhiều nghìn năm cho đến hiện tại để ôn lại quá khứ, có những nét oai hùng, có đau khổ vì chiến tranh để tiến đến hôm nay với cùng hướng nhìn về một tương lai tốt đẹp cho hai nước quốc gia.
Kết thúc bài diễn văn, ông đọc thơ Kiều để đánh dấu lòng tin trong giai đoạn mới của quan hệ hai nước: “Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”.
Từ sau ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 21 năm, chuyến công du của Tổng thống Barack Obama đánh dấu lần thứ ba một tổng thống Mỹ đến Việt Nam. Năm 2000 Bill Clinton là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm nước này kể từ sau khi chiến tranh chấm dứt, và năm 2006 là Tổng thống George W. Bush (Con).
Trong khi đó lãnh đạo Việt Nam với các Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết và Trương Tấn Sang, và các Thủ tướng Phan Văn Khải và Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thăm Hoa Kỳ và được đón tiếp tại Tòa Bạch Ốc.
Đặc biệt vào mùa hè năm ngoái Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được Tổng thống Barack Obama mời thăm Hoa Kỳ và người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã gặp gỡ với nhà lãnh đạo Mỹ tại Bạch Ốc.
Nhìn vào nghi thức đón tiếp và số lần lãnh đạo các nước gặp nhau hay thăm viếng song phương, giới quan sát có thể định được sự nồng ấm trong quan hệ đang ở mức nào.
Lãnh đạo Việt Nam thăm Hoa Kỳ, và ngược lại khi lãnh đạo Mỹ đến Việt Nam, đều không có bắn súng đại bác chào đón hay quốc yến, trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình năm ngoái đến Mỹ đã được đón tiếp với đầy đủ nghi thức lễ tân cao nhất.
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Trưởng ban Tuyên giáo Đinh Thế Huynh, Trưởng ban Đối ngoại Hoàng Bình Quân ra đón tại sân bay và sau đó được Hà Nội đón tiếp bằng 21 phát đại bác, quốc yến, và nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đã đọc diễn văn trước Quốc hội Việt Nam.
Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào đêm 22/5. Ra đón ông ở sân bay có Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc, Chủ nhiệm văn phòng Chủ tịch Nước Đào Việt Trung, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh và mấy vụ trưởng, cục trưởng.
và đã có biểu tình ở Hà Nội, Sài Gòn phản đối lãnh đạo Trung Quốc. Tổng thống Obama không được đón tiếp với lễ tân cao cấp nhất, nhưng đoàn xe của ông đi đến đâu cũng có dân đổ ra hai bên đường chào đón.
Nhà nước hồ hởi với lãnh đạo Trung Quốc, ít mặn mà với lãnh đạo Hoa Kỳ trong khi người dân thì ngược lại.
Theo thăm dò năm 2015 của Pew Global, có đến 78% người Việt ưa thích Hoa Kỳ.
Trong buổi gặp gỡ người Mỹ gốc Việt ở San Jose vào mùa hè năm ngoái, Đại sứ Mỹ Ted Osius cho biết, theo một cuộc thăm dò nội bộ thì 92% người Việt ở mọi lứa tuổi, từ mọi miền đất nước, muốn có quan hệ thân thiết hơn với Mỹ, và theo cách nhìn của đa số dân Việt, quốc gia có ảnh hưởng quan trọng đối với tương lai Việt Nam là Hoa Kỳ đứng đầu bảng, kế đó là Nhật Bản, Nga, cuối cùng là Trung Quốc.
Là nhà ngoại giao đã phục vụ tại Việt Nam từ khi hai nước nối lại quan hệ, Đại sứ Osius nói rằng giới trẻ ở Việt Nam ngày nay muốn đất nước của họ được phát triển như Mỹ, chứ không muốn giống Trung Quốc.
Hôm tháng Tư vừa qua, trong buổi đón tiếp cô Vũ Minh Khánh sang Mỹ vận động cho sự tự do của chồng là luật sư bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Đài đang bị giam tù, bà dân biểu Zoe Lofgren thuộc nhóm Vietnam Caucus trong Quốc hội Mỹ cũng kể rằng, khi đến Việt Nam bà đã có dịp tiếp xúc với nhiều người và thấy đại đa số dân chúng Việt Nam muốn đất nước họ có quan hệ tốt với Hoa Kỳ.
Ngay trước ngày nhà lãnh đạo Mỹ đi Việt Nam, hôm 20/5/16 một nhóm 40 trí thức và nhân sĩ trong đó có giáo sư Tương Lai, bác sĩ Huỳnh Tấn Mẫm, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, nhà thơ Hoàng Hưng, giáo sư Nguyễn Văn Hạnh, linh mục Huỳnh Công Minh, nhà báo Tống Văn Công v.v… đã gửi thư cho Tổng thống Obama nêu lên quan ngại về chính sách bá quyền của Trung Quốc đối với một số lãnh đạo Việt Nam, cùng hành động hung hăng trên Biển Đông, nên đã thỉnh cầu Mỹ bỏ cấm vận vũ khi sát thương và họ hiểu rằng điều đó đi đôi với việc Hà Nội tôn trọng các quyền căn bản của dân mà nhiều người Việt cũng đang lên tiếng đòi hỏi.
Những người ký tên vào lá thư hy vọng sự có mặt của Tổng thống Obama tại Việt Nam sẽ là bước đột phá cho cơ hội thay đổi tại Việt Nam, như khẩu hiệu “Change – Yes, we can” của ông Obama đưa ra khi tranh cử cách đây tám năm, mà nay “đã trở thành phương châm hành động của chúng tôi trong cuộc đấu tranh cho tự do và dân chủ mà chúng tôi đang dấn bước”. Phần kết của lá thư viết.
Một quốc gia được coi là bạn của Hoa Kỳ khi có chung tầm nhìn về vị trí chiến lược, về quyền lợi kinh tế và về những giá trị phổ quát của tự do và dân chủ. Ba yếu tố đó làm nên thế chân kiềng trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Sau chuyến đi Việt Nam của Tổng thống George W. Bush năm 2006, mười năm sau mới có một tổng thống Mỹ đến thăm. Nếu cho rằng quan hệ Mỹ - Việt là nồng ấm thì đó là khoảng thời gian quá lâu để cho một lãnh đạo Hoa Kỳ thăm Việt Nam, khi mà Tổng thống Obama đã công du châu Á cả chục lần trong hai nhiệm kỳ.
Nay với nền tảng quan hệ mới được đặt ra trong chuyến đi tuần này của Tổng thống Barack Obama, hy vọng trong tương lai gần sẽ có những tiến bộ đột phá giúp cho lãnh đạo tương lai của Hoa Kỳ, là Donald Trump hay Hillary Clinton, sớm có cơ hội đến Việt Nam để củng cố thêm cho quan hệ song phương.
Để có những đột phá trong quan hệ Mỹ - Việt tùy thuộc vào Hà Nội và chính người dân Việt nếu họ muốn làm nên lịch sử.
* Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Bùi Văn Phú
Tác giả dạy đại học cộng đồng và hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.
http://www.voatiengviet.com/content/tong-thong-obama-va-tuong-lai-quan-he-my-viet/3345364.html
Carl Thayer: Việt Nam là câu chuyện thành công của Mỹ ở châu Á
Giáo sư người Australia Carl Thayer dự đoán chính sách của Mỹ đối với Việt Nam sẽ có tính liên tục sau khi ông Obama rời ghế tổng thống Mỹ.
carl-thayer-viet-nam-la-cau-chuyen-thanh-cong-cua-my-o-chau-a
Chủ tịch nước Trần Đại Quang (phải) và Tổng thống Mỹ Barack Obama trong cuộc hội đàm ở Hà Nội. Ảnh: Reuters
Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, trao đổi về kết quả chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama và triển vọng quan hệ Việt - Mỹ.
- Quan hệ Việt - Mỹ sẽ thay đổi như thế nào sau chuyến công du của Tổng thống Obama?
- Chủ tịch nước Việt Nam và Tổng thống Mỹ đã cam kết tăng cường hợp tác trên tất cả lĩnh vực cùng quan tâm, đã được nêu trong thỏa thuận về Đối tác Toàn diện năm 2013, trong các lĩnh vực tác kinh tế, giáo dục, khoa học và công nghệ, y tế, an ninh, quốc phòng, giao lưu nhân dân, nhân quyền, hỗ trợ nhân đạo và xử lý hậu quả chiến tranh Việt Nam. Họ đã thống nhất thiết lập một cơ chế cấp cao giám sát hợp tác song phương theo thỏa thuận này.
Là một cường quốc quốc tế, Mỹ sẽ tìm cách thúc đẩy quan hệ với Việt Nam trong tương lai. Mỹ coi trọng vai trò mang tính xây dựng của Việt Nam trong vấn đề an ninh khu vực và thế giới, mong muốn hợp tác với Việt Nam để giải quyết các vấn đề toàn cầu, từ biến đổi khí hậu, đối phó khủng bố, cho đến không phổ biến vũ khí hạt nhân.
- Chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam mang lại gì cho chính sách tái cân bằng của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương?
- Chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam là nhằm thể hiện một trong những câu chuyện thành công của chính sách mang dấu ấn ông Obama - tái cân bằng ở châu Á.
Việt Nam là một trong những câu chuyện thành công của ông Obama ở châu Á. Năm 2013, hai bên đã ký Thỏa thuận về Đối tác Toàn diện. Năm 2015, hai bên ra tuyên bố về tầm nhìn chung quan hệ quốc phòng Việt - Mỹ. Tổng thống Obama và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ra tuyên bố về tầm nhìn chung, thể hiện sự tôn trọng thể chế chính trị của nhau. Việt Nam cũng đã ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào đầu năm nay.
Chính sách tái cân bằng của ông Obama đã chứng kiến hợp tác quốc phòng gia tăng trong một số lĩnh vực như hoạt động của hải quân, để thực hành Quy tắc về Chạm trán Bất ngờ trên biển (CUES). Mỹ đã hỗ trợ một phần để giúp Việt Nam phát triển năng lực của lực lượng tuần duyên và kiểm ngư.
Mỹ đang hỗ trợ Trung tâm Gìn giữ Hòa bình Việt Nam để giúp Việt Nam triển khai một bệnh viện dã chiến cấp hai cho hoạt động của Liên Hợp Quốc ở châu Phi. Hai bên cũng nhất trí hợp tác trong đối phó với biến đổi khí hậu, kiểm soát dịch bệnh và buôn bán động vật hoang dã.
- Triển vọng quan hệ kinh tế và thương mại Việt - Mỹ sau chuyến thăm của ông Obama?
- Thương mại Việt - Mỹ đã phát triển mạnh mẽ trong thập kỷ qua. Cùng lúc đó, Việt Nam có thâm hụt thương mại lớn và ngày càng gia tăng với Trung Quốc. Hàng hóa Việt Nam cần tiếp tục tiếp cận thị trường Mỹ. Tổng thống Obama nói rằng Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Mỹ đứng thứ 7 trong top 10 nhà đầu tư ở Việt Nam nhưng vẫn chưa bằng Nhật Bản hay Hàn Quốc.
Việt Nam, Mỹ cùng 10 nước khác đã đàm phán xong TPP và ký kết thỏa thuận này. Bước tiếp theo là đợi Quốc hội Việt Nam phê chuẩn, có khả năng vào tháng 6 tới. Quốc hội Mỹ cũng cần phê chuẩn hiệp định này.
Hiện không thể xác định Quốc hội Mỹ sẽ làm gì từ nay đến cuộc bầu cử tổng thống vào cuối năm và ngay cả trong giai đoạn từ cuộc bầu cử cho tới tháng 1/2017, khi tổng thống mới nhậm chức.
Tổng thống Obama lạc quan về triển vọng quốc hội Mỹ phê chuẩn hiệp định này. Nhưng trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ hiện nay, bà Hillary Clinton từ một người ủng hộ TPP đã bắt đầu chuyển sang xu hướng chỉ trích. Còn ông Donald Trump giữ lập trường cực đoan hơn, ông ấy phản đối tất cả hiệp định thương mại đa phương. Bởi vậy, Việt Nam có thể hy vọng vào những điều tốt đẹp nhất nhưng cũng phải chuẩn bị cho những điều ngược lại liên quan tới TPP.
- Quan hệ Việt - Mỹ được tăng cường có tác động thế nào đến khu vực?
- Nếu chỉ xét riêng đến khu vực Đông Nam Á, Việt Nam ngày càng giữ vị trí cao hơn trong ưu tiên của Mỹ, vì vai trò xây dựng của Việt Nam trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), và các hoạt động đa phương liên quan đến ASEAN (chẳng hạn như cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng ASEAN+) và tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á.
Cả Việt Nam và Mỹ đều quan tâm đến việc giải quyết tranh chấp hàng hải ở Biển Đông và các vấn đề môi trường liên quan đến khu vực sông Mekong. Mỹ xem Việt Nam như một đối tác thúc đẩy trật tự khu vực dựa trên luật pháp, để duy trì luật pháp quốc tế bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
- Dự đoán chính sách của tân tổng thống Mỹ đối với Việt Nam?
- Nếu bà Hillary Clinton đắc cử tổng thống, sẽ có tính liên tục trong chính sách của Mỹ đối với Việt Nam. Bà Clinton có thể rút lại những lời chỉ trích về TPP một khi đã vào Nhà Trắng. Ngay cả khi đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát ở thượng viện Mỹ, bà cũng có thể làm việc với họ, vì họ thường ủng hộ thương mại tự do.
Donald Trump là một người hoàn toàn khác. Ông ấy muốn đặt nước Mỹ lên hàng đầu và muốn Mỹ là một nước "không thể đoán trước".
Dù tổng thống Mỹ mới có là ai thì người đó cũng cần khoảng 100 ngày để xem xét lại chính sách, lấp đầy chỗ trống chính trị ở Nhà Trắng và chính phủ, và thiết lập các ưu tiên. Tin tốt là Việt Nam không giữ thứ hạng cao trên "radar có vấn đề" của tân tổng thống Mỹ.
Tổng thống mới của Mỹ sẽ phải đối phó với cuộc xung đột ở Trung Đông bao gồm Iraq, Syria và cả Nga và Trung Quốc. Điều này có nghĩa rằng những di sản của ông Obama sẽ có tính liên tục hơn là thay đổi, trong quan hệ với Việt Nam.
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/carl-thayer-viet-nam-la-cau-chuyen-thanh-cong-cua-my-o-chau-a-3409280.html
Image copyright Getty Images Image caption Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama tới VN đã gây ra một cơn sốt, theo tác giả.
Những ngày qua, tin tức, bình luận về chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama tới Việt Nam hầu như phủ hết cả truyền thông trong và ngoài nước. Thậm chí có người còn gọi là “Obamania” hay “cơn sốt Obama”.
Tôi thì chú ý đặc biệt đến bài diễn văn của Tổng thống Obama vì nó thể hiện rõ thông điệp của ông tới người dân cũng như tới nhà cầm quyền. Bài diễn văn tuyệt hay mà tôi đã đọc đi đọc lại nhiều lần. Nó bao quát hầu như toàn bộ các vấn đề vĩ mô của Việt Nam và quan hệ Việt Mỹ.
Với vị thế của ông, với sự hâm mộ của người dân Việt Nam dành cho ông, khi được phát biểu công khai, Obama đã ảnh hưởng tới hàng triệu người, thậm chí hàng chục triệu người dân Việt.
Không một ai trong giới cầm quyền của Việt Nam có thể làm được như vậy. Cũng không có ai trong giới đấu tranh dân chủ có thể làm được như vậy.
Người sĩ quan an ninh này nói phong cách gần gũi của Tổng thống Bush khác xa với dàn lãnh đạo của đảng cộng sản cứ “một bước là ngựa xe, đứng đi quân hầu chật” (thơ Phùng Quán) mà ông và các sĩ quan an ninh khác có nhiệm vụ bảo vệ
Th.S Nguyễn Tiến Trung
Tầm quan trọng của quyền công dân, quyền con người như quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận, tự do lập hội và hội họp, tự do ứng cử và bầu cử thì người dân các nước khác được học ngay từ trường học nhưng còn lạ lẫm ở Việt Nam. Do đó, diễn văn công khai của Tổng thống Obama có tác dụng khai phóng rất lớn cho cả viên chức trong chính quyền lẫn dân thường.
Rất nhiều người đã phân tích và ca ngợi nhiều điểm trong bài diễn văn của ông Obama. Trong bài viết này tôi chỉ phân tích về tầm nhìn để đi tới dân chủ hóa đã được gói ghém đầy ẩn ý trong bài diễn văn.
Đối tác không đối địch Hai cựu thù Việt - Mỹ đã bình thường hóa quan hệ từ lâu và hiện nay là đối tác toàn diện của nhau. Vậy thì tại sao đến giờ này các lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam vẫn chưa “bình thường hoá quan hệ” với chính đồng bào của mình?
Tại sao nhà cầm quyền vẫn nhìn nhân dân như kẻ thù, nhìn đâu cũng thấy “thế lực thù địch”? Tại sao dân thực hiện các quyền hiến định của mình như tự do ngôn luận, tự do lập hội, tự do ứng cử thì ra sức ngăn chặn, đàn áp?
Nói đi cũng phải nói lại, một số người vẫn đòi phải “trả thù”, “tiêu diệt Cộng sản”, đòi loại bỏ hoàn toàn đảng cộng sản. Điều này đã tạo cớ cho thành phần cơ hội, bảo thủ trong đảng cộng sản lo lắng và quyết tâm bảo vệ chế độ chuyên chính tới cùng. Lòng thù hận đó khiến họ có cớ để dán nhãn “thế lực thù địch” cho bất kì ai có chính kiến khác với đảng cộng sản.
Image caption Cực Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush 'rất dễ mến' và 'hòa đồng', theo tác giả. Tôi xin kể lại một kỉ niệm của tôi với ngành an ninh. Trong thời gian tôi bị bắt, một sĩ quan an ninh đã kể cho tôi nghe về kỉ niệm khi ông được giao nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống Mỹ George W.Bush vào tháng 11 năm 2006 tại Sài Gòn. Ông nói Tổng thống Bush rất dễ mến và hòa đồng, ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn, ông Bush đã cầm đầu lân nhảy múa với các em nhỏ.
Người sĩ quan an ninh này nói phong cách gần gũi của Tổng thống Bush khác xa với dàn lãnh đạo của đảng cộng sản cứ “một bước là ngựa xe, đứng đi quân hầu chật” (thơ Phùng Quán) mà ông và các sĩ quan an ninh khác có nhiệm vụ bảo vệ.
Tổng thống Mỹ Bush đã khiến người sĩ quan an ninh này trở nên hâm mộ “nền dân trị Mỹ” (tựa sách của Alexis de Tocqueville).
Cũng trong thời gian tôi bị bắt, có sĩ quan an ninh đã bỏ nghề vì nhận ra lý tưởng xã hội công bằng của đảng cộng sản đã bị phản bội. Ông không chấp nhận phải làm những việc bất lương, bức hiếp dân lành, đàn áp nhân sĩ, trí thức dân chủ.
Nói như vậy để thấy rằng ngay cả những sĩ quan an ninh, “thanh gươm và lá chắn” cho chế độ, cũng nhận thức được rất rõ nhu cầu bức thiết phải dân chủ hóa đất nước. Họ cũng muốn được sống tự do, được là chính mình, không phải làm những việc trái pháp luật, trái lương tâm.
Người Việt là đồng bào Chúng ta đã chỉ ra rằng hòa bình có thể tốt hơn chiến tranh đến mức nào. Chúng ta đã chỉ ra rằng tiến bộ và nhân phẩm được thúc đẩy mạnh mẽ nhất bằng hợp tác chứ không phải bằng xung đột
Tổng thống Obama đã chỉ ra cách thức để hai bên, một bên là đảng viên cộng sản, kể cả các sĩ quan an ninh, và một bên là người dân thường, kể cả giới đấu tranh dân chủ có thể cùng nhau đi tới để chuyển hóa đất nước qua việc nhắc lại lời của thiền sư Thích Nhất Hạnh: cả hai bên đều cần thay đổi để đối thoại chân thành với nhau.
Thay đổi đó là gì, đó là không nên coi nhau là kẻ thù hay “thế lực thù địch” mà là bạn bè, và đúng hơn nữa, là đồng bào.
Ngay cả khi giới lãnh đạo cộng sản không dám đưa tay ra bắt thì phía những người dân, mà tiên phong là giới đấu tranh dân chủ, hãy chủ động chìa tay ra trước một cách chân thành.
Đảng ANC và Nelson Mandela ở Nam Phi đã làm được chuyện đó. Đảng NLD và Aung San Suu Kyi ở Miến Điện cũng đã làm được như vậy.
Điều đó đòi hỏi tính kiên nhẫn và bao dung rất lớn, cũng như đòi hỏi lực lượng dân chủ ôn hòa, nghĩa là kể cả các đảng viên cộng sản và các sĩ quan an ninh thật sự vì nước vì dân, phải hết sức đông đảo để hậu thuẫn cho sự chuyển đổi dân chủ trong hòa bình.
Tổng giám mục Desmond Tutu ở Nam Phi đã nói: “Không có tha thứ sẽ không có tương lai. Tha thứ không phải là cái gì mang tính thiêng liêng mơ hồ. Điều đó là chính trị thực tiễn.”
Getty Images Ông Obama giao lưu với công chúng trong chuyến thăm Việt Nam mới đây từ 23-25/5/2016.
Tổng thống Obama cũng khẳng định lại điều đó trong bài diễn văn: “khi nhiều cuộc tranh chấp tưởng chừng không thể giải quyết được, tưởng chừng như sẽ không bao giờ kết thúc, chúng ta đã chỉ ra rằng con tim có thể làm thay đổi và có thể có một tương lai khác, khi chúng ta không chấp nhận làm tù nhân của quá khứ nữa.
"Chúng ta đã chỉ ra rằng hòa bình có thể tốt hơn chiến tranh đến mức nào. Chúng ta đã chỉ ra rằng tiến bộ và nhân phẩm được thúc đẩy mạnh mẽ nhất bằng hợp tác chứ không phải bằng xung đột.”
Tại sao không làm được?
Khởi điểm để đối thoại chính là những điểm mà tất cả các bên đều đồng thuận, đó chính là “nhân dân làm chủ”, là những quyền công dân, quyền con người hết sức căn bản đã ghi trong hiến pháp do chính đảng cộng sản ban hành như quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội và hội họp, tự do ứng cử và bầu cử.
Tổng thống Obama cho rằng “việc duy trì những quyền này là biểu hiện đầy đủ nhất của nền độc lập mà rất nhiều quốc gia trân trọng”. Rõ ràng là như vậy vì không thể nói một quốc gia độc lập mà nền chính trị lại phụ thuộc vào chỉ duy nhất một đảng, người dân không có tự do.
Sĩ quan an ninh và giới đấu tranh dân chủ sẽ nối vòng tay lớn với nhau, đảng viên cộng sản và dân thường cũng sẽ nối vòng tay lớn với nhau. Người Việt đoàn kết thì nước Việt sẽ dân chủ, giàu mạnh “Hai nước chúng ta từng đánh nhau nhưng giờ đây sát cánh bên nhau để giúp đỡ những nước khác cùng đạt được hòa bình” (Obama). Vậy thì tại sao cùng là đồng bào với nhau, người Việt Nam lại không làm được như vậy?\
Dù chính kiến có khác nhau, dù đã từng đi đàn áp hay từng bị đàn áp, chúng ta vẫn có thể cùng nhau “dựng lại người, dựng lại nhà” (Trịnh Công Sơn).
Đa nguyên nhưng phải hợp tác để cùng nhau xây dựng lại đất nước, cùng nhau kiến tạo một Việt Nam tương lai dân chủ, giàu mạnh. Đó chính là con đường đất nước này phải đi, đó chính là con đường Việt Nam.
Dù vậy, cũng cần phải thực tế như Tổng thống Obama đã nói: ”việc hiện thực hóa hoàn toàn viễn cảnh tôi vừa mô tả hôm nay sẽ không xảy ra ngay lập tức, và nó cũng không phải là tất yếu. Sẽ có những vấp váp và những bước lùi trên đường đi. Sẽ có những lúc hiểu lầm. Cần phải có những nỗ lực bền bỉ và đối thoại chân thành để hai bên đều tiếp tục thay đổi.”
Tổng thống Obama cũng mượn bài hát Nối Vòng Tay Lớn của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn để nhắc chúng ta: “mở rộng lòng mình và nhìn thấy tình người của chúng ta trong nhau”.
Image copyright JIM WATSON AFP Getty Images
Tổng thống Obama có cuộc tiếp xúc với một số cá nhân, tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam trong chuyến thăm ba ngày. Sĩ quan an ninh và giới đấu tranh dân chủ sẽ nối vòng tay lớn với nhau, đảng viên cộng sản và dân thường cũng sẽ nối vòng tay lớn với nhau. Người Việt đoàn kết thì nước Việt sẽ dân chủ, giàu mạnh.
Để kết bài, tôi xin nhắc lại lời của ông Obama: “Tài năng của các bạn, nghị lực của các bạn, những giấc mơ của các bạn – chính là trong những thứ đó, Việt Nam có tất cả những điều mà đất nước này cần để trở thành phồn vinh. Các bạn nắm trong tay vận mệnh của mình. Đây là thời khắc của các bạn.”
Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà vận động cho dân chủ hóa ở Việt Nam, cựu tù nhân chính trị, hiện đang sinh sống tại Sài Gòn.
http://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/05/160528_nguyentientrung_obamania
'Người Việt tìm thần tượng' ở Obama
26 tháng 5 2016 Cập nhật lúc 23:35 ICT
Một chuyên gia xã hội học nói trong Bàn tròn thứ Năm hôm 26/5/2016 của BBC rằng, người Việt Nam 'đang thiếu, đang khát khao' một thần tượng thật sự.
"Cơn sốt Obama cho thấy người dân Việt Nam đang thiếu một thần tượng. Thần tượng mà họ cảm thấy gần gũi, thần tượng mang lại, đáp ứng lại những nhu cầu, mong mỏi, khát vọng của họ về tự do, về phát triển, về chủ quyền, về giáo dục, tất cả mọi thứ," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói.
Trong khi đó, nhà vận động xã hội dân sự Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A cho rằng giữa lãnh đạo và người dân Việt Nam vẫn có khoảng cách quá lớn, và tác phong của nhiều vị lãnh đạo vẫn như của 'vài chục năm trước'.
Khoảng cách giữa dân với lãnh đạo, nếu không được xử lý khéo léo, có thể dẫn tới bất ổn xã hội không đáng có, theo nhà vận động.
Ông khẳng định "không một người đấu tranh dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam nào muốn có sự bất ổn, mà đều muốn có sự phát triển, hài hòa.
"Bản thân chính quyền phải mạnh lên. Chính phủ phải có niềm tin ở chính mình, rồi tạo nên niềm tin trong nhân dân," Tiến sỹ Quang A nói.
Bà Khuất Thu Hồng cũng trả lời câu hỏi của người dẫn chương trình Quốc Phương về việc liệu người Việt Nam có sính ngoại không, khi chào đón nồng nhiệt vị Tổng thống Hoa Kỳ.
Xem toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1TDHNa7
http://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2016/05/160526_obamania_in_vietnam_hangout
Obama và những bài phát biểu lay động lòng người
Tổng thống Obama đã truyền đi những thông điệp mạnh mẽ cho các thanh niên quốc tế khi công du nước ngoài.
obama-va-nhung-bai-phat-bieu-lay-dong-long-nguoi
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã trò chuyện với các thanh niên Việt Nam tại TP HCM. Ảnh: Thoại Hà
Sáng 25/5, Tổng thống Mỹ Obama đã có cuộc gặp gỡ và trả lời các câu hỏi của thành viên tổ chức YSEALI (Sáng kiến Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á) tại TP HCM. Ông đã chia sẻ câu chuyện về cuộc đời mình, từ một cậu bé nổi loạn trở thành tổng thống Mỹ.
"Các bạn đừng quá lo lắng suy nghĩ mình sẽ trở thành người như thế nào. Ngay cả người thành công nhất thế giới cũng không nghĩ mình sẽ trở thành người giàu có", ông nói và khuyên các bạn trẻ "hãy quyết định xem bạn quan tâm gì nhất và dành năng lượng cho nó".
Đây không phải là lần đầu tiên ông Obama có bài phát biểu truyền cảm hứng cho giới trẻ khi công du nước ngoài. Tổng thống Obama hồi tháng 4 khuyên giới trẻ Anh "đừng bi quan và hoài nghi" khi phát biểu trước 550 thanh niên ở London.
"Các bạn là một thế hệ coi hội nhập và toàn cầu hóa không phải là mối đe dọa, mà là cơ hội", ông Obama nói.
Ông cũng kêu gọi giới trẻ châu Âu đóng góp nhiều hơn cho thế giới. "Chính các bạn, những người trẻ của châu Âu, giúp quyết định dòng chảy lịch sử sẽ trôi về đâu. Đừng nghĩ rằng sự tự do, thịnh vượng, hay trí tưởng tượng của các bạn chỉ giới hạn trong cộng đồng, dân tộc hay nước bạn. Bạn có thể đóng vai trò lớn hơn. Bạn có thể giúp chúng ta lựa chọn một lịch sử tốt hơn", ông nói.
Trong chuyến thăm lịch sử đến Cuba hồi tháng ba, ông Obama bắt đầu bài phát biểu tại Havana bằng câu thơ: "Cltivo una rosa blanca" (Tôi trồng một bông hoa hồng trắng). Đây là câu đầu tiên trong bài thơ cùng tên của nhà thơ Cuba yêu nước nổi tiếng Jose Marti, nói về mong muốn thiết lập tình hữu nghị với cả bạn bè và kẻ thù.
Video: Obama đọc thơ Cuba
Đó là bài thơ mà tất cả học sinh Cuba đều học ở trường tiểu học, là một phần của tâm hồn Cuba. Khi tổng thống Mỹ đọc câu thơ này, ông Obama đã thực sự thể hiện ông đến Cuba để "chôn vùi những tàn tích cuối cùng của Chiến tranh Lạnh", Sun Sentinel viết.
Ông kêu gọi giới trẻ Cuba hướng về tương lai với hy vọng và kêu gọi họ xây dựng những điều mới mẻ. Ông cũng kêu gọi những người Mỹ gốc Cuba tìm về nguồn cội. "Tương lai của người Cuba phải nằm trong tay người Cuba", ông nói.
Bài phát biểu trước giới trẻ gây chú ý nhất trên truyền thông của tổng thống Mỹ là cuộc diễn thuyết 40 phút trước các thanh niên Kenya tại một sân vận động, trong chuyến thăm quê cha tháng 7/2015.
Tổng thống Mỹ Obama phát biểu tại Kenya tháng 7/2015. Ảnh: Reuters
Ông kể lại chuyến đi đầu tiên đến Kenya vào năm 1998, khi còn là một sinh viên luật trẻ, tìm hiểu nguồn cội của mình. Ông nói
lịch sử hỗn loạn của Kenya và nhắc đến sự thất vọng của cha mình khi trở về Kenya sau khi được giáo dục ở Mỹ.
Ông Obama nhấn mạnh Kenya giờ đã thay đổi. "Người Kenya trẻ và tham vọng ngày nay không cần phải làm những gì cha tôi đã làm - rời khỏi quê hương để được giáo dục tốt hơn và tiếp cận nhiều cơ hội hơn. Vì sự tiến bộ của Kenya, vì tiềm năng của các bạn, các bạn có thể xây dựng tương lai ngay tại đây, ngay bây giờ", ông nói. Khán giả nổ tràng pháo tay giòn giã để hưởng ứng.
ng tiến bộ và có nhiều cơ hội hơn. Tổng thống Mỹ nhắc đến một số vấn đề của Kenya như hủ tục, bất bình đẳng với phụ nữ, tảo hôn, căng thẳng sắc tộc và tham nhũng. Không thể nào diện tận gốc tham nhũng chỉ bằng những điều luật cứng rắn, ông nói. "Nó đòi hỏi phải có sự cam kết của toàn quốc gia, của cả các lãnh đạo và người dân để thay đổi thói quen và văn hóa", ông nhấn mạnh.
Theo Time, điều khiến khán giả ngạc nhiên và thích thú là ông Obama dành vài phút để nói về bất bình đẳng với phụ nữ, quyền được đi học của bé gái, và thậm chí đến tục cắt âm vật, vẫn còn được thực hành tại một số nơi ở Kenya. "Đối xử với phụ nữ và bé gái như công dân hạng hai là truyền thống xấu", ông khẳng định.
Sinh viên y khoa James Mugo, người được bắt tay ông Obama, nói rằng giới trẻ Kenya sẽ khắc sâu thông điệp của ông vào tận trái tim. "Bài diễn văn của Tổng thống Mỹ Obama đã cho chúng tôi sự khích lệ để làm cho đất nước tươi đẹp hơn", anh nói.
Phương Dung
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/nhung-cau-noi-cua-obama-duoc-nguoi-viet-vo-tay-khong-ngot-3408277.html
Một số ấn tượng khác về cuộc viếng thăm của Tổng thống Obama
Trần Ngọc Cư
Nếu có một cái gì đáng kể nhất trong cuộc thăm viếng của ông Obama tại Việt Nam, đó là việc hàng trăm ngàn công dân Việt Nam ùa ra phố hân hoan chào đón vị Tổng thống Mỹ. Một sự bày tỏ tình cảm tự phát, không có chỉ thị từ trên, không cờ quạt, không biểu ngữ. Tôi thấy đây là một cuộc biểu tình đúng nghĩa nhất, tự do nhất, để gửi thông điệp chống chủ nghĩa bành trướng Trung Quốc và, với khát vọng dân chủ, bày tỏ thái độ rõ ràng nhất đối với chế độ độc tài toàn trị mà người dân đã nhẫn nhục chịu đựng quá lâu.
Tôi biết Sài Gòn đang nhớ nhung
Cái thời còn lệ thuộc Tây phương.
“Thực dân, đế quốc” thành thần tượng
Của những người dân đã hết đường.
Tôi không tập trung vào phong cách ngoại giao của một chính khách thượng thặng như ông Obama trong việc ông trích dẫn từ Lý Thường Kiệt, đến Truyện Kiều, đến ca dao tục ngữ, đến các danh nhân hiện đại như thiền sư Thích Nhất Hạnh hay nhà toán học Ngô Bảo Châu. Hẳn nhiên, tôi khâm phục ông Obama và người cộng sự của ông chịu khó nghiên cứu cái tâm thức (psychie) Việt Nam để nắm bắt được họ muốn nghe ông nói những gì. Điều mà tôi biết ơn nhất ở ông Obama là ông đã thành thật nói ra điều này: Các anh hãy dựa vào sức mình là chính, chúng tôi không can thiệp vào công việc nội bộ của các anh. Phần còn lại chỉ là, “Lời nói không mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Không hơn không kém.
Tôi không tin tưởng gì ở việc Mỹ tháo gỡ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho một Nhà nước từng tỏ ra rất cuồng nhiệt trong việc đàn áp người dân yêu nước chỉ vì đảng cầm quyền sợ mất tình đồng chí với Trung Cộng. Bất cứ một quốc gia nào muốn bảo vệ lãnh thổ, chống ngoại xâm, đều cần đến hai thành tố không thể thiếu trong sức mạnh quốc phòng: khí tài và người cầm súng. Vấn đề là, khi anh đẩy nhân dân vào thế thù địch, thì ai sẽ là người chịu hi sinh cầm súng cho anh? Trên thực tế, một nước nhỏ muốn chọi lại một nước lớn tất yếu phải tiến hành chiến tranh nhân dân, như lịch sử đã từng chứng minh từ Bạch Đằng đến Điện Biên Phủ. Chiến tranh nhân dân trong định nghĩa ngắn nhất, mỗi người dân là một người lính.
Tuổi đời đã cho phép tôi chứng kiến một quân đội được trang bị đến tận răng với vũ khí hiện đại, có một hải quân đứng hàng thứ 8 trên thế giới, đã rã ngũ, buông súng đầu hàng, để lại cho “bên thắng cuộc” một số lượng vũ khí vào năm 1975 được định giá 5 tỉ Mỹ kim. Không có hậu thuẫn của đại đa số nhân dân, vũ khí chỉ còn là sắt thép vô dụng. Đấy là, nếu nhìn vào kính chiếu hậu của lịch sử, Việt Nam Cộng Hoà tuy chỉ là một “lesser evil”, nhưng còn sáng giá nhiều lần hơn so với chế độ hiện nay về tự do, dân chủ.
Khi Mỹ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, giới lãnh đạo Nam Trung Hải chỉ cần có một ý thức lịch sử tối thiểu thôi, họ cũng có thể yên chí ngồi vo bụng phệ cười thầm, vì biết chắc rằng, nếu trong muôn một tiếng súng của cuộc xung đột Việt-Trung nổ ra chỉ vài ngày thôi, các kho vũ khí made in USA, Russia, India, Israel, v.v. đáng giá hàng chục tỉ đôla ấy sẽ lọt vào tay của họ. Nhưng trên thực tế, tại cái nước còn được gọi Việt Nam hiện nay, người Tàu muốn chi được nấy, thậm chí còn thiết lập được nhiều mật khu trên đất nước ta, tội tình gì Trung Cộng phải dùng đến chiến tranh cho mang tiếng.
Mọi người đều biết rằng công nghiệp quốc phòng là một trong những công nghiệp lớn nhất, thuê mướn nhiều công nhân nhất, hiếm hoi còn lại trên lãnh thổ USA hiện nay. Việc tháo gỡ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cũng nằm trong nỗ lực tạo thêm công ăn việc làm cho người dân Mỹ, làm quân bình một phần nào sự chống đối TPP, mà các ứng viên như Donald Trump của Cộng hòa và Bernie Sanders của Dân chủ đang hô hào trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.
T. N. C.
Tác giả gửi BVN.
http://boxitvn.blogspot.ca/2016/05/mot-so-tuong-khac-ve-cuoc-vieng-tham.html#more
Báo Mỹ nói gì về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama?
Tổng thống Obama vẫy chào từ Air Force One.
Tổng thống Obama vẫy chào từ Air Force One.
16.05.2016
Chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Obama vào tuần tới đã khiến giới truyền thông Mỹ chú ý nhiều hơn tới các vấn đề trong quan hệ Việt-Mỹ.
Một số tờ báo có uy tín đã đăng bài xã luận nói lên quan điểm của họ về ý nghĩa của chuyến đi thăm Việt Nam, về vấn đề Tổng thống Obama nên đề cập những đề tài gì với giới lãnh đạo Hà Nội.
Báo New York Times số ra ngày 15/5 nói rằng trong khi đối với Tổng Thống Obama, chuyến đi này là một cơ hội để củng cố chính sách xoay trục sang Châu Á, và tăng cường quan hệ kinh tế và an ninh với Việt Nam, một quốc gia đang ngày càng đóng một vai trò quan trọng hơn trong khu vực, thì những hình ảnh quanh chuyến đi sẽ gợi nhớ lại thời kỳ chiến tranh và khơi lại những vết thương chưa lành đối với các chiến binh Mỹ từng chiến đấu tại Việt Nam, trong đó có cựu Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel.
Tờ báo dẫn lời ông Chuck Hagel nói rằng ông đang chuẩn bị tinh thần để trực diện với những hình ảnh và những bài báo sẽ khơi lại những ký ức đau thương của thời chiến. Ông Hagel phục vụ 1 năm tại Việt Nam và cho rằng thời gian 12 tháng đó đã trở thành một thời kỳ quyết định trong cuộc sống của ông, và là một yếu tố trong mọi hành động của ông trong cương vị là một Thượng nghị sĩ và sau này một Bộ trưởng trong nội các.
Ông Hagel nói trong một cuộc phỏng vấn rằng hãy còn những “bóng ma của chiến tranh” sau hơn 40 năm từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, và cuộc chiến vẫn gây nhiều tranh cãi về Việt Nam tại Hoa Kỳ.
Đối với một số cựu chiến binh khác, chuyến đi của Ông Obama là một cơ hội để nhắc nhở rằng đã hai thế hệ người Mỹ lớn lên từ sau cuộc chiến, và nên bỏ lại sau lưng những vấn đề của quá khứ.
Blogger Nguyễn Hữu Vinh (tức Anh Ba Sàm) và trợ lý Nguyễn Thị Minh Thúy trong phiên tòa xét xử tại Hà Nội, ngày 23 tháng 3, 2016.
Blogger Nguyễn Hữu Vinh (tức Anh Ba Sàm) và trợ lý Nguyễn Thị Minh Thúy trong phiên tòa xét xử tại Hà Nội, ngày 23 tháng 3, 2016.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, trong chuyến đi này, Tổng Thống Obama có phần chắc sẽ hướng về tương lai nhiều hơn là quá khứ, ông sẽ đề cập tới Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, ca ngợi sự hợp tác giữa hai nước về vấn đề dọn sạch những tàn tích của chất độc Da Cam, một trong những vấn đề quan trọng đối với Việt Nam.
Nhưng nhiều cựu chiến binh như ông Bobby Muller, một cựu chiến binh bị thương tật và sau đó trở thành một nhà hoạt động phản chiến, vẫn bày tỏ giận dữ đối với hai nhà cựu lãnh đạo Mỹ thời chiến là Tổng Thống Richard Nixon và cố vấn thân cận nhất của ông Nixon là Henry Kissinger.
Một trong những vấn đề khúc mắc trong mối quan hệ hai bên là niềm tin nơi một số cựu chiến binh Mỹ, rằng hiện vẫn còn một số quân nhân Mỹ bị cầm giữ tại Việt Nam. trong một cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Sáu vừa rồi, một số tổ chức cựu chiến binh đòi Tổng Thống Obama phải nêu câu hỏi trực tiếp với giới lãnh đạo Việt Nam, liệu có còn tù binh Mỹ còn sống ở Việt Nam hay không?
Một trong các vấn đề gây tranh cãi khác, là vấn đề bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Tờ Washington Post hôm 13/5 đăng một bài báo với hàng tít "Ông Obama nên nói gì ở Việt Nam?” nói rằng trong khi tháo bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam là một bước hợp lý trong bối cảnh cuộc đối đầu với Trung Quốc ở Biển Đông, Tổng Thống Obama cần nhấn mạnh phải có những cải thiện thực sự về nhân quyền trước khi tiến hành với việc này.
Theo tờ báo, Việt Nam còn cần phải sửa đổi một số điều khoản trong Bộ Luật Hình sự Việt Nam vẫn được sử dụng để bắt bớ, bỏ tù nhiều blogger, nhà báo và các nhà hoạt động dân chủ khác.
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
x
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
Washington Post cũng yêu cầu Tổng Thống Obama gặp gỡ một số nhà hoạt động đang bị sách nhiễu, đòi Hà Nội phải trả tự do cho Hoà Thượng Thích Quảng Độ, nhà lãnh đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, mới đây đã viết một lá thư gửi tới Tổng Thống Obama yêu cầu ông hãy “lên tiếng cho hàng ngàn người Việt Nam” đang bị trừng phạt vì đòi quyền tự do tôn giáo, dân chủ và nhân quyền.
Những gì nhà lãnh đạo Mỹ nói về vấn đề này, theo tờ báo là quan trọng, bởi vì Việt Nam không thể chỉ nhận mà không phải trả bất cứ giá nào.
Bài xã luận của báo New York Times hôm 14/5 nói “Hãy còn quá sớm để tháo bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam” với những lập luận tương tự. Bài xã luận nói rằng Tổng Thống Obama không nên cảm thấy bị buộc phải thoả mãn tất cả những đòi hỏi của chính quyền độc tài ở Việt Nam, mà phải cân nhắc và bảo đảm Việt Nam phải có những bước đáng tin cậy để giải quyết những hành động đàn áp nhân quyền.
Bài xã luận nói nếu Tổng Thống Obama tháo gỡ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, thì quốc hội nên thận trọng hơn. Giấy phép bán vũ khí cho Việt Nam phải được quyết định trên căn bản từng trường hợp một, như đối với tất cả các nước khác.
Theo Washington Post, New York Times, Thanhniennews.
http://www.voatiengviet.com/content/bao-my-noi-gi-ve-chuyen-tham-vietnam-cua-tong-thong-obama/3332129.html
Dư Luận Bàn Tán Về Phong Cách Tặng Hoa Cho TT Obama Của Hai Cô Gái Đại Diện Hà Nội Và Saigon Như Thế Nào?
Hai tổng thống Hoa Kỳ, hai cô gái Việt Nam, một cô gái VNCH, một cô gái CHXHCNVN, cách nhau 50 năm.
Khách Lạ Đúng là cô gái áo vàng vừa khúm núm, vừa lả lơi, như đã quen thói xin xỏ, quỵ lụy, nịnh bợ…. Thật là hèn quá! Cám ơn người đã sưu tầm được tấm hình quý của thời VNCH.
Bien Nguyen Phong thái cô gái áo trắng bắt tay TT Mỹ như một chính khách . Rất đáng ngưỡng mộ !
Ánh Hồng Cô gái áo vàng thiếu tự tin, thiết ngỉ ko biết điều kiện gì mà chọn cô gái có phong cách như vậy, hay là biểu cãm sự thùi mùi của con gái Việt Nam! Các bạn nghĩ có thich phong cách này ko , mình thi thich đứng với dáng vẽ tự nhiên tặng hoa gật chào bắt tay chào bằng tiếng Anh thật thân kính và duyên dáng
LanChi HoangKhách Lạ nhận xét quá đúng. Cô áo vàng đúng là kỳ quá. Giáo dục cs đã đào tạo ra những con người như vậy hay sao? Cười cợt lả lơi thật và thấy hèn hèn sao đó. Còn cô gái VNCH rất tươi và chững chạc. Ngay khi vc vào Nam năm 1975, tôi đã biết chúng sẽ phá hủy cả một nền giáo dục tốt đẹp của VNCH trước kia, chúng sẽ làm hỏng cả môt thế hệ trẻ. Đáng tiếc. Biết đến bao giờ người trẻ VN bây giờ có được một nền giáo dục và đạo đức tốt đẹp để sánh vai với thế giới một cách bình đẳng trong các phong thái đĩnh đạc, tư cách đáng trọng. Từ Kim Ngân, CT Quốc Hội cùng Obama cho cá ăn đã thể hiện một con người thiếu văn minh, thô lỗ cho đến cô áo vàng này, lã lơi nhí nhảnh vô duyên.
Phong cách của người Saigon vẫn khác
Tại Hà Nội , ra đón Tổng thống Obama chỉ là 1 con bé nhí nhố , tay chân vụng về , miệng cười thì toe toét , nhe hết cả răng ra , không hề biết thế nào là lịch sự và tôn trọng khi đại diện cho nước nhà ra tiếp đón 1 yếu nhân .
Bó hoa được trao tặng thì vừa to vừa đắt tiền nhưng chả mang ý nghĩa gì .
Tại Saigon , thì có người lớn tuổi đứng đắn ra đón Tổng thống , cô gái tặng hoa đi kèm thì biết đứng yên lặng 1 bên , cười không hở răng , điệu bộ trang nhã . Chiếc áo dài của 2 người cũng đúng là áo dài truyền thống , kín đáo mà sang trọng .
Bó hoa được trao tặng chỉ nhỏ và rẻ tiền thôi , nhưng là hoa sen , ẩn ý nói chúng tôi tuy phải sống trong bùn ( cộng sản ) nhưng chúng tôi vẫn là người Saigon , không nhiễm chút hôi tanh mùi bùn .
Còn riêng bà Kim Ngân chủ tịch quốc hội , thì qua cung cách cho cá ăn của mình , đã thể hiện rõ cho dù có xức hàng tấn nước hoa Chanel , thì bà vẫn khắm lặm mùi của Việt cộng .Ngoc Nhi Nguyen
Cô gái Việt đẹp xuyên thế kỷ
Mấy hôm nay báo đài khắp nơi ngập tràn tin TT Hoa Kỳ, thăm nước Việt Nam. Đảng CSVN đón tiếp TT Obama rất dè xẻn, so với Tập Cận Bình, được rước bằng 21 phát súng đại bác, dàn chào khủng, thảm đỏ lòm lòm, lại đặc cách lá cờ Tàu thêm một sao VN chư hầu. Với TT Obama chỉ có một lẵng hoa, và ông lặng lẽ vào xe. Có thể tình cảm của đảng dành cho TT Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ tới mức đó, hoặc lo sợ Bắc Kinh khiển trách, nên chỉ đơn sơ vậy thôi? Bù lại đảng ra lịnh toàn báo đài ngợi ca chuyến đi, đến hết bút mực, ca ngợi từ vết xe lăn bánh, tới từng gót chân TT bước đi, sáu tháng trước báo đài VN đăng nhát gừng về chuyến đi của Tập.
Phía người dân càng lạnh lùng hơn với Tập, chẳng những thế họ còn biểu tình, vẻ mặt vẻ mày Tập và gạch chéo tuồng mặt, nội dung khẩu hiệu: đuổi cổ TCB ra khỏi nước VN, “Hoàng Trường Sa của VN” đã đảo Trung Cộng xâm lược VN vv và vv. Người dân khinh bỉ, oán ghét Tập Cận Bình và Trung Quốc bao nhiêu, họ mến thương TT Obama và nước Mỹ bấy nhiêu. TCB đến VN chỉ có đảng CS VN nô lệ đón tiếp, ở riệt trong biệt phủ, TT Obama đi thăm và gặp gở rất nhiều, từ trí thức, tới chị bán trà đá cũng choàng vai chụp hình, trích: Chị Nguyễn Thu Trà, ở khu vực gần cổng chợ Mễ Trì Hạ, hiện là chủ quán trà đá cho hay, vào khoảng 13h15 thì Tổng thống Obama bất ngờ xuất hiện tại đây. Ông đã tham quan rồi vào quán trà đá của chị Trà, chị cũng được Tổng thống hỏi về công việc buôn bán cũng như cuộc sống hàng ngày. Sau câu chuyện, chị và nhiều người khác đã được chụp ảnh cùng với Tổng thống và những cái ôm thắm thiết.
Đón Obama bằng bó hoa giản dị. Ảnh Zing.vn
Thiết tưởng gỗ đá cũng đem lòng cảm mến, huống chi người.
Không phải đợi đến hôm nay, có chuyến đi của TT Obama, người Việt mình mới có cảm tình với nước Mỹ, từ lâu đã có mối giao hảo tốt đẹp. Đúng như những gì nhà sử học Dương Trung Quốc trả lời phỏng vấn đài truyền hình trong nước, rất tiếc qua trả lời phỏng vấn, ông DTQ hệ thống khá đầy đủ, nhưng thiếu một điều: Hoa Kỳ từng là đồng minh của VNCH, có gì sai trái đâu? Đất nước chia hai, miền Bắc theo chủ nghĩa Cộng Sản, chọn Liên Sô, Trung Cộng làm anh em, miền Nam chọn Hoa Kỳ đồng minh. Ngoài ra người dân mình yêu chuộng Hoa Kỳ, vì nước này chưa hề chiếm quốc gia nào làm thuộc địa, còn Trung Hoa, Trung Cộng, Trung Quốc cả một bề dày đen tối đáng tởm. Phùng Quang Thanh và đảng CSVN lo ngại “tuyên truyền thế nào…chứ dân họ ghét Tr Quốc lắm đó”. Cho dẫu thế nào, thì thế nào nó chẳng ra làm sao” người dân chẳng phải ghét Trung Quốc, mà oán thù Trung Quốc, tuyên truyền thêm hoài hơi, chỉ có độc đảng đội Trung Quốc lên đầu, còn dân Việt mãi mãi hờn căm Tàu.
TT Obama chụp hình với chủ quán trà đá. Ảnh VNN
Chuyến đi của TT Obama, không chú trọng lắm về nhân quyền, khiến nhiều nhà tranh đấu phiền lòng, nhưng chắc hẳn họ không ngạc nhiên hay thất vọng. Vì mọi việc trong đời đều cậy trông ở chính mình và dân tộc mình, riêng người viết bài này nghĩ rằng, nước Mỹ đang cố kiên nhẫn lôi cổ 200 tên đầu lĩnh đảng CSVN ra khỏi cái quần của Tập Cận Bình, có lôi chúng ra được, nước Mỹ mới có đủ tư cách chẹn cổ Tàu vươn ra biển lớn. Dù lớn bạc, lắm của, cộng thêm kỹ thuật ngoại giao như vừa rồi, cũng khó mà lôi ra được, vì cơ chế của đảng không cần đếm xỉa tới quyền lợi của đất nước, hơn thế nữa tình báo Tàu đã nắm chặt yết hầu đảng CSVN từ lâu, Mỹ khó hòng lung lay. Giá như lôi đầu chúng ra khỏi cái quần Tàu, thì nhân quyền không cần nói nữa!
Chuyến đi vừa qua của TT Obama, làm nức lòng chín chục triệu dân Việt, làm rung rinh nước Tàu, lan tới bên Thái Lan, mấy chú ba Tàu bên Thái nóng mũi, ghen tị nói bậy, xúc phạm đến dân tộc Việt, may cho nước mình có một cô gái tên Dương Trinh và xui cho chúng gặp phải con cháu Hai Bà Trưng oanh liệt, trừng trị đích đáng, câu chuyện thế này:
Trích:
Hạ nhục dân tộc Việt, gã Tàu khựa bị trừng trị
THÁI LAN: Trinh Dương, một cô gái người Việt đang làm việc tại thủ đô Vọng Các ở Thái Lan hiện nổi tiếng như cồn trên mạng internet với hành động đánh thẳng vào mặt một gã Tàu khựa, sau khi tay này tuyên bố Việt Nam là một tỉnh thuộc Trung Cộng và dân Việt là nô lệ của người Hoa.
Theo đó, trong một ngày được nghỉ việc về sớm do tòa nhà công ty tiến hành bảo trì hệ thống điều hòa nhiệt độ, Trinh Dương có dịp gặp gỡ một cặp vợ chồng người Hoa đang cùng đứng chờ tàu điện ngầm tại nhà ga.\
Có lẽ 2 người này là du khách đến Thái Lan nên không rành đường xá. Đang không được vui vì phải kết thúc công việc và trở về giữa cơn mưa tầm tã, nhưng khi 2 người khách lạ hỏi đường bằng tiếng Anh, Trinh Dương vẫn vui vẻ hướng dẫn bình thường.
Trong câu chuyện hỏi han qua lại, bất ngờ người đàn ông kể về việc họ mới du lịch qua Việt Nam và thấy dân chúng biểu tình quá xá.
Mặc dù nắm rõ thông tin người dân nước mình biểu tình phản đối Formosa và nhà cầm quyền CSVN về vấn đề môi trường, nhưng Trinh Dương vẫn giả bộ hỏi ông ta có biết dân chúng Việt Nam biểu tình về chuyện gì hay không.?
Thấy cô gái hỏi sâu về câu chuyện biểu tình ở Việt Nam, người đàn ông liền nhìn Trinh Dương với vẻ ngần ngại rồi hỏi cô là người Thái hay người nước nào.
Biết họ ái ngại, nhưng vì muốn cặp vợ chồng người Hoa nói thật những gì họ nghĩ trong đầu, Trinh Dương liền nhận mình là người Nam Hàn.
Ngay lập tức, người đàn ông liền tuôn ra một mạch: “Biết! Tụi nó biểu tình chống cái công ty Formosa bên bọn tao. Mà đâu phải có mỗi Việt Nam, có mấy nước khác cũng từng làm ăn với Formosa. Có sao đâu? Mà bọn lãnh đạo bên Việt Nam cũng ăn tiền rồi, bây giờ đuổi thì đền đi. Làm gì mà biểu tình thấy ghê. Mà Việt Nam thực ra là một tỉnh của Hoa Lục. Tụi tao sẽ sớm đòi lại như Tây Tạng thôi. Dân Việt nó cũng giống dân Tây Tạng, là nô lệ (slave) của tụi tao mà thôi! Tụi tao là dân Đại Lục, là dân tộc đỉnh nhất (unique)…”.
Nghe gã đàn ông bô bô hạ nhục đất nước và dân tộc Việt, nỗi bực dọc đang sẵn trong người, Trinh Dương bỗng bốc hỏa lên thành cơn thịnh nộ.
RẦM… không kiềm chế được sự giận dữ, Trinh Dương nhào tới vung tay đấm thẳng vào mặt gã đàn ông đang ra rả những lời nói khinh miệt dân tộc Việt. Tay này bất ngờ choáng váng ngã ngửa ra, còn bà vợ thì hết hồn la toáng um sùm một góc nhà ga. Nhiều khách chờ tàu đứng gần đó liền chạy đến can ngăn.
Thấy mọi người xung quanh không rõ cớ sự, Trinh Dương liền lớn tiếng chửi thẳng vào mặt cặp vợ chồng Tàu khựa: “Mày nói gì? Nói lại lần nữa tao nghe. Có dám nói lại phân nửa câu nói của mày không? Cái đám Đại Lục thối tha tụi mày dám coi thường tụi tao hả? Tao là người Việt Nam. Tao nói cho mày biết, tụi lãnh đạo nước tao không đánh tụi mày, thì người dân tụi tao đánh! Dân tao không xin xỏ, không cúi đầu!”.
Lúc này, cặp vợ chồng Tàu khựa hiểu ra họ đã gặp phải ai, liền dẫn nhau lủi đi chỗ khác.
Còn Trinh Dương vừa run bần bật vì tức gận, vừa túa nước mắt khóc vì ức cho đất nước và dân tộc Việt. Ngồi trên tàu mà đầu óc cô không ngừng lởn vởn các câu hỏi: “Vì đâu nên nỗi? Tại sao vậy? Vì sao nó dám nói vậy? Vì sao nó khinh dân mình? Vi sao nó dám nói như vậy với một người nước ngoài bất kỳ?…”
Về đến nơi ở, Trinh Dương cảm thấy tay đau mới để ý có máu ứa ra, rửa đi rồi nhưng vẫn ứa ra tiếp.
Biết được câu chuyện của Trinh Dương, mặc dù không ủng hộ bạo lực, nhưng hầu hết mọi người đều đồng tình với phản ứng của cô gái mảnh mai xinh đẹp – xứng đáng là con cháu của các nữ kiệt Việt như Hai Bà Trưng, Bà Triệu…
Hết trích.
Cô gái xinh đẹp Trinh Dương và bàn tay rướm máu
Ôi phục qúa, con vàng con ngọc nhà ai khéo nuôi nấng, khéo dạy, hay trái tim yêu nước Việt sẵn chất chứa trong người cô? Nếu bạn hay tôi gặp cảnh này có dám hành động như cô Trinh không? Đừng nói là ủng hộ hay không ủng hộ bạo lực, chỉ cần biết có gan, có tâm trí để hành động được như cô ta hay không mà thôi. Nếu khiếp nhược làm khác đi, về tới nhà thấy ân hận vì qúa nhục, mang nỗi nhục tới chết.
khá lâu, có lần bài báo nói về nhà hàng ở Nha Trang, và vài cửa hàng khác, treo bảng “KHÔNG TIẾP KHÁCH TRUNG QUỐC” tôi đã phục lắm rồi. Biết rằng giữa người với người không có gì để ác cảm, song cần phải làm như vậy để tác động tới bọn cầm quyền Bắc Kinh, và đám nô dịch ở Ba Đình. Rất mong những nhà tranh đấu, tìm cách nhân rộng tấm gương của nhà hàng ở thành phố Nha Trang. Rất mong mọi người, mọi nơi trong nước đồng loạt làm như vậy.
Trước khi kết thúc bài viết, xin được tỏ bày lời thán phục cô Trinh Dương, khuôn mặt khả ái, tấm lòng qủa cảm. Cô mới đúng là người con gái Việt, đẹp từ trong tới ngoài, đẹp xuyên thế kỷ.
Mến chúc cô và gia đình vạn an.
© Ông Bút
© Đàn Chim Việt
Hoàn cầu Thời báo’ của Việt Nam khẩu chiến với báo Trung Quốc
Tổng thống Obama và Chủ tịch Trần Đại Quang hôm 23/5 ở Hà Nội.
Tổng thống Obama và Chủ tịch Trần Đại Quang hôm 23/5 ở Hà Nội.
VOA Tiếng Việt
29.05.2016
Một tờ báo ở trong nước, được mệnh danh là “Hoàn cầu Thời báo” của Việt Nam, mới viết bài cho rằng báo chí Trung Quốc “có cái nhìn rất lệch lạc” về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Obama.
Trong bài viết có tựa đề “Người hân hoan, kẻ xuyên tạc”, tờ Petro Times (Năng lượng mới) viết rằng truyền thông quốc gia láng giềng “chỉ chăm chăm săm soi vào việc Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam bằng cái nhìn thiếu cả thành ý và thiện cảm”.
Hoàn cầu Thời báo, ấn phẩm của tờ Nhân dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, có tư tưởng dân tộc cực đoan.
Trong bài viết của mình, tờ Petro Times cũng chỉ trích bài viết “Obama không quên “quây lưới” quanh Trung Quốc trước khi rời nhiệm sở” của Hoàn cầu Thời báo.
Tờ báo của Tập đoàn dầu khí Việt Nam cũng trích bài viết của tờ Trung Hoa Nhật báo với tiêu đề “Các cựu thù không được châm ngòi mồi lửa trong khu vực”.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang đầu tuần này cùng lên tiếng xác nhận Washington dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Đây không phải là lần đầu tiên Petro Times lên tiếng “đáp trả” các bài bình luận, chỉ trích nhắm vào quan hệ Việt - Mỹ của báo chí Trung Quốc.
Hôm 23/5, tờ báo này cũng đã đăng bài viết chỉ trích hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc với tựa đề “Tân Hoa Xã không phải ‘dạy khôn’ Việt Nam và Mỹ”.
Petro Times cho rằng bài xã luận của hãng tin nhà nước Trung Quốc về chuyến thăm Việt Nam của ông Obama là “mang màu sắc phiến diện”, "định hướng dư luận" theo “ý đồ của Trung Quốc trong một số vấn đề Bắc Kinh cho rằng sẽ bất lợi cho mình”.
Tờ báo của Việt Nam viết: “Với nước nào ôm mộng bá quyền, xưng vương xưng đế trong khu vực, muốn biến Biển Đông thành ao nhà, muốn tàu thuyến máy bay các nước trên thế giới sau này đi qua Biển Đông phải xin phép và nộp tô ắt sẽ nhìn quan hệ Mỹ - Việt và chuyến thăm của ông Obama với con mắt xoi mói, bới bèo ra bọ”.
Tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc thời gian qua đã nhiều lần chỉ trích mối quan hệ nồng ấm hơn giữa Việt Nam và Mỹ.
http://www.voatiengviet.com/content/hoan-cau-thoi-bao-cua-viet-nam-khau-chien-voi-bao-trung-quoc/3350189.html
Tranh chân dung TT Obama xuất hiện khắp diễn đàn mạng.
Nhân dịp Tổng thống Mỹ Barack Obama có chuyến thăm chính thức Việt Nam, nhiều bạn trẻ đã vẽ tranh chân dung ông chủ Nhà Trắng để bày tỏ sự ngưỡng mộ.
Cộng đồng mạng Việt hiện rộ trào lưu vẽ tranh hay chia sẻ thông tin, hình ảnh về Tổng thống Mỹ. Bức vẽ chào đón ông Obama trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của tác giả Bùi Anh An thu hút gần 6.000 like (thích) và hàng trăm bình luận, chia sẻ. Ảnh: Bùi Anh An.
Đặng Tuấn Bảo thực hiện tác phẩm này vào năm 2013. Tuy nhiên, nhân dịp Tổng thống Mỹ đang có mặt tại Việt Nam, tác giả chia sẻ lại với bạn bè trên mạng. Ảnh: Đặng Tuấn Bảo.
Lê Công Duy Tính (quê Gia Lai) vẽ chân dung ông Barack Obama trong 6 giờ đồng hồ. Tác giả chia sẻ đã đặt bút vẽ ngay khi biết tin người đàn ông quyền lực thế giới đến Việt Nam. Chàng trai hy vọng sau này có thể trở thành người chồng tốt giống như chính trị gia này. Ảnh: Lê Công Duy Tính.
Bức chân dung ông chủ Nhà Trắng của tác giả Minh Hy cũng giành được nhiều lời khen ngợi từ dân mạng. Ảnh: Minh Hy.
Võ Thị Thịnh - sinh viên Đại học Sư phạm Mỹ thuật, quê Quảng Nam - cũng góp vui khi chia sẻ bức tranh Tổng thống Mỹ. "Mình ngưỡng mộ ông Obama, vì ông không chỉ là tổng thống quyền lực mà còn rất vui vẻ, gần gũi với người dân Việt Nam", Thịnh nói. Ảnh: Võ Thị Thịnh.
Nguyễn Tấn Hậu - 20 tuổi, sinh viên năm 2, chuyên ngành Thiết kế đồ họa, Đại học Tôn Đức Thắng - thực hiện bức chân dung Tổng thống Mỹ với chất liệu chì và bột than. 9X cho biết, cậu rất ngưỡng mộ ông Obama, bởi ông vừa là vị lãnh đạo tài ba, vừa là người chồng, người cha vĩ đại và gần gũi với nhân dân. Ảnh: Hậu Nguyễn.
Nguyễn Túy Nguyệt - 21 tuổi, sinh viên khoa Kiến trúc - Đô thị, ĐH Thủ Dầu Một - chia sẻ: "Ngài Obama là thần tượng của mình từ lâu. Mỗi lần vẽ, mình đều cố gắng vẽ cho giống, đặt cả tình cảm vào đó. Mơ ước của mình là được gặp thần tượng bằng xương bằng thịt một lần trong đời". Ảnh: Túy Nguyệt.
Nguyễn Thị Hường (sinh năm 1992, quê Hải Phòng) hoàn thành bức chân dung ông Obama trong 5 tiếng đồng hồ với chất liệu màu leningrad trên giấy galgo. "Mình ngưỡng mộ ông Obama vì ông tài giỏi, thân thiện. Cách ông bắt tay với người dân không có khoảng cách khiến mình rất xúc động", Hường cho hay. Ảnh: Nguyễn Hường.
Nguyễn Tấn Đạt (Biên Hòa, Đồng Nai) muốn gửi gắm thông điệp kèm theo bức chân dung: "Người Việt Nam luôn mong tình hữu nghị giữa hai nước ngày càng tốt đẹp. Chúc ngài Obama có một chuyến công du tuyệt vời trên mảnh đất hình chữ S xinh đẹp". Ảnh: Tấn Đạt.
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 10:19 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
Người trẻ và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama
Chân Như, phóng viên RFA
2016-05-29
000_B64J1.jpg
Người dân giữ biểu ngữ đón chào Tổng thống Mỹ Barack Obama trên đường đến sân bay sau chuyến thăm hai ngày đến Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 25 tháng 5 năm 2016.
AFP PHOTO
00:00/00:00
Phần âm thanh Tải xuống âm thanh
Your browser does not support the audio element.
Vào ngày 22 tháng 5 vừa qua, Tổng thống (TT) Hoa Kỳ Barack Obama đã đến Việt Nam trong chuyến công du 3 ngày tại đất nước một thời từng là thù địch. Tại đây ông đã có các cuộc gặp gỡ với chính quyền Việt Nam cũng như với các tổ chức hội dân sự và đặc biệt là với giới trẻ của cả hai miền Nam và Bắc. Ông cũng đã có bài diễn văn gửi đến nhân dân Việt Nam. Trong diễn đàn bạn trẻ tuần này, các bạn trẻ đang sinh sống tại Việt Nam sẽ chia sẻ cảm nghĩ của họ về chuyến công du này của TT Obama và họ có những hy vọng gì đối với một người quyền lực nhất thế giới này.
Chân Như: Tin tức về ông Obama đã được báo chí trong nước loan tải hầu như 24/24, rồi người dân hai miền Nam Bắc đổ nhau ra đường để chào đón ông. Và theo CN biết thì có lẽ chưa bao giờ có một vị quan chức nào trong nước được người dân chào đón “tự phát” như thế. Theo các bạn thì vì sao ông Obama lại được ưu ái đến mức đó tại Việt Nam?
Lê An: Cá nhân em, vấn đề rất đơn giản vì trong tình hình bây giờ, vừa qua khỏi vụ Formosa cá chết, người ta không còn tin tưởng vào nhà nước nữa, nên việc Obama sang Việt Nam cũng là việc để người dân cố bấu víu vào để mong một cuộc sống tốt đẹp hơn thôi. Song song đó em cũng nghe được việc Việt Nam sính ngoại, nói chung một người ra xem thì nhiều người ra do hiếu kỳ. Tuy nhiên, nếu hiếu kỳ thì không thể đông và hồ hởi vui vẻ như thế, thậm chí họ còn in sẵn băng rôn pa nô; xưa giờ ở Việt Nam đâu có chuyện đó xảy ra đâu. Em cảm giác được bây giờ họ đã thức tỉnh, sáng mắt nên trông chờ vào một điều gì đó tốt hơn thôi.
Họ đang xem Mỹ và riêng ông Obama giống như một vị cứu tinh, đem lại cho Việt Nam một cái gì đó thay đổi và cho họ cái tự do.
Tâm: Điều mà Chân Như hỏi cũng giống như bao sự thắc mắc của giới trẻ Việt Nam hiện nay và cũng là của riêng Tâm. Không hiểu sao sự nhiệt huyết “phải dùng từ cực kỳ đã” khi thấy được bao nhiêu người những thế hệ trước 19775, sau 1975 như Tâm hoặc những bạn trẻ sinh viên, họ có cái rạo rực và háo hức, đông đến mức không thể tưởng tượng nổi. Đây chắc chắn là sự khát khao cháy bỏng trong lòng mỗi người Việt Nam cũng giống như Tâm, khi họ đang xem Mỹ và riêng ông Obama giống như một vị cứu tinh, đem lại cho Việt Nam một cái gì đó thay đổi và cho họ cái tự do. Chính sự khao khát đó mà hôm nay ông Obama đại diện cho Mỹ đã đến Việt Nam thì không cần ai phải kêu gọi hết và tất cả mọi người đổ ra đường để chào đón và vẫy tay giống như chào đón một thiên thần. Phải nói rất là “cực đã” và sung sướng khi thấy những thế hệ như Tâm và trẻ hơn tâm, đặc biệt có những học sinh bỏ học để chờ đón Obama từ 11, 12 giờ trưa đến hơn 4 giờ chiều. Đó là một khát khao, rất khát khao từ bấy lâu nay và hôm nay người dân Việt Nam cũng như người dân Sài Gòn họ đã bắt được một tia lửa hy vọng nên họ mới đón ông Obama một cách nồng nhiệt như thế.
Bảo Linh: Từ lúc ông Obama qua hôm 22, nhiều báo chí trong nước liên tục đưa tin về hình ảnh TT Mỹ thì có thể thấy được sự ngưỡng mộ của người dân Việt Nam đối với ông TT. Sở dĩ như vậy vì người Việt Nam quan tâm đến Trung Quốc và Hoa Kỳ. Với Trung Quốc, họ lại ghét vì là nước láng giềng gây hấn thường xuyên với Việt Nam. Người Việt đặt niềm tin vào đất nước Hoa Kỳ hơn nên khi vị TT Hoa Kỳ đến Việt Nam, ông có được sự chào đón rất nồng nhiệt từ Hà Nội và đặc biệt là ở Sài Gòn. Rất nhiều người dân tập trung ra đường thậm chí đứng chờ từ sáng sớm để được gặp ông Obama với tâm trạng ngoài sự hiếu kỳ còn rất háo hức và ngưỡng mộ.
Chân Như: Tại Hà Nội ông Obama có bài phát biểu khá dài, hơn 30 phút, bài diễn văn khá hay, và điểm cuối ông nhấn mạnh “chính người Việt quyết định tương lai cho người Việt, nước Mỹ luôn luôn là đối tác và cũng là người bạn tốt của Việt Nam.” Các bạn đánh giá thế nào về thông điệp của ông Obama đem tới Việt Nam? Điều đó có ảnh hưởng đến tình hình chính trị - kinh tế - xã hội VN hay không? Nếu có thì mức độ thế nào? Vì sao ?
Bảo Linh: Ý của TT Obama nói chính người Việt Nam phải tự lo liệu cho tương lai của mình. Điều đó là hoàn toàn đúng. Trong bài phát biểu của TT Obama đều nhắc đến giới trẻ và ưu tiên tiếng nói của người dân cũng như nhân quyền. Trong cuộc họp báo ông có nhắc tới nhiều lần vấn đề đó; tuy nhiên, giới lãnh đạo Việt Nam vẫn theo lối mòn cũ phớt lờ những ý kiến của TT Obama. Chủ tịch nước Việt Nam vẫn cứ phát biểu theo những lời đã soạn sẵn mà chúng ta vẫn thường thấy khi Việt Nam trả lời những cuộc họp báo quốc tế: Việt Nam vẫn luôn khẳng định luôn tôn trọng nhân quyền. Tuy nhiên lời nói và việc làm của chính phủ Việt Nam thì cần phải xem lại vì họ nói một đường nhưng làm một nẻo. Tâm trạng của người dân cho thấy chính phủ không lắng nghe nhiều ý kiến của người dân mà họ tự quyết theo quyết định của đảng. Điều nầy sẽ làm cho tương lai của Việt Nam thêm khó khăn hơn, khó phát triển hơn, vì một đất nước muốn phát triển thì phải để cho dân tự quyết được quyền của mình.
000_B6479.jpg
Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt tay với khán giả sau khi phát biểu tại sự kiện Young Southeast Asia Leaders Initiative tại Sài Gòn vào ngày 25 tháng 5 năm 2016. AFP PHOTO
Tâm: Tâm muốn chia sẻ thế này. Câu nói của ông Obama rất hay. Đất nước Việt Nam, đương nhiên, chỉ có người Việt Nam làm chủ. Người Việt Nam muốn thoát ra cái khổ và sự đàn áp của một đất nuớc lớn đang ăn hiếp một đất nước nhỏ như Việt Nam hiện nay thì chỉ có người dân Việt đoàn kết và đứng dậy. Giống như ông Obama đang muốn đánh thức giới trẻ Việt Nam của chúng ta rằng hạnh phúc tự do lại chính nằm trong bàn tay của chúng ta chứ không phải do bất cứ một quốc gia nào hay một con người nào có thể ban bố cho chúng ta. Với câu nói này riêng cá nhân Tâm, Tâm cảm thấy ông Obama cực kỳ thâm thúy.
Giới trẻ của người Việt Nam cũng như con người Việt Nam, họ rất lo sợ một điều là giới cầm quyền Việt Nam nói một đường làm một nẻo. Do vậy,việc ông Obama qua Việt Nam là một tia hy vọng nhưng điều đáng lo sợ nhất là nhà cầm quyền Việt Nam không bao giờ lắng nghe ý kiến của người dân. Vì thế, Tâm không biết rằng chuyến đi thăm Việt Nam của ông Obama có làm cho Việt Nam thay đổi hay không. Tuy nhiên, niềm hy vọng và niềm tin thì chắc chắn rằng hầu như người Việt ai ai cũng đặt niềm tin và chờ đợi sự thay đổi khi ông Obama sang Việt Nam và cá nhân Tâm cũng vậy.
Lê An: Nói chung tất cả mọi người đều đồng ý với câu đó vì một vấn đề rất đơn giản: Đây là chuyện của nước mình và Mỹ vẫn không có cớ để xen vào. Trong khi đó, chính phủ vẫn đang tìm cách chơi hai mang, vẫn giữ mối quan hệ hợp tác với Mỹ nhưng song song vẫn chơi với Trung Quốc, đấy là điều cần phải suy nghĩ lại.
Thậm chí những nhà báo tự do đều bị chặn khi họ tìm cách nói chuyện với Obama mặc dù họ được mời. Tức là có rất nhiều vấn đề xảy ra trên đất nước này và ý đảng thì một đằng, lòng dân thì một nẻo. Do đó, bây giờ vấn đề rất đơn giản: người dân tự đứng lên bảo vệ mình thôi chứ không trông mong vào nhà nước nữa, vì nếu nhà nước tốt thì tất cả những chuyện này không xảy ra. Nói chung việc ông ấy qua đây nó cũng chỉ là một động thái để giúp người dân thức tỉnh và đó là chuyện tốt.
Chân Như: Quan điểm của bạn về việc Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí cho VN?
Lê An: Đó là một điều tốt để cho Việt Nam có thể bảo vệ lãnh thổ của mình. Tuy vậy, rõ ràng một điều không biết niềm tin của em có đặt ở chính phủ này hay không nhưng em vẫn thấy đó là điều đó tốt. Em lại suy nghĩ thêm một chiều hướng khác đó là lỡ như Việt Nam chơi theo kiểu xưa giờ vẫn làm ví dụ như đã mua được vũ khí của Mỹ rồi thì lại bán lại cho một thế lực thù địch nào đó thì lúc đó rất buồn cười. Cá nhân em suy nghĩ như vậy thôi. Thật sự mà nói đó là điều tốt cho Việt Nam mình thôi, bảo vệ lãnh thổ chủ quyền ai cũng muốn mà. Cũng giống như trong bài phát biểu của ông Obama đấy “Sông núi nước Nam vua Nam ở” thì rõ ràng đúng là như vậy.
Tâm: Vấn đề này nếu là người Việt thì đương nhiên cảm thấy rất hãnh diện khi được Mỹ tháo gỡ bỏ cấm vận bán vũ khí cho Việt Nam và cũng giúp cho Việt Nam và Mỹ ngày càng gần lại nhau hơn. Tâm cũng luôn hy vọng là nhà cầm quyền Việt Nam phải hiểu được thiện chí của Mỹ và làm sao để cho người Việt Nam cảm thấy tự hào, cũng như phải có tự do, dân chủ, phải có lập hội, phải có những gì tối thiểu tức là quyền con người, chứ nếu như bây giờ một tiếng nói cũng không được.
- Bảo Linh Nhiều khi thấy đất nước bạn, người ta nói chuyện về chính phủ hay là về thủ tướng, tổng thống rất bình thường nhưng khi về Việt Nam khi nhắc tên giống như thời vua chúa bị phạm húy, tức là đụng tên mấy ông là “bị chặt, bị chém, bị bỏ tù”. Tâm rất hy vọng khi Mỹ bỏ cấm vận cho Việt Nam thì phải làm sao để cho Việt Nam thấy rằng phải có tự do, nhân quyền và con người Việt Nam phải đúng là một con người.
Chân Như: Các bạn có đặt nhiều hy vọng về chuyến công du của ông Obama vừa qua hay không? Vì sao?
Lê An: Đối với cá nhân em chuyến đi của ông ấy chỉ là sắp hết nhiệm kỳ, ông ấy đi về đây, nói qua những vấn đề về dân chủ thì ông được mọi người ủng hộ, thậm chí, người dân cả nước Việt Nam ủng hộ. Sau này, dù cho có TT khác lên đi nữa thì mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ vẫn như thế thôi. Phải tùy vào chính phủ của mình như thế nào nữa, chứ Mỹ cứ tiến tới mà Việt Nam cứ lùi đi thì rõ ràng một điều là người ta sẽ không cứu mình được mãi. Vì thế, chuyến đi này của ông ấy là một chuyến đi bình thường thôi. Nói chung là nó tốt ở một chiều hướng nào đó nhưng rõ ràng một điều là chính phủ phải thay đổi và người dân cũng phải thay đổi, chứ cho dù có 10 tổng thống Mỹ qua đây mà nước vẫn vậy thì rõ ràng không giúp ích được gì hết.
Bảo Linh: Với bản thân em, em không đặt hy vọng nhiều vào chuyến đi của ông Obama. Có thể ông sẽ tác động đến một suy nghĩ khác đối với người Việt và giới trẻ. Tuy nhiên, nó chỉ là cảm giác nhất thời tiếp thêm một chút năng lượng thôi. Việc để đất nước Việt Nam muốn phát triển hơn thì phải chính người Việt, giống như ông nói, chính người Việt phải tự thay đổi. Vấn đề là giới lãnh đạo Việt Nam phải làm đầu tiên là họ phải quan tâm đến vấn đề dân chủ, lắng nghe tiếng nói của người dân và hòa giải dân tộc, xem nhân dân là trên hết, có lắng nghe ý kiến của nhân dân không. Và khi đó người dân biểu đạt, chính phủ lắng nghe cùng hợp tác thì đất nước mới phát triển.
Tâm: Riêng Tâm rất kỳ vọng với ông Obama vì đối với người dân Việt Nam thì hầu như 41 năm rồi họ sống không được thoải mái lắm, không được tự do, không được ngôn luận, tất cả mọi thứ đều hoàn toàn bị mù tịt. Tuy nhiên, bây giờ nhờ truyền thông internet, đặc biệt, Hoa Kỳ quan tâm vấn đề Việt Nam thì coi như tất cả người Việt cũng có một tí xíu gọi là hy vọng sau chuyến công du của ông. Lần đầu mình thấy tất cả người dân háo hức chào đón ông một cách nồng nhiệt như thế nào thì đó là sự “thay lời muốn nói” và dân ta họ hiểu được điều gì cần loại bỏ.
Đây là hy vọng không phải một sớm một chiều nhưng đây là một nấc thang bắt đầu để cho người dân Việt Nam chúng ta ý thức được chúng ta nên chọn gì tốt và nên loại bỏ gì xấu. Và chúng ta cần phải có một niềm tin vào một hy vọng để chúng ta tiến về phía trước. Tâm cũng rất cảm ơn ông Obama đa đến Việt Nam một cách rất thành công và tốt đẹp.
Chân Như: Xin cám ơn các bạn đã dành thời gian cho diễn đàn kỳ này.
Blog / Cao Huy Huân
Tôi sẽ nhớ Barack Obama!
Tổng thống Obama bắt tay người dân sau khi thưởng thức món bún chả Hà Nội.
Tổng thống Obama bắt tay người dân sau khi thưởng thức món bún chả Hà Nội.
26.05.2016
Mấy hôm nay Việt Nam chào đón Barack Obama, vị tổng thống Mỹ thứ ba sang thăm một đất nước cựu thù từ khi Việt-Mỹ bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1995. Chuyến đi của ông Obama không dài, nhưng để lại nhiều ấn tượng cho người Việt, đặc biệt là giới thanh thiếu niên.
Ấn tượng đầu tiên về vị tổng thống của cường quốc số một thế giới chính là thái độ gần gũi và thân thiện của ông. Theo dõi ông qua truyền thông và báo chí Việt Nam mới thấy, ngay khi vừa xuống máy bay và nhận bó hoa từ một cô sinh viên Việt Nam, ông đã nhìn thật kỹ vào bó hoa, cười rồi bắt tay cô gái kèm lời khen “bó hoa rất đẹp”. Viết trên trang Facebook cá nhân của mình, cô gái “may mắn” của Việt Nam nhận xét “tay của ngài Obama thật ấm áp”. Không xa vời như nước Mỹ, cũng không cao sang như hàng hiệu của Mỹ, ông Obama khiến giới trẻ cảm nhận được sự cao sang, phong độ nhưng rất mực trẻ trung của một nhà lãnh đạo.
Ấn tượng về sự thân thiện của Tổng thống Obama còn ở chỗ ông cho đàn cá trong nhà Bác Hồ một cách từ tốn, và trước khi quay lưng đi không quên vẫy tay chào, như thể nói lời tạm biệt với những chú cá dưới ao. Một cách ứng xử rất nhân văn và không hề tỏ ra khiêng cưỡng hay “kịch nghệ”. Đó là chưa kể ông Obama chọn ăn bún chả và uống bia Hà Nội để thưởng thức văn hóa Việt Nam. Việc ăn tô bún chả, nghe có vẻ giản đơn, nhưng cần lưu ý việc sử dụng đũa và ăn nước mắm không phải là chuyện dễ làm đối với một Tổng thống nước Mỹ.
Tôi nhớ có lần cựu tổng thống Mỹ Nixon lần đầu tiên sang thăm Trung Quốc vào những năm 70 của thế kỷ trước, ông ấy phải tập ăn đũa vài ngày liên tục trên máy bay riêng của mình. Việc chọn lựa các món ăn, thức uống như vậy không đơn giản là chuyện xã giao, bởi suy cho cùng ông Obama là ông chủ Tòa Bạch Ốc, đứng đầu nước Mỹ vốn nổi tiếng với học thuyết “người đứng trên đỉnh đồi”, tức có góc nhìn từ trên xuống – nước lớn nước nhỏ. Những nỗ lực hòa nhập của Obama cho thấy tâm ý và biểu tượng niềm tin rất lớn từ người đứng đầu nước Mỹ với Việt Nam.
Điều cuối cùng đáng ghi nhận trong chuyến đi thăm Việt Nam của ông Obama là bài phát biểu vô cùng xúc động và tạo ấn tượng mạnh. Vị tổng thống này biết cách hài hước, nhưng cũng rất nghiêm túc; biết cách nhắc lại quá khứ đầy xúc cảm, nhưng cũng biết hướng tới những hứa hẹn trong tương lai; biết cách đề cập một cách khéo léo đến những vấn đề nhạy cảm, nhưng cũng tỏ ra cương quyết về những lẽ phải được quy định trong hiến pháp không chỉ ở Mỹ mà cả ở Việt Nam.
Ví dụ khi đề cập đến vấn đề nhân quyền, ông Obama thẳng thắn nói (nhưng khéo léo) rằng bất kỳ quốc gia nào cũng có những hạn chế nhất định, ngay cả nước Mỹ. Thời lập quốc, nước Mỹ cũng trải qua những khó khăn (về vấn đề nhân quyền), và rồi cũng bị người dân lên tiếng phản ứng, chê trách. Nhưng mọi thứ, theo ông Obama đều được cho phép và minh bạch. Người dân không làm sai hiến pháp, và điều đó giúp nước Mỹ trở nên tuyệt vời như ngày hôm nay. Bản thân ông Obama cũng thừa nhận bị chỉ trích thường xuyên vì nhiều vấn đề, nhưng cái chính là ông không lờ đi hay chặn lại, mà minh bạch xử lý để cải thiện bản thân và phát triển nước Mỹ.
Tôi bất ngờ khi ông dùng chính Hiến pháp Việt Nam để nói về một vấn đề tương tự - quyền phát ngôn, quyền được thể hiện cảm xúc, thậm chí là chê trách trước các nhà lãnh đạo. Nó làm tôi nhớ đến Hồ Chí Minh sử dụng chính Hiến pháp của Mỹ, của Pháp đưa vào Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, và dùng đó để nói chuyện với người Mỹ về chiến tranh, tự do dân chủ và quyền được sống, mưu cầu hạnh phúc của người dân. Nay một tổng thống Mỹ cũng nhắc lại một câu chuyện tương tự, không phải hướng đến nước Mỹ mà hướng đến lãnh đạo Việt Nam và nhân dân Việt Nam.
Nhiều bạn trẻ trong chúng tôi thán phục cái tài của Obama khi viện dẫn lịch sử, cả những bài thơ, bài hát mà nhiều người có khi còn không nhớ hết. Ông kết nối, xâu chuỗi mọi chi tiết liên quan đến văn hóa, lịch sử Việt Nam để rồi mang đến một thông điệp đầy niềm tin cho quan hệ Việt-Mỹ. Bài phát biểu vỏn vẹn trong vòng khoảng 30 phút khiến giới trí thức Việt Nam phải trải qua nhiều cảm xúc, có lúc buồn cười nhưng có lúc xúc động; có lúc trầm tư nhưng cũng có lúc hào hứng. Tôi cảm nhận được năng lượng trong từng câu chữ, sức sống trong từng cử chỉ và niềm tin trong cách mà ông diễn đạt và truyền tải thông điệp đến người dân, lãnh đạo Việt Nam.
Một trong những ấn tượng không thể bỏ qua chính là việc ông có bài phát biểu trước cộng đồng doanh nhân trẻ người Việt với sức sống và nguồn năng lượng đáng nể. Phải thừa nhận khả năng truyền cảm hứng của vị tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ. Bên cạnh đó, ông Obama cũng cho thấy khả năng dẫn dắt chương trình, sự chân chất và gần gũi khi vừa đặt câu hỏi, vừa trả lời câu hỏi với các bạn khởi nghiệp người Việt.
Tôi chưa có dịp gặp ông, nhưng quan sát những gì ông làm cho nước Mỹ, và những gì ông làm cho quan hệ Việt-Mỹ, tôi thật sự muốn hỏi ông rất nhiều điều, rằng: “Điều gì tạo ra một nhà lãnh đạo chân chính? Và động lực nào để ông cùng nước Mỹ vượt qua được một giai đoạn vô cùng khó khăn như thời gian qua?” Chợt nhớ đến một bài báo đăng trên tờ The New York Times, rằng “tôi sẽ nhớ Barack Obama nhiều lắm!”.
* Blog của Cao Huy Huân là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
http://www.voatiengviet.com/content/toi-se-nho-barack-obama/3345673.html
Tổng thống Obama và tương lai quan hệ Mỹ - Việt
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016.
Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama (trái) và Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang phát biểu trong một cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế ở Hà Nội, Việt Nam, ngày 23 tháng 5 năm 2016. Bùi Văn Phú
25.05.2016
Khi đi thăm một nước khác, các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ thường mang theo những thông điệp và cam kết để thắt chặt quan hệ song phương.
Chuyến công du Việt Nam của Tổng thống Barack Obama cũng không ra ngoài thông lệ ấy. Mục đích chính của chuyến đi là tăng cường an ninh chiến lược, qua chính sách xoay trục của Mỹ; phát triển kinh tế, qua hiệp định TPP; và quảng bá những giá trị của dân chủ tự do, qua các nổ lực thúc đẩy việc thực thi quyền tự do phổ quát của con người.
Sáng ngày 23/5, tại dinh chủ tịch ở Hà Nội, với sự hiện diện của Chủ tịch Trần Đại Quang, Tổng thống Barack Obama đã đọc diễn văn dài hơn 10 phút nói về những hợp tác song phương mới.
Trong giáo dục, một số đại học Mỹ gồm cả Đại học Harvard sẽ giúp các đại học Việt Nam phát triển một số ngành chuyên môn. Tiếp tục tăng số sinh viên du học giữa hai nước. Đại học Fulbright đã có giấy phép hoạt động tại Việt Nam sẽ chính thức mở cửa vào mùa thu tới. Hoa Kỳ lần đầu tiên được gửi tình nguyện viên Peace Corps đến giúp giảng dạy và huấn luyện sư phạm tiếng Anh.
Về nhân đạo Mỹ tiếp tục giúp khắc phục hậu quả của chiến tranh như gỡ bom mìn, tiếp tục tẩy sạch chất độc da cam ở Đà Nẵng và lên kế hoạch làm sạch ở Biên Hòa.
Về kinh tế hãng hàng không VietJet đã ký kết hợp đồng mua 100 máy bay Boeing trị giá 11 tỉ 300 triệu đô-la. Hai bên sẽ cộng tác để hiệp định thương mại TPP được quốc hội hai nước phê chuẩn và thi hành. Đây là hiệp định thương mại giữa Hoa Kỳ và 11 quốc gia ven Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, Nhật Bản, Singapore, Malaysia, Brunei ở Đông Á. Bắc Kinh xem TPP như một âm mưu nhằm kiềm chế Trung Quốc.
Về an ninh khu vực, Hoa Kỳ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Điều này khiến Bắc Kinh bề ngoài ủng hộ nhưng trong lòng không vui, dù Tổng thống Obama nhấn mạnh Trung Quốc không phải là nguyên do khi đưa ra quyết định này.
Các nhà vận động cho nhân quyền Việt Nam cũng bất bình với việc bỏ cấm vận vũ khí. Trong buổi họp báo ông Obama nhấn mạnh việc mua bán vũ khí tùy thuộc vào nhiều điều kiện khắc khe, trong đó có nhân quyền và sẽ được Mỹ cứu xét từng đơn đặt hàng riêng biệt.
Về dân chủ và nhân quyền, Tổng thống Mỹ thừa nhận hai bên còn những khác biệt nhưng tiếp tục đối thoại. Ông Obama nói Hoa Kỳ không áp đặt thể chế kiểu Mỹ với Việt Nam hay bất cứ quốc gia nào, nhưng ông tin rằng khi người dân có quyền tự do phát biểu, báo chí, tôn giáo, hội họp và ứng cử – là những giá trị phổ quát toàn cầu – điều đó không đe doạ sự ổn định xã hội mà sẽ giúp đất nước phát triển hơn.
Chiều ngày 24/5, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đến nói chuyện với hơn hai nghìn thanh niên, sinh viên tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình.
u lần được vỗ tay tán thưởng vì sự sâu sắc qua những nét lịch sử, những tên tuổi được nhắc đến, từ Lý Thường Kiệt với “Nam quốc sơn hà”, Hồ Chí Minh với “Tuyên ngôn Độc lập”, đến Ngô Bảo Châu với giải toán học; Thích Nhất Hạnh, Võ Nguyên Giáp với ý hướng hoà giải; với ca từ của Văn Cao về tình người trong “Mùa xuân đầu tiên” và Trịnh Công Sơn qua “Nối vòng tay lớn” về tinh thần đoàn kết.
Ông Obama nhắc đến Hai Bà Trưng, triết lý với Phan Châu Trinh đan xen với những lời ca ngợi vẻ đẹp của Việt Nam với vịnh Hạ Long, hang động Sơn Đoòng, phố cổ Hội An, với 36 phố phường Hà Nội qua câu chuyện ông đi ăn bún chả, uống bia tối hôm trước để tận mắt nhìn thấy sự năng động của thủ đô theo dòng xe máy tuôn chảy khiến ông nghĩ là mình không thể qua đường giữa những luồng xe như thế.
Tổng thống Obama lặp lại những hợp tác mới giữa hai nước và đặt nó vào khung sử Việt từ nhiều nghìn năm cho đến hiện tại để ôn lại quá khứ, có những nét oai hùng, có đau khổ vì chiến tranh để tiến đến hôm nay với cùng hướng nhìn về một tương lai tốt đẹp cho hai nước quốc gia.
Kết thúc bài diễn văn, ông đọc thơ Kiều để đánh dấu lòng tin trong giai đoạn mới của quan hệ hai nước: “Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”.
Từ sau ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 21 năm, chuyến công du của Tổng thống Barack Obama đánh dấu lần thứ ba một tổng thống Mỹ đến Việt Nam. Năm 2000 Bill Clinton là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm nước này kể từ sau khi chiến tranh chấm dứt, và năm 2006 là Tổng thống George W. Bush (Con).
Trong khi đó lãnh đạo Việt Nam với các Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết và Trương Tấn Sang, và các Thủ tướng Phan Văn Khải và Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thăm Hoa Kỳ và được đón tiếp tại Tòa Bạch Ốc.
Đặc biệt vào mùa hè năm ngoái Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được Tổng thống Barack Obama mời thăm Hoa Kỳ và người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã gặp gỡ với nhà lãnh đạo Mỹ tại Bạch Ốc.
Nhìn vào nghi thức đón tiếp và số lần lãnh đạo các nước gặp nhau hay thăm viếng song phương, giới quan sát có thể định được sự nồng ấm trong quan hệ đang ở mức nào.
Lãnh đạo Việt Nam thăm Hoa Kỳ, và ngược lại khi lãnh đạo Mỹ đến Việt Nam, đều không có bắn súng đại bác chào đón hay quốc yến, trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình năm ngoái đến Mỹ đã được đón tiếp với đầy đủ nghi thức lễ tân cao nhất.
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Trưởng ban Tuyên giáo Đinh Thế Huynh, Trưởng ban Đối ngoại Hoàng Bình Quân ra đón tại sân bay và sau đó được Hà Nội đón tiếp bằng 21 phát đại bác, quốc yến, và nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đã đọc diễn văn trước Quốc hội Việt Nam.
Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào đêm 22/5. Ra đón ông ở sân bay có Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc, Chủ nhiệm văn phòng Chủ tịch Nước Đào Việt Trung, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Phạm Quang Vinh và mấy vụ trưởng, cục trưởng.
và đã có biểu tình ở Hà Nội, Sài Gòn phản đối lãnh đạo Trung Quốc. Tổng thống Obama không được đón tiếp với lễ tân cao cấp nhất, nhưng đoàn xe của ông đi đến đâu cũng có dân đổ ra hai bên đường chào đón.
Nhà nước hồ hởi với lãnh đạo Trung Quốc, ít mặn mà với lãnh đạo Hoa Kỳ trong khi người dân thì ngược lại.
Theo thăm dò năm 2015 của Pew Global, có đến 78% người Việt ưa thích Hoa Kỳ.
Trong buổi gặp gỡ người Mỹ gốc Việt ở San Jose vào mùa hè năm ngoái, Đại sứ Mỹ Ted Osius cho biết, theo một cuộc thăm dò nội bộ thì 92% người Việt ở mọi lứa tuổi, từ mọi miền đất nước, muốn có quan hệ thân thiết hơn với Mỹ, và theo cách nhìn của đa số dân Việt, quốc gia có ảnh hưởng quan trọng đối với tương lai Việt Nam là Hoa Kỳ đứng đầu bảng, kế đó là Nhật Bản, Nga, cuối cùng là Trung Quốc.
Là nhà ngoại giao đã phục vụ tại Việt Nam từ khi hai nước nối lại quan hệ, Đại sứ Osius nói rằng giới trẻ ở Việt Nam ngày nay muốn đất nước của họ được phát triển như Mỹ, chứ không muốn giống Trung Quốc.
Hôm tháng Tư vừa qua, trong buổi đón tiếp cô Vũ Minh Khánh sang Mỹ vận động cho sự tự do của chồng là luật sư bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Đài đang bị giam tù, bà dân biểu Zoe Lofgren thuộc nhóm Vietnam Caucus trong Quốc hội Mỹ cũng kể rằng, khi đến Việt Nam bà đã có dịp tiếp xúc với nhiều người và thấy đại đa số dân chúng Việt Nam muốn đất nước họ có quan hệ tốt với Hoa Kỳ.
Ngay trước ngày nhà lãnh đạo Mỹ đi Việt Nam, hôm 20/5/16 một nhóm 40 trí thức và nhân sĩ trong đó có giáo sư Tương Lai, bác sĩ Huỳnh Tấn Mẫm, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, nhà thơ Hoàng Hưng, giáo sư Nguyễn Văn Hạnh, linh mục Huỳnh Công Minh, nhà báo Tống Văn Công v.v… đã gửi thư cho Tổng thống Obama nêu lên quan ngại về chính sách bá quyền của Trung Quốc đối với một số lãnh đạo Việt Nam, cùng hành động hung hăng trên Biển Đông, nên đã thỉnh cầu Mỹ bỏ cấm vận vũ khi sát thương và họ hiểu rằng điều đó đi đôi với việc Hà Nội tôn trọng các quyền căn bản của dân mà nhiều người Việt cũng đang lên tiếng đòi hỏi.
Những người ký tên vào lá thư hy vọng sự có mặt của Tổng thống Obama tại Việt Nam sẽ là bước đột phá cho cơ hội thay đổi tại Việt Nam, như khẩu hiệu “Change – Yes, we can” của ông Obama đưa ra khi tranh cử cách đây tám năm, mà nay “đã trở thành phương châm hành động của chúng tôi trong cuộc đấu tranh cho tự do và dân chủ mà chúng tôi đang dấn bước”. Phần kết của lá thư viết.
Một quốc gia được coi là bạn của Hoa Kỳ khi có chung tầm nhìn về vị trí chiến lược, về quyền lợi kinh tế và về những giá trị phổ quát của tự do và dân chủ. Ba yếu tố đó làm nên thế chân kiềng trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Sau chuyến đi Việt Nam của Tổng thống George W. Bush năm 2006, mười năm sau mới có một tổng thống Mỹ đến thăm. Nếu cho rằng quan hệ Mỹ - Việt là nồng ấm thì đó là khoảng thời gian quá lâu để cho một lãnh đạo Hoa Kỳ thăm Việt Nam, khi mà Tổng thống Obama đã công du châu Á cả chục lần trong hai nhiệm kỳ.
Nay với nền tảng quan hệ mới được đặt ra trong chuyến đi tuần này của Tổng thống Barack Obama, hy vọng trong tương lai gần sẽ có những tiến bộ đột phá giúp cho lãnh đạo tương lai của Hoa Kỳ, là Donald Trump hay Hillary Clinton, sớm có cơ hội đến Việt Nam để củng cố thêm cho quan hệ song phương.
Để có những đột phá trong quan hệ Mỹ - Việt tùy thuộc vào Hà Nội và chính người dân Việt nếu họ muốn làm nên lịch sử.
* Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Bùi Văn Phú
Tác giả dạy đại học cộng đồng và hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.
http://www.voatiengviet.com/content/tong-thong-obama-va-tuong-lai-quan-he-my-viet/3345364.html
Carl Thayer: Việt Nam là câu chuyện thành công của Mỹ ở châu Á
Giáo sư người Australia Carl Thayer dự đoán chính sách của Mỹ đối với Việt Nam sẽ có tính liên tục sau khi ông Obama rời ghế tổng thống Mỹ.
carl-thayer-viet-nam-la-cau-chuyen-thanh-cong-cua-my-o-chau-a
Chủ tịch nước Trần Đại Quang (phải) và Tổng thống Mỹ Barack Obama trong cuộc hội đàm ở Hà Nội. Ảnh: Reuters
Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, trao đổi về kết quả chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama và triển vọng quan hệ Việt - Mỹ.
- Quan hệ Việt - Mỹ sẽ thay đổi như thế nào sau chuyến công du của Tổng thống Obama?
- Chủ tịch nước Việt Nam và Tổng thống Mỹ đã cam kết tăng cường hợp tác trên tất cả lĩnh vực cùng quan tâm, đã được nêu trong thỏa thuận về Đối tác Toàn diện năm 2013, trong các lĩnh vực tác kinh tế, giáo dục, khoa học và công nghệ, y tế, an ninh, quốc phòng, giao lưu nhân dân, nhân quyền, hỗ trợ nhân đạo và xử lý hậu quả chiến tranh Việt Nam. Họ đã thống nhất thiết lập một cơ chế cấp cao giám sát hợp tác song phương theo thỏa thuận này.
Là một cường quốc quốc tế, Mỹ sẽ tìm cách thúc đẩy quan hệ với Việt Nam trong tương lai. Mỹ coi trọng vai trò mang tính xây dựng của Việt Nam trong vấn đề an ninh khu vực và thế giới, mong muốn hợp tác với Việt Nam để giải quyết các vấn đề toàn cầu, từ biến đổi khí hậu, đối phó khủng bố, cho đến không phổ biến vũ khí hạt nhân.
- Chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam mang lại gì cho chính sách tái cân bằng của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương?
- Chuyến thăm của ông Obama tới Việt Nam là nhằm thể hiện một trong những câu chuyện thành công của chính sách mang dấu ấn ông Obama - tái cân bằng ở châu Á.
Việt Nam là một trong những câu chuyện thành công của ông Obama ở châu Á. Năm 2013, hai bên đã ký Thỏa thuận về Đối tác Toàn diện. Năm 2015, hai bên ra tuyên bố về tầm nhìn chung quan hệ quốc phòng Việt - Mỹ. Tổng thống Obama và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ra tuyên bố về tầm nhìn chung, thể hiện sự tôn trọng thể chế chính trị của nhau. Việt Nam cũng đã ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào đầu năm nay.
Chính sách tái cân bằng của ông Obama đã chứng kiến hợp tác quốc phòng gia tăng trong một số lĩnh vực như hoạt động của hải quân, để thực hành Quy tắc về Chạm trán Bất ngờ trên biển (CUES). Mỹ đã hỗ trợ một phần để giúp Việt Nam phát triển năng lực của lực lượng tuần duyên và kiểm ngư.
Mỹ đang hỗ trợ Trung tâm Gìn giữ Hòa bình Việt Nam để giúp Việt Nam triển khai một bệnh viện dã chiến cấp hai cho hoạt động của Liên Hợp Quốc ở châu Phi. Hai bên cũng nhất trí hợp tác trong đối phó với biến đổi khí hậu, kiểm soát dịch bệnh và buôn bán động vật hoang dã.
- Triển vọng quan hệ kinh tế và thương mại Việt - Mỹ sau chuyến thăm của ông Obama?
- Thương mại Việt - Mỹ đã phát triển mạnh mẽ trong thập kỷ qua. Cùng lúc đó, Việt Nam có thâm hụt thương mại lớn và ngày càng gia tăng với Trung Quốc. Hàng hóa Việt Nam cần tiếp tục tiếp cận thị trường Mỹ. Tổng thống Obama nói rằng Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Mỹ đứng thứ 7 trong top 10 nhà đầu tư ở Việt Nam nhưng vẫn chưa bằng Nhật Bản hay Hàn Quốc.
Việt Nam, Mỹ cùng 10 nước khác đã đàm phán xong TPP và ký kết thỏa thuận này. Bước tiếp theo là đợi Quốc hội Việt Nam phê chuẩn, có khả năng vào tháng 6 tới. Quốc hội Mỹ cũng cần phê chuẩn hiệp định này.
Hiện không thể xác định Quốc hội Mỹ sẽ làm gì từ nay đến cuộc bầu cử tổng thống vào cuối năm và ngay cả trong giai đoạn từ cuộc bầu cử cho tới tháng 1/2017, khi tổng thống mới nhậm chức.
Tổng thống Obama lạc quan về triển vọng quốc hội Mỹ phê chuẩn hiệp định này. Nhưng trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ hiện nay, bà Hillary Clinton từ một người ủng hộ TPP đã bắt đầu chuyển sang xu hướng chỉ trích. Còn ông Donald Trump giữ lập trường cực đoan hơn, ông ấy phản đối tất cả hiệp định thương mại đa phương. Bởi vậy, Việt Nam có thể hy vọng vào những điều tốt đẹp nhất nhưng cũng phải chuẩn bị cho những điều ngược lại liên quan tới TPP.
- Quan hệ Việt - Mỹ được tăng cường có tác động thế nào đến khu vực?
- Nếu chỉ xét riêng đến khu vực Đông Nam Á, Việt Nam ngày càng giữ vị trí cao hơn trong ưu tiên của Mỹ, vì vai trò xây dựng của Việt Nam trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), và các hoạt động đa phương liên quan đến ASEAN (chẳng hạn như cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng ASEAN+) và tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á.
Cả Việt Nam và Mỹ đều quan tâm đến việc giải quyết tranh chấp hàng hải ở Biển Đông và các vấn đề môi trường liên quan đến khu vực sông Mekong. Mỹ xem Việt Nam như một đối tác thúc đẩy trật tự khu vực dựa trên luật pháp, để duy trì luật pháp quốc tế bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
- Dự đoán chính sách của tân tổng thống Mỹ đối với Việt Nam?
- Nếu bà Hillary Clinton đắc cử tổng thống, sẽ có tính liên tục trong chính sách của Mỹ đối với Việt Nam. Bà Clinton có thể rút lại những lời chỉ trích về TPP một khi đã vào Nhà Trắng. Ngay cả khi đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát ở thượng viện Mỹ, bà cũng có thể làm việc với họ, vì họ thường ủng hộ thương mại tự do.
Donald Trump là một người hoàn toàn khác. Ông ấy muốn đặt nước Mỹ lên hàng đầu và muốn Mỹ là một nước "không thể đoán trước".
Dù tổng thống Mỹ mới có là ai thì người đó cũng cần khoảng 100 ngày để xem xét lại chính sách, lấp đầy chỗ trống chính trị ở Nhà Trắng và chính phủ, và thiết lập các ưu tiên. Tin tốt là Việt Nam không giữ thứ hạng cao trên "radar có vấn đề" của tân tổng thống Mỹ.
Tổng thống mới của Mỹ sẽ phải đối phó với cuộc xung đột ở Trung Đông bao gồm Iraq, Syria và cả Nga và Trung Quốc. Điều này có nghĩa rằng những di sản của ông Obama sẽ có tính liên tục hơn là thay đổi, trong quan hệ với Việt Nam.
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/phan-tich/carl-thayer-viet-nam-la-cau-chuyen-thanh-cong-cua-my-o-chau-a-3409280.html
Image copyright Getty Images Image caption Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama tới VN đã gây ra một cơn sốt, theo tác giả.
Những ngày qua, tin tức, bình luận về chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama tới Việt Nam hầu như phủ hết cả truyền thông trong và ngoài nước. Thậm chí có người còn gọi là “Obamania” hay “cơn sốt Obama”.
Tôi thì chú ý đặc biệt đến bài diễn văn của Tổng thống Obama vì nó thể hiện rõ thông điệp của ông tới người dân cũng như tới nhà cầm quyền. Bài diễn văn tuyệt hay mà tôi đã đọc đi đọc lại nhiều lần. Nó bao quát hầu như toàn bộ các vấn đề vĩ mô của Việt Nam và quan hệ Việt Mỹ.
Với vị thế của ông, với sự hâm mộ của người dân Việt Nam dành cho ông, khi được phát biểu công khai, Obama đã ảnh hưởng tới hàng triệu người, thậm chí hàng chục triệu người dân Việt.
Không một ai trong giới cầm quyền của Việt Nam có thể làm được như vậy. Cũng không có ai trong giới đấu tranh dân chủ có thể làm được như vậy.
Người sĩ quan an ninh này nói phong cách gần gũi của Tổng thống Bush khác xa với dàn lãnh đạo của đảng cộng sản cứ “một bước là ngựa xe, đứng đi quân hầu chật” (thơ Phùng Quán) mà ông và các sĩ quan an ninh khác có nhiệm vụ bảo vệ
Th.S Nguyễn Tiến Trung
Tầm quan trọng của quyền công dân, quyền con người như quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận, tự do lập hội và hội họp, tự do ứng cử và bầu cử thì người dân các nước khác được học ngay từ trường học nhưng còn lạ lẫm ở Việt Nam. Do đó, diễn văn công khai của Tổng thống Obama có tác dụng khai phóng rất lớn cho cả viên chức trong chính quyền lẫn dân thường.
Rất nhiều người đã phân tích và ca ngợi nhiều điểm trong bài diễn văn của ông Obama. Trong bài viết này tôi chỉ phân tích về tầm nhìn để đi tới dân chủ hóa đã được gói ghém đầy ẩn ý trong bài diễn văn.
Đối tác không đối địch Hai cựu thù Việt - Mỹ đã bình thường hóa quan hệ từ lâu và hiện nay là đối tác toàn diện của nhau. Vậy thì tại sao đến giờ này các lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam vẫn chưa “bình thường hoá quan hệ” với chính đồng bào của mình?
Tại sao nhà cầm quyền vẫn nhìn nhân dân như kẻ thù, nhìn đâu cũng thấy “thế lực thù địch”? Tại sao dân thực hiện các quyền hiến định của mình như tự do ngôn luận, tự do lập hội, tự do ứng cử thì ra sức ngăn chặn, đàn áp?
Nói đi cũng phải nói lại, một số người vẫn đòi phải “trả thù”, “tiêu diệt Cộng sản”, đòi loại bỏ hoàn toàn đảng cộng sản. Điều này đã tạo cớ cho thành phần cơ hội, bảo thủ trong đảng cộng sản lo lắng và quyết tâm bảo vệ chế độ chuyên chính tới cùng. Lòng thù hận đó khiến họ có cớ để dán nhãn “thế lực thù địch” cho bất kì ai có chính kiến khác với đảng cộng sản.
Image caption Cực Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush 'rất dễ mến' và 'hòa đồng', theo tác giả. Tôi xin kể lại một kỉ niệm của tôi với ngành an ninh. Trong thời gian tôi bị bắt, một sĩ quan an ninh đã kể cho tôi nghe về kỉ niệm khi ông được giao nhiệm vụ bảo vệ Tổng thống Mỹ George W.Bush vào tháng 11 năm 2006 tại Sài Gòn. Ông nói Tổng thống Bush rất dễ mến và hòa đồng, ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn, ông Bush đã cầm đầu lân nhảy múa với các em nhỏ.
Người sĩ quan an ninh này nói phong cách gần gũi của Tổng thống Bush khác xa với dàn lãnh đạo của đảng cộng sản cứ “một bước là ngựa xe, đứng đi quân hầu chật” (thơ Phùng Quán) mà ông và các sĩ quan an ninh khác có nhiệm vụ bảo vệ.
Tổng thống Mỹ Bush đã khiến người sĩ quan an ninh này trở nên hâm mộ “nền dân trị Mỹ” (tựa sách của Alexis de Tocqueville).
Cũng trong thời gian tôi bị bắt, có sĩ quan an ninh đã bỏ nghề vì nhận ra lý tưởng xã hội công bằng của đảng cộng sản đã bị phản bội. Ông không chấp nhận phải làm những việc bất lương, bức hiếp dân lành, đàn áp nhân sĩ, trí thức dân chủ.
Nói như vậy để thấy rằng ngay cả những sĩ quan an ninh, “thanh gươm và lá chắn” cho chế độ, cũng nhận thức được rất rõ nhu cầu bức thiết phải dân chủ hóa đất nước. Họ cũng muốn được sống tự do, được là chính mình, không phải làm những việc trái pháp luật, trái lương tâm.
Người Việt là đồng bào Chúng ta đã chỉ ra rằng hòa bình có thể tốt hơn chiến tranh đến mức nào. Chúng ta đã chỉ ra rằng tiến bộ và nhân phẩm được thúc đẩy mạnh mẽ nhất bằng hợp tác chứ không phải bằng xung đột
Tổng thống Obama đã chỉ ra cách thức để hai bên, một bên là đảng viên cộng sản, kể cả các sĩ quan an ninh, và một bên là người dân thường, kể cả giới đấu tranh dân chủ có thể cùng nhau đi tới để chuyển hóa đất nước qua việc nhắc lại lời của thiền sư Thích Nhất Hạnh: cả hai bên đều cần thay đổi để đối thoại chân thành với nhau.
Thay đổi đó là gì, đó là không nên coi nhau là kẻ thù hay “thế lực thù địch” mà là bạn bè, và đúng hơn nữa, là đồng bào.
Ngay cả khi giới lãnh đạo cộng sản không dám đưa tay ra bắt thì phía những người dân, mà tiên phong là giới đấu tranh dân chủ, hãy chủ động chìa tay ra trước một cách chân thành.
Đảng ANC và Nelson Mandela ở Nam Phi đã làm được chuyện đó. Đảng NLD và Aung San Suu Kyi ở Miến Điện cũng đã làm được như vậy.
Điều đó đòi hỏi tính kiên nhẫn và bao dung rất lớn, cũng như đòi hỏi lực lượng dân chủ ôn hòa, nghĩa là kể cả các đảng viên cộng sản và các sĩ quan an ninh thật sự vì nước vì dân, phải hết sức đông đảo để hậu thuẫn cho sự chuyển đổi dân chủ trong hòa bình.
Tổng giám mục Desmond Tutu ở Nam Phi đã nói: “Không có tha thứ sẽ không có tương lai. Tha thứ không phải là cái gì mang tính thiêng liêng mơ hồ. Điều đó là chính trị thực tiễn.”
Getty Images Ông Obama giao lưu với công chúng trong chuyến thăm Việt Nam mới đây từ 23-25/5/2016.
Tổng thống Obama cũng khẳng định lại điều đó trong bài diễn văn: “khi nhiều cuộc tranh chấp tưởng chừng không thể giải quyết được, tưởng chừng như sẽ không bao giờ kết thúc, chúng ta đã chỉ ra rằng con tim có thể làm thay đổi và có thể có một tương lai khác, khi chúng ta không chấp nhận làm tù nhân của quá khứ nữa.
"Chúng ta đã chỉ ra rằng hòa bình có thể tốt hơn chiến tranh đến mức nào. Chúng ta đã chỉ ra rằng tiến bộ và nhân phẩm được thúc đẩy mạnh mẽ nhất bằng hợp tác chứ không phải bằng xung đột.”
Tại sao không làm được?
Khởi điểm để đối thoại chính là những điểm mà tất cả các bên đều đồng thuận, đó chính là “nhân dân làm chủ”, là những quyền công dân, quyền con người hết sức căn bản đã ghi trong hiến pháp do chính đảng cộng sản ban hành như quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội và hội họp, tự do ứng cử và bầu cử.
Tổng thống Obama cho rằng “việc duy trì những quyền này là biểu hiện đầy đủ nhất của nền độc lập mà rất nhiều quốc gia trân trọng”. Rõ ràng là như vậy vì không thể nói một quốc gia độc lập mà nền chính trị lại phụ thuộc vào chỉ duy nhất một đảng, người dân không có tự do.
Sĩ quan an ninh và giới đấu tranh dân chủ sẽ nối vòng tay lớn với nhau, đảng viên cộng sản và dân thường cũng sẽ nối vòng tay lớn với nhau. Người Việt đoàn kết thì nước Việt sẽ dân chủ, giàu mạnh “Hai nước chúng ta từng đánh nhau nhưng giờ đây sát cánh bên nhau để giúp đỡ những nước khác cùng đạt được hòa bình” (Obama). Vậy thì tại sao cùng là đồng bào với nhau, người Việt Nam lại không làm được như vậy?\
Dù chính kiến có khác nhau, dù đã từng đi đàn áp hay từng bị đàn áp, chúng ta vẫn có thể cùng nhau “dựng lại người, dựng lại nhà” (Trịnh Công Sơn).
Đa nguyên nhưng phải hợp tác để cùng nhau xây dựng lại đất nước, cùng nhau kiến tạo một Việt Nam tương lai dân chủ, giàu mạnh. Đó chính là con đường đất nước này phải đi, đó chính là con đường Việt Nam.
Dù vậy, cũng cần phải thực tế như Tổng thống Obama đã nói: ”việc hiện thực hóa hoàn toàn viễn cảnh tôi vừa mô tả hôm nay sẽ không xảy ra ngay lập tức, và nó cũng không phải là tất yếu. Sẽ có những vấp váp và những bước lùi trên đường đi. Sẽ có những lúc hiểu lầm. Cần phải có những nỗ lực bền bỉ và đối thoại chân thành để hai bên đều tiếp tục thay đổi.”
Tổng thống Obama cũng mượn bài hát Nối Vòng Tay Lớn của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn để nhắc chúng ta: “mở rộng lòng mình và nhìn thấy tình người của chúng ta trong nhau”.
Image copyright JIM WATSON AFP Getty Images
Tổng thống Obama có cuộc tiếp xúc với một số cá nhân, tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam trong chuyến thăm ba ngày. Sĩ quan an ninh và giới đấu tranh dân chủ sẽ nối vòng tay lớn với nhau, đảng viên cộng sản và dân thường cũng sẽ nối vòng tay lớn với nhau. Người Việt đoàn kết thì nước Việt sẽ dân chủ, giàu mạnh.
Để kết bài, tôi xin nhắc lại lời của ông Obama: “Tài năng của các bạn, nghị lực của các bạn, những giấc mơ của các bạn – chính là trong những thứ đó, Việt Nam có tất cả những điều mà đất nước này cần để trở thành phồn vinh. Các bạn nắm trong tay vận mệnh của mình. Đây là thời khắc của các bạn.”
Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một nhà vận động cho dân chủ hóa ở Việt Nam, cựu tù nhân chính trị, hiện đang sinh sống tại Sài Gòn.
http://www.bbc.com/vietnamese/forum/2016/05/160528_nguyentientrung_obamania
'Người Việt tìm thần tượng' ở Obama
26 tháng 5 2016 Cập nhật lúc 23:35 ICT
Một chuyên gia xã hội học nói trong Bàn tròn thứ Năm hôm 26/5/2016 của BBC rằng, người Việt Nam 'đang thiếu, đang khát khao' một thần tượng thật sự.
"Cơn sốt Obama cho thấy người dân Việt Nam đang thiếu một thần tượng. Thần tượng mà họ cảm thấy gần gũi, thần tượng mang lại, đáp ứng lại những nhu cầu, mong mỏi, khát vọng của họ về tự do, về phát triển, về chủ quyền, về giáo dục, tất cả mọi thứ," Tiến sỹ Khuất Thu Hồng nói.
Trong khi đó, nhà vận động xã hội dân sự Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A cho rằng giữa lãnh đạo và người dân Việt Nam vẫn có khoảng cách quá lớn, và tác phong của nhiều vị lãnh đạo vẫn như của 'vài chục năm trước'.
Khoảng cách giữa dân với lãnh đạo, nếu không được xử lý khéo léo, có thể dẫn tới bất ổn xã hội không đáng có, theo nhà vận động.
Ông khẳng định "không một người đấu tranh dân chủ, nhân quyền ở Việt Nam nào muốn có sự bất ổn, mà đều muốn có sự phát triển, hài hòa.
"Bản thân chính quyền phải mạnh lên. Chính phủ phải có niềm tin ở chính mình, rồi tạo nên niềm tin trong nhân dân," Tiến sỹ Quang A nói.
Bà Khuất Thu Hồng cũng trả lời câu hỏi của người dẫn chương trình Quốc Phương về việc liệu người Việt Nam có sính ngoại không, khi chào đón nồng nhiệt vị Tổng thống Hoa Kỳ.
Xem toàn bộ chương trình tại: http://bit.ly/1TDHNa7
http://www.bbc.com/vietnamese/multimedia/2016/05/160526_obamania_in_vietnam_hangout
Obama và những bài phát biểu lay động lòng người
Tổng thống Obama đã truyền đi những thông điệp mạnh mẽ cho các thanh niên quốc tế khi công du nước ngoài.
obama-va-nhung-bai-phat-bieu-lay-dong-long-nguoi
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã trò chuyện với các thanh niên Việt Nam tại TP HCM. Ảnh: Thoại Hà
Sáng 25/5, Tổng thống Mỹ Obama đã có cuộc gặp gỡ và trả lời các câu hỏi của thành viên tổ chức YSEALI (Sáng kiến Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á) tại TP HCM. Ông đã chia sẻ câu chuyện về cuộc đời mình, từ một cậu bé nổi loạn trở thành tổng thống Mỹ.
"Các bạn đừng quá lo lắng suy nghĩ mình sẽ trở thành người như thế nào. Ngay cả người thành công nhất thế giới cũng không nghĩ mình sẽ trở thành người giàu có", ông nói và khuyên các bạn trẻ "hãy quyết định xem bạn quan tâm gì nhất và dành năng lượng cho nó".
Đây không phải là lần đầu tiên ông Obama có bài phát biểu truyền cảm hứng cho giới trẻ khi công du nước ngoài. Tổng thống Obama hồi tháng 4 khuyên giới trẻ Anh "đừng bi quan và hoài nghi" khi phát biểu trước 550 thanh niên ở London.
"Các bạn là một thế hệ coi hội nhập và toàn cầu hóa không phải là mối đe dọa, mà là cơ hội", ông Obama nói.
Ông cũng kêu gọi giới trẻ châu Âu đóng góp nhiều hơn cho thế giới. "Chính các bạn, những người trẻ của châu Âu, giúp quyết định dòng chảy lịch sử sẽ trôi về đâu. Đừng nghĩ rằng sự tự do, thịnh vượng, hay trí tưởng tượng của các bạn chỉ giới hạn trong cộng đồng, dân tộc hay nước bạn. Bạn có thể đóng vai trò lớn hơn. Bạn có thể giúp chúng ta lựa chọn một lịch sử tốt hơn", ông nói.
Trong chuyến thăm lịch sử đến Cuba hồi tháng ba, ông Obama bắt đầu bài phát biểu tại Havana bằng câu thơ: "Cltivo una rosa blanca" (Tôi trồng một bông hoa hồng trắng). Đây là câu đầu tiên trong bài thơ cùng tên của nhà thơ Cuba yêu nước nổi tiếng Jose Marti, nói về mong muốn thiết lập tình hữu nghị với cả bạn bè và kẻ thù.
Video: Obama đọc thơ Cuba
Đó là bài thơ mà tất cả học sinh Cuba đều học ở trường tiểu học, là một phần của tâm hồn Cuba. Khi tổng thống Mỹ đọc câu thơ này, ông Obama đã thực sự thể hiện ông đến Cuba để "chôn vùi những tàn tích cuối cùng của Chiến tranh Lạnh", Sun Sentinel viết.
Ông kêu gọi giới trẻ Cuba hướng về tương lai với hy vọng và kêu gọi họ xây dựng những điều mới mẻ. Ông cũng kêu gọi những người Mỹ gốc Cuba tìm về nguồn cội. "Tương lai của người Cuba phải nằm trong tay người Cuba", ông nói.
Bài phát biểu trước giới trẻ gây chú ý nhất trên truyền thông của tổng thống Mỹ là cuộc diễn thuyết 40 phút trước các thanh niên Kenya tại một sân vận động, trong chuyến thăm quê cha tháng 7/2015.
Tổng thống Mỹ Obama phát biểu tại Kenya tháng 7/2015. Ảnh: Reuters
Ông kể lại chuyến đi đầu tiên đến Kenya vào năm 1998, khi còn là một sinh viên luật trẻ, tìm hiểu nguồn cội của mình. Ông nói
lịch sử hỗn loạn của Kenya và nhắc đến sự thất vọng của cha mình khi trở về Kenya sau khi được giáo dục ở Mỹ.
Ông Obama nhấn mạnh Kenya giờ đã thay đổi. "Người Kenya trẻ và tham vọng ngày nay không cần phải làm những gì cha tôi đã làm - rời khỏi quê hương để được giáo dục tốt hơn và tiếp cận nhiều cơ hội hơn. Vì sự tiến bộ của Kenya, vì tiềm năng của các bạn, các bạn có thể xây dựng tương lai ngay tại đây, ngay bây giờ", ông nói. Khán giả nổ tràng pháo tay giòn giã để hưởng ứng.
ng tiến bộ và có nhiều cơ hội hơn. Tổng thống Mỹ nhắc đến một số vấn đề của Kenya như hủ tục, bất bình đẳng với phụ nữ, tảo hôn, căng thẳng sắc tộc và tham nhũng. Không thể nào diện tận gốc tham nhũng chỉ bằng những điều luật cứng rắn, ông nói. "Nó đòi hỏi phải có sự cam kết của toàn quốc gia, của cả các lãnh đạo và người dân để thay đổi thói quen và văn hóa", ông nhấn mạnh.
Theo Time, điều khiến khán giả ngạc nhiên và thích thú là ông Obama dành vài phút để nói về bất bình đẳng với phụ nữ, quyền được đi học của bé gái, và thậm chí đến tục cắt âm vật, vẫn còn được thực hành tại một số nơi ở Kenya. "Đối xử với phụ nữ và bé gái như công dân hạng hai là truyền thống xấu", ông khẳng định.
Sinh viên y khoa James Mugo, người được bắt tay ông Obama, nói rằng giới trẻ Kenya sẽ khắc sâu thông điệp của ông vào tận trái tim. "Bài diễn văn của Tổng thống Mỹ Obama đã cho chúng tôi sự khích lệ để làm cho đất nước tươi đẹp hơn", anh nói.
Phương Dung
http://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/nhung-cau-noi-cua-obama-duoc-nguoi-viet-vo-tay-khong-ngot-3408277.html
Một số ấn tượng khác về cuộc viếng thăm của Tổng thống Obama
Trần Ngọc Cư
Nếu có một cái gì đáng kể nhất trong cuộc thăm viếng của ông Obama tại Việt Nam, đó là việc hàng trăm ngàn công dân Việt Nam ùa ra phố hân hoan chào đón vị Tổng thống Mỹ. Một sự bày tỏ tình cảm tự phát, không có chỉ thị từ trên, không cờ quạt, không biểu ngữ. Tôi thấy đây là một cuộc biểu tình đúng nghĩa nhất, tự do nhất, để gửi thông điệp chống chủ nghĩa bành trướng Trung Quốc và, với khát vọng dân chủ, bày tỏ thái độ rõ ràng nhất đối với chế độ độc tài toàn trị mà người dân đã nhẫn nhục chịu đựng quá lâu.
Tôi biết Sài Gòn đang nhớ nhung
Cái thời còn lệ thuộc Tây phương.
“Thực dân, đế quốc” thành thần tượng
Của những người dân đã hết đường.
Tôi không tập trung vào phong cách ngoại giao của một chính khách thượng thặng như ông Obama trong việc ông trích dẫn từ Lý Thường Kiệt, đến Truyện Kiều, đến ca dao tục ngữ, đến các danh nhân hiện đại như thiền sư Thích Nhất Hạnh hay nhà toán học Ngô Bảo Châu. Hẳn nhiên, tôi khâm phục ông Obama và người cộng sự của ông chịu khó nghiên cứu cái tâm thức (psychie) Việt Nam để nắm bắt được họ muốn nghe ông nói những gì. Điều mà tôi biết ơn nhất ở ông Obama là ông đã thành thật nói ra điều này: Các anh hãy dựa vào sức mình là chính, chúng tôi không can thiệp vào công việc nội bộ của các anh. Phần còn lại chỉ là, “Lời nói không mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Không hơn không kém.
Tôi không tin tưởng gì ở việc Mỹ tháo gỡ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho một Nhà nước từng tỏ ra rất cuồng nhiệt trong việc đàn áp người dân yêu nước chỉ vì đảng cầm quyền sợ mất tình đồng chí với Trung Cộng. Bất cứ một quốc gia nào muốn bảo vệ lãnh thổ, chống ngoại xâm, đều cần đến hai thành tố không thể thiếu trong sức mạnh quốc phòng: khí tài và người cầm súng. Vấn đề là, khi anh đẩy nhân dân vào thế thù địch, thì ai sẽ là người chịu hi sinh cầm súng cho anh? Trên thực tế, một nước nhỏ muốn chọi lại một nước lớn tất yếu phải tiến hành chiến tranh nhân dân, như lịch sử đã từng chứng minh từ Bạch Đằng đến Điện Biên Phủ. Chiến tranh nhân dân trong định nghĩa ngắn nhất, mỗi người dân là một người lính.
Tuổi đời đã cho phép tôi chứng kiến một quân đội được trang bị đến tận răng với vũ khí hiện đại, có một hải quân đứng hàng thứ 8 trên thế giới, đã rã ngũ, buông súng đầu hàng, để lại cho “bên thắng cuộc” một số lượng vũ khí vào năm 1975 được định giá 5 tỉ Mỹ kim. Không có hậu thuẫn của đại đa số nhân dân, vũ khí chỉ còn là sắt thép vô dụng. Đấy là, nếu nhìn vào kính chiếu hậu của lịch sử, Việt Nam Cộng Hoà tuy chỉ là một “lesser evil”, nhưng còn sáng giá nhiều lần hơn so với chế độ hiện nay về tự do, dân chủ.
Khi Mỹ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, giới lãnh đạo Nam Trung Hải chỉ cần có một ý thức lịch sử tối thiểu thôi, họ cũng có thể yên chí ngồi vo bụng phệ cười thầm, vì biết chắc rằng, nếu trong muôn một tiếng súng của cuộc xung đột Việt-Trung nổ ra chỉ vài ngày thôi, các kho vũ khí made in USA, Russia, India, Israel, v.v. đáng giá hàng chục tỉ đôla ấy sẽ lọt vào tay của họ. Nhưng trên thực tế, tại cái nước còn được gọi Việt Nam hiện nay, người Tàu muốn chi được nấy, thậm chí còn thiết lập được nhiều mật khu trên đất nước ta, tội tình gì Trung Cộng phải dùng đến chiến tranh cho mang tiếng.
Mọi người đều biết rằng công nghiệp quốc phòng là một trong những công nghiệp lớn nhất, thuê mướn nhiều công nhân nhất, hiếm hoi còn lại trên lãnh thổ USA hiện nay. Việc tháo gỡ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cũng nằm trong nỗ lực tạo thêm công ăn việc làm cho người dân Mỹ, làm quân bình một phần nào sự chống đối TPP, mà các ứng viên như Donald Trump của Cộng hòa và Bernie Sanders của Dân chủ đang hô hào trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.
T. N. C.
Tác giả gửi BVN.
http://boxitvn.blogspot.ca/2016/05/mot-so-tuong-khac-ve-cuoc-vieng-tham.html#more
Báo Mỹ nói gì về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama?
Tổng thống Obama vẫy chào từ Air Force One.
Tổng thống Obama vẫy chào từ Air Force One.
16.05.2016
Chuyến đi thăm Việt Nam của Tổng thống Obama vào tuần tới đã khiến giới truyền thông Mỹ chú ý nhiều hơn tới các vấn đề trong quan hệ Việt-Mỹ.
Một số tờ báo có uy tín đã đăng bài xã luận nói lên quan điểm của họ về ý nghĩa của chuyến đi thăm Việt Nam, về vấn đề Tổng thống Obama nên đề cập những đề tài gì với giới lãnh đạo Hà Nội.
Báo New York Times số ra ngày 15/5 nói rằng trong khi đối với Tổng Thống Obama, chuyến đi này là một cơ hội để củng cố chính sách xoay trục sang Châu Á, và tăng cường quan hệ kinh tế và an ninh với Việt Nam, một quốc gia đang ngày càng đóng một vai trò quan trọng hơn trong khu vực, thì những hình ảnh quanh chuyến đi sẽ gợi nhớ lại thời kỳ chiến tranh và khơi lại những vết thương chưa lành đối với các chiến binh Mỹ từng chiến đấu tại Việt Nam, trong đó có cựu Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel.
Tờ báo dẫn lời ông Chuck Hagel nói rằng ông đang chuẩn bị tinh thần để trực diện với những hình ảnh và những bài báo sẽ khơi lại những ký ức đau thương của thời chiến. Ông Hagel phục vụ 1 năm tại Việt Nam và cho rằng thời gian 12 tháng đó đã trở thành một thời kỳ quyết định trong cuộc sống của ông, và là một yếu tố trong mọi hành động của ông trong cương vị là một Thượng nghị sĩ và sau này một Bộ trưởng trong nội các.
Ông Hagel nói trong một cuộc phỏng vấn rằng hãy còn những “bóng ma của chiến tranh” sau hơn 40 năm từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc, và cuộc chiến vẫn gây nhiều tranh cãi về Việt Nam tại Hoa Kỳ.
Đối với một số cựu chiến binh khác, chuyến đi của Ông Obama là một cơ hội để nhắc nhở rằng đã hai thế hệ người Mỹ lớn lên từ sau cuộc chiến, và nên bỏ lại sau lưng những vấn đề của quá khứ.
Blogger Nguyễn Hữu Vinh (tức Anh Ba Sàm) và trợ lý Nguyễn Thị Minh Thúy trong phiên tòa xét xử tại Hà Nội, ngày 23 tháng 3, 2016.
Blogger Nguyễn Hữu Vinh (tức Anh Ba Sàm) và trợ lý Nguyễn Thị Minh Thúy trong phiên tòa xét xử tại Hà Nội, ngày 23 tháng 3, 2016.
Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, trong chuyến đi này, Tổng Thống Obama có phần chắc sẽ hướng về tương lai nhiều hơn là quá khứ, ông sẽ đề cập tới Hiệp định Hợp tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, ca ngợi sự hợp tác giữa hai nước về vấn đề dọn sạch những tàn tích của chất độc Da Cam, một trong những vấn đề quan trọng đối với Việt Nam.
Nhưng nhiều cựu chiến binh như ông Bobby Muller, một cựu chiến binh bị thương tật và sau đó trở thành một nhà hoạt động phản chiến, vẫn bày tỏ giận dữ đối với hai nhà cựu lãnh đạo Mỹ thời chiến là Tổng Thống Richard Nixon và cố vấn thân cận nhất của ông Nixon là Henry Kissinger.
Một trong những vấn đề khúc mắc trong mối quan hệ hai bên là niềm tin nơi một số cựu chiến binh Mỹ, rằng hiện vẫn còn một số quân nhân Mỹ bị cầm giữ tại Việt Nam. trong một cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Sáu vừa rồi, một số tổ chức cựu chiến binh đòi Tổng Thống Obama phải nêu câu hỏi trực tiếp với giới lãnh đạo Việt Nam, liệu có còn tù binh Mỹ còn sống ở Việt Nam hay không?
Một trong các vấn đề gây tranh cãi khác, là vấn đề bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Tờ Washington Post hôm 13/5 đăng một bài báo với hàng tít "Ông Obama nên nói gì ở Việt Nam?” nói rằng trong khi tháo bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam là một bước hợp lý trong bối cảnh cuộc đối đầu với Trung Quốc ở Biển Đông, Tổng Thống Obama cần nhấn mạnh phải có những cải thiện thực sự về nhân quyền trước khi tiến hành với việc này.
Theo tờ báo, Việt Nam còn cần phải sửa đổi một số điều khoản trong Bộ Luật Hình sự Việt Nam vẫn được sử dụng để bắt bớ, bỏ tù nhiều blogger, nhà báo và các nhà hoạt động dân chủ khác.
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
x
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
Dân biểu Mỹ Alan Lowenthal thăm Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Tăng Thống Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, tháng 5/2015.
Washington Post cũng yêu cầu Tổng Thống Obama gặp gỡ một số nhà hoạt động đang bị sách nhiễu, đòi Hà Nội phải trả tự do cho Hoà Thượng Thích Quảng Độ, nhà lãnh đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, mới đây đã viết một lá thư gửi tới Tổng Thống Obama yêu cầu ông hãy “lên tiếng cho hàng ngàn người Việt Nam” đang bị trừng phạt vì đòi quyền tự do tôn giáo, dân chủ và nhân quyền.
Những gì nhà lãnh đạo Mỹ nói về vấn đề này, theo tờ báo là quan trọng, bởi vì Việt Nam không thể chỉ nhận mà không phải trả bất cứ giá nào.
Bài xã luận của báo New York Times hôm 14/5 nói “Hãy còn quá sớm để tháo bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam” với những lập luận tương tự. Bài xã luận nói rằng Tổng Thống Obama không nên cảm thấy bị buộc phải thoả mãn tất cả những đòi hỏi của chính quyền độc tài ở Việt Nam, mà phải cân nhắc và bảo đảm Việt Nam phải có những bước đáng tin cậy để giải quyết những hành động đàn áp nhân quyền.
Bài xã luận nói nếu Tổng Thống Obama tháo gỡ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, thì quốc hội nên thận trọng hơn. Giấy phép bán vũ khí cho Việt Nam phải được quyết định trên căn bản từng trường hợp một, như đối với tất cả các nước khác.
Theo Washington Post, New York Times, Thanhniennews.
http://www.voatiengviet.com/content/bao-my-noi-gi-ve-chuyen-tham-vietnam-cua-tong-thong-obama/3332129.html
Dư Luận Bàn Tán Về Phong Cách Tặng Hoa Cho TT Obama Của Hai Cô Gái Đại Diện Hà Nội Và Saigon Như Thế Nào?
Hai tổng thống Hoa Kỳ, hai cô gái Việt Nam, một cô gái VNCH, một cô gái CHXHCNVN, cách nhau 50 năm.
Khách Lạ Đúng là cô gái áo vàng vừa khúm núm, vừa lả lơi, như đã quen thói xin xỏ, quỵ lụy, nịnh bợ…. Thật là hèn quá! Cám ơn người đã sưu tầm được tấm hình quý của thời VNCH.
Bien Nguyen Phong thái cô gái áo trắng bắt tay TT Mỹ như một chính khách . Rất đáng ngưỡng mộ !
Ánh Hồng Cô gái áo vàng thiếu tự tin, thiết ngỉ ko biết điều kiện gì mà chọn cô gái có phong cách như vậy, hay là biểu cãm sự thùi mùi của con gái Việt Nam! Các bạn nghĩ có thich phong cách này ko , mình thi thich đứng với dáng vẽ tự nhiên tặng hoa gật chào bắt tay chào bằng tiếng Anh thật thân kính và duyên dáng
LanChi HoangKhách Lạ nhận xét quá đúng. Cô áo vàng đúng là kỳ quá. Giáo dục cs đã đào tạo ra những con người như vậy hay sao? Cười cợt lả lơi thật và thấy hèn hèn sao đó. Còn cô gái VNCH rất tươi và chững chạc. Ngay khi vc vào Nam năm 1975, tôi đã biết chúng sẽ phá hủy cả một nền giáo dục tốt đẹp của VNCH trước kia, chúng sẽ làm hỏng cả môt thế hệ trẻ. Đáng tiếc. Biết đến bao giờ người trẻ VN bây giờ có được một nền giáo dục và đạo đức tốt đẹp để sánh vai với thế giới một cách bình đẳng trong các phong thái đĩnh đạc, tư cách đáng trọng. Từ Kim Ngân, CT Quốc Hội cùng Obama cho cá ăn đã thể hiện một con người thiếu văn minh, thô lỗ cho đến cô áo vàng này, lã lơi nhí nhảnh vô duyên.
Phong cách của người Saigon vẫn khác
Tại Hà Nội , ra đón Tổng thống Obama chỉ là 1 con bé nhí nhố , tay chân vụng về , miệng cười thì toe toét , nhe hết cả răng ra , không hề biết thế nào là lịch sự và tôn trọng khi đại diện cho nước nhà ra tiếp đón 1 yếu nhân .
Bó hoa được trao tặng thì vừa to vừa đắt tiền nhưng chả mang ý nghĩa gì .
Tại Saigon , thì có người lớn tuổi đứng đắn ra đón Tổng thống , cô gái tặng hoa đi kèm thì biết đứng yên lặng 1 bên , cười không hở răng , điệu bộ trang nhã . Chiếc áo dài của 2 người cũng đúng là áo dài truyền thống , kín đáo mà sang trọng .
Bó hoa được trao tặng chỉ nhỏ và rẻ tiền thôi , nhưng là hoa sen , ẩn ý nói chúng tôi tuy phải sống trong bùn ( cộng sản ) nhưng chúng tôi vẫn là người Saigon , không nhiễm chút hôi tanh mùi bùn .
Còn riêng bà Kim Ngân chủ tịch quốc hội , thì qua cung cách cho cá ăn của mình , đã thể hiện rõ cho dù có xức hàng tấn nước hoa Chanel , thì bà vẫn khắm lặm mùi của Việt cộng .Ngoc Nhi Nguyen
Cô gái Việt đẹp xuyên thế kỷ
Mấy hôm nay báo đài khắp nơi ngập tràn tin TT Hoa Kỳ, thăm nước Việt Nam. Đảng CSVN đón tiếp TT Obama rất dè xẻn, so với Tập Cận Bình, được rước bằng 21 phát súng đại bác, dàn chào khủng, thảm đỏ lòm lòm, lại đặc cách lá cờ Tàu thêm một sao VN chư hầu. Với TT Obama chỉ có một lẵng hoa, và ông lặng lẽ vào xe. Có thể tình cảm của đảng dành cho TT Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ tới mức đó, hoặc lo sợ Bắc Kinh khiển trách, nên chỉ đơn sơ vậy thôi? Bù lại đảng ra lịnh toàn báo đài ngợi ca chuyến đi, đến hết bút mực, ca ngợi từ vết xe lăn bánh, tới từng gót chân TT bước đi, sáu tháng trước báo đài VN đăng nhát gừng về chuyến đi của Tập.
Phía người dân càng lạnh lùng hơn với Tập, chẳng những thế họ còn biểu tình, vẻ mặt vẻ mày Tập và gạch chéo tuồng mặt, nội dung khẩu hiệu: đuổi cổ TCB ra khỏi nước VN, “Hoàng Trường Sa của VN” đã đảo Trung Cộng xâm lược VN vv và vv. Người dân khinh bỉ, oán ghét Tập Cận Bình và Trung Quốc bao nhiêu, họ mến thương TT Obama và nước Mỹ bấy nhiêu. TCB đến VN chỉ có đảng CS VN nô lệ đón tiếp, ở riệt trong biệt phủ, TT Obama đi thăm và gặp gở rất nhiều, từ trí thức, tới chị bán trà đá cũng choàng vai chụp hình, trích: Chị Nguyễn Thu Trà, ở khu vực gần cổng chợ Mễ Trì Hạ, hiện là chủ quán trà đá cho hay, vào khoảng 13h15 thì Tổng thống Obama bất ngờ xuất hiện tại đây. Ông đã tham quan rồi vào quán trà đá của chị Trà, chị cũng được Tổng thống hỏi về công việc buôn bán cũng như cuộc sống hàng ngày. Sau câu chuyện, chị và nhiều người khác đã được chụp ảnh cùng với Tổng thống và những cái ôm thắm thiết.
Đón Obama bằng bó hoa giản dị. Ảnh Zing.vn
Thiết tưởng gỗ đá cũng đem lòng cảm mến, huống chi người.
Không phải đợi đến hôm nay, có chuyến đi của TT Obama, người Việt mình mới có cảm tình với nước Mỹ, từ lâu đã có mối giao hảo tốt đẹp. Đúng như những gì nhà sử học Dương Trung Quốc trả lời phỏng vấn đài truyền hình trong nước, rất tiếc qua trả lời phỏng vấn, ông DTQ hệ thống khá đầy đủ, nhưng thiếu một điều: Hoa Kỳ từng là đồng minh của VNCH, có gì sai trái đâu? Đất nước chia hai, miền Bắc theo chủ nghĩa Cộng Sản, chọn Liên Sô, Trung Cộng làm anh em, miền Nam chọn Hoa Kỳ đồng minh. Ngoài ra người dân mình yêu chuộng Hoa Kỳ, vì nước này chưa hề chiếm quốc gia nào làm thuộc địa, còn Trung Hoa, Trung Cộng, Trung Quốc cả một bề dày đen tối đáng tởm. Phùng Quang Thanh và đảng CSVN lo ngại “tuyên truyền thế nào…chứ dân họ ghét Tr Quốc lắm đó”. Cho dẫu thế nào, thì thế nào nó chẳng ra làm sao” người dân chẳng phải ghét Trung Quốc, mà oán thù Trung Quốc, tuyên truyền thêm hoài hơi, chỉ có độc đảng đội Trung Quốc lên đầu, còn dân Việt mãi mãi hờn căm Tàu.
TT Obama chụp hình với chủ quán trà đá. Ảnh VNN
Chuyến đi của TT Obama, không chú trọng lắm về nhân quyền, khiến nhiều nhà tranh đấu phiền lòng, nhưng chắc hẳn họ không ngạc nhiên hay thất vọng. Vì mọi việc trong đời đều cậy trông ở chính mình và dân tộc mình, riêng người viết bài này nghĩ rằng, nước Mỹ đang cố kiên nhẫn lôi cổ 200 tên đầu lĩnh đảng CSVN ra khỏi cái quần của Tập Cận Bình, có lôi chúng ra được, nước Mỹ mới có đủ tư cách chẹn cổ Tàu vươn ra biển lớn. Dù lớn bạc, lắm của, cộng thêm kỹ thuật ngoại giao như vừa rồi, cũng khó mà lôi ra được, vì cơ chế của đảng không cần đếm xỉa tới quyền lợi của đất nước, hơn thế nữa tình báo Tàu đã nắm chặt yết hầu đảng CSVN từ lâu, Mỹ khó hòng lung lay. Giá như lôi đầu chúng ra khỏi cái quần Tàu, thì nhân quyền không cần nói nữa!
Chuyến đi vừa qua của TT Obama, làm nức lòng chín chục triệu dân Việt, làm rung rinh nước Tàu, lan tới bên Thái Lan, mấy chú ba Tàu bên Thái nóng mũi, ghen tị nói bậy, xúc phạm đến dân tộc Việt, may cho nước mình có một cô gái tên Dương Trinh và xui cho chúng gặp phải con cháu Hai Bà Trưng oanh liệt, trừng trị đích đáng, câu chuyện thế này:
Trích:
Hạ nhục dân tộc Việt, gã Tàu khựa bị trừng trị
THÁI LAN: Trinh Dương, một cô gái người Việt đang làm việc tại thủ đô Vọng Các ở Thái Lan hiện nổi tiếng như cồn trên mạng internet với hành động đánh thẳng vào mặt một gã Tàu khựa, sau khi tay này tuyên bố Việt Nam là một tỉnh thuộc Trung Cộng và dân Việt là nô lệ của người Hoa.
Theo đó, trong một ngày được nghỉ việc về sớm do tòa nhà công ty tiến hành bảo trì hệ thống điều hòa nhiệt độ, Trinh Dương có dịp gặp gỡ một cặp vợ chồng người Hoa đang cùng đứng chờ tàu điện ngầm tại nhà ga.\
Có lẽ 2 người này là du khách đến Thái Lan nên không rành đường xá. Đang không được vui vì phải kết thúc công việc và trở về giữa cơn mưa tầm tã, nhưng khi 2 người khách lạ hỏi đường bằng tiếng Anh, Trinh Dương vẫn vui vẻ hướng dẫn bình thường.
Trong câu chuyện hỏi han qua lại, bất ngờ người đàn ông kể về việc họ mới du lịch qua Việt Nam và thấy dân chúng biểu tình quá xá.
Mặc dù nắm rõ thông tin người dân nước mình biểu tình phản đối Formosa và nhà cầm quyền CSVN về vấn đề môi trường, nhưng Trinh Dương vẫn giả bộ hỏi ông ta có biết dân chúng Việt Nam biểu tình về chuyện gì hay không.?
Thấy cô gái hỏi sâu về câu chuyện biểu tình ở Việt Nam, người đàn ông liền nhìn Trinh Dương với vẻ ngần ngại rồi hỏi cô là người Thái hay người nước nào.
Biết họ ái ngại, nhưng vì muốn cặp vợ chồng người Hoa nói thật những gì họ nghĩ trong đầu, Trinh Dương liền nhận mình là người Nam Hàn.
Ngay lập tức, người đàn ông liền tuôn ra một mạch: “Biết! Tụi nó biểu tình chống cái công ty Formosa bên bọn tao. Mà đâu phải có mỗi Việt Nam, có mấy nước khác cũng từng làm ăn với Formosa. Có sao đâu? Mà bọn lãnh đạo bên Việt Nam cũng ăn tiền rồi, bây giờ đuổi thì đền đi. Làm gì mà biểu tình thấy ghê. Mà Việt Nam thực ra là một tỉnh của Hoa Lục. Tụi tao sẽ sớm đòi lại như Tây Tạng thôi. Dân Việt nó cũng giống dân Tây Tạng, là nô lệ (slave) của tụi tao mà thôi! Tụi tao là dân Đại Lục, là dân tộc đỉnh nhất (unique)…”.
Nghe gã đàn ông bô bô hạ nhục đất nước và dân tộc Việt, nỗi bực dọc đang sẵn trong người, Trinh Dương bỗng bốc hỏa lên thành cơn thịnh nộ.
RẦM… không kiềm chế được sự giận dữ, Trinh Dương nhào tới vung tay đấm thẳng vào mặt gã đàn ông đang ra rả những lời nói khinh miệt dân tộc Việt. Tay này bất ngờ choáng váng ngã ngửa ra, còn bà vợ thì hết hồn la toáng um sùm một góc nhà ga. Nhiều khách chờ tàu đứng gần đó liền chạy đến can ngăn.
Thấy mọi người xung quanh không rõ cớ sự, Trinh Dương liền lớn tiếng chửi thẳng vào mặt cặp vợ chồng Tàu khựa: “Mày nói gì? Nói lại lần nữa tao nghe. Có dám nói lại phân nửa câu nói của mày không? Cái đám Đại Lục thối tha tụi mày dám coi thường tụi tao hả? Tao là người Việt Nam. Tao nói cho mày biết, tụi lãnh đạo nước tao không đánh tụi mày, thì người dân tụi tao đánh! Dân tao không xin xỏ, không cúi đầu!”.
Lúc này, cặp vợ chồng Tàu khựa hiểu ra họ đã gặp phải ai, liền dẫn nhau lủi đi chỗ khác.
Còn Trinh Dương vừa run bần bật vì tức gận, vừa túa nước mắt khóc vì ức cho đất nước và dân tộc Việt. Ngồi trên tàu mà đầu óc cô không ngừng lởn vởn các câu hỏi: “Vì đâu nên nỗi? Tại sao vậy? Vì sao nó dám nói vậy? Vì sao nó khinh dân mình? Vi sao nó dám nói như vậy với một người nước ngoài bất kỳ?…”
Về đến nơi ở, Trinh Dương cảm thấy tay đau mới để ý có máu ứa ra, rửa đi rồi nhưng vẫn ứa ra tiếp.
Biết được câu chuyện của Trinh Dương, mặc dù không ủng hộ bạo lực, nhưng hầu hết mọi người đều đồng tình với phản ứng của cô gái mảnh mai xinh đẹp – xứng đáng là con cháu của các nữ kiệt Việt như Hai Bà Trưng, Bà Triệu…
Hết trích.
Cô gái xinh đẹp Trinh Dương và bàn tay rướm máu
Ôi phục qúa, con vàng con ngọc nhà ai khéo nuôi nấng, khéo dạy, hay trái tim yêu nước Việt sẵn chất chứa trong người cô? Nếu bạn hay tôi gặp cảnh này có dám hành động như cô Trinh không? Đừng nói là ủng hộ hay không ủng hộ bạo lực, chỉ cần biết có gan, có tâm trí để hành động được như cô ta hay không mà thôi. Nếu khiếp nhược làm khác đi, về tới nhà thấy ân hận vì qúa nhục, mang nỗi nhục tới chết.
khá lâu, có lần bài báo nói về nhà hàng ở Nha Trang, và vài cửa hàng khác, treo bảng “KHÔNG TIẾP KHÁCH TRUNG QUỐC” tôi đã phục lắm rồi. Biết rằng giữa người với người không có gì để ác cảm, song cần phải làm như vậy để tác động tới bọn cầm quyền Bắc Kinh, và đám nô dịch ở Ba Đình. Rất mong những nhà tranh đấu, tìm cách nhân rộng tấm gương của nhà hàng ở thành phố Nha Trang. Rất mong mọi người, mọi nơi trong nước đồng loạt làm như vậy.
Trước khi kết thúc bài viết, xin được tỏ bày lời thán phục cô Trinh Dương, khuôn mặt khả ái, tấm lòng qủa cảm. Cô mới đúng là người con gái Việt, đẹp từ trong tới ngoài, đẹp xuyên thế kỷ.
Mến chúc cô và gia đình vạn an.
© Ông Bút
© Đàn Chim Việt
Hoàn cầu Thời báo’ của Việt Nam khẩu chiến với báo Trung Quốc
Tổng thống Obama và Chủ tịch Trần Đại Quang hôm 23/5 ở Hà Nội.
Tổng thống Obama và Chủ tịch Trần Đại Quang hôm 23/5 ở Hà Nội.
VOA Tiếng Việt
29.05.2016
Một tờ báo ở trong nước, được mệnh danh là “Hoàn cầu Thời báo” của Việt Nam, mới viết bài cho rằng báo chí Trung Quốc “có cái nhìn rất lệch lạc” về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Obama.
Trong bài viết có tựa đề “Người hân hoan, kẻ xuyên tạc”, tờ Petro Times (Năng lượng mới) viết rằng truyền thông quốc gia láng giềng “chỉ chăm chăm săm soi vào việc Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam bằng cái nhìn thiếu cả thành ý và thiện cảm”.
Hoàn cầu Thời báo, ấn phẩm của tờ Nhân dân Nhật Báo thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc, có tư tưởng dân tộc cực đoan.
Trong bài viết của mình, tờ Petro Times cũng chỉ trích bài viết “Obama không quên “quây lưới” quanh Trung Quốc trước khi rời nhiệm sở” của Hoàn cầu Thời báo.
Tờ báo của Tập đoàn dầu khí Việt Nam cũng trích bài viết của tờ Trung Hoa Nhật báo với tiêu đề “Các cựu thù không được châm ngòi mồi lửa trong khu vực”.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang đầu tuần này cùng lên tiếng xác nhận Washington dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Đây không phải là lần đầu tiên Petro Times lên tiếng “đáp trả” các bài bình luận, chỉ trích nhắm vào quan hệ Việt - Mỹ của báo chí Trung Quốc.
Hôm 23/5, tờ báo này cũng đã đăng bài viết chỉ trích hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc với tựa đề “Tân Hoa Xã không phải ‘dạy khôn’ Việt Nam và Mỹ”.
Petro Times cho rằng bài xã luận của hãng tin nhà nước Trung Quốc về chuyến thăm Việt Nam của ông Obama là “mang màu sắc phiến diện”, "định hướng dư luận" theo “ý đồ của Trung Quốc trong một số vấn đề Bắc Kinh cho rằng sẽ bất lợi cho mình”.
Tờ báo của Việt Nam viết: “Với nước nào ôm mộng bá quyền, xưng vương xưng đế trong khu vực, muốn biến Biển Đông thành ao nhà, muốn tàu thuyến máy bay các nước trên thế giới sau này đi qua Biển Đông phải xin phép và nộp tô ắt sẽ nhìn quan hệ Mỹ - Việt và chuyến thăm của ông Obama với con mắt xoi mói, bới bèo ra bọ”.
Tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc thời gian qua đã nhiều lần chỉ trích mối quan hệ nồng ấm hơn giữa Việt Nam và Mỹ.
http://www.voatiengviet.com/content/hoan-cau-thoi-bao-cua-viet-nam-khau-chien-voi-bao-trung-quoc/3350189.html
Tranh chân dung TT Obama xuất hiện khắp diễn đàn mạng.
Nhân dịp Tổng thống Mỹ Barack Obama có chuyến thăm chính thức Việt Nam, nhiều bạn trẻ đã vẽ tranh chân dung ông chủ Nhà Trắng để bày tỏ sự ngưỡng mộ.
Cộng đồng mạng Việt hiện rộ trào lưu vẽ tranh hay chia sẻ thông tin, hình ảnh về Tổng thống Mỹ. Bức vẽ chào đón ông Obama trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của tác giả Bùi Anh An thu hút gần 6.000 like (thích) và hàng trăm bình luận, chia sẻ. Ảnh: Bùi Anh An.
Đặng Tuấn Bảo thực hiện tác phẩm này vào năm 2013. Tuy nhiên, nhân dịp Tổng thống Mỹ đang có mặt tại Việt Nam, tác giả chia sẻ lại với bạn bè trên mạng. Ảnh: Đặng Tuấn Bảo.
Lê Công Duy Tính (quê Gia Lai) vẽ chân dung ông Barack Obama trong 6 giờ đồng hồ. Tác giả chia sẻ đã đặt bút vẽ ngay khi biết tin người đàn ông quyền lực thế giới đến Việt Nam. Chàng trai hy vọng sau này có thể trở thành người chồng tốt giống như chính trị gia này. Ảnh: Lê Công Duy Tính.
Bức chân dung ông chủ Nhà Trắng của tác giả Minh Hy cũng giành được nhiều lời khen ngợi từ dân mạng. Ảnh: Minh Hy.
Võ Thị Thịnh - sinh viên Đại học Sư phạm Mỹ thuật, quê Quảng Nam - cũng góp vui khi chia sẻ bức tranh Tổng thống Mỹ. "Mình ngưỡng mộ ông Obama, vì ông không chỉ là tổng thống quyền lực mà còn rất vui vẻ, gần gũi với người dân Việt Nam", Thịnh nói. Ảnh: Võ Thị Thịnh.
Nguyễn Tấn Hậu - 20 tuổi, sinh viên năm 2, chuyên ngành Thiết kế đồ họa, Đại học Tôn Đức Thắng - thực hiện bức chân dung Tổng thống Mỹ với chất liệu chì và bột than. 9X cho biết, cậu rất ngưỡng mộ ông Obama, bởi ông vừa là vị lãnh đạo tài ba, vừa là người chồng, người cha vĩ đại và gần gũi với nhân dân. Ảnh: Hậu Nguyễn.
Nguyễn Túy Nguyệt - 21 tuổi, sinh viên khoa Kiến trúc - Đô thị, ĐH Thủ Dầu Một - chia sẻ: "Ngài Obama là thần tượng của mình từ lâu. Mỗi lần vẽ, mình đều cố gắng vẽ cho giống, đặt cả tình cảm vào đó. Mơ ước của mình là được gặp thần tượng bằng xương bằng thịt một lần trong đời". Ảnh: Túy Nguyệt.
Nguyễn Thị Hường (sinh năm 1992, quê Hải Phòng) hoàn thành bức chân dung ông Obama trong 5 tiếng đồng hồ với chất liệu màu leningrad trên giấy galgo. "Mình ngưỡng mộ ông Obama vì ông tài giỏi, thân thiện. Cách ông bắt tay với người dân không có khoảng cách khiến mình rất xúc động", Hường cho hay. Ảnh: Nguyễn Hường.
Nguyễn Tấn Đạt (Biên Hòa, Đồng Nai) muốn gửi gắm thông điệp kèm theo bức chân dung: "Người Việt Nam luôn mong tình hữu nghị giữa hai nước ngày càng tốt đẹp. Chúc ngài Obama có một chuyến công du tuyệt vời trên mảnh đất hình chữ S xinh đẹp". Ảnh: Tấn Đạt.
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 10:19 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
PHÙNG HÁ - TRUNG CỘNG -
NGHỆ SĨ PHÙNG HÁ
Cuộc đời tình cảm của Má Bảy Phùng Há
Ngành Mai, thông tín viên RFA
2016-05-21
2016-05-21
Má Bảy Phùng Há lúc còn trẻ
Courtesy photo
00:00/00:00
Cuộc đời tình cảm đi đôi với nghệ thuật
Nếu như cuộc đời tình cảm của Nữ Hoàng sân khấu Thanh Nga đã tách rời với nghệ thuật, còn Má Bảy thì cuộc đời tình cảm lại đi đôi với nghệ thuật. Trong trái tim Thanh Nga không có hình bóng nào của người trong giới cải lương, kể cả kép hát, soạn giả, nhạc sĩ bầu gánh, chủ rạp hát đều rơi đài, thì ngược lại các mối tình chính thức của Má Bảy lại là những người liên quan mật thiết với nghệ thuật cải lương.
Người chồng đầu tiên của má Bảy là nghệ sĩ Tư Chơi, tức soạn giả Huỳnh Thủ Trung, một nhà Nho học lẫn Tây học, ông từng dịch những kịch bản Pháp văn, Hán văn sang lời Việt trình diễn trên sân khấu cải lương thời thập niên 1930. Ngoài ra ông cũng là một nhạc sĩ đờn kìm với ngón đờn độc đáo như chim kêu, và từng là bầu gánh của nhiều gánh hát lớn.
Cuộc tình của Má Bảy với nghệ sĩ Tư Chơi, kết quả bà hạ sinh một người con gái: Cô Lý Bửu Trân, tức Bửu Chánh, và người ta thắc mắc tại sao Má Bảy tên là Trương Phụng Hảo, chồng bà tên Huỳnh Thủ Trung mà con gái lại tên là Lý Bửu Trân, đây là điều mà nếu như không có sự giải thích rõ ràng cặn kẽ của Má Bảy thì khó có ai mà đoán được.
Thật ra thì Bửu Chánh có tên là Trương Phụng Huê (mang họ mẹ), và có lẽ do uẩn khúc nào đó, có thể không phải là vợ chính thức có hôn thú chăng, hoặc cuộc tình chấm dứt từ lúc Bửu Chánh chưa ra đời. Vấn đề Má Bảy không nói rõ, chớ sau ngày Bửu Chánh ra đời thì mối tình của bà với soạn giả Huỳnh Thủ Trang đã không còn.
Nhưng về sau không biết do đâu mà soạn giả Huỳnh Thủ Trung trở thành đệ tử lưu linh hạng nặng ngày nầy qua tháng nọ suốt năm chẳng bữa nào mà không nhậu. Lúc bấy giờ nhiều người đã nói, trung bình mỗi ngày ông ngủ chỉ bốn tiếng đồng hồ thôi, 20 tiếng còn lại là say với ngà ngà.
Hơn 10 năm mẹ con xa cách
Má Bảy Phùng Há lúc còn trẻ
Số là do nghề đi hát rày đây mai đó, nên lúc Bửu Chánh mới vừa bập bẹ học nói, đi chập chững thì được gởi cho người dì thứ Ba, tức chị của Má Bảy tên là Trương Ngân Hảo đem Bửu Chánh về Huyện Hạc Sơn bên Trung Quốc, tỉnh Quảng Châu. Bà Trương Ngân Hảo làm dâu nhà họ Lý (ông Lý Huy) một vọng tộc ở Hạt Sơn, đã lập khai sanh cho Bửu Chánh với cái tên Lý Bửu Trân để đi học, do đó mà Bửu Chánh mang họ Lý trên giấy tờ.
Sống với người dì ở Hạc Sơn bên Trung Quốc, cô Bửu Chánh học đến gần hết Trung Học thì trở về Việt Nam, và đó là ý nguyện từ lâu của người con vì hoàn cảnh phải xa mẹ. Hơn 10 năm xa cách mẹ con trùng phùng, niềm vui khôn tả, chớ trước đó đêm nào Má Bảy cũng khóc thầm vì nhớ con, người nghê sĩ mà trên sân khấu làm rơi lệ khán giả, và khi tấm màn nhung buông xuống thì Má Bảy tự khóc cho mình.
Thế nhưng, có một điều mà chúng tôi cũng như nhiều người thắc mắc từ lâu, là tại sao một nghệ sĩ nổi danh như Má Bảy Phùng Há, đam mê ca hát đến đỗi khi còn nhỏ bị đuổi học, mà nghe nói người con của bà là cô Bửu Chánh lại không có học ca hát gì hết. Sẵn dịp tiếp xúc với Má Bảy, tôi hỏi vấn đề này:
Ngành Mai: Thưa Má Bảy, nghe nói chị Bửu Chánh chỉ lo học hành mà thôi, chớ không được dạy ca hát gì hết, có phải vậy hay không?
Má Bảy: Rất đúng, lúc Bửu Chánh, mới từ bên Trung Quốc về, tôi cũng tính dạy cho nó nghề hát để nối nghiệp tôi sau này, nhưng thấy nó học giỏi quá, thông minh quá, nói thông thạo bốn thứ tiếng Anh, Pháp, Tàu và Tây Ban Nha, nên tôi tiếp tục cho nó ăn học rồi thủng thẳng sẽ tính.
Ngành Mai: Trong nghệ thuật cải lương, Năm Nghĩa là dưỡng phụ của Thanh Nga, là bầu gánh hát Thanh Minh, ông đã đào luyện Thanh Nga từ lúc nhỏ, 15 tuổi đã nhận vai trò đứa con hai dòng máu, coi như vai chánh và từ đó đã trở thành đào hát nổi tiếng luôn. Còn Má Bảy cũng là nghệ sĩ nổi danh còn hơn cả Năm Nghĩa, lại là bầu gánh hát Phụng Hảo, thế sao Má Bảy không uyển chuyển vừa cho chị Bửu Chánh đi học, vừa cho học hát cải lương, biết đâu chị cũng nổi tiếng như Thanh Nga?
Má Bảy: Mỗi thời kỳ mỗi khác, Bửu Chánh lớn lên trong thời kỳ Pháp thuộc, tệ đoan xã hội lan tràn. Do cảnh sa đọa như vậy nên tôi đâu dám cho con Bửu Chánh tới hậu trường rạp hát, sợ bị nhiễm những thứ đó thì tiêu đời.
Ngành Mai: Chớ còn Thanh Nga thì thế nào, tại sao cô không bị nhiễm tệ nạn đó, Má Bảy có biết không?
Má Bảy: Như tôi đã nói hồi nãy đó, Bửu Chánh lớn lên nhằm thời Tây, còn Thanh Nga nó lớn lên nhằm thời ông Ngô Đình Diệm, tứ đổ tường bị cấm, sòng bạc Kim Chung, Đại Thế Giới bị đóng cửa, tiệm hút cũng dẹp luôn, mâm đèn ống hút bị đem ra đốt ở bùng binh chợ Sài Gòn, làm dân đi mây về gió, tiên ông, tiên bà tiếc hùi hụi. Nhờ rạp hát không còn cái tệ đoan của thời trước nên Năm Nghĩa mới dám cho Thanh Nga đến rạp hát tập luyện, chính tôi cũng từng rèn luyện cho Thanh Nga tập diễn ở rạp.
Lời giải thích của Má Bảy thật là chí lý, chúng tôi rất khâm phục bà, đã không bị ảnh hưởng câu nói “ở bầu thì tròn, ở ống thì dài” hay là “gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”, đối với Má Bảy phải nói rằng “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” vậy!
Mời quí vị tiếp tục theo dõi trong phần âm thanh bộ dĩa hát Lan và Điệp, với các danh ca Năm Nghĩa, cô Tư Sạng, Tám Thưa và Hồng Châu, thâu thanh dĩahát Asia thời thập niên 1940.
Nghệ sĩ Phùng Há không cho con gái đến hậu trường rạp hát
Ngành Mai, thông tín viên RFA
2016-05-28
2016-05-28
Nghệ sĩ Phùng Há trong vở tuồng Mộng hoa vương.
Ảnh tư liệu gia đình
00:00/00:00
Vì tệ đoan trong hậu trường sân khấu
Má Bảy Phùng Há nói tiếp rằng cũng do một số hiện tượng tệ đoan xã hội xảy ra ngay trong hậu trường sân khấu, nên cô Bửu Chánh từ ngày ở Trung Quốc về suốt mấy năm trời bà không cho cô đến đó, nếu có coi hát thì bác Tư tài xế đưa đến rạp ngồi ở hàng ghế khán giả, mà thường là đợi khi gần tới giờ mở màn mới đưa tới, chớ không sớm hơm sợ rằng chưa hát cô sẽ đi ra phía sau rạp.
Nhưng rồi một bữa nọ do tính tò mò, cô nói với bác Tư đưa tới sớm hơn để đến hậu trường rạp hát xem mẹ cô trang phục đóng tuồng. Bác Tư ngần ngừ không chịu vì có lệnh của Má Bảy, nhưng cô nói rằng nếu không đưa đi thì cô đi xích lô cũng vậy, do đó mà buộc lòng là bác Tư phải chiều ý, và cô đến hậu trường rạp hát lúc đào kép còn đang giặm mặt phấn son trang điểm.
Thấy cô đến, Má Bảy giựt mình, bà ngạc nhiên hỏi:
- Sao con tới đây chi vậy?
Cô Bửu Chánh ngả vào lòng bà, cố ý cho người mẹ hiểu rằng đừng lo ngại gì hết, cô đã biết lý do vì sao bà không muốn cho cô đến đây, bởi trước khi lên cầu thang ngang qua đám đánh bạc ở phía dưới. Và sau khi đã thấy cảnh cờ bạc, hút xách ở hậu trường rạp hát rồi, thì cô Bửu Chánh cũng không tới đó nữa làm chi, có gì cần thiết lắm mới tới mà thôi, chớ bằng không thì cũng chờ bà về nhà.
Hồng nhan đa truân, má hồng phận bạc, Má Bảy tưởng đâu khi tuổi về chiều cũng có đứa con làm nguồn an ủi, nhưng ông tạo chẳng thương tình, đã không cho bà được như vậy. Cuối thập niên 1950 do chứng bệnh ung thư máu hiểm nghèo, cô Bửu Chánh qua đời tại nhà thương Đồn Đất (Grall), năm đó mới 33 tuổi.
Đây là cái ngày đau khổ nhứt của Má Bảy, niềm vui cuối cùng mất đi, bà bỏ cả tháng không hát xướng gì hết. Tinh thần đâu mà hát nữa và kể từ đó bà cũng ít lên sân khấu, bỏ thì giờ ra làm chuyện xã hội nhiều hơn.
Mời quý vị tiếp tục theo dõi trong phần âm thanh câu chuyện vui sân khấu...http://www.rfa.org/vietnamese/programs/TraditionalMusic/vnm262-05282016102811.html
Mặt trái của sân khấu cải lương
Ngành Mai, thông tín viên RFA
2016-05-14
2016-05-14
Má Bảy Phùng Há lúc còn trẻ
File photo
00:00/00:00
Sau phần phỏng vấn Má Bảy Phùng Há về những công trình văn hóa xã hội đã thực hiện được, cùng những vấn đề nghệ thuật sân khấu cải lương khi thăng lúc trầm, cũng như các sự kiện liên quan đến tinh thần phục vụ của người nghệ sĩ, đời sống của họ khi tuổi trở về chiều ra sao? Đồng thời ước vọng trong tương lai của người nghệ sĩ tuổi gần 100 tuổi là gì, bà còn muốn thực hiện công trình nào nữa cho thế hệ nghệ sĩ mai sau? Đó là những sự việc mà trong các bài cổ nhạc trước đây tôi trình bày và quí vị đã theo dõi qua.
Cũng trong cuộc gặp gỡ này, Má Bảy kể cho tôi nghe mặt trái của sân khấu cải lương mà mới nghe qua người ta không thể tưởng tượng nổi.
Đi hát từ thời thập niên 1930, tức thời kỳ Pháp thuộc, tệ đoan xã hội lan tràn, ngay trong rạp hát khán giả coi cải lương nhìn lên sân khấu thấy những cái hay cái đẹp của nghệ thuật, nhưng đàng sau bức màn nhung thì lại không tốt đẹp gì hết. Phía trong cánh gà, sát bên vách là mâm đèn hút á phiện, lúc nào cũng có vài người nằm đi mây về gió, giới nghệ sĩ cải lương nhiều người mang bệnh ghiện cũng là do đó. Có những anh kép vừa hát xong một cảnh là nhào vô kéo ro ro, mấy ông thầy đờn cũng vậy, màn vừa bỏ xuống thay cảnh là buông đờn chạy vô làm một cặp (tiếng lóng của hút á phiện) rồi trở ra đờn tiếp. Mấy bữa hút nhiều mùi khét nghẹt bay ra ngoài khán giả chịu không nổi, người ta la lên phải quạt cho khói bay phía sau rạp.
Má Bảy Phùng Há: Đâu phải quyền của mình, mà của chủ rạp hát, hút bao nhiêu cũng được miễn là trả tiền đủ cho họ mà thôi, rạp nào cũng vậy nếu mình không chấp nhận thì đừng mướn, mà thời đó rạp nào cũng có cái thứ đó hết. Mà đâu phải chỉ mâm đèn á phiện thôi sao, lại còn thêm đánh bài, hát ở trên đánh bài ở dưới, chủ rạp lấy xâu, đào kép vừa hát xong lãnh lương là họ ngồi tại đó thu tiền liền, chạy đâu cho khỏi.
Hát cải lương và hút á phiện
Phần sau là những câu hỏi liên quan đến cuộc đời tình cảm của người nghệ sĩ “nổi danh tài sắc một thời”, mà có lẽ rất nhiều quý vị muốn biết nghệ sĩ Phùng Há thời còn trẻ vấn đề tình cảm như thế nào, “hồng nhan bạc phận” có hay không?Đâu phải chỉ mâm đèn á phiện thôi sao, lại còn thêm đánh bài, hát ở trên đánh bài ở dưới, chủ rạp lấy xâu, đào kép vừa hát xong lãnh lương là họ ngồi tại đó thu tiền liền, chạy đâu cho khỏi.Nổi danh rất sớm, đi tới đâu cũng được người người ái mộ, tài sắc nghệ sĩ Phùng Há đã chinh phục hàng triệu con tim của khán giả, đã không biết bao nhiêu chàng công tử chạy theo ngày đêm cầu cạnh, hằng bao nhà trí thức khổ công đeo đuổi, và hằng bao chức quyền cao trọng săn đón mời chào, nhưng rồi cũng chẳng đi đến đâu cả, và khi về già Má Bảy cô độc, vui với sinh hoạt của Chùa Nghệ Sĩ.
-Má Bảy Phùng Há
Cũng trong cuộc gặp gỡ này, Má Bảy kể cho tôi nghe mặt trái của sân khấu cải lương mà mới nghe qua người ta không thể tưởng tượng nổi.
Đi hát từ thời thập niên 1930, tức thời kỳ Pháp thuộc, tệ đoan xã hội lan tràn, ngay trong rạp hát khán giả coi cải lương nhìn lên sân khấu thấy những cái hay cái đẹp của nghệ thuật, nhưng đàng sau bức màn nhung thì lại không tốt đẹp gì hết. Phía trong cánh gà, sát bên vách là mâm đèn hút á phiện, lúc nào cũng có vài người nằm đi mây về gió, giới nghệ sĩ cải lương nhiều người mang bệnh ghiện cũng là do đó. Có những anh kép vừa hát xong một cảnh là nhào vô kéo ro ro, mấy ông thầy đờn cũng vậy, màn vừa bỏ xuống thay cảnh là buông đờn chạy vô làm một cặp (tiếng lóng của hút á phiện) rồi trở ra đờn tiếp. Mấy bữa hút nhiều mùi khét nghẹt bay ra ngoài khán giả chịu không nổi, người ta la lên phải quạt cho khói bay phía sau rạp.
Cờ bạc
Ngành Mai: Má Bảy là bầu gánh mà lại cho đặt cái thứ đó ở ngay trong hậu trường, sao không bảo họ đem đi chỗ khác?Má Bảy Phùng Há: Đâu phải quyền của mình, mà của chủ rạp hát, hút bao nhiêu cũng được miễn là trả tiền đủ cho họ mà thôi, rạp nào cũng vậy nếu mình không chấp nhận thì đừng mướn, mà thời đó rạp nào cũng có cái thứ đó hết. Mà đâu phải chỉ mâm đèn á phiện thôi sao, lại còn thêm đánh bài, hát ở trên đánh bài ở dưới, chủ rạp lấy xâu, đào kép vừa hát xong lãnh lương là họ ngồi tại đó thu tiền liền, chạy đâu cho khỏi.
Từ trái sang: Từ Anh, Năm Châu, Tư Út, Phùng Há, Ba Liên trong Tuồng Khúc Oan Vô Lượng, gánh Trần Đắc ở Cần Thơ diễn trên sân khấu khoảng năm 1931.
Má Bảy nói thời đó sân khấu nào cũng vậy, ở trên treo màn treo cảnh, còn ở dưới là chỗ ở của đào kép công nhân, chỉ một số ít ở nhà ngoài, đào kép chánh lương nhiều họ mướn nhà, mua nhà nên không ở rạp, chớ phần đông thì ở dưới cái sân khấu, tức hậu trường rạp hát. Rạp nào phía trong cũng có chừa khoảng trống nền lót gạch tàu, chỗ đó là sòng bài hoạt động suốt ngày đêm, chửi thề nói tục không ngớt. Đào kép tới vai trò thì lên hát, mà chưa tới thì chạy xuống đặt vài tụ, để nguyên râu ria áo mão dài thượt ngồi vô chia bài, Quan Công, Lưu Bị cũng đánh bài, cha con
Tiết Nhơn Quý, Tiết Đinh San cũng ăn thua nhau cãi vã rùm beng.
Bà nói tiếp có một hôm gánh Năm Châu hát tuồng Lan và Điệp, vừa hết cảnh Lan cắt đứt dây chuông rồi ngất xỉu, và Điệp thì khổ sầu, người coi hát ai cũng cảm thương, vậy mà màn vừa bỏ xuống thì cả Lan lẫn Điệp chạy xuống sòng bài kéo dà dách. Lúc ông hòa thượng đang hát ở trên thì ở dưới Điệp kéo bài ăn gian sao đó, sẵn cái dĩa kéo dà dách Lan đập cho Điệp xụi tay. Chừng tới vai trò ra sân khấu trở lại, ông hòa thượng đưa áo cà sa cho mặc để vào hậu liêu cho Lan trao gởi nổi niềm tâm sự thì đưa tay lên không được, ông hòa thượng phải mặc giúp cho. Rồi tới lúc Lan sắp chết, lúc này phải cởi áo cà sa thật mau để chạy tới ôm Lan thì tay đau quá cởi áo không được, phải làm bộ lui trô vô tấm cánh gà nhờ chú tiểu Huệ Thông kéo ra giùm.
Ngành Mai: Rồi khán giả có phản ứng gì không, họ có biết lý do tại sao không?
Má Bảy Phùng Há: Người ta nói chắc kép hát bữa nay say rượu nên quên tuồng, hát quờ quạng chớ đâu có biết do đánh bài kèo dà dách, bởi vậy nên lúc nào cũng mắc nợ, hát bữa nào xào bữa nấy.
Ngành Mai: Mời quí vị tiếp tục theo dõi trong phần âm thanh dĩa hát Lan và Điệp, với tình tiết câu chuyện đầy tình cảm, đậm đà chớ đâu có đánh bài ăn gian rồi Lan đập cho Điệp xụi tay. Dĩa hát được trình bày với các danh ca Năm Nghĩa, cô Tư Sạng, Tám Thưa và Hồng Châu, thâu thanh dĩahát Asia thời thập niên 1940.
TIN TRUNG QUỐC & VIỆT NAM
Blog / Lê Anh Hùng
Báo động: Người Trung Quốc đã lập căn cứ sát nách Cửa Việt-Quảng Trị
Vị trí khu vực bị Trung Quốc thâu tóm trên bản đồ toàn cảnh (bấm vào để phóng to).
29.05.2016
Trong một bài bình luận mới đây trên website của Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc, một học giả Trung Quốc đã nói huỵch toẹt âm mưu của Bắc Kinh một khi chiến tranh Trung – Việt nổ ra là sẽ tìm cách chia cắt Việt Nam từ phía biển.
Xin trích một đoạn trong bài “Học giả Trung Quốc bày mưu chia cắt Việt Nam từ phía biển” trên trang Giaoduc.net ngày 19/4/2016:“…Một khi lực lượng hải quân ngoại bang triển khai từ trên biển thì về mặt địa hình, Việt Nam như ‘dưa hấu gặp dao sắc’, có thể bị tấn công đổ bộ từ bất kỳ địa điểm nào dọc theo đường bờ biển đất liền… Nói cách khác, nếu Việt Nam để mất quyền kiểm soát Biển Đông thì bố trí quân sự của Việt Nam ở miền Bắc mất hẳn chỗ dựa, đầu đuôi khó ứng cứu cho nhau…”
Mặc dù Trung Quốc có thể tấn công đổ bộ từ bất kỳ địa điểm nào dọc theo bờ biển Việt Nam, nhưng tất nhiên họ sẽ nhắm đến những vị trí xung yếu nhất về an ninh quốc phòng.
Đó là những vị trí đáp ứng được ít nhất một trong những tiêu chí sau: (I) thuận tiện cho việc đổ bộ – vùng biển nơi đổ bộ phải đủ sâu cho tàu trọng tải lớn cập bờ, cho phép cả binh lính lẫn các loại vũ khí hạng nặng đổ bộ; (II) nếu đổ bộ thành công, Trung Quốc , họ sẽ khống chế được một khu vực rộng lớn có tầm quan trọng chiến lược; (III) chỉ cần một lực lượng quân sự vừa phải là đủ sức chia cắt Việt Nam tại đó; và (IV) tại vị trí đối diện bên kia biên giới Lào - Việt hoặc Campuchia - Việt Nam, Trung Quốc cũng thiết lập được căn cứ phố hợp, nhằm khi chiến tranh nổ ra, nó sẽ hiệp đồng tác chiến với lực lượng đổ bộ từ biển vào (hoặc với cả lực lượng nằm vùng tại vị trí đổ bộ) để hình thành nên một gọng kìm nguy hiểm.
Hiện nay, Trung Quốc đã chiếm lĩnh được hoặc đang tìm cách chiếm lĩnh nhiều vị trí xung yếu nằm dọc theo bờ biển Việt Nam như Vũng Áng (Hà Tĩnh), Lăng Cô (Thừa Thiên – Huế), Hải Vân (Thừa Thiên – Huế), Silver Shores (Đà Nẵng), Vĩnh Tân (Bình Thuận), Duyên Hải (Trà Vinh), hay Châu Thành (Hậu Giang), v.v.
Xin trích một đoạn trong bài “Học giả Trung Quốc bày mưu chia cắt Việt Nam từ phía biển” trên trang Giaoduc.net ngày 19/4/2016:“…Một khi lực lượng hải quân ngoại bang triển khai từ trên biển thì về mặt địa hình, Việt Nam như ‘dưa hấu gặp dao sắc’, có thể bị tấn công đổ bộ từ bất kỳ địa điểm nào dọc theo đường bờ biển đất liền… Nói cách khác, nếu Việt Nam để mất quyền kiểm soát Biển Đông thì bố trí quân sự của Việt Nam ở miền Bắc mất hẳn chỗ dựa, đầu đuôi khó ứng cứu cho nhau…”
Mặc dù Trung Quốc có thể tấn công đổ bộ từ bất kỳ địa điểm nào dọc theo bờ biển Việt Nam, nhưng tất nhiên họ sẽ nhắm đến những vị trí xung yếu nhất về an ninh quốc phòng.
Đó là những vị trí đáp ứng được ít nhất một trong những tiêu chí sau: (I) thuận tiện cho việc đổ bộ – vùng biển nơi đổ bộ phải đủ sâu cho tàu trọng tải lớn cập bờ, cho phép cả binh lính lẫn các loại vũ khí hạng nặng đổ bộ; (II) nếu đổ bộ thành công, Trung Quốc , họ sẽ khống chế được một khu vực rộng lớn có tầm quan trọng chiến lược; (III) chỉ cần một lực lượng quân sự vừa phải là đủ sức chia cắt Việt Nam tại đó; và (IV) tại vị trí đối diện bên kia biên giới Lào - Việt hoặc Campuchia - Việt Nam, Trung Quốc cũng thiết lập được căn cứ phố hợp, nhằm khi chiến tranh nổ ra, nó sẽ hiệp đồng tác chiến với lực lượng đổ bộ từ biển vào (hoặc với cả lực lượng nằm vùng tại vị trí đổ bộ) để hình thành nên một gọng kìm nguy hiểm.
Hiện nay, Trung Quốc đã chiếm lĩnh được hoặc đang tìm cách chiếm lĩnh nhiều vị trí xung yếu nằm dọc theo bờ biển Việt Nam như Vũng Áng (Hà Tĩnh), Lăng Cô (Thừa Thiên – Huế), Hải Vân (Thừa Thiên – Huế), Silver Shores (Đà Nẵng), Vĩnh Tân (Bình Thuận), Duyên Hải (Trà Vinh), hay Châu Thành (Hậu Giang), v.v.
Cách đây hơn 2 năm, chúng tôi đã từng báo động về việc Trung Quốc sắp lập căn cứ tại Cửa Việt thông qua một “dự án kinh tế” của Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam – một công ty sản xuất thức ăn gia súc, thuỷ sản và chăn nuôi hàng đầu Việt Nam, vốn thuộc tập đoàn C.P. Group của Thái Lan, nhưng đã bị Trung Quốc thâu tóm. Nhờ sự lên tiếng kịp thời của công luận, dự án này hiện đang bị tạm dừng.
Tuy nhiên, nếu ai đó vội tin rằng Trung Quốc vì thế mà đã từ bỏ âm mưu lập căn cứ ở Cửa Việt thì nhầm to. Đơn giản, Cửa Việt là một trong không nhiều nơi dọc theo bờ biển Việt Nam hội đủ cả 4 tiêu chí nêu trên. Vì thế, nó đã lọt vào “mắt xanh” của các ông chủ Trung Nam Hải từ lâu.
Trong dịp trở lại thăm Cửa Việt vừa qua, chúng tôi lại phát hiện ra là Trung Quốc đang lập một căn cứ khác sát nách cảng Cửa Việt thông qua thủ đoạn núp bóng người Việt để thâu tóm một doanh nghiệp thuỷ sản ở địa phương – đó là Chi nhánh Quảng Trị của Công ty Cổ phần Phát triển Thuỷ sản Huế tại thôn Phú Hội, xã Triệu An, huyện Triệu Phong.
Trước kia, đây là một cơ sở thuộc Công ty Thuỷ sản Quảng Trị, một doanh nghiệp nhà nước. Năm 2005, Công ty Thuỷ sản Quảng Trị bị phá sản. Năm 2007, UBND tỉnh Quảng Trị giao cơ sở thuỷ sản này cho một doanh nghiệp nhà nước khác là Công ty Xi măng Quảng Trị. Sau 3 năm trực thuộc Công ty Xi măng Quảng Trị và không hoạt động gì, đến năm 2010, cơ sở này lại được bán cho Công ty Cổ phần Phát triển Thuỷ sản Huế. Và đến Tết Bính Thân vừa rồi, nó đã bị Trung Quốc thâu tóm thông qua một người Việt tên là Hoà, quê ở Thanh Hoá, với mức giá 8 tỷ VNĐ.
Hiện nay, các ông chủ người Hán đang gấp rút sửa sang lại nhà xưởng và xây dựng khu nhà ở cho công nhân trong khi tiếp tục hoàn thiện các thủ tục pháp lý còn lại để cho ra đời một doanh nghiệp Trung Quốc trá hình tại khu vực hết sức nhạy cảm về an ninh quốc phòng này.
Vị trí do người Trung Quốc kiểm soát bao gồm 2 khu: khu văn phòng + nhà ở công nhân và khu nhà xưởng. Tổng diện tích 2 khu này lên tới khoảng 9.000m2.
Người dân địa phương cho chúng tôi biết, nền móng khu nhà ở công nhân được xây hết sức kiên cố và đặc biệt là sâu khác thường: khoảng cách từ nền nhà xuống đáy móng lên đến 2,3m. Các hố móng được lấp đầy cát trắng, với các ống nhựa cắm xung quanh, nghĩa là lượng cát đó có thể được hút ra bất cứ lúc nào để trở thành một hệ thống hầm ngầm bí mật.
Khu vực đã bị Trung Quốc thâu tóm và các vị trí nhạy cảm về an ninh quốc phòng xung quanh (bấm vào để phóng to).
Trước khi rơi vào tay Trung Quốc, đây là Chi nhánh Quảng Trị của Công ty Cổ phần Phát triển Thuỷ sản Huế.
Khu văn phòng & nhà ở công nhân (bên trái) và khu nhà xưởng (bên phải) nhìn từ cầu Cửa Việt.
Khu nhà ở công nhân với nền móng được xây dựng kiên cố khác thường và sâu tới hơn 2,3m.
Từ Cửa Việt lên cửa khẩu Lao Bảo chỉ khoảng 80km, giao thông rất thuận tiện nhờ tuyến đường nhựa lớn nối với quốc lộ 9 chạy thẳng lên Lao Bảo. Bên kia cửa khẩu Lao Bảo là tỉnh Savanakhet, một địa bàn tập trung rất nhiều người Hán cùng các “dự án kinh tế” của họ trên đất Lào.[i] Một khi chiến tranh Việt – Trung nổ ra, lực lượng Trung Quốc từ Savanakhet đánh sang và lực lượng ngoài biển phối hợp với đội quân nằm vùng ở Cửa Việt đánh vào sẽ tạo nên một gọng kìm vô cùng nguy hiểm, đe doạ chia cắt Việt Nam ở khu vực này.
Những căn cứ ven biển của Trung Quốc không chỉ nguy hiểm về mặt quân sự mà, giống như đại thảm hoạ môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây ra ở Miền Trung thời gian qua, chúng còn âm thầm đầu độc môi trường biển, khiến ngư dân – những “cột mốc chủ quyền” trên biển – không còn tha thiết với việc ra khơi để góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Về lâu dài, tình trạng ô nhiễm môi trường biển sẽ làm thui chột nòi giống Việt trong tương lai.
Trong khi lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam vẫn không ngớt tụng niệm câu thần chú “4 tốt, 16 vàng”, lãnh đạo Bộ Quốc phòng vẫn chìm đắm trong vòng xoáy kim tiền cùng các màn “giao lưu quốc phòng” với “bạn” thì những gọng kìm của chủ nghĩa Đại Hán vẫn đang ngày đêm âm thầm siết chặt dải đất hình chữ S của chúng ta.
*Ảnh trong bài: Lê Anh Hùng
_______
Ghi chú:
[i] Đây là thông tin mà chúng tôi đã tìm hiểu từ những người hay qua cửa khẩu Lao Bảo sang đất Lào.
* Blog của Lê Anh Hùng là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Pham Hy Sơn
Lời nói đầu : Trung Hoa là một dân tộc kém may mắn .
So với Ai Cập ở bắc châu Phi hay Hy Lạp ở đông nam châu Âu vào thời đại cổ tuy văn hóa và văn minh Trung Hoa kém xa cả về thời điểm lẫn trình độ, nhưng ở vùng Đông Á và Đông Nam Á Trung Hoa đã phát triển sớm nhất .
Về văn hóa, đó là triết học của Khổng Tử, Lão Tử, Dưong vương Minh . . . ; về văn minh, đã chế tạo được giấy và thuốc súng trước cả phương Tây . Nhưng dân tộc này bị tư tưởng tồn cổ và tôn quân của Khổng, Mạnh chế ngự hơn hai ngàn năm nên biến thành một nước chậm tiến .
Vừa khi thoát khỏi ách đô hộ của người Mãn Thanh và chế độ quân chủ phong kiến năm 1911 với cuộc cách mạng Tân Hợi thì lại rơi vào sự kiềm chế của chủ thuyết Cộng Sản gần một thế kỷ nay .
Dưới thời Mao, qua Bước Tiến Nhảy Vọt và Cách Mạng Văn Hoá, số người bị giết và chết đói khoảng 57 triệu người . Nếu kể cả số người chết vì Cải Cách Ruộng Đất và thanh trừng, tù tội cũng như đói rét, đau ốm không thuốc men, con số phải trên một 100 triệu !
Chỉ sau khi Trung Quốc đúng bên bờ vực thẳm suy sụp thì một lãnh tụ Cộng Sản khác, sắt máu không kém gì Mao ( vụ đàn áp Thiên An Môn và bỏ tù đến chết 2 Tổng Bí Thư là Hồ diệu Bang và Triệu tử Dương) lên cầm quyền chặt bỏ phần kinh tế của Marx để theo chế độ kinh tế Tư Bản nhưng vẫn giữ nguyên phần còn lại của chủ nghĩa Cộng Sản về độc tài chuyên chế (hay độc tài chuyên chính theo lối nói của người Cộng Sản) .
Vì thế, sau khi phát triển được hơn 30 năm, nay kinh tế Trung Quốc bị xuống dốc và xã hội Trung Quốc rối bời : đạo đức suy vi, người bóc lột người nên giàu thì giàu quá, nghèo thì nghèo quá, dân chúng bất mãn, oán hận . Khổng và Mao khác nhau ở chỗ một đằng theo chủ nghĩa tôn quân, một đằng theo chủ nghĩa cộng sản nhưng giống nhau ở chỗ tạo ra các chế độ phong kiến : quân chủ phong kiến, cộng sản phong kiến . Mao, Đặng vượt Khổng, Mạnh vì Khổng Mạnh phải mất hàng ngàn năm mới tạo ra tầng lớp cường hào ác bá cướp bóc nhà cửa, ruộng đất của dân chúng trong khi Mao Đặng với chủ nghĩa Cộng Sản, chỉ mất vài chục năm ! Không biết bao giờ dân tộc Trung Hoa mới thoát ách Cộng Sản để có đời sống tự do và phát triển, còn hiện nay thì đang gặp nhiều vấn đề nan giải .
I – Kinh Tế Trung Quốc : Một cơn mộng du ?
Trước khi ông Tập cận Bình lên thay thế ông Hồ cẩm Đào nền kinh tế Trung Quốc đã bắt đầu xuống dốc và xã hội đầy xáo trộn . Ôn Châu là thành phố phát triển nhanh nhất lúc kinh tế đang đà đi lên nhưng cũng là thành phố tiêu biểu lúc kinh tế bắt đầu xuống dốc : vỡ nợ, thất nghiệp, dân tháo chạy, trong thành phố nhiều khu vực bỏ hoang ! Người dân Ô Khảm tỉnh Quảng Đông nổi lên đòi nợ máu “ Huyết trái huyết hoàn “ và truất phế chính quyền Cộng Sản thay vào chính quyền do dân Ô Khảm bàu lên . Phong trào lan nhanh sang những làng xã lân cận làm Bắc Kinh phải xuống nước chỉ thị cho tỉnh Quảng Đông tìm cách ngăn chận và hoà giải, xoa dịu dân chúng . Câu nói nổi tiếng mô tả Trung Quốc lúc bấy giờ của ông Chu minh Quốc, Bí Thư thành phố Lục Phong, tỉnh Quảng Đông : “ Trung Quốc như một quả táo, vỏ ngoài còn tươi nhưng bên trong đã rũa nát “.
Từ khi ông Tập cận Bình thay ông Hồ cẩm Đào đến bây giờ, qua 3 năm, một mặt phải tả xung hữu đột thanh toán phe Giang trạch Dân dưới hình thức diệt trừ tham nhũng để lấy lòng dân, một mặt lo đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế càng ngày càng trầm trọng .
Lúc cao điểm là khoảng từ 2002 – 2008 tăng trưởng GDP của Trung Quốc đạt 10,8% . Khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008 làm tăng trưởng năm 2009 rớt xuống 9,2 % . Năm 2010 bùng lên được 10,3% mấy tháng đầu nhờ có 800 tỷ đô la đổ vào kích thích nhưng 3 tháng cuối năm (quý 4) tụt xuống 9,7% để từ từ suy giảm . Năm 2011 mức tăng trưởng lần lượt qua 4 kỳ 3tháng (quý) là 9,7% – 9,6% – 9,4% – 9,2% , qua năm 2012 sự xuống dốc thật đáng quan ngại : 8,1% – 7,8% – 7,7% – 7,8% . . . năm 2015 mức tăng trưởng chỉ còn 6,9%, 3 tháng đầu năm 2016 là 6,5% . Đó là những con số chính thức của nhà nước Trung Quốc công bố . Nhiều cơ quan và các nhà nghiên cứu cho rằng năm 2015 mức tăng trưởng của nước này chỉ từ 3,6 đến 4%, thậm chí có thể là 0% vì những con số thống kê của Trung Quốc “do con người làm ra và vì vậy không đáng tin cậy”, Lý khắc Cường khi còn là Bí Thư Tỉnh Ủy Liêu Ninh năm 2007 nói với đại sứ Mỹ . Tức là nó không phải sự thật, những con số tuyên truyền hay những số liệu “phục vụ cho các mục tiêu chính trị” theo tiến sĩ Tạ Điền . Thời Mao các đài phát thanh ngày nào cũng ra rả nông nghiệp vượt chỉ tiêu, tăng gia năng xuất 20%, 30% . . . mà dân chết đói như rạ, 37 triệu người thời Bước Tiến Nhảy Vọt .
Khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 làm cho Trung Quốc bắt đầu suy sụp dù đã đổ ra gần 1.000 tỷ USD cứu vãn nhưng không có hiệu quả . Tờ Le Monde ra ngày 29-11-2011 cho rằng tháng 11/2011 là tháng Trung Quốc bị xáo trộn nhất, mở đầu tại Ôn Châu rồi lan ra các thành phố khác ở Quảng Đông, Quảng Tây, Chiết Giang . . . . Các công ty vỡ nợ hàng loạt, chủ bỏ trốn hay tự tử, công nhân biểu tình đòi trả lương . Hai tỉnh Giang Tô và Chiết Giang ngành may mặc giảm 33%, plastic 50%, cao xu 60%, các xưởng đóng giày ở Haỉ Ninh đóng cửa tới 60%, tỉnh Quảng Đông xuất cảng giảm 9%, nhà tại 30 thành phố xuống giá, riêng Bắc Kinh tháng 10-2011 có 120.000 căn nhà không bán được, 177 văn phòng địa ốc đóng cửa .
Theo tờ Kinh Tế Thế Kỷ Thứ 21, từ đầu năm đến tháng 10-2011, riêng tỉnh Chiết Giang có 228 ông chủ bỏ trốn biệt tăm, 9 ông tự tử vì thua lỗ, có trường hợp tự tử cả nhà làm chính quyền tỉnh này phải giám sát chặt chẽ 5.000 công ty còn đang hoạt động . ( RFI ngày 09-12-2011)
Tập cận Bình hưởng cái di sản không có gì là tốt đẹp của Hồ cẩm Đào để lại . Kinh tế tiếp tục đi xuống, các địa phương, các xí nghiệp nợ nần chồng chất nhất là các xí nghiệp, các tập đoàn quốc doanh, cái đuôi Cộng Sản, mảnh đất màu mỡ ưu ái dành riêng cho con cái các công thần của chế độ . Những xí nghiệp này có quá nhiều ưu tiên về vay vốn Ngân Hàng, thị trường nhưng lại thường thua lỗ, tiền thuế của dân luôn phải bù đắp . Ngày 18-3-2014, Thủ Tướng Lý khắc Cường có cuộc họp báo sau khi kết thúc họp Quốc Hội kỳ 2, khoá 12 cảnh cáo sẽ có nhiều doanh nghiệp bị phá sản . Tính chung cả nợ của nhà nước và nợ của tư nhân đã lên hơn 200% Tổng Lợi Tức Quốc Gia(GDP) .
Theo công ty thẩm định Tài Chánh Standard and Poor’s, các doanh nghiệp Trung Quốc “đang ngồi trên một núi nợ 13.800 tỷ USD”, cao hơn cả khối nợ của Mỹ . Năm 2008 tổng số nợ dưới dạng trái phiếu của 945 tập đoàn tham gia sàn Chứng Khoán Trung Quốc lên tới 1.820 tỷ yuan # 300 tỷ USD, năm 2014 số nợ đó lên gấp hơn 2 lần : 4.700 tỷ yuan (783 tỷ USD) .
Vì vậy (năm 2014) báo chí Trung Quốc do nhà nước kiểm soát thổi lên cơn sốt Chứng Khoán làm thị trường này tăng 150% trong khoảng 1 năm tương tự như cơn sốt chim cút ở Sàigòn năm 1970 do người Hoa trong vùng Chợ Lớn chủ động tạo ra . Chiến dịch này có 2 điều lợi : 1, đánh lạc hướng tình hình bi quan về kinh tế; 2, các xí nghiệp, tập đoàn quốc doanh kiếm được khá nhiều tiền nên nhà nước đỡ phải bù lỗ .
Có lẽ đây là một loại thuốc liều bắt buộc phải uống, vì ngân sách còn phải tăng cho Quốc Phòng do tình hình căng thẳng ở Biẻn Đông và Hoa Đông, nhất là cho ngành mật vụ công an để đề phòng bất ổn xã hội, lại thêm cả gánh mặng nuôi đoàn quân “Dư Luận Viên” đông đảo hơn 2 triệu mới thành lập trải từ thành thị tới nông thôn nhằm tuyên truyền và theo dõi dân chúng trong khi ngành xuất cảng liên tục giảm sút, các công ty, xí nghiệp mất khả năng thanh toán, đóng cửa hoặc thiếu thuế. Chỉ riêng 45 công ty địa ốc trong đó có các tập đoàn như Agile, Soho China, Vanke đáng lẽ phải đóng 4.600 tỷ yuan nhưng chỉ trả được 800 tỷ, còn thiếu 3.800 tỷ hay 623 tỷ USD .
Dù đã hết sức chống chỏi che chắn, tất cả những khuyết điểm của nền kinh tế Trung Quốc cuối cùng cũng phải bộc lộ ra . Trước hết và mạnh nhất là thị trường Chứng Khoán được cổ võ, nâng lên trước đây thì kể từ sau ngày 12-6-2015 xẹp xuống và liên tục mất giá làm bao nhiêu người phá sản, nhiều người tự tử . Trong thời gian 2 tuần lễ, từ cuối tháng 6 đến đầu tháng 7 -2015 thị trường này sụt gần 30% và mất khoảng 3.800 tỷ USD . Chính quyền vội vã bơm tiền từ Ngân Hàng Trung Ương hay lấy từ quỹ hưu bổng để ngăn chặn nhưng kết quả không đạt mong muốn và tiếp tục tuột dốc . Cuối tháng 7-2015 chỉ số Composite Thượng Hải 3 lần giảm giá, có lần tới hơn 8%, hạ tuần tháng 8/2015 có 6 ngày và ngày 24-8 là Thứ Hai Đen : Composite Thượng Hải giảm 8,5%, nặng nhất trong 8 năm trước đó .
Đến đầu năm 2016 thì những chứng bịnh trầm kha của nền kinh tế Trung Quốc không còn che giấu được nữa : Hơn 70 triệu căn nhà không bán được, 50 thành phố có những khu vực là thành phố ma, ngành sản xuất thép, than dự trù sa thải 8 triệu công nhân (Rueters), hàng trăm nhà máy luyện thép, hàng ngàn mỏ than đóng cửa, ngày 15-3 nhiều ngàn công nhân than tỉnh Hắc Long Giang tràn vào các công sở đòi 6 tháng lương chưa được trả .
Ngành công nghiệp, theo tạp chí Caixin và Market Economics chỉ số sản xuất PMI 10 tháng liền giảm dưới 50, riêng tháng 12-2015 giảm xuống mức 48,5 . Xuất cảng tháng 12-2015 giảm 25,4%(so với 12/2014), nhập cảng giảm 13,8% !
Ngành Tài Chánh, nợ xấu (khó đòi) của các ngân hàng Trung Quốc lên tới 1.300 tỷ USD, đồng Nhân Dân Tệ (yuan) năm 2015 phá giá 5 lần .
Ngày 26-2-2016 Thống Đốc Ngân Hàng Trung Ương Trung Quốc Chu tiểu Xuân trấn an các nước G20 họp ở Thương Hải rằng trong thời gian tới Trung Quốc không phá giá đồng NDTệ, nhưng 3 ngày sau, 29-2 đồng NDTệ bị phá giá 0,17%, 6,545 NDTệ = 1 USD . Ngân Hàng Trung Ương Trung Quốc không giữ được lời hứa vì quá quẫn bách . Nợ công + nợ tư của Trung Quốc lên tớỉ 236% GDP, Chứng Khoán trong tháng 1-2016 có 6 ngày sụt giá .
Người ta tháo chạy . Các đại công ty nước ngoài như Yahoo, Best Buy đóng cửa chạy trước, các hãng nhỏ chạy sau . Ba tháng đầu năm 2016 các công ty nước ngoài bán cơ sở, xí nghiệp thu khoảng 73 tỷ đô la để chạy (3 tháng đầu năm 2015 là 6,2 tỷ USD) . Các đại gia Trung Quốc, các hoàng tử đỏ cũng tháo chạy ào ạt : 30% trong Hồ Sơ Panama mới bị tiết lộ là người Trung Quốc, trong đó có nhiều thân nhân của những lãnh tụ vô sản đã, hay đang tại chức .
Tờ Le Monde, Les Echos, Tỷ phú Soros . . . từng tiên đoán kinh tế Trung Quốc đang đi đến đoạn kết . Và ngày 14-4-2016, một trong những cơ quan có thẩm quyền nhất về kinh tế trên thế giới là Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) dự báo : Kinh tế Trung Quốc “ sẽ không hạ cánh nhẹ nhàng “ (web RFI 14/4/2016) .
Lời văn thông báo giữ tính lịch sự của một cơ quan quốc tế, sự thực thì phải nói : ” Kinh tế Trung Quốc sẽ hạ cánh nặng nề” .
(Còn tiếp)
Chủ nhật, 29/05/2016
Thấy gì từ việc Trung Quốc chê tình trạng độc thân của nữ tổng thống Đài Loan?
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn ký văn bản đầu tiên sau lễ nhậm chức tại Văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc, Đài Loan, ngày 20 tháng 5 năm 2016.
28.05.2016
Chỉ trích của Trung Quốc nhắm vào tình trạng độc thân của tân Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn phơi bày sự chia rẽ về cách nhìn nhận của hai xã hội dân tộc Trung Hoa, vốn mâu thuẫn về mặt chính trị, đối với giới tính và sự lãnh đạo trong bối cảnh có những áp lực phát triển khác nhau.
Người dân ở Trung Quốc đại lục thường cho rằng phụ nữ, dù được chấp nhận trong lực lượng lao động, nên đặt hôn nhân và sự thịnh vượng của gia đình làm mục tiêu hàng đầu của họ. Những giá trị Nho giáo từ 2.500 năm trước đề cao những ý tưởng này, đã xuất hiện trở lại kể từ khoảng năm 2000 với sự suy giảm nhiệt tình cách mạng Cộng sản cũ vốn chủ trương bình đẳng giới tính.
Ở đại lục ngày nay, phụ nữ độc thân ở độ tuổi quá 30 thường bị gọi là "gái lỡ thì."
Tại Đài Loan, nơi mà là 98 phần trăm dân số là người Hoa, hôn nhân vẫn là một lý tưởng, nhưng phụ nữ ngày càng tránh né nó để theo đuổi sự nghiệp, thu nhập và sự tự do không vướng bận những nghĩa vụ gia đình mà có thể bao gồm việc chăm sóc cha mẹ chồng cộng thêm con cái của chính họ.
Trung Quốc vốn đã không thích bà Thái vì bà khước từ lời kêu gọi đối thoại của họ, với điều kiện cả hai xem mình là một phần của Trung Quốc. Đài Loan và Trung Quốc vẫn là hai đối thủ chính trị kể từ những năm 1940. Hai nước láng giềng Châu Á này tự cai trị, nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và nhất mực nói rằng Đài Loan phải nằm dưới quyền kiểm soát của họ khi cuộc nội chiến Trung Quốc kết thúc vào những năm 1940. Những cuộc khảo sát ý kiến cho thấy hầu hết người Đài Loan muốn được quyền tự chủ như ngày hôm nay.
Tân Hoa Xã, cơ quan thông tấn chính thức của Trung Quốc, đăng bài bình luận hôm thứ Ba nói rằng, "là một chính trị gia nữ độc thân, bà Thái thiếu gánh nặng cảm xúc của tình yêu, sự ràng buộc của gia đình hay những lo toan về con cái." Vương Vệ Tinh, một nhà phân tích của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và là thành viên của một cơ quan bán chính thức phụ trách đối thoại với Đài Loan, đã viết bài bình luận này.
Bà Thái tập trung quá nhiều vào những chi tiết và mục tiêu ngắn hạn, thay vì những vấn đề chiến lược rộng lớn hơn, bài viết của Tân Hoa Xã nói thêm. "Phong cách và chiến lược của bà ta trong việc theo đuổi chính trị liên tục nghiêng về phía tình cảm, cá nhân và cực đoan," bài viết nói.
Tân Hoa Xã đã gỡ bỏ bài viết, nhưng những cơ quan truyền thông khác của Trung Quốc vẫn phải đăng bài viết sau đó trong tuần.
Nhưng rất ít người Đài Loan bình phẩm công khai về giới tính hay tình trạng hôn nhân của luật gia 59 tuổi này khi bà vận động tranh cử tổng thống hồi năm ngoái cạnh tranh với hai người đàn ông. Bà giành chiến thắng với tỉ lệ áp đảo vào tháng 1 và nhậm chức vào ngày 20 tháng 5 trong tư cách là nữ tổng thống đầu tiên của Đài Loan.
Bà Thái Anh Văn tuyên thệ nhậm chức tại Văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc, Đài Loan, ngày 20 tháng 5 năm 2016.
Ngô Thụy Quốc, giám đốc quản lý một công ty tư vấn rủi ro chính trị tại Đài Bắc, nói: "Người Trung Quốc cần phải hiểu rằng bây giờ là thế kỷ 21. Một số những điều này còn không có sức nặng huống hồ là sự khả tín đối với người dân Đài Loan. Phát ngôn như vậy là phản tác dụng đối với sự ổn định của mối quan hệ xuyên eo biển và gần như mang tính cá nhân."
Lôi Thiến, người từng là nhà lập pháp nữ và giờ là giám đốc điều hành của trung tâm nghiên cứu Thế kỷ 21 Trung Hoa ở Đài Loan, gọi bài viết này là sự công kích cá nhân phơi bày sự thiên vị giới tính ở Bắc Kinh.
"Đây là một cách ngầm công kích cá nhân bà Thái Anh Văn," bà Lôi nói. "Tuy nhiên, điều rất rõ ràng là khi những chính trị gia nam không phải chịu những chỉ trích giống như vậy thì những chính trị gia nữ cũng không nên chịu những chỉ trích đó.”
"Tôi chỉ đơn giản cho rằng Đài Loan có mức độ phụ nữ tham gia chính trị lớn hơn, do đó có thể có sự khác biệt về kinh nghiệm cho những tiêu chuẩn được áp dụng cho những chính trị gia nữ so với những chính trị gia nam," bà nói.
Bà nói thêm với Trung Quốc, "tôi nghĩ rằng khi nước này dần dần tiến khung cảnh chính trị hiện tại của mình thì loại di sản và quan niệm xưa cũ của Trung Quốc lại có ảnh hưởng."
Tỉ lệ sinh con ở Đài Loan đã sụt giảm xuống mức ít hơn một em bé trên một phụ nữ trong năm 2011, khiến chính phủ lo lắng về năng suất lao động lâu dài. Nhưng phụ nữ ở những nơi tương đối giàu có khác của Châu Á, như ở Hong Kong và Singapore, cũng đang gạt chuyện sinh con sang một bên để xây dựng sự nghiệp.
Ngược lại, ở Trung Quốc 46 phần trăm người dân sống ở vùng nông thôn, theo số liệu thống kê của Ngân hàng Thế giới. Những người đó thường sống ở những trang trại và gần mức nghèo túng. Những hoàn cảnh đó càng củng cố vai trò giới tính truyền thống khi người đàn ông tập trung vào công việc đồng áng vất vả và phụ nữ thì coi sóc nhà cửa.
Người Đài Loan đề cao những người phụ nữ biết cân bằng giữa gia đình và sự nghiệp, bao gồm cả chính trị, theo lời bà Trần Oánh, một nhà lập pháp nữ của đảng cầm quyền đã tham chính tám năm qua. "Gần như tất cả phụ nữ, vì công việc của họ, đều cảm thấy khó chú tâm đến cả hai, nên cử tri sẽ thông cảm về vấn đề này bởi vì chúng tôi đầu tư rất nhiều thời gian vào công việc của chúng tôi," bà Trần nói.
Một số cử tri thậm chí thích những chính trị gia nữ hơn vì quan niệm cho rằng họ thấu hiểu những vấn đề mà những gia đình phải đối mặt hơn là đàn ông, bà nói thêm.
Rất ít phụ nữ đạt tới những chức vụ hàng đầu trong Đảng Cộng sản Trung Quốc. Một hình mẫu hiện đại trong số những chính trị gia nữ là bà Ngô Nghi, một thành viên Bộ Chính trị được nhiều người đặt biệt danh là "quý bà thép" vì kỹ năng thương thuyết của bà. Nhưng bà đã về hưu vào năm 2008.
Văn phòng tổng thống ở Đài Loan hôm thứ Sáu từ chối bình luận về bài viết trên Tân Hoa Xã.
Nhưng chính phủ của bà đã phản ứng một cách nhanh chóng về một loạt những nhận xét chính trị nghiêm khắc từ Trung Quốc trong tuần qua. Chính phủ Bắc Kinh đã cảnh báo chớ có bất kỳ nỗ lực nào tại Đài Loan cho sự độc lập về mặt pháp lý và đặt nghi vấn liệu bà Thái có muốn đàm phán với Bắc Kinh hay không.
Bà Thái khước từ "một Trung Quốc" là điều kiện tiên quyết cho đối thoại, làm nổi bật những cuộc đàm phán nhìn chung lạc quan giữa Bắc Kinh và người tiền nhiệm của bà là ông Mã Anh Cửu từ năm 2008. Bà đã lên tiếng ủng hộ những cuộc đàm phán theo luật pháp Đài Loan, nếu dân chúng Đài Loan chấp thuận.
-viec-trung-quoc-che-tinh-trang-doc-than-cua-nu-tong-thong-dai-loan/3349332.html
Tổng thống Mỹ Barack Obama tại lễ tưởng niệm nạn nhân vụ thả bom nguyên tử xuống Hiroshima (Nhật Bản). Ảnh chụp tại Hiroshima ngày 27/05/2016REUTERS/Carlos Barria
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160528-obama-tuong-niem-nan-nhan-hiroshima-trung-quoc-bat-binh
Người dân ở Trung Quốc đại lục thường cho rằng phụ nữ, dù được chấp nhận trong lực lượng lao động, nên đặt hôn nhân và sự thịnh vượng của gia đình làm mục tiêu hàng đầu của họ. Những giá trị Nho giáo từ 2.500 năm trước đề cao những ý tưởng này, đã xuất hiện trở lại kể từ khoảng năm 2000 với sự suy giảm nhiệt tình cách mạng Cộng sản cũ vốn chủ trương bình đẳng giới tính.
Ở đại lục ngày nay, phụ nữ độc thân ở độ tuổi quá 30 thường bị gọi là "gái lỡ thì."
Tại Đài Loan, nơi mà là 98 phần trăm dân số là người Hoa, hôn nhân vẫn là một lý tưởng, nhưng phụ nữ ngày càng tránh né nó để theo đuổi sự nghiệp, thu nhập và sự tự do không vướng bận những nghĩa vụ gia đình mà có thể bao gồm việc chăm sóc cha mẹ chồng cộng thêm con cái của chính họ.
Trung Quốc vốn đã không thích bà Thái vì bà khước từ lời kêu gọi đối thoại của họ, với điều kiện cả hai xem mình là một phần của Trung Quốc. Đài Loan và Trung Quốc vẫn là hai đối thủ chính trị kể từ những năm 1940. Hai nước láng giềng Châu Á này tự cai trị, nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và nhất mực nói rằng Đài Loan phải nằm dưới quyền kiểm soát của họ khi cuộc nội chiến Trung Quốc kết thúc vào những năm 1940. Những cuộc khảo sát ý kiến cho thấy hầu hết người Đài Loan muốn được quyền tự chủ như ngày hôm nay.
Tân Hoa Xã, cơ quan thông tấn chính thức của Trung Quốc, đăng bài bình luận hôm thứ Ba nói rằng, "là một chính trị gia nữ độc thân, bà Thái thiếu gánh nặng cảm xúc của tình yêu, sự ràng buộc của gia đình hay những lo toan về con cái." Vương Vệ Tinh, một nhà phân tích của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và là thành viên của một cơ quan bán chính thức phụ trách đối thoại với Đài Loan, đã viết bài bình luận này.
Bà Thái tập trung quá nhiều vào những chi tiết và mục tiêu ngắn hạn, thay vì những vấn đề chiến lược rộng lớn hơn, bài viết của Tân Hoa Xã nói thêm. "Phong cách và chiến lược của bà ta trong việc theo đuổi chính trị liên tục nghiêng về phía tình cảm, cá nhân và cực đoan," bài viết nói.
Tân Hoa Xã đã gỡ bỏ bài viết, nhưng những cơ quan truyền thông khác của Trung Quốc vẫn phải đăng bài viết sau đó trong tuần.
Nhưng rất ít người Đài Loan bình phẩm công khai về giới tính hay tình trạng hôn nhân của luật gia 59 tuổi này khi bà vận động tranh cử tổng thống hồi năm ngoái cạnh tranh với hai người đàn ông. Bà giành chiến thắng với tỉ lệ áp đảo vào tháng 1 và nhậm chức vào ngày 20 tháng 5 trong tư cách là nữ tổng thống đầu tiên của Đài Loan.
Bà Thái Anh Văn tuyên thệ nhậm chức tại Văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc, Đài Loan, ngày 20 tháng 5 năm 2016.
Lôi Thiến, người từng là nhà lập pháp nữ và giờ là giám đốc điều hành của trung tâm nghiên cứu Thế kỷ 21 Trung Hoa ở Đài Loan, gọi bài viết này là sự công kích cá nhân phơi bày sự thiên vị giới tính ở Bắc Kinh.
"Đây là một cách ngầm công kích cá nhân bà Thái Anh Văn," bà Lôi nói. "Tuy nhiên, điều rất rõ ràng là khi những chính trị gia nam không phải chịu những chỉ trích giống như vậy thì những chính trị gia nữ cũng không nên chịu những chỉ trích đó.”
"Tôi chỉ đơn giản cho rằng Đài Loan có mức độ phụ nữ tham gia chính trị lớn hơn, do đó có thể có sự khác biệt về kinh nghiệm cho những tiêu chuẩn được áp dụng cho những chính trị gia nữ so với những chính trị gia nam," bà nói.
Bà nói thêm với Trung Quốc, "tôi nghĩ rằng khi nước này dần dần tiến khung cảnh chính trị hiện tại của mình thì loại di sản và quan niệm xưa cũ của Trung Quốc lại có ảnh hưởng."
Tỉ lệ sinh con ở Đài Loan đã sụt giảm xuống mức ít hơn một em bé trên một phụ nữ trong năm 2011, khiến chính phủ lo lắng về năng suất lao động lâu dài. Nhưng phụ nữ ở những nơi tương đối giàu có khác của Châu Á, như ở Hong Kong và Singapore, cũng đang gạt chuyện sinh con sang một bên để xây dựng sự nghiệp.
Ngược lại, ở Trung Quốc 46 phần trăm người dân sống ở vùng nông thôn, theo số liệu thống kê của Ngân hàng Thế giới. Những người đó thường sống ở những trang trại và gần mức nghèo túng. Những hoàn cảnh đó càng củng cố vai trò giới tính truyền thống khi người đàn ông tập trung vào công việc đồng áng vất vả và phụ nữ thì coi sóc nhà cửa.
Người Đài Loan đề cao những người phụ nữ biết cân bằng giữa gia đình và sự nghiệp, bao gồm cả chính trị, theo lời bà Trần Oánh, một nhà lập pháp nữ của đảng cầm quyền đã tham chính tám năm qua. "Gần như tất cả phụ nữ, vì công việc của họ, đều cảm thấy khó chú tâm đến cả hai, nên cử tri sẽ thông cảm về vấn đề này bởi vì chúng tôi đầu tư rất nhiều thời gian vào công việc của chúng tôi," bà Trần nói.
Một số cử tri thậm chí thích những chính trị gia nữ hơn vì quan niệm cho rằng họ thấu hiểu những vấn đề mà những gia đình phải đối mặt hơn là đàn ông, bà nói thêm.
Rất ít phụ nữ đạt tới những chức vụ hàng đầu trong Đảng Cộng sản Trung Quốc. Một hình mẫu hiện đại trong số những chính trị gia nữ là bà Ngô Nghi, một thành viên Bộ Chính trị được nhiều người đặt biệt danh là "quý bà thép" vì kỹ năng thương thuyết của bà. Nhưng bà đã về hưu vào năm 2008.
Văn phòng tổng thống ở Đài Loan hôm thứ Sáu từ chối bình luận về bài viết trên Tân Hoa Xã.
Nhưng chính phủ của bà đã phản ứng một cách nhanh chóng về một loạt những nhận xét chính trị nghiêm khắc từ Trung Quốc trong tuần qua. Chính phủ Bắc Kinh đã cảnh báo chớ có bất kỳ nỗ lực nào tại Đài Loan cho sự độc lập về mặt pháp lý và đặt nghi vấn liệu bà Thái có muốn đàm phán với Bắc Kinh hay không.
Bà Thái khước từ "một Trung Quốc" là điều kiện tiên quyết cho đối thoại, làm nổi bật những cuộc đàm phán nhìn chung lạc quan giữa Bắc Kinh và người tiền nhiệm của bà là ông Mã Anh Cửu từ năm 2008. Bà đã lên tiếng ủng hộ những cuộc đàm phán theo luật pháp Đài Loan, nếu dân chúng Đài Loan chấp thuận.
-viec-trung-quoc-che-tinh-trang-doc-than-cua-nu-tong-thong-dai-loan/3349332.html
Obama tưởng niệm nạn nhân Hiroshima, Trung Quốc bất bình
Tổng thống Mỹ Barack Obama tại lễ tưởng niệm nạn nhân vụ thả bom nguyên tử xuống Hiroshima (Nhật Bản). Ảnh chụp tại Hiroshima ngày 27/05/2016REUTERS/Carlos Barria
Bắc Kinh đã theo dõi sát sao chuyến viếng thăm và bài diễn văn của tổng thống Mỹ Barack Obama tại Hiroshima ngày 27/05/2016, bên lề hội nghị thượng đỉnh G7. Trong bài diễn văn, tổng thống Mỹ đã tưởng niệm các nạn nhân Nhật Bản của quả bom nguyên tử do quân đội Mỹ thả quả xuống thành phố Hiroshima ngày 06/08/1945. Thế nhưng, những lời phát biểu của người đứng đầu Nhà Trắng đã khiến Bắc Kinh không hài lòng.
Từ Thượng Hải, thông tín viên RFI Angélique Forget cho biết thêm chi tiết :
Chỉ vài giờ sau bài diễn văn của tổng thống Barack Obama, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) đã phát biểu giữa một rừng camera : « Dĩ nhiên là phải nhớ đến sự kiện Hiroshima, nhưng cũng không được quên cuộc thảm sát Nam Kinh ».
Cướp bóc, hãm hiếp và vòi tiền do quân đội Thiên Hoàng Nhật Bản tiến hành vào năm 1937 tại cố đô của Trung Quốc có thể đã gây nên cái chết của 42.000 đến 300.000 người theo nhiều nguồn tin khác nhau. Ông Vương Nghị nói thêm : « Cần phải tưởng niệm các nạn nhân, nhưng những tên đao phủ cũng phải chịu trách nhiệm về cuộc thảm sát này ».
Trung Quốc công kích như trên song không nêu đích danh nước láng giềng Nhật Bản, đồng thời là kẻ thù từ lâu. Tân Hoa Xã còn cho rằng thông qua chuyến công du của tổng thống Mỹ, Nhật Bản muốn biến mình thành một nạn nhân của Đệ Nhị Thế Chiến trong khi quốc gia này thực ra là một trong số các đao phủ.
Bắc Kinh thừa biết là các cuộc đàm phán của khối G7 tập trung nhiều vào tình hình căng thẳng hiện nay tại Biển Đông. Chính những căng thẳng này đã khiến Trung Quốc và Nhật Bản bất đồng và dĩ nhiên là làm Bắc Kinh bực tức. Hai ngày trước khi khai mạc thượng đỉnh G7, Trung Quốc đã yêu cầu các nước tham gia không được « xía » vào chuyện nội bộ khu vực.
Chỉ vài giờ sau bài diễn văn của tổng thống Barack Obama, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) đã phát biểu giữa một rừng camera : « Dĩ nhiên là phải nhớ đến sự kiện Hiroshima, nhưng cũng không được quên cuộc thảm sát Nam Kinh ».
Cướp bóc, hãm hiếp và vòi tiền do quân đội Thiên Hoàng Nhật Bản tiến hành vào năm 1937 tại cố đô của Trung Quốc có thể đã gây nên cái chết của 42.000 đến 300.000 người theo nhiều nguồn tin khác nhau. Ông Vương Nghị nói thêm : « Cần phải tưởng niệm các nạn nhân, nhưng những tên đao phủ cũng phải chịu trách nhiệm về cuộc thảm sát này ».
Trung Quốc công kích như trên song không nêu đích danh nước láng giềng Nhật Bản, đồng thời là kẻ thù từ lâu. Tân Hoa Xã còn cho rằng thông qua chuyến công du của tổng thống Mỹ, Nhật Bản muốn biến mình thành một nạn nhân của Đệ Nhị Thế Chiến trong khi quốc gia này thực ra là một trong số các đao phủ.
Bắc Kinh thừa biết là các cuộc đàm phán của khối G7 tập trung nhiều vào tình hình căng thẳng hiện nay tại Biển Đông. Chính những căng thẳng này đã khiến Trung Quốc và Nhật Bản bất đồng và dĩ nhiên là làm Bắc Kinh bực tức. Hai ngày trước khi khai mạc thượng đỉnh G7, Trung Quốc đã yêu cầu các nước tham gia không được « xía » vào chuyện nội bộ khu vực.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160528-obama-tuong-niem-nan-nhan-hiroshima-trung-quoc-bat-binh
Mỹ bất bình về một quảng cáo Trung Quốc mang tính kỳ thị màu da
Dư luận Mỹ bất bình về đoạn quảng cáo mang đầy mầu sắc phân biệt chủng tộc của nhãn hiệu bột giặt Trung Quốc Qiaobi. Ảnh minh họa.RFI / Danielle Birck
Một đoạn quảng cáo thương hiệu bộ giặt Qiaobi của Trung Quốc đang bị phản đối dữ dội tại Hoa Kỳ vì mang mầu sắc phân biệt chủng tộc. Giới truyền thông Mỹ cho rằng quảng cáo trên minh họa rõ nét tình trạng phân biệt chủng tộc mà người da đen tại Trung Quốc phải gánh chịu.
Theo AFP, thoạt nhìn, quảng cáo này cũng giống như những quảng cáo khác. Người ta nhìn thấy một phụ nữ Trung Quốc đang nhét quần áo bẩn vào máy giặt. Đúng lúc đó, một người đàn ông da đen điển trai bước vào phòng dịch vụ giặt đồ. Có vẻ như người này là một họa sĩ vì anh ta có vết sơn trắng trên mặt và tay cầm một cây bút vẽ. Chiếc áo phông của anh thì đầy vết bẩn.
Người phụ nữ ra hiệu cho anh lại gần. Người đàn ông da đen định ôm lấy người phụ nữ nhưng bị cô nhét vào miệng một viên bột giặt và đẩy anh ta vào trong máy giặt. Chàng thanh niên da đen hét lên, nhưng máy giặt đã hoạt động. Khi máy giặt ngừng lại, người ta thấy một chàng trai châu Á đẹp trai xuất hiện. Anh ta mặc một chiếc áo phông sạch tươm. Và người phụ nữ nhìn anh ta đầy ngưỡng mộ.
Quảng cáo của thương hiệu bột giặt Qiaobi không gây phản ứng gì tại Trung Quốc và chỉ được xem 2.000 lần trên website chia sẻ video Youko (YouTube của Trung Quốc). Thế nhưng, rất nhiều trang thông tin trực tuyến nước ngoài lại cho rằng quảng cáo trên mang tính phân biệt chủng tộc. Các cơ quan truyền thông Mỹ thì cho rằng quảng cáo trên minh họa rõ nét tình trạng phân biệt chủng tộc mà người da đen tại Trung Quốc phải gánh chịu.
Phản ứng trước những chỉ trích trên, công ty sáng tạo quảng cáo trên cho rằng các cơ quan truyền thông nước ngoài « quá nhạy cảm ». Công ty Leishang kinh doanh nhãn bột giặt này đã không trả lời đề nghị giải thích của hãng tin Pháp AFP.
Quảng cáo trên được quay vào đầu năm 2016, nhưng đoạn quảng cáo rút gọn, không có "nhân vật da đen" xuất hiện, thường được sử dụng nhiều hơn. Thế nhưng, tập đoàn sở hữu hiệu bột giặt Qiaobi không hiểu tại sao đoạn quảng cáo dài lại bị đưa lên mạng.
Tại Trung Quốc, cả nữ giới và nam giới đều chuộng làn da trắng, và được coi là một tiêu chí sắc đẹp truyền thống. Điều này giải thích sự thiếu đa dạng về chủng tộc trong các cơ quan truyền thông và dần dần góp phần vào việc tẩy chay người da đen.
Tuy nhiên, số lượng người da đen sống tại Trung Quốc, đặc biệt là tại thành phố Quảng Châu, ngày càng đông nhờ giao thương giữa Trung Quốc và châu Phi phát triển mạnh trong những năm gần đây.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160528-my-bat-binh-mot-quang-cao-trung-quoc-mang-tinh-phan-biet-chung-toc
Người phụ nữ ra hiệu cho anh lại gần. Người đàn ông da đen định ôm lấy người phụ nữ nhưng bị cô nhét vào miệng một viên bột giặt và đẩy anh ta vào trong máy giặt. Chàng thanh niên da đen hét lên, nhưng máy giặt đã hoạt động. Khi máy giặt ngừng lại, người ta thấy một chàng trai châu Á đẹp trai xuất hiện. Anh ta mặc một chiếc áo phông sạch tươm. Và người phụ nữ nhìn anh ta đầy ngưỡng mộ.
Quảng cáo của thương hiệu bột giặt Qiaobi không gây phản ứng gì tại Trung Quốc và chỉ được xem 2.000 lần trên website chia sẻ video Youko (YouTube của Trung Quốc). Thế nhưng, rất nhiều trang thông tin trực tuyến nước ngoài lại cho rằng quảng cáo trên mang tính phân biệt chủng tộc. Các cơ quan truyền thông Mỹ thì cho rằng quảng cáo trên minh họa rõ nét tình trạng phân biệt chủng tộc mà người da đen tại Trung Quốc phải gánh chịu.
Phản ứng trước những chỉ trích trên, công ty sáng tạo quảng cáo trên cho rằng các cơ quan truyền thông nước ngoài « quá nhạy cảm ». Công ty Leishang kinh doanh nhãn bột giặt này đã không trả lời đề nghị giải thích của hãng tin Pháp AFP.
Quảng cáo trên được quay vào đầu năm 2016, nhưng đoạn quảng cáo rút gọn, không có "nhân vật da đen" xuất hiện, thường được sử dụng nhiều hơn. Thế nhưng, tập đoàn sở hữu hiệu bột giặt Qiaobi không hiểu tại sao đoạn quảng cáo dài lại bị đưa lên mạng.
Tại Trung Quốc, cả nữ giới và nam giới đều chuộng làn da trắng, và được coi là một tiêu chí sắc đẹp truyền thống. Điều này giải thích sự thiếu đa dạng về chủng tộc trong các cơ quan truyền thông và dần dần góp phần vào việc tẩy chay người da đen.
Tuy nhiên, số lượng người da đen sống tại Trung Quốc, đặc biệt là tại thành phố Quảng Châu, ngày càng đông nhờ giao thương giữa Trung Quốc và châu Phi phát triển mạnh trong những năm gần đây.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160528-my-bat-binh-mot-quang-cao-trung-quoc-mang-tinh-phan-biet-chung-toc
Biển Đông : Chuyên gia quốc tế tố cáo thủ đoạn “sự đã rồi” của Bắc Kinh
Ảnh vệ tinh chụp Bãi Vành Khăn (Mischief Reef) ở Biển Đông, được trung tâm CSIS công bố ngày 08/01/2016Reuters
Trong hai ngày 06-07/05/2016, hàng chục nhà nghiên cứu tại Mỹ và nhiều nơi trên thế giới đã tề tựu về trường Đại Học Yale (New Haven, bang Conecticut), để tham gia cuộc hội thảo về “Tranh chấp Biển Đông” (Conflict in the South China Sea). Mở ra trong bối cảnh Bắc Kinh đang gấp rút đẩy mạnh việc áp đặt quyền kiểm soát của họ trên vùng biển mà họ cho là thuộc chủ quyền Trung Quốc,
hầu hết các học giả đều vạch trần các hành động của Trung Quốc nhằm áp đặt sự đã rồi trong vùng, bất chấp luật lệ quốc tế hay phản đối của nước khác.
Nội dung hai ngày hội thảo khoa học tại Yale được thể hiện rõ qua các chủ đề được đề cập đến tại ba tiểu ban khác nhau:
(1) Các vấn đề lịch sử về tranh chấp Biển Đông;
(2) Biển Đông và các vấn đề địa lý chính trị;
(3) Luật pháp và tranh chấp Biển Đông.
Tham gia hội thảo có khá nhiều nhà nghiên cứu tên tuổi về Biển Đông, từ Giáo sư Carlyle Thayer, Học Viện Quốc Phòng Úc, Tiến Sĩ Patrick M. Cronin, chuyên gia về an ninh Châu Á-Thái Bình Dương tại trung tâm nghiên cứu Mỹ Center for a New American Security, cho đến tướng hồi hưu Daniel Schaffer thuộc trung tâm tham vấn Asia 21 tại Pháp, hay giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine Hoa Kỳ.
Để tìm hiểu thêm về cuộc hội thảo về Biển Đông tại Đại Học Yale, RFI đã có bài phỏng vấn nhanh với giáo sư Ngô Vĩnh Long.
RFI :Đâu là yếu tố nổi bật nhất tại cuộc hội thảo ?
Ngô Vĩnh Long : Yếu tố mới nổi bật là đa số những học giả đều nhận định là Trung Quốc đang ráo riết tăng cường các hoạt động ở Biển Đông để đặt các nước trong khu vực và trên thế giới trong tình trạng đã rồi.
Tuy nhiên đối phó với Trung Quốc thế nào thì tôi thấy góc nhìn của các học giả trong các tham luận của họ tuỳ thuộc vào chuyên môn nghiên cứu của từng cá nhân cũng như tuỳ thuộc việc họ đang là công dân của quốc gia nào.
Một ví dụ nổi bật : Học giả Mỹ tên Patrick Cronin của một viện nghiên cứu an ninh và chiến lược tại Hoa Thịnh Đốn và là một người thường gặp các quan chức Bộ Quốc Phòng Mỹ cũng như Nhà Trắng cho biết rằng ông đã khuyến nghị là Mỹ nên tuyên bố vùng bãi ngầm Scarborough mà Trung Quốc đã chiếm của Phi thuộc sự bảo hộ của Hiệp Ước Phòng Thủ giữa Mỹ và Phi để tránh việc Trung Quốc xây đảo và lập khu quân sự trên đó như Trung Quốc đã cho biết là có ý định làm như thế.
Ông cũng cho biết thêm là tình thế hiện nay, theo ông, rất cấp bách, cho nên tổng thống Obama có thể đưa ra thông cáo đó trước hay trong chuyến đi thăm khu vực Đông Nam Á cuối tháng 5 này.
Ông cũng đồng ý với một số diễn giả khác là Tổng Thống Obama cũng có thể sẽ tuyên bố dỡ bỏ chính sách cấm vận bán vũ khí “sát thương” cho Việt Nam, một phần là để giúp cho các tổng thống Mỹ sắp tới khỏi phải bận tâm hay gặp khó khăn trong vấn đề này trong tương lai.
RFI :Quan điểm chung các nhà nghiên cứu là gì ?
Ngô Vĩnh Long : Như tôi mới vừa đề cập ở trên, quan điểm chung là Trung Quốc sẽ càng ngày càng lấn tới, nhưng cách đối phó như thế nào thì tùy góc nhìn của từng nhà nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu về quân sự và an ninh như tướng về hưu Daniel Schaeffer của Pháp và giáo sư về hưu Carl Thayer của Úc thì nhấn mạnh chiến lược quân sự và an ninh của Mỹ và các nước lớn. Tuy nhiên họ cũng không bỏ qua vấn đề sử dụng luật pháp để đối phó với Trung Quốc.
Về vấn đề sử dụng luật pháp quốc tế thì được đa số các nhà nghiên cứu đồng ý. Tuy nhiên trong các tham luận của các chuyên gia về luật thì họ có những nhận định khác biệt về việc ứng dụng các thứ luật hiện hành như thế nào. Nói chung, phần lớn các diễn giả đồng ý là việc vận dụng luật đối với Trung Quốc trên hồ sơ Biển Đông phải đi đôi với các hoạt động ngoại giao và quân sự.
Tiến sĩ Harry Kazianis về chiến lược an ninh tại viện Potomac Foundation ở Hoa Thịnh Đốn có bài tham luận về chiến lược ông gọi là “Shamefare”, tức là Mỹ và các nước trong khu vực phải làm cho Trung Quốc mất mặt trước dư luận quốc tế qua việc sử dụng báo chí và truyền thông.
Ngược lại, theo Tiến sĩ Enrico Fels của Trung tâm Nghiên cứu Toàn Cầu, gọi là Center for Global Studies ở Bonn (Đức), thì theo kinh nghiệm sau Đại Chiến Thứ Hai thì các nước trong khu vực và ngoài khu vực nên giao luôn Hoàng Sa cho Trung Quốc, vì đấy là việc đã rồi, với điều kiện là Trung Quốc đồng ý thương lượng vấn đề Trường Sa và Scarborough.
RFI : Tham luận của giáo sư tập trung nêu bật vấn đề gì ?
Ngô Vĩnh Long : Trước lúc đến hội thảo, tôi biết là các học giả khác chỉ nói đến những vấn đề chung, hoặc những vấn đề theo hướng của đất nước họ. Đối với tôi là người Việt Nam, thì tôi thấy là vấn đề Việt Nam rất quan trọng.
Cho nên tham luận của tôi nêu bật vị trí địa chính trị của Việt Nam, và tại sao cái vị trí này đã làm cho Việt Nam thành nước bị Trung Quốc ảnh hưởng và kiếm chế trên rất nhiều mặt và từ nhiều phía.
Chính quyền Việt Nam đã rất nhân nhượng Trung Quốc trong hơn 40 năm qua trên hồ sơ Biển Đông, nhưng Trung Quốc đã không những không đáp ứng, mà lại càng ngày càng bắt bí và gây tổn thương cho Việt Nam. Việc này đã sinh ra mâu thuẩn rất lớn giữa người dân và chính quyền.
Do đó, nếu chính phủ không có chính sách năng động, khẩn trương, và ráo riết đối với hồ sơ Biển Đông, thì việc đổ vỡ, nếu không nói là sống còn của chế độ, có thể xẩy ra. Ảnh hưởng sẽ rất xấu không những đối với xã hội Việt Nam và một số nước khác.
Để tránh việc này và để giải quyết hồ sơ Biển Đông, tôi có đưa ra một số kiến nghị, trong đó theo tôi, vấn đề quan trọng là vận động sự ủng hộ của nhân dân trong nước và trên thế giới. Tôi có nêu lên chi tiết là phải làm như thế nào.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160510-bien-dong-chuyen-gia-quoc-te-to-cao-thu-doan-%E2%80%9Csu-da-roi%E2%80%9D-cua-bac-kinh
(1) Các vấn đề lịch sử về tranh chấp Biển Đông;
(2) Biển Đông và các vấn đề địa lý chính trị;
(3) Luật pháp và tranh chấp Biển Đông.
Tham gia hội thảo có khá nhiều nhà nghiên cứu tên tuổi về Biển Đông, từ Giáo sư Carlyle Thayer, Học Viện Quốc Phòng Úc, Tiến Sĩ Patrick M. Cronin, chuyên gia về an ninh Châu Á-Thái Bình Dương tại trung tâm nghiên cứu Mỹ Center for a New American Security, cho đến tướng hồi hưu Daniel Schaffer thuộc trung tâm tham vấn Asia 21 tại Pháp, hay giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine Hoa Kỳ.
Để tìm hiểu thêm về cuộc hội thảo về Biển Đông tại Đại Học Yale, RFI đã có bài phỏng vấn nhanh với giáo sư Ngô Vĩnh Long.
RFI :Đâu là yếu tố nổi bật nhất tại cuộc hội thảo ?
Ngô Vĩnh Long : Yếu tố mới nổi bật là đa số những học giả đều nhận định là Trung Quốc đang ráo riết tăng cường các hoạt động ở Biển Đông để đặt các nước trong khu vực và trên thế giới trong tình trạng đã rồi.
Tuy nhiên đối phó với Trung Quốc thế nào thì tôi thấy góc nhìn của các học giả trong các tham luận của họ tuỳ thuộc vào chuyên môn nghiên cứu của từng cá nhân cũng như tuỳ thuộc việc họ đang là công dân của quốc gia nào.
Một ví dụ nổi bật : Học giả Mỹ tên Patrick Cronin của một viện nghiên cứu an ninh và chiến lược tại Hoa Thịnh Đốn và là một người thường gặp các quan chức Bộ Quốc Phòng Mỹ cũng như Nhà Trắng cho biết rằng ông đã khuyến nghị là Mỹ nên tuyên bố vùng bãi ngầm Scarborough mà Trung Quốc đã chiếm của Phi thuộc sự bảo hộ của Hiệp Ước Phòng Thủ giữa Mỹ và Phi để tránh việc Trung Quốc xây đảo và lập khu quân sự trên đó như Trung Quốc đã cho biết là có ý định làm như thế.
Ông cũng cho biết thêm là tình thế hiện nay, theo ông, rất cấp bách, cho nên tổng thống Obama có thể đưa ra thông cáo đó trước hay trong chuyến đi thăm khu vực Đông Nam Á cuối tháng 5 này.
Ông cũng đồng ý với một số diễn giả khác là Tổng Thống Obama cũng có thể sẽ tuyên bố dỡ bỏ chính sách cấm vận bán vũ khí “sát thương” cho Việt Nam, một phần là để giúp cho các tổng thống Mỹ sắp tới khỏi phải bận tâm hay gặp khó khăn trong vấn đề này trong tương lai.
RFI :Quan điểm chung các nhà nghiên cứu là gì ?
Ngô Vĩnh Long : Như tôi mới vừa đề cập ở trên, quan điểm chung là Trung Quốc sẽ càng ngày càng lấn tới, nhưng cách đối phó như thế nào thì tùy góc nhìn của từng nhà nghiên cứu. Các nhà nghiên cứu về quân sự và an ninh như tướng về hưu Daniel Schaeffer của Pháp và giáo sư về hưu Carl Thayer của Úc thì nhấn mạnh chiến lược quân sự và an ninh của Mỹ và các nước lớn. Tuy nhiên họ cũng không bỏ qua vấn đề sử dụng luật pháp để đối phó với Trung Quốc.
Về vấn đề sử dụng luật pháp quốc tế thì được đa số các nhà nghiên cứu đồng ý. Tuy nhiên trong các tham luận của các chuyên gia về luật thì họ có những nhận định khác biệt về việc ứng dụng các thứ luật hiện hành như thế nào. Nói chung, phần lớn các diễn giả đồng ý là việc vận dụng luật đối với Trung Quốc trên hồ sơ Biển Đông phải đi đôi với các hoạt động ngoại giao và quân sự.
Tiến sĩ Harry Kazianis về chiến lược an ninh tại viện Potomac Foundation ở Hoa Thịnh Đốn có bài tham luận về chiến lược ông gọi là “Shamefare”, tức là Mỹ và các nước trong khu vực phải làm cho Trung Quốc mất mặt trước dư luận quốc tế qua việc sử dụng báo chí và truyền thông.
Ngược lại, theo Tiến sĩ Enrico Fels của Trung tâm Nghiên cứu Toàn Cầu, gọi là Center for Global Studies ở Bonn (Đức), thì theo kinh nghiệm sau Đại Chiến Thứ Hai thì các nước trong khu vực và ngoài khu vực nên giao luôn Hoàng Sa cho Trung Quốc, vì đấy là việc đã rồi, với điều kiện là Trung Quốc đồng ý thương lượng vấn đề Trường Sa và Scarborough.
RFI : Tham luận của giáo sư tập trung nêu bật vấn đề gì ?
Ngô Vĩnh Long : Trước lúc đến hội thảo, tôi biết là các học giả khác chỉ nói đến những vấn đề chung, hoặc những vấn đề theo hướng của đất nước họ. Đối với tôi là người Việt Nam, thì tôi thấy là vấn đề Việt Nam rất quan trọng.
Cho nên tham luận của tôi nêu bật vị trí địa chính trị của Việt Nam, và tại sao cái vị trí này đã làm cho Việt Nam thành nước bị Trung Quốc ảnh hưởng và kiếm chế trên rất nhiều mặt và từ nhiều phía.
Chính quyền Việt Nam đã rất nhân nhượng Trung Quốc trong hơn 40 năm qua trên hồ sơ Biển Đông, nhưng Trung Quốc đã không những không đáp ứng, mà lại càng ngày càng bắt bí và gây tổn thương cho Việt Nam. Việc này đã sinh ra mâu thuẩn rất lớn giữa người dân và chính quyền.
Do đó, nếu chính phủ không có chính sách năng động, khẩn trương, và ráo riết đối với hồ sơ Biển Đông, thì việc đổ vỡ, nếu không nói là sống còn của chế độ, có thể xẩy ra. Ảnh hưởng sẽ rất xấu không những đối với xã hội Việt Nam và một số nước khác.
Để tránh việc này và để giải quyết hồ sơ Biển Đông, tôi có đưa ra một số kiến nghị, trong đó theo tôi, vấn đề quan trọng là vận động sự ủng hộ của nhân dân trong nước và trên thế giới. Tôi có nêu lên chi tiết là phải làm như thế nào.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160510-bien-dong-chuyen-gia-quoc-te-to-cao-thu-doan-%E2%80%9Csu-da-roi%E2%80%9D-cua-bac-kinh
THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY 28-5-2016
THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY 28-5-2016
PARIS, ngày 28.5.2016 (PTTPGQT) - Viện Hoá Đạo vừa chuyển đến Phòng Thông Tin Phật giáo Quốc tế để phổ biến Khánh chúc An Cư của Hoà thượng Thích Tâm Liên, Phó Viện trưởng Viện Hoá Đạo kiêm Tổng vụ trưởng Tổng vụ Tăns sự. Xin mời đọc sau đây toàn văn bản Khánh chúc An cư, và Câu Chuyện Cuối Tuần về hai chữ Nhân Quả :
 | GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
VIỆN HOÁ ĐẠOTỔNG VỤ TĂNG SỰ
| |
Tu Viện Long Quang – Thị Xã Hương Trà - Tỉnh Thừa Thiên Huế
| ||
Phật lịch 2560
|
Số 01.16/VHĐ/TVTS/TVT
| |
KHÁNH CHÚC AN CƯ KIẾT HẠ
PHẬT LỊCH 2560-2016
-----------------TỔNG VỤ TRƯỞNG TỔNG VỤ TĂNG SỰ
VIỆN HÓA ĐẠO
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
VIỆN HÓA ĐẠO
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
Kính gởi
- Chư Tôn Giáo Phẩm Hội Đồng Lưỡng Viện
- Chư Hòa Thượng, Thượng Tọa, Đại Đức Tăng, Ni.
- Đồng bào Phật tử các giới.
- Chư Tôn Giáo Phẩm Hội Đồng Lưỡng Viện
- Chư Hòa Thượng, Thượng Tọa, Đại Đức Tăng, Ni.
- Đồng bào Phật tử các giới.
NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT
Kính bạch Chư Liệt Vị
Phật Đản lại về trong niềm hân hoan của hằng triệu tín đồ trên khắp Thế Giới.
Sen nở, ve kêu chào mừng Ánh Đạo cũng là lời nhắc nhở chúng ta đây là mùa sinh sôi nẩy nở của vạn loại côn trùng trong mùa mưa Ấn Độ hay mùa hạ Việt Nam.
Lời nhắc nhở ấy là hành trình đưa người Tu sĩ vào một mùa Cấm Túc An Cư hay còn gọi là An Cư Kiết Hạ theo truyền thống Đạo Phật, cũng như nhắc nhở người Cư sĩ tại gia một mùa gieo nhân lành dâng lên Ngôi Tam Bảo.
Mục tiêu thứ nhất mà Đức Phật thiết giới An Cư Kiết Hạ là tránh ngộ sát côn trùng, từ đó phát sinh ra mục tiêu thứ hai là dịp để Chư Tăng hội tụ nơi Giới trường, thúc liễm thân tâm trong ba tháng, nhằm trang bị thêm năng lượng Giới học, Định học để củng cố Tuệ Giác phục vụ chúng sanh trong một Hạ lạp, tức là một năm phục vụ chúng sinh, phục vụ nhân loại.
Để đạt được ước vọng đó, Chánh Tri Kiến sẽ cho chúng ta nhìn lại chính mình, nhìn lại xã hội nhân quần, nhìn lại Giang sơn Tổ quốc, để tiến đến cứu cánh là đem lại hạnh phúc cho Dân Tộc nói riêng và cho tất cả chúng sanh, nhân loại nói chung.
Chánh Tri Kiến chỉ thực sự được thể hiện khi chúng ta phát tâm phụng trì Giới Luật vì Giới Luật là nền tảng của Định và Tuệ. Phật Pháp chỉ có thể tồn tại lâu dài khi Giới Luật được nghiêm trì. Đó chính là lý do tại sao Đức Phật dạy “Giới Luật là thọ mạng của Chánh Pháp”.
Do Chánh Tri Kiến không được phát huy và tôn trọng nên đã có lúc Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất phải đối mặt với nội ma và ngoại chướng trong hơn 40 năm d0en tối vừa qua, nhưng nhờ Chánh Tri Kiến, chúng ta đã luôn thực hành con đường Bồ Tát Đạo, con đường Chư Lịch Đại Tổ Sư đã đi qua, và chúng ta đang tiếp bước dưới sự lãnh đạo của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống Thích Quảng Độ.
Như những đóa sen ngát hương trong mùa Phật Đản, Người Tu Sĩ đang bước chân vào Giới Trường thanh tịnh để bắt đầu một mùa An Cư.
Tổng Vụ Tăng Sự xin kính chúc Chư Đại Tăng pháp thể khinh an trong thời gian trưởng dưỡng thân tâm để hoàn thành hạnh nguyện Hoằng Pháp Độ Sinh theo tinh thần Phật Pháp bất ly Thế Gian Pháp.
Tổng Vụ Tăng Sự cũng xin kính chúc Phật tử các giới tích cực trong việc thân cận Giới trường để hộ trì Chư Đại Tăng mùa An Cư Kiết Hạ Phật Lịch 2560- 2016 hoàn thành viên mãn.
NAM MÔ THƯỜNG TINH TẤN BỒ TÁT MA HA TÁT
Mùa Phật Đản Phật Lịch 2560-2016
Phó Viện Trưởng Viện Hoá Đạo
Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất
kiêm Tổng Vụ trưởng Tổng vụ Tăng sự
Sa Môn THÍCH TÂM LIÊN
Phó Viện Trưởng Viện Hoá Đạo
Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất
kiêm Tổng Vụ trưởng Tổng vụ Tăng sự
Sa Môn THÍCH TÂM LIÊN
Kính thượng trình :
- Đức Đệ Ngũ Tăng Thống thẩm tường.-GS Giám Đốc PTTPGQT kính tường và kính phổ biến.
-Lưu./.
- Đức Đệ Ngũ Tăng Thống thẩm tường.-GS Giám Đốc PTTPGQT kính tường và kính phổ biến.
-Lưu./.
“Câu Chuyện Cuối Tuần” là một đề mục của Đài Phật giáo Việt Nam phát thanh về trong nước, trình bày vấn đề Phật Pháp & Thời luận phát thanh mỗi thứ sáu hàng tuần, do ký giả Triều Thanh phụ trách.
Hôm nay xin mời bạn đọc theo dõi cuộc phỏng vấn Cư sĩ Võ Văn Ái về “Nhân Quả” chép lại từ cuộc phỏng vấn trong chương trình Đài thứ sáu mồng 1 tháng tư dương lịch 2016 :
Nói về Nhân Quả
Triều Thanh : Thưa ông Võ Văn Ái, gần đây tôi có đọc cuộc chuyện trò của hai nhà văn trên mạng. Ông này hỏi ông kia : Anh có tin vào Luân hồi không ? Ông nhà văn kia trả lời, đại khái : Tôi không tin vào luân hồi, một đời khổ nhục và địa ngục này đủ quá rồi ! Chẳng mong có thêm đời sau. Ông nghĩ sao về lời phản bác lý thuyết luân hồi của Phật giáo như vậy ?
Võ Văn Ái : Đây không là lời phản bác, mà là lời than sau cuộc sống quá bi lụy, nhọc nhằn, bị lăng nhục. Tỉ như người làm việc mệt nhọc suốt ngày, buộc miệng nói : “Mệt quá ! Chết cho khỏe”. Nhưng chết xong thì ai khỏe đây ?
Cũng vậy, luân hồi không là chuyện đức tin. Anh tin hay anh không tin, nó vẫn là quy luật Nhân Quả, chạy trời không khỏi nắng.
Triều Thanh : Nhân quả là lẽ thường tình ? Ai gây nhân thì kẻ ấy gặt quả. Dính líu gì tới chuyện luân hồi ?
Võ Văn Ái : Ai gây nhân kẻ ấy gặt quả. Đó là cách nói chung chung đem áp dụng cho bất cứ trường hợp nào, như dầu Nhị thiên đường trị bá bệnh. Song hiểu rốt ráo hai chữ Nhân Quả như kinh sách Phật giáo giải bày, cần nghiên cứu rộng qua mọi hình thái của hai từ nhân và quả.
Ta biết rằng mọi sự vật không tự nhiên mà sinh thành. Tất cả cần có đủ điều kiện mới có thể phát sinh. Điều kiện là nhân, phát sinh là quả. Như muốn xây nhà, cần phải có gạch, ngói, gỗ, xi măng, người thợ nề lành nghề. Đó là những điều kiện cần thiết, không thể thiếu thứ nào, gọi là nhân. Chúng kết hợp nhau xây nên ngôi nhà là cái quả của nhân ấy.
Từ đó ta nghiên cứu rộng đến nguyên nhân của những nguyên nhân thì mới nắm bắt được đạo lý Nhân Quả, để thâm hiểu bản tính trùng trùng duyên khởi của vũ trụ, của tất cả sự vật. Đây chính là cơ sở của đạo Phật bao trùm các pháp thế gian và xuất thế gian, từ thân thể, thân tâm, tới hoàn cảnh.
Về thế gian, thì Nhân Quả là những Nghiệp báo thể hiện qua vòng xoáy luân hồi.
Về xuất thế gian, thì tu đạo giải thoát qua các hạnh từ, bi, hỉ, xả, cứu độ chúng sinh mới mong chứng thành Phật đạo.
Nhân có hai thứ gọi là sinh nhân và liễu nhân. Sinh nhân là những nguyên nhân phát sinh ra sự vật. Liễu nhân là những nguyên nhân phát hiện ra sự vật. Ví dụ như mỏ vàng nằm dưới lòng đất, chẳng mang giá trị hay tác dụng gì. Nhờ các nhà địa chất phát kiến, đào bới tìm ra, từ đó vàng mới có giá trị thực hữu. Như thế thì vàng là liễu nhân, tức không sinh ra sự vật, nhưng lại phát hiện ra sự vật.
Đức Phật nói : “Ta là Phật đã thành, Chúng sinh là Phật sẽ thành”. Ý nói ai cũng có Phật tính, ai cũng có thể thành Phật, miễn là biết tu học Phật Pháp cho đến khi thành tựu chánh quả. Nếu không tu học Phật Pháp để phát hiện và phát huy Phật tính của tự tâm, thì cứ phải lăn lộn theo dòng sinh tử, sống rồi chết, chết rồi sống, theo sự dẫn đưa của Nghiệp, tức những hành động thiện hay ác, để nhận lấy cái quả của nghiệp báo như vòng luân chuyển của luân hồi.
Nhờ tu học mà phát hiện Phật tính, rồi phát huy diệu dụng của Phật tính để cứu độ quần sinh, tất viên thành giác ngộ. Hiểu được như vậy, ta mới biết việc tu học Phật Pháp, là liễu nhân, để khám phá ra Phật tính, như mỏ vàng đã sẵn có. Kẻ nào không tu học, hẳn nhiên Phật tính vẫn có đó nhưng không được sống dậy và phát huy thành giác ngộ.
Cũng còn cách phân tích Nhân làm ba thứ : sinh nhân, tập nhân, y nhân.
Sinh nhân là những điều kiện cần thiết, như gạch, ngói, xi măng, thợ nề để xây nhà. Nhưng gặp trường hợp gạch, ngói nằm một nơi, xi măng nằm chỗ khác, anh thợ nề không có đó, thì việc xây nhà chưa thực hiện được. Cho nên cần tập họp chung các thứ ấy lại một chỗ, gọi là tập nhân. Chẳng những thế, mà còn phải tập hợp các điều kiện ấy ở một thời điểm thích ứng, tốt lành, thì công trình mới khởi công, gọi là y nhân.
Ngoài ra, Nhân có bốn thứ :
Thứ nhất là, các nhân cùng có một lần, kết hợp nhau để sinh ra quả. Nếu không sẽ không thể sinh ra quả. Và khi quả không có, nhân cũng bất thành. Thuật ngữ gọi là Câu hữu nhân. Không có sự vật nào có thể tự sinh, mà cần phải có nhiều nhân (những điều kiện) cùng kết hợp một lần, tác động nhau mà sinh ra quả.
Thứ hai, muốn có quả, các nhân cần phải tác động tương tục, trong một thời gian nhất định. Thuật ngữ gọi là Đẳng lưu nhân.
Thứ ba, ngoài hai Câu hữu nhân và Đẳng lưu nhân, còn có những nhân không phải là yếu tố chính, nhưng lại có ảnh hưởng giúp cho các nhân chính thành quả tốt lành. Như trồng lúa, ắt cần hạt giống, đất, nước, mặt trời và nhà nông. Nhưng nếu việc cày bừa không kỹ, phân bón không đều, bắt sâu không kỹ, thì gié lúa không cho nhiều hạt. Thuật ngữ gọi là Tăng thượng duyên. Đó là tăng thượng duyên tốt. Nhưng cũng có tăng thượng duyên xấu, như bão lụt làm hư hại mùa màng.
Vì vậy, muốn có quả tốt, ngoài nhân tốt, còn cần thiết gia tăng các tăng thượng duyên tốt, và bài trừ các tăng thượng duyên xấu.
Thứ tư, là điều trình bày vừa qua cho thấy các nhân, cái có trước, cái có sau, cái thì tiếp tục trong một thời gian dài hoặc ngắn, chúng tác động kếp hợp, ảnh hưởng lẫn nhau, để thành quả trong tiến trình nhân quả. Những yếu tố kết hợp, ảnh hưởng lẫn nhau, xuyên qua thời gian kết thành quả, tác dụng này thuật ngữ gọi là Dị thục nhân.
Dị thục nhân mang ba nghĩa : khác thời gian mà thành thục, khác phẩm loại mà thành thục, biến ra khác mà thành thục. Nói cho dễ hiểu trong vụ trồng lúa, thì khác thời gian giữa khi gieo mạ cho tới khi gặt lúa mất ba, bốn tháng. Khác phẩm loại như trồng lúa cần nhà nông cày bừa, gieo hạt… để đơm bông lúa. Còn biến ra khác mà thành thục, là phân bón, nước nôi, vốn không phải lúa mà lại thành lúa.
Triều Thanh : Nghe ông phân tích sâu như vậy mới thấy hai chữ Nhân Quả không đơn giản. Riêng những nhân khác biệt như thế mới thấy ý chí con người tác động vào nhân phải kinh qua những quy luật, mà thiếu nó sẽ bất thành ý muốn, ý chí, hay mơ ước của mình. Lâu nay, ta chỉ nghĩ cứ có một nhân thì sinh ra một quả. Như ông nói thì đâu phải thế, có nhiều nhân, nhiều điều kiện để thành ra quả, mà con người phải tham dự theo quy luật để có quả tốt.
Võ Văn Ái : Đúng như vậy. Một hạt bắp không thể sinh ra cây lúa. Chính sự tác động, ảnh hưởng nhau vào nhân trong thời gian tựu quả rất quan trọng. Điều kiện này gọi là duyên, mà ta thường nghe qua các từ nhân duyên, duyên khởi là yếu tính của đạo Phật.
Triều Thanh : Xin ông giải thích nghĩa của chữ duyên là gì ?
Võ Văn Ái : Duyên có nhiều nghĩa. Các sự vật tác động, kết hợp, nương tựa, ảnh hưởng nhau giúp cho quả sinh ra, thì gọi là duyên. Có bốn duyên :
Nhân duyên là duyên của Câu hữu nhân và Dị thục nhân.
Đẳng vô gián duyên là Đẳng lưu nhân.
Sở duyên duyên là duyên của hoàn cảnh. Cái này có thì cái kia có và ngược lại.
Tăng thượng duyên mà ta đã nói qua hai thứ tăng thượng duyên tốt và tăng thượng duyên xấu.
Khi các duyên tạo ra quả thì gọi duyên sinh, hay duyên khởi. Tất cả muôn sự muôn vật xẩy ra trong đời, trong nhiều đời, hay trong vũ trụ đều duyên khởi lẫn nhau như dây chuyền. Nên cũng gọi pháp giới duyên khởi hay trùng trùng duyên khởi.
Triều Thanh : Về nhân thì như thế, nhưng quả có phức tạp như vậy không ?
Võ Văn Ái : Về quả nếu phân tích cũng có bốn thứ :
Thứ nhất, mỗi nhân đều có sĩ dụng quả riêng biệt. Như chiếc bàn thì gỗ là sĩ dụng quả của gỗ, dụng cụ làm bàn là sĩ dụng quả của dụng cụ, người thợ mộc là sĩ dụng quả của thợ mộc. Tất cả những sĩ dụng quả riêng biệt ấy kết hợp thành bàn. Thuật ngữ gọi là Sĩ dụng quả.
Thứ hai, sự tiếp tục tồn tại trong một thời gian nhất định của tác dụng đến từ các nguyên nhân thuật ngữ gọi là Đẳng lưu quả.
Thứ ba, kết quả làm cho tốt hơn hay xấu đi, thì thuật ngữ gọi là Tăng thượng quả.
Thứ tư, kết quả tổng hợp do các duyên tạo thành thuật ngữ gọi là Dị thục quả.
Triều Thanh : Nếu không hiểu sâu về nhân quả như thế để tác động chúng thành quả tốt thì việc gì sẽ xẩy ra, thưa ông ?
Võ Văn Ái : Như đã nói từ đầu. Đây không phải là đức tin, mà là quy luật chuyển biến của con người và sự vật trong trời đất. Tỉ như ta tin hay không tin nước, nhưng khi hai đơn vị khinh khí, tức hydro, gặp một đơn vị dưỡng khí, tức oxy, thì nước hiện ra. Ta tin hay không tin thì quy luật ấy vẫn diễn hành trên đời sống. Các vị tu hành thấu đạt túc mạng thông có thể nhớ lại các đời trước, rồi phân tích theo đạo lý nhân quả, tất nhận thức ra sự chìm nổi, khổ lụy của chúng sinh trong vòng trôi nổi luân hồi. Chết ở đây sinh ra nơi khác, lên xuống theo con sóng luân hồi là do kết quả của những hoạt động thể hiện qua lời nói, qua ý nghĩ, qua thân xác (thân – khẩu – ý). Các hoạt động này gọi là nghiệp nhân, kết quả của những hoạt động ấy gọi là quả báo.
Nhân Quả là quy luật của thế gian. Muốn được giải thoát tất phải trừ diệt những nguyên nhân gây ra sống, chết, khổ đau, luân hồi. Phải tu tập nhân giải thoát thì mới gặt hái quả giải thoát giác ngộ.
Triều Thanh : Xin cám ơn Cư sĩ Võ Văn Ái và xin hẹn quý thính giả ở Câu Chuyện Cuối Tuần vào thứ Sáu tuần tới, cũng vào giờ phát thanh này.
 | Virus-free. www.avast.com |
OBAMA -TRUYỆN KÝ
Saturday, May 28, 2016
DIỄN VĂN CỦA TỔNG THỐNG OBAMA
Video phụ đề Việt ngữ: Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Obama trước người dân Việt Nam
Danlambao - Ngày 24/5/2016, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã có bài phát biểu biểu đầy xúc động trước người dân Việt Nam tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội.
Dù vậy, báo chí nhà nước khi dịch bài diễn văn này sang tiếng Việt đã cố tình làm mờ nhạt, hoặc lờ đi những thông điệp về tự do, nhân quyền mà Obama muốn gửi gắm đến nhân dân Việt Nam.
Thậm chí, nhiều tờ báo đảng còn giở trò “phiên dịch” theo phong cách của ban tuyên giáo, khiến cho nội dung bài phát biểu trở nên hoàn toàn sai lạc so với bản gốc tiếng Anh.
Dường như nhận ra sự bất ổn như trên, chiều ngày 26/5/2016, website Đại Sứ quán Hoa Kỳ đã cho phổ biến toàn văn bản dịch tiếng Việt rất chính xác và đầy đủ.
Nếu mang ra so sánh, bạn đọc có thể dễ dàng nhận ra sự lố bịch và trơ trẽn của báo đảng khi cố tình dùng thủ đoạn nhét chữ vào miệng Obama.
Dựa trên bản dịch chính thức của đại sứ quán Hoa Kỳ, Danlambao đã làm phụ đề Việt ngữ cho video bài phát biểu trên.
Hy vọng rằng, những thông điệp trong diễn văn kiệt xuất của Tổng thống Obama sẽ giúp các bạn trẻ Việt Nam có thêm động lực để hướng đến sự thay đổi cho đất nước.
“Vì một quốc gia cường thịnh, phải thay đổi!”
Xem thêm bản dịch của Thục Quyên: http://danlambaovn.blogspot.com/2016/05/loi-phat-bieu-cua-tong-thong-obama-voi.html
Danlambao
danlambaovn.blogspot.com
Posted by sontrung at 11:26 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
BÙI THƯỢNG PHONG * NHỮNG MẢNH HỒN PHIÊU BẠT
NHỮNG MẢNH HỒN PHIÊU BẠT
BÙI THƯỢNG PHONG
Tôi gặp và quen với chị Trâm trong một tiệm phở hiếm hoi của thành phố Columbus thuộc tiểu-bang Ohio, vào một ngày hè năm 2010.
Thấy tôi có vẻ giống một người Việt, chị tự ý đến bàn tôi trước để làm quen. Chị than là ở cái tỉnh bơ vơ giữa lòng nước Mỹ này, thật không phải là dễ khi kiếm được một người đồng-hương để nói chuyện! Tôi đồng ý với chị, mời chị ngồi và ngỏ lời khen, vì chị đã biết tìm đúng chỗ: một tiệm phở !
Quả thật tình đồng-hương đã gắn kết chúng tôi thân mật với nhau thật dễ dàng. Qua những câu chuyện và lời tự giới thiệu, tôi biết chị sinh trưởng trong một gia đình "có-công-với-cách-mạng". Năm 1977, khi chị mới 2 tuổi, cha chị đã hy-sinh tại mặt trận Tây-Nam (Campuchia). Mẹ chị là đảng-viên, có chức, có quyền tại tỉnh nhà. Ngay từ những ngày còn rất trẻ, chị đã được gửi đi du học tại Úc . Và khi trưởng thành, chị nhanh chóng trở thành một giáo-sư ngoại-ngữ, căn-bản là Anh-Văn, môn học mà chị có năng khiếu nhiều nhất.
Bình thường, tôi không thấy hào hứng lắm khi phải nói chuyện với một người có một lý-lịch như của chị Trâm. Nhưng với vẻ hồn-nhiên của chị ngày hôm đó, nhất là sự thành-thực, cởi mở, và vô-tư của một người sinh ra sau chiến-tranh - một cuộc chiến mà chị không biết gì nhiều - đã làm thay đổi cảm nghĩ của tôi, và tôi đã phải nhìn chị như là một, trong những người trẻ tương lai của đất nước .
Là một giáo-sư xuất-sắc trong thành phố, chị còn góp phần không nhỏ trong việc truy tìm hài-cốt các liệt-sĩ. Nhờ vậy, cộng thêm sự vận-động của bà mẹ, một lần nữa chị lại nhận được một học-bổng du học, lần này tại Hoa-Kỳ. Chị rất phấn khởi, để hết tâm theo học và cho đến hôm nay, chị đã qua được gần hết 2 năm đầu cho chặng đường tiến đến một psychology degree.
Tôi có hỏi đùa tại sao chị lại chọn một môn học "bí-hiểm" tại một tiểu-bang xa xôi này ? Chị cho biết phải chọn Ohio University là vì ở đây, học phí tương đối thấp so với các tiểu-bang khác. Chị lại tình cờ có một người bà con ở ngay đây, không xa khu học-xá của chị là bao. Còn chị chọn psychology, vì nó có liên hệ đến cái công việc tay trái của chị. Tại Việt Nam, người ta qúi mến chị không phải chỉ vì chị là một giáo-sư Anh-ngữ, mà chị còn là một "nhà ngoại-cảm".
"Nhà-ngoại-cảm" ! Chà ! Tôi phải thú thực với chị Trâm là tôi không hề biết cái "nhà" này nó là cái gì, và mong chị giải-thích. Chị Trâm vui vẻ cắt nghĩa cho tôi, một cách rất khái-quát: Vũ-trụ như ta thấy, là tổng hợp bởi những eidos, tạm gọi là những thực-thể. Thực- thể có hai loại: thực-thể-tinh-tế hay còn gọi là linh-hồn, không nhìn thấy được và có trước thực-thể-vật-lý, còn được gọi là thể-xác, có thể nhìn thấy và cảm nhận được. Con người là kết hợp bởi hai thực-thể nói trên.
Khi chết đi, linh hồn rời bỏ thể xác, nhưng vẫn tiếp tục sống trong một thế giới không nhìn thấy, tồn tại song song với thế giới chúng ta. Tuy sang thế giới khác, linh-hồn vẫn còn ít nhiều liên hệ với con người trên thế gian, và chỉ có một số rất ... rất ít người có khả năng tiếp xúc được với những linh-hồn. Những người này, hoặc là vì có "duyên-nợ", hoặc là được trao một "sứ-mệnh" nào đó, có thể trò chuyện, giao-tiếp được với những linh hồn, thường là trong giấc ngủ ... Người ta gọi những người như vậy là "nhà ngoại-cảm" . Ở Việt Nam sau năm 1975, nhu cầu tìm kiếm hài cốt của các thân nhân có con em bị hy sinh trong chiến tranh lên rất cao, nhất là tại miền Bắc. Công việc truy tìm này thường liên quan đến những vụ lên đồng lên bóng, gọi hồn, cầu cơ ... và từ đó, phát sinh ra những nhà ngoại-cảm giả mạo; lợi dụng lòng khao khát và sự mê tín của những thân nhân nhẹ dạ, họ đã dùng đủ mọi mánh khóe để làm giầu một cách rất vô lương tâm !
Chị Trâm tự-hào chị là một nhà ngoại-cảm, một nhà "ngoại-cảm chân-chính", vì tất cả những công việc chị làm, đều thực sự có sự giao-tiếp và giúp đỡ của những linh-hồn, hiệu-qủa chính-xác và đều là bất-vị-lợi . Chị chỉ làm để giúp người, không hề nhận của ai một đồng một cắc nào. Chị đã tìm được cho vợ chồng một ông xã-đội-trưởng ở Đức-Hòa hài-cốt người con du-kích của họ, đã hy-sinh hồi Tết Mậu-Thân. Chị đã tìm được một mồ chôn tập thể 17 liệt-sĩ tại Nam Lào. Và gần đây nhất, trước khi sang Mỹ du học, chị đã tìm được cho hai vợ chồng người chủ căn nhà trọ của chị, hài-cốt người con trai đã hy-sinh tại chiến trường Quảng-Trị năm 1972.
Cơ duyên nào đã khiến chị trở thành một nhà ngoại-cảm là một chuyện khá dài dòng - chị nói - Riêng về chuyện tìm kiếm hài-cốt người bộ-đội đã hy-sinh trong trận Quảng-Trị, biết tôi là một cựu quân nhân của quân đội VNCH, chị muốn kể lại cho tôi nghe, vì chị nghĩ nó có thể có ý-nghĩa hơn, là kể lại cho những người xung quanh chị, ở trong nước. Chị hẹn tôi Thứ Bẩy tuần sau, chị được nghỉ cả ngày, có nhiều thì giờ hơn.
Tôi đến thành phố Columbus lạ hoắc này để thăm một bà chị họ bị đau nặng. Bà đã hồi phục, mạnh khỏe trở lại và tôi có thể ra về, nhưng tôi đã quyết-định ở lại thêm một tuần nữa, chỉ để nghe câu chuyện của chị Trâm, vì không hiểu sao, nó đã khích thích sự tò mò của tôi rất nhiều!
Đó là một buổi sáng Thứ Bẩy thật đẹp! Tôi đến chỗ hẹn đúng giờ, chị Trâm cũng đến rất đúng giờ. Sau những trao đổi xã giao thường tình, chúng tôi ngồi nhâm nhi hai ly cà-phê, và câu chuyện của chị bắt đầu ...
o o o
Sau một vài thành công về việc tìm kiếm và thâu hồi hài-cốt liệt-sĩ, các báo chí trong nước đua nhau tường thuật, nhiều đài truyền hình xin được phỏng vấn ... Tôi bỗng dưng nổi tiếng! Có rất nhiều người tìm đến nhà cậy cục, nhờ vả ... Tuy vậy, tôi không dám nhận lời giúp bất cứ một ai, nếu như tôi không nhận được những tín hiệu, hoặc là sự giúp đỡ của linh hồn những người quá cố. Trong số những người nhờ vả, gần nhất có Dì An. An là tên vợ chồng người chủ căn nhà tôi đã mướn tại quận 12, để tiện việc dậy học. Hai vợ chồng Dì An - tôi thân mật gọi là Dì - đều đã lớn tuổi, người miền Bắc. Ông chồng làm công-an, thuyên chuyển vào Sàigòn sau năm 75 và trở nên rất giầu có, làm chủ một dẫy nhà trọ. Dì An tâm sự với tôi, là đứa con đầu của vợ chồng dì phải gia nhập bộ-đội năm 16 tuổi, tham gia chiến trường Quảng-Trị năm 1972. Tháng 9 năm 72, vợ chồng dì nhận được giấy báo là đứa con đã hy-sinh, nhưng không nhận được xác ! Cho đến ngày gia-đình dì vào Nam, dì vẫn không nhận được thêm một tin tức nào! Dì còn cho tôi xem rất nhiều hình ảnh, và các vật dụng hàng ngày của đứa con bạc mệnh ... Mặc dù trong lòng tha thiết muốn giúp, nhưng tôi không dám hứa hẹn gì nhiều, mà chỉ mượn dì vài hình ảnh và vật dụng của người qúa cố, hy vọng với sự cầu nguyện chân-thành của tôi, sẽ có một sự đáp-ứng nào đó ...
Và mãi cho đến khoảng hai tháng trước khi đi du-học, tôi bỗng nhận được sự đáp-ứng huyền-diệu mà tôi hằng mong đợi!
Dì An và tôi đến thị-xã Quảng-Trị thì đã tối hẳn. Trời lại mưa dai dẳng suốt mấy ngày liền...Chúng tôi phải tìm nhà trọ nghỉ ngơi, để ngày hôm sau sẽ tiếp tục cuộc tìm kiếm sớm. Sáng hôm sau, từ nhà trọ gần khu nhà thờ làng Trí-Bưu, Dì An đã phải mượn cuốc xẻng của nhà thờ, mua một vài vật dụng cần thiết, và thuê hai anh xe ôm nguyên ngày để chuyên chở và phụ giúp chúng tôi trong những việc cần đến bắp thịt ! Chúng tôi phải đi trên những con đường làng quê nhỏ hẹp, rồi băng qua một cánh đồng lớn, theo hướng tây bắc để tìm đến một làng tên là Triệu-Thành, nằm ngay sát bờ Nam sông Thạch-Hãn. Hai anh xe ôm cho biết làng này xưa kia nghèo lắm, cả làng lèo tèo chỉ có độ vài mươi căn nhà lá. Sau trận chiến kinh hoàng năm 1972, người ta đồn là các làng quanh khu Thành Cổ này đều có rất nhiều ma! Ngày nay, nhiều nhà gạch, mái ngói đỏ đã được dựng lên, làm đẹp cho làng, nhưng chủ nhân những ngôi nhà gạch này, hầu hết đã phải lên phường, xã để khai báo là trong khi đào móng xây nền nhà, họ đã gặp rất nhiều bộ xương người ...
Theo lối đường mòn nhỏ và rất trơn trượt, chúng tôi phải đi một quãng khá xa đến cuối làng về hướng cực bắc. Khu này không có người ở, và con đường mòn bị chắn bởi một con lạch nhỏ, có lẽ chảy vào từ sông Thạch-Hãn. Nhìn quanh quất, tôi đã tìm thấy bụi chuối dại và cây trứng cá. Tất cả cảnh vật đều đúng y như những gì tôi đã thấy trong giấc mơ! Thật là huyền diệu ...
Chúng tôi căng một tấm bạt che mưa gió, lập một hương án nhỏ để thắp mấy nén nhang cầu nguyện ... Sau đó chúng tôi bốn người, hì hục đào, xới, xúc đất ... Được cái đất ở đây cũng mềm, dễ đào, như là đã có người dọn dẹp và xới lên từ trước, có lẽ bởi trời mưa mấy ngày nay. Khi đã đào được khá sâu, hai anh xe ôm bỗng reo lên mừng rỡ ... Những ống xương người bắt đầu hiện ra, xương chân, tay, xương chậu, rồi thì hộp sọ ... Dì An đã bắt đầu mếu máo, rồi khóc lên thành tiếng, trông thật tội ! Chúng tôi làm việc như những nhà khảo cổ, nưng niu từng lóng xương, vuốt ve, chải chuốt cho sạch sẽ trước khi đặt nhẹ vào một chậu lớn bằng nhựa.
Trong lúc mọi người đang phấn khởi thì bỗng nhiên, tôi có một cảm giác thật lạ, có lẽ giác-quan-thứ-sáu đã cho tôi biết, có một cái gì không ổn! Tôi bắt đầu nhìn thấy dấu vết của một đôi bottes-de-saut bên cạnh những lóng xương chân. Chỉ mềm nhũn như bùn, nhưng cái đế giày bằng loại cao-xu thật tốt, thân giày bằng da và vải nylon còn nhận ra được ... có một cái ví cũng bằng da, nhưng không một hình ảnh, giấy tờ nào còn tồn tại, tất cả đều nát ra như bùn, đất ... Ngang bộ xương chậu, là dấu tích của một ceinturon, một hộp quẹt zippo đã nham nhở rỉ sét, có cả một vài qủa lựu đạn đã hoen rỉ mà chúng tôi phải tránh xa . Ngang phía xương cổ, một miếng kim loại nhỏ hình chữ nhật, bằng hai ngón tay, ố rỉ mầu nâu xậm, đụng vào là gẫy nát ra từng miếng nhỏ rớt lả tả xuống mặt đất. Xa hơn một chút là một cái nón sắt, cũng đã hoen rỉ, một nửa vẫn còn ngập trong lòng đất, không ai muốn đào tiếp ... Dì An đã ngừng mếu máo, dì cũng đã nhìn thấy những gì tôi thấy ... Ngoài một bộ xương ra, không một dấu vết gì chứng tỏ đây là đứa con thân yêu của bà ! Chúng tôi hoàn toàn thất-vọng ... Không lẽ tôi đã được chỉ dẫn ... sai ?!
Trước những chứng cớ khá rõ rệt, Dì An và tôi đành phải chấp nhận là mình đã tìm lầm phải hài-cốt của một người lính phía bên kia ! Nhưng phải làm gì với bộ hài-cốt này đây ? Hai anh xe ôm cho chúng tôi biết là gần đây có một ngôi chùa, phía sau chùa là một khu đất hoang, đã có đâu chừng gần chục ngôi mộ vô-danh đã được hòa-thượng trụ trì cho phép chôn ở đó. Thật là một giải pháp tuyệt hảo, và đã làm thì làm cho chót. Chúng tôi cho tất cả bộ hài-cốt vào một cái tiểu-sành mà Dì An đã mang theo và tìm đến ngôi chùa. Cúng dường cho nhà chùa một số tiền, sau đó tôi và Dì An ra sức đắp lên một nấm mộ nhỏ ... Xong suôi, chúng tôi thắp ba nén nhang, khấn vái ... Và sau cùng là một tấm bia nhỏ, cắt ra từ một miếng tole do hai anh xe ôm làm giúp, trên đề: "Người lính Vô Danh - VNCH" ...
Đêm hôm ấy tại nhà trọ, qúa mệt mỏi sau một ngày quanh co tìm kiếm, đào xới, đắp mộ ... vừa nằm xuống là tôi mơ màng vào giấc ngủ ngay. Trong lúc còn nửa mê nửa tỉnh, tôi chợt thấy thấp thoáng có một bóng người đang bước tới gần chỗ tôi nằm. Trong phòng chỉ có Dì An và tôi, tôi cất tiếng hỏi:
-- Dì An chưa ngủ được sao ?
Bóng đen đứng dừng lại, một giọng đàn ông còn trẻ, hơi bối rối :
-- Dạ ... không, là ... tôi đây ... xin chị đừng sợ ! Tôi không thể làm hại được ai, chị cứ an tâm. Tôi ... tôi chỉ muốn đến để cám ơn hai chị đã cho tôi một mái nhà. Một mái nhà tuy sơ xài, tạm bợ, nhưng vẫn còn hơn là ... cứ mãi mãi nằm sâu dưới lòng đất lạnh !
Tôi ngồi bật dậy, tối qúa, không thể nhìn rõ mặt người lạ ! Hơi sợ sợ, nhưng tôi vẫn giữ được bình tĩnh:
-- Vậy anh là ... là ...
-- Vâng, tôi chính là người ... lính vô-danh mà hôm nay đã được hai chị đắp cho một ngôi mộ !
Đến đây thì tôi hiểu ra rồi. Chỉ chiếc ghế gần đó, tôi mời anh:
-- Anh ngồi đi, và ... anh có thể cho tôi biết một chút về anh được không ?
Anh ta không ngồi lên chiếc ghế, mà ngồi bệt xuống nền nhà, hai tay ôm đầu gối, dựa lưng vào tường:
-- Dạ ! ... Mà ... phải bắt đầu từ đâu nhỉ ? ... À, tôi nhớ ra rồi ... chắc chị đã biết tôi là một người lính miền Nam, lính gì thì tôi cũng không nhớ nữa, Nhẩy Dù hoặc Thủy-Quân-Lục- Chiến gì đó ... Chỉ nhớ là khi vẫn còn đang trong tuổi đi học, thì một hôm tôi bỗng nổi khùng, tự động đăng vào lính, một thứ lính mặc quần áo mầu hoa rừng ... Thế rồi được huấn luyện và ra mặt trận ! Mấy trận đầu, cũng khủng khiếp lắm, nhưng không sao, còn được thăng dần đến chức Hạ-sĩ nữa, nhưng từ khi được chuyển lên đến vùng Quảng-Trị này thì căng thẳng thấy rõ, ngày đêm chỉ toàn bom và đạn, máu với lửa ...
-- Thế còn gia-đình anh thì sao, anh tên chi ?
-- Tên hả ? Nói ra chị đừng cười nhé, tôi quên cả ... tên của chính mình rồi ! Sáng nay, các chị đã đề trên nấm mộ của tôi là "Vô Danh" thật quá đúng ! Tôi còn độc thân, và vẫn nhớ là tôi còn một bà mẹ và hai đứa em. Nhà gia đình chúng tôi ở đâu đó trong Sàigòn, không nhớ rõ chính xác là ở đâu, hoàn toàn không nhớ nổi ... Đến mặt mũi của mẹ và hai em của tôi, tôi cũng còn không nhớ là như thế nào ... Chỉ hình dung là một khuôn mặt thật đẹp, thật dịu hiền ... Nếu như có một phép lạ nào đó, cho mẹ và em tôi xuất hiện ngay tại đây, thì lập tức tôi sẽ nhận ra ngay ! ... Nhưng bảo tả lại hình dáng của bà thì tôi đành chịu, không thể ...
-- Anh bị mất trí nhớ từ hồi nào ?
-- Từ hồi tôi bị ... chết chị ạ ! Ngay khi vừa chết, tôi hoàn toàn không nhớ, không biết gì hết, trí óc như một tờ giấy trắng ... Thời gian qua đi, ký ức dần dần phục hồi lại, từng mảnh, từng mảnh ... không theo một thứ tự nào ! Tôi đã phải bận rộn suốt ngày, để sắp xếp nó lại theo đúng với qúa trình của đời mình ... nhưng việc này coi vậy mà thật không dễ dàng chút nào ! ... Mà sao lạ quá, có những cái thật quan-trọng, thật riêng tư thì vẫn ... quên, mà những gì không cần thiết, thật ... vớ vẩn thì lại hiện lên, rõ mồn một ! Tôi có thể đọc lại những bài " học-thuộc-lòng" từ hồi còn nhỏ, không sai một chữ! ...
Ngừng một phút, anh buồn rầu nói tiếp:
-- Chị coi, hồn phách nào mà chịu nổi, bom đạn từ bốn phương tám hướng cứ dồn dập đổ xuống như mưa, ngày này qua ngày khác. Hết pháo từ Cao-Hy, từ Tân-Vĩnh, Ái-Tử ... của Bắc-Việt dập xuống, rồi pháo của TQLC, của SĐDù, SĐ1BB, của Hạm Đội 7 Hoa-Kỳ ngoài khơi câu vào ... B-52 thì trải thảm bất cứ lúc nào, dữ dội nhất là ở hành-lang Nhan Biều - Ái tử, mặt đất cứ rung lên như động đất ! Ngày này qua ngày khác chị ạ, cả ngày lẫn đêm, toàn những loại bom đạn giết người tối tân nhất, hiệu lực nhất ... Lại còn phi pháo, bom xăng đặc, bom lửa lân-tinh từ những phản-lực-cơ nữa chứ ! Thật tình là ngay cả những linh hồn như chúng tôi, cũng không thể nào kham nổi ...
-- Các anh chịu đựng như vậy, trong bao lâu ?
-- Cho đến khi tàn cuộc chiến ... riêng tôi thì khoảng hơn hai tháng ! Hơn hai tháng với trên một triệu viên hải pháo, phi pháo, sơn pháo ... hơn 328 ngàn tấn bom đạn đủ loại ... một khối lượng bằng 7 lần qủa bom nguyên-tử thả xuống Hiroshima đã dội xuống trong và ngoài khu Cổ-Thành này, nó chỉ rộng khoảng hơn 3 cây số vuông thôi !... Vâng, trận tái chiếm Quảng-Trị này là trận chiến ác-liệt nhất trong lịch-sử chiến tranh của cả vùng Đông- Nam-Á đấy chị ạ !
-- Làm sao các anh biết được những điều này ?
-- Chị tưởng chúng tôi không biết những việc gì đang xẩy ra trên thế gian ư ? Chúng tôi biết hết chị ạ ! Nhưng chỉ biết để đấy thôi, không được phép làm bất cứ điều gì xâm-phạm đến dương thế ... À, mà đáng lẽ tôi phải nói ngay với hai chị, là khu đất mà các chị khai quật sáng nay là đúng chỗ rồi đấy ! Anh ấy là lính thông-tin, thuộc Trung-Đoàn Triệu-Hải, E27 SĐ 320B. Chẳng hiểu đi nối dây điện thoại thế nào, lại lò mò lạc vào đúng tổ kích của tụi tui, bị bắt ! Lúc đó bom đạn rơi xuống như mưa, tôi và anh ấy cùng núp chung một hầm. Xui là đúng lúc đó, một qủa pháo không biết của bên nào, đã đổ xập xuống ngay cửa hầm, và chỉ nội sức ép công phá của nó thôi, cũng đủ kết liễu cuộc đời của cả hai đứa! ... Chưa hết, rồi bom, pháo cứ tiếp tục cầy lên, cầy lên mãi ... cuối cùng là hai đứa nằm dưới mặt đất đến vài ba thước! ...
Ngừng lại một vài giây, anh tiếp:
-- Rồi cuộc chiến cũng qua đi ... trên mặt đất chỗ chúng tôi nằm, cỏ hoang lan cùng khắp, các bụi cây dại mọc lên chằng chịt, thêm vào là mấy ụ mối ... Thế gian lại chìm vào sự thinh lặng dễ sợ ! Chỉ riêng trong đầu óc chúng tôi, những tiếng rít của đầu đạn xé không gian, những tiếng bom nổ long trời lở đất ... vẫn không bao giờ ngừng nghỉ ! ...
-- ... Anh làm tôi cảm động qúa ! ... À, anh nói cả hai anh cùng núp chung một chỗ, mà sao sáng nay chúng tôi lại chỉ tìm thấy có một mình anh ?
-- Dạ đúng vậy ! Trước các chị gần một tuần, có một nhóm chừng 8, 9 người đã đến khu chúng tôi ở . Đó là một đội quy-tập của nhà nước, họ khai quang, đào xới một khoảng chừng 50 mét vuông. Là những người khá chuyên-nghiệp, với đầy đủ dụng-cụ, máy dò ... Chỉ cần quan sát thật kỹ thôi, là họ biết phải thâu gom những gì, và để lại những gì ... Cuối cùng, 4 bộ hài cốt liệt-sĩ trong đó có anh ấy, đã được tìm thấy và mang đi ... Chỉ còn mình tôi thì nằm ở lại ...
-- Có phải họ biết anh là người lính miền Nam, nên để lại ?
-- Dạ, hai bộ xương nằm gần nhau, xương cốt người Việt thì cũng sàn sàn một cỡ, giống nhau cả, nhưng những vật dụng cá nhân nằm kề hai bộ cốt thì lại hoàn toàn khác hẳn. Dưới những lóng xương bàn chân anh ấy là tàn tích của một đôi dép râu, ngang chỗ xương chậu là dấu vết của một võng bộ-đội bằng nylon ... Ngoài ra, có những vật dụng mà thời-gian chưa tiêu-hủy được, như là một nanh heo rừng mà anh ấy đã đeo làm bùa-hộ-mệnh, một lọ thủy-tinh nhỏ đựng thuốc trị thương (?) mà các bộ-đội thường có ... Và thuyết-phục nhất là một bi-đông nước, tuy cũng đã hoen rỉ nhiều, nhưng trên đó vẫn nhận ra được dấu khắc tên và nơi sinh quán của anh ấy tại Hà-Tây, miền Bắc ... Còn những hình ảnh hoặc giấy tờ cá nhân, nếu có thì cũng đều biến thành tro bụi hết ...
-- Sao họ lại đang tâm để anh ở lại một mình như thế nhỉ !? Anh có buồn không ?
-- Cũng phải thông cảm cho họ thôi, họ cũng đã qúa bận rộn với mấy trăm ngàn bộ hài cốt trên toàn quốc. Hơn nữa, công việc chính của họ không phải là lo cho chúng tôi, mà là lo cho các liệt-sĩ của họ ! Còn có vì thế mà buồn không ư ? Không chị ạ, có cả hàng ngàn những linh hồn khác, vẫn còn đang chập chờn, phiêu bạt khắp quanh đây ...
-- Vậy chứ dưới đó, có sự ... phân biệt, kỳ thị gì giữa các anh với nhau không ?
Nhìn về phía xa xôi, hình như anh ta hơi mỉm cười :
-- Chị làm tôi nhớ lại hai câu thơ cổ của thi hào Hoàng-đình-Kiên đời nhà Tống: Hiền ngu thiên tải tri thùy thị, Mãn nhãn bồng cao cộng nhất khâu! ... Hoàn toàn không chị ạ ! Đã là người chết, cùng chung một gò hoang đầy cỏ bồng dại, còn phân biệt ai hiền ai ngu, ai sai ai đúng làm gì nữa ? Vâng, chỉ có những người trên dương thế, còn phải lệ thuộc nhiều vào vật chất nên mới tranh giành, phân biệt nhau thôi. Dưới này, chúng tôi đều coi nhau như anh em, bình đẳng, không hận thù ... Và tất cả chúng tôi đều có chung một nuối tiếc, đó là: chỉ vì áp lực của những siêu cường trên thế giới, mà Việt Nam mình đã trở thành một con cờ thí, đất nước phải trải qua một cuộc chinh-chiến tương-tàn, nồi da xáo thịt, để biết bao nhiêu triệu người phải hy-sinh một cách rất oan uổng! ...
-- Vậy là ở dưới đó, anh có rất nhiều bạn ?
-- Rất nhiều chị ạ ! Hồi trước thì ... thật là nhiều ! Ngoài đám thường dân vô tội, chết vì bom rơi đạn lạc, còn thì đều là lính tráng thuộc cả hai phía: Nhẩy Dù có, Thủy-Quân Lục-Chiến có, rồi Biệt-động-Quân, Sư-Đoàn1BB, SĐ3BB, Liên-Đoàn 81 Biệt-kích Dù, Kỵ-Binh Thiết-Giáp ... Bộ đội Bắc-Việt thì đông hơn nhiều, chủ lực có Sư-Đoàn 304, SĐ 308, 312, 320, 324, 325, K3-Tam-Đảo, một vài Trung-đoàn địa-phương và tiểu-đoàn đặc-công ... Có đến cả chục ngàn đứa chúng tôi, vẫn còn ngơ ngẩn vì bom đạn, cứ lang thang vật vờ trên những ngọn cỏ bụi cây, rừng hoang đồi trọc vài cây số vuông xung quanh khu Thành Cổ, hoặc hai bên bờ sông Thạch-Hãn này ... Đứa nào cũng mong ước một ngày nào đó, được về lại với gia-đình, với cố hương ! ... Sau này thì cứ bớt dần, bớt dần ...
-- Sao lại như vậy, họ đi về đâu ?
-- Nhà nước bây giờ là "bên thắng cuộc", đầy quyền lực, tiền bạc và phương tiện. Họ muốn tri-ân những người đã chết, để cho họ có được cuộc sống trên nhung lụa ngày hôm nay, nên tổ chức rất nhiều đội quy-tập, chuyên đi khai quật những nơi đã từng là chiến địa đẫm máu ngày xưa, để thâu gom hài-cốt liệt-sĩ ... Và cũng nhờ những nhà ngoại-cảm chân chính như chị, đã có biết bao nhiêu nấm mồ hoang, mồ chôn tập-thể đã được khám phá. Một số hài cốt có lẫn hình ảnh, giấy tờ hoặc những vật dụng cá nhân mà thân nhân nhận diện được, thì về đoàn tụ với gia-đình; nếu không, phải về nằm tạm trong các lô đã được xắp xếp trước theo quê quán, đơn-vị ... tại những nghĩa trang liệt-sĩ địa-phương, chờ ! ...
-- Chắc là nhiều lắm ?
-- Nghe nói có đến hơn 300 ngàn bộ hài cốt thuộc tất cả các mặt trận trên toàn quốc, đang trong tình trạng chờ đợi như vậy, vì chưa tìm ra lý lịch. Rồi tự nhiên phát sinh ra một lô những nhà ngoại-cảm "dổm", mọi việc từ đó cứ loạn cả lên, giờ thì chẳng còn phân biệt được ai là thực, ai là giả nữa !
-- Giờ này họ có còn tìm kiếm nữa không anh ?
-- Vẫn tiếp tục chị ạ ! Họ ước tính là phải còn hơn 200 ngàn bộ nữa ! Đây là chỉ riêng liệt-sĩ của họ thôi nhé, còn lính miền Nam hoặc là dân đen thì chị biết đấy: tự lo ! ...
Ngừng một giây, anh tiếp:
-- Chị tính đi, nguyên cái tỉnh Quảng-Trị này cũng có đến 72 nghĩa-trang liệt-sĩ ! Trên toàn quốc, tỉnh nào cũng có lớn nhỏ vài ba cái. Đáng kể nhất, là cái nghĩa-trang vĩ-đại, "hoành-tráng" nhất nước, là nghĩa-trang liệt-sĩ Trường-Sơn. Nghe đâu nó rộng đến hơn 140 ngàn mét vuông, nằm trên ba ngọn đồi lớn cạnh thượng nguồn sông Bến-Hải. Cho đến bây giờ, đã là nơi an nghỉ của những 10,333 liệt-sĩ của họ ... Biết bao nhiêu là linh hồn đã tìm được về nhà, hoặc một nơi ổn định, để rồi sẽ được giải-thoát ? ... Chỉ riêng chúng tôi, những người lính miền Nam ...
Câu cuối cùng anh nói nhỏ qúa, như lẫn với tiếng khóc, cố gắng lắm tôi mới nghe được ! Biết anh đang qúa xúc động, tôi giữ im lặng ... Phải mấy phút sau, anh mới lấy lại được một giọng nói bình thường:
-- Mà nói thực ra, nhiều anh em như chúng tôi, cũng chẳng biết là nếu về được, thì về đâu ? Gia-đình ly tán hết sau chiến tranh, người thì buộc phải rời bỏ nơi tổ ấm từ bao đời, để đi vào chốn rừng thiêng nước độc "kinh-tế-mới", người thì vào tù cải-tạo, nhà cửa bị chiếm đoạt, vợ con nheo nhóc sống nơi đầu đường xó chợ ... Lại còn một số không ít, dắt díu nhau đi vượt biên, vượt biển ... Ruột thịt chia lìa, ngàn trùng xa cách ... Về đâu bây giờ ? Ngay cả cái nghĩa-trang cũ của miền Nam ở Biên-Hòa đó, bây giờ chỉ còn là một bãi đất đầy cỏ hoang với nhấp nhô những nấm mồ vô chủ, chẳng còn ai được phép ngó ngàng tới ! ... Nói chung là chỉ vì những người trên dương thế vẫn còn đắm chìm trong thù hận, phân biệt, nên chúng tôi vẫn còn bị lạc lõng, bơ vơ ...
Lúc này, tôi chẳng còn biết nói gì hơn là một câu an ủi thật ... vô duyên:
-- Thời nào cũng thế anh nhỉ, đầy những bất công !
Anh ta mỉm cười, rồi nhìn xa vời về phía trước:
-- Cũng đúng thôi chị ạ, vì chẳng nơi nào tự nhiên mà có sự công bình hết. Để trái đất này và loài người tồn tại được, Thượng-đế chỉ cho chúng ta sự quân-bình thôi, còn công-bình thì không ! Con người phải tranh đấu dành sự công-bình cho chính mình, tùy theo trình độ văn minh của họ ! Những câu như "ở hiền gặp lành" hoặc "ác giả ác báo" chỉ có giá trị cho việc răn dậy con trẻ mà thôi ...
-- À này, vậy chứ ở dưới đó, anh có thấy thiên-đàng hay địa-ngục gì không ?
-- Thiên-đàng, địa-ngục hả, tôi không thấy gì chị ạ! Những danh từ ấy, nó thật là trừu-tượng ! Theo tôi nghĩ: thiên-đàng, địa-ngục, thánh-thần hay ác-qủi gì, thì cũng đều ở cả trên mặt đất mà thôi. Nơi nào người ta sống thật sự tự do, hạnh-phúc ... thì nơi đó là thiên-đường, mà trái lại thì là địa-ngục! Cũng ngay trên mặt đất, thiếu gì người cả một đời hiến thân làm việc từ-thiện, cứu nhân độ thế, họ đều là tiên là thánh cả. Lại có nhiều người khác, buôn dân bán nước, sống trên xương máu của lương dân ... không gọi họ là ác-qủy thì phải gọi là cái gì ?
-- Vâng, anh nghĩ như vậy cũng không có gì là sai lắm đâu ! ... Nhưng thôi, trở về thực tại ... Hôm nay, đắp cho anh được một nấm mộ nhỏ, hai đứa chúng tôi cứ thắc mắc, không hiểu là như vậy có giúp được gì cho anh hay không ?
-- Tốt lắm chị ạ ! Chị quên là tôi đang phải lần mò đến đây để cám ơn hai chị rồi sao ?... Nấm mồ tuy nhỏ, nhưng nó cũng đủ để làm một dấu hiệu cho những người trên dương thế biết rằng, ở dưới đó có tàn tích của một con người, dù chỉ là một người ... "vô-danh" !
-- Vâng ... nhưng ý tôi muốn nói là: nó có giúp gì cho anh trong cái gọi là ... là "siêu-thoát" hay không ?
-- Đáng tiếc là không chị ạ ! Sớm muộn gì thì tất cả mọi linh hồn cũng đều được giải-thoát thôi. Sớm, hoặc muộn. Cũng như trên dương gian, tuổi thọ của con người không ai giống ai, có người thọ, đại thọ... Ngược lại, có người lại bị chết yểu, chết non ... Đều là số mệnh cả, vẫn còn nằm trong sự huyền-bí của Thượng-Đế mà chúng ta không thể biết được. Ngay cả ở dưới này, lâu lâu chúng tôi lại thấy có một số anh em ... biến mất ! ... Chúng tôi ngờ rằng họ đã được siêu-thoát, giải-thoát, hoặc là "đầu thai" gì đó, không ai biết ! ... Chắc là phải ... chết thêm một lần nữa mới biết được chị ạ ?! ...
Suy nghĩ một lúc, anh tiếp:
-- Vấn đề là phải kiên nhẫn chờ, chờ đến ngày mình được giải-thoát ! ... Mà trong khi chờ đợi như vậy, còn gì đẹp hơn là được nằm trong một nghĩa-trang gia-đình, nghĩa-trang làng mình, hoặc thành-phố mình ... Được nhìn thấy những người thân yêu đi lại ở xung quanh, được nhìn thấy những hàng cau, lũy tre làng, những cánh diều của tuổi thơ ... Lại còn mùi nhang, mùi khói nữa chứ, những câu kinh, tiếng mõ, tiếng chuông chùa ... Tất cả đã tạo thành một chất xúc-tác rất mơ-hồ, rất huyền-ảo, làm cho âm và dương gần gũi nhau hơn ... Người công-giáo thì họ ao ước được nghe lại những tiếng kinh cầu, những bản thánh ca, hồi chuông giáo-đường ... đều là những gì rất cần thiết để làm ấm lại, những linh hồn giá lạnh ... Vâng! chúng tôi sợ lắm, sợ phải lang thang vất vưởng ở những nơi đồng không mông quạnh, núi non bạt ngàn như chỗ chúng tôi đã bị gục ngã ...
Đến đây, anh từ từ đứng dậy, cố gắng đứng thẳng người, làm như đang sửa soạn để chào một vị thượng cấp:
-- Biết là hai chị vừa trải qua một ngày thật mệt nhọc, nhưng tôi không thể không đến đây, để nói một lời cảm tạ chân-thành tự đáy hồn của tôi. Không tìm được người thân, hai chị có thể lặng lẽ bước đi, như bao người khác ... Nhưng hai chị đã không làm thế, ngay cả với một người ... vô-danh như tôi đây ! ... Và bây giờ ... chị có thể tiếp tục giấc ngủ của chị, tôi xin phép ...
Nói xong, anh ta lặng lẽ quay lưng bước ra cửa, đầu như hơi cúi xuống ...
Một làn gió lạnh tràn vào, tôi giật mình bừng tỉnh dậy ! Biết là mình vừa mới qua một giấc mơ, một giấc mơ mà tôi còn nhớ rất rõ, từng chi tiết ... Nhìn vội ra phía cửa, hình như tôi còn thấy thấp thoáng cái bóng của anh, đang nhạt nhòa lẫn vào một màn sương càng lúc càng dầy đặc ...
o o o
Đầu năm 2011, tôi nhận được một lá thư của chị Trâm từ Việt Nam . Lá thư khá dài, ngoài một vài thông tin, còn có cả những lời như "tâm-sự" của chị nữa. Chị cho biết là gia-đình Dì An đã chính thức nhận được đầy đủ bộ hài cốt của người con, có DNA xác nhận và đã được mai táng tại nghĩa-trang của dòng họ tại Hà-Tây, Bắc Việt. Còn về phần chị, chị đã có được mảnh bằng mà chị mơ ước, tuy nó chỉ là một associate degree, nhưng ở Việt Nam, nó là qúi lắm ! Chị dự định sẽ chỉ dùng sự hiểu biết của mình cho việc giáo-dục thôi, vì chị đã tạm ngưng công việc của một "nhà ngoại-cảm" rồi. Nhiều lúc chị bâng khuâng tự hỏi: không biết là vì có "duyên-nợ", hay là vì được trao một "sứ-mệnh", mà bỗng dưng chị lại có khả năng của một nhà ngoại-cảm, sau một trận ốm liệt giường? ... Cho dù vì bất cứ một lý do gì, chị cũng nghĩ là mình phải dùng năng-khiếu thiên-phú này để giúp người. Mà người đây có nghĩa là tất cả mọi người, chứ không phải chỉ riêng cho một nhóm cùng chung một phe, một đảng ! Những người "ngã ngựa" thì đã nhận lãnh đầy đủ các kiểu đòn-thù rồi, có cần phải tiếp tục với những bộ hài-cốt nữa hay không ? Thực tế đã khiến chị phải tạm dừng lại, để chờ ! Chờ và hy-vọng ... Đã từng du học ở những nước tiền tiến, chị thất vọng khi thấy những người lãnh-đạo trong nước, hầu hết đều đã cạn kiệt lòng nhân-bản, mà tiến-trình văn-minh của họ thì lại đi qúa chậm ! Tệ hơn nữa, nhiều khi họ còn đi cả ... giật lùi ! Ngược dòng lịch-sử, chúng ta đã từng chê trách hành động qúa đáng, không quân-tử của vua Gia-Long, là trả thù cả với hài-cốt của vị anh-hùng áo vải Quang-Trung. Thế mà ở thế-kỷ thứ 21 này, chuyện tương tự xấu xa đó cũng đã đang được tái diễn, trên toàn thể nước Việt ! ...
Tôi nhớ câu cuối cùng, chị viết là : Để tránh khỏi phải đau lòng, nhiều khi thà không làm gì hết, còn hơn là chỉ được làm có phân nửa công việc !
Virginia, ngày lễ Thanh-Minh 2015
Bùi Thượng Phong
Posted by sontrung at 10:22 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
CHU TẤT TIẾN * MẸ TÔI
MẸ TÔI
Chu Tất Tiến.
Viết trong mùa Hiền Mẫu, 2016.
Mẹ tôi mất năm bà vừa đúng 86 tuổi. Chiều hôm ấy, bà gọi tôi, giọng rất bình tĩnh:
-Con sang xem me bị làm sao ấy. Tự dưng me đau bụng quá.
Tôi vội lái xe chạy qua nơi mẹ tôi ở, một căn phòng “share” của người ta, cách nhà tôi chừng 10 phút, gần sát nhà thờ Westminster. Mẹ tôi chọn nơi này vì bà thích được đi bộ đến nhà thờ mỗi buổi sáng mà không phải nhờ đến ai. Một phần nữa, bà muốn ở riêng, không chung đụng với bất cứ đứa con nào. Thật ra, nếu bà muốn, cũng chẳng có đứa con nào có thể ở chung với bà mà không xích mích, ngay cả tôi, thằng con út trong gia đình có 6 anh chị em, là người thương bà và lo lắng cho bà nhiều nhất. Các anh, chị tôi đều dạt ra cả, không ai dám ở chung với bà, chỉ trừ có tôi. Sau khi tôi sang Mỹ theo diện H.O., anh ba tôi, ở miền Bắc California, bảo tôi lên ở với anh, trông coi cửa hàng cho anh và ở nhà anh miễn phí, nhưng tôi từ chối cơ hội tốt đẹp đó vì muốn ở gần mẹ. Sau này, tôi cứ tiếc mãi cơ hội đó vì một người cựu tù mới tới Mỹ, lạng quạng chân ướt chân ráo, mà có việc làm ngay, một việc làm nhàn nhã, chỉ quản lý một cửa hàng bán đồ ăn “fast food”, mà lại ở nhà không mất tiền thuê hàng tháng, thì đúng là tiên, cả nhà tha hồ đi học lại, nhất định tương lai sẽ sáng lạn. Nhưng suy nghĩ mãi, tôi chọn ở chung với mẹ tôi, dù biết trước là hai mẹ con sẽ đụng nhau tơi bời, nhất là vợ tôi, tính hiền lành, nhẫn nhục, nhưng cũng đôi lần phải khóc thầm vì bà mẹ chồng cứ “nghĩ sao, nói vậy, người ơi!” nên thỉnh thoảng độp cho con dâu những câu ác liệt không tưởng tượng được.
Với tính thương mẹ, tôi gạt qua tất cả những căng thẳng mẹ chồng, con dâu, và ngay cả giữa mẹ và con út nữa, và chấp nhận những “bất trắc” rình rập trong cuộc sống chung. Thật thế, mẹ tôi là người mà một thầy bói đã nói: “bà là một người đàn ông trong thân thể đàn bà”, bà rất cứng rắn, thực tế, và nghiêm khắc đến nỗi cả 6 đứa con đều né bà, sợ bà như sợ cọp. Anh ba tôi nói: “Tao mà ở với me chỉ ba ngày là cãi nhau như điên.” Chị kế tôi “bán cái” cho tôi, chẳng bao giờ có ý kiến là ở hay không ở với mẹ. Anh cả tôi thì mất ở trong tù Cộng Sản từ lâu rồi, nhưng trước khi anh mất, hai mẹ con lục đục với nhau hoài.
Hồi đó, mẹ tôi ở một mình ở Long Khánh với cái trại nhỏ của bà, và bị ốm nặng, xuất huyết dữ dội. Tôi ở Saigon lên thăm bà về rồi dục ông anh cả tôi lên thăm bà. Anh cả tôi lừng khừng không chịu đi, vì mới có một trận xung khắc kịch liệt với bà, ngại lên gặp bà thì rồi hai mẹ con lại cãi nhau. Tôi điên tiết lên, chỉ mặt anh, gào to:
-Đ. M. Tôi và anh có liên hệ vì chung một mẹ. Nếu anh không lên thăm mẹ, tôi từ anh ra.
Rồi quay sang mấy đứa cháu đang mở to mắt nhìn ông chú chửi thề tục tĩu, tôi quát:
-Từ nay, đứa nào mà còn gọi tao bằng chú, tao đập chết.
Anh tôi thấy thằng út du đãng quá, nên vội lái xe lên thăm mẹ. Tới nơi, anh lại nói ngay với mẹ tôi:
-Con lên thăm me là vì thằng Tiến nó bảo con!
Chủ nhật sau, tôi lên thăm mẹ, bà kể lại cho tôi nghe hết. Tôi tức cười quá, nhưng cũng “tha tào” cho ông anh.
Mẹ tôi là người đàn bà độc đáo, tính tình rất đặc biệt, không giống ai. Sở dĩ như vậy, là vì bà đã trải qua một cuộc đời đầy cay đắng, khắc nghiệt. Mới mười mấy tuổi đã bị cha mẹ ép gả cho một ông Tiên Chỉ, vốn là một Thầy Đồ dậy học, góa vợ, hơn bà gần ba chục tuổi, người con cả của ông là chị lớn của tôi cũng gần bằng tuổi mẹ tôi. Bà nội tôi, một người giầu có vô địch trong làng, lại là người nổi tiếng là không hiền, coi con dâu như một cái đích để thử tính kiên nhẫn của mẹ. Mẹ tôi kể, khi anh ba tôi, lúc ấy chừng 3 tuổi bị một cái nhọt to bằng trái ổi ở trên đầu, cứ khóc lèo nhèo đòi đi theo bố tôi, bà nội tôi dùng cái vạt áo bông thật dầy cứ đập vào đầu anh tôi và mắng ầm ĩ. Cái nhọt trên đầu anh tôi bung ra, mủ máu tùm lum. Anh tôi xỉu thẳng cẳng. Bố tôi sợ con chết, giận bà nội tôi quá, nằm ngửa ra đất, đập ót xuống sàn gạch và khóc lớn:
-Mẹ giết con của con mất rồi!
Môt người lực điền trong nhà vội lấy bàn chân đỡ đầu bố tôi cho khỏi va vào gạch, mà vì bố tôi đập mạnh quá, ngón chân anh bị dập luôn. Mẹ tôi vội bế con, kêu anh xe kéo một mạch ra Hà Nội, tìm thầy thuốc. Đến một ông Lang nổi tiếng ở Hàng Buồm, ông cho một chai thuốc nhỏ, bảo cho thằng nhỏ uống một muỗng cà phê, ngày hai lần. Mẹ tôi rất tinh tế, nên nói với bố tôi là cho thử nếm một cái tăm tre xem sao đã rồi hãy uống. Bố tôi vừa cho cái tăm thấm thuốc vào miệng anh tôi chừng vài phút, anh tôi đã dẫy nẩy cả người lên, nôn ọe tùm lum. Mẹ tôi vội bế anh đi bác sĩ Tây, may mà mẹ tôi lanh trí, nếu không thì anh tôi đã ra người thiên cổ từ bé.
Với bà mẹ chồng như thế, mẹ tôi đã chịu bao cay đắng, vất vả. Nhưng với bản tính thông minh, mẹ tôi đã sống qua thời trẻ mà thành công rất lớn, làm cho gia đình tôi trở nên cực kỳ giầu có. Khi bà nội tôi muốn chia những thửa ruộng của bà cho các con, mẹ tôi chọn miếng ruộng khô khan nhất mà lại ở triền núi. Mẹ tôi kể:
-Me chọn miếng đất ấy, ở tuốt trên miền Hòa Bình sơn cước, chả ai thèm lên, vì biết là nếu mà chọn miếng tốt hơn thì các chú các thím cũng ganh, và thế nào cũng bì tị, cho rằng con cả thì cái gì cũng tốt. Rồi lại sinh chuyện!
Không ngờ miếng ruộng ấy lại là ruộng vàng! Vàng thật, không phải nói bóng. Vàng nằm đầy trên triền núi Hòa Bình ấy, nằm ngay dưới mặt đất, chẳng phải đào xới gì sâu. Thầy tôi mừng lắm, định rào dậu lại rồi thuê người gác, nhưng mẹ tôi gạt đi:
-Thầy nó cứ để tôi, tôi biết lo liệu.
Thay vì thuê người gác, mẹ tôi mở toang thửa ruộng, báo cho dân miền ấy biết là “bất cứ ai cũng có thể vào đấy đào vàng, nhưng đào xong thì bán lại cho bà” Thế là người Mường, Mán ùn ùn vào đào liên miên, nhưng cứ đến cuối ngày, thì mẹ tôi đứng chờ ở ngoài với một bị tiền, mua tất, và dĩ nhiên với một giá rẻ. Tôi hỏi mẹ tại sao mẹ lại làm vậy. Mẹ tôi cười:
-Me làm thế là có lợi hơn là thuê người làm, người gác. Này nhé, người Mán, Mường trên ấy chuyên mặc quần áo, váy, khăn đầy người, nếu thuê họ đào, thì nhất định họ sẽ dấu vàng vào khăn, vào váy, mỗi ngày một tí, rồi không lẽ cuối ngày, mình bắt họ ở truồng ra mà khám à? Còn những người gác, tội gì lại không ăn cắp? Mỗi ngày nó nuốt một miếng, thì mình hết vốn rồi! Me cho họ tự nhiên đào vàng, thì họ sẽ chẳng cần ăn cắp, sẽ không có trộm cướp rình mình mà giết, mà vì người miền núi không thích vàng, mà chỉ thích bạc, họ đeo vòng bạc đầy người, chứ không đeo vàng, me trả họ tiền, họ thích lắm, đi mua bạc. Mình lại bán bạc cho họ! Thế là cả hai bên đều có lợi!
Mẹ tôi thật là thông minh. Mỗi ngày bà chỉ mang một bị tiền, bị bạc, chất lên con ngựa của bà, rồi cầm cái gậy dài để đập rắn rết, mẹ cỡi ngựa lên núi, lấy tiền đổi vàng, bán bạc lấy tiền, chả sợ cướp bóc gì, cả làng người sơn cước còn quý mến mẹ, cho dù mẹ còn trẻ, dưới 30 tuổi, nhưng tất cả đều gọi mẹ bằng tiếng “mẹ”, và đi đâu cũng được đón tiếp nồng hậu.
Mẹ tôi rất can đảm, chẳng biết sợ là cái gì. Bà ghét mê tín, thần linh vớ vẩn. Một hôm bà rẽ vào môt nhà người Mán, ngủ qua đêm. Bà nằm trên phản, mà chân lại hướng về phía bàn thờ của người sơn cước tỉnh bơ. Bà chủ nhà cứ chắp tay vái mẹ lia lịa:
-Mẹ ơi! Nếu mẹ không thờ, thì mẹ cũng để con thờ chứ! Mẹ để chân về phía bàn thờ như vậy, ma nó về vật con chết!
Mẹ tôi “ối dào, ma với quỷ!” và mãi mới chịu rút chân về! Cỡi ngựa đi ngang qua mấy miếu thờ của họ, mẹ tôi cũng chẳng xuống ngựa, làm dân làng hãi quá, vái lấy vái để.
Tính mẹ tôi như thế đó, thẳng thắn, cương quyết, hiểu biết nhiều điều lạ và áp dụng ngay trong đời sống. Thầy tôi có mua một thửa vườn lớn để trồng mít. Vườn ở xa nhà lắm, nếu muốn lên thăm vườn, thì phải đi thuyền ngược, rồi leo núi bằng chân. Để tránh tình trạng ăn trộm mít, mẹ tôi thuê một bà Mán là phù thủy trong làng, coi sóc vườn cho bà. Bà Mán này có phù phép ma quái, thờ một ông “ma xó” ngay cửa vườn. Ông “ma xó” là một cái đầu lâu người chết vì sét đánh, bà phù thủy này đem để trong môt cái lu, rồi yểm bùa gì đó, khiến con ma này trông coi vườn cho bà. Nếu có kẻ trộm đến hái mít, thì lập tức con ma xó này đếm: “một.. hai…ba”. Nếu đếm đến 3 mà kẻ trộm không chạy, thì ma vật hộc máu ra chết liền!
Một ngày kia, khi được tin báo là mít đã chín, thầy mẹ tôi kêu mấy người làm cùng chèo thuyền lên rừng hái mít. Cả toán đến nơi, thì chưng hửng, vì bà phù thủy kia không cho hái. Bà chắp tay vái thầy tôi và nói:
-Thầy ơi! Thầy đợi con trăng ngày mai rồi hãy hái. Con còn phải cúng trăng đã.
Đâu có được! Cả toán kéo lên đây đây phải dễ mà đi về rồi lại lộn lên nữa! Thầy tôi cứ cương quyết bảo anh Mười, một người lực điền khỏe nhất đám với bắp múi nổi gồng lên ở tay chân, leo lên hái mít. “Mày cứ lên hái cho tao!”
Vừa leo lên tới chỗ quả mít to nhất, và mới chạm tay vào trái mít, bỗng anh Mười vụt tay ra, rồi té nhào xuống đất. Mọi người đổ xô đến, sợ hết hồn hết vía vì thấy anh Mười mặt mũi đỏ gay, cứ thè lưỡi ra định cắn lưỡi mình, tay chân co rút, đập tán loạn trên đất để tự tử. Mấy người lực điền phải đè anh xuống, giữ tay giữ chân anh, mà sao anh mạnh quá trời, giữ đè vậy mà anh cũng vùng lên được và chạy ào ra, phóng xuống sông! Mọi người nhào theo, vật lộn với anh làm nước tung tóe.
Bà Mán thủng thỉnh nói:
-Con đã nói rồi mà! Con đã nói rồi mà! Chưa cúng trăng, làm sao hái được?
Thầy tôi, cũng là người không biết sợ ma quỷ, quay lại, vung tay tát cho bà Mán kia một cái và quát lớn:
-Mày có giải bùa cho nó không thì bảo? Tao báo quan bắt bỏ tù mày!
Bà Mán lẳng lặng chùi má và thấy tình hình cũng găng quá, nên đòi thầy tôi phải đưa cho bà một đồng bạc thật, để bà cúng ma! Bực quá mà thầy tôi cũng phải móc túi đưa cho bà phù thủy kia một đồng bạc bằng bạc thật. Hồi đó, người Mán, Mường chỉ thích bạc để đeo toòng teng trên người, làm xà-tích bạc, dây bạc, vòng bạc cổ chân, cổ tay, và trên cổ.. Đồng bạc thật hồi đó quý lắm, dầy cui và khắc hoa văn. Được đồng bạc trên tay, bà Mán kia thắp nhang, nến và quỳ xuống vái cái lu đựng “ông ma xó”, rồi lẩm bẩm đọc thần chú gì đó…Chỉ vài giây sau, đột nhiên, anh Mười tỉnh táo lại, coi như không có chuyện gì xẩy ra….
Vậy mà mẹ tôi chẳng biết sợ là cái gì. Rồi chúng tôi về Hà Nội với căn nhà mênh mông ngay trên phố Khâm Thiên, với một cái cầu thang bằng đồng có hai cái tay nắm tròn bằng đồng sáng chói, nơi mà tôi lẫm chẫm đứng đó và chỉ tay ra ngoài cửa: “Ph…ở…ph…ở…” để chị vú chạy ra gọi ông phở gánh ngừng lại và bán cho tôi một tô phở. Một ngày kia, mẹ tôi đang ngồi trên phản gụ, một người làng cũ đến, đưa cho mẹ tôi một chai mật ong đặc và nói là quà của thầy tôi, không biết lúc đó đang ở đâu. Sau khi bị đấu tố ở làng, thầy mẹ tôi trốn được, nhưng không biết sao mà Thầy tôi không về Hà nội cùng với chúng tôi. Nghe người đưa tin xong, mẹ tôi cầm ngay chai mật ong, đập cái “chát” vào tường. Mật bắn tung tóe cả nhà, rồi mẹ tôi lẳng lặng thu xếp cho cả nhà kéo về Bùi Chu, không ở Hà Nội nữa.
Tôi nhớ, hồi đó, một buổi sớm lạnh, cả nhà tôi kéo nhau ra bến sông. Giữa những đốm sáng của các cây đèn bão lung linh, với tiếng nước va mạn thuyền róc rách, tiếng người gọi nhau ơi ới, mẹ tôi dẫn tay tôi đi trên tấm ván gỗ rung rinh dưới chân, bước vào khoang con thuyền đinh, một thứ thuyền có mui lớn và những cánh buồm to rộng. Sau khi đồ đạc chất lên rồi, thuyền nhổ neo ra khơi. Chiếc đèn bão treo trong khoang cứ lắc đi lắc lại, làm những vầng sáng thật lãng mạn chập chờn trên vách tre. Tâm tư của đứa trẻ 5,6 tuổi như tôi cứ lâng lâng theo tiếng sóng vỗ lẹt đẹt vào mạn thuyền và những vầng sáng nhòa nhạt trong khoang. Khi mặt trời lên cao, tôi leo lên nóc khoang, ngồi nhìn những đàn chim tung cánh trong nắng sớm hướng về phía mặt trời rực rỡ xa xa. Bỗng dưng, tim tôi như ngừng đập khi nhìn thấy bên bờ sông có dẫy cát vàng trải dài, một đàn ngựa đang tung tăng chạy nhẩy. Một con ngựa bỗng cất cao hai vó trước lên và hí một tiếng dài.. Tiếng hí trong sương sớm thấm vào hồn tôi, hòa vào máu tôi, và ở lại mãi cho đến hôm nay, khiến tôi muốn bật ra các câu thơ..
Về đến Bùi Chu, mẹ tôi cho dọn vào căn nhà đầu tiên của Đại Lộ Phạm Ngọc Chi, ngay sát một nghĩa địa nhỏ, rồi tới sân nhà thờ. Mẹ tôi thuê nhà ở đây làm nơi trung chuyển thuốc lào Vĩnh Bảo. Bỏ hết giang sơn lại ở Hà Nội, mẹ tôi quay sang làm đại lý thuốc lào và đi giao hàng khắp các tỉnh, Nam Định, Phủ Lý, Hưng Yên. Mẹ tôi hồi trẻ gan dạ lắm. Bà buôn đủ thứ. Lên miền ngược mua gỗ cây, cho thả xuôi theo dòng. Về tới bình nguyên, thì chặn lại, bà bán cho chủ gỗ. Có khi bà liều mạng vào vùng Việt Minh, bán đá lửa, thuốc Aspirin là những món hàng quý. Bà cho đục mái chèo ra, nhét đá lữa hay thuốc vào đó, rồi khằn lại, làm cái nghề này mất mạng như chơi.
Điều đáng kể là cũng tại Bùi Chu, tôi đã gặp ma lần đầu tiên. Hôm ấy, các anh chị tôi kéo đi xem phim chiếu ở sân nhà thờ, còn có hai mẹ con ngồi ở ngoài sân, nhìn ra bờ hồ tối thui. Đang ngồi yên lặng, chợt nghe thấy tiếng người gọi ở trong nhà: “Bán cho tôi đồng thuốc lào”. Mẹ tôi cười:
-Lại thằng nào phá đây!
Rồi mẹ tôi kéo tôi đi vào trong nhà. Cầm lấy cây đèn Hoa Kỳ vàng nhỏ, mẹ tôi đi khắp trước sau, cũng không thấy ai. Mẹ lẩm bẩm: “Quái! Thằng nào vừa nói mà đâu mất rồi?” Mẹ tôi lại đi thêm môt vòng nữa, cũng không thấy ai. Chợt, từ cây đàn ghi ta treo trên vách, bỗng bật lên mấy tiếng “từng, tưng, tưng”… Nhìn lại thấy cây đàn vẫn treo đó, mà không có người gẩy, bất chợt tôi rung người. Mẹ tôi thấy tôi sợ, liền nắm chặt bàn tay tôi, nói:
-Để me tìm ra thằng nào, me tát cho nó một cái.
Hai mẹ con đi từ nhà trên xuống nhà bếp, tới cái cầu tiêu cao.. cũng không thấy bóng người nào. Mẹ nói:
-Lạ nhỉ?
Rồi mẹ kéo tay tôi, lúc đó đã run bần bật, ra phía vườn sau có bức tường sát với nghĩa địa, có một cây cao giữa vườn, nghe nói có người treo cổ ở đó.. tới phòng tắm xây ở góc vườn.. Tại cửa phòng tắm, mẹ tôi giơ cao cây đèn vào trong và nói:
-Đây rồi! Thằng nào núp trong này thì biết tay me!
Vừa đưa cây đèn vào phía trong cửa, bất ngờ một cơn gió từ bên trong thổi ra rất mạnh. “Phù…” Cây đèn tắt phụt!
Tôi giật bắn mình, quấn ngay vào chân mẹ. Mẹ tôi lẳng lặng không nói gì, nhưng tôi cũng biết đó là.. ma, vì trong phòng tắm chẳng có bóng người nào cả! Chân tôi như ríu lại, tôi bước không nổi nữa, làm mẹ tôi phải bế tôi lên ra ngoài. Tới cửa bên ngoài rồi, mẹ nói nhó:
-Con đừng nói với đứa nào nhé! Đêm nay chúng nó lại vãi cả ra giường!
Lúc đó, miệng tôi như bị ai nhét giẻ vào nên không nói được lời nào. Đến khuya, các anh chị tôi lục tục về nhà. Tuy bị mẹ cấm, nhưng làm sao mà tôi nhịn mà không kể được. Thế là sáng hôm sau, giường chiếu nào cũng đen xì, ẩm ướt, không có đứa nào có gan mà đi tiểu ở cầu tiêu đằng sau..
Mãi đến sau khi anh cả tôi quất cho mỗi đứa một trận thê thảm thì mới hết tiểu ra giường bởi chúng tôi sợ đòn hơn sợ ma. Anh cả tôi mà đánh thì oằn người.
Trở lại chuyện mẹ khi thầy tôi mất. Một sáng lạnh, có một chiếc xe Traction đen phóng về Bùi Chu. Sau khi nói chuyện với mẹ tôi xong, thì chiếc xe lại vù đi. Mẹ tôi không nói gì, chỉ gọi anh cả tôi thu xếp lên đường về Hà Nội. Chúng tôi ở lại, ngơ ngác. Mấy ngày sau, mẹ và anh trở lại, đưa cho chúng tôi mỗi đứa một chiếc khăn đen đeo vào vòng tay, cho biết Thầy tôi, sau vụ đấu tố, đã mang bệnh nặng và chết rồi.
Từ đó, chúng tôi sống với sự bươn chải của mẹ, một tay nuôi sáu đứa con. Có những hôm, trời mưa làm bùn ngập cả đường tới trên mắt cá, mẹ tôi một tay chống gậy, một tay đỡ bao gạo trên đầu, bì bọp bước về nhà. Mùa đông lạnh quá, mẹ tôi bện một ổ rơm thật lớn cho cả nhà nằm ngủ dưới đất. Sáng dậy, đánh răng bằng muối hay bằng than đen. Thỉnh thoảng, chúng tôi phải ăn cám thay cơm. Mỗi đứa một đĩa cám, lấy thìa đẩy vào mồm và phải bịt mũi vì nếu thở mạnh, cám bay tùm lum.
Thời gian ấy, để mưu sinh, mẹ tôi làm đủ nghề. Mới hơn 30 tuổi, mà mẹ tôi trông già như bà lão. Mẹ tôi hay cho tôi đi theo những chuyến buôn hàng thật xa, có khi đi tầu thủy, có khi đi xe “ca”, loại xe ghế gỗ, đường xóc, bụi bay mù mịt. Có khi đi thuyền, hay lội bộ cả ngày luôn. Tôi còn nhớ mẹ hay làm cơm nắm, cho ăn với tôm. Ăn xong, thì dù ở trong thuyền, tầu thủy, hay xe ca, mẹ vẫn bảo tôi đọc truyện của Tự Lực Văn Đoàn như Khái Hưng, Nhất Linh, Hoàng Đạo, Thạch Lam.. Đọc xong, mẹ cho kẹo hay cho tiền. Và như thế, văn chương, thơ phú đã thấm vào hồn tôi từ lúc nhỏ. Tôi mê nhân vật Dũng, sáng mờ sương, cầm cây đàn bước xuống thuyền trong tiếng sóng vỗ bờ. Tôi mến cô hàng sách, thích cô hàng hoa, thương cô Loan bị đầy đọa.. Từ mẹ tôi và những cuốn truyện ấy, tôi lớn lên trong văn chương và tình thương của mẹ… Cũng vì thế, mà tôi yêu mẹ nhất nhà. Tôi không thể nào quên được những buổi sáng lạnh, hai mẹ con bước đi trong sương mờ, ghé vào một cổng làng, cổng chợ nào đấy, ăn một đĩa bánh cuốn nóng hổi dưới ánh đèn leo lét. Những chuyến tầu thủy chật người, người này nằm gác đầu lên chân người kia, mẹ tôi mở gói cơm nắm ra, trong đó có kẹp một con tôm đỏ, hoặc chút ruốc.. thât tuyệt vời. Cho nên, khi lớn lên, dù mẹ tôi đánh tôi tàn bạo, đánh lần nào lần ấy phải cõng đi nhà thương, hay gọi bác sĩ khẩn cấp đến nhà chích thuốc cho tôi, lúc ấy tay đã “bắt chuồn chuồn”, nghĩa là sắp sang bên kia thế giới, tôi vẫn yêu mẹ. Có lần mẹ tôi rút ngay cái cọc sắt của chiếc giường sắt, vẫn làm nơi mắc mùng, mà cầm cả hai tay quật cây sắt nặng ấy vào người tôi làm tôi té ngửa. Có lần mẹ cầm cây gỗ 1 phân vuông, đánh tôi đến gẫy cây, mẹ chập cả hai cây làm một, đánh tiếp cho tới khi tôi bất tỉnh. Tôi vẫn yêu mẹ. Lý do những lần bị đánh ấy cũng chả có gì là ghê gớm. Hoặc tôi ham chơi về trễ, sau khi cả nhà đã đi ngủ. Hoặc tôi gian, lấy chìa khóa tủ của mẹ tôi, “chôm” tiền của mẹ, đi xem xine. Hoặc tôi đánh lộn với mấy đứa hàng xóm, bắn tên vào mắt nó, suýt mù… Lần tôi không chịu nghe lời mẹ mà đưa võng cho cô cháu cứ lè nhè đòi “chú Tiến đưa võng cơ”, mẹ tôi đánh tôi suýt chết vì nói tôi không nghe lời mà đưa võng cho cháu, mẹ rút cây kẹp sắt vẫn dùng để gắp than trong bếp, đánh tôi đến khi cây sắt đôi kia cong veo…
Đến khi tôi đã học đệ nhị rồi, mẹ vẫn đánh kinh khủng. Có gì đâu? Tôi mê học vẽ, mà học vẽ thì phải vẽ đàn bà trần truồng. Mẹ hét lên: “Đồ ma quỷ! Mày vẽ cái gì mà ma quỷ thế?”. Mẹ xé toạc bức tranh của tôi, rồi đánh túi bụi lên đầu lên cổ tôi. Tôi cũng ham học võ, tuần nào cũng học 6 buổi sáng sớm, 6 buổi tối, học một lúc bốn môn võ: Judo, Aikido, Jujitsu, và Karate. Học võ thì gẫy tay, gẫy chân là chuyện thường. Sút khớp vai, long đầu gối, rớt ngón tay, ngón chân lủng lẳng.. tôi chẳng biết sợ, vì giống tính mẹ, nhưng mẹ không chịu, mẹ xé võ phục của tôi, thấy tôi què, mẹ còn đánh tợn. Một hôm, biết tôi vẫn lén xin tiền chị Hai để đi học vẽ “cái đồ ma quỷ”, mẹ hăm tôi là sẽ đánh vào sáng hôm sau. Sáng sớm, tôi thức dậy sớm, chờ mẹ tôi đi lễ về, tôi kéo chiếc ghế đẩu, không có tựa, ra giữa nhà, và cởi áo may ô ra, ngồi đó và nói:
-Đấy, me đánh đi!
Mẹ tôi thấy tôi thách thức thì điên lên, cầm gậy phang tôi. Mẹ quất một cái, tôi đếm: “Một”, mẹ quất hai cái, tôi đếm “hai”… làm những cây gậy sau càng lúc càng nhanh, càng mạnh, lúc đầu thì quật ngang lưng, sau thì leo lên cổ, đầu.. Đến đầu, thì tôi lăn ra bất tỉnh, xùi bọt mép!
Mẹ đâu biết là tôi giống tính Mẹ mà! Tôi không biết chữ “sợ” là gì. Đêm leo rào vào nghĩa địa, cầu cơ. Ngày chui vào hầm xương người, nhặt đầu lâu ra chơi. Lúc đi học thi Tú Tài thì vào nghĩa trang Bắc Việt, kiếm ngôi mộ xây nào là của thiếu nữ, thì leo lên ngồi, học bài. Học xong, thì ôm mộ ngủ. Nếu thấy cô gái đẹp, thì làm thơ rồi đốt tặng cho hồn ma oan khuất, thương “em chết trẻ quá”… Chờ người ta tảo mộ, thì nhặt ván hòm về đẽo thành hình trái tim và cầu hồn ma lên nói chuyện chơi, có khi nói “yêu” cả ma nữa.
Học võ thì để đánh lộn tưng bừng. Mấy trận đánh lộn ở Xóm Mới, Gò Vấp, Lăng Cha Cả, một mình xông vào giữa đám dao, gậy, mã tấu mà đấm, đá, vật, quật tưng bừng để thân người bị chém ít nhất là 5 vết sẹo, có vết dao nguy hiểm vì bị đâm ngay tìm, nhưng chỉ đến lớp da ngoài thì ngừng lại.
Thế mà không bị đòn sao được! Tôi chịu đòn của mẹ tôi mà không bao giờ nói lời xin lỗi. Chứng nào tật đó. Bị đánh xong lại tái phạm. Nhưng cho đến khi tôi đỗ Tú Một, thì bỏ nhà đi bụi đời hơn một năm. Giao du với du đãng, khi không có tiền ăn, thì đi cướp giật ngoài đường. Thấy cậu ấm nào đi lạng quạng, đeo dây chuyền, hoặc gắn bút máy Pilot ở túi, là tôi xông ra, tay trái nắm lấy dây chuyền hoặc bút, tay phải dọng một cú đấm vào mặt và chửi tục: “Đ.M mày, du đãng hả?” Cậu ấm còn ngơ ngác, chưa hiểu gì đã bị tôi đạp giúi xuống đất, rồi tôi bỏ chạy thục mạng vào mấy con hẻm ngoằn ngoèo Đa Kao, có thánh cũng không rượt kịp. Cầm “chiến lợi phẩm”, tôi đi vào tiệm cầm đồ quen ở Hai bà Trưng, đổi lấy tiền đi mua bánh mì, có “may dô ne”, và ngồi ăn ở góc đường nào đó. Đêm ngủ vỉa hè, hay dưới gầm xe đò, có khi leo lên xích lô của ai để ngoài đường… Cuộc đời du đãng của tôi đầy tội lỗi, gái giếc, cờ bạc, chỉ không hút xì ke mà thôi.
Rồi cũng có ngày thay đổi. Tôi được người anh họ cho đi dậy học ngoài tỉnh, được một niên học.. Mẹ tôi nghe tin, tìm đến, khóc lóc buộc tôi về. Nhưng chỉ được vài ngày, tôi lại lẳng lặng xách túi ra đi, vừa đi, vừa nhìn lại nhà Mẹ mà khóc…Vừa nhớ mẹ, vừa thương mẹ, cũng vừa ghét mẹ vô cùng.
Và cứ thế, tình mẹ con lên lên, xuống xuống như thủy triều, nhưng khi tôi trở thành thầy giáo, rồi đi lính, biệt phái về hành chánh, rồi làm Giám Đốc một hãng tư, tôi vẫn là đứa con duy nhất lo cho mẹ. Còn các anh chị tôi chạy tản bốn phương. Ai cũng sợ các câu nói “chết cây, gẫy ngành” của mẹ.
Cuối cùng, sau khi sang Mỹ, tôi cố ở với Mẹ môt thời gian vài tháng, rồi “chứng nào tật nấy”, mẹ con lại cãi nhau, và mẹ tôi đi “share” phòng ở môt mình. Hôm đó, nghe mẹ nói đau bụng, tôi vội chở mẹ đi khám bệnh, và đau đớn khi nghe bác sĩ nói: “Cụ chỉ còn sống được 6 tháng nữa là cùng. Cụ bị ung thư dạ dầy đến giai đoạn chót”.
Tôi đưa mẹ vào bệnh viện Fountain Valley, ở đây, tôi chỉ có thể thăm mẹ vào buổi chiều sau khi đi làm về. Mấy đứa cháu con ông anh tôi cũng thay phiền vào thăm bà nội. Nhưng vì cô đơn suốt ngày, mẹ tôi muốn về Việt Nam để có người thân chăm sóc trước khi chết. Nhà tôi còn hai bà chị ở lại Việt Nam và nhiều đứa cháu họ.
Tôi tiễn mẹ ra phi trường và kiếm người đi cùng, nhờ vả họ coi chừng giùm mẹ tôi khi bay. Trong khi chờ bay, Mẹ tôi không đổi sắc, vẫn nói chuyện bình thường với con cháu. Đến khi người ta đưa mẹ vào phòng cách ly, tôi chỉ còn biết gào lên hai tiếng: “Me ơi!” cuối cùng khi bóng mẹ khuất sau cánh cửa.
Mẹ tôi mất đi, nhưng những kỷ niệm hạnh phúc của tuổi thơ bên mẹ không bao giờ tàn trong tôi. Me ơi! Con yêu me nhiều lắm, Me biết không?
Chu Tất Tiến.
Mẹ tôi kém Thầy tôi 30 tuổi. Thầy tôi sinh năm 1890, Mẹ tôi sinh năm 1910. Thầy tôi cưới mẹ tôi sau khi Mẹ Cả, vợ trước của Thầy tôi mất, cho nên người chị Cả cùng Cha khác Mẹ với tôi chỉ kém Mẹ tôi có vài tuổi. Mẹ tôi là người phụ nữ tuyệt vời, suốt cuộc đời làm Vợ và làm Mẹ, Mẹ tôi cư xử rất đúng mực với gia đình chồng và hay nhường nhịn các chú, thím tôi về mọi phương diện. Khi Bà Nội tôi chia ruộng vườn, nhà cửa cho Thầy tôi và các Cô, Chú tôi, mẹ tôi luôn chọn phần nào kém nhất, mặc dù Thầy tôi là anh Cả trong gia đình.
Khi tôi hỏi “tại sao Me lại chọn cái gì kém nhất?”, Mẹ tôi bảo: “Me là chị Cả nhưng lại kém tuổi hơn hết, các chú, các cô coi thường, nên Me hay nhường, kẻo họ lại nói này nói nọ!”
Vì đức tính chịu đựng và nhường nhịn như thế, Thầy tôi nể Mẹ tôi lắm, và để bà sắp xếp mọi việc trong ngoài, cai quản một dinh cơ bề thế, có thể nói là một trong những nhà giầu nhất tỉnh Hà Đông hồi đó, với hàng trăm trâu bò, một đàn gà, vịt nhiều đếm không xuể và môt chuồng ngựa, trong đó có một con dành cho môt anh lực điền chuyên ôm chúng tôi trên yên ngựa, phóng đi chơi. Nhà tôi hồi đó có nuôi một anh phu xe kéo, để kéo Thầy tôi đi đánh tổ tôm nữa. Vì nhà tôi giầu thế, nên dân làng nể mà bầu Thầy tôi làm Tiên Chỉ, tương đương với chủ tịch hội đồng làng, chẳng làm gì cả, chỉ ngồi trên trước mỗi khi có tiệc tùng, ăn nhậu. Do đó, người ta quen gọi Thầy tôi bằng “Ông Chỉ”, và Mẹ tôi là “Bà Chỉ!” Tên này được gọi mãi cho đến khi Mẹ tôi mấ
Mẹ tôi hồi xưa đó rất phục tùng gia đình chồng, nhất là chịu đựng bà Nội tôi, người mà tôi chưa hề biết mặt, chỉ nghe nói là tính nóng như lửa. Nghe kể là nhà bà tôi hồi đó có nuôi nhiều người làm lắm, mỗi khi có người làm nào kiếu ốm để nghỉ bệnh thì bà tôi mang ngay một cái bát lớn đến đầu giường người bệnh, và vén váy ngồi xuống để tè ra bát, đưa cho người bệnh uống, và bảo:
“Mày uống hết bát này là khỏi!”
Thế là người bệnh kinh hãi quá, vội chồm dậy, chạy bán sống bán chết, vừa chạy vừa gào lên:
“Thôi, con khỏi rồi, bà ơi!”.
Bà tôi dữ tính như vậy, mà mẹ tôi chịu được, thế mới tài. Sau đó, vì Việt Minh đến, đấu tố Thầy Mẹ tôi, chút nữa thì giết cả Thầy Mẹ tôi, nhưng nhờ mấy người làm trung thành giúp cho nhà tôi trốn được, chạy về Hà Nội, mua một căn nhà lớn ở phố Khâm Thiên, hai tầng, có cầu thang bọc tay bằng đồng ở giữa nhà, tỏa ra hai bên hành lang trên lầu, đầu cầu thang bên dưới có một cục đồng to vàng bằng quả bưởi, nơi cậu ấm Út là tôi, vẫn đứng vịn vào đó, bập bẹ: “Ph..ơ.. phơ.. phở!” để chị Vú vội chạy đi kiếm cho cậu Út một chén phở ngay.
Tưởng là mọi chuyện êm đẹp, giầu sang mãi, nhưng chỉ vì tính cương quyết của Mẹ tôi, mà một hôm, gia đình ly tán, đang giầu thành nghèo rớt mùng tơi. Tôi nhớ một hôm Mẹ tôi đang ngồi sập gụ, hút thuốc lào, thì một người làng từ xa đến, nói cái gì với Mẹ tôi đó, và đưa cho Mẹ tôi một chai mật ong rất quý, Mẹ tôi không nói gì, cầm cái chai mật ong ném vào tường “chát” một cái, mật đổ tung tóe ra nhà. Sau đó một thời gian ngắn, Mẹ tôi thu xếp đồ đạc, kéo cả nhà về Bùi Chu! Khi lớn lên tôi mới biết đó là tin ngắn không tốt về Thầy tôi, hình như là về người con trai của Thầy tôi với một bà Mán ngày xưa ấy... Giai đoạn này, thì tôi lờ mờ, lẫn lộn, vì hồi đó còn nhỏ quá, lẫn lộn giữa thời gian Thầy Mẹ tôi bị đấu tố, bị treo bản án “Nợ Máu với Nhân Dân” ở Hà Đông, rồi trốn được, chạy loạn, tản cư, rồi về Hà Nội như thế nào thì tôi không rõ, chỉ nhớ một điều là khi chạy trốn Việt Minh, Mẹ tôi địu tôi đằng sau, cột thật chặt, rồi chạy lúp xúp dưới ruộng.
Thỉnh thoảng Mẹ lại với tay ra sau, kéo đầu tôi xuống kẻo bị trúng đạn mất đầu! Còn hai chị tôi, được môt người lực điền khỏe mạnh gánh hai bên quang gánh, chạy theo. Anh Tư tôi chống cái gậy nhỏ, chạy trước cùng với Anh Hai, Chị Ba của tôi. Thầy tôi chạy sau cùng. Mẹ tôi đôi lúc phải gào lên kêu Thầy tôi và anh Tư tôi đi xuống ruộng, an toàn hơn, vì Thầy tôi và anh Tư tôi cứ leo lên trên mặt đường mà đi lúc đó súng đạn hai bên tùm lum, súng Tây, súng Viêt Minh bắn nhau loạn cào cào… Trốn được Việt Minh và thoát cảnh bị đưa ra sân nhà để bị bắn hoặc bị chôn dưới đất cho trâu kéo cầy qua đầu, nhưng Thầy tôi lâm bệnh nặng, gần như lãng trí, đi đâu đó rồi chết ở Hà Nội. Tôi nhớ hôm đó ở Bùi Chu, chợt có một chiếc xe Traction đen tuyền lái về đậu ngay trước cửa nhà tôi, người tài xế gặp Mẹ tôi nói nhỏ gì đó làm Mẹ tôi biến sắc, gọi anh Hai tôi lại, thầm thì cái gì đó, rồi hai người vơ vội ít quần áo, lên xe đi với người kia. Mẹ tôi chỉ kịp dặn lại:
“Mấy đứa ở nhà, Me đi ít hôm rồi về!”.
Vài ngày sau hay bao lâu thì tôi không nhớ rõ, chỉ biết Mẹ tôi và anh tôi về nhà, mặt buồn bã. Mẹ tôi bảo:
“Thầy mất rồi!”
Anh Hai tôi đưa cho mỗi đứa một cái băng tang đen đeo vào tay. Còn Mẹ tôi tự tay vòng một vòng vải đen vào cái mũ đội đầu của tôi. Tự bấy giờ, không khí gia đình nặng hẳn đi, chẳng ai nói với ai một lời. Năm 1950, Mẹ tôi dẫn cả nhà ra Hải Phòng, vì khu Bùi Chu – Phát Diệm đã bắt đầu có chiến tranh với Viêt Minh, không còn an toàn nữa. Tôi nhớ có hôm Việt Minh tấn công vào Bùi Chu, súng đạn mù trời, tôi nằm bẹp bên núi đá Đức Mẹ, ngó mấy người cầm súng chạy tới chạy lui, khiêng thương binh, khiêng xác chết giữa tiếng “cắc bọp” của mấy cây súng thời chiến tranh thứ nhất. Thỉnh thoảng có tiếng đại bác của đồn Tây gần đó vút qua đầu “vèo..èo.. ầm”. Đôi khi tôi nhìn thấy xa xa lửa nháng lên, vàng khè…
Tới Hải Phòng, Mẹ tôi thuê nhà ngay ngang hông nhà thờ lớn, muốn đi lễ chỉ cần chui qua một cái khung nhỏ đục qua tường nhà thờ là bước vào sân nhà thờ liền. Nhà tôi có một cái cổng gỗ, có khóa xích xộc xệch. Một hôm đi học về thấy cổng khóa, mà phía bên dưới có một khoảng trống nhỏ, tôi chui vào, nhưng không ngờ chỉ lọt cái đầu còn mình thì kẹt phía ngoài, tôi hoảng quá, vừa mếu máo vừa gọi người ra mở cổng. Mẹ tôi ra mở cổng, còn cốc vào đầu tôi một cái rõ đau. Ở đây môt thời gian, Mẹ tôi lại đổi nhà, thuê môt phòng phía sau môt nhà ngay mặt đường lớn. Nhà có cái cầu tiêu nổi, có mấy bậc bước lên. Phía sau tường và bên dưới là một lỗ trống cho người đến lấy phân đi tưới ruộng.
Vì hệ thống cống rãnh ở Hải Phòng hồi đó không có nên mỗi lần mưa lớn, nước ngập ngoài đường cả nửa thước tây, vào cả trong nhà dù nhà đã xây nền cao hơn mặt đường. Lũ trẻ chúng tôi cứ chờ mưa ra nhào ra đường bơi lổn nhổn giữa những rác rưởi lềnh bềnh và .. phân người cùng những con giòi trắng muốt trôi từ thùng phân phía sau nhà ra trước. Dơ bẩn như vậy mà chúng tôi vẫn khoái cho đến khi Mẹ tôi lôi tôi về, cho mấy cái tát đỏ cả má, tôi mới ngừng bơi trên con sông đường phố.
Rồi Mẹ tôi vào trong Nam, đi buôn gì thì tôi không rõ. Chỉ biết là khi về, Mẹ tôi mang về mấy món lạ nhưng ngon tuyệt: xoài cát, xoài tượng, măng cụt, mãng cầu và một trái sầu riêng! Tôi nhớ trái sầu riêng đã được Mẹ tôi cất trong tủ, nhưng mùi của nó bay qua cả nhà bên cạnh, qua cái sân trống giữa hai nhà với nhau làm mấy người hàng xóm đi qua, ngửi ngửi:
“Nhà này đi ỉa trong phòng hay sao mà thối quá vậy?”
Chúng tôi ở Hải Phòng hai năm thì di cư. Khi đến Saigon, Mẹ tôi không đi theo mấy ông cha để về Hố Nai, hay Gia Kiệm mà dọn ngay về Bình Đông, rồi Vườn Lài, rồi Khánh Hội, vì Mẹ tôi đã từng vào Nam trước rồi, nên quen đường xá. Sau cùng, Mẹ tôi mua một căn nhà ở Trương Minh Giảng, khu Vườn Xoài. Gọi là khu Vườn Xoài nhưng có lẽ chí có mình nhà tôi mới có một cây xoài to khổng lồ trước sân, mỗi mùa có trái, xoài treo tòng teng trông vô cùng đẹp, tôi lấy dàn thung bắn xoài, bị Mẹ tôi tát cho sưng mặt lên, nên bỏ bắn thung, mà đợi Mẹ đi vắng, thì trèo lên cây ngồi ..đớp! Với tính quán xuyến, Mẹ tôi không để đất trước nhà bỏ không, Mẹ tôi trồng hoa huệ đế bán. Hoa không lên mạnh, Mẹ tôi bỏ, trồng hoa dong, có lá đo đỏ, nụ hoa vừa hồng vừa vàng, mà trong ruột hoa có sương đọng rất ngọt, tôi cứ dí miệng vào hoa, húp lấy những giọt sương đọng mà suýt xoa: “Ngọt đã đời”!
Nghề trồng hoa không khá, Mẹ lại bỏ, chuyển sang xay bột sắn, rồi làm bánh quế…Chúng tôi phải xúm vào phụ Mẹ làm đủ thứ nhưng chẳng đi đến đâu. Rồi đến lúc gia đình gặp họa. Mẹ tôi làm nghề vay mướn, nghĩa là lấy hết tiền nhà cho vay, không đủ, thì đi bảo lãnh cho người vay. Không dè, bị một gia đình thân thiết kia bịp lừa hết tiền, Mẹ tôi tá hỏa tam tinh, phải bán nhà đi trả nợ đậy, rồi từ Vườn Xoài, chạy lên Tân Sa Châu, gần Lăng Cha Cả, rồi sau lại về Xóm Mới, nghĩa là đi xuống từ từ… Vì bị thiếu hụt, nợ nần chồng chất, mà con cái lại bỏ đi hết, chỉ còn mình tôi, nên Mẹ tôi giáng xuống đầu tôi những cơn giận qua những trận đòn thừa sống thiếu chết.
Tôi chán nản, bỏ đi bụi đời, làm thằng du đãng, cướp giật qua ngày để sống. Đôi khi đói cả 3 ngày liền, hoa mắt, xỉu giữa đường. Một lần xỉu tại khu chợ Bàn Cờ, gần nhà anh Hai tôi. Một lần xỉu ngay mặt đường Thoại Ngọc Hầu gần ngã ba Ông Tạ. Có người tốt bụng dựng tôi lên xoa dầu cù là cho tôi tỉnh dậy để lại lang thang giữa chợ đời với đôi giầy gần bung gót. Đói và khát như thế, nhưng tôi nhất định không về với Mẹ hay anh chị vì tự ái, nhưng lại lết đến chỗ các ông anh bạn của anh Hai tôi. Biết tôi đói, các anh B., anh T., anh Th… đưa tôi đi ăn, đi xem xi nê, rồi dúi cho tôi vài trăm. Môt ông bạn anh Hai tôi là họa sĩ làm ở USIS, thấy cái mặt dài ngoằng của tôi đến, thì cười:
“Tiến đấy à! Chờ anh chút nghe! Anh vẽ xong cái này, anh em mình đi uống cà phê!”rồi anh đưa tôi vào Câu Lạc Bộ của Mỹ, kêu cà phê cho tôi xong, thì dúi cho tôi môt nắm tiền vào túi quần. Các bạn của anh tôi rất tốt, đã giúp tôi sống qua ngày. Trên hết, hai ông anh họ của tôi, anh T. và anh Kh. đã giúp tôi vượt qua cơn khó khăn bằng những đồng tiền hiếm hoi của họ. Hai ông anh này, là thầy giáo, lương ba cọc ba đồng, nhưng có đồng nào lại dúi cho tôi, hoặc đưa tôi đi ăn bánh mì, khi nào cạn tiền, thì cho tôi ăn cháo trắng với muối ở chợ! Anh T. có cái đồng hồ vàng, dúi vào tay tôi:
“Mày đem cái này đi mà cầm tại tiệm cầm đồ. Lấy tiền ăn bánh mì!”
Anh có một cái áo vét duy nhất, cũng nhường cho tôi và bảo tôi đi cầm luôn. Tôi cầm áo của anh mà nước mắt tuôn trào… Điều cảm động nhất là các anh khuyên nhủ tôi:
“Mày phải biết trả thù đời, nghe chưa! Mà trả thù hay hơn hết là học. Mày phải có bằng đại học thì mới sống được ở đời! Lúc đó mày tha hồ trả thù những đứa độc ác, những ai hãm hại mày..”
Tôi nghe lời các anh, và cố học. Không có tiền mua sách, tôi đến nhà bạn mượn sách và chờ đến tối, tôi ra ngoài đường, ngồi dưới đèn đường mà học như điên, kệ mẹ kiến cắn sưng mông, kệ mẹ dế cạp, giun bò vào ống quần. Tôi cứ đọc bài trong những giọt nước mắt rơi xuống ướt nhòe nhoẹt cả trang giấy. Rồi nộp đơn xin thi Thí Sinh Tự Do, không có trường cấp nào cả. Rồi đậu đạt từ từ, và đi dậy Trung Học đệ nhất cấp (lúc chưa xong bằng Đại Học), từ Saigon ra Sa Đéc… vừa làm vừa học, đời tàn tàn đi lên…
Trong khi ấy, Mẹ tôi vì nhớ tôi quá, hỏi thăm khắp nơi, và khi biết tôi dậy ở Sa Đéc, bà mò ra tới nơi, khóc lóc kêu tôi về.
Chịu không nổi với sự khóc kể của Mẹ, tôi theo bà về, nhưng chỉ được vài ngày, là Mẹ con lại hục hặc với nhau, môt buổi sớm mai, khi Mẹ còn đang ngủ, tôi lẳng lặng xách gói ra đi, vừa đi vừa ngoái lại nhìn vào căn nhà Mẹ mà khóc nức nở!
Cuộc đời vô định của tôi cũng từ từ ổn định, làm nhiều việc, từ lương thấp đến lương cao, cho đến khi cứ nghe tin Việt Cộng giật mìn thường dân, Việt Cộng pháo kích thường dân.. tôi nổi điên lên, tình nguyện nhập ngũ, nhưng không nói cho Mẹ biết. Mãi cho đến khi tôi ở Trường Sĩ Quan Thủ Đức một thời gian rồi, tôi mới báo cho Mẹ hay. Mẹ tôi lên, lại khóc lặng lẽ. Tôi ôm vai Mẹ, cũng nghẹn ngào:
“Me đừng lo! Chả có gì đâu! Con đi lính vài năm rồi về thôi.”
Lời hứa này chả có giá trị gì, vì tôi đi biệt luôn. Lại tình nguyện thi tuyển sang Mỹ thụ huấn quân trường Hoa Kỳ, tốt nghiệp Thiếu Úy Lục Quân Mỹ, rồi về làm Sĩ Quan cán bộ. Được hơn 2 năm, với tính ba gai, du đãng, tôi đi tù vì tội chửi ông Thiếu Tá Sĩ Quan Tiểu Đoàn Trưởng cứ cúc cung nịnh Mỹ:
“Ông ăn c. Mỹ rồi khen nó thơm hả?”
Ông Tiểu Đoàn Trưởng nổi điên, cho hai ông Quân Cảnh lái xe díp đến bắt, tôi cũng điên tiết, rút súng ra, lên đạn, chĩa vào ông Quân Cảnh, hét lớn:
“Đ.M. đứa nào tiến gần lại, tao nổ súng, thì vợ con mày khóc hết nước mắt!”
Hai ông kia thấy súng lên đạn thiệt liền de xe cái vù, bỏ đi luôn. Tôi vác balô, súng colt lên gặp Trung Tá Liên đoàn Trưởng, trả súng, và xin ra mặt trận trong vòng 24 giờ. Ông Liên Đoàn Trưởng tốt bụng, khuyên nhủ tôi rất dịu dàng, tôi đành tuân lệnh, chui vô tù nằm chung với lính, lãnh bản án 8 ngày tù trọng cấm. Trở lại làm Sĩ Quan Cán bộ, nhưng tôi chán, nên tình nguyện xin đi học Đại Học Chiến Tranh Chính Trị. Làm bài thế nào lại đỗ Thủ Khoa khóa 12 Sĩ Quan Căn Bản CTCT! Trường cho nghỉ lè phè 8 ngày chờ làm lễ, nhưng vì nhớ vợ quá, nên một buổi sáng sớm tinh mơ, tôi vén rào, chui lỗ chó của Trường, (lúc đó đã mang lon Trung Úy!). chạy lẹ ra bến xe đò, dọt về Saigon thăm vợ, bất chấp Việt Cộng vẫn ra chặn đường ở đèo Blao vào buổi sáng Bẩy ngày sau, khi lên trình diện thì thấy bảng danh sách tốt nghiệp thay đổi. Tên tôi đang đứng đầu, bị giáng xuống hạng 3. Nhà văn Thiếu úy Dương Hùng Cường tức Dê Húc Càn học chung lớp với tôi, nhìn tôi lắc đầu:
“Chịu cậu thiệt! Lìều quá mạng!”
Về lại trường Thủ Đức, vì điểm tốt nghiệp khá cao, nên tôi được bổ làm Trưởng ban Chiến Tranh Chính Trị kiêm Trưởng ban An Ninh, kiêm Quản Lý Hội Quán Sinh Viên. Làm được 3 năm thì chán luôn đời lính quân trường, không có cơ hội lao vào mặt trận, nên lại xin thi về trường Quốc Gia Hành Chánh vừa lúc có giấy thăng thưởng lên Đại Úy. Sau khi biết chắc là đã đậu vào trường, tôi từ chối không nhận lon mới để được biệt phái. Khi tôi thực tập tại Tỉnh Gia Định xong, thì cũng là lúc Saigon đứt phim vào năm 1975.
Đi tù gần 6 năm. Mẹ tôi lên thăm có 1 lần trong trại tù. Bà không nói gì, chỉ đưa cho tôi mấy gói khoai khô, và lại khóc.
Lúc đó, bà đã dọn về Bảo Lộc, trồng trà. Một hôm, có hai tên công an đến nhà, hoạnh họe:
“Nhà bà này có lính ngụy phải không?”
Mẹ tôi tỉnh bơ:
“Nhà tôi chả có lính ngụy nào cả!”
Hai tên công an trừng mắt:
“Tôi nghe nói bà có mấy đứa con làm lính ngụy mà!”
Mẹ tôi chỉ nhún vai:
“Tôi nói là không có lính là không có lính! Tôi chỉ đẻ ra 3 thằng con trai, đều làm Sĩ Quan Cộng Hòa cả! Nhà tôi không có mả lính ngụy!’
Mấy tên kia thấy gặp phải bà già trầu, khó nuốt, liền bỏ đi.
Một lần, bà lên phường xin giấy phép về Saigon thăm tôi lúc bấy giờ đã được trả tự do, ngồi chờ mãi mà mấy tên công an cứ đú đởn với nhau, không thèm tiếp ai hết. Bà tưng tửng nói lớn:
“Tôi chán ông Trời quá, không cho tôi trẻ lại vài chục tuổi, để tôi đẹp như mấy cô kia, thì được tiếp liền. Tôi bây giờ già rồi, nên ngồi chờ mãi mà chả có ma nào thèm để ý!”
Tên công an làm giấy tờ, nghe bà cụ nói to quá giữa đám đông, bèn sửa quần áo lại, và mời Mẹ tôi vào ngay.
Về Saigon gặp tôi, nghe nói tôi sắp vượt biên, Mẹ tôi bảo:
“Con đưa quần áo, đồ ăn khô cho me giữ, me mang đi, không đứa nào hỏi. Con đi tay không thôi.”
Tôi nghe lời, đưa Me tôi giữ hết đồ đạc, còn vợ chồng tôi và hai đứa con đi tay không, ra Vũng Tầu. Vượt biên không thành, phải lội nước, ướt như chuột lột, vợ chồng và con cái đang lúng túng không biết làm sao mà mua vé về Saigon được, với hàng người dài ngoằng. Mẹ tôi bảo: “Để Me!”
Rồi bà tàn tàn xông lên trước hàng người rồng rắn. Một tên bộ đội thấy bà ngang ngược, liền giơ tay chặn lại:
“Này! Bà kìa! Bà quay trở lại, xếp hàng!”
Mẹ tôi trợn mắt, mắng ngay:
“Mày câm cái mồm mày đi! Biết mẹ mày là ai không?”
Tên bộ đội thấy bà mắng to quá, thì sợ, tưởng bà là một bà mẹ Bắc Kỳ 75, vội đứng im. Bà tiến thẳng tới quầy vé. Một tên cán bộ đang đứng xoát vé, thấy bà đi tới, cũng giơ tay cản và quát lớn:
“Bà này! Ra sau!”
Mẹ tôi trừng mắt nhìn thẳng vào nó, cũng quát lớn:
“Mày biết cái thân cái phận của mày đi! Câm mồm! Bà lại vả cho một cái vào mặt bây giờ!”
Tên kia nghe nói bị “vả vào mồm”, hãi quá, vội đứng nép sang một bên. Bà tỉnh bơ, chìa tiền ra cho người bán vé: “Cô bán cho tôi 5 cái vé!”
Cô bán vé cũng nghĩ là gặp tay dữ từ Bắc vào nên lập cập xé ngay 5 cái vé đưa cho bà! Thế là chúng tôi về Saigon thoải mái, nếu không có bà, chắc chúng tôi đã kẹt lại Vũng Tầu không biết đến bao giờ.
Về nhà chị tôi ở mặt tiền, ngay gần chợ Tân Bình, gặp lúc có người em họ xa bên họ hàng của Mẹ tôi, làm Đại Tá Việt Cộng và một chú em con bà Dì, làm Bác Sĩ từ Hải phòng vào chơi. Suốt bữa ăn, Mẹ tôi ngồi nghe thằng cháu Việt Cộng kể chuyện Hải phòng ưu việt như thế nào, Mẹ tôi chỉ nghe, nhưng bất ngờ, bà đứng dậy chỉ tay ra đường, về phía đối diện có những căn nhà hai tầng bề thế, mà hỏi:
“Mày có thấy Bác Hồ của mày xây được mấy căn nhà như thế kia cho dân không? Bao nhiêu năm “phỏng giái” ở ngoài Bắc, bác Hồ của mày chỉ dựng được mấy cái lều rách! Chỉ nói láo như Vẹm!”
Thằng em họ Đại Tá Việt Cộng của tôi đỏ mặt, đứng dậy và đi luôn một mạch, không bao giờ trở lại. Sau này, tôi cũng không nghe ai nhắc gì về tên này nữa.
Mẹ tôi vốn thù Việt Minh từ khi chúng nó cướp tài sản của Bà, còn mang bà ra đấu tố chỉ vì bà giầu có. Sau 75, bất đắc dĩ, bà phải nhìn mặt chúng nó, cho nên suốt cuộc đời sau này của Bà, Mẹ tôi không bao giờ về thăm quê nhà ở Bắc. Họ hàng ở Bắc có vào thăm bà thì thăm chứ bà không hề có ý định trở lại thăm họ cho đến khi bà mất.
Ngày hôm đó, tôi đang đi làm, đột nhiên tôi thấy khó chịu quá, lòng bồn chồn như lửa đốt. Chịu không nổi, như có thần giao cách cảm, tôi nhấc điện thoại lên, gọi về Việt Nam, và hỏi ngay bà chị tôi:
“Me mất rồi phải không?”
Chị tôi nghẹn ngào:
“Me mất rồi. Hôm nay, cách đây mấy tiếng!”
Đó cũng là lúc mà tôi thấy tim tôi đập loạn, đầu óc lùng bùng. Tình mẹ con trong tôi đã mách cho tôi biết lúc bà ra đi. Đêm hôm đó, ở Westminster, đang ngủ, đột nhiên tôi thấy lạnh toát toàn thân. Tôi vùng dậy, nói lớn:
“Me về!”
Nhìn chung quanh, bóng tối vẫn đen thẫm, nhưng tôi có cảm giác là Mẹ tôi đang nhìn tôi, đứa con út ba gai khó dậy, nhưng thương Mẹ nhất nhà.. Me ơi!
Chu Tất Tiến.
Posted by sontrung at 8:40 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
BÙI MỸ DƯƠNG * ÂN NGHĨA
ÂN NGHĨA
BÙI MỸDƯƠNG
Được sinh ra và sống trên cõi đời này là đã hưởng ân huệ của Trời đất, của biết bao nhiêu người và cơ hội.
Ơn cha, nghĩa Mẹ, công Thầy.
Ba công đức ấy, sánh tày biển đông.
Câu thơ trên diễn tả công ơn cao dầy của Cha Mẹ và Thầy Cô giáo: Cha Mẹ tạo ra hình hài, nuôi dưỡng và dẫn dắt vào cuộc đời và Thầy Cô giáo ươm xanh vườn trí thức. Câu ca dao có từ ngàn đời ca ngợi công sinh thành, dưỡng dục bao la như Trời biển, như núi cao, như suối nguồn . Công Cha như núi Thái-Sơn, Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chẩy ra. Mẹ là máu là xương thịt, đùm bọc chăm bẵm, thương yêu không thể rứt bỏ. Cha sẵn sàng chịu mọi gian khổ, nuôi dậy lo cho con vào đời. Bổn phận làm con nhớ công sinh thành, nuôi dưỡng của Cha Mẹ. Ơn dưỡng dục một đời con ghi tạc,Nghĩa sinh-thành trọn kiếp mãi không quên. Sống ở đời biết ơn sinh thành, dưỡng dục, công ơn Cha Mẹ bao la dù hiếu thảo cách mấy cũng khó đền đáp. Nói về công ơn của Thầy Cô giáo, người khai tâm mở trí để thành người hữu dụng.
Không Thầy đố mày làm nên. Thầy Cô giúp đào luyện trí thức làm người, muốn thành công trên đường đời phải cần sự dậy bảo: Phấn trắng cho em kiến thức vào đời, Bảng đen giúp em nhớ cội nguồn cuộc sống. Chúng ta đã được giáo dục trong xã hội nhân bản luôn trọng nghĩa tình và không bao giờ quên những người ban ơn là Cha Mẹ và Thầy Cô giáo. Chúng ta thành công và có cuộc sống ngày nay đã phải trải qua những chặng đường học hỏi từ trường học và trường đời. Thầy cô luôn là điểm tựa, Để chúng em, vững bước mai sau.
Nhớ lại những ngày đã qua, Cha Mẹ nuôi dưỡng từ lúc thành bào thai trong bụng, rồi được mang kiếp người, tiếng khóc đầu đời và bước chân đầu tiên. Lớn lên bằng sự yêu thương của gia-đình, nhưng tiến vào đời thì trường học là nơi đào luyện trí dục, đức dục để thành người ích dụng và lương hảo. Trường tiểu học Trình-Phố nơi khai tâm mở trí. Buổi học đầu tiên được Mẹ âu yếm dắt con đến trường, lo lắng khi phải chia tay Mẹ, để cùng các bạn vào một xã hội thu nhỏ. Tâm trạng, cảm giác bồi hồi, ngày khai trường đầu tiên của một cô bé, cậu bé mà nhà văn Thanh-Tịnh đã diễn tả. Thầy Ngô duy Châu hướng dẫn lớp năm ( lớp 1 ngày nay) đón chúng tôi từ tay các bà mẹ, ôi bao khó khăn dậy dỗ để biết đọc, biết viết, làm toán.
Cảm giác kỳ diệu từ đó bắt đầu một quãng đời học-sinh tuyệt vời, kỷ niệm đẹp không thể quên của thời thơ ấu. Thầy cầm tay viết i, tờ.. Dạy con đạo lý, sống cho ra người. Cha Mẹ cho vóc dáng làm người, còn học vấn công Thầy Cô dậy dỗ. Bà giáo Huyến, cô giáo Vỵ và thầy Truật tiếp tục khai mở tâm trí nào tập viết từng câu văn, kể chuyện, đọc những bài lịch sử, địa lý, khoa học, công dân giáo-dục, lũ học sinh nhỏ bé chúng tôi biết nguồn gốc dân Việt. Biết hãnh diện về những anh thư, anh hùng của dân tộc. Địa lý đất nước tôi hình thể đẹp, bờ biển, con sông, rặng núi, đồng bằng bát ngát đã sống cùng dân tộc. Khoa học, vệ sinh cho khái niệm về sự tiến triển, khai phá, làm uộc sống lành mạnh.
Rời làng quê lên Hà-Nội tiếp tục học trường Lý thường Kiệt, cô Nguyễn Liên Dung, bà Nguyễn thị Thơm đã cho tôi hoàn tất với bằng Tiểu học (certificate of primary education).
Bước đầu tiên trong tuổi thơ bỡ-ngỡ,
Từ mái trường, bè bạn với Thầy Cô.
Lớp nhất (5) trường tiểu học Lý thường Kiệt ( Sinh Từ), bà giáo Nguyễn thị Thơm
Nhờ công ơn các Thầy Cô giúp tôi bước vào trường trung học một cách dễ dàng. Trường trung học Trưng-Vương ngôi trường nữ duy nhất mang tên hai bà, hai vị Anh Thư của dân tộc Việt. Vì thời cuộc ngôi trường nổi tiếng đã di cư vào miền Nam tiếp tục lo cho đàn con cháu, căn bản học vấn và đạo đức. Bẩy năm trung học, ôi ! bao công ơn của các Thầy Cô. Phần lớn các Thầy Cô tốt nghiệp tại các trường Đại học, Sài-Gòn, Huế và Đà-Lạt. Bộ giáo dục phân phối Thầy Cô giáo theo nhu cầu của mỗi trường sở. Triết lý và mục đích của giáo dục là đào tạo một lớp người có học vấn, có khả năng, chuyên môn làm nền tảng cho mọi hoạt động, tạo con người cho xã hội. Thầy cô giáo đã đóng góp vào việc xây dựng quốc gia và sự nghiệp vững chắc. Sau khi nhận được sự giáo dục, người học trò sẽ phát triển toàn diện cá nhân theo bản tính tự nhiên, năng khiếu, tinh thần quốc gia, hoàn cảnh xã hội. Tôi nhớ mãi những ngày còn đi học, Nhớ Thầy Cô và nhớ mái trường xưa ...
Công ơn kia biết nói mấy cho vừa. Trường Trưng Vương, đứng đầu ban giám đốc là bà hiệu trưởng Nguyễn thị Hợp mà chúng tôi quen gọi là bà Tăng xuân An, bà giám học Nguyễn thị Phú, bà tổng giám thị Vũ thị Nguyệt Minh. Ban giám đốc một trường nữ trung-học, trọng trách thật nặng, ngoài điều hành truyền bá học vấn còn phải lo trật tự và đạo đức. Các nữ sinh mai này sẽ là những công dân có học vấn, là các bà mẹ tháo vát và đức hạnh. Ơn các Thầy Cô đã hết lòng chăm chút cho lũ chúng tôi ra đời thành người hữu dụng . · Pháp văn: cô Nguyễn thị Hồng, Nguyễn thị An, Phạm kỳ Thu, Nguyễn xuân Đào, thầy Đàm sĩ Hiến.
Anh ngữ: cô Nguyễn thị Lan, Nguyễn thúy-Lan, Lâm thị Phúc.... Các thầy cô dậy Pháp và Anh văn để chúng tôi biết và thưởng thức vài bài thơ tình lãng mạn của LaMartin, Chateaubriand. Victor Hugo, tiểu thuyết gia của công chúng với cuốn Les misérable. Earnest Hemingway, nhà văn Mỹ với tác phẩm " The old man of the sea" ca ngợi niềm tin, sức lao động và khát vọng của con người, Charles Dickens, nhà văn hiện thực lớn nhất của nước Anh. Biết thêm một ngôn ngữ là thêm một con người. Thầy Nguyễn viết An, Nguyễn hữu Tài, Đào đức Vĩnh, Nguyễn Tá, Nguyễn tuấn Anh, Nguyễn Xuân Nghiên, Nguyễn văn Phú.. các cô Lê thị Vượng, Mai thị Từ, Tôn nữ phương Tần, Nguyễn thị Hạnh, Hà Dương thị Uyên, Nguyễn thị Hòa, Nguyễn chi Thuần, Hoàng thị Doãn, Nguyễn thị Nở...
Các môn toán, lý hoá, vạn vật, tất cả tưởng hư vô dụng nhưng thật sự quan trọng trong bất cứ việc làm và suy nghĩ. Mục đích các môn khoa học là huấn luyện đầu óc trở nên sắc bén, hiểu biết nhanh. Rèn luyện não bộ, suy nghĩ giải quyết vấn đề, ghi nhớ, phân tích các sự kiện, việc giải một bài toán đã rèn luyện cho đầu óc trở nên khôn lanh. Thầy Toán lý, Vạn vật, đầy nhiệt huyết. Dậy em thông bí mật ở trần gian, ( NTT) Luyện văn chương có cô Nguyễn tuyết Mai, Đinh thị Nại, cô Phạm Bội-Hoàn, Đào thị Lý, Nguyễn thị Tỉnh. thầy Nguyễn sĩ Tế...chúng ta biết được cái hay, cái đẹp của văn chương. Thưởng thức những tác phẩm để đời mà ông cha có công gây dựng với nền văn học trên 4 ngàn năm. Thầy Trần bích Lan (nhà thơ Nguyên sa) dậy khai luận về Triết học. Ôn về Tổ Tiên từ việc dựng nước và giữ nước, mở rộng thêm sử thế giới và các nước lân bang là cô Hà thị Tiến, Vũ thị Ninh, thầy Lê Ân, Tăng xuân An...
Cô văn chương, sử địa, có ai quên, àm sáng tỏ những sĩ hiền, đất Việt. ( NTT) Thầy Nguyễn văn Bốn dạy cách vẽ và ngắm nhìn, nét đẹp của hội hoạ. Nhạc sĩ Thẩm Oánh, Hùng Lân ...biết nghe, đọc, hát từng nốt nhạc, thưởng thức âm điệu của tiếng đàn, tiếng sáo, làm cho đời vui tươi, thoải mái. Những tiếp thu, nay mới biết đá vàng, Dọn đường đưa em vào cuộc sống. (NTT) Thầy Cô đã cho lũ nữ sinh chúng tôi qua được các kỳ thi: trung học phổ-thông, tú tài I và tú tài II mà số đậu thời ấy rất khiêm nhường ( 30%. hoặc 40%). Riêng niên khoá (53-60) đã có đủ thành phần phục xã hội: Bác sĩ, dược sĩ, nha sĩ, luật sư, giáo sư, chuyên viên kỹ huật, đủ ngành nghề. Các bà mẹ trong hoàn cảnh đất nước chiến tranh hay biến động đều áng khen thưởng, vì lòng chung thủy, tài ba lo cho gia đình, con cái nên người.
Thi sĩ Hồ Dzếnh ca ngợi; Cô gái Việt Nam ơi ! Nếu chữ hy-sinh có ở đời, Tôi muốn, nạm vàng muôn khổ cực Cho lòng cô gái Việt-Nam tươi. Thầy Cô uốn nắn để chúng tôi có sự hiểu biết tổng quát và bổn phận đối với nhà, với nước, vững bước trên đường đời. Xưa có câu :" Nhất tự vi sư, bán tự vi sư" Một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy. Thời gian dẫu bạc mái đầu, Tim trò vẫn tạc, đậm sâu ơn Thầy. Lời Thầy Cô là những hành trang cho chúng ta tiếp tục con đường học vấn, đi xây dựng cuộc đời. Chúng ta không thể thành người nếu không được Thầy Cô soi sáng chỉ bảo. Thầy Cô chắp cánh ước mơ, giúp thực hiện hoài bão của mình. Mai đây trên bước đường dài, Công thành, danh toại, nhớ hoài ơn Cô. Thật vậy trường học như một mái ấm gia đình, thầy cô thay mặt cha mẹ mở mang trí tuệ hướng dẫn đàn con. Nhớ mãi về Thầy Cô đã từng dậy dỗ, dìu dắt, mái trường đã gắn bó trong năm tháng nhiều kỷ-niệm. Mái trường xưa, một thời em đã sống, Nơi đưa em lên tầng cao ước vọng. Bây giờ nhớ lại những thành quả cuả cuộc đời, ân nghĩa đầy vơi không sao kể xiết. Chính vì trọng trách của việc giáo dục quan trọng cho quốc gia, cho sự phát triển của con người nên Unesco vinh danh các nhà giáo quốc tế là ngày 5 tháng 10.
Tại nước Mỹ là thứ ba đầu tiên của tháng 5. Nước ta cũng đặt chỗ đứng của Thầy ngang với Vua và Cha Mẹ. Quân, sư, phụ. Chúng tôi đã rời mái trường Trưng Vương gần 60 năm nhưng vẫn giữ liên lạc với thầy cô và các bạn trong và ngoài nước như một lời tri ân những gì đã nhận được từ ngôi trường thân yêu. Khẳng định : muôn vàn cảm tạ các thầy cô và ngôi trường đã cho tôi niềm hãnh diện là học sinh của trường nữ trung học Trưng-Vương. "Một ngày nên nghĩa, chuyến đò nên duyên" huống chi suốt thời gian 12 năm làm học trò . Cám ơn với niềm hãnh diện. Bùi mỹ Dương mùa thu nam California ( 10/ 2014)
Lớp đệ ngũ ( 8) trường Trưng Vương : Cô Hà dương thị Uyên,cô Nguyễn thị Hồng, Cô Ngô thị Ngà và các bạn.
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 5:00 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
DIỄN VĂN CỦA TỔNG THỐNG OBAMA
Video phụ đề Việt ngữ: Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Obama trước người dân Việt Nam
Danlambao - Ngày 24/5/2016, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã có bài phát biểu biểu đầy xúc động trước người dân Việt Nam tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội.
Dù vậy, báo chí nhà nước khi dịch bài diễn văn này sang tiếng Việt đã cố tình làm mờ nhạt, hoặc lờ đi những thông điệp về tự do, nhân quyền mà Obama muốn gửi gắm đến nhân dân Việt Nam.
Thậm chí, nhiều tờ báo đảng còn giở trò “phiên dịch” theo phong cách của ban tuyên giáo, khiến cho nội dung bài phát biểu trở nên hoàn toàn sai lạc so với bản gốc tiếng Anh.
Dường như nhận ra sự bất ổn như trên, chiều ngày 26/5/2016, website Đại Sứ quán Hoa Kỳ đã cho phổ biến toàn văn bản dịch tiếng Việt rất chính xác và đầy đủ.
Nếu mang ra so sánh, bạn đọc có thể dễ dàng nhận ra sự lố bịch và trơ trẽn của báo đảng khi cố tình dùng thủ đoạn nhét chữ vào miệng Obama.
Dựa trên bản dịch chính thức của đại sứ quán Hoa Kỳ, Danlambao đã làm phụ đề Việt ngữ cho video bài phát biểu trên.
Hy vọng rằng, những thông điệp trong diễn văn kiệt xuất của Tổng thống Obama sẽ giúp các bạn trẻ Việt Nam có thêm động lực để hướng đến sự thay đổi cho đất nước.
“Vì một quốc gia cường thịnh, phải thay đổi!”
Xem thêm bản dịch của Thục Quyên: http://danlambaovn.blogspot.com/2016/05/loi-phat-bieu-cua-tong-thong-obama-voi.html
Danlambao
danlambaovn.blogspot.com
Posted by sontrung at 11:26 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
BÙI THƯỢNG PHONG * NHỮNG MẢNH HỒN PHIÊU BẠT
NHỮNG MẢNH HỒN PHIÊU BẠT
BÙI THƯỢNG PHONG
Tôi gặp và quen với chị Trâm trong một tiệm phở hiếm hoi của thành phố Columbus thuộc tiểu-bang Ohio, vào một ngày hè năm 2010.
Thấy tôi có vẻ giống một người Việt, chị tự ý đến bàn tôi trước để làm quen. Chị than là ở cái tỉnh bơ vơ giữa lòng nước Mỹ này, thật không phải là dễ khi kiếm được một người đồng-hương để nói chuyện! Tôi đồng ý với chị, mời chị ngồi và ngỏ lời khen, vì chị đã biết tìm đúng chỗ: một tiệm phở !
Quả thật tình đồng-hương đã gắn kết chúng tôi thân mật với nhau thật dễ dàng. Qua những câu chuyện và lời tự giới thiệu, tôi biết chị sinh trưởng trong một gia đình "có-công-với-cách-mạng". Năm 1977, khi chị mới 2 tuổi, cha chị đã hy-sinh tại mặt trận Tây-Nam (Campuchia). Mẹ chị là đảng-viên, có chức, có quyền tại tỉnh nhà. Ngay từ những ngày còn rất trẻ, chị đã được gửi đi du học tại Úc . Và khi trưởng thành, chị nhanh chóng trở thành một giáo-sư ngoại-ngữ, căn-bản là Anh-Văn, môn học mà chị có năng khiếu nhiều nhất.
Bình thường, tôi không thấy hào hứng lắm khi phải nói chuyện với một người có một lý-lịch như của chị Trâm. Nhưng với vẻ hồn-nhiên của chị ngày hôm đó, nhất là sự thành-thực, cởi mở, và vô-tư của một người sinh ra sau chiến-tranh - một cuộc chiến mà chị không biết gì nhiều - đã làm thay đổi cảm nghĩ của tôi, và tôi đã phải nhìn chị như là một, trong những người trẻ tương lai của đất nước .
Là một giáo-sư xuất-sắc trong thành phố, chị còn góp phần không nhỏ trong việc truy tìm hài-cốt các liệt-sĩ. Nhờ vậy, cộng thêm sự vận-động của bà mẹ, một lần nữa chị lại nhận được một học-bổng du học, lần này tại Hoa-Kỳ. Chị rất phấn khởi, để hết tâm theo học và cho đến hôm nay, chị đã qua được gần hết 2 năm đầu cho chặng đường tiến đến một psychology degree.
Tôi có hỏi đùa tại sao chị lại chọn một môn học "bí-hiểm" tại một tiểu-bang xa xôi này ? Chị cho biết phải chọn Ohio University là vì ở đây, học phí tương đối thấp so với các tiểu-bang khác. Chị lại tình cờ có một người bà con ở ngay đây, không xa khu học-xá của chị là bao. Còn chị chọn psychology, vì nó có liên hệ đến cái công việc tay trái của chị. Tại Việt Nam, người ta qúi mến chị không phải chỉ vì chị là một giáo-sư Anh-ngữ, mà chị còn là một "nhà ngoại-cảm".
"Nhà-ngoại-cảm" ! Chà ! Tôi phải thú thực với chị Trâm là tôi không hề biết cái "nhà" này nó là cái gì, và mong chị giải-thích. Chị Trâm vui vẻ cắt nghĩa cho tôi, một cách rất khái-quát: Vũ-trụ như ta thấy, là tổng hợp bởi những eidos, tạm gọi là những thực-thể. Thực- thể có hai loại: thực-thể-tinh-tế hay còn gọi là linh-hồn, không nhìn thấy được và có trước thực-thể-vật-lý, còn được gọi là thể-xác, có thể nhìn thấy và cảm nhận được. Con người là kết hợp bởi hai thực-thể nói trên.
Khi chết đi, linh hồn rời bỏ thể xác, nhưng vẫn tiếp tục sống trong một thế giới không nhìn thấy, tồn tại song song với thế giới chúng ta. Tuy sang thế giới khác, linh-hồn vẫn còn ít nhiều liên hệ với con người trên thế gian, và chỉ có một số rất ... rất ít người có khả năng tiếp xúc được với những linh-hồn. Những người này, hoặc là vì có "duyên-nợ", hoặc là được trao một "sứ-mệnh" nào đó, có thể trò chuyện, giao-tiếp được với những linh hồn, thường là trong giấc ngủ ... Người ta gọi những người như vậy là "nhà ngoại-cảm" . Ở Việt Nam sau năm 1975, nhu cầu tìm kiếm hài cốt của các thân nhân có con em bị hy sinh trong chiến tranh lên rất cao, nhất là tại miền Bắc. Công việc truy tìm này thường liên quan đến những vụ lên đồng lên bóng, gọi hồn, cầu cơ ... và từ đó, phát sinh ra những nhà ngoại-cảm giả mạo; lợi dụng lòng khao khát và sự mê tín của những thân nhân nhẹ dạ, họ đã dùng đủ mọi mánh khóe để làm giầu một cách rất vô lương tâm !
Chị Trâm tự-hào chị là một nhà ngoại-cảm, một nhà "ngoại-cảm chân-chính", vì tất cả những công việc chị làm, đều thực sự có sự giao-tiếp và giúp đỡ của những linh-hồn, hiệu-qủa chính-xác và đều là bất-vị-lợi . Chị chỉ làm để giúp người, không hề nhận của ai một đồng một cắc nào. Chị đã tìm được cho vợ chồng một ông xã-đội-trưởng ở Đức-Hòa hài-cốt người con du-kích của họ, đã hy-sinh hồi Tết Mậu-Thân. Chị đã tìm được một mồ chôn tập thể 17 liệt-sĩ tại Nam Lào. Và gần đây nhất, trước khi sang Mỹ du học, chị đã tìm được cho hai vợ chồng người chủ căn nhà trọ của chị, hài-cốt người con trai đã hy-sinh tại chiến trường Quảng-Trị năm 1972.
Cơ duyên nào đã khiến chị trở thành một nhà ngoại-cảm là một chuyện khá dài dòng - chị nói - Riêng về chuyện tìm kiếm hài-cốt người bộ-đội đã hy-sinh trong trận Quảng-Trị, biết tôi là một cựu quân nhân của quân đội VNCH, chị muốn kể lại cho tôi nghe, vì chị nghĩ nó có thể có ý-nghĩa hơn, là kể lại cho những người xung quanh chị, ở trong nước. Chị hẹn tôi Thứ Bẩy tuần sau, chị được nghỉ cả ngày, có nhiều thì giờ hơn.
Tôi đến thành phố Columbus lạ hoắc này để thăm một bà chị họ bị đau nặng. Bà đã hồi phục, mạnh khỏe trở lại và tôi có thể ra về, nhưng tôi đã quyết-định ở lại thêm một tuần nữa, chỉ để nghe câu chuyện của chị Trâm, vì không hiểu sao, nó đã khích thích sự tò mò của tôi rất nhiều!
Đó là một buổi sáng Thứ Bẩy thật đẹp! Tôi đến chỗ hẹn đúng giờ, chị Trâm cũng đến rất đúng giờ. Sau những trao đổi xã giao thường tình, chúng tôi ngồi nhâm nhi hai ly cà-phê, và câu chuyện của chị bắt đầu ...
o o o
Sau một vài thành công về việc tìm kiếm và thâu hồi hài-cốt liệt-sĩ, các báo chí trong nước đua nhau tường thuật, nhiều đài truyền hình xin được phỏng vấn ... Tôi bỗng dưng nổi tiếng! Có rất nhiều người tìm đến nhà cậy cục, nhờ vả ... Tuy vậy, tôi không dám nhận lời giúp bất cứ một ai, nếu như tôi không nhận được những tín hiệu, hoặc là sự giúp đỡ của linh hồn những người quá cố. Trong số những người nhờ vả, gần nhất có Dì An. An là tên vợ chồng người chủ căn nhà tôi đã mướn tại quận 12, để tiện việc dậy học. Hai vợ chồng Dì An - tôi thân mật gọi là Dì - đều đã lớn tuổi, người miền Bắc. Ông chồng làm công-an, thuyên chuyển vào Sàigòn sau năm 75 và trở nên rất giầu có, làm chủ một dẫy nhà trọ. Dì An tâm sự với tôi, là đứa con đầu của vợ chồng dì phải gia nhập bộ-đội năm 16 tuổi, tham gia chiến trường Quảng-Trị năm 1972. Tháng 9 năm 72, vợ chồng dì nhận được giấy báo là đứa con đã hy-sinh, nhưng không nhận được xác ! Cho đến ngày gia-đình dì vào Nam, dì vẫn không nhận được thêm một tin tức nào! Dì còn cho tôi xem rất nhiều hình ảnh, và các vật dụng hàng ngày của đứa con bạc mệnh ... Mặc dù trong lòng tha thiết muốn giúp, nhưng tôi không dám hứa hẹn gì nhiều, mà chỉ mượn dì vài hình ảnh và vật dụng của người qúa cố, hy vọng với sự cầu nguyện chân-thành của tôi, sẽ có một sự đáp-ứng nào đó ...
Và mãi cho đến khoảng hai tháng trước khi đi du-học, tôi bỗng nhận được sự đáp-ứng huyền-diệu mà tôi hằng mong đợi!
Dì An và tôi đến thị-xã Quảng-Trị thì đã tối hẳn. Trời lại mưa dai dẳng suốt mấy ngày liền...Chúng tôi phải tìm nhà trọ nghỉ ngơi, để ngày hôm sau sẽ tiếp tục cuộc tìm kiếm sớm. Sáng hôm sau, từ nhà trọ gần khu nhà thờ làng Trí-Bưu, Dì An đã phải mượn cuốc xẻng của nhà thờ, mua một vài vật dụng cần thiết, và thuê hai anh xe ôm nguyên ngày để chuyên chở và phụ giúp chúng tôi trong những việc cần đến bắp thịt ! Chúng tôi phải đi trên những con đường làng quê nhỏ hẹp, rồi băng qua một cánh đồng lớn, theo hướng tây bắc để tìm đến một làng tên là Triệu-Thành, nằm ngay sát bờ Nam sông Thạch-Hãn. Hai anh xe ôm cho biết làng này xưa kia nghèo lắm, cả làng lèo tèo chỉ có độ vài mươi căn nhà lá. Sau trận chiến kinh hoàng năm 1972, người ta đồn là các làng quanh khu Thành Cổ này đều có rất nhiều ma! Ngày nay, nhiều nhà gạch, mái ngói đỏ đã được dựng lên, làm đẹp cho làng, nhưng chủ nhân những ngôi nhà gạch này, hầu hết đã phải lên phường, xã để khai báo là trong khi đào móng xây nền nhà, họ đã gặp rất nhiều bộ xương người ...
Theo lối đường mòn nhỏ và rất trơn trượt, chúng tôi phải đi một quãng khá xa đến cuối làng về hướng cực bắc. Khu này không có người ở, và con đường mòn bị chắn bởi một con lạch nhỏ, có lẽ chảy vào từ sông Thạch-Hãn. Nhìn quanh quất, tôi đã tìm thấy bụi chuối dại và cây trứng cá. Tất cả cảnh vật đều đúng y như những gì tôi đã thấy trong giấc mơ! Thật là huyền diệu ...
Chúng tôi căng một tấm bạt che mưa gió, lập một hương án nhỏ để thắp mấy nén nhang cầu nguyện ... Sau đó chúng tôi bốn người, hì hục đào, xới, xúc đất ... Được cái đất ở đây cũng mềm, dễ đào, như là đã có người dọn dẹp và xới lên từ trước, có lẽ bởi trời mưa mấy ngày nay. Khi đã đào được khá sâu, hai anh xe ôm bỗng reo lên mừng rỡ ... Những ống xương người bắt đầu hiện ra, xương chân, tay, xương chậu, rồi thì hộp sọ ... Dì An đã bắt đầu mếu máo, rồi khóc lên thành tiếng, trông thật tội ! Chúng tôi làm việc như những nhà khảo cổ, nưng niu từng lóng xương, vuốt ve, chải chuốt cho sạch sẽ trước khi đặt nhẹ vào một chậu lớn bằng nhựa.
Trong lúc mọi người đang phấn khởi thì bỗng nhiên, tôi có một cảm giác thật lạ, có lẽ giác-quan-thứ-sáu đã cho tôi biết, có một cái gì không ổn! Tôi bắt đầu nhìn thấy dấu vết của một đôi bottes-de-saut bên cạnh những lóng xương chân. Chỉ mềm nhũn như bùn, nhưng cái đế giày bằng loại cao-xu thật tốt, thân giày bằng da và vải nylon còn nhận ra được ... có một cái ví cũng bằng da, nhưng không một hình ảnh, giấy tờ nào còn tồn tại, tất cả đều nát ra như bùn, đất ... Ngang bộ xương chậu, là dấu tích của một ceinturon, một hộp quẹt zippo đã nham nhở rỉ sét, có cả một vài qủa lựu đạn đã hoen rỉ mà chúng tôi phải tránh xa . Ngang phía xương cổ, một miếng kim loại nhỏ hình chữ nhật, bằng hai ngón tay, ố rỉ mầu nâu xậm, đụng vào là gẫy nát ra từng miếng nhỏ rớt lả tả xuống mặt đất. Xa hơn một chút là một cái nón sắt, cũng đã hoen rỉ, một nửa vẫn còn ngập trong lòng đất, không ai muốn đào tiếp ... Dì An đã ngừng mếu máo, dì cũng đã nhìn thấy những gì tôi thấy ... Ngoài một bộ xương ra, không một dấu vết gì chứng tỏ đây là đứa con thân yêu của bà ! Chúng tôi hoàn toàn thất-vọng ... Không lẽ tôi đã được chỉ dẫn ... sai ?!
Trước những chứng cớ khá rõ rệt, Dì An và tôi đành phải chấp nhận là mình đã tìm lầm phải hài-cốt của một người lính phía bên kia ! Nhưng phải làm gì với bộ hài-cốt này đây ? Hai anh xe ôm cho chúng tôi biết là gần đây có một ngôi chùa, phía sau chùa là một khu đất hoang, đã có đâu chừng gần chục ngôi mộ vô-danh đã được hòa-thượng trụ trì cho phép chôn ở đó. Thật là một giải pháp tuyệt hảo, và đã làm thì làm cho chót. Chúng tôi cho tất cả bộ hài-cốt vào một cái tiểu-sành mà Dì An đã mang theo và tìm đến ngôi chùa. Cúng dường cho nhà chùa một số tiền, sau đó tôi và Dì An ra sức đắp lên một nấm mộ nhỏ ... Xong suôi, chúng tôi thắp ba nén nhang, khấn vái ... Và sau cùng là một tấm bia nhỏ, cắt ra từ một miếng tole do hai anh xe ôm làm giúp, trên đề: "Người lính Vô Danh - VNCH" ...
Đêm hôm ấy tại nhà trọ, qúa mệt mỏi sau một ngày quanh co tìm kiếm, đào xới, đắp mộ ... vừa nằm xuống là tôi mơ màng vào giấc ngủ ngay. Trong lúc còn nửa mê nửa tỉnh, tôi chợt thấy thấp thoáng có một bóng người đang bước tới gần chỗ tôi nằm. Trong phòng chỉ có Dì An và tôi, tôi cất tiếng hỏi:
-- Dì An chưa ngủ được sao ?
Bóng đen đứng dừng lại, một giọng đàn ông còn trẻ, hơi bối rối :
-- Dạ ... không, là ... tôi đây ... xin chị đừng sợ ! Tôi không thể làm hại được ai, chị cứ an tâm. Tôi ... tôi chỉ muốn đến để cám ơn hai chị đã cho tôi một mái nhà. Một mái nhà tuy sơ xài, tạm bợ, nhưng vẫn còn hơn là ... cứ mãi mãi nằm sâu dưới lòng đất lạnh !
Tôi ngồi bật dậy, tối qúa, không thể nhìn rõ mặt người lạ ! Hơi sợ sợ, nhưng tôi vẫn giữ được bình tĩnh:
-- Vậy anh là ... là ...
-- Vâng, tôi chính là người ... lính vô-danh mà hôm nay đã được hai chị đắp cho một ngôi mộ !
Đến đây thì tôi hiểu ra rồi. Chỉ chiếc ghế gần đó, tôi mời anh:
-- Anh ngồi đi, và ... anh có thể cho tôi biết một chút về anh được không ?
Anh ta không ngồi lên chiếc ghế, mà ngồi bệt xuống nền nhà, hai tay ôm đầu gối, dựa lưng vào tường:
-- Dạ ! ... Mà ... phải bắt đầu từ đâu nhỉ ? ... À, tôi nhớ ra rồi ... chắc chị đã biết tôi là một người lính miền Nam, lính gì thì tôi cũng không nhớ nữa, Nhẩy Dù hoặc Thủy-Quân-Lục- Chiến gì đó ... Chỉ nhớ là khi vẫn còn đang trong tuổi đi học, thì một hôm tôi bỗng nổi khùng, tự động đăng vào lính, một thứ lính mặc quần áo mầu hoa rừng ... Thế rồi được huấn luyện và ra mặt trận ! Mấy trận đầu, cũng khủng khiếp lắm, nhưng không sao, còn được thăng dần đến chức Hạ-sĩ nữa, nhưng từ khi được chuyển lên đến vùng Quảng-Trị này thì căng thẳng thấy rõ, ngày đêm chỉ toàn bom và đạn, máu với lửa ...
-- Thế còn gia-đình anh thì sao, anh tên chi ?
-- Tên hả ? Nói ra chị đừng cười nhé, tôi quên cả ... tên của chính mình rồi ! Sáng nay, các chị đã đề trên nấm mộ của tôi là "Vô Danh" thật quá đúng ! Tôi còn độc thân, và vẫn nhớ là tôi còn một bà mẹ và hai đứa em. Nhà gia đình chúng tôi ở đâu đó trong Sàigòn, không nhớ rõ chính xác là ở đâu, hoàn toàn không nhớ nổi ... Đến mặt mũi của mẹ và hai em của tôi, tôi cũng còn không nhớ là như thế nào ... Chỉ hình dung là một khuôn mặt thật đẹp, thật dịu hiền ... Nếu như có một phép lạ nào đó, cho mẹ và em tôi xuất hiện ngay tại đây, thì lập tức tôi sẽ nhận ra ngay ! ... Nhưng bảo tả lại hình dáng của bà thì tôi đành chịu, không thể ...
-- Anh bị mất trí nhớ từ hồi nào ?
-- Từ hồi tôi bị ... chết chị ạ ! Ngay khi vừa chết, tôi hoàn toàn không nhớ, không biết gì hết, trí óc như một tờ giấy trắng ... Thời gian qua đi, ký ức dần dần phục hồi lại, từng mảnh, từng mảnh ... không theo một thứ tự nào ! Tôi đã phải bận rộn suốt ngày, để sắp xếp nó lại theo đúng với qúa trình của đời mình ... nhưng việc này coi vậy mà thật không dễ dàng chút nào ! ... Mà sao lạ quá, có những cái thật quan-trọng, thật riêng tư thì vẫn ... quên, mà những gì không cần thiết, thật ... vớ vẩn thì lại hiện lên, rõ mồn một ! Tôi có thể đọc lại những bài " học-thuộc-lòng" từ hồi còn nhỏ, không sai một chữ! ...
Ngừng một phút, anh buồn rầu nói tiếp:
-- Chị coi, hồn phách nào mà chịu nổi, bom đạn từ bốn phương tám hướng cứ dồn dập đổ xuống như mưa, ngày này qua ngày khác. Hết pháo từ Cao-Hy, từ Tân-Vĩnh, Ái-Tử ... của Bắc-Việt dập xuống, rồi pháo của TQLC, của SĐDù, SĐ1BB, của Hạm Đội 7 Hoa-Kỳ ngoài khơi câu vào ... B-52 thì trải thảm bất cứ lúc nào, dữ dội nhất là ở hành-lang Nhan Biều - Ái tử, mặt đất cứ rung lên như động đất ! Ngày này qua ngày khác chị ạ, cả ngày lẫn đêm, toàn những loại bom đạn giết người tối tân nhất, hiệu lực nhất ... Lại còn phi pháo, bom xăng đặc, bom lửa lân-tinh từ những phản-lực-cơ nữa chứ ! Thật tình là ngay cả những linh hồn như chúng tôi, cũng không thể nào kham nổi ...
-- Các anh chịu đựng như vậy, trong bao lâu ?
-- Cho đến khi tàn cuộc chiến ... riêng tôi thì khoảng hơn hai tháng ! Hơn hai tháng với trên một triệu viên hải pháo, phi pháo, sơn pháo ... hơn 328 ngàn tấn bom đạn đủ loại ... một khối lượng bằng 7 lần qủa bom nguyên-tử thả xuống Hiroshima đã dội xuống trong và ngoài khu Cổ-Thành này, nó chỉ rộng khoảng hơn 3 cây số vuông thôi !... Vâng, trận tái chiếm Quảng-Trị này là trận chiến ác-liệt nhất trong lịch-sử chiến tranh của cả vùng Đông- Nam-Á đấy chị ạ !
-- Làm sao các anh biết được những điều này ?
-- Chị tưởng chúng tôi không biết những việc gì đang xẩy ra trên thế gian ư ? Chúng tôi biết hết chị ạ ! Nhưng chỉ biết để đấy thôi, không được phép làm bất cứ điều gì xâm-phạm đến dương thế ... À, mà đáng lẽ tôi phải nói ngay với hai chị, là khu đất mà các chị khai quật sáng nay là đúng chỗ rồi đấy ! Anh ấy là lính thông-tin, thuộc Trung-Đoàn Triệu-Hải, E27 SĐ 320B. Chẳng hiểu đi nối dây điện thoại thế nào, lại lò mò lạc vào đúng tổ kích của tụi tui, bị bắt ! Lúc đó bom đạn rơi xuống như mưa, tôi và anh ấy cùng núp chung một hầm. Xui là đúng lúc đó, một qủa pháo không biết của bên nào, đã đổ xập xuống ngay cửa hầm, và chỉ nội sức ép công phá của nó thôi, cũng đủ kết liễu cuộc đời của cả hai đứa! ... Chưa hết, rồi bom, pháo cứ tiếp tục cầy lên, cầy lên mãi ... cuối cùng là hai đứa nằm dưới mặt đất đến vài ba thước! ...
Ngừng lại một vài giây, anh tiếp:
-- Rồi cuộc chiến cũng qua đi ... trên mặt đất chỗ chúng tôi nằm, cỏ hoang lan cùng khắp, các bụi cây dại mọc lên chằng chịt, thêm vào là mấy ụ mối ... Thế gian lại chìm vào sự thinh lặng dễ sợ ! Chỉ riêng trong đầu óc chúng tôi, những tiếng rít của đầu đạn xé không gian, những tiếng bom nổ long trời lở đất ... vẫn không bao giờ ngừng nghỉ ! ...
-- ... Anh làm tôi cảm động qúa ! ... À, anh nói cả hai anh cùng núp chung một chỗ, mà sao sáng nay chúng tôi lại chỉ tìm thấy có một mình anh ?
-- Dạ đúng vậy ! Trước các chị gần một tuần, có một nhóm chừng 8, 9 người đã đến khu chúng tôi ở . Đó là một đội quy-tập của nhà nước, họ khai quang, đào xới một khoảng chừng 50 mét vuông. Là những người khá chuyên-nghiệp, với đầy đủ dụng-cụ, máy dò ... Chỉ cần quan sát thật kỹ thôi, là họ biết phải thâu gom những gì, và để lại những gì ... Cuối cùng, 4 bộ hài cốt liệt-sĩ trong đó có anh ấy, đã được tìm thấy và mang đi ... Chỉ còn mình tôi thì nằm ở lại ...
-- Có phải họ biết anh là người lính miền Nam, nên để lại ?
-- Dạ, hai bộ xương nằm gần nhau, xương cốt người Việt thì cũng sàn sàn một cỡ, giống nhau cả, nhưng những vật dụng cá nhân nằm kề hai bộ cốt thì lại hoàn toàn khác hẳn. Dưới những lóng xương bàn chân anh ấy là tàn tích của một đôi dép râu, ngang chỗ xương chậu là dấu vết của một võng bộ-đội bằng nylon ... Ngoài ra, có những vật dụng mà thời-gian chưa tiêu-hủy được, như là một nanh heo rừng mà anh ấy đã đeo làm bùa-hộ-mệnh, một lọ thủy-tinh nhỏ đựng thuốc trị thương (?) mà các bộ-đội thường có ... Và thuyết-phục nhất là một bi-đông nước, tuy cũng đã hoen rỉ nhiều, nhưng trên đó vẫn nhận ra được dấu khắc tên và nơi sinh quán của anh ấy tại Hà-Tây, miền Bắc ... Còn những hình ảnh hoặc giấy tờ cá nhân, nếu có thì cũng đều biến thành tro bụi hết ...
-- Sao họ lại đang tâm để anh ở lại một mình như thế nhỉ !? Anh có buồn không ?
-- Cũng phải thông cảm cho họ thôi, họ cũng đã qúa bận rộn với mấy trăm ngàn bộ hài cốt trên toàn quốc. Hơn nữa, công việc chính của họ không phải là lo cho chúng tôi, mà là lo cho các liệt-sĩ của họ ! Còn có vì thế mà buồn không ư ? Không chị ạ, có cả hàng ngàn những linh hồn khác, vẫn còn đang chập chờn, phiêu bạt khắp quanh đây ...
-- Vậy chứ dưới đó, có sự ... phân biệt, kỳ thị gì giữa các anh với nhau không ?
Nhìn về phía xa xôi, hình như anh ta hơi mỉm cười :
-- Chị làm tôi nhớ lại hai câu thơ cổ của thi hào Hoàng-đình-Kiên đời nhà Tống: Hiền ngu thiên tải tri thùy thị, Mãn nhãn bồng cao cộng nhất khâu! ... Hoàn toàn không chị ạ ! Đã là người chết, cùng chung một gò hoang đầy cỏ bồng dại, còn phân biệt ai hiền ai ngu, ai sai ai đúng làm gì nữa ? Vâng, chỉ có những người trên dương thế, còn phải lệ thuộc nhiều vào vật chất nên mới tranh giành, phân biệt nhau thôi. Dưới này, chúng tôi đều coi nhau như anh em, bình đẳng, không hận thù ... Và tất cả chúng tôi đều có chung một nuối tiếc, đó là: chỉ vì áp lực của những siêu cường trên thế giới, mà Việt Nam mình đã trở thành một con cờ thí, đất nước phải trải qua một cuộc chinh-chiến tương-tàn, nồi da xáo thịt, để biết bao nhiêu triệu người phải hy-sinh một cách rất oan uổng! ...
-- Vậy là ở dưới đó, anh có rất nhiều bạn ?
-- Rất nhiều chị ạ ! Hồi trước thì ... thật là nhiều ! Ngoài đám thường dân vô tội, chết vì bom rơi đạn lạc, còn thì đều là lính tráng thuộc cả hai phía: Nhẩy Dù có, Thủy-Quân Lục-Chiến có, rồi Biệt-động-Quân, Sư-Đoàn1BB, SĐ3BB, Liên-Đoàn 81 Biệt-kích Dù, Kỵ-Binh Thiết-Giáp ... Bộ đội Bắc-Việt thì đông hơn nhiều, chủ lực có Sư-Đoàn 304, SĐ 308, 312, 320, 324, 325, K3-Tam-Đảo, một vài Trung-đoàn địa-phương và tiểu-đoàn đặc-công ... Có đến cả chục ngàn đứa chúng tôi, vẫn còn ngơ ngẩn vì bom đạn, cứ lang thang vật vờ trên những ngọn cỏ bụi cây, rừng hoang đồi trọc vài cây số vuông xung quanh khu Thành Cổ, hoặc hai bên bờ sông Thạch-Hãn này ... Đứa nào cũng mong ước một ngày nào đó, được về lại với gia-đình, với cố hương ! ... Sau này thì cứ bớt dần, bớt dần ...
-- Sao lại như vậy, họ đi về đâu ?
-- Nhà nước bây giờ là "bên thắng cuộc", đầy quyền lực, tiền bạc và phương tiện. Họ muốn tri-ân những người đã chết, để cho họ có được cuộc sống trên nhung lụa ngày hôm nay, nên tổ chức rất nhiều đội quy-tập, chuyên đi khai quật những nơi đã từng là chiến địa đẫm máu ngày xưa, để thâu gom hài-cốt liệt-sĩ ... Và cũng nhờ những nhà ngoại-cảm chân chính như chị, đã có biết bao nhiêu nấm mồ hoang, mồ chôn tập-thể đã được khám phá. Một số hài cốt có lẫn hình ảnh, giấy tờ hoặc những vật dụng cá nhân mà thân nhân nhận diện được, thì về đoàn tụ với gia-đình; nếu không, phải về nằm tạm trong các lô đã được xắp xếp trước theo quê quán, đơn-vị ... tại những nghĩa trang liệt-sĩ địa-phương, chờ ! ...
-- Chắc là nhiều lắm ?
-- Nghe nói có đến hơn 300 ngàn bộ hài cốt thuộc tất cả các mặt trận trên toàn quốc, đang trong tình trạng chờ đợi như vậy, vì chưa tìm ra lý lịch. Rồi tự nhiên phát sinh ra một lô những nhà ngoại-cảm "dổm", mọi việc từ đó cứ loạn cả lên, giờ thì chẳng còn phân biệt được ai là thực, ai là giả nữa !
-- Giờ này họ có còn tìm kiếm nữa không anh ?
-- Vẫn tiếp tục chị ạ ! Họ ước tính là phải còn hơn 200 ngàn bộ nữa ! Đây là chỉ riêng liệt-sĩ của họ thôi nhé, còn lính miền Nam hoặc là dân đen thì chị biết đấy: tự lo ! ...
Ngừng một giây, anh tiếp:
-- Chị tính đi, nguyên cái tỉnh Quảng-Trị này cũng có đến 72 nghĩa-trang liệt-sĩ ! Trên toàn quốc, tỉnh nào cũng có lớn nhỏ vài ba cái. Đáng kể nhất, là cái nghĩa-trang vĩ-đại, "hoành-tráng" nhất nước, là nghĩa-trang liệt-sĩ Trường-Sơn. Nghe đâu nó rộng đến hơn 140 ngàn mét vuông, nằm trên ba ngọn đồi lớn cạnh thượng nguồn sông Bến-Hải. Cho đến bây giờ, đã là nơi an nghỉ của những 10,333 liệt-sĩ của họ ... Biết bao nhiêu là linh hồn đã tìm được về nhà, hoặc một nơi ổn định, để rồi sẽ được giải-thoát ? ... Chỉ riêng chúng tôi, những người lính miền Nam ...
Câu cuối cùng anh nói nhỏ qúa, như lẫn với tiếng khóc, cố gắng lắm tôi mới nghe được ! Biết anh đang qúa xúc động, tôi giữ im lặng ... Phải mấy phút sau, anh mới lấy lại được một giọng nói bình thường:
-- Mà nói thực ra, nhiều anh em như chúng tôi, cũng chẳng biết là nếu về được, thì về đâu ? Gia-đình ly tán hết sau chiến tranh, người thì buộc phải rời bỏ nơi tổ ấm từ bao đời, để đi vào chốn rừng thiêng nước độc "kinh-tế-mới", người thì vào tù cải-tạo, nhà cửa bị chiếm đoạt, vợ con nheo nhóc sống nơi đầu đường xó chợ ... Lại còn một số không ít, dắt díu nhau đi vượt biên, vượt biển ... Ruột thịt chia lìa, ngàn trùng xa cách ... Về đâu bây giờ ? Ngay cả cái nghĩa-trang cũ của miền Nam ở Biên-Hòa đó, bây giờ chỉ còn là một bãi đất đầy cỏ hoang với nhấp nhô những nấm mồ vô chủ, chẳng còn ai được phép ngó ngàng tới ! ... Nói chung là chỉ vì những người trên dương thế vẫn còn đắm chìm trong thù hận, phân biệt, nên chúng tôi vẫn còn bị lạc lõng, bơ vơ ...
Lúc này, tôi chẳng còn biết nói gì hơn là một câu an ủi thật ... vô duyên:
-- Thời nào cũng thế anh nhỉ, đầy những bất công !
Anh ta mỉm cười, rồi nhìn xa vời về phía trước:
-- Cũng đúng thôi chị ạ, vì chẳng nơi nào tự nhiên mà có sự công bình hết. Để trái đất này và loài người tồn tại được, Thượng-đế chỉ cho chúng ta sự quân-bình thôi, còn công-bình thì không ! Con người phải tranh đấu dành sự công-bình cho chính mình, tùy theo trình độ văn minh của họ ! Những câu như "ở hiền gặp lành" hoặc "ác giả ác báo" chỉ có giá trị cho việc răn dậy con trẻ mà thôi ...
-- À này, vậy chứ ở dưới đó, anh có thấy thiên-đàng hay địa-ngục gì không ?
-- Thiên-đàng, địa-ngục hả, tôi không thấy gì chị ạ! Những danh từ ấy, nó thật là trừu-tượng ! Theo tôi nghĩ: thiên-đàng, địa-ngục, thánh-thần hay ác-qủi gì, thì cũng đều ở cả trên mặt đất mà thôi. Nơi nào người ta sống thật sự tự do, hạnh-phúc ... thì nơi đó là thiên-đường, mà trái lại thì là địa-ngục! Cũng ngay trên mặt đất, thiếu gì người cả một đời hiến thân làm việc từ-thiện, cứu nhân độ thế, họ đều là tiên là thánh cả. Lại có nhiều người khác, buôn dân bán nước, sống trên xương máu của lương dân ... không gọi họ là ác-qủy thì phải gọi là cái gì ?
-- Vâng, anh nghĩ như vậy cũng không có gì là sai lắm đâu ! ... Nhưng thôi, trở về thực tại ... Hôm nay, đắp cho anh được một nấm mộ nhỏ, hai đứa chúng tôi cứ thắc mắc, không hiểu là như vậy có giúp được gì cho anh hay không ?
-- Tốt lắm chị ạ ! Chị quên là tôi đang phải lần mò đến đây để cám ơn hai chị rồi sao ?... Nấm mồ tuy nhỏ, nhưng nó cũng đủ để làm một dấu hiệu cho những người trên dương thế biết rằng, ở dưới đó có tàn tích của một con người, dù chỉ là một người ... "vô-danh" !
-- Vâng ... nhưng ý tôi muốn nói là: nó có giúp gì cho anh trong cái gọi là ... là "siêu-thoát" hay không ?
-- Đáng tiếc là không chị ạ ! Sớm muộn gì thì tất cả mọi linh hồn cũng đều được giải-thoát thôi. Sớm, hoặc muộn. Cũng như trên dương gian, tuổi thọ của con người không ai giống ai, có người thọ, đại thọ... Ngược lại, có người lại bị chết yểu, chết non ... Đều là số mệnh cả, vẫn còn nằm trong sự huyền-bí của Thượng-Đế mà chúng ta không thể biết được. Ngay cả ở dưới này, lâu lâu chúng tôi lại thấy có một số anh em ... biến mất ! ... Chúng tôi ngờ rằng họ đã được siêu-thoát, giải-thoát, hoặc là "đầu thai" gì đó, không ai biết ! ... Chắc là phải ... chết thêm một lần nữa mới biết được chị ạ ?! ...
Suy nghĩ một lúc, anh tiếp:
-- Vấn đề là phải kiên nhẫn chờ, chờ đến ngày mình được giải-thoát ! ... Mà trong khi chờ đợi như vậy, còn gì đẹp hơn là được nằm trong một nghĩa-trang gia-đình, nghĩa-trang làng mình, hoặc thành-phố mình ... Được nhìn thấy những người thân yêu đi lại ở xung quanh, được nhìn thấy những hàng cau, lũy tre làng, những cánh diều của tuổi thơ ... Lại còn mùi nhang, mùi khói nữa chứ, những câu kinh, tiếng mõ, tiếng chuông chùa ... Tất cả đã tạo thành một chất xúc-tác rất mơ-hồ, rất huyền-ảo, làm cho âm và dương gần gũi nhau hơn ... Người công-giáo thì họ ao ước được nghe lại những tiếng kinh cầu, những bản thánh ca, hồi chuông giáo-đường ... đều là những gì rất cần thiết để làm ấm lại, những linh hồn giá lạnh ... Vâng! chúng tôi sợ lắm, sợ phải lang thang vất vưởng ở những nơi đồng không mông quạnh, núi non bạt ngàn như chỗ chúng tôi đã bị gục ngã ...
Đến đây, anh từ từ đứng dậy, cố gắng đứng thẳng người, làm như đang sửa soạn để chào một vị thượng cấp:
-- Biết là hai chị vừa trải qua một ngày thật mệt nhọc, nhưng tôi không thể không đến đây, để nói một lời cảm tạ chân-thành tự đáy hồn của tôi. Không tìm được người thân, hai chị có thể lặng lẽ bước đi, như bao người khác ... Nhưng hai chị đã không làm thế, ngay cả với một người ... vô-danh như tôi đây ! ... Và bây giờ ... chị có thể tiếp tục giấc ngủ của chị, tôi xin phép ...
Nói xong, anh ta lặng lẽ quay lưng bước ra cửa, đầu như hơi cúi xuống ...
Một làn gió lạnh tràn vào, tôi giật mình bừng tỉnh dậy ! Biết là mình vừa mới qua một giấc mơ, một giấc mơ mà tôi còn nhớ rất rõ, từng chi tiết ... Nhìn vội ra phía cửa, hình như tôi còn thấy thấp thoáng cái bóng của anh, đang nhạt nhòa lẫn vào một màn sương càng lúc càng dầy đặc ...
o o o
Đầu năm 2011, tôi nhận được một lá thư của chị Trâm từ Việt Nam . Lá thư khá dài, ngoài một vài thông tin, còn có cả những lời như "tâm-sự" của chị nữa. Chị cho biết là gia-đình Dì An đã chính thức nhận được đầy đủ bộ hài cốt của người con, có DNA xác nhận và đã được mai táng tại nghĩa-trang của dòng họ tại Hà-Tây, Bắc Việt. Còn về phần chị, chị đã có được mảnh bằng mà chị mơ ước, tuy nó chỉ là một associate degree, nhưng ở Việt Nam, nó là qúi lắm ! Chị dự định sẽ chỉ dùng sự hiểu biết của mình cho việc giáo-dục thôi, vì chị đã tạm ngưng công việc của một "nhà ngoại-cảm" rồi. Nhiều lúc chị bâng khuâng tự hỏi: không biết là vì có "duyên-nợ", hay là vì được trao một "sứ-mệnh", mà bỗng dưng chị lại có khả năng của một nhà ngoại-cảm, sau một trận ốm liệt giường? ... Cho dù vì bất cứ một lý do gì, chị cũng nghĩ là mình phải dùng năng-khiếu thiên-phú này để giúp người. Mà người đây có nghĩa là tất cả mọi người, chứ không phải chỉ riêng cho một nhóm cùng chung một phe, một đảng ! Những người "ngã ngựa" thì đã nhận lãnh đầy đủ các kiểu đòn-thù rồi, có cần phải tiếp tục với những bộ hài-cốt nữa hay không ? Thực tế đã khiến chị phải tạm dừng lại, để chờ ! Chờ và hy-vọng ... Đã từng du học ở những nước tiền tiến, chị thất vọng khi thấy những người lãnh-đạo trong nước, hầu hết đều đã cạn kiệt lòng nhân-bản, mà tiến-trình văn-minh của họ thì lại đi qúa chậm ! Tệ hơn nữa, nhiều khi họ còn đi cả ... giật lùi ! Ngược dòng lịch-sử, chúng ta đã từng chê trách hành động qúa đáng, không quân-tử của vua Gia-Long, là trả thù cả với hài-cốt của vị anh-hùng áo vải Quang-Trung. Thế mà ở thế-kỷ thứ 21 này, chuyện tương tự xấu xa đó cũng đã đang được tái diễn, trên toàn thể nước Việt ! ...
Tôi nhớ câu cuối cùng, chị viết là : Để tránh khỏi phải đau lòng, nhiều khi thà không làm gì hết, còn hơn là chỉ được làm có phân nửa công việc !
Virginia, ngày lễ Thanh-Minh 2015
Bùi Thượng Phong
Posted by sontrung at 10:22 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
CHU TẤT TIẾN * MẸ TÔI
MẸ TÔI
Chu Tất Tiến.
Viết trong mùa Hiền Mẫu, 2016.
Mẹ tôi mất năm bà vừa đúng 86 tuổi. Chiều hôm ấy, bà gọi tôi, giọng rất bình tĩnh:
-Con sang xem me bị làm sao ấy. Tự dưng me đau bụng quá.
Tôi vội lái xe chạy qua nơi mẹ tôi ở, một căn phòng “share” của người ta, cách nhà tôi chừng 10 phút, gần sát nhà thờ Westminster. Mẹ tôi chọn nơi này vì bà thích được đi bộ đến nhà thờ mỗi buổi sáng mà không phải nhờ đến ai. Một phần nữa, bà muốn ở riêng, không chung đụng với bất cứ đứa con nào. Thật ra, nếu bà muốn, cũng chẳng có đứa con nào có thể ở chung với bà mà không xích mích, ngay cả tôi, thằng con út trong gia đình có 6 anh chị em, là người thương bà và lo lắng cho bà nhiều nhất. Các anh, chị tôi đều dạt ra cả, không ai dám ở chung với bà, chỉ trừ có tôi. Sau khi tôi sang Mỹ theo diện H.O., anh ba tôi, ở miền Bắc California, bảo tôi lên ở với anh, trông coi cửa hàng cho anh và ở nhà anh miễn phí, nhưng tôi từ chối cơ hội tốt đẹp đó vì muốn ở gần mẹ. Sau này, tôi cứ tiếc mãi cơ hội đó vì một người cựu tù mới tới Mỹ, lạng quạng chân ướt chân ráo, mà có việc làm ngay, một việc làm nhàn nhã, chỉ quản lý một cửa hàng bán đồ ăn “fast food”, mà lại ở nhà không mất tiền thuê hàng tháng, thì đúng là tiên, cả nhà tha hồ đi học lại, nhất định tương lai sẽ sáng lạn. Nhưng suy nghĩ mãi, tôi chọn ở chung với mẹ tôi, dù biết trước là hai mẹ con sẽ đụng nhau tơi bời, nhất là vợ tôi, tính hiền lành, nhẫn nhục, nhưng cũng đôi lần phải khóc thầm vì bà mẹ chồng cứ “nghĩ sao, nói vậy, người ơi!” nên thỉnh thoảng độp cho con dâu những câu ác liệt không tưởng tượng được.
Với tính thương mẹ, tôi gạt qua tất cả những căng thẳng mẹ chồng, con dâu, và ngay cả giữa mẹ và con út nữa, và chấp nhận những “bất trắc” rình rập trong cuộc sống chung. Thật thế, mẹ tôi là người mà một thầy bói đã nói: “bà là một người đàn ông trong thân thể đàn bà”, bà rất cứng rắn, thực tế, và nghiêm khắc đến nỗi cả 6 đứa con đều né bà, sợ bà như sợ cọp. Anh ba tôi nói: “Tao mà ở với me chỉ ba ngày là cãi nhau như điên.” Chị kế tôi “bán cái” cho tôi, chẳng bao giờ có ý kiến là ở hay không ở với mẹ. Anh cả tôi thì mất ở trong tù Cộng Sản từ lâu rồi, nhưng trước khi anh mất, hai mẹ con lục đục với nhau hoài.
Hồi đó, mẹ tôi ở một mình ở Long Khánh với cái trại nhỏ của bà, và bị ốm nặng, xuất huyết dữ dội. Tôi ở Saigon lên thăm bà về rồi dục ông anh cả tôi lên thăm bà. Anh cả tôi lừng khừng không chịu đi, vì mới có một trận xung khắc kịch liệt với bà, ngại lên gặp bà thì rồi hai mẹ con lại cãi nhau. Tôi điên tiết lên, chỉ mặt anh, gào to:
-Đ. M. Tôi và anh có liên hệ vì chung một mẹ. Nếu anh không lên thăm mẹ, tôi từ anh ra.
Rồi quay sang mấy đứa cháu đang mở to mắt nhìn ông chú chửi thề tục tĩu, tôi quát:
-Từ nay, đứa nào mà còn gọi tao bằng chú, tao đập chết.
Anh tôi thấy thằng út du đãng quá, nên vội lái xe lên thăm mẹ. Tới nơi, anh lại nói ngay với mẹ tôi:
-Con lên thăm me là vì thằng Tiến nó bảo con!
Chủ nhật sau, tôi lên thăm mẹ, bà kể lại cho tôi nghe hết. Tôi tức cười quá, nhưng cũng “tha tào” cho ông anh.
Mẹ tôi là người đàn bà độc đáo, tính tình rất đặc biệt, không giống ai. Sở dĩ như vậy, là vì bà đã trải qua một cuộc đời đầy cay đắng, khắc nghiệt. Mới mười mấy tuổi đã bị cha mẹ ép gả cho một ông Tiên Chỉ, vốn là một Thầy Đồ dậy học, góa vợ, hơn bà gần ba chục tuổi, người con cả của ông là chị lớn của tôi cũng gần bằng tuổi mẹ tôi. Bà nội tôi, một người giầu có vô địch trong làng, lại là người nổi tiếng là không hiền, coi con dâu như một cái đích để thử tính kiên nhẫn của mẹ. Mẹ tôi kể, khi anh ba tôi, lúc ấy chừng 3 tuổi bị một cái nhọt to bằng trái ổi ở trên đầu, cứ khóc lèo nhèo đòi đi theo bố tôi, bà nội tôi dùng cái vạt áo bông thật dầy cứ đập vào đầu anh tôi và mắng ầm ĩ. Cái nhọt trên đầu anh tôi bung ra, mủ máu tùm lum. Anh tôi xỉu thẳng cẳng. Bố tôi sợ con chết, giận bà nội tôi quá, nằm ngửa ra đất, đập ót xuống sàn gạch và khóc lớn:
-Mẹ giết con của con mất rồi!
Môt người lực điền trong nhà vội lấy bàn chân đỡ đầu bố tôi cho khỏi va vào gạch, mà vì bố tôi đập mạnh quá, ngón chân anh bị dập luôn. Mẹ tôi vội bế con, kêu anh xe kéo một mạch ra Hà Nội, tìm thầy thuốc. Đến một ông Lang nổi tiếng ở Hàng Buồm, ông cho một chai thuốc nhỏ, bảo cho thằng nhỏ uống một muỗng cà phê, ngày hai lần. Mẹ tôi rất tinh tế, nên nói với bố tôi là cho thử nếm một cái tăm tre xem sao đã rồi hãy uống. Bố tôi vừa cho cái tăm thấm thuốc vào miệng anh tôi chừng vài phút, anh tôi đã dẫy nẩy cả người lên, nôn ọe tùm lum. Mẹ tôi vội bế anh đi bác sĩ Tây, may mà mẹ tôi lanh trí, nếu không thì anh tôi đã ra người thiên cổ từ bé.
Với bà mẹ chồng như thế, mẹ tôi đã chịu bao cay đắng, vất vả. Nhưng với bản tính thông minh, mẹ tôi đã sống qua thời trẻ mà thành công rất lớn, làm cho gia đình tôi trở nên cực kỳ giầu có. Khi bà nội tôi muốn chia những thửa ruộng của bà cho các con, mẹ tôi chọn miếng ruộng khô khan nhất mà lại ở triền núi. Mẹ tôi kể:
-Me chọn miếng đất ấy, ở tuốt trên miền Hòa Bình sơn cước, chả ai thèm lên, vì biết là nếu mà chọn miếng tốt hơn thì các chú các thím cũng ganh, và thế nào cũng bì tị, cho rằng con cả thì cái gì cũng tốt. Rồi lại sinh chuyện!
Không ngờ miếng ruộng ấy lại là ruộng vàng! Vàng thật, không phải nói bóng. Vàng nằm đầy trên triền núi Hòa Bình ấy, nằm ngay dưới mặt đất, chẳng phải đào xới gì sâu. Thầy tôi mừng lắm, định rào dậu lại rồi thuê người gác, nhưng mẹ tôi gạt đi:
-Thầy nó cứ để tôi, tôi biết lo liệu.
Thay vì thuê người gác, mẹ tôi mở toang thửa ruộng, báo cho dân miền ấy biết là “bất cứ ai cũng có thể vào đấy đào vàng, nhưng đào xong thì bán lại cho bà” Thế là người Mường, Mán ùn ùn vào đào liên miên, nhưng cứ đến cuối ngày, thì mẹ tôi đứng chờ ở ngoài với một bị tiền, mua tất, và dĩ nhiên với một giá rẻ. Tôi hỏi mẹ tại sao mẹ lại làm vậy. Mẹ tôi cười:
-Me làm thế là có lợi hơn là thuê người làm, người gác. Này nhé, người Mán, Mường trên ấy chuyên mặc quần áo, váy, khăn đầy người, nếu thuê họ đào, thì nhất định họ sẽ dấu vàng vào khăn, vào váy, mỗi ngày một tí, rồi không lẽ cuối ngày, mình bắt họ ở truồng ra mà khám à? Còn những người gác, tội gì lại không ăn cắp? Mỗi ngày nó nuốt một miếng, thì mình hết vốn rồi! Me cho họ tự nhiên đào vàng, thì họ sẽ chẳng cần ăn cắp, sẽ không có trộm cướp rình mình mà giết, mà vì người miền núi không thích vàng, mà chỉ thích bạc, họ đeo vòng bạc đầy người, chứ không đeo vàng, me trả họ tiền, họ thích lắm, đi mua bạc. Mình lại bán bạc cho họ! Thế là cả hai bên đều có lợi!
Mẹ tôi thật là thông minh. Mỗi ngày bà chỉ mang một bị tiền, bị bạc, chất lên con ngựa của bà, rồi cầm cái gậy dài để đập rắn rết, mẹ cỡi ngựa lên núi, lấy tiền đổi vàng, bán bạc lấy tiền, chả sợ cướp bóc gì, cả làng người sơn cước còn quý mến mẹ, cho dù mẹ còn trẻ, dưới 30 tuổi, nhưng tất cả đều gọi mẹ bằng tiếng “mẹ”, và đi đâu cũng được đón tiếp nồng hậu.
Mẹ tôi rất can đảm, chẳng biết sợ là cái gì. Bà ghét mê tín, thần linh vớ vẩn. Một hôm bà rẽ vào môt nhà người Mán, ngủ qua đêm. Bà nằm trên phản, mà chân lại hướng về phía bàn thờ của người sơn cước tỉnh bơ. Bà chủ nhà cứ chắp tay vái mẹ lia lịa:
-Mẹ ơi! Nếu mẹ không thờ, thì mẹ cũng để con thờ chứ! Mẹ để chân về phía bàn thờ như vậy, ma nó về vật con chết!
Mẹ tôi “ối dào, ma với quỷ!” và mãi mới chịu rút chân về! Cỡi ngựa đi ngang qua mấy miếu thờ của họ, mẹ tôi cũng chẳng xuống ngựa, làm dân làng hãi quá, vái lấy vái để.
Tính mẹ tôi như thế đó, thẳng thắn, cương quyết, hiểu biết nhiều điều lạ và áp dụng ngay trong đời sống. Thầy tôi có mua một thửa vườn lớn để trồng mít. Vườn ở xa nhà lắm, nếu muốn lên thăm vườn, thì phải đi thuyền ngược, rồi leo núi bằng chân. Để tránh tình trạng ăn trộm mít, mẹ tôi thuê một bà Mán là phù thủy trong làng, coi sóc vườn cho bà. Bà Mán này có phù phép ma quái, thờ một ông “ma xó” ngay cửa vườn. Ông “ma xó” là một cái đầu lâu người chết vì sét đánh, bà phù thủy này đem để trong môt cái lu, rồi yểm bùa gì đó, khiến con ma này trông coi vườn cho bà. Nếu có kẻ trộm đến hái mít, thì lập tức con ma xó này đếm: “một.. hai…ba”. Nếu đếm đến 3 mà kẻ trộm không chạy, thì ma vật hộc máu ra chết liền!
Một ngày kia, khi được tin báo là mít đã chín, thầy mẹ tôi kêu mấy người làm cùng chèo thuyền lên rừng hái mít. Cả toán đến nơi, thì chưng hửng, vì bà phù thủy kia không cho hái. Bà chắp tay vái thầy tôi và nói:
-Thầy ơi! Thầy đợi con trăng ngày mai rồi hãy hái. Con còn phải cúng trăng đã.
Đâu có được! Cả toán kéo lên đây đây phải dễ mà đi về rồi lại lộn lên nữa! Thầy tôi cứ cương quyết bảo anh Mười, một người lực điền khỏe nhất đám với bắp múi nổi gồng lên ở tay chân, leo lên hái mít. “Mày cứ lên hái cho tao!”
Vừa leo lên tới chỗ quả mít to nhất, và mới chạm tay vào trái mít, bỗng anh Mười vụt tay ra, rồi té nhào xuống đất. Mọi người đổ xô đến, sợ hết hồn hết vía vì thấy anh Mười mặt mũi đỏ gay, cứ thè lưỡi ra định cắn lưỡi mình, tay chân co rút, đập tán loạn trên đất để tự tử. Mấy người lực điền phải đè anh xuống, giữ tay giữ chân anh, mà sao anh mạnh quá trời, giữ đè vậy mà anh cũng vùng lên được và chạy ào ra, phóng xuống sông! Mọi người nhào theo, vật lộn với anh làm nước tung tóe.
Bà Mán thủng thỉnh nói:
-Con đã nói rồi mà! Con đã nói rồi mà! Chưa cúng trăng, làm sao hái được?
Thầy tôi, cũng là người không biết sợ ma quỷ, quay lại, vung tay tát cho bà Mán kia một cái và quát lớn:
-Mày có giải bùa cho nó không thì bảo? Tao báo quan bắt bỏ tù mày!
Bà Mán lẳng lặng chùi má và thấy tình hình cũng găng quá, nên đòi thầy tôi phải đưa cho bà một đồng bạc thật, để bà cúng ma! Bực quá mà thầy tôi cũng phải móc túi đưa cho bà phù thủy kia một đồng bạc bằng bạc thật. Hồi đó, người Mán, Mường chỉ thích bạc để đeo toòng teng trên người, làm xà-tích bạc, dây bạc, vòng bạc cổ chân, cổ tay, và trên cổ.. Đồng bạc thật hồi đó quý lắm, dầy cui và khắc hoa văn. Được đồng bạc trên tay, bà Mán kia thắp nhang, nến và quỳ xuống vái cái lu đựng “ông ma xó”, rồi lẩm bẩm đọc thần chú gì đó…Chỉ vài giây sau, đột nhiên, anh Mười tỉnh táo lại, coi như không có chuyện gì xẩy ra….
Vậy mà mẹ tôi chẳng biết sợ là cái gì. Rồi chúng tôi về Hà Nội với căn nhà mênh mông ngay trên phố Khâm Thiên, với một cái cầu thang bằng đồng có hai cái tay nắm tròn bằng đồng sáng chói, nơi mà tôi lẫm chẫm đứng đó và chỉ tay ra ngoài cửa: “Ph…ở…ph…ở…” để chị vú chạy ra gọi ông phở gánh ngừng lại và bán cho tôi một tô phở. Một ngày kia, mẹ tôi đang ngồi trên phản gụ, một người làng cũ đến, đưa cho mẹ tôi một chai mật ong đặc và nói là quà của thầy tôi, không biết lúc đó đang ở đâu. Sau khi bị đấu tố ở làng, thầy mẹ tôi trốn được, nhưng không biết sao mà Thầy tôi không về Hà nội cùng với chúng tôi. Nghe người đưa tin xong, mẹ tôi cầm ngay chai mật ong, đập cái “chát” vào tường. Mật bắn tung tóe cả nhà, rồi mẹ tôi lẳng lặng thu xếp cho cả nhà kéo về Bùi Chu, không ở Hà Nội nữa.
Tôi nhớ, hồi đó, một buổi sớm lạnh, cả nhà tôi kéo nhau ra bến sông. Giữa những đốm sáng của các cây đèn bão lung linh, với tiếng nước va mạn thuyền róc rách, tiếng người gọi nhau ơi ới, mẹ tôi dẫn tay tôi đi trên tấm ván gỗ rung rinh dưới chân, bước vào khoang con thuyền đinh, một thứ thuyền có mui lớn và những cánh buồm to rộng. Sau khi đồ đạc chất lên rồi, thuyền nhổ neo ra khơi. Chiếc đèn bão treo trong khoang cứ lắc đi lắc lại, làm những vầng sáng thật lãng mạn chập chờn trên vách tre. Tâm tư của đứa trẻ 5,6 tuổi như tôi cứ lâng lâng theo tiếng sóng vỗ lẹt đẹt vào mạn thuyền và những vầng sáng nhòa nhạt trong khoang. Khi mặt trời lên cao, tôi leo lên nóc khoang, ngồi nhìn những đàn chim tung cánh trong nắng sớm hướng về phía mặt trời rực rỡ xa xa. Bỗng dưng, tim tôi như ngừng đập khi nhìn thấy bên bờ sông có dẫy cát vàng trải dài, một đàn ngựa đang tung tăng chạy nhẩy. Một con ngựa bỗng cất cao hai vó trước lên và hí một tiếng dài.. Tiếng hí trong sương sớm thấm vào hồn tôi, hòa vào máu tôi, và ở lại mãi cho đến hôm nay, khiến tôi muốn bật ra các câu thơ..
Về đến Bùi Chu, mẹ tôi cho dọn vào căn nhà đầu tiên của Đại Lộ Phạm Ngọc Chi, ngay sát một nghĩa địa nhỏ, rồi tới sân nhà thờ. Mẹ tôi thuê nhà ở đây làm nơi trung chuyển thuốc lào Vĩnh Bảo. Bỏ hết giang sơn lại ở Hà Nội, mẹ tôi quay sang làm đại lý thuốc lào và đi giao hàng khắp các tỉnh, Nam Định, Phủ Lý, Hưng Yên. Mẹ tôi hồi trẻ gan dạ lắm. Bà buôn đủ thứ. Lên miền ngược mua gỗ cây, cho thả xuôi theo dòng. Về tới bình nguyên, thì chặn lại, bà bán cho chủ gỗ. Có khi bà liều mạng vào vùng Việt Minh, bán đá lửa, thuốc Aspirin là những món hàng quý. Bà cho đục mái chèo ra, nhét đá lữa hay thuốc vào đó, rồi khằn lại, làm cái nghề này mất mạng như chơi.
Điều đáng kể là cũng tại Bùi Chu, tôi đã gặp ma lần đầu tiên. Hôm ấy, các anh chị tôi kéo đi xem phim chiếu ở sân nhà thờ, còn có hai mẹ con ngồi ở ngoài sân, nhìn ra bờ hồ tối thui. Đang ngồi yên lặng, chợt nghe thấy tiếng người gọi ở trong nhà: “Bán cho tôi đồng thuốc lào”. Mẹ tôi cười:
-Lại thằng nào phá đây!
Rồi mẹ tôi kéo tôi đi vào trong nhà. Cầm lấy cây đèn Hoa Kỳ vàng nhỏ, mẹ tôi đi khắp trước sau, cũng không thấy ai. Mẹ lẩm bẩm: “Quái! Thằng nào vừa nói mà đâu mất rồi?” Mẹ tôi lại đi thêm môt vòng nữa, cũng không thấy ai. Chợt, từ cây đàn ghi ta treo trên vách, bỗng bật lên mấy tiếng “từng, tưng, tưng”… Nhìn lại thấy cây đàn vẫn treo đó, mà không có người gẩy, bất chợt tôi rung người. Mẹ tôi thấy tôi sợ, liền nắm chặt bàn tay tôi, nói:
-Để me tìm ra thằng nào, me tát cho nó một cái.
Hai mẹ con đi từ nhà trên xuống nhà bếp, tới cái cầu tiêu cao.. cũng không thấy bóng người nào. Mẹ nói:
-Lạ nhỉ?
Rồi mẹ kéo tay tôi, lúc đó đã run bần bật, ra phía vườn sau có bức tường sát với nghĩa địa, có một cây cao giữa vườn, nghe nói có người treo cổ ở đó.. tới phòng tắm xây ở góc vườn.. Tại cửa phòng tắm, mẹ tôi giơ cao cây đèn vào trong và nói:
-Đây rồi! Thằng nào núp trong này thì biết tay me!
Vừa đưa cây đèn vào phía trong cửa, bất ngờ một cơn gió từ bên trong thổi ra rất mạnh. “Phù…” Cây đèn tắt phụt!
Tôi giật bắn mình, quấn ngay vào chân mẹ. Mẹ tôi lẳng lặng không nói gì, nhưng tôi cũng biết đó là.. ma, vì trong phòng tắm chẳng có bóng người nào cả! Chân tôi như ríu lại, tôi bước không nổi nữa, làm mẹ tôi phải bế tôi lên ra ngoài. Tới cửa bên ngoài rồi, mẹ nói nhó:
-Con đừng nói với đứa nào nhé! Đêm nay chúng nó lại vãi cả ra giường!
Lúc đó, miệng tôi như bị ai nhét giẻ vào nên không nói được lời nào. Đến khuya, các anh chị tôi lục tục về nhà. Tuy bị mẹ cấm, nhưng làm sao mà tôi nhịn mà không kể được. Thế là sáng hôm sau, giường chiếu nào cũng đen xì, ẩm ướt, không có đứa nào có gan mà đi tiểu ở cầu tiêu đằng sau..
Mãi đến sau khi anh cả tôi quất cho mỗi đứa một trận thê thảm thì mới hết tiểu ra giường bởi chúng tôi sợ đòn hơn sợ ma. Anh cả tôi mà đánh thì oằn người.
Trở lại chuyện mẹ khi thầy tôi mất. Một sáng lạnh, có một chiếc xe Traction đen phóng về Bùi Chu. Sau khi nói chuyện với mẹ tôi xong, thì chiếc xe lại vù đi. Mẹ tôi không nói gì, chỉ gọi anh cả tôi thu xếp lên đường về Hà Nội. Chúng tôi ở lại, ngơ ngác. Mấy ngày sau, mẹ và anh trở lại, đưa cho chúng tôi mỗi đứa một chiếc khăn đen đeo vào vòng tay, cho biết Thầy tôi, sau vụ đấu tố, đã mang bệnh nặng và chết rồi.
Từ đó, chúng tôi sống với sự bươn chải của mẹ, một tay nuôi sáu đứa con. Có những hôm, trời mưa làm bùn ngập cả đường tới trên mắt cá, mẹ tôi một tay chống gậy, một tay đỡ bao gạo trên đầu, bì bọp bước về nhà. Mùa đông lạnh quá, mẹ tôi bện một ổ rơm thật lớn cho cả nhà nằm ngủ dưới đất. Sáng dậy, đánh răng bằng muối hay bằng than đen. Thỉnh thoảng, chúng tôi phải ăn cám thay cơm. Mỗi đứa một đĩa cám, lấy thìa đẩy vào mồm và phải bịt mũi vì nếu thở mạnh, cám bay tùm lum.
Thời gian ấy, để mưu sinh, mẹ tôi làm đủ nghề. Mới hơn 30 tuổi, mà mẹ tôi trông già như bà lão. Mẹ tôi hay cho tôi đi theo những chuyến buôn hàng thật xa, có khi đi tầu thủy, có khi đi xe “ca”, loại xe ghế gỗ, đường xóc, bụi bay mù mịt. Có khi đi thuyền, hay lội bộ cả ngày luôn. Tôi còn nhớ mẹ hay làm cơm nắm, cho ăn với tôm. Ăn xong, thì dù ở trong thuyền, tầu thủy, hay xe ca, mẹ vẫn bảo tôi đọc truyện của Tự Lực Văn Đoàn như Khái Hưng, Nhất Linh, Hoàng Đạo, Thạch Lam.. Đọc xong, mẹ cho kẹo hay cho tiền. Và như thế, văn chương, thơ phú đã thấm vào hồn tôi từ lúc nhỏ. Tôi mê nhân vật Dũng, sáng mờ sương, cầm cây đàn bước xuống thuyền trong tiếng sóng vỗ bờ. Tôi mến cô hàng sách, thích cô hàng hoa, thương cô Loan bị đầy đọa.. Từ mẹ tôi và những cuốn truyện ấy, tôi lớn lên trong văn chương và tình thương của mẹ… Cũng vì thế, mà tôi yêu mẹ nhất nhà. Tôi không thể nào quên được những buổi sáng lạnh, hai mẹ con bước đi trong sương mờ, ghé vào một cổng làng, cổng chợ nào đấy, ăn một đĩa bánh cuốn nóng hổi dưới ánh đèn leo lét. Những chuyến tầu thủy chật người, người này nằm gác đầu lên chân người kia, mẹ tôi mở gói cơm nắm ra, trong đó có kẹp một con tôm đỏ, hoặc chút ruốc.. thât tuyệt vời. Cho nên, khi lớn lên, dù mẹ tôi đánh tôi tàn bạo, đánh lần nào lần ấy phải cõng đi nhà thương, hay gọi bác sĩ khẩn cấp đến nhà chích thuốc cho tôi, lúc ấy tay đã “bắt chuồn chuồn”, nghĩa là sắp sang bên kia thế giới, tôi vẫn yêu mẹ. Có lần mẹ tôi rút ngay cái cọc sắt của chiếc giường sắt, vẫn làm nơi mắc mùng, mà cầm cả hai tay quật cây sắt nặng ấy vào người tôi làm tôi té ngửa. Có lần mẹ cầm cây gỗ 1 phân vuông, đánh tôi đến gẫy cây, mẹ chập cả hai cây làm một, đánh tiếp cho tới khi tôi bất tỉnh. Tôi vẫn yêu mẹ. Lý do những lần bị đánh ấy cũng chả có gì là ghê gớm. Hoặc tôi ham chơi về trễ, sau khi cả nhà đã đi ngủ. Hoặc tôi gian, lấy chìa khóa tủ của mẹ tôi, “chôm” tiền của mẹ, đi xem xine. Hoặc tôi đánh lộn với mấy đứa hàng xóm, bắn tên vào mắt nó, suýt mù… Lần tôi không chịu nghe lời mẹ mà đưa võng cho cô cháu cứ lè nhè đòi “chú Tiến đưa võng cơ”, mẹ tôi đánh tôi suýt chết vì nói tôi không nghe lời mà đưa võng cho cháu, mẹ rút cây kẹp sắt vẫn dùng để gắp than trong bếp, đánh tôi đến khi cây sắt đôi kia cong veo…
Đến khi tôi đã học đệ nhị rồi, mẹ vẫn đánh kinh khủng. Có gì đâu? Tôi mê học vẽ, mà học vẽ thì phải vẽ đàn bà trần truồng. Mẹ hét lên: “Đồ ma quỷ! Mày vẽ cái gì mà ma quỷ thế?”. Mẹ xé toạc bức tranh của tôi, rồi đánh túi bụi lên đầu lên cổ tôi. Tôi cũng ham học võ, tuần nào cũng học 6 buổi sáng sớm, 6 buổi tối, học một lúc bốn môn võ: Judo, Aikido, Jujitsu, và Karate. Học võ thì gẫy tay, gẫy chân là chuyện thường. Sút khớp vai, long đầu gối, rớt ngón tay, ngón chân lủng lẳng.. tôi chẳng biết sợ, vì giống tính mẹ, nhưng mẹ không chịu, mẹ xé võ phục của tôi, thấy tôi què, mẹ còn đánh tợn. Một hôm, biết tôi vẫn lén xin tiền chị Hai để đi học vẽ “cái đồ ma quỷ”, mẹ hăm tôi là sẽ đánh vào sáng hôm sau. Sáng sớm, tôi thức dậy sớm, chờ mẹ tôi đi lễ về, tôi kéo chiếc ghế đẩu, không có tựa, ra giữa nhà, và cởi áo may ô ra, ngồi đó và nói:
-Đấy, me đánh đi!
Mẹ tôi thấy tôi thách thức thì điên lên, cầm gậy phang tôi. Mẹ quất một cái, tôi đếm: “Một”, mẹ quất hai cái, tôi đếm “hai”… làm những cây gậy sau càng lúc càng nhanh, càng mạnh, lúc đầu thì quật ngang lưng, sau thì leo lên cổ, đầu.. Đến đầu, thì tôi lăn ra bất tỉnh, xùi bọt mép!
Mẹ đâu biết là tôi giống tính Mẹ mà! Tôi không biết chữ “sợ” là gì. Đêm leo rào vào nghĩa địa, cầu cơ. Ngày chui vào hầm xương người, nhặt đầu lâu ra chơi. Lúc đi học thi Tú Tài thì vào nghĩa trang Bắc Việt, kiếm ngôi mộ xây nào là của thiếu nữ, thì leo lên ngồi, học bài. Học xong, thì ôm mộ ngủ. Nếu thấy cô gái đẹp, thì làm thơ rồi đốt tặng cho hồn ma oan khuất, thương “em chết trẻ quá”… Chờ người ta tảo mộ, thì nhặt ván hòm về đẽo thành hình trái tim và cầu hồn ma lên nói chuyện chơi, có khi nói “yêu” cả ma nữa.
Học võ thì để đánh lộn tưng bừng. Mấy trận đánh lộn ở Xóm Mới, Gò Vấp, Lăng Cha Cả, một mình xông vào giữa đám dao, gậy, mã tấu mà đấm, đá, vật, quật tưng bừng để thân người bị chém ít nhất là 5 vết sẹo, có vết dao nguy hiểm vì bị đâm ngay tìm, nhưng chỉ đến lớp da ngoài thì ngừng lại.
Thế mà không bị đòn sao được! Tôi chịu đòn của mẹ tôi mà không bao giờ nói lời xin lỗi. Chứng nào tật đó. Bị đánh xong lại tái phạm. Nhưng cho đến khi tôi đỗ Tú Một, thì bỏ nhà đi bụi đời hơn một năm. Giao du với du đãng, khi không có tiền ăn, thì đi cướp giật ngoài đường. Thấy cậu ấm nào đi lạng quạng, đeo dây chuyền, hoặc gắn bút máy Pilot ở túi, là tôi xông ra, tay trái nắm lấy dây chuyền hoặc bút, tay phải dọng một cú đấm vào mặt và chửi tục: “Đ.M mày, du đãng hả?” Cậu ấm còn ngơ ngác, chưa hiểu gì đã bị tôi đạp giúi xuống đất, rồi tôi bỏ chạy thục mạng vào mấy con hẻm ngoằn ngoèo Đa Kao, có thánh cũng không rượt kịp. Cầm “chiến lợi phẩm”, tôi đi vào tiệm cầm đồ quen ở Hai bà Trưng, đổi lấy tiền đi mua bánh mì, có “may dô ne”, và ngồi ăn ở góc đường nào đó. Đêm ngủ vỉa hè, hay dưới gầm xe đò, có khi leo lên xích lô của ai để ngoài đường… Cuộc đời du đãng của tôi đầy tội lỗi, gái giếc, cờ bạc, chỉ không hút xì ke mà thôi.
Rồi cũng có ngày thay đổi. Tôi được người anh họ cho đi dậy học ngoài tỉnh, được một niên học.. Mẹ tôi nghe tin, tìm đến, khóc lóc buộc tôi về. Nhưng chỉ được vài ngày, tôi lại lẳng lặng xách túi ra đi, vừa đi, vừa nhìn lại nhà Mẹ mà khóc…Vừa nhớ mẹ, vừa thương mẹ, cũng vừa ghét mẹ vô cùng.
Và cứ thế, tình mẹ con lên lên, xuống xuống như thủy triều, nhưng khi tôi trở thành thầy giáo, rồi đi lính, biệt phái về hành chánh, rồi làm Giám Đốc một hãng tư, tôi vẫn là đứa con duy nhất lo cho mẹ. Còn các anh chị tôi chạy tản bốn phương. Ai cũng sợ các câu nói “chết cây, gẫy ngành” của mẹ.
Cuối cùng, sau khi sang Mỹ, tôi cố ở với Mẹ môt thời gian vài tháng, rồi “chứng nào tật nấy”, mẹ con lại cãi nhau, và mẹ tôi đi “share” phòng ở môt mình. Hôm đó, nghe mẹ nói đau bụng, tôi vội chở mẹ đi khám bệnh, và đau đớn khi nghe bác sĩ nói: “Cụ chỉ còn sống được 6 tháng nữa là cùng. Cụ bị ung thư dạ dầy đến giai đoạn chót”.
Tôi đưa mẹ vào bệnh viện Fountain Valley, ở đây, tôi chỉ có thể thăm mẹ vào buổi chiều sau khi đi làm về. Mấy đứa cháu con ông anh tôi cũng thay phiền vào thăm bà nội. Nhưng vì cô đơn suốt ngày, mẹ tôi muốn về Việt Nam để có người thân chăm sóc trước khi chết. Nhà tôi còn hai bà chị ở lại Việt Nam và nhiều đứa cháu họ.
Tôi tiễn mẹ ra phi trường và kiếm người đi cùng, nhờ vả họ coi chừng giùm mẹ tôi khi bay. Trong khi chờ bay, Mẹ tôi không đổi sắc, vẫn nói chuyện bình thường với con cháu. Đến khi người ta đưa mẹ vào phòng cách ly, tôi chỉ còn biết gào lên hai tiếng: “Me ơi!” cuối cùng khi bóng mẹ khuất sau cánh cửa.
Mẹ tôi mất đi, nhưng những kỷ niệm hạnh phúc của tuổi thơ bên mẹ không bao giờ tàn trong tôi. Me ơi! Con yêu me nhiều lắm, Me biết không?
Chu Tất Tiến.
Mẹ tôi kém Thầy tôi 30 tuổi. Thầy tôi sinh năm 1890, Mẹ tôi sinh năm 1910. Thầy tôi cưới mẹ tôi sau khi Mẹ Cả, vợ trước của Thầy tôi mất, cho nên người chị Cả cùng Cha khác Mẹ với tôi chỉ kém Mẹ tôi có vài tuổi. Mẹ tôi là người phụ nữ tuyệt vời, suốt cuộc đời làm Vợ và làm Mẹ, Mẹ tôi cư xử rất đúng mực với gia đình chồng và hay nhường nhịn các chú, thím tôi về mọi phương diện. Khi Bà Nội tôi chia ruộng vườn, nhà cửa cho Thầy tôi và các Cô, Chú tôi, mẹ tôi luôn chọn phần nào kém nhất, mặc dù Thầy tôi là anh Cả trong gia đình.
Khi tôi hỏi “tại sao Me lại chọn cái gì kém nhất?”, Mẹ tôi bảo: “Me là chị Cả nhưng lại kém tuổi hơn hết, các chú, các cô coi thường, nên Me hay nhường, kẻo họ lại nói này nói nọ!”
Vì đức tính chịu đựng và nhường nhịn như thế, Thầy tôi nể Mẹ tôi lắm, và để bà sắp xếp mọi việc trong ngoài, cai quản một dinh cơ bề thế, có thể nói là một trong những nhà giầu nhất tỉnh Hà Đông hồi đó, với hàng trăm trâu bò, một đàn gà, vịt nhiều đếm không xuể và môt chuồng ngựa, trong đó có một con dành cho môt anh lực điền chuyên ôm chúng tôi trên yên ngựa, phóng đi chơi. Nhà tôi hồi đó có nuôi một anh phu xe kéo, để kéo Thầy tôi đi đánh tổ tôm nữa. Vì nhà tôi giầu thế, nên dân làng nể mà bầu Thầy tôi làm Tiên Chỉ, tương đương với chủ tịch hội đồng làng, chẳng làm gì cả, chỉ ngồi trên trước mỗi khi có tiệc tùng, ăn nhậu. Do đó, người ta quen gọi Thầy tôi bằng “Ông Chỉ”, và Mẹ tôi là “Bà Chỉ!” Tên này được gọi mãi cho đến khi Mẹ tôi mấ
Mẹ tôi hồi xưa đó rất phục tùng gia đình chồng, nhất là chịu đựng bà Nội tôi, người mà tôi chưa hề biết mặt, chỉ nghe nói là tính nóng như lửa. Nghe kể là nhà bà tôi hồi đó có nuôi nhiều người làm lắm, mỗi khi có người làm nào kiếu ốm để nghỉ bệnh thì bà tôi mang ngay một cái bát lớn đến đầu giường người bệnh, và vén váy ngồi xuống để tè ra bát, đưa cho người bệnh uống, và bảo:
“Mày uống hết bát này là khỏi!”
Thế là người bệnh kinh hãi quá, vội chồm dậy, chạy bán sống bán chết, vừa chạy vừa gào lên:
“Thôi, con khỏi rồi, bà ơi!”.
Bà tôi dữ tính như vậy, mà mẹ tôi chịu được, thế mới tài. Sau đó, vì Việt Minh đến, đấu tố Thầy Mẹ tôi, chút nữa thì giết cả Thầy Mẹ tôi, nhưng nhờ mấy người làm trung thành giúp cho nhà tôi trốn được, chạy về Hà Nội, mua một căn nhà lớn ở phố Khâm Thiên, hai tầng, có cầu thang bọc tay bằng đồng ở giữa nhà, tỏa ra hai bên hành lang trên lầu, đầu cầu thang bên dưới có một cục đồng to vàng bằng quả bưởi, nơi cậu ấm Út là tôi, vẫn đứng vịn vào đó, bập bẹ: “Ph..ơ.. phơ.. phở!” để chị Vú vội chạy đi kiếm cho cậu Út một chén phở ngay.
Tưởng là mọi chuyện êm đẹp, giầu sang mãi, nhưng chỉ vì tính cương quyết của Mẹ tôi, mà một hôm, gia đình ly tán, đang giầu thành nghèo rớt mùng tơi. Tôi nhớ một hôm Mẹ tôi đang ngồi sập gụ, hút thuốc lào, thì một người làng từ xa đến, nói cái gì với Mẹ tôi đó, và đưa cho Mẹ tôi một chai mật ong rất quý, Mẹ tôi không nói gì, cầm cái chai mật ong ném vào tường “chát” một cái, mật đổ tung tóe ra nhà. Sau đó một thời gian ngắn, Mẹ tôi thu xếp đồ đạc, kéo cả nhà về Bùi Chu! Khi lớn lên tôi mới biết đó là tin ngắn không tốt về Thầy tôi, hình như là về người con trai của Thầy tôi với một bà Mán ngày xưa ấy... Giai đoạn này, thì tôi lờ mờ, lẫn lộn, vì hồi đó còn nhỏ quá, lẫn lộn giữa thời gian Thầy Mẹ tôi bị đấu tố, bị treo bản án “Nợ Máu với Nhân Dân” ở Hà Đông, rồi trốn được, chạy loạn, tản cư, rồi về Hà Nội như thế nào thì tôi không rõ, chỉ nhớ một điều là khi chạy trốn Việt Minh, Mẹ tôi địu tôi đằng sau, cột thật chặt, rồi chạy lúp xúp dưới ruộng.
Thỉnh thoảng Mẹ lại với tay ra sau, kéo đầu tôi xuống kẻo bị trúng đạn mất đầu! Còn hai chị tôi, được môt người lực điền khỏe mạnh gánh hai bên quang gánh, chạy theo. Anh Tư tôi chống cái gậy nhỏ, chạy trước cùng với Anh Hai, Chị Ba của tôi. Thầy tôi chạy sau cùng. Mẹ tôi đôi lúc phải gào lên kêu Thầy tôi và anh Tư tôi đi xuống ruộng, an toàn hơn, vì Thầy tôi và anh Tư tôi cứ leo lên trên mặt đường mà đi lúc đó súng đạn hai bên tùm lum, súng Tây, súng Viêt Minh bắn nhau loạn cào cào… Trốn được Việt Minh và thoát cảnh bị đưa ra sân nhà để bị bắn hoặc bị chôn dưới đất cho trâu kéo cầy qua đầu, nhưng Thầy tôi lâm bệnh nặng, gần như lãng trí, đi đâu đó rồi chết ở Hà Nội. Tôi nhớ hôm đó ở Bùi Chu, chợt có một chiếc xe Traction đen tuyền lái về đậu ngay trước cửa nhà tôi, người tài xế gặp Mẹ tôi nói nhỏ gì đó làm Mẹ tôi biến sắc, gọi anh Hai tôi lại, thầm thì cái gì đó, rồi hai người vơ vội ít quần áo, lên xe đi với người kia. Mẹ tôi chỉ kịp dặn lại:
“Mấy đứa ở nhà, Me đi ít hôm rồi về!”.
Vài ngày sau hay bao lâu thì tôi không nhớ rõ, chỉ biết Mẹ tôi và anh tôi về nhà, mặt buồn bã. Mẹ tôi bảo:
“Thầy mất rồi!”
Anh Hai tôi đưa cho mỗi đứa một cái băng tang đen đeo vào tay. Còn Mẹ tôi tự tay vòng một vòng vải đen vào cái mũ đội đầu của tôi. Tự bấy giờ, không khí gia đình nặng hẳn đi, chẳng ai nói với ai một lời. Năm 1950, Mẹ tôi dẫn cả nhà ra Hải Phòng, vì khu Bùi Chu – Phát Diệm đã bắt đầu có chiến tranh với Viêt Minh, không còn an toàn nữa. Tôi nhớ có hôm Việt Minh tấn công vào Bùi Chu, súng đạn mù trời, tôi nằm bẹp bên núi đá Đức Mẹ, ngó mấy người cầm súng chạy tới chạy lui, khiêng thương binh, khiêng xác chết giữa tiếng “cắc bọp” của mấy cây súng thời chiến tranh thứ nhất. Thỉnh thoảng có tiếng đại bác của đồn Tây gần đó vút qua đầu “vèo..èo.. ầm”. Đôi khi tôi nhìn thấy xa xa lửa nháng lên, vàng khè…
Tới Hải Phòng, Mẹ tôi thuê nhà ngay ngang hông nhà thờ lớn, muốn đi lễ chỉ cần chui qua một cái khung nhỏ đục qua tường nhà thờ là bước vào sân nhà thờ liền. Nhà tôi có một cái cổng gỗ, có khóa xích xộc xệch. Một hôm đi học về thấy cổng khóa, mà phía bên dưới có một khoảng trống nhỏ, tôi chui vào, nhưng không ngờ chỉ lọt cái đầu còn mình thì kẹt phía ngoài, tôi hoảng quá, vừa mếu máo vừa gọi người ra mở cổng. Mẹ tôi ra mở cổng, còn cốc vào đầu tôi một cái rõ đau. Ở đây môt thời gian, Mẹ tôi lại đổi nhà, thuê môt phòng phía sau môt nhà ngay mặt đường lớn. Nhà có cái cầu tiêu nổi, có mấy bậc bước lên. Phía sau tường và bên dưới là một lỗ trống cho người đến lấy phân đi tưới ruộng.
Vì hệ thống cống rãnh ở Hải Phòng hồi đó không có nên mỗi lần mưa lớn, nước ngập ngoài đường cả nửa thước tây, vào cả trong nhà dù nhà đã xây nền cao hơn mặt đường. Lũ trẻ chúng tôi cứ chờ mưa ra nhào ra đường bơi lổn nhổn giữa những rác rưởi lềnh bềnh và .. phân người cùng những con giòi trắng muốt trôi từ thùng phân phía sau nhà ra trước. Dơ bẩn như vậy mà chúng tôi vẫn khoái cho đến khi Mẹ tôi lôi tôi về, cho mấy cái tát đỏ cả má, tôi mới ngừng bơi trên con sông đường phố.
Rồi Mẹ tôi vào trong Nam, đi buôn gì thì tôi không rõ. Chỉ biết là khi về, Mẹ tôi mang về mấy món lạ nhưng ngon tuyệt: xoài cát, xoài tượng, măng cụt, mãng cầu và một trái sầu riêng! Tôi nhớ trái sầu riêng đã được Mẹ tôi cất trong tủ, nhưng mùi của nó bay qua cả nhà bên cạnh, qua cái sân trống giữa hai nhà với nhau làm mấy người hàng xóm đi qua, ngửi ngửi:
“Nhà này đi ỉa trong phòng hay sao mà thối quá vậy?”
Chúng tôi ở Hải Phòng hai năm thì di cư. Khi đến Saigon, Mẹ tôi không đi theo mấy ông cha để về Hố Nai, hay Gia Kiệm mà dọn ngay về Bình Đông, rồi Vườn Lài, rồi Khánh Hội, vì Mẹ tôi đã từng vào Nam trước rồi, nên quen đường xá. Sau cùng, Mẹ tôi mua một căn nhà ở Trương Minh Giảng, khu Vườn Xoài. Gọi là khu Vườn Xoài nhưng có lẽ chí có mình nhà tôi mới có một cây xoài to khổng lồ trước sân, mỗi mùa có trái, xoài treo tòng teng trông vô cùng đẹp, tôi lấy dàn thung bắn xoài, bị Mẹ tôi tát cho sưng mặt lên, nên bỏ bắn thung, mà đợi Mẹ đi vắng, thì trèo lên cây ngồi ..đớp! Với tính quán xuyến, Mẹ tôi không để đất trước nhà bỏ không, Mẹ tôi trồng hoa huệ đế bán. Hoa không lên mạnh, Mẹ tôi bỏ, trồng hoa dong, có lá đo đỏ, nụ hoa vừa hồng vừa vàng, mà trong ruột hoa có sương đọng rất ngọt, tôi cứ dí miệng vào hoa, húp lấy những giọt sương đọng mà suýt xoa: “Ngọt đã đời”!
Nghề trồng hoa không khá, Mẹ lại bỏ, chuyển sang xay bột sắn, rồi làm bánh quế…Chúng tôi phải xúm vào phụ Mẹ làm đủ thứ nhưng chẳng đi đến đâu. Rồi đến lúc gia đình gặp họa. Mẹ tôi làm nghề vay mướn, nghĩa là lấy hết tiền nhà cho vay, không đủ, thì đi bảo lãnh cho người vay. Không dè, bị một gia đình thân thiết kia bịp lừa hết tiền, Mẹ tôi tá hỏa tam tinh, phải bán nhà đi trả nợ đậy, rồi từ Vườn Xoài, chạy lên Tân Sa Châu, gần Lăng Cha Cả, rồi sau lại về Xóm Mới, nghĩa là đi xuống từ từ… Vì bị thiếu hụt, nợ nần chồng chất, mà con cái lại bỏ đi hết, chỉ còn mình tôi, nên Mẹ tôi giáng xuống đầu tôi những cơn giận qua những trận đòn thừa sống thiếu chết.
Tôi chán nản, bỏ đi bụi đời, làm thằng du đãng, cướp giật qua ngày để sống. Đôi khi đói cả 3 ngày liền, hoa mắt, xỉu giữa đường. Một lần xỉu tại khu chợ Bàn Cờ, gần nhà anh Hai tôi. Một lần xỉu ngay mặt đường Thoại Ngọc Hầu gần ngã ba Ông Tạ. Có người tốt bụng dựng tôi lên xoa dầu cù là cho tôi tỉnh dậy để lại lang thang giữa chợ đời với đôi giầy gần bung gót. Đói và khát như thế, nhưng tôi nhất định không về với Mẹ hay anh chị vì tự ái, nhưng lại lết đến chỗ các ông anh bạn của anh Hai tôi. Biết tôi đói, các anh B., anh T., anh Th… đưa tôi đi ăn, đi xem xi nê, rồi dúi cho tôi vài trăm. Môt ông bạn anh Hai tôi là họa sĩ làm ở USIS, thấy cái mặt dài ngoằng của tôi đến, thì cười:
“Tiến đấy à! Chờ anh chút nghe! Anh vẽ xong cái này, anh em mình đi uống cà phê!”rồi anh đưa tôi vào Câu Lạc Bộ của Mỹ, kêu cà phê cho tôi xong, thì dúi cho tôi môt nắm tiền vào túi quần. Các bạn của anh tôi rất tốt, đã giúp tôi sống qua ngày. Trên hết, hai ông anh họ của tôi, anh T. và anh Kh. đã giúp tôi vượt qua cơn khó khăn bằng những đồng tiền hiếm hoi của họ. Hai ông anh này, là thầy giáo, lương ba cọc ba đồng, nhưng có đồng nào lại dúi cho tôi, hoặc đưa tôi đi ăn bánh mì, khi nào cạn tiền, thì cho tôi ăn cháo trắng với muối ở chợ! Anh T. có cái đồng hồ vàng, dúi vào tay tôi:
“Mày đem cái này đi mà cầm tại tiệm cầm đồ. Lấy tiền ăn bánh mì!”
Anh có một cái áo vét duy nhất, cũng nhường cho tôi và bảo tôi đi cầm luôn. Tôi cầm áo của anh mà nước mắt tuôn trào… Điều cảm động nhất là các anh khuyên nhủ tôi:
“Mày phải biết trả thù đời, nghe chưa! Mà trả thù hay hơn hết là học. Mày phải có bằng đại học thì mới sống được ở đời! Lúc đó mày tha hồ trả thù những đứa độc ác, những ai hãm hại mày..”
Tôi nghe lời các anh, và cố học. Không có tiền mua sách, tôi đến nhà bạn mượn sách và chờ đến tối, tôi ra ngoài đường, ngồi dưới đèn đường mà học như điên, kệ mẹ kiến cắn sưng mông, kệ mẹ dế cạp, giun bò vào ống quần. Tôi cứ đọc bài trong những giọt nước mắt rơi xuống ướt nhòe nhoẹt cả trang giấy. Rồi nộp đơn xin thi Thí Sinh Tự Do, không có trường cấp nào cả. Rồi đậu đạt từ từ, và đi dậy Trung Học đệ nhất cấp (lúc chưa xong bằng Đại Học), từ Saigon ra Sa Đéc… vừa làm vừa học, đời tàn tàn đi lên…
Trong khi ấy, Mẹ tôi vì nhớ tôi quá, hỏi thăm khắp nơi, và khi biết tôi dậy ở Sa Đéc, bà mò ra tới nơi, khóc lóc kêu tôi về.
Chịu không nổi với sự khóc kể của Mẹ, tôi theo bà về, nhưng chỉ được vài ngày, là Mẹ con lại hục hặc với nhau, môt buổi sớm mai, khi Mẹ còn đang ngủ, tôi lẳng lặng xách gói ra đi, vừa đi vừa ngoái lại nhìn vào căn nhà Mẹ mà khóc nức nở!
Cuộc đời vô định của tôi cũng từ từ ổn định, làm nhiều việc, từ lương thấp đến lương cao, cho đến khi cứ nghe tin Việt Cộng giật mìn thường dân, Việt Cộng pháo kích thường dân.. tôi nổi điên lên, tình nguyện nhập ngũ, nhưng không nói cho Mẹ biết. Mãi cho đến khi tôi ở Trường Sĩ Quan Thủ Đức một thời gian rồi, tôi mới báo cho Mẹ hay. Mẹ tôi lên, lại khóc lặng lẽ. Tôi ôm vai Mẹ, cũng nghẹn ngào:
“Me đừng lo! Chả có gì đâu! Con đi lính vài năm rồi về thôi.”
Lời hứa này chả có giá trị gì, vì tôi đi biệt luôn. Lại tình nguyện thi tuyển sang Mỹ thụ huấn quân trường Hoa Kỳ, tốt nghiệp Thiếu Úy Lục Quân Mỹ, rồi về làm Sĩ Quan cán bộ. Được hơn 2 năm, với tính ba gai, du đãng, tôi đi tù vì tội chửi ông Thiếu Tá Sĩ Quan Tiểu Đoàn Trưởng cứ cúc cung nịnh Mỹ:
“Ông ăn c. Mỹ rồi khen nó thơm hả?”
Ông Tiểu Đoàn Trưởng nổi điên, cho hai ông Quân Cảnh lái xe díp đến bắt, tôi cũng điên tiết, rút súng ra, lên đạn, chĩa vào ông Quân Cảnh, hét lớn:
“Đ.M. đứa nào tiến gần lại, tao nổ súng, thì vợ con mày khóc hết nước mắt!”
Hai ông kia thấy súng lên đạn thiệt liền de xe cái vù, bỏ đi luôn. Tôi vác balô, súng colt lên gặp Trung Tá Liên đoàn Trưởng, trả súng, và xin ra mặt trận trong vòng 24 giờ. Ông Liên Đoàn Trưởng tốt bụng, khuyên nhủ tôi rất dịu dàng, tôi đành tuân lệnh, chui vô tù nằm chung với lính, lãnh bản án 8 ngày tù trọng cấm. Trở lại làm Sĩ Quan Cán bộ, nhưng tôi chán, nên tình nguyện xin đi học Đại Học Chiến Tranh Chính Trị. Làm bài thế nào lại đỗ Thủ Khoa khóa 12 Sĩ Quan Căn Bản CTCT! Trường cho nghỉ lè phè 8 ngày chờ làm lễ, nhưng vì nhớ vợ quá, nên một buổi sáng sớm tinh mơ, tôi vén rào, chui lỗ chó của Trường, (lúc đó đã mang lon Trung Úy!). chạy lẹ ra bến xe đò, dọt về Saigon thăm vợ, bất chấp Việt Cộng vẫn ra chặn đường ở đèo Blao vào buổi sáng Bẩy ngày sau, khi lên trình diện thì thấy bảng danh sách tốt nghiệp thay đổi. Tên tôi đang đứng đầu, bị giáng xuống hạng 3. Nhà văn Thiếu úy Dương Hùng Cường tức Dê Húc Càn học chung lớp với tôi, nhìn tôi lắc đầu:
“Chịu cậu thiệt! Lìều quá mạng!”
Về lại trường Thủ Đức, vì điểm tốt nghiệp khá cao, nên tôi được bổ làm Trưởng ban Chiến Tranh Chính Trị kiêm Trưởng ban An Ninh, kiêm Quản Lý Hội Quán Sinh Viên. Làm được 3 năm thì chán luôn đời lính quân trường, không có cơ hội lao vào mặt trận, nên lại xin thi về trường Quốc Gia Hành Chánh vừa lúc có giấy thăng thưởng lên Đại Úy. Sau khi biết chắc là đã đậu vào trường, tôi từ chối không nhận lon mới để được biệt phái. Khi tôi thực tập tại Tỉnh Gia Định xong, thì cũng là lúc Saigon đứt phim vào năm 1975.
Đi tù gần 6 năm. Mẹ tôi lên thăm có 1 lần trong trại tù. Bà không nói gì, chỉ đưa cho tôi mấy gói khoai khô, và lại khóc.
Lúc đó, bà đã dọn về Bảo Lộc, trồng trà. Một hôm, có hai tên công an đến nhà, hoạnh họe:
“Nhà bà này có lính ngụy phải không?”
Mẹ tôi tỉnh bơ:
“Nhà tôi chả có lính ngụy nào cả!”
Hai tên công an trừng mắt:
“Tôi nghe nói bà có mấy đứa con làm lính ngụy mà!”
Mẹ tôi chỉ nhún vai:
“Tôi nói là không có lính là không có lính! Tôi chỉ đẻ ra 3 thằng con trai, đều làm Sĩ Quan Cộng Hòa cả! Nhà tôi không có mả lính ngụy!’
Mấy tên kia thấy gặp phải bà già trầu, khó nuốt, liền bỏ đi.
Một lần, bà lên phường xin giấy phép về Saigon thăm tôi lúc bấy giờ đã được trả tự do, ngồi chờ mãi mà mấy tên công an cứ đú đởn với nhau, không thèm tiếp ai hết. Bà tưng tửng nói lớn:
“Tôi chán ông Trời quá, không cho tôi trẻ lại vài chục tuổi, để tôi đẹp như mấy cô kia, thì được tiếp liền. Tôi bây giờ già rồi, nên ngồi chờ mãi mà chả có ma nào thèm để ý!”
Tên công an làm giấy tờ, nghe bà cụ nói to quá giữa đám đông, bèn sửa quần áo lại, và mời Mẹ tôi vào ngay.
Về Saigon gặp tôi, nghe nói tôi sắp vượt biên, Mẹ tôi bảo:
“Con đưa quần áo, đồ ăn khô cho me giữ, me mang đi, không đứa nào hỏi. Con đi tay không thôi.”
Tôi nghe lời, đưa Me tôi giữ hết đồ đạc, còn vợ chồng tôi và hai đứa con đi tay không, ra Vũng Tầu. Vượt biên không thành, phải lội nước, ướt như chuột lột, vợ chồng và con cái đang lúng túng không biết làm sao mà mua vé về Saigon được, với hàng người dài ngoằng. Mẹ tôi bảo: “Để Me!”
Rồi bà tàn tàn xông lên trước hàng người rồng rắn. Một tên bộ đội thấy bà ngang ngược, liền giơ tay chặn lại:
“Này! Bà kìa! Bà quay trở lại, xếp hàng!”
Mẹ tôi trợn mắt, mắng ngay:
“Mày câm cái mồm mày đi! Biết mẹ mày là ai không?”
Tên bộ đội thấy bà mắng to quá, thì sợ, tưởng bà là một bà mẹ Bắc Kỳ 75, vội đứng im. Bà tiến thẳng tới quầy vé. Một tên cán bộ đang đứng xoát vé, thấy bà đi tới, cũng giơ tay cản và quát lớn:
“Bà này! Ra sau!”
Mẹ tôi trừng mắt nhìn thẳng vào nó, cũng quát lớn:
“Mày biết cái thân cái phận của mày đi! Câm mồm! Bà lại vả cho một cái vào mặt bây giờ!”
Tên kia nghe nói bị “vả vào mồm”, hãi quá, vội đứng nép sang một bên. Bà tỉnh bơ, chìa tiền ra cho người bán vé: “Cô bán cho tôi 5 cái vé!”
Cô bán vé cũng nghĩ là gặp tay dữ từ Bắc vào nên lập cập xé ngay 5 cái vé đưa cho bà! Thế là chúng tôi về Saigon thoải mái, nếu không có bà, chắc chúng tôi đã kẹt lại Vũng Tầu không biết đến bao giờ.
Về nhà chị tôi ở mặt tiền, ngay gần chợ Tân Bình, gặp lúc có người em họ xa bên họ hàng của Mẹ tôi, làm Đại Tá Việt Cộng và một chú em con bà Dì, làm Bác Sĩ từ Hải phòng vào chơi. Suốt bữa ăn, Mẹ tôi ngồi nghe thằng cháu Việt Cộng kể chuyện Hải phòng ưu việt như thế nào, Mẹ tôi chỉ nghe, nhưng bất ngờ, bà đứng dậy chỉ tay ra đường, về phía đối diện có những căn nhà hai tầng bề thế, mà hỏi:
“Mày có thấy Bác Hồ của mày xây được mấy căn nhà như thế kia cho dân không? Bao nhiêu năm “phỏng giái” ở ngoài Bắc, bác Hồ của mày chỉ dựng được mấy cái lều rách! Chỉ nói láo như Vẹm!”
Thằng em họ Đại Tá Việt Cộng của tôi đỏ mặt, đứng dậy và đi luôn một mạch, không bao giờ trở lại. Sau này, tôi cũng không nghe ai nhắc gì về tên này nữa.
Mẹ tôi vốn thù Việt Minh từ khi chúng nó cướp tài sản của Bà, còn mang bà ra đấu tố chỉ vì bà giầu có. Sau 75, bất đắc dĩ, bà phải nhìn mặt chúng nó, cho nên suốt cuộc đời sau này của Bà, Mẹ tôi không bao giờ về thăm quê nhà ở Bắc. Họ hàng ở Bắc có vào thăm bà thì thăm chứ bà không hề có ý định trở lại thăm họ cho đến khi bà mất.
Ngày hôm đó, tôi đang đi làm, đột nhiên tôi thấy khó chịu quá, lòng bồn chồn như lửa đốt. Chịu không nổi, như có thần giao cách cảm, tôi nhấc điện thoại lên, gọi về Việt Nam, và hỏi ngay bà chị tôi:
“Me mất rồi phải không?”
Chị tôi nghẹn ngào:
“Me mất rồi. Hôm nay, cách đây mấy tiếng!”
Đó cũng là lúc mà tôi thấy tim tôi đập loạn, đầu óc lùng bùng. Tình mẹ con trong tôi đã mách cho tôi biết lúc bà ra đi. Đêm hôm đó, ở Westminster, đang ngủ, đột nhiên tôi thấy lạnh toát toàn thân. Tôi vùng dậy, nói lớn:
“Me về!”
Nhìn chung quanh, bóng tối vẫn đen thẫm, nhưng tôi có cảm giác là Mẹ tôi đang nhìn tôi, đứa con út ba gai khó dậy, nhưng thương Mẹ nhất nhà.. Me ơi!
Chu Tất Tiến.
Posted by sontrung at 8:40 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
BÙI MỸ DƯƠNG * ÂN NGHĨA
ÂN NGHĨA
BÙI MỸDƯƠNG
Được sinh ra và sống trên cõi đời này là đã hưởng ân huệ của Trời đất, của biết bao nhiêu người và cơ hội.
Ơn cha, nghĩa Mẹ, công Thầy.
Ba công đức ấy, sánh tày biển đông.
Câu thơ trên diễn tả công ơn cao dầy của Cha Mẹ và Thầy Cô giáo: Cha Mẹ tạo ra hình hài, nuôi dưỡng và dẫn dắt vào cuộc đời và Thầy Cô giáo ươm xanh vườn trí thức. Câu ca dao có từ ngàn đời ca ngợi công sinh thành, dưỡng dục bao la như Trời biển, như núi cao, như suối nguồn . Công Cha như núi Thái-Sơn, Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chẩy ra. Mẹ là máu là xương thịt, đùm bọc chăm bẵm, thương yêu không thể rứt bỏ. Cha sẵn sàng chịu mọi gian khổ, nuôi dậy lo cho con vào đời. Bổn phận làm con nhớ công sinh thành, nuôi dưỡng của Cha Mẹ. Ơn dưỡng dục một đời con ghi tạc,Nghĩa sinh-thành trọn kiếp mãi không quên. Sống ở đời biết ơn sinh thành, dưỡng dục, công ơn Cha Mẹ bao la dù hiếu thảo cách mấy cũng khó đền đáp. Nói về công ơn của Thầy Cô giáo, người khai tâm mở trí để thành người hữu dụng.
Không Thầy đố mày làm nên. Thầy Cô giúp đào luyện trí thức làm người, muốn thành công trên đường đời phải cần sự dậy bảo: Phấn trắng cho em kiến thức vào đời, Bảng đen giúp em nhớ cội nguồn cuộc sống. Chúng ta đã được giáo dục trong xã hội nhân bản luôn trọng nghĩa tình và không bao giờ quên những người ban ơn là Cha Mẹ và Thầy Cô giáo. Chúng ta thành công và có cuộc sống ngày nay đã phải trải qua những chặng đường học hỏi từ trường học và trường đời. Thầy cô luôn là điểm tựa, Để chúng em, vững bước mai sau.
Nhớ lại những ngày đã qua, Cha Mẹ nuôi dưỡng từ lúc thành bào thai trong bụng, rồi được mang kiếp người, tiếng khóc đầu đời và bước chân đầu tiên. Lớn lên bằng sự yêu thương của gia-đình, nhưng tiến vào đời thì trường học là nơi đào luyện trí dục, đức dục để thành người ích dụng và lương hảo. Trường tiểu học Trình-Phố nơi khai tâm mở trí. Buổi học đầu tiên được Mẹ âu yếm dắt con đến trường, lo lắng khi phải chia tay Mẹ, để cùng các bạn vào một xã hội thu nhỏ. Tâm trạng, cảm giác bồi hồi, ngày khai trường đầu tiên của một cô bé, cậu bé mà nhà văn Thanh-Tịnh đã diễn tả. Thầy Ngô duy Châu hướng dẫn lớp năm ( lớp 1 ngày nay) đón chúng tôi từ tay các bà mẹ, ôi bao khó khăn dậy dỗ để biết đọc, biết viết, làm toán.
Cảm giác kỳ diệu từ đó bắt đầu một quãng đời học-sinh tuyệt vời, kỷ niệm đẹp không thể quên của thời thơ ấu. Thầy cầm tay viết i, tờ.. Dạy con đạo lý, sống cho ra người. Cha Mẹ cho vóc dáng làm người, còn học vấn công Thầy Cô dậy dỗ. Bà giáo Huyến, cô giáo Vỵ và thầy Truật tiếp tục khai mở tâm trí nào tập viết từng câu văn, kể chuyện, đọc những bài lịch sử, địa lý, khoa học, công dân giáo-dục, lũ học sinh nhỏ bé chúng tôi biết nguồn gốc dân Việt. Biết hãnh diện về những anh thư, anh hùng của dân tộc. Địa lý đất nước tôi hình thể đẹp, bờ biển, con sông, rặng núi, đồng bằng bát ngát đã sống cùng dân tộc. Khoa học, vệ sinh cho khái niệm về sự tiến triển, khai phá, làm uộc sống lành mạnh.
Rời làng quê lên Hà-Nội tiếp tục học trường Lý thường Kiệt, cô Nguyễn Liên Dung, bà Nguyễn thị Thơm đã cho tôi hoàn tất với bằng Tiểu học (certificate of primary education).
Bước đầu tiên trong tuổi thơ bỡ-ngỡ,
Từ mái trường, bè bạn với Thầy Cô.
Lớp nhất (5) trường tiểu học Lý thường Kiệt ( Sinh Từ), bà giáo Nguyễn thị Thơm
Nhờ công ơn các Thầy Cô giúp tôi bước vào trường trung học một cách dễ dàng. Trường trung học Trưng-Vương ngôi trường nữ duy nhất mang tên hai bà, hai vị Anh Thư của dân tộc Việt. Vì thời cuộc ngôi trường nổi tiếng đã di cư vào miền Nam tiếp tục lo cho đàn con cháu, căn bản học vấn và đạo đức. Bẩy năm trung học, ôi ! bao công ơn của các Thầy Cô. Phần lớn các Thầy Cô tốt nghiệp tại các trường Đại học, Sài-Gòn, Huế và Đà-Lạt. Bộ giáo dục phân phối Thầy Cô giáo theo nhu cầu của mỗi trường sở. Triết lý và mục đích của giáo dục là đào tạo một lớp người có học vấn, có khả năng, chuyên môn làm nền tảng cho mọi hoạt động, tạo con người cho xã hội. Thầy cô giáo đã đóng góp vào việc xây dựng quốc gia và sự nghiệp vững chắc. Sau khi nhận được sự giáo dục, người học trò sẽ phát triển toàn diện cá nhân theo bản tính tự nhiên, năng khiếu, tinh thần quốc gia, hoàn cảnh xã hội. Tôi nhớ mãi những ngày còn đi học, Nhớ Thầy Cô và nhớ mái trường xưa ...
Công ơn kia biết nói mấy cho vừa. Trường Trưng Vương, đứng đầu ban giám đốc là bà hiệu trưởng Nguyễn thị Hợp mà chúng tôi quen gọi là bà Tăng xuân An, bà giám học Nguyễn thị Phú, bà tổng giám thị Vũ thị Nguyệt Minh. Ban giám đốc một trường nữ trung-học, trọng trách thật nặng, ngoài điều hành truyền bá học vấn còn phải lo trật tự và đạo đức. Các nữ sinh mai này sẽ là những công dân có học vấn, là các bà mẹ tháo vát và đức hạnh. Ơn các Thầy Cô đã hết lòng chăm chút cho lũ chúng tôi ra đời thành người hữu dụng . · Pháp văn: cô Nguyễn thị Hồng, Nguyễn thị An, Phạm kỳ Thu, Nguyễn xuân Đào, thầy Đàm sĩ Hiến.
Anh ngữ: cô Nguyễn thị Lan, Nguyễn thúy-Lan, Lâm thị Phúc.... Các thầy cô dậy Pháp và Anh văn để chúng tôi biết và thưởng thức vài bài thơ tình lãng mạn của LaMartin, Chateaubriand. Victor Hugo, tiểu thuyết gia của công chúng với cuốn Les misérable. Earnest Hemingway, nhà văn Mỹ với tác phẩm " The old man of the sea" ca ngợi niềm tin, sức lao động và khát vọng của con người, Charles Dickens, nhà văn hiện thực lớn nhất của nước Anh. Biết thêm một ngôn ngữ là thêm một con người. Thầy Nguyễn viết An, Nguyễn hữu Tài, Đào đức Vĩnh, Nguyễn Tá, Nguyễn tuấn Anh, Nguyễn Xuân Nghiên, Nguyễn văn Phú.. các cô Lê thị Vượng, Mai thị Từ, Tôn nữ phương Tần, Nguyễn thị Hạnh, Hà Dương thị Uyên, Nguyễn thị Hòa, Nguyễn chi Thuần, Hoàng thị Doãn, Nguyễn thị Nở...
Các môn toán, lý hoá, vạn vật, tất cả tưởng hư vô dụng nhưng thật sự quan trọng trong bất cứ việc làm và suy nghĩ. Mục đích các môn khoa học là huấn luyện đầu óc trở nên sắc bén, hiểu biết nhanh. Rèn luyện não bộ, suy nghĩ giải quyết vấn đề, ghi nhớ, phân tích các sự kiện, việc giải một bài toán đã rèn luyện cho đầu óc trở nên khôn lanh. Thầy Toán lý, Vạn vật, đầy nhiệt huyết. Dậy em thông bí mật ở trần gian, ( NTT) Luyện văn chương có cô Nguyễn tuyết Mai, Đinh thị Nại, cô Phạm Bội-Hoàn, Đào thị Lý, Nguyễn thị Tỉnh. thầy Nguyễn sĩ Tế...chúng ta biết được cái hay, cái đẹp của văn chương. Thưởng thức những tác phẩm để đời mà ông cha có công gây dựng với nền văn học trên 4 ngàn năm. Thầy Trần bích Lan (nhà thơ Nguyên sa) dậy khai luận về Triết học. Ôn về Tổ Tiên từ việc dựng nước và giữ nước, mở rộng thêm sử thế giới và các nước lân bang là cô Hà thị Tiến, Vũ thị Ninh, thầy Lê Ân, Tăng xuân An...
Cô văn chương, sử địa, có ai quên, àm sáng tỏ những sĩ hiền, đất Việt. ( NTT) Thầy Nguyễn văn Bốn dạy cách vẽ và ngắm nhìn, nét đẹp của hội hoạ. Nhạc sĩ Thẩm Oánh, Hùng Lân ...biết nghe, đọc, hát từng nốt nhạc, thưởng thức âm điệu của tiếng đàn, tiếng sáo, làm cho đời vui tươi, thoải mái. Những tiếp thu, nay mới biết đá vàng, Dọn đường đưa em vào cuộc sống. (NTT) Thầy Cô đã cho lũ nữ sinh chúng tôi qua được các kỳ thi: trung học phổ-thông, tú tài I và tú tài II mà số đậu thời ấy rất khiêm nhường ( 30%. hoặc 40%). Riêng niên khoá (53-60) đã có đủ thành phần phục xã hội: Bác sĩ, dược sĩ, nha sĩ, luật sư, giáo sư, chuyên viên kỹ huật, đủ ngành nghề. Các bà mẹ trong hoàn cảnh đất nước chiến tranh hay biến động đều áng khen thưởng, vì lòng chung thủy, tài ba lo cho gia đình, con cái nên người.
Thi sĩ Hồ Dzếnh ca ngợi; Cô gái Việt Nam ơi ! Nếu chữ hy-sinh có ở đời, Tôi muốn, nạm vàng muôn khổ cực Cho lòng cô gái Việt-Nam tươi. Thầy Cô uốn nắn để chúng tôi có sự hiểu biết tổng quát và bổn phận đối với nhà, với nước, vững bước trên đường đời. Xưa có câu :" Nhất tự vi sư, bán tự vi sư" Một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy. Thời gian dẫu bạc mái đầu, Tim trò vẫn tạc, đậm sâu ơn Thầy. Lời Thầy Cô là những hành trang cho chúng ta tiếp tục con đường học vấn, đi xây dựng cuộc đời. Chúng ta không thể thành người nếu không được Thầy Cô soi sáng chỉ bảo. Thầy Cô chắp cánh ước mơ, giúp thực hiện hoài bão của mình. Mai đây trên bước đường dài, Công thành, danh toại, nhớ hoài ơn Cô. Thật vậy trường học như một mái ấm gia đình, thầy cô thay mặt cha mẹ mở mang trí tuệ hướng dẫn đàn con. Nhớ mãi về Thầy Cô đã từng dậy dỗ, dìu dắt, mái trường đã gắn bó trong năm tháng nhiều kỷ-niệm. Mái trường xưa, một thời em đã sống, Nơi đưa em lên tầng cao ước vọng. Bây giờ nhớ lại những thành quả cuả cuộc đời, ân nghĩa đầy vơi không sao kể xiết. Chính vì trọng trách của việc giáo dục quan trọng cho quốc gia, cho sự phát triển của con người nên Unesco vinh danh các nhà giáo quốc tế là ngày 5 tháng 10.
Tại nước Mỹ là thứ ba đầu tiên của tháng 5. Nước ta cũng đặt chỗ đứng của Thầy ngang với Vua và Cha Mẹ. Quân, sư, phụ. Chúng tôi đã rời mái trường Trưng Vương gần 60 năm nhưng vẫn giữ liên lạc với thầy cô và các bạn trong và ngoài nước như một lời tri ân những gì đã nhận được từ ngôi trường thân yêu. Khẳng định : muôn vàn cảm tạ các thầy cô và ngôi trường đã cho tôi niềm hãnh diện là học sinh của trường nữ trung học Trưng-Vương. "Một ngày nên nghĩa, chuyến đò nên duyên" huống chi suốt thời gian 12 năm làm học trò . Cám ơn với niềm hãnh diện. Bùi mỹ Dương mùa thu nam California ( 10/ 2014)
Lớp đệ ngũ ( 8) trường Trưng Vương : Cô Hà dương thị Uyên,cô Nguyễn thị Hồng, Cô Ngô thị Ngà và các bạn.
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 5:00 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
OBAMA - CÁ CHẾT
Sunday, May 29, 2016
NGUYỄN BÁ CHỔI * THƯ OBAMA
Nàng mặc áo màu vàng
Thư Obama gửi Cu Tèo - Nguyễn Bá Chổi dịch
Cu Tèo quý mến,
Mặc dầu đang lu bu với lịch trình công du Nhật Bản, nhưng vì luôn nhớ tới sự quan tâm của Tèo đã gửi meo góp ý cho trước khi đi Việt Nam, mình rán bớt giờ ngủ nghỉ để ngồi mổ thư này cho cậu biết sơ qua về cảm tưởng của (Ô Ba) Ma này trong ba ngày trên đất nước cậu.
Nói chung là mình gặp rất nhiều điều ngạc nhiên, mặc dầu trước chuyến đi mình đã được cả khối cố vấn báo cáo cho biết tình hình Việt Nam sau nhiều tháng trời điều tra, nghiên cứu kỹ lưỡng về mọi lãnh vực, đủ phương diện.
Điều làm mình ngạc nhiên đầu tiên là ngay từ khi cái Air Force One của mình vừa đáp xuống phi trường Nội Bài. Mình đinh ninh rằng, nếu có cô gái nào đó cầm hoa tặng mình thì thế nào cô ấy cũng mặc áo dài đỏ máu như “truyền thống lâu đời” của nhà nước CSVN, nhưng ra khỏi cửa máy bay, từ cầu thang nhìn xuống, mình thấy nàng mặc áo màu vàng. Bỗng dưng mình nhớ tới hai câu thơ ai đó “lẩy” của một nhà thơ nổi tiếng Việt Nam,” Nàng mặc áo màu vàng, anh về yêu Mỹ Cút”.
Mà quả thật, mình không ngờ người Hà Nội ngày nay quay ngoắt 180 độ, để từ “đánh cho Mỹ cút” chuyển sang yêu Mỹ; chẳng những yêu Mỹ, mà lại còn yêu nhiều yêu, yêu đậm, yêu sâu đến thế. Như Tèo biết, mình và phái đoàn đến Hà Nội giữa đêm khuya. Sỡ dĩ vậy là để tránh bị dân Hà Nội ném đá, như hồi xưa họ ném đá tù binh Mỹ. Mình lo sợ điều này là có cơ sở: chỉ mới đây thôi, trong lễ kỷ niệm lần thứ 41 Ngày 30 Tháng Tư, ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vẫn chửi Mỹ một cách đầy căm thù, chửi ngon ơ như thuở ông ấy còn ngâm dái nước phèn U Minh.
Đêm hôm khuya khoắt vậy mà họ vẫn đứng đầy hai bên đường từ phi trường về khách sạn Marriott. Thoạt đầu khi mới thấy họ từ xa mình hú hồn, dù ngồi trong xe Quái Thú, nhưng sợ đến nỗi nhìn vào kiếng chiếu hậu thấy mặt mình đen cỡ đó mà vẫn dậy lên màu tái như dái ngâm giấm. Nghĩ phen này khó thoát, mình lo đọc kinh cáo mình, kinh ăn năn tội, và thầm vĩnh biệt vợ con, rồi phó thách linh hồn trong tay Chúa. Nhưng khi đến gần, rồi đi ngang qua đám đông, mình thấy họ ai cũng mặt mày hớn hở; tươi cười vẫy tay chào mình; lại có những người vẩy vẩy cờ Mỹ, người nâng nâng tấm hình mình phóng lớn. Đó là chưa nói đến ban ngày, người ta đổ xô ra đường reo hò chào đón mình nhiều đến nỗi người cận vệ của mình từng phục vụ nhiều đời tổng thống Mỹ bảo ông chưa bao giờ gặp người nước ngoài chào đón người cầm đầu nước Mỹ đông đúc và nồng nhiệt như thế này.
Một ngạc nhiên khác là khi chứng kiến cách cho cá Ao Bác Hồ ăn của bà Chủ tịch Quốc Hôi Nguyễn Thị Kim Ngân. Mình biết người ta đưa mình đi thăm ao cá bác Hồ là đi thăm ông ấy. Cho cá trong “Ao cá bác Hồ” ăn cũng chính là cho ông ấy ăn, nên mặc dù mình không ưa gì ông Hồ là một trong những tay sát thủ hàng đầu của hàng trăm triệu nạn nhân của CS mà Mỹ đã chính thức lên án bằng tượng đài kỷ niệm giữa thủ đô Hoa Kỳ, nhưng vì phép lịch sự, mình thả một cách rất, trang nghiêm, trân trọng, nhẹ nhàng từ tốn vốc thức ăn trong tay lấy từ cái xô bà Chủ tịch Cơ quan quyền lực cao nhất nước chìa ra mời mình. Nhưng xem kìa: bà Ngân cầm nguyên cả cái xô đổ ào xuống một cái, y như người ta trút cả nồi cháo heo vào máng con ủn. Người Việt Nam có câu tục ngữ, “Của cho không bằng cách cho”; cho cá Ao bác Hồ ăn cũng chính là cho “bác” Hồ ăn. Thế mà bà Ngân cho “bác” ăn kiểu ấy không khác gì quăng vào mặt ông “bác vô vàn kính yêu”, nện vào đầu “cha già dân tộc” Việt Nam. Mình không tài nào hiểu nổi tại sao bà Chủ tịch Quốc hội lại cho “bác” Hồ ăn kiểu thí cô hồn như vậy trước mặt khách. Hay là chính bà Ngân cũng đã vì “yêu Mỹ Cút” quá mà quay ra ghét “bác” ghét cả cá Ao bác?
Mình định kể tiếp cho cậu một số điều ngạc nhiên khác nữa trong ba ngày ở VN, nhưng thôi, vì qua hình ảnh và bài viết tràn ngập trên mạng, có khi cậu còn gặp nhiều ngạc nhiên hơn mình nữa.
Cu Tèo quý mến, mình đã làm theo lời khuyên của cậu, là không đả động gì đến chuyện cá chết tập thể ngoài bờ biển Miền Trung VN. Ấy thế mà mình có được yên thân đâu. Nào là gần một phân nửa khách mình mời họp mặt đã bị bắt trên đường đến tòa Đại sứ Mỹ. Nào là báo đài, cơ quan truyền thông chính thức của nhà nước VN đã cố tình dịch láo, xuyên tạc bài diễn văn của mình gửi nhân dân VN, thậm chí họ còn bịa ra và nhét vào miệng mình câu“Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định” (*).
Thú thật mình chưa thấy ai đểu như nhà cầm quyền VN của cậu. Mình đã bất chấp khuyến cáo của Quốc hội Mỹ, vừa bỏ lệnh cấm vận vũ khí cho họ mà không đòi hỏi điều kiện nhân quyền mới ngày hôm trước, thế mà ngày hôm sau họ đã trắng trợn làm mất mặt mình, bố láo với mình như thế. Lớn mạnh như Trung Cộng mà cũng không làm điều tồi tệ như Việt Cộng vừa làm; khi trực tiếp truyền đi diễn văn của mình trước đây, có chỗ nào không thích thì họ cắt đi, chứ không dịch láo, xuyên tạc, nhét vào miệng người ta những điều người ta không nói. Mình có ý định phải làm cho ra lẽ, chuyện này; nếu cần mình sẽ kiện họ ra tòa về tội lưu manh.
Nhân đây mình cũng muốn bày tỏ nỗi ân hận, vì lời mời gặp mặt của mình, mà người mời thì bị mất mặt, còn khách mời (Tiến sĩ Nguyễn Quang A, luật sư Hà Huy Sơn, nhà báo Đoan Trang và blogger Thảo Teresa) thì bị mất tự do, thậm chí còn suýt bị mất mạng với bọn Côn An trong mấy ngày mình ở Hà Nội, nơi từng được mệnh danh là “Thủ đô của phẩm giá con người”.
Thôi mình phải ngưng đột ngột nơi đây để đi viếng Hiroshima. Xe Quái Thú đã nổ máy, cận vệ và phái đoàn tháp tùng đang chờ mình ngoài kia.
Nhưng mình vẫn lởn vởn trong đầu... “Áo nàng vàng, anh về yêu Mỹ cút”,
Thân ái,
See you later!
OBama
Cu Tèo - Nguyễn Bá Chổi (Danlambao)
danlambaovn.blogspot.com
Ghi chú:
(*) http://danlambaovn.blogspot.com/2016/05/bao-nha-nuoc-dich-lao-xuyen-tac-dien.html
Posted by sontrung at 2:54 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
TRẦN NGUYÊN THAO * CÁ CHẾT-LÚA CHẾT
Cá chết, lúa chết - Hà Nội khát tiền, tính moi vàng của dân
Trần Nguyên Thao (Danlambao) - Hà Nội đang nhấn chìm Dân Tộc Việt Nam vào hai hoàn cảnh tàn khốc: (1) Cá và các loại thủy sản chết hàng ngàn tấn vì nhiễm chất độc tại 4 tỉnh Miền Trung, thiệt hại ước tính cho đến nay chưa thể đưa ra con số; hậu họa kéo dài đến nửa thế kỷ [1]; (2) Lúa và nhiều loại nông sản chết khô hàng trăm ngàn mẫu tại 13 tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) và tại Tây Nguyên, thiệt hại ước tính 5600 tỷ đồng, ảnh hưởng rất xấu trên nền kinh tế đang kiệt quệ của Việt Nam. Thảm trạng này đưa trực tiếp khoảng 25 triệu người thoi thóp trong cảnh sống “nhìn thấy cái chết đến dần mòn”.
Các thảm trạng từ vụ ĐBSCL ngập mặn, đến cá chết Miền Trung đều có nguồn gốc từ Tầu cộng. Riêng vụ cá chết, dù Hà Nội sẽ không bao giờ nhìn nhận chính thức, nhưng nguyên nhân là lòng ham tiền đút lót, và chủ trương vô cảm đối với đời sống dân chúng, “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”. Nhiều năm trước, cũng vì bất cần đến đời sống người dân, Hà Nội đã cho công ty Formosa lập nhà máy thép tại Vũng Áng. Formosa từng bị phạt vì xả chất độc gây chết chóc cho dân chúng Campuchia năm 1989, và nhiều nơi khác trước khi Việt cộng cấp giấy phép. [2] Tập đoàn Formosa sẽ sản xuất 2 triệu tấn thép mỗi năm, có số vốn đầu tư đến 28 tỷ Mỹ Kim do đa số người từ Hoa Lục nắm cổ phần.
Tháng 8-2014, tại mục này, đã tường trình cùng độc giả trong bài “Tầu chiếm Vũng Áng, lập tiểu quốc kinh tế”. Trong phạm vi hiểu biết giới hạn, bài báo chỉ trình bầy những liên quan đến kinh tế, tài chánh. Trước đó, Hà Nội ra lệnh “cắt ngắn” mọi thủ tục để “Khu kinh tế đặc thù Vũng Áng” trực thuộc Văn Phòng Chính Phủ, trở thành vùng đất vĩnh viễn để người Tầu làm chủ trên một diện tích to gần bằng hai khu Macao, xấp xỉ 4000 mẫu Tây đất, sát hải cảng nước sâu Sơn Dương, nằm giữa Hà Tĩnh và Đồng Hới. Ngoài khu kỹ nghệ, khu gia cư được xây riêng cho 60 ngàn người gồm công nhân, đa số người Tầu và gia đình. Nơi đây được chính báo đảng mô tả là vùng “đặc biệt” ngoại bất nhập, nếu Formosa không cho phép. Sự kiện này làm dấy lên quan ngại sâu xa: một “tiểu quốc” mới khác đang định hình ngay giữa miền Trung Việt Nam, tạo thêm tiền đồn kinh tế chiến lược mới, sau bao nhiêu vùng, dự án khác của Bắc Kinh, ngay trong nước Việt Nam.
Cá chết, người đổ máu
Từ ngày 06-04-2016, cá nuôi trong các lồng bè xung quanh khu vực cảng Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh bỗng nhiên bị chết hàng loạt. Tiếp theo, cá chết la liệt tại vùng biển khắp 4 tỉnh duyên hải, kéo dài trên 300 cây số, từ Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, đến Huế và đầu tháng 5 lan cả tới Nha Trang. Các loại cá lớn đến 40 ký lô, sống ở tầng nước sâu 30 đến 40 mét vẫn bị chết hết. Mới đây, thợ lặn cho biết, sau cá là đến lượt từng giải san hô đầy mầu sắc tuyệt đẹp và rong biển các loại nằm chết từng đợt, tạo thành nhiều lớp bùn bầy nhầy bao phủ khắp vùng rộng lớn đáy biển.
Sự việc bị phơi bầy, khi ngư dân phát hiện ra đường ống xả nước thải của Formosa chôn ngầm dưới biển. Đường ống khổng lồ này dài đến 1500 mét, đường kính 1.1 mét, nằm ở độ sâu, cách mặt nước 17 mét, mỗi ngày xả ra 12.000 mét khối nước. Miệng ống bị bắt quả tang đang phun ra một thứ nước màu vàng đục rất bẩn. Các nhà khoa học nhìn nhận, chỉ có chất độc cực mạnh mới có thể khiến hàng loạt cá lớn nhỏ chết bất đắc kỳ tử như thế.
Từ đó, ngư dân 4 tỉnh đã chỉ tay thẳng vào khu kinh tế đặc thù Vũng Áng là tên tội phạm, đang được Hà Nội tìm cách kéo dài thời gian để mong làm phi tang, chạy tội, che chở cho Formosa. Cho đến gần 2 tháng sau ngày cá chết hàng loạt đầu tiên, Hà Nội vẫn nhì nhằng, loanh quanh, không muốn làm minh bạch nguyên nhân thảm họa môi trường gây thiệt hại cho ngư dân và nguy hại cho sức khỏe nhiều thế hệ.
Ngày 24-04 báo Tuổi Trẻ tại Việt Nam đăng danh sách 45 loại hóa chất "độc và cực độc"mà Formosa nhập về để súc xả đường ống. Tổng cục Môi trường khi đó nói việc Formosa súc xả đường ống không thông báo trước là "có vi phạm"
Hiện Formosa còn cả một hệ thống bãi phế thải cực độc gồm có 169 bãi rác chứa chất độc lớn nhỏ trên đất Đài Loan, chỉ chờ dịp là mang đi đổ phi tang xuống sông xuống biển các nước khác. Chất độc gồm hơn 4.000 tấn thủy ngân Mercury cực độc hại, là hàng ngàn tấn Ethylene Dicloride, Vinyl Cloride… hủy hoại các tế bào sống.
Hà Nội nói, dân chúng không nên ăn cá và đưa giải pháp sẽ thu mua hết cá đánh bắt xa bờ của ngư dân. Báo mạng cảnh giác rằng, cá thu mua của ngư dân, được quan đỏ bán giá rẻ cho thương lái Trung cộng, họ dùng sản xuất nước mắm tiêu thụ tại Việt Nam sau này. Trước đó, Hà Nội từng để các quan chức cao cấp địa phương biểu diễn tắm biển và ăn hải sản. Màn trình diễn này bị truyền thông mạng cáo giác là “trò lừa đảo rẻ tiền” chẳng che được mắt thiên hạ.
Kiến nghị (6) điểm của (7) Linh Mục Công Giáo tại vùng Kỳ Anh, Hà Tĩnh viết: “Giáo dân mong muốn được chính phủ Việt Nam "yêu cầu Formosa công khai minh bạch việc sử dụng 296 tấn của 45 loại hóa chất độc và cực độc mà nhà máy này đã nhập khẩu về thời gian vừa qua".
Thư chung của Đức Giám Mục Nguyễn Thái Hợp, Giám Mục Giáo Phận Vinh công bố hôm 13 tháng 5, trong đó có những đoạn: “chúng ta không thể nào dửng dưng trước thảm họa ô nhiễm môi trường đang phá hủy không những vùng biển Miền Trung mà còn gây thảm họa lâu dài cho cả dân tộc”. “Thực hiện quyền công dân được hiến pháp, pháp luật Việt Nam và các Công ước quốc tế quy định; thể hiện một cách ôn hòa quyền đòi hỏi sự minh bạch trong việc điều hành đất nước, cũng như xử lý thẩm họa và buộc những kẻ đã gây ra phải bị xét xử đúng với công lý”.
Thiệt hại về kinh tế cũng có thể không bao giờ Hà Nội chịu xác định. Chất độc lan tới đâu, thì hải sản liền bị hủy hoại; ngư dân nơi đó sẽ chết đói. Hàng triệu người, gồm ngư dân, ngành nghề dịch vụ như nhà hàng, nơi chế biến hải sản, các nhà bán lẻ... và những ai sống liên quan đến nghề đánh cá sẽ vô cùng khốn đốn. Nếu bạn có dịp đi dọc bờ biền Miền Trung, sẽ nhận ra khung cảnh của “biển chết”, hiện nguyên hình; tác hại môi sinh sẽ dần lây lan khắp 3.260 cây số duyên hải Việt Nam.
Chắc chắn số ngoại tệ Hà Nội thu về trên 6 tỷ Mỹ Kim hàng năm do xuất cảng hải sản, nay sẽ không còn. Ngoài ra, thiệt hại lớn về xuất cảng gạo, khi 13 tỉnh vùng ĐBSCL đang bị ngập mặn, lúa và hoa mầu chết trắng đồng, ảnh hưởng rất xấu đến đời sống 20 triệu người. Ước tính rất dè dặt thì cũng lên đến 25 triệu người trực tiếp bị thương tổn nghiêm trọng đời sống đối với cả ba vụ: cá chết Miền Trung, Hán hán Tây Nguyên và ngập mặn vùng ĐBSCL hiện đang diễn ra.
Trao đổi với BBC hôm 08-5-2016 từ Hà Nội, Tiến sỹ Lê Viết Khuyến, chuyên gia địa vật lý biển, từng có 17 năm làm việc trong quân đội Việt Nam, nói: “Kinh tế biển, cũng như vựa lúa đồng bằng sông Cửu Long, là những mục tiêu kinh tế chiến lược lớn mà đối phương đã cố tình tác động để cho những mục tiêu đó không đạt được. Thì cái đấy thuộc về chiến tranh địa vật lý. Tôi nghĩ còn một lý do nữa, không loại trừ, đấy là phía đối phương cố tình tác động lên các yếu tố về môi trường của Việt Nam, gồm phần đất liền, phần nước và cả phần khí quyển, có yếu tố cố tình, gây ra những thiệt hại to lớn, có tác động lớn lên phát triển kinh tế, các chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam.”
Ông Khuyến không nói “đối Phương” trong trường hợp này là ai, từ đâu. Tổng hợp tin tức từ nhiều phía cho thấy những diễn biến dồn dập trên biển như sau: Ngày 05-04-2016, Biên phòng Quang Bình phát hiện nhiều tàu Trinh sát Trung cộng giả dạng tàu cá vào sâu trong hải phận Việt Nam. Cùng ngày, ngư dân Hà Tĩnh phát hiện 5 tàu đánh cá Trung cộng thả cái gì đó xuống biển rồi bỏ đi. Từ ngày 06-04 cá bắt đầu chết nổi trên biển, sát khu vực Vũng Áng. Tới ngày 21-04-2016 thì cá đã chết trắng một dải 300 km bờ biển miền Trung, từ Hà Tĩnh tới Thừa Thiên Huế, và sau đó đến cả Nha Trang. Ngày 07/04/2016, Biên phòng Quảng Bình bắt 6 chiếc tàu cá Trung cộng đánh bắt trái phép trên vùng biển cách bờ 20 hải lý.
Báo Elitereaders tố cáo đầu tháng 5/2016, Trung cộng đưa tàu đánh cá thả hoá chất độc giết chết cá và xua đuổi ngư dân quanh vùng đảo Thị Tứ (Pagsa) đang do Philipinnes kiểm soát.
Căn cứ vào các sự kiện trên, nghi vấn thủ phạm đứng phía sau vụ cá chết ở Vũng Áng và ngoài khơi vùng biển Hà Tĩnh, Quảng Bình có thể là Bộ Chính Trị Tầu cộng đang ngồi ở Trung Nam Hải (?), kẻ thù của dân Tộc Việt Nam, nhưng lại là quan thầy của Hà Nội.
Cho đến nay, riêng vụ cá chết này, Hà Nội vẫn không cư xử minh bạch như tư cách của một nhà nước pháp quyền muốn an dân. Đó chính là lý do dân chúng luân phiên biểu tình từ Hà Nội vào đến Nha Trang, Sài Gòn, Vũng Tàu, kể cả nhiều nơi tại hải ngoại. Các cuộc biểu tình trong nước dù nơi đâu cũng luân phiên diễn ra tự phát, ôn hòa nhưng đã bị Hà Nội dùng cả công an chìm nổi và công ty Thanh Niên Xung Phong ngăn cản, vây bắt hàng trăm người, đánh đập dã man đến thương tích, đổ máu cho nhiều người, kể cả phụ nữ và trẻ em.
Hà Nội cấm truyền thông thuộc quyền loan tin các cuộc biểu tình của dân chúng. Nhưng gian kế bưng bít thông tin đã bị cách mạng tin học vô hiệu hoàn toàn: Chỉ một vài dây, các bức hình và video quay cảnh đàn áp, bắt bớ, đánh đập dã man phụ nữ, trẻ em đã được các chính trị gia và dân chúng khắp thế giới biết. Bưng bít thông tin chỉ làm nhục cho hệ thống truyền thông phục vụ chính chế độ; đồng thời làm tăng thế giá của hệ thống truyền thông trên mạng. Bởi vì truyền thông quốc tế loan các tin về Việt Nam đã trích thuật các tin tức, hình ảnh từ báo lề dân.
Ngập mặn, hạn hán [3]
Tới 15-04-2016 đã có 13/13 tỉnh thuộc Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) và Miền Tây công bố tình trạng hạn hán và xâm nhập mặn nghiêm trọng: “Hạn hán và xâm nhập mặn đã khiến 338.849 gia đình, 20 triệu người tại khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và ĐBSCL bị thiếu nước sinh hoạt; 240.215 mẫu lúa, 18.335 mẫu hoa màu, 104.106 mẫu cây công nghiệp; 4.641 mẫu thủy sản bị thiệt hại. Ước tính tổng thiệt hại lên đến 5.600 tỷ đồng. Dân phải mua 200,000đ một thước khối nước sông. Chỉ riêng hai tỉnh Kiên Giang và Sóc Trăng đã có hơn 40.000 người bỏ quê đi làm ăn xa trong điều kiện túng quẫn. Tại các tỉnh ĐBSCL, phạm vi xâm nhập mặn vào đất liền sâu nhất lên đến hơn 90 km (chưa từng xuất hiện trong lịch sử xâm nhập mặn), độ mặn lớn nhất tại các khu vực lớn hơn và vào sâu trung bình nhiều năm từ 10-25 km" (Đại Kỷ nguyên tổng hợp).
Tại Tây Nguyên, Miền Trung Việt Nam, báo cáo của Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống thiên tai, được báo chí đảng trích thuật, tính đến ngày 27-04, riêng tỉnh Đắk Lắk, có hơn 80.000 mẫu cây trồng các loại bị hạn, trong đó gần 15.000 mẫu mất trắng, thiệt hại khoảng 2.100 tỷ đồng, đã có 26.247 gia đình bị thiếu nước sinh hoạt. Tại Kon Tum hiện có 32.500 người thiếu ăn, 2.800 gia đinh với 11.520 nhân khẩu bị thiếu nước sinh hoạt. Tình hình ở các tỉnh Đắc Nông, Gia Lai cũng tương tự.
Ngày 16-03-2016 Hà Nội đã xin Bắc Kinh xả nước hồ chứa thủy điện ở thượng nguồn sông Mekong từ 15-03 -2016 đến 10-04- 2016 với lưu lượng xả 2.190 m3/giây.
Ông Lê Anh Tuấn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu từ Đại học Cần Thơ nhận định: "Lượng nước xả như vậy khi đến ĐBSCL không còn bao nhiêu, và không đủ để đẩy được nước mặn ra ngoài. Tính toán của chúng tôi cho rằng nếu cần đẩy mặn, thì nước tới ĐBSCL cũng ít nhất phải gấp 5 lấn, tức là từ 10.000 m3/giây mới có hiệu quả trong hoàn cảnh này".
Nhiều chuyên gia nói rằng, Bắc Kinh chịu xả nước thượng nguồn, vì nền kinh tế của Trung cộng hiện đang lâm cảnh suy thoái, nhiều nhà máy ngưng hoạt động, hay hoạt động rất yếu; họ không có nhu cầu trữ nước để làm điện cho kỹ nghệ như trước, nên phải xả bớt.
Như vậy, số phận 13 tỉnh ĐBSCL gồm: 47% diện tích lúa, 56% sản lượng lúa cả nước, và 90% lượng gạo xuất khẩu, 60% sản lượng thuỷ hải sản xuất khẩu, trong năm nay sẽ mất trắng, và từ nay về sau sẽ hoàn toàn phụ thuộc lòng tốt cuả Bắc Kinh. Việt Nam sẽ không còn giữ được vị thế đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu gạo. Dân chúng ĐBSCL trên 20 triệu người sẽ khó vượt qua ngưỡng đói nghèo và cả khốn khổ vì khát nước.
Trang BBC, hôm 16-05 thuật lại một bài phỏng vấn bác sỹ Ngô thế Vinh, từng có nhiều tác phẩm và bút ký với nhiều năm nghiên cứu tìm hiểu về dòng Cửu Long, cho biết: "Đại diện Hà Nội đặt bút ký vào Hiệp định Mekong 1995 là Ngoại trưởng Nguyễn Mạnh Cầm với chấp nhận một thay đổi cơ bản trong hiệp ước mới: thay vì như trước, mỗi hội viên trong Ủy ban sông Mekong (1957) có quyền phủ quyết bất cứ một dự án nào bị coi là có ảnh hưởng tác hại tới dòng chính sông Mekong, nay theo nội quy mới (1995), không một quốc gia nào có quyền phủ quyết. Rõ ràng Việt Nam đã mất cảnh giác và thiếu chuẩn bị trong cuộc chiến môi sinh “không tuyên chiến” của Trung cộng từ nhiều năm trước. Nay lại thêm 9 dự án đập dòng chính hạ lưu của Lào và 2 của Campuchia sẽ khiến bài toán cứu nguy ĐBSCL khó khăn và phức tạp hơn nhiều, mà Việt Nam thì chưa có một chiến lược đối phó."
Khát tiền, moi vàng của dân?
Trước mắt, Hà Nội mất một khoản thu rất lớn về xuất cảng hải sản và các sản phẩm nông nghiệp, ít nhất cũng trên 10 tỷ Mỹ Kim. Hà Nội phát hành trái phiếu để bù đắp, nhưng không đạt mức thu mong muốn, dù lãi 5 năm đến 6.4%, gần gấp đôi các nước khác. Ngân Hàng Thế Giới cảnh báo sang năm 2017, Việt Nam không còn được cấp tín dụng ưu đãi ODA. Sau đó, nếu được cho vay, Hà Nội phải chịu lãi xuất cao hơn nhiều. Khoản chi hàng ngày của Hà Nội rất lớn, trả lương nuôi 4 triệu đảng viên, nhất là công an, côn đồ trấn áp dân chúng thì ngày một gia tăng, không ngừng, các dự án cần được xây cất mới có tiền đút túi...
Lợi dụng lúc dư luận chú ý theo dõi vụ cá chết, Hà Nội xăm xoi hầu bao dân chúng trong nước: ngoại tệ và 500 tấn vàng lá đang nằm trong dân chúng, được Hà Nội nhòm ngó rất kỹ. Có thể bắt đầu bằng việc kiểm soát ngặt nghèo mua bán vàng và ngoại tệ trong nhân dân, rồi đến lãi suất gửi vàng và ngoại tệ ở mức thấp dần đi... Hà Nội sẽ tìm mọi cách để vàng trong tay người dân là vô giá trị, buộc phải chọn cách mua trái phiếu của chính phủ là sinh lời.
Giữa tháng 05, báo chí đảng tung ra đề nghị, được mô tả là “rất cấp bách” của Hiệp Hội Kinh Doanh Vàng Việt Nam (VGTA) yêu cầu thành lập “tổ công tác nghiên cứu xây dựng về đề án huy động vàng trong dân”. Chưa hết, vài ngày sau cũng báo đảng nói là chính phủ ra lệnh cho quỹ bảo hiểm thất nghiệp, y tế và xã hội, dùng nguồn vốn 435 ngàn 129 tỷ đồng của dân chúng đóng góp để ưu tiên mua trái phiếu của chính phủ, hay là cho ngân sách nhà nước vay.
Các giải pháp trên nhằm giúp Hà Nội có thêm tiền chi tiêu vung vít. Về phía dân thì nghe cứ như là Hà Nội sắp áp dụng đến nơi một chiến dịch đánh “tư sản mại bản kiểu mới”.
May 18-2016
Trần Nguyên Thao
danlambaovn.blogspot.com
Posted by sontrung at 2:51 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
Saturday, May 28, 2016
MỸ , TRUNG CỘNG & BIỂN ĐÔNG
Thứ hai, 30/05/2016
'Lẽ phải không thuộc về kẻ mạnh trong tranh chấp Biển Đông'
Cựu Thủ tướng Singapore Goh Chok Tong.
Cựu Thủ tướng Singapore Goh Chok Tong.
30.05.2016
Review hôm nay dẫn lời cựu Thủ tướng Singapore Goh Chok Tong nói sự trỗi dậy của Trung Quốc đang làm nghiêng cán cân quyền lực ở châu Á và điều đó thể hiện rõ nhất tại Biển Đông.
Lên tiếng trong một bài phát biểu hôm nay, 30/5 tại Hội nghị Quốc tế lần thứ 22 về Tương lai Châu Á diễn ra ở Tokyo, ông Goh Chok Tong nói các tranh chấp trên Biển Đông được thúc đẩy bởi chủ nghĩa dân tộc tại nhiều nước tranh giành lãnh hải, nhưng theo lời ông, không thể nào giải quyết các cuộc tranh chấp lãnh thổ bằng lập luận "lẽ phải thuộc về kẻ mạnh".
Hội nghị bàn về tương lai của Châu Á, do tờ Nikkei tổ chức, sẽ kéo dài tới ngày mai, thứ ba.
Ông Goh - từng làm thủ Tướng Singapore trong 14 năm, còn đề cập tới các công trình lấp biển xây đảo quy mô do Trung Quốc thực hiện tại Biển Đông, kể cả xây phi đạo, bến cảng, và bố trí các khí tài quân sự. Ông cảnh báo rằng “hậu quả cuối cùng có thể là một Biển Đông bị quân sự hoá nhiều hơn”.
Nhà lãnh đạo lão thành của Singapore khuyến cáo rằng ranh giới giữa các chính sách đối nội và đối ngoại đã bị lu mờ, và cho rằng khích động chủ nghĩa dân tộc có thể tăng khả năng xung đột trên Biển Đông. Ông khẳng định nên giải quyết tranh chấp thông qua luật pháp quốc tế, kể cả Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, gọi tắt là UNCLOS.
Về bức tranh toàn cảnh, ông Goh nói Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là một tác nhân có ảnh hưởng lớn nhất trên toàn cầu trong tương lai có thể trông thấy được. Nhưng giữa lúc Trung Quốc đang tăng tầm ảnh hưởng và trở nên tự tin hơn, các nước “sẽ phải thực hiện một số điều chỉnh.”
Ông Goh nói sự cạnh tranh giữa các cường quốc là điều không thể tránh khỏi, nhưng không một nước nào muốn phải chọn ngả về bất cứ bên nào.
Ông kết luận rằng ổn định khu vực tại Á Châu sẽ tuỳ thuộc vào quan hệ Mỹ-Trung. Ông nói khu vực này đủ rộng lớn để tất cả các cường quốc lớn đều có thể sống chung, kể cả Nhật Bản, và do đó tất cả các bên liên hệ nên sống chung hoà bình và giải quyết các vấn đề một cách xây dựng, và đừng để cho căng thẳng leo thang.
Nhưng giữa lúc Toà án trọng tài quốc tế tại La Haye đang chuẩn bị đưa ra phán quyết về vụ án chính phủ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề chủ quyền lãnh hải ở Biển Đông mà Manila gọi là biển Tây Philippines, có nhiều lo sợ căng thẳng sẽ leo thang trong những tuần lễ sắp tới.
Trung Quốc chưa gì đã tuyên bố sẽ bác bỏ phán quyết của toà án quốc tế, làm dấy lên lo sợ về nguy cơ sẽ có đụng độ giữa máy bay Trung Quốc và Mỹ hoặc các đồng minh của Mỹ do những tính toán sai lầm, và bất chấp phán quyết của toà án La Haye, Trung Quốc sẽ đẩy mạnh việc xây dựng thêm trên các đảo và bãi đá trên tuyến hàng hải thương mại quốc tế quan trọng ở khu vực để củng cố yêu sách chủ quyền của nước này.
Theo Nikkei Asian Review, Ibtimes.
http://www.voatiengviet.com/content/le-phai-khong-thuoc-ve-ke-manh-trong-tranh-chap-bien-dong/3351771.html
Việt-Mỹ xích lại gần nhau, Trung Quốc nên tự soi mình
Tú Anh Đăng ngày 30-05-2016 Sửa đổi ngày 30-05-2016 14:58
media
Tàu thuộc hạm đội Nam Hải Trung Quốc trong cuộc tập trận gần bãi cạn James, ở Biển Đông (ảnh chụp ngày 10/05/2016)STR / AFP
Chính sách ỷ mạnh hiếp yếu của Trung Quốc ở Biển Đông tạo cơ hội cho Hoa Kỳ thiết lập liên minh toàn diện từ quân sự đến kinh tế với các nước trong vùng. Hà Nội « bất ngờ » hâm nóng quan hệ quốc phòng với Washington, kẻ thù cũ, càng làm cho Bắc Kinh lo lắng. Theo giới phân tích, Trung Quốc hãy tự xét mình.
Trong chuyến công du Việt Nam đầu tuần trước được dân chúng Việt Nam đón tiếp nồng nhiệt, tổng thống Mỹ Barack Obama thông báo bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Hà Nội. Theo giải thích của nguyên thủ Hoa Kỳ, Việt Nam cần nâng cao khả năng quốc phòng để bảo vệ chủ quyền và sẽ được Mỹ ủng hộ.
Trung Quốc cho rằng mục tiêu thật của Mỹ « là nhắm vào Trung Quốc ». Các phản ứng sau đó của Bắc Kinh bị giới phân tích gọi là « ấm ức » và « tức tối » . Trong bài phân tích ngày 30/05/2016, đến lượt nhật báo có uy tín tại Hồng Kông khuyên Bắc Kinh "tiên trách kỷ hậu trách nhân". Báo South China Morning Post tổng hợp ý kiến của giới chuyên gia cho rằng Bắc Kinh không dự kiến được Hà Nội bất ngờ tung đòn kết thân với Mỹ.
Theo chuyên gia Úc Asley Townshend thuộc đại học Sydney, điều làm cho Trung Quốc lo ngại nhất là viễn ảnh Mỹ-Việt càng ngày càng thắt chặt đối tác chiến lược. Sự kiện tổng thống Barack Obama từ Hà Nội thông báo quyết định bỏ cấm vận vũ khí sát thương là một biểu tượng mạnh mẽ cho thấy quan hệ giữa hai cựu thù đã được cải thiện nhanh chóng đến mức độ nào.
Asley Townshend nghĩ rằng tuy xác xuất Việt Nam trở thành đồng minh của Mỹ không cao, nhưng Trung Quốc bất an vì không biết mức độ quan hệ quốc phòng Mỹ-Việt cũng như giữa Hoa Kỳ và các nước khác trong vùng tiến đến đâu.
Tuy giữa Trung Quốc và Việt Nam có mối quan hệ kinh tế rất chặt chẽ, với 60 tỷ đô la trao đổi thương mại trong những năm gần đây nhưng xung khắc tại biển Đông đã tác hại đến điều được gọi là « tình hữu nghị » Việt- Trung.
Trên báo South China Morning Post, nhà phân tích Phương Nguyễn, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở Washington, cũng cho rằng ít có khả năng Việt Nam bỏ Trung Quốc làm đồng minh với Mỹ vì có nhiều khác biệt chính trị và nhân quyền . Tuy nhiên, chế độ Bắc Kinh cần phải xét lại thái độ của họ, phải suy nghĩ nhiều lần về thủ đoạn tranh đoạt tại Biển Đông.
Cụ thể là trong vụ khủng hoảng năm 2014, khi Trung Quốc đưa giàn khoan dầu (Hải Dương 981) vào vùng xung khắc gây ra những cuộc biểu tình chống Trung Quốc thì Hà Nội phát hiện ra rằng các đường dây liên lạc với Bắc Kinh bị tắt nghẹn, không thể đối thoại với Trung Quốc để làm giảm căng thẳng.
Qua kinh nghiệm vụ giàn khoan Trung Quốc, chính quyền Việt Nam ý thức là cần phải cải thiện quan hệ với Mỹ để làm đối trọng.
Cũng theo phân tích của chuyên gia Phương Nguyễn thì Hà Nội đã thấy rõ là không thể trông cậy vào cơ chế quan hệ hữu hảo mà họ đã dầy công vun bồi với Bắc Kinh.
Ngay chuyên gia Trung Quốc cũng có cùng nhận định này. Giáo sư Trương Minh Lượng, đại học Tế Nam, cho là các hành động của Trung Quốc biến các đảo đá ngầm thành căn cứ quân sự ở biển Nam Trung Hoa (biển Đông) đã đẩy Việt Nam vào vòng tay Hoa Kỳ. Theo ông, đã đến lúc Bắc Kinh xét lại chính sách đối với các lân bang.
Theo chuyên gia Úc Asley Townshend đã trích bên trên, Bắc Kinh không có con đường nào khác, ngoài giải pháp duy nhất là sử dụng đầu tư và lợi nhuận thương mại làm mồi nhử.
Tuy nhiên, trừ phi tự hãm phanh ngưng lại chính sách bá quyền, Trung Quốc ít có hy vọng chận đứng trào lưu hiện tại là các quốc gia trong vùng ngả theo chính sách « xoay trục » của Hoa Kỳ để bảo vệ chủ quyền đất nước.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160530-trung-quoc-nen-tu-soi-minh
Trung Quốc ngầm cảnh cáo Mỹ về quan hệ với Việt Nam
Thanh Phương Đăng ngày 23-05-2016 Sửa đổi ngày 23-05-2016 16:38
media
Tổng thống Obama trong cuộc hội đàm với chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, ngày 23/05/2016, tại Hà Nội.Reuters
Sau khi tổng thống Obama chính thức loan báo quyết định bãi bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, mở đường cho Hà Nội mua các thiết bị quân sự của Mỹ, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã tuyên bố trong cuộc họp báo hôm nay, 23/05/2016, tại Bắc Kinh : « Là một nước láng giềng với Việt Nam, chúng tôi hoan nghênh việc Việt Nam phát triển quan hệ hợp tác hữu nghị với các nước khác, trong đó có Hoa Kỳ. Chúng tôi hy vọng là những quan hệ như thế sẽ đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực ».
ảnh cáo Mỹ về quan hệ với Việt Nam. Trong một bài bình luận tối qua, 22/05/2016, tức là vào lúc tổng thống Barack Obama đặt chân đến Việt Nam, Tân Hoa Xã cũng viết rằng Trung Quốc « vẫn hoan nghênh việc Hà Nội cải thiện quan hệ với các nước khác, kể cả với Hoa Kỳ ». Tuy nhiên, hãng tin này cảnh cáo ngay rằng Hoa Kỳ không được sử dụng việc cải thiện quan hệ này như là một công cụ để « đe dọa hoặc gây tổn hại các lợi ích chiến lược của một nước thứ ba ».
Theo các chuyên gia, Bắc Kinh chắc chắn sẽ có phản ứng tiêu cực khi thấy Việt Nam được giúp nâng cao khả năng chống lại những tham vọng chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Như lời nhà phân tích Murray Hierbert, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược CSIS, được đài CNN trích dẫn hôm nay, Bắc Kinh có thể sẽ xem việc Hoa Kỳ giúp Việt Nam nâng cao khả năng phòng thủ ở vùng Biển Đông như là một nỗ lực nhằm ngăn chận những hành động xác quyết chủ quyền của Trung Quốc trên các đảo đang tranh chấp.
Về phần chuyên gia về quan hệ Mỹ -Trung Orville Schell thì cho rằng việc bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam đối với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ là một biểu tượng cho thấy chính sách xâm lấn Biển Đông của ông đã đẩy xa các nước láng giềng như thế nào.
Việc bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam được loan báo vào lúc căng thẳng Mỹ-Trung ngày càng gia tăng trên vấn đề Biển Đông, đặc biệt là sau khi bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ đưa ra báo cáo bày tỏ mối quan ngại về việc Trung Quốc tăng tốc bồi đắp và quân sự hóa các đảo tranh chấp. Trong cuộc họp báo ngày 16/05, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hồng Lỗi khẳng định rằng những hoạt động nói trên của Trung Quốc ở Biển Đông chỉ mang tính phòng thủ và nguyên nhân chính gây ra các căng thẳng đó là do Hoa Kỳ gia tăng sự hiện diện ở Biển Đông, đưa chiến hạm và phi cơ đến vùng này để biểu dương lực lượng với lý do « bảo đảm tự do hàng hải ».
Trong cuộc họp báo hôm nay tại Hà Nội, tổng thống Obama đã nhấn mạnh rằng Mỹ và Việt Nam có mối quan ngại chung về các vấn đề trên biển và cả hai đều thấy tầm quan trọng của việc duy trì tự do hàng hải ở Biển Đông. Theo lời ông Obama, tuy vẫn chủ trương không đứng về phe nào trong các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, Washington ủng hộ một giải pháp ngoại giao dựa trên các « chuẩn mực quốc tế », chứ không phải dựa trên việc nước nào mạnh hơn và áp đảo hơn.
Lập trường nói trên không có gì mới, nhưng việc tổng thống Obama nhắc lại ngay trong ngày đầu của viếng thăm Việt Nam chắc sẽ khiến Trung Quốc càng quan ngại về sự thắt chặt quan hệ Mỹ-Việt, cho dù quyết định bãi bỏ cấm vận vũ khí trước mắt chỉ mang tính biểu tượng hơn là làm thay đổi cán cân lực lượng giữa Việt Nam với Trung Quốc.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160523-trung-quoc-ngam-canh-cao-my-ve-quan-he-voi-viet-nam
Hãng bột giặt Trung Quốc "tẩy da đen thành da vàng" xin lỗi
Thu Hằng Đăng ngày 29-05-2016 Sửa đổi ngày 29-05-2016 16:46
media
Công ty Thượng Hải Leishang chính thức xin lỗi về đoạn quảng cáo bị cho là kỳ thị mầu da.Hình chụp từ video quảng cáo.
Công ty hóa mỹ phẩm Thượng Hải Leishang đã chính thức xin lỗi về những tổn hại và bất bình mà một đoạn quảng cáo bột giặt Qiaobi, bị cho là mang tính kỳ thị mầu da, của hãng này gây ra. Trong đoạn quảng cáo, người ta thấy một người đàn ông da đen được "tẩy trắng" thành một thanh niên châu Á sau khi được cho vào máy giặt và sử dụng bột giặt Qiaobi.
Theo hãng tin AP ngày 29/05/2016, công ty Leishang khẳng định lên án mạnh mẽ tình trạng phân biệt chủng tộc nhưng đồng thời cũng đổ lỗi cho truyền thông nước ngoài đã khuếch đại đoạn quảng cáo đó.
Video quảng cáo bột giặt Qiaobi xuất hiện lần đầu tiên trên mạng xã hội của Trung Quốc hồi tháng 03/2016 nhưng đã bị tạm dừng sau khi bị công luận quốc tế, đặc biệt là tại Mỹ, phản đối dữ dội và cáo buộc mang tính kỳ thị mầu da.
Thông cáo của công ty, được công bố ngày 28/05, cho biết : « Chúng tôi rất lấy làm tiếc rằng đoạn quảng cáo đã gây ra một cuộc tranh luận. Chúng tôi sẽ không trốn tránh trách nhiệm về nội dung gây tranh cãi. Chúng tôi xin lỗi về những tổn hại gây ra cho người dân châu Phi vì sự lan tỏa của quảng cáo này và còn bị các phương tiện truyền thông khuếch đại hơn. Chúng tôi hy vọng công chúng và các phương tiện truyền thông sẽ không xem lại đoạn quảng cáo đó ».
Trước đó, đại diện của công ty từng phát biểu với Hoàn Cầu Thời Báo rằng những lời chỉ trích từ nước ngoài là « quá nhạy cảm » và công ty không có ẩn ý phân biệt chủng tộc trong thời gian thực hiện video quảng cáo.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160529-hang-bot-giat-trung-quoc-tay-da-den-thanh-da-vang-xin-loi
Mỹ dễ dàng tiêu diệt gọn lực lượng tàu ngầm TQ
Ngày đăng 28-05-2016
Theo báo Đất Việt
Với những điểm yếu chết người, lại gặp lực lượng chống ngầm rất mạnh của Mỹ và đồng minh, lực lượng tàu ngầm Trung Quốc sẽ dễ dàng bị tiêu diệt.
Trung Quốc có thể sở hữu 99 tàu ngầm vào năm 2030
Cách đây khoảng 2 tháng, vào ngày 25 tháng 4 năm 2016, hải quân Trung Quốc đã tổ chức một cuộc diễn tập đối kháng tàu ngầm tại một khu vực trên Biển Đông.
Hai chiếc tàu ngầm của một chi đội tàu ngầm thuộc hạm đội Nam Hải đã tự đối kháng nhau liên tục nhiều ngày đêm, tập trung cho khoa mục diễn tập tấn công-phòng thủ với phương pháp tác chiến sát với thực chiến, nâng cao khả năng đánh thắng khi có chiến sự.
Theo tư liệu của các chuyên gia quân sự Hoa Kỳ được trích dẫn từ báo cáo “Hiện đại hóa hải quân Trung Quốc: Ảnh hưởng đối với hải quân Mỹ” do Quốc hội Mỹ cung cấp, số lượng tàu ngầm của Trung Quốc hiện nay dao động trong khoảng 66 đến 75 chiếc.
Các chuyên gia Mỹ đưa ra dự đoán, Trung Quốc sẽ sở hữu số lượng tàu ngầm lên tới con số khoảng 69 đến 78 chiếc vào trước năm 2020, và tới năm 2026 nước này có thể sẽ chế tạo được từ 72 đến 81 chiếc.
Theo phân tích của Chủ tịch Tiểu ban sự vụ hải quân thuộc Ủy ban quân sự Hạ viện Mỹ, dự báo số lượng tàu ngầm biên chế cho quân đội Trung Quốc vào trước năm 2030 có thể đạt con số 99 chiếc.
Đối với Mỹ, trong điều kiện các kế hoạch đóng tàu suôn sẻ nhất, dự báo số tàu ngầm được biên chế cho hải quân Hoa Kỳ vào trước năm 2030 là 53 chiếc. Điều đó cho thấy Mỹ có lý do để lo ngại về sức mạnh của lực lượng tàu ngầm Trung Quốc.
Ngoài số lượng tàu ngầm ra, các chuyên gia Mỹ cũng cho rằng, Trung Quốc đang làm rất nhiều việc nhằm bảo đảm cho lực lượng tàu ngầm nước này có thể ra, vào Thái Bình Dương.
Minh chứng cho điều này là việc Trung Quốc triển khai các hệ thống tên lửa đất đối không HQ-9 và tên lửa bờ đối hạm Ưng Kích 62 (YJ-62), cùng máy bay chiến đấu J-11 trên đảo Vĩnh Hưng (đảo Phú Lâm của Việt Nam), cùng với các căn cứ trên các đảo ở Nam Hải.
Truyền thông nước ngoài cho rằng, những căn cứ và trang bị quân sự này sẽ làm giảm bớt tổn thất do máy bay chống ngầm của Mỹ triển khai ở Nhật bản và Hàn Quốc hoặc từ căn cứ Guam, gây ra cho tàu ngầm của Trung Quốc, một khi xảy ra chiến sự.
Những nguyên nhân khiến tàu ngầm Trung Quốc dễ bị tiêu diệt
Mặc dù bày tỏ sự lo lắng trước sự lớn mạnh của lực lượng tàu ngầm Trung Quốc nhưng các chuyên gia Mỹ cũng chỉ rõ, lực lượng tàu ngầm Trung Quốc còn rất nhiều điểm yếu mà nếu khai thác triệt để thì việc tiêu diệt lực lượng này là không quá khó.
My de dang tieu diet gon luc luong tau ngam Trung Quoc
Lực lượng tàu ngầm Trung Quốc còn rất nhiều điểm yếu, ví dụ như tiếng ồn rất lớn
Vấn đề thứ nhất: Trung Quốc chủ yếu là tàu ngầm thông thường
Tuy hải quân Trung Quốc sở hữu nhiều tàu ngầm nhưng chất lượng mới là yếu tố quan trọng nhất. Toàn bộ tàu ngầm Mỹ đều là tàu ngầm hạt nhân, trong khi hiện nay hải quân nước này mới có khoảng 6 chiếc. Trong đó, chủ yếu là các tàu ngầm hạt nhân cũ.
Nếu tình hình thuận lợi nhất, số lượng tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc vào năm 2030 mới chỉ chiếm một nửa tổng số biến chế tàu ngầm nước này, với số lượng tên lửa mang theo hạn chế, cùng với khả năng tấn công hạt nhân yếu kém. Do đó, thực lực tàu ngầm của Bắc Kinh vẫn còn kém rất xa so với Washington.
Điểm yếu thứ hai của tàu ngầm Trung Quốc là “quá ồn ào”
Theo thông tin từ Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế Mỹ, các tàu ngầm được trang bị tên lửa đạn đạo thuộc lớp Tấn (Type 094) của Trung Quốc sẽ không có cách nào xung trận mà không bị phát hiện, bởi vì với mức độ tiếng ồn của chúng như hiện nay, sẽ rất dễ dàng bị phát hiện bởi thiết bị sonar.
Với những điểm yếu chết người, lại gặp lực lượng chống ngầm rất mạnh của Mỹ và đồng minh, lực lượng tàu ngầm Trung Quốc sẽ dễ dàng bị tiêu diệt.
Máy bay tuần tiễu chống ngầm P-1 Kawasaki của Nhật và P-8A Poseidon của Mỹ
Vấn đề yếu kém thứ ba là hệ thống chỉ huy và thông tin liên lạc
Các chuyên gia Mỹ không hiểu là Trung Quốc làm thế nào để liên lạc với tàu ngầm khi nó đang hành trình, bởi hải quân nước này hiện chưa có loại máy bay đặc chủng, tương tự như E-6 Mercury của Mỹ (chuyên chỉ huy và giữ liên kết với lực lượng tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo).
Do đó, tàu ngầm hạt nhân chiến lược Trung Quốc không thể nhận lệnh từ Bộ chỉ huy chiến lược và các số liệu tình báo từ vệ tinh hay các hệ thống chỉ huy-cảnh báo sớm, đồng thời không thể liên kết với các lực lượng răn đe hạt nhân, cùng các lực lượng khác của hải quân.
Thiếu khả năng chỉ huy và liên kết, các tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc sẽ phải độc lập tác chiến, vừa không phát huy được hết sức mạnh tấn công của toàn bộ lực lượng, mà còn dễ bị tiêu diệt.
Thứ tư là căn cứ tàu ngầm Trung Quốc dễ bị tấn công
Yếu kém thứ ba đối với lực lượng tàu ngầm Trung Quốc là thiếu căn cứ tàu ngầm hạt nhân tên lửa đạn đạo. Do đó, căn cứ tàu ngầm chiến lược lớn nhất tại đảo Hải Nam là mục tiêu không khó bị tấn công đối với lực lượng chống ngầm của Mỹ và các nước đồng minh.
Tàu đo đạc âm hưởng JDS Hibiki (AOS-5201) của Nhật Bản Với khả năng tinh sát rất tốt của Mỹ, hiện căn cứ này đã nằm trong tầm ngắm của các vũ khí tấn công mặt đất tầm xa như tên lửa hành trình và cả tên lửa đạn đạo. Một khi có biến, căn cứ tàu ngầm ở vịnh Á Long-Tam Á sẽ là mục tiêu bị hủy diệt đầu tiên.
Vấn đề thứ 5 là lực lượng chống ngầm của Mỹ và đồng minh quá mạnh
Mỹ đã bắt đầu khôi phục hệ thống giám sát thiết bị cảm biển tàu ngầm dưới đáy biển xây dựng từ thời chiến tranh lạnh, để đối phó với các tàu ngầm Liên Xô. Mỹ và Nhật còn có các tàu đo đạc âm hưởng có khả năng phát hiện chính xác tàu ngầm của nước nào, thuộc chủng loại nào.
Ngoài ra, chỉ tính riêng Mỹ và Nhật Bản đã có gần 200 chiếc máy bay tuần tiễu chống ngầm P-3C Orion, P-1 Kawasakivà P-8A Poseidon. Số lượng máy bay này thừa sức giăng thiên la địa võng khắp Biển Đông và Biển Hoa Đông, phong tỏa lối ra vào Thái Bình Dương.
Hơn nữa, Mỹ còn đang xúc tiến bán các máy bay săn ngầm cũ cho các quốc gia Đông Nam Á nhằm bắt chết tàu ngầm Trung Quốc ngay trên Biển Đông. Có thể nói rằng, bất cứ động thái nào của tàu ngầm Trung Quốc đều không thoát được “mắt thần” của Mỹ và đồng minh.
http://www.biendong.net/bi-n-nong/6863-my-de-dang-tieu-diet-gon-luc-luong-tau-ngam-tq.html
Trung Quốc đòi Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí
Trọng Nghĩa Đăng ngày 27-05-2016 Sửa đổi ngày 27-05-2016 14:45
media
Tổng thống Mỹ Barack Obama trong cuộc họp báo tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế tại Hà Nội, Việt Nam, ngày 23/05/2016.REUTER/Luong Thai Linh/Pool
Vài ngày sau khi tổng thống Mỹ Barack Obama thông báo bãi bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí của Mỹ đối với Việt Nam, Bắc Kinh vào ngày 26/05/2016 đã chỉ trích việc Mỹ vẫn duy trì lệnh cấm bán vũ khí cho Trung Quốc, và gián tiếp yêu cầu Washington bãi bỏ cấm vận này.
Cấm vận vũ khí đối với Trung Quốc đã được Mỹ ban hành từ sau vụ đàn áp đẫm máu phong trào dân chủ trên quảng trường Thiên An Môn (Bắc Kinh) năm 1989. Liên Hiệp Châu Âu cũng có cấm vận tương tự đối với Trung Quốc.
Trong cuộc họp báo hàng tháng tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân (Yang Yujun) đã cho rằng mọi lệnh cấm vận vũ khí của đều là tàn tích của thời Chiến Tranh Lạnh và cần phải được dỡ bỏ. Phát ngôn viên Trung Quốc biện minh : « Các chính khách tên tuổi của Mỹ đã nhiều lần nói rằng việc thực thi những lệnh cấm vận vũ khí là biểu hiện của tư duy chiến tranh lạnh ».
Đối với bộ Quốc Phòng Trung Quốc, « Mỹ vẫn còn đơn phương cấm vận vũ khí đối với một số quốc gia » do vậy Bắc Kinh cho rằng « Mỹ nên từ bỏ tư duy Chiến Tranh Lạnh và chấm dứt những hành động
không còn hợp thời nữa như vây ».
Theo ghi nhận của hãng tin Anh Reuters, phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Trung Quốc đã từ chối trả lời thẳng là có phải ông nhắc đến lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ nhắm vào Trung Quốc hay không.
Tuy nhiên, hãng Reuters đã gắn tuyên bố kể trên với sự kiện Mỹ vừa dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, được tổng thống Mỹ Barack Obama đích thân loan báo hôm 23/05/2016 tại Hà Nội.
Theo Reuters, việc Mỹ giải tỏa cấm vận vũ khí cho Việt Nam thể hiện mối quan ngại chung trước tiềm năng quân sự ngày càng mạnh và thái độ ngày càng hung hăng của Trung Quốc trong việc đòi chủ quyền Biển Đông.
Đối với Reuters, ông Obama đã nâng chiến lược xoay trục - tức là « tái cân bằng lực lượng » - qua châu Á thành một trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ, và Việt Nam đã trở thành một nhân tố thiết yếu trong bối cảnh Bắc Kinh đòi chủ quyền trên hơn 80% Biển Đông.
Sau khi ông Obama loan báo bãi bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, bộ Ngoại Giao Trung Quốc như đã tỏ thái độ ấm ức khi bày tỏ « hy vọng » là sự phát triển của quan hệ Việt-Mỹ sẽ đem lại lợi ích cho hòa bình và ổn định trong khu vực.
Phát ngôn viên bộ Quốc Phòng Trung Quốc ngày 26/05 đã từ chối bình luận xa hơn những gì mà Bộ Ngoại Giao nước này đã nói.
http://vi.rfi.fr/chau-a/20160527-den-luot-trung-quoc-doi-my-do-bo-cam-van-vu-khi
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 11:57 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
LƯƠNG VI * VẤN ĐỀ LƯƠNG THỰC
Vấn đề lương thực ở Việt Nam
Lương Vi (Danlambao) - Trong tương lai Việt Nam không chỉ đối mặt với tình trạng thiếu lương thực mà thậm chí có thể thiếu cả nước uống. Và nạn đói có thể xảy ra, lịch sử có thể lặp lại.
Toàn bộ hệ sinh thái ở vùng biển miền Trung đã bị phá hủy. Các rạn san hô, tảo, rong đã biến mất. Hàng trăm tấn cá các thương lái đã thu gom, còn bán lại cho ai, ai mua, ai ăn vẫn chưa rõ.
Đồng bằng Tây Nguyên bị hạn hán nặng nề. Do toàn bộ rừng giữ nước đã bị chặt tróc rễ. Và nguồn nước ở thượng nguồn thì bị chánh quyền chặn lại để xây các đập thủy điện.
Nước ở các nhánh sông Tây Nguyên chảy qua các nhánh sông Nam Lào rồi chảy về Cửu Long. Sông ngòi ở Tây Nguyên cũng là một trong những nguồn nước ngọt huyết mạch của Mê Kong.
Sản lượng lúa phía Tây Nam giảm nghiêm trọng, mực nước biển lấn sâu trong đất liền gây hủy hoại mùa màng ở khu vực có 20% dân số cả nước nhưng có sản lượng lương thực cung cấp đạt 56%. Tức là hơn phân nửa người Việt cần ăn lúa miền Tây Nam để sống.
Một đất nước mà sản lượng cây lương thực giảm hơn phân nửa, biển trong cơn hấp hối. Thì hiểm họa gì sẽ xảy ra?
Thái Lan đã xả kho lúa của họ và họ còn dự định cắt giảm sản lượng lúa do hạn hán, nắn dòng chảy thượng nguồn sông Mê Kông để giữ nước. Campuchia cũng đã làm tương tự. Phía xa xa, đất nước Ấn Độ đã từng cứu đói dân Việt thời bao cấp nay đã bị thất thu hàng chục ngàn ha cây lương thực do thiếu nước tưới tiêu khiến nông dân phải tuyệt vọng tự tử.
Các nước lân cận dân họ cũng đang gặp phải vấn đề thực phẩm thì làm sao họ có thể giúp chúng ta?
Không có cách nào dự trữ thức ăn mà tồn tại mãi mãi. Chỉ có môi trường trong xanh mới đem lại sự sống lâu dài.
Tài nguyên và thiên nhiên Việt Nam đã nuôi chúng ta khôn lớn. Không phải sắt thép, không phải những tờ tiền. Vì tiền tạo ra để mua bán chứ đâu phải dùng để ăn. Khi đói ăn làm gì có ai bán đâu mà mua.
Môi sinh cũng là dạ dày chúng ta, tương lai con cháu và kho báu của tổ tiên đã để lại cho dân Việt ngàn đời.
Nếu chúng ta tiếp tục nhìn môi trường hấp hối thì đại họa thiếu ăn có thể gây diệt vong cho một dân tộc là hoàn toàn có thể xảy ra. Và sử sách thế giới sẽ ghi chép chúng ta như một chủng tộc đã từng tồn tại.
Chúng ta ăn nói thế nào với tiền nhân khi họ đã để lại cho ta đất đai màu mỡ ruộng lúa mênh mông khi ta trả lại họ đất đã khai thác đến bạc màu, ruộng đồng nứt nẻ. Một hậu nhân đói và khát cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng!
Lương Vi
danlambaovn.blogspot.com
Posted by sontrung at 11:50 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
NGUYỄN THỊ THANH BÌNH * HẸN EM SAIGON
Hẹn em Sài Gòn 2016: Chúng ta cũng chính là người mà chúng ta đang chờ
Nguyễn Thị Thanh Bình (Danlambao) - Từ trước đến giờ, phải nói có lẽ đây là bài ca chúng tôi hy vọng được gởi gấm, chia sẻ nhiều nhất. Tất cả dường như đã gởi trọn tim mình từ lời thơ, tiếng nhạc, giọng hát và cả những phối hợp hòa âm. Nhưng thật tình điều chúng ta muốn trao gởi với nhau chính là tâm thức hẹn hò ấy ấy thì đúng hơn. Cái tâm thức đau đáu trên cả chữ và lời, trên cả những chuyên chở thần sầu mãnh liệt của thi ca và âm nhạc. Đó cũng bỗng là hình ảnh đấu tranh có tính cách đột phá của một Nancy Nguyễn, một khuôn mặt trẻ hải ngoại vừa về Sài Gòn bị an ninh giam giữ 6 ngày, chỉ vì Nancy viết thẳng trên Facebook là muốn được “thành nhân” mà thôi.
Nghĩ mà coi, Trần Huỳnh Duy Thức bên trong những chấn song còn dũng cảm biết mấy xác quyết vào điều mình tin là đúng, để đến nỗi: “Con yêu ba và gia đình nhiều lắm, nhưng con yêu Việt Nam hơn.”
Và như thế, không lẽ chúng ta còn lại đây rốt cuộc cũng chỉ có những hẹn thề trong cơn mơ? Không phải “Chúng ta cũng chính là những người mà chúng ta đang chờ đợi” như Tổng thống Obama mới đây đã bơm vào đầu chúng ta sao? Ơi, sao tôi yêu kính quá những nhắn nhủ phát biểu đầy cảm xúc chân tình và cực kỳ thâm thúy, gợi mở của vị Tổng thống thứ ba ghé thăm Việt Nam: Bravo Barrack Obama!
Tiếp tục xuống đường đi nói cùng quốc tế
Trên thực tế, tiếng nói của người Việt hải ngoại đặc biệt ở Washington D.C thường được gây ít nhiều chú ý. Do đó, xin gợi lại hôm chủ nhật 15/5 cộng đồng nơi đây cũng đã có tới hai cuộc xuống đường đồng hành với quốc nội trong cùng một ngày. Coi như sự yểm trợ tinh thần trùng lắp này cũng tốt thôi, vì đúng vào thời điểm này, bà con trong nước đã bị đàn áp đánh đập dã man, bóp nghẹt thông tin báo chí và khủng bố mọi tiếng nói. Chủ nhật 22/5 vừa rồi, trời một phen thử lòng những người con xa xứ nên cứ rỉ rả mưa không dứt. Điều khá thú vị là trời mưa thì mặc trời mưa, Cộng Đồng Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn vẫn tổ chức được rất đông đảo đồng hương xuống đường tuần hành trước Tòa Bạch Ốc, để ủng hộ quyết tâm tuyệt thực đòi quyền tự quyết cho nhân dân của Trần Huỳnh Duy Thức, cũng như sự minh bạch về thảm họa quốc gia cá chết, biển chết và người dân cũng đang rũ chết vì mầm mống ung thư, khát đói, ô nhiễm…
Xin mở một ngoặc đơn ở đây: Một khi nhà cầm quyền này không hề biết lo cho sự an toàn nguy khốn của dân nói chung và tình trạng Miền Trung nói riêng, cũng như đã cố tình chặn đứng mọi liên lạc thông tin nguy cập của đồng bào ở Vũng Áng, Hà Tĩnh…, chúng ta phải bằng mọi cách đứng lên “cứu nước, cứu dân”. Họ không thể tiếp tục lấy vải thưa bịp bợm, toa rập để che mắt thánh của nhân dân đang đến hồi rực sáng.
Đình chỉ hoạt động của Formosa cho đến tháng 9 chỉ là kế hoãn binh, câu giờ ấu trĩ. Liệu quý vị lãnh đạo có đọc thấy những biểu hiện vũ bão như: “Đón Obama, đuổi Formosa” hay “Chào Obama, Cút Tập Cận Bình”?
Một số bạn trẻ có mặt cũng đã đứng ra giương cao tinh thần Trần Huỳnh Duy Thức, mà tôi xin gọi là Tọa Kháng Tuyệt Thực, dĩ nhiên là có thể làm tại nhà, nơi công cộng hoặc trải dài danh sách tham gia như tiếng nói của chung công dân mạng toàn cầu. Đồng hành khít khao với mốc điểm 24/5 đã đành, khởi đi từ cuộc tuyệt thực đến chết đầy bi tráng hào hùng của Trần Huỳnh Duy Thức. Nhưng tận cùng của những bất lực gọi kêu này chính là những tiếp sức của tất cả chúng ta: “Đấu tranh này là trận cuối cùng.” Quyết tâm mà Trần Huỳnh Duy Thức đã nguyện đánh đổi cho tự do hay là chết. Đó là đòi cho được một sự “thượng tôn pháp luật và trưng cầu dân ý trao cho nhân dân quyền quyết định thể chế chính trị của đất nước”.
Với tù nhân lương tâm này chính là sự đánh dấu 7 năm của ngày khởi đầu thứ định mệnh khắc nghiệt oan sai. Cho một bản án phi lý đằng đẵng 16 năm vì không hề có tội và không hề thỏa hiệp, khoan nhượng.
Việc anh không chọn ngày của Tổng Thống Obama đến thăm Việt Nam là 22/5 để dấy lên tiếng nói tưởng chừng không còn một chọn lựa nào khác, thì cũng có thể hiểu được nhiều phần một nhân cách như anh chỉ muốn làm theo sự mách bảo của ý chí bất khuất, và luôn tự quyết định bằng chính đôi chân quyết liệt, khẳng khái của mình. Đúng là tính chất của một thủ lãnh, và hơn ai hết Trần Huỳnh Duy Thức đã quá hiểu rõ bản chất Cộng Sản.
Đánh mất thể diện của một nhà nước
Khác xa với phẩm chất hài hòa tử tế xứng đáng cương vị của một người đã được vinh tặng Hòa Bình Thế Giới, tôi ngờ rằng Tổng thống Obama đã khó lòng hình dung nổi thứ văn hóa búa liềm búa tạ của C.S đã “mời” cả Ngài chứng kiến ngay màn trấn áp, hủy bỏ cuộc gặp mặt những đại diện dân sự hôm 24/5, khiến Ngài phải lắc đầu chép miệng: “Tôi cần phải lưu ý rằng đã có một số nhà hoạt động khác được mời, nhưng họ đã bị chặn không thể tới đây vì những lý do khác nhau. Tôi cho rằng đây là một chỉ dấu cho thấy mặc dù đã có ít nhiều tiến bộ, và mặc dù chúng tôi từng hy vọng với việc có một số cải cách tư pháp trong dự thảo được thông qua, thì sẽ có những tiến bộ thêm nữa, nhưng vẫn có những người bị cản trở khi muốn tụ tập ôn hòa để nói về những vấn đề họ quan tâm sâu sắc.” Đã vậy, thật khó mà tin được họ còn dám bắt một công dân Mỹ khi Ngài Obama cũng đang có mặt trực tiếp theo dõi xem xét những giải trình của họ.
Chuyến thăm của Obama lần này dễ làm cho những người chú trọng duy nhất đến vấn đề nhân quyền đâm ra thiếu bình tĩnh, tỏ vẻ thất vọng. Tuy nhiên trong bối cảnh của Việt Nam lúc này, điều hệ trọng dỡ bỏ cấm vận vũ khí sát thương và trở thành đối tác toàn diện hầu củng cố lòng tin chiến lược, chắc chắn sẽ giúp chúng ta có thêm nhiều sức mạnh khí giới tự vệ để bảo vệ độc lập chủ quyền, như Ngài Obama đã ám chỉ không chấp nhận một nước lớn đi ăn hiếp một nước nhỏ hơn. Cứ nhìn phản ứng hậm hực của tờ Hoàn Cầu Thời Báo, Trung Quốc cho rằng Ngài Obama đã không quên “quẩy lưới” trước khi rời Việt Nam là đủ biết tầm khẩn thiết quan trọng và đã khiến Trung Quốc hốt hoảng.
Cách gì đi nữa, chính những người dân Việt Nam trong nước phải tự đứng lên trước hết. Họ càng sử dụng bạo lực, chúng ta càng phải tìm cách nối kết, đoàn kết gây sức mạnh để bảo bọc đường lối đấu tranh ôn hòa, bất tuân dân sự. Tọa Kháng Tuyệt Thực là một hình thức của bất tuân dân sự. Ôn hòa nhưng quyết liệt, và không thể không nuôi dưỡng lòng căm phẫn đau thương, vì sẽ không có thời cơ nào là thời cơ thuận tiện nên cần phải nhanh chân lên đường phấn đấu đến kỳ cùng. Họ đã hết thời rồi!
Những chỉ đạo của chúa tể Sài Gòn Đinh La Thăng
Chắc ông bí thư này chỉ thích làm chúa tể Thành Hồ. Vừa rồi thấy ông ra chỉ đạo cấm lai vãng tham quan nhà thờ Đức Bà vào cuối tuần, nhiều người không biết mình đang trở về với thời kỳ đồ đá đồ đểu nào, mà khi không lại có chuyện cấm đạo, răn đe cấm du lịch thăm viếng ở đây.
Đúng là thành phố đang đầy dẫy những kẽm gai đâm thủng vào tim nhau lẫn cả bầu trời tự do. Hòn Ngọc Viễn Đông khác với lời hứa mị dân của ông, đã không thể bị trầy trụa chảy máu hơn dưới bàn tay ông.
Nhất là với ông chủ của Nhà Trắng vĩ đại đứng đầu thế giới Obama, mà ông Đinh La Thắng cũng còn không biết điều xuống lệnh xem thường ngoại giao, không cho dân treo áp phích có hình bán thân chào đón rõ lớn Tổng thống Obama hôm 23/5 trên đường Đời Cô Lựu (Mai Thị Lựu?) với hàng chữ: “Welcome President Obama to Vietnam”.
Vậy là chuyến này coi như dân chúng Sài Gòn không được đích thân nhiệt liệt chào đón Tổng thống Obama như đồng bào Hà Nội, nên họ chỉ được đứng ngập hai bên đường để vẫy chào tạm biệt Ngài Obama với bao luyến tiếc, ngưỡng mộ.
Điều này càng cho thấy lúc Ngài đến, dân chúng Hà Nội đã háo hức thức trắng cả đêm để được hoan nghênh người đứng đầu một nước có nền văn minh dân chủ nhất thế giới. Thức và lúc nào Việt Nam cũng cần có những đêm Thức, mất ngủ rộn ràng như thế.
Vậy thì nghĩa lý gì tấm lòng biết trọng thị của 21 phát đại bác có hay không cũng chỉ cốt làm đẹp lòng Đại Hán(g). Thêm nữa, tôi không hiểu họ học thói ngoại giao ở đâu, để áp đặt một vị nguyên thủ quốc gia như Ngài Obama phải đứng chịu trận chào quốc ca của XHCN.
Đã bảo lòng dân và ý đảng là hai đường song song chẳng biết bao giờ hội ngộ. Đảng không biết lột xác chuyển mình sớm hơn nên càng ngày càng lún xuống bùn sâu và chừng như quá muộn.
40 năm mà mưa vẫn còn rơi
Khi không bỗng chợt buồn vì một câu trong bản nhạc như thế. Thì đúng là 40 năm hơn chúng ta vẫn còn chờ hoài một ngày nắng đẹp. Lại càng sâu đậm hơn, khi nhớ ra hôm nào xuống đường mưa xứ người vẫn không ngừng rơi, và xuống đường thì cứ phải xuống đường nhưng chỉ trong một ý nghĩa hỗ trợ quê nhà.
Còn thì… có ai sẽ mở lòng hẹn đón cùng nhau ở những phi trường ngập tràn quốc tế Tân Sơn Nhất, Nội Bài?
Và bây giờ, đâu biết làm gì với những chiếc dù xanh với lia thia cá, sao mà mang đầy hồn những biểu tượng biển không còn xanh và môi trường cũng đã mất hết máu không còn xanh. Gợi nhớ những chiếc dù vàng quá ấn tượng của thủ lãnh phong trào dân chủ Hoàng Chí Phong làm sao đâu… bạn ơi.
Nguyễn Thị Thanh Bình
danlambaovn.blogspot.com
TẠP CHÍ BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG
SẼ CÙNG HIỆN HỮU TẠI
DIÊN HỒNG (dien-hong.blogspot.com
và
Vanhoavn's Blog (Văn Hóa Việt Nam)
Posted by sontrung at 11:43 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
TRẦN TRUNG ĐẠO * BARACK OBAMA
Bruce Springsteen và Barack Obama, hai cánh én tự do
Trần Trung Đạo (Danlambao) - Nhìn ánh mắt hân hoan, bàn tay dang rộng, nụ cười niềm nở của người dân Sài Gòn khi đón chào TT Mỹ Barack Obma chiều 24 tháng 5 vừa qua, trừ phi lãnh đạo CSVN đui mù câm điếc hết, họ phải biết chế độ độc tài toàn trị CS diễn ra suốt 41 năm trên đất nước Việt Nam đang vào đoạn kết.
Ngày nào, tháng nào hay năm nào chế độ sẽ sụp có thể không ai trả lời chính xác nhưng chắc chắn bức màn tuyên truyền lừa dối sẽ bị xé nát, mọi tội ác của CSVN từ năm 1930 sẽ được phơi bày ra ánh sáng, nước mắt sẽ ngừng rơi và cây tình thương dân tộc sẽ hồi sinh trên quê hương khốn khổ.
Người viết tiên đoán một cách quá lạc quan chăng?
Không phải. Lịch sử nhân loại và lịch sử tranh đấu của nhân dân Việt Nam suốt 41 năm qua đã chứng minh điều đó một cách hùng hồn.
Đông Bá Linh đêm 19 tháng 7, 1988
Bruce Springsteen và E Street Band của ông được phép trình diễn một chương trình nhạc tại Đông Bá Linh. Số người tham dự theo ước lượng chính thức của chính phủ Đông Đức là 160 ngàn người có vé và một số gần tương đương tràn vào không vé. Thay vì dùng chương trình “Bruce Springsteen and E Street Band” như tại Mỹ hay nhiều nơi khác, chính phủ CS Đông Đức lợi dụng cơ hội để tuyên truyền nên đổi tên thành “Concert for Nicaragua” để ủng hộ chế độ CS Sandinista ở Nicaragua, Nam Mỹ.
Bruce Springsteen rất giận khi nghe tin chương trình nhạc của ông bị dán chồng lên bằng một nhãn hiệu tuyên truyền CS nhưng không phản ứng. Vào giữa chương trình, Springsteen bất chấp những hạn chế mà lãnh đạo CS Đông Đức đưa ra trước, đã rút ra một mảnh giấy và đọc lớn bằng tiếng Đức “Tôi đến đây không phải vì chính quyền hay chống chính quyền. Tôi đến để chơi nhạc “rock and roll” tặng các bạn, với niềm hy vọng rằng một ngày mọi rào cản sẽ bị phá bỏ”. Chữ “rào cản” mà Bruce Springsteen muốn nói không gì khác hơn là Bức tường Bá Linh. Chương trình được phép truyền hình sau vài phút kiểm duyệt nên câu nói của Springsteen bị khám phá và cắt bỏ nhưng tiếng vỗ tay của 300 ngàn khán giả, đa số là thanh niên, có mặt tại chỗ vang dội một góc trời.
Có nguồn tin cho rằng chính quyền CS Đông Đức cho phép Bruce Springsteen trình diễn là để đo lường thái độ và lòng tin của người dân vào đảng CS và qua đó có những biện pháp trấn áp cũng như các chính sách tuyên truyền thích nghi.
Chương trình nhạc của Bruce Springsteen là điểm báo cho lãnh đạo CS Đông Đức biết chế độ sụp đổ chỉ là vấn đề thời gian. Sau những cuộc biểu tình của dân chúng, Egon Krenz lên thay thế Erich Honecker và hứa sẽ đem lại nhiều “đổi mới” từ trung ương đến địa phương nhưng những con cá gỗ “đổi mới” đã không còn lừa gạt được người dân Đông Đức. Chỉ hơn một năm sau, Bức tường Bá Linh sụp đổ.
Sài Gòn chiều 24 tháng 5, 2016
Hàng trăm ngàn dân Sài Gòn đứng dọc hai bên đường từ phi trường Tân Sơn Nhất vào trung tâm thành phố để chào đón TT Barack Obama bằng mắt sáng ngời, nụ cười rạng rỡ và bàn tay vẫy gọi ân cần. Tất cả đều phát xuất từ tấm lòng trong sáng, không hận thù, không sợ hãi.
Eric Schultz, phụ tá báo chí Tòa Bạch Ốc xúc động nhận xét "hàng trăm nghìn người tập trung trên các tuyến phố chào đón TT Hoa Kỳ" và "tôi chưa từng chứng kiến điều này trong 5 năm làm việc tại Tòa Bạch Ốc". Đoạn phim do phóng viên Pete Souza đăng lên Instagram của ông cho thấy hàng hàng lớp lớp người dân chào đón TT Obama. Ben Rhodes, Phụ Tá Cố Vấn An ninh Quốc gia Mỹ ngạc nhiên và cho biết họ sẽ không bao giờ quên sự chào đón mà người dân Sài Gòn đã dành cho họ. Những hiện tượng đó rất hiếm thấy trong những buổi đón tiếp các lãnh đạo ngoại quốc.
Người dân Sài Gòn hiếu khách? Không đúng hẳn. Người dân Sài Gòn hiếu tự do và họ chào mừng TT Hoa Kỳ nồng nhiệt bởi vì ông ta là đại diện của thế giới tự do.
“Bầu cử Quốc Hội” tại Đông Đức và Việt Nam
Giống như tại Việt Nam, sau khi Bruce Springsteen đến, Đông Đức cũng có một cuộc “bầu cử quốc hội” tổ chức vào tháng 5, 1989.
Các nhà phân tích chính trị châu Âu ngày đó cho rằng cuộc” bầu cử quốc hội” tại Đông Đức là một thất bại của đảng CS vì chỉ có 98.5% “cử tri” đi bầu. Trùng hợp một cách thích thú, tháng 5, 2016, Việt Nam cũng có một cuộc “bầu cử quốc hội” và kết quả gần giống như Đông Đức với chỉ có 98.7% “cử tri” đi bầu. Dưới chế độ CS toàn trị, một phần trăm “cử tri” không đi bầu là đã quá nhiều và là một thất bại của đảng.
Mục đích của lãnh đạo CS khi tổ chức bầu cử quốc hội, Đông Đức hay CSVN, không phải để bầu nên một cơ quan lập pháp mới mà là một công việc thuần túy tuyên truyền. Chính sách tuyên truyền thay đổi theo chủ trương của đảng, bằng chứng tại Việt Nam, sau lần “bầu cử” 1946, đảng CSVN không thấy cần có quốc hội nên suốt 14 năm sau đó, họ chẳng màng nghĩ đến chuyện bầu bán làm gì.
Nhưng chính 300 ngàn người dự chương trình nhạc của Bruce Springsteen và mấy trăm ngàn dân Sài Gòn sắp hàng chào đón TT Obama mới thật sự đã đi bầu. Sự có mặt của người dân là một hình thức bỏ phiếu công khai, cụ thể và rõ rệt nhất. Người dân hai nước đã bầu cho tự do dân chủ. Đông Đức bầu cho Bruce Springsteen và Việt Nam bầu cho Barack Obama. Hai đại biểu tự do đắc cử tại Đông Đức và Việt Nam đều là người Mỹ.
Ẩn ý của TT Obama
Trong thời gian thăm viếng Việt Nam tuy ngắn ngủi, TT Obama đã nhiều lần nhấn mạnh đến quan điểm “vận mệnh Việt Nam nằm trong tay người Việt”. Đây không phải là câu nói riêng của TT Obama và chỉ mới nghe được lần đầu. Nhiều người, quốc tế cũng như Việt Nam, trong nước cũng như ngoài nước quan tâm đến Việt Nam đã phát biểu tương tự. Không ai cứu được Việt Nam ngoài chính dân tộc Việt Nam.
Tuy nhiên có một điểm khác. TT Obama muốn nhấn mạnh rằng vai trò của Mỹ thông qua các chính sách hợp tác kinh tế và đối ngoại tại Á Châu là một cách góp phần tạo ra không gian và kéo dài thời gian để người Việt Nam có thêm cơ hội chọn lựa một cơ chế chính trị cho mình.
Trong cương vị tổng thống, TT Obama không thể kêu gọi người dân Việt Nam xuống đường hay đứng lên lật đổ chế độ độc tài nhưng trong ẩn ý, ông mong muốn nhân dân Việt Nam, bằng mọi cách thích nghi, hãy mạnh dạn chọn lựa một tương lai chính trị cho đất nước Việt Nam. TT Obama cam kết “Và trong khi các bạn theo đuổi tương lai mà các bạn muốn, tôi muốn các bạn biết rằng nước Mỹ sẽ ở ngay bên cạnh các bạn, như một đối tác, và một người bạn.”
Hơn bất cứ một quốc gia nào khác, vì lý do lương tâm (58 ngàn người Mỹ đã chết để bảo vệ tự do của miền Nam Việt Nam), chính trị (góp phần tạo dựng cơ chế chính trị đối lập với Trung Cộng) và quân sự (lấp kín nút chặn trên cả đường bộ lẫn đường biển ra Biển Đông và Nam Á Châu của Trung Cộng), chính phủ Mỹ muốn thấy Việt Nam thật sự là nước tự do dân chủ, phát triển, hợp tác chiến lược với Mỹ.
TT Harry Truman đã không gởi chiến hạm lừng danh USS Missouri viếng thăm Thổ Nhĩ Kỳ năm 1946 nếu chính phủ Thổ không cam kết theo đuổi con đường dân chủ và chống lại Liên Xô. Thổ Nhĩ Kỳ dân chủ đã làm cán cân sức mạnh quân sự nghiêng hẳn về phía Tây Phương và quốc gia có lợi nhất cũng chính là Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong Thông Cáo Chung của G7 (Canada, Pháp, Đức, Anh, Ý, Nhật và Mỹ) tại Nhật vừa được công bố hôm 27 tháng 5, Hoa Kỳ và sáu cường quốc đồng minh khẳng định sẽ tiếp tục duy trì các nguyên tắc hàng hải phù hợp với UNCLOS và xác định quyền của các quốc gia phải được dựa trên luật pháp quốc tế thay vì các hành động đơn phương. Thông cáo chung cũng bày tỏ sự quan tâm một cách cụ thể và chi tiết của G7 về tình trạng tại Biển Đông. Thông Cáo Chung còn quá mới nên chưa đọc được phản ứng của Trung Cộng nhưng theo báo chí quốc tế đó là một cái tát vào mặt Tập Cận Bình.
Mặc dù lợi thế quân sự của Mỹ vẫn còn trên rất cao so với Trung Cộng, với quan hệ kinh tế vô cùng phức tạp và tinh tế trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, ngoài việc tạo không gian, điều kiện và kéo dài thời gian như đang làm qua TPP hay tại hội nghị G7 vừa bế mạc, chính phủ Mỹ, trước đây, hiện nay và trong tương lai gần, sẽ không thể can thiệp trực tiếp vào nội bộ chính trị Việt Nam hay đương đầu trực tiếp với Trung Cộng về quân sự. Chỉ có sức mạnh của người dân Việt Nam mới là yếu tố quyết định. Một Việt Nam dân chủ sẽ làm thay đổi hẳn khuôn mặt chính trị tại Á Châu và giống như Thổ Nhĩ Kỳ trước đây, sẽ rất có lợi cho Việt Nam.
Chuyển động xã hội làm thay đổi cơ chế chính trị
Như người viết đã trình bày trong bài “Để thắng được Trung Cộng” chính sự chuyển động đi lên của nhận thức con người là lý do chính dẫn đến sự sụp đổ của chế độ CS.
Sự chuyển hóa tri thức nhanh hay chậm tùy theo điều kiện mỗi nước nhưng là một tiến trình không thể bị ngăn chận bởi bất cứ một cơ chế độc tài nào. Giáo sư Archie Brown thuộc đại học Oxford, Anh quốc, trong tác phẩm Sự vươn lên và sụp đổ của chủ nghĩa Cộng sản (The Rise And Fall Of Communism) nêu ra 8 lý do khiến chủ nghĩa Cộng sản sụp đổ, trong đó lý do hàng đầu không phải là kinh tế hay quân sự mà là sự thay đổi nhận thức xã hội.
Người Việt quan tâm đến vận mệnh đất nước có lý do chính đáng để nóng lòng nhưng nếu nhìn lại sẽ thấy các phong trào xã hội, phong trào dân chủ tại Việt Nam đã lớn lên, tuy chậm nhưng không ngừng lớn lên và mở rộng. Dây chùm gởi CSVN ăn bám quá lâu và quá sâu vào thân cây Việt Nam nên phải cần nhiều thời gian hơn những nước khác để gỡ chúng ra.
Thật vậy, nếu chọn thời điểm Bác sĩ Nguyễn Đan Quế chính thức công bố "Lời Kêu Gọi của Cao Trào Nhân Bản" vào năm 1990 làm mốc thời gian, sau 26 năm Việt Nam đã có hàng trăm, hàng ngàn đoàn thể xã hội, từ dân oan, báo chí, phụ nữ, lao động được hình thành. Khu vườn dân chủ ngày đó chỉ có một bông hoa nở ra trong mưa bão. Hôm nay đã khác. Mưa bão chưa qua nhưng khu vườn đã có nhiều bụi hoa thơm nở ra từ hy vọng và niềm tin vào tương lai dân tộc.
Khát vọng của con người dù Đông Đức hay Việt Nam giống như những mạch nước nhỏ chảy một cách khó khăn xuyên qua bao kẽ đá nhưng không hề ngưng chảy. Và các lãnh đạo phong trào dân chủ cũng thế, có người bước xuống nhưng đã có người khác bước lên, chuyến tàu lịch sử vẫn tiếp tục tiến về phía trước.
Lịch sử nhân loại cho thấy không một sức mạnh bạo lực nào có thể ngăn được sự chuyển động đi lên của nhận thức con người. Như người viết đã mở đầu, trừ phi lãnh đạo CSVN đui mù câm điếc hết, họ phải biết chế độ độc tài CSVN diễn ra trên đất nước Việt Nam sắp sửa cáo chung.
Bruce Springsteen và Barack Obama là hai cánh én tự do nhưng mùa xuân không đến từ cánh én ghé qua một đôi ngày mà phải được mang về bằng bầy én Việt Nam. Mùa xuân rồi sẽ đến.
Trần Trung Đạo
danlambaovn.blogspot.com
Posted by sontrung at 11:33 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 418
No comments:
Post a Comment