LÊ MINH NGUYÊN * TIÊU DIỆT MỘT DÂN TỘC

Lê Minh Nguyên

Khi sinh tiền bà GS Sheri Rosenberg có viết "Diệt chủng là một tiến trình, không phải một sự kiện" (Genocide Is a Process, Not an Event - http://scholarcommons.usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1045). Bà cho rằng đó là một sự giảm thiểu từ từ sức sống của dân tộc đó về cả hai mặt chất lượng và số lượng (genocide by attrition).

Trong lịch sử loài người, diệt chủng đã xảy ra rất nhiều cho các dân tộc, tuy hoàn cảnh và đặc tính có khác nhau, nhưng nó có các điểm giống nhau như: (1) diễn ra trong bối cảnh thế giới ít quan tâm vì do một sự kiện lớn khác chiếm hết các băng tầng của truyền thông các nước, (2) muốn xoá bỏ, làm bạc nhược, hay đuổi dân tộc đó ra khỏi một vùng lãnh thổ, (3) chủ thể gây ra là một chính quyền hay một quốc gia ở tại thực địa hay ở ngoài thực địa, (4) xem sự hiện hữu hay sự hùng mạnh của dân tộc đó là một mối đe doạ, (5) xảy ra khi dân tộc đó không có khả năng để tự bảo vệ, (6) chủ thể gây ra thường nhân danh một lý tưởng, một chủ nghĩa, một tín ngưỡng, hay một sự tự vệ, (7) chủ thể gây ra thấy không có ai ở bên ngoài thực sự có khả năng can thiệp vào, (8) sự diệt chủng xảy ra trong một thời gian dài, không phải giết hàng loạt trong một vài lần, (9) sự diệt chủng không chừa một ai, dù đàn bà hay trẻ em (https://clg.portalxm.com/library/keytext.cfm?keytext_id=187).

Trong quá khứ ta thấy có khoảng 6 triệu người Do Thái bị Đức Quốc Xã sát hại từ 1933-1945, khoảng 1 triệu người Tutsi bị sát hại trong năm 1994 ở Rwanda bởi chính quyền người Hutu, khoảng 1,5 triệu người Armedian bị sát hại dưới tay người Thổ Nhĩ Kỳ từ 1915-1923, khoảng 1,5 triệu người Cam Bốt dưới tay Pol Pot từ 1975-1979, hơn 1 triệu người Ái Nhĩ Lan chết đói 1846-1852 mà nguời Anh gián tiếp để cho xảy ra, nhiều triệu thổ dân ở Mỹ Châu bị chết vì bệnh đậu mùa (smallpox) do nguời Âu Châu đem sang cùng sự tàn sát người Inca và người Aztecs, chính quyền Úc từ 1909 đến thập niên 1970 chủ trương tiêu diệt thổ dân bằng cách bắt cóc trẻ sơ sinh của họ,... (http://listverse.com/2013/05/03/10-atrocious-genocides-in-human-history/).

Việt Nam là nạn nhân của tiến trình này qua cả ngàn năm lịch sử, nó giảm tốc khi Việt Nam giành được độc lập, nhưng tăng tốc trở lại khi phong trào cộng sản thắng thế với quốc tế vô sản, và càng thảm não hơn khi Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, CSVN lệ thuộc vào CS Trung Quốc nhiều hơn để tồn tại, mà Hội nghị Thành Đô 1990 và hai thập niên sau đó là đỉnh điểm của sự thần phục.

Trung Quốc từ ngàn năm, do địa chính trị tréo ngoe thất thế, hoặc chỉ thu mình ở trung nguyên hay chỉ có thể tiến nam để bành trướng, nên xem VN là cái gai cần phải nhổ cho trống đường, cả bộ lẫn thuỷ. TQ xem sự hùng mạnh của VN là một mối đe doạ, cản bước TQ trong việc chế ngự Đông Nam Á với khoảng trên 600 triệu dân, với tài nguyên Biển Đông và đường vào Ấn Độ Dương để tiến đến Trung Đông và Phi Châu.

Nhưng tiêu diệt dân tộc VN thì rất khó, ngàn năm lịch sử đã chứng minh. Vậy thì diệt chủng bằng một tiến trình từ từ và đa dạng là giải pháp mà họ có thể làm được, vừa hiệu quả vừa không gây ồn ào để dư luận thế giới quan tâm.

Ở Hội Nghị Geneva 1954, trong các cuộc đàm phán giữa các bên, TQ với thủ tuớng Chu Ân Lai luôn thúc ép phía Việt Nam chia đôi đất nước (https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Hiệp_định_Genève,_1954). Nhà sử học Nayan Chanda nhận xét: “Trung Quốc ủng hộ sự tồn tại của hai Việt Nam và nói chung mong muốn có một đa quốc gia tại biên giới của nó..." (http://www.baogiaothong.vn/vai-tro-den-toi-cua-trung-quoc-tai-hoi-nghi-geneva-1954-d79158.html).

Trong Chiến Tranh VN, TQ cung cấp súng đạn cho Miền Bắc xâm lăng Miền Nam, muốn cho huynh đệ tương tàn, TQ còn cho cả 170.000 quân TQ vào trấn giữ Miền Bắc để CSVN dốc toàn lực lượng xâm lăng Miền Nam (bit.ly/1VCpHVM). Một VN yếu và tan nát là một dạng của tiến trình tiêu diệt một dân tộc.

Khi Miền Bắc chiếm được Miền Nam năm 1975, những ngày trước khi MN sụp đổ, TQ không muốn có một VN thống nhất mà muốn tiếp tục duy trì hai thực thể, họ đã liên lạc với Toà Đại sứ Pháp và với phía ông Dương Văn Minh ý định này, nhưng đã không thực hiện được vì biến cố xảy ra quá nhanh và ông DVM đi về hướng người em ruột của ông là Dương Thanh Nhựt (Mười Ty - http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20110428/nam-bo-nhung-ngay-hao-hung---ky-5-phuong-an-duong-van-minh/435432.html) phía CSVN, đang ngã hẳn về Liên Xô. Sử gia Dương Trung Quốc đồng ý với đánh giá của truyền thông quốc tế lúc bấy giờ là TQ muốn "đánh Mỹ đến người Việt Nam cuối cùng". Ông nêu bật là, bất chấp sự chọc gậy bánh xe của TQ, CSVN năm 1975 đã thống nhất đất nước. Phản ứng sau đó của TQ là xúi giục lực lượng Khmer Đỏ của Pol Pot mở cuộc chiến tranh biên giới phía Tây Nam và xua quân đánh vào vùng biên giới phía Bắc VN năm 1979 (http://m.vi.rfi.fr/viet-nam/20140731-trung-quoc-va-y-do-pha-hoai-su-toan-ven-lanh-tho-cua-viet-nam).

Để tiêu diệt một dân tộc, TQ sử dụng một tiến trình lâu dài và đa dạng: từ chia đôi đất nước, cung cấp súng đạn cho huynh đệ tương tàn, thừa cơ hội Hoa Kỳ rút quân để chiếm Hoàng Sa, thừa cơ hội CSVN chơi vơi trước sự suy tàn của Liên Xô và Đông Âu để chiếm Trường Sa, lợi dụng lúc CSVN sẽ té nếu không có họ chống lưng để tung ra đường lưỡi bò, xây đảo, chiếm thêm ngư trường, đưa thêm giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của VN hay vùng chồng lấn ở vịnh Bắc Bộ, xâm nhập nóc nhà VN qua việc khai thác bauxite, nơi có vị trí chiến lược và xả rác bùn đỏ, chiếm các khu rừng đầu nguồn, khống chế nước sông Mekong gây nhiễm mặn cái nôi nông phẩm và huỷ diệt tôm cá, núp sau Đài Loan xây dựng nhà máy thép Formosa Vũng Áng, nơi có vị trí yết hầu dễ cắt VN cả bộ lẫn thuỷ với chỉ khoảng 40 cây số đến Lào và 320 cây số đến căn cứ hải quân Du Lâm của TQ, làm nhiễm độc biển đưa chất độc vào hệ thống dây chuyền thực phẩm tàn phá sức sống dân tộc nhiều thế hệ về sau, nhập vào VN các thực phẩm và hoá chất độc hại, xây các nhà máy không an toàn gây ô nhiễm không khí hay nguồn nước từ Bắc đến Nam như nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân, Bình Thuận hồi tháng 4/2015 (http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/?a=205843), xây các phố Tàu khắp các tỉnh thành.

TQ từng lấy cớ mượn đường vào đánh Chiêm Thành đời nhà Trần để xâm lăng VN. Ngày nay việc mượn đường được thể hiện dưới hình thức đầu tư kinh tế. Thâm hụt thương mại với TQ năm 2015 là khoảng 35 tỷ đôla, số tiền khổng lồ này mà TQ móc được từ VN mỗi năm giúp TQ mượn đường vào VN bằng chi phí của VN (http://tuoitrenews.vn/business/30633/vietnam-s-trade-deficit-with-china-likely-to-reach-35bn-in-2015-ministry).

VN đất hẹp dân đông, mật độ dân số được coi là quá cao, khoảng 270 người cho một cây số vuông, gấp 7 lần so với tiêu chuẩn thế giới (https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Danh_sách_quốc_gia_theo_mật_độ_dân_số). Cho nên để dọn con đường mòn tiến nam, họ vừa cho dân TQ vào sống xôi đậu chiếm các vị thế thượng phong, vừa huỷ hoại môi trường để bào mòn sức sống, đuổi người Việt đi nơi khác. Các khu phố Tàu nở ra từ sau Hội nghị Thành Đô ở các tỉnh như Bắc Ninh, Quảng Ninh, Bình Dương... (http://soha.vn/xa-hoi/nhung-con-pho-rop-bien-tieng-trung-quoc-20130721184837757.htm#first) càng ngày càng mọc lên nhiều hơn.

Đảng CSVN lại không quan tâm gì đến môi trường, trong khi TQ đang dùng nó để tiêu diệt một dân tộc. Các nước như Đức, Áo, Bỉ, Ý, Thuỵ Điển, Thuỵ Sĩ và cả Phi Luật Tân đang chủ trường giảm thiểu và loại bỏ hẳn điện hạt nhân. Các quốc gia khác như Hoa Kỳ, Tây Ban Nha đang cắt xuống dần các nhà máy (https://en.m.wikipedia.org/wiki/Nuclear_power_phase-out). Trong khi đó thì VN lại hồ hởi xây dựng ở Ninh Thuận. Nếu tai nạn xảy ra thì sức tàn phá môi trường sẽ vô cùng khủng khiếp. Rất nhiều các chuyên gia điện hạt nhân bên trong và bên ngoài VN hết sức lo lắng và lên tiếng báo động, nhưng CSVN bỏ ngoài tai vì xây dựng hàng tỷ đôla thì tiền bôi trơn tham nhũng sẽ khổng lồ cho họ (http://mobile.nytimes.com/2012/03/02/world/asia/vietnams-nuclear-dreams-blossom-despite-doubts.html?referer=). VN có bờ biển dài và vô cùng xinh đẹp, các nhà máy như Formosa hay điện hạt nhân sẽ lấy đi món quà thiên nhiên quý giá của dân tộc.

Các nước theo chế độ cộng sản có một điểm chung là xem rẻ sự sống của nguời dân trong nước. Họ xem dân là con vật để thí nghiệm trong việc họ thay Thượng Đế để cơ cấu lại xã hội con người (social engineering). Coi dân như cái đinh con ốc trong bộ máy cơ khí, có thể ném bỏ một cách vô cảm (expendable), hoàn toàn không có nhân vị. Chủ nghĩa cộng sản với ý niệm "đạo đức cách mạng" mà Lênin cổ xuý, dạy cán bộ xem rẻ đạo đức mà các tôn giáo lớn của nhân loại xiển dương để làm bất cứ điều gì có lợi cho đảng. Sự bạo tàn từ đó mà ra! Não trạng này ngày nay cũng còn di truyền sang hậu CS của chế độ Putin (http://www.wsj.com/articles/the-russian-state-of-murder-under-putin-1453419231). CSVN là đàn em của cộng sản Liên Xô và Trung Quốc cho nên cũng không ngoại lệ. Sự kiện cá chết và môi trường sống bị tàn phá đã phơi bày rõ nét điều này.

Các nước theo chế độ cộng sản có một điểm chung thứ hai là "khôn nhà dại chợ", hà hiếp và giết hại dân mình nhưng sợ ngoại bang, nhất là những ngoại bang có sức mạnh quân sự hay kinh tế. Lợi dụng tâm lý "dại chợ" này của CSVN mà TQ đã và đang xây hàng rào khoá các cửa biển của VN, khoá từ các nhà máy dọc bờ cho đến những chuỗi đảo ngoài khơi, khoá từ dưới nước lên đến trên không trung, biến VN thành con đường mòn Mao Trạch Đông ven biển để họ tiến nam.

Hiện tượng cá chết xuất hiện từ ngày 4/4 nhưng tứ trụ đều lặng thinh vô trách nhiệm. Mãi đến 22/4 TBT Nguyễn Phú Trọng mới đến Hà Tĩnh, nhưng không phải để hỏi thăm dân việc cá chết hay lo lắng môi trường mà để kiểm tra mô hình sản xuất nông nghiệp và tiến độ Dự án Formosa (http://news.zing.vn/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-kiem-tra-san-xuat-tai-ha-tinh-post644266.html).

CTN Trần Đại Quang thì chẳng thèm thăm dân của 4 tỉnh bị nạn, hôm 29/4 vào Đà Nẵng phát biểu "Tôi cũng rất ủng hộ có chính sách đặc thù cho thành phố, có chính sách đặc thù thì Đà Nẵng mới bứt phá đi lên được, nếu không có là rất khó". Sự vô trách nhiệm cùng câu nói này cho thấy chế độ đã quá hư hỏng, chỉ nơi nào có ngoại lệ, có chính sách đặc thù như Đà Nẵng thì mới phát triển được (http://m.vtc.vn/chu-tich-nuoc-noi-nao-cung-nhu-da-nang-thi-bo-cong-an-phai-tinh-gian-bien-che.2.616993.htm).

Ông Chu Xuân Phàm, Giám đốc đối ngoại Công ty Formosa Hà Tĩnh hôm 25/4 trên kênh truyền hình VTC14 nói rằng "Nhiều khi mình không được cả hai thì mình phải lựa chọn. Tôi muốn bắt cá, bắt tôm hay là tôi muốn xây một cái nhà máy thép hiện đại" (http://m.vtc.vn/giam-doc-doi-ngoai-formosa-khong-the-duoc-ca-2-phai-chon-hoac-nha-may-hoac-ca-tom.2.616315.htm). Câu nói tuy nghe rất sốc, nhưng có vẻ không phải nói với dân mà là nhờ truyền thông chuyển qua cho Đảng, vì trong quá trình thành lập, Formosa không làm việc với dân mà làm việc với Đảng CSVN, dân hoàn toàn bị gạt ra bên lề. Tiền Formosa bôi trơn trám miệng thì lãnh đạo Đảng đã ăn và đã chọn nhà máy, vì vậy Đảng "khôn nhà dại chợ" nên biết phải làm gì để bảo vệ Formosa vì công ty có yếu tố nước ngoài.

Để tiêu diệt một dân tộc nó "là một tiến trình, không phải một sự kiện" như GS Sheri Rosenberg quan sát. Tiến trình này TQ lâu nay thực hiện cho dân tộc Việt Nam. Nó lâu dài và đa dạng, được tăng tốc bởi chế độ chính trị của nước nạn nhân. Chế độ khoá tay bịt miệng người dân, không cho đất nước có sức mạnh dân tộc, hai đảng cộng sản đàn anh và đàn em rù rì rủ rỉ với nhau trong bóng tối. Nó biến VN trước tiên là bãi rác, kế đến là con đường mòn nam tiến. Nó bào mòn sức sống của dân tộc và tàn phá một đất nước xinh đẹp mà thiên nhiên ban bố. Lối thoát là đâu? - Nó nằm trong sự thông minh và dũng cảm của dân tộc ta, cho dù đã một lần uống phải bùa mê thuốc lú của chủ nghĩa cộng sản nên còn dật dờ cảnh trí. Lịch sử ngàn năm đã chứng minh, sức sống của dân ta mãnh liệt, dân tộc này không để bị tiêu diệt mà sẽ tỉnh thức để vùng lên.

30/4/2016 L.M.N Tác giả gửi BVN

CÁ CHẾT, THẢM HỌA DÂN TỘC VIỆT NAM

Cần khởi tố ngay vụ án gây ô nhiễm nguồn nước khiến cá biển chết

Ngày đăng 30-04-2016

Theo báo Giáo Dục

Điều cấp bách lúc này là cơ quan chức năng cần khởi tố ngay vụ án về tội gây ô nhiễm nguồn nước theo Điều 183 Bộ Luật hình sự...

Tập đoàn từng có "tiền án" liên quan tới ô nhiễm môi trường

"Thảm họa môi trường" tại một số tỉnh ven biển Miền trung đang là chủ để được người dân trong cả nước và các phương tiện truyền thông quốc tế đặc biệt quan tâm.

Mọi ánh mắt, mọi sự nghi ngờ đều hướng về Vũng Áng,

nơi có khu công nghiệp nặng (luyện gang thép) Formosa lớn nhất Đông Nam Á đang được khẩn trương xây dựng với diện tích đất và mặt nước hơn 3000 ha.

Sự nghi ngờ, bức xúc của người dân không phải là không có cơ sở khi chủ đầu tư (Tập đoàn Hưng nghiệp Đài Loan) là tập đoàn đã có nhiều “tiền án” lớn liên quan đến môi trường ở nhiều nơi trên thế giới.

Năm 1998, Formosa Plastics bị phát hiện đưa 3.000 tấn chất thải độc hại có chứa thủy ngân tới thành phố cảng Sihanoukville của Campuchia; gây ra nhiều sự cố môi trường ở Mỹ, bị phạt tới 13 triệu USD….

Thậm chí dư luận gần như buộc tội “thủ phạm” duy nhất gây ra thảm họa môi trường vừa qua là Formosa Hà Tĩnh.

Rõ ràng, các bằng chứng có được đang chống lại Formosa Hà Tĩnh, đặc biệt với phát ngôn của Giám đốc đối ngoại đơn vị này, đã gián tiếp thừa nhận hành vi vi phạm (?)

“Người dân không thể đòi hỏi được cả hai mà chỉ có thể chọn cá, tôm hay là nhà máy thép hiện đại” (VTC14 đưa tin). Kèm theo đó là đường ống xả thải dài hàng nghìn mét cắm thẳng xuống đáy biển.

Một số bằng chứng khác có liên quan cho thấy, Formosa nhập số lượng lớn hóa chất cực kỳ độc, dùng để súc xả đường ống (...). Rồi với thí nghiệm cho cá vào nước nước biển lấy từ Vũng Áng. Chỉ trong vòng 2 phút sau khi được thả, cá đã chết.

Với đặc điểm khí hậu thủy văn Biển Đông theo mùa, các dòng hải lưu ven bờ theo mùa, đặc điểm địa hình bờ biển nước ta kéo dài từ Bắc xuống Nam, nguồn ô nhiễm đã nhanh chóng phát tán từ Vũng Áng, Hà Tĩnh chạy dọc tới các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế (nguồn: http://www.vawr.org.vn).

Sự việc gây ra cảnh tượng cực kỳ nghiêm trọng, khiến các loại thủy, hải sản chết, trôi dạt vào bờ với số lượng cực lớn, chưa từng có từ trước đến nay, gây thiệt hại cực kỳ nghiêm trọng về kinh thế, gây hoang mang, bất bình trong dư luận.

Cần phải nhanh chóng khởi tố vụ án

Điều 43 hiến pháp quy định định: “Mọi người có quyền sống trong môi trường trong lành và có nghĩa vụ bảo vệ môi trường”.

Điều 63, khoản 3: “Tổ chức cá nhân gây ô nhiễm môi

trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên, suy giảm đa dạng sinh học phải bị xử lý nghiêm và có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại”.

Điều 3. Bộ Luật hình sự quy định về nguyên tắc xử lý:
1. Mọi hành vi phạm tội phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật.

2. Mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt nam, nữ, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội.

Nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, lưu manh, côn đồ, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội; người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, cố ý gây hậu quả nghiêm trọng.

Luật sư Nguyễn Văn Kiệm, văn phòng Luật sư Phạm Sơn (ảnh: Nhân vật cung cấp).

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, tân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo, yêu cầu các bộ ngành, địa phương khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây hiện tượng hải sản chết bất thường tại các địa phương này...

Báo cáo Thủ tướng biện pháp xử lý nghiêm vi phạm; chủ động tiến hành rà soát các dự án đầu tư trong các lĩnh vực, nhất là công nghiệp nặng, về công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường biển.

Tiếp đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu, nếu cá biển chết hàng loạt do cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp chủ động gây ra, thì phải xử lý nghiêm, không loại trừ bất kỳ trường hợp nào...

Như vậy Chính phủ đã thể hiện quyết tâm rất cao, không khoan nhượng với các hành vi vi phạm pháp luật.

Đối với vụ việc gây ô nhiễm môi trường tại Vũng Áng,

Hà Tĩnh đã gây hậu quả nghiêm trọng, các dấu hiệu, chứng cứ của hành vi vi phạm pháp luật rất rõ ràng, điều cấp bách lúc này là cơ quan chức năng phải khởi tố ngay vụ án về tội gây ô nhiễm nguồn nước theo Điều 183 Bộ Luật hình sự.

Qua đó xác định rõ nguyên nhân của vụ việc, làm rõ nguồn ô nhiễm từ đâu ra để có biện pháp ngăn chặn, khắc phục.

Nếu qua điều tra, xác minh mà có đầy đủ căn cứ khẳng định thủ phạm là Formosa Hà Tĩnh thì có biện pháp ngăn chặn ngay thảm họa, không để thảm họa kéo dài, đi quá xa, gây hậu quả lâu dài đồng thời buộc người/tổ chức gây ra hâu quả phải có nghĩa cụ bồi thường.

Mặt khác nếu qua điều tra, xác minh vụ án mà có đủ cơ sở khẳng định không phải do Formosa Hà Tĩnh gây ra thì cũng công bố cho toàn thể người dân được biết để tránh những nghi ngờ, áp đặt không có căn cứ để các nhà đầu tư yên tâm đầu tư đóng góp cho nền kinh tế.

Để việc điều tra được khách quan cần có sự giám sát chặt chẽ của người dân, các tố chức chính trị xã hội, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các cơ quan thông tin đại chúng trong quá trình điều tra.

Ngay lúc này, các tố chức chính trị xã hội, các tổ chức xã hội nghề nghiệp như: Hội Nông dân, hội nghề cá, Hội nuôi trông thủy sản… cần nhanh chóng tiếp cận, liên hệ với các thành viên, hội viên của mình (nơi bị ô nhiễm) để bàn bạc lên phương án và tính toán các thiệt hại làm căn cứ yêu cầu bối thường khi có kết luận điều tra vụ án gây ô nhiễm môi trường nói trên.

Trong quá trình điều tra, nếu có đầy đủ căn cứ xác định việc gây ra ô nhiễm từ trong nước, do lỗi của con người thì cần thiết phải khởi tố thêm vụ án về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 285 Bộ Luật hình sự để làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền về quản lý nhà nước, môi trường đã thiếu trách nhiệm để xảy ra vụ việc trên.

http://www.biendong.net/doc-bao-viet/6245-can-khoi-to-ngay-vu-an-gay-o-nhiem-nguon-nuoc-khien-ca-bien-chet.html

Bauxite Việt Nam

Sự cố CÁ CHẾT VŨNG ÁNG đang làm dân chúng Việt Nam mất ăn mất ngủ từ nhiều ngày nay và lay động lương tri cộng đồng người Việt trên thế giới.

Chúng tôi tuyệt nhiên không tin rằng các ông lớn trong chính quyền Việt Nam từ trung ương đến địa phương Hà Tĩnh khi long trọng rước Formosa vào Vũng Áng và bán đất bán biển của quốc gia cho họ (với thời gian những 70 năm và với cái giá rẻ mạt khiến ai cũng sửng sốt) là có một tầm nghĩ muốn đổi mới nông-ngư nghiệp cổ truyền của đất nước thành công nghiệp hiện đại. Không! Không! Hoàn toàn không có gì cao sang như thế cả, mà đằng sau nó chỉ là một sự thật trần trụi, xin ức đoán mà không sợ lầm: các vị đã mờ mắt trước những bọc đô la nặng trĩu tư túi. Vậy nên không phải tận bây giờ vỡ lở ra vụ cá chết, khu công nghiệp Vũng Áng mới như một cái gai đâm vào mắt nhân sĩ trí thức, mà ngay từ khi nó mới vừa được dọn bãi và tàn bạo đuổi dân đi, bắt họ rời bỏ nghề nghiệp bền vững trên mảnh đất cổ truyền kéo nhau đến những nơi khỉ ho cò gáy đến ma cũng không dám bén mảng, nó đã khiến dư luận tại Hà Tĩnh cũng như Hà Nội dấy lên không ít sự xôn xao, bức bối. Nhưng mỗi lần có họp hành, có tiếng nói thắc mắc, lại một lần các quan chức địa phương hùng hổ lên tiếng đánh bạt đi. Nhiều người đành phải giữ lại trong lòng như một cái gai chưa được nhổ, cứ nhức buốt âm ỉ với thời gian. Riêng trong dân chúng sở tại thì đấy là một cái bọc nung mủ mà bạo phát biểu tình tháng 5-2014 giết 20 lao động Trung Quốc tại chỗ chỉ mới là một dấu hiệu mở màn.

Nay thì "kịch độc" đã phát tác không làm cách nào che giấu được nữa. Nước biển nhiễm độc nghiêm trọng từ Vũng Áng đã lan vào tận Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng và còn có nguy cơ lan xa tới các vùng biển phương Nam khác bởi dòng hải lưu ven biển, đã trở thành một đại thảm họa mang tầm quốc nạn. Những trò diễn rẻ tiền như của ông Phó chủ tịch UBND Hà Tĩnh hay ông Thứ trưởng bộ TN-MT lộ mặt là những con rối hạng bét bênh che Formosa một cách trơ trẽn (đến GS. Ngô Bảo Châu cũng phải phản ứng trên mạng) thật chẳng đáng cho ai đếm xỉa. Trò xin lỗi dối trá của Formosa – không xin lỗi vào bản chất sự việc mà chỉ xin lỗi phát ngôn thực thà của người phụ trách ngoại vụ – cũng chẳng làm nguôi giận được ai. Nội cái thái độ tỉnh bơ của một người đầu đảng như ông Tổng Trọng (than ôi, vẫn có những đầu óc mơ ngủ tưởng nhầm đó là Thein Sein của Việt Nam!) "ngậm hạt thị ăn tiền" trước biến cố tày trời cá chết đầy bờ bãi, dân kêu la ngút trời, khi chủ động vào Hà Tĩnh "động viên" Formosa, chỉ càng chứng tỏ ĐCSVN và CNCS không còn lý do để tự khẳng định trước dân tộc – ngoài đội quân công an bạo hành và đám đầu gấu tay sai "còn đảng còn mình" bảo kê cho họ – không nói tính chính danh thì đã mất lâu rồi.

Lịch sử Việt Nam có lẽ sắp sang một trang mới từ đây, hoặc ít nhất cũng không thể quay lui được nữa. Dù nói ra hay không, nhân dân cả nước đều đã thức tỉnh, đã thấm thía tình trạng "nan y" của cái thực thể hiện tồn. Dẫu cho Tuyên giáo có hạ lệnh cho báo chí thôi không đưa tin cá chết thì những cuộc biểu tình tự phát sục sôi của đông đảo dân chúng trên Quốc lộ 1A ở Quảng Bình từ 3 ngày nay chưa có dấu hiệu chấm dứt hỏi giấu đi làm sao được?

Bauxite Việt Nam hoan nghênh ngày cả nước biểu thị tinh thần vì một môi trường biển trong lành; kiên quyết đòi tìm cho được nguyên nhân đích thực khiến toàn bộ hệ sinh thái Bắc Trung Bộ đứng trước nguy cơ tuyệt diệt; chỉ đích danh thủ phạm gây nên nguyên nhân đó và trừng trị nghiêm khắc; phản đối mọi thế lực bất chính – vì tham lợi cũng như những động cơ ngu xuẩn khác – đang tâm đẩy nhân dân và đất nước đến cái chết vô phương chống đỡ.

Bất kỳ thế lực nào chống lại quyền được tự do bày tỏ chính kiến của nhân dân trong ngày 1-5 sẽ chỉ tự tố giác chính mình đang xé nát Hiến pháp và đang tự đối đầu với bánh xe lịch sử.

BVN

01/05/2016

Hãy chung sức cứu lấy đất nước khỏi thảm họa cá chết miền Trung

Nguyễn Thế Hùng

Kể từ khi Bắc miền Trung (Hà Tỉnh đến Đà nẵng) bị thảm họa cá chết ven bờ biển đến nay, nhà chức trách Việt Nam đã rất chậm trễ trong việc truy tìm thủ phạm, hiện tại vẫn chưa đưa ra được minh chứng thuyết phục là tổ chức, cơ quan hay nhà máy cụ thể nào gây ra thảm họa này.

Mặc dù hiện nghi can số một là khu công nghiệp FORSOMA, nhưng để giới khoa học và các tổ chức quốc tế thừa nhận rộng rãi, giúp đỡ chúng ta, lên án sự hủy diệt môi trường thủy sinh vật, diệt chủng dân tộc Việt Nam, diệt chủng loài người, nhằm đưa những thủ phạm ra trước vành móng ngựa, chúng ta cần phải đảm bảo tính pháp lý quốc tế nghiêm ngặt trong việc truy tìm thủ phạm.

Với thảm họa cá chết này, trước mắt và lâu dài là họa diệt chủng cho dân tộc VN chúng ta.

Vì sự việc xảy ra vùng ven bờ biển Việt Nam nên điều đáng lo nhất là những di hại sau thảm họa này gây nên như: hệ động thực vật biển trong một vùng rộng lớn lan tỏa theo hải lưu chưa bị chết ngay vì mức độ nhiễm độc chưa tới ngưỡng gây tử vong tức thời, nhưng cũng đã bị nhiễm độc và sẽ di hại rất lâu dài khi đánh bắt để làm thực phẩm.

Tùy thuộc nguồn phát tán chất ô nhiểm (ví dụ kim loại nặng,…), nó có thể bay trong không khí, nằm trên mặt đất, ngấm xuống nguồn nước ngầm, hấp thụ bởi cây cỏ, thủy sinh vật, và động vật,…

Với kim loại nặng (KLN) thường có tính bền vững rất cao. Do vậy, nó sẽ tồn tại rất lâu trong đất, nước, không khí. Nếu các sinh vật hấp thụ các KLN này thì chất độc sẽ được tích luỹ và chuyển qua các sinh vật khác qua thức ăn. Con người khi dùng thức ăn các KLN này sẽ đi vào cơ thể. Ngoài ra, chúng cũng có thể xâm nhập qua đường hô hấp và qua niêm mạc (da).

Nếu hàm lượng KLN vượt quá ngưỡng cho phép nó sẽ rất độc và gây tác hại lâu dài đến cơ thể con người. Khi cá chết, có nghĩa nồng độ chất độc đã vượt ngưỡng. Nhưng cá còn sống không có nghĩa là nó không bị ngấm chất độc!

Nếu chúng ta không cảnh báo kịp thời, ngăn chặn nguồn phát tán độc tố, hậu quả là nó sẽ lan truyền nhanh và sâu rộng theo dòng hải lưu ven bờ, ảnh hưởng sâu rộng hơn đến cộng đồng dân tộc Việt Nam.

Với sự nguy hiểm của chất độc gây cá chết trên một diện rộng hiện tại, chúng ta cần phải nhanh chóng phối hợp trong khảo sát, lấy mẫu để nghiên cứu một cách có cơ sở khoa học và pháp lý quốc tế, gửi đến các phòng thí nghiệm có uy tín (trong nước và quốc tế) nhằm có được kết quả được Quốc tế thừa nhận, điều này cực kỳ quan trọng vì người dân sẽ tin tưởng việc làm của chúng ta, họ yên tâm khắc phục khó khăn do tình trạng cá biển chết hiện tại; và chúng ta sẽ có chứng cứ được giới khoa học quốc tế thừa nhận, đây là cơ sở vững chắc, rất quan trọng, để loài người tiến bộ ủng hộ chúng ta, lên án kẻ gây ra ô nhiễm diệt chủng, có cơ sở nhằm đưa chúng ra trước vành móng ngựa; mặt khác cần khẩn cấp kêu gọi sự hỗ trợ giúp đỡ của cộng đồng khoa học quốc tế để có thể có được sự phát hiện đầy đủ, ngăn chận chất độc lây lan một cách nhanh chóng và toàn diện.

Mặt khác, chúng ta yêu cầu chính phủ cử kiểm toán nhà nước, kiểm tra sổ sách xuất nhập hóa chất của công ty FORMOSA; tạo điều kiện cho các tổ chức khoa học Quốc tế, các tổ chức khoa học Việt Nam được tiếp cận tìm hiểu các khả năng gây ra ô nhiễm của nhà máy này.

Vì sự tồn tại lâu dài của dân tộc Việt, vì sức khỏe của Con, Em chúng ta; chúng ta, quyết không phụ công lao của tiền nhân đã dựng nước và giữ nước, nhanh chóng liên kết, hợp tác, góp công sức trong việc ngăn chặn đại thảm họa diệt chủng này.

Đà nẵng, 13.00, 01/5/2016

N.T.H.

01/05/2016

Tìm ở đâu? Tìm trong đầu ấy! (Mênh mông thế sự 35)

Tương Lai

Là nói chuyện tìm nguyên nhân thảm hoạ môi trường trong cái nóng hầm hập. Càng nóng hơn về hình ảnh ngư dân thẫn thờ bên xác cá chết trên biển miền Trung. Thế mà nóng đầu hơn lại là chuyện trống đánh xuôi kèn thổi ngược của những thủ đoạn chối tội trơ trẽn và khốn nạn từ những con rô bốt ngô nghê được đẩy ra hứng chịu búa rìu của dư luận về thảm hoạ môi trường thay cho sự lẩn trốn của chính danh thủ phạm.

Thật ra, đâu chỉ là thảm hoạ môi trường. Phải gọi đúng tên thảm hoạ, chỉ đúng mặt kẻ rước thảm hoạ đó về phá nước hại dân để giữ bằng được cái ghế quyền lực. Chỉ khi vạch rõ chính danh thủ phạm là ai, là những ai, chúng đang chối tội, chạy tội và tìm cách lấp liếm bằng giọng lưỡi lừa mị dối trá nhà nghề như thế nào đi liền với trấn áp bằng bạo lực ra sao, thì mới có thể bàn được giải pháp trị tận gốc thảm hoạ hôm nay.

Mà như vậy thì cùng với sự vào cuộc của các nhà khoa học trong và ngoài nước để soi tìm, kiểm nghiệm, phân tích, chỉ ra những chất cực độc từ ống xả ngầm xối ra biển, phải tìm ngay trong đầu chính danh thủ phạm.

Thảm hoạ môi trường dễ thấy. Con mắt của người dân vùng biển đủ tinh tường để hiểu ra những tai hoạ ập xuống mạng sống của họ và con cháu họ. Các nhà khoa học đủ sức đưa ra những bằng chứng xác đáng nhằm khoá mõm những thủ phạm và đồng loã của chúng đang lúng túng như gà mắt tóc. Thì chẳng phải câu nói của rô bốt phó bộ Môi trường: “Tắt máy. Tắt máy nghe. Xin lỗi. Không, không, để anh nói riêng với em. Đừng hỏi câu đó. Hỏi câu đó tổn hại cho đất nước của mình. Nhá. Em hỏi câu đó làm tổn hại cho đất nước của mình” khi trả lời câu hỏi trong nước có kim loại nặng đã đủ lột trần những toan tính bẩn thỉu của những cái đầu “lớn” đang hốt hoảng đó sao?

Rồi báo cáo tại cuộc họp Chính phủ ngày 28/4 "bước đầu loại trừ nguyên nhân do hiện tượng dị thường của tự nhiên kết hợp với tác động của con người tạo nên hiện tượng tảo nở hoa mà thế giới gọi là thủy triều đỏ" mà vài tờ báo đăng tin đã bị gỡ bỏ! Ai đã ra cái lệnh gỡ bỏ đó, và vì sao phải gỡ bỏ?

Xem ra, đôi khi sự ngu dốt thật thà cũng có tác dụng phơi bày sự thật không kém sự lú lẫn xảo quyệt là bao nhiêu! Đại loại như thủ thuật “photoshop” được sử dụng quá kém cỏi của tờ báo chính thống nọ đưa hình ảnh “thuỷ triều đỏ” để cố gắng nghiêm túc thực thi chỉ thị chạy tội cho Formosa lại có sức công phá uy tín của Đảng cùng bộ máy quyền lực đang xuống tận đáy khó mà đo đếm nổi!

Khi mà tính chính nghĩa đã không còn thì tính chính danh cũng mất đi. Đã mất hai cái đó thì thì cho dù có trong tay một bộ máy tuyên truyền khổng lồ vượt xa bộ máy của Goebbels thời Đức Quốc xã của Adolf Hitler, cùng với bộ máy bạo lực cũng tàn bạo chẳng kém, vẫn không sao tránh khỏi sự bấn loạn với những chỉ thị chồng chéo, mâu thuẫn với nhau, đụng độ lộ liễu trong các giải pháp đang như gà mắt tóc.

Đó là điều đập vào mắt của bàn dân thiên hạ được khởi đầu từ thảm hoạ môi trường biển bị nhiễm chất cực độc đang lừ lừ trôi theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh vào các tỉnh phía Nam. Chất cực độc ấy không chỉ ngấm vào nước biển, nó đang ngấm vào trong cơ thể đất nước, trong sự phẫn nộ của lương tri. Một thảm hoạ khủng khiếp, nhưng đến giờ phút này, vẫn chưa thấy có lối ra cho một quyết sách nhằm cứu vãn tình thế?

Có lẽ cần phải nhắc lại lời của Lê Quý Đôn trong “Quần thư Khảo biện” mà “Mênh mông thế sự số 28” đã dẫn ra: “Xưa nay đâu có chuyện bốn năm người cùng giữ quyền chính mà không chia rẽ, đả kích nhau rồi quay ra cắn xé lẫn nhau, kẻ mạnh thì lăng mạ bạo ngược, kẻ yếu thì xin cứu viện. Đó là đạo lý của sự loạn và sự mất”.

Vào cái thời điểm mà nhiều cái đầu đang bấn loạn, cần nghiền ngẫm về cái đạo lý mà ông cha ta đã truyền dạy đặng biết cách mà hành động chăng?

30.4.2016

T. L.

Tác giả gửi BVN.

01/05/2016

TUYÊN BỐ VỀ TỘI ÁC ĐẦU ĐỘC BIỂN MIỀN TRUNG VIỆT NAM (cập nhật đợt 5, tổng cộng 1170 người ký)

Vụ nước biển miền Trung bị nhiễm độc nặng nề, mà chứng cứ là hàng chục tấn cá biển lớn nhỏ chết giạt vào bờ từ đầu tháng 4/2016 vẫn tiếp tục đến hôm nay, lan từ Hà Tĩnh, vào Quảng Bình, Quảng Trị, đến Thừa Thiên-Huế, … đã gây ra sự phẫn nộ chưa từng có trong toàn thể nhân dân Việt Nam.

Đại hoạ thảm khốc trên không chỉ hủy hoại ngư trường của hàng vạn người dân ven biển miền Trung, hủy hoại môi sinh ven bờ, gây ra tình trạng lan tràn thực phẩm độc hại cho các vùng khác, mà còn gây hậu quả nghiêm trọng và lâu dài đối với các ngành kinh tế khác của Việt Nam như dịch vụ nghề cá, sản xuất muối, nuôi trồng thủy hải sản ven sông biển, du lịch, các dự án đầu tư khu nghỉ dưỡng ven biển…

Tình trạng ô nhiễm biển nặng nề như trên không chỉ gây hậu quả xấu đối với kinh tế biển Việt Nam mà chắc chắn sẽ lan sang một số nước khác trong khu vực.

Đây là một tội ác hủy hoại môi trường sinh thái và diệt chủng tiềm tàng. Trước mắt là cá và các loài thủy hải sản chết hàng loạt, và đã có người chết; sau đó sẽ gây ra bệnh tật nguy hiểm cho con người và các vật nuôi như đã từng xảy ra ở một số nơi trên thế giới trước đây cùng nhiều hệ lụy chưa thể lường hết được.

Cho đến hôm nay, mặc dù được một số thế lực bao che và tìm cách hoãn binh để phi tang, nhiều bằng chứng đã chỉ ra nghi phạm số một của vụ đầu độc biển Vũng Áng: Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Đài Loan đóng tại Vũng Áng Hà Tĩnh (Formosa Hà Tĩnh) đã xả số lượng lớn chất cực độc ra biển trong quá trình súc rửa đường ống xả thải.

Vụ Formosa càng bộc lộ rõ hơn sự vô trách nhiệm, vô cảm và bất chấp lợi ích quốc gia, cuộc sống của người dân, cũng như bất lực của cả một hệ thống quản lý nhà nước từ trung ương đến địa phương trước một đại nạn quy mô lớn của quốc gia, khi vụ việc được người dân phát hiện gần một tháng mới có sự khởi động điều tra. Sự chậm trễ ấy rất nhiều khả năng đã tạo điều kiện cho nghi can có thì giờ xoá tang tích để thoát tội.

Người dân càng phẫn nộ trước phát ngôn hàm ý bao che cho nghi phạm, đánh lừa, xoa dịu dư luận của một số quan chức cấp bộ và tỉnh, trước hành vi hết sức khó hiểu của người đứng đầu Đảng Cộng sản – tổ chức tự cho mình độc quyền lãnh đạo toàn diện quốc gia – đã đến thăm nghi can số một, thay vì thăm hỏi người dân bị nạn, đúng vào thời điểm mọi mũi dùi công luận chĩa hết vào nghi can ấy.

Không thể không nhắc đến những ưu đãi khác thường mà lãnh đạo Hà Tĩnh và trung ương đã dễ dãi cấp cho Formosa Hà Tĩnh, từ thời hạn sử dụng dài hết mức (70 năm) đối với một diện tích đất đai rộng lớn tại một vị trí xung yếu về quốc phòng, đến những lỏng lẻo trong quản lý, như về lao động (với số lượng lớn lao động đơn giản China Đại lục không có giấy phép lao động), về thuế, về kiểm soát nước thải (hoàn toàn lệ thuộc công ty). Những người có quyền quản trị quốc gia đã cho phép Formosa Hà Tĩnh được hoạt động như một đặc khu, các cơ quan chức năng của Việt Nam không dễ gì được vào để kiểm tra kiểm soát về an toàn môi trường cũng như mọi hoạt động của nó, như thực tế đã cho thấy trong vụ cá chết vừa qua.

Trước đại nạn biển miền Trung nhiễm độc và những hệ lụy của nó, chúng tôi, những người tha thiết với vận mệnh đất nước, yêu cầu nhà cầm quyền:

1/ Thi hành mọi biện pháp hỗ trợ người dân ven biển miền Trung nạn nhân vụ biển bị nhiễm độc khôi phục sự sống cả trước mắt và lâu dài. Tạm đình chỉ ngay việc sử dụng đường ống xả thải này trước khi các cơ quan chức năng bảo đảm được công tác kiểm tra an toàn nước thải do nó xả ra biển.

2/ Sử dụng mọi quyền lực nhà nước và biện pháp cần thiết, huy động mọi lực lượng xã hội như giới khoa học kỹ thuật, luật gia, nhà báo độc lập, nếu cần thì mời cả chuyên gia quốc tế, để nhanh chóng đưa thủ phạm vụ đầu độc biển miền Trung ra trước pháp luật; trừng trị nghiêm khắc, đích đáng, bắt chúng bồi thường mọi thiệt hại về người và của cho người dân bị liên lụy, cho những tác hại môi sinh của nước nhà.

3/ Gấp rút điều tra để trả lời câu hỏi: Vì sao Formosa, một công ty sản xuất thép với công nghệ lạc hậu và những thành tích bất hảo phá hoại môi sinh ở nhiều nước, như gần đây đã bộc lộ, lại được hưởng những ưu đãi chưa từng có, vi phạm chủ quyền quốc gia như thế?

4/ Có biện pháp kiểm soát chặt chẽ, không để Formosa thi hành việc xả thải gây ô nhiễm từ từ thay vì gây độc cấp tính như vừa qua, làm công luận phẫn uất. Hậu quả của biện pháp đối phó này sẽ là cá, người và biển chết từ từ.

5/ Sẵn sàng xoá bỏ dự án Formosa, nếu những nguy hiểm tiềm tàng mà dự án gây ra không thể triệt tiêu được.

6/ Kỷ luật các quan chức trung ương và địa phương vô trách nhiệm và có thể có tham nhũng, tiêu cực trong việc xử lý vụ đầu độc biển miền Trung.

Đây là giọt nước tràn ly sau quá nhiều tai hoạ do các dự án từ khai khoáng (như bauxite Tây Nguyên) đến thủy điện, nhiệt điện, chế biến… tràn lan khắp đất nước bất chấp những cảnh báo tâm huyết của trí thức và nhân dân. Đã đến lúc nhà cầm quyền phải nghiêm túc rà soát, điều chỉnh, nếu cần thì hủy bỏ các dự án bất lợi cho sự phát triển bền vững, cho an ninh quốc phòng, nhất là các dự án của China, không để tiếp tục xảy ra những tai hoạ về môi sinh cũng như về các mặt khác.

Người dân Việt Nam quyết không chọn con đường tăng trưởng kinh tế với cái giá hi sinh môi sinh của đất nước, hisinh quyền lợi của dân nghèo, hisinh chủ quyền quốc gia;

Người dân Việt Nam quyết không chấp nhận những kẻ cầm quyền ngu dốt, tham lam, bán rẻ dân tộc vì lợi lộc, tham vọng cá nhân và phe đảng;

Người dân Việt Nam quyết không chịu chết thảm như những con cá nhiễm độc ở Biển Đông!

DANH SÁCH KÝ TÊN VÀO TUYÊN BỐ VỀ TỘI ÁCĐẦU ĐỘC BIỂN MIỀN TRUNG VIỆT NAM

ĐỢT 1

1. Nguyễn Quang A, TS Khoa học Điện tử viễn thông, nguyên Chủ tịch Viện Nghiên cứu phát triển IDS, nguyên Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, Hà Nội

2. Hoàng Hưng, nhà thơ, nguyên Trưởng ban Văn hoá-Văn nghệ báo Lao Động, TPHCM

3. Phạm Gia Minh, TS Kinh tế, Hà Nội

4. Trần Minh Thảo, viết văn, Bảo Lộc, Lâm Đồng

5. Bùi Minh Quốc, nhà thơ, nguyên Chủ tịch Hội Văn nghệ Lâm Đồng

6. Võ Văn Tạo, nhà báo, Nha Trang

7. Phan Hoàng Oanh, TS Hoá, TPHCM

8. Vũ Trọng Khải, PGS TS Kinh tế, nguyên Hiệu trưởng trường Cán bộ quản lý nông nghiệp II, TPHCM

9. Phạm Nguyên Trường, dịch giả, Vũng Tàu

10. Nguyễn Xuân Diện, TS Hán-Nôm, Hà Nội

11. Vũ Ngọc Tiến, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội

12. Đào Tiến Thi, Thạc sĩ Ngữ văn, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, Hà Nội

13. Vũ Thư Hiên, nhà văn, Pháp

14. J.B. Nguyễn Hữu Vinh, kỹ sư, nhà báo tự do, Hà Nội

15. Phạm Đình Trọng, nhà văn, TPHCM

16. Nguyễn Nguyên Bình, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội, Hà Nội

17. Nguyễn Đăng Hưng, GS Danh dự Đại học Liège Bỉ, TPHCM

18. Ngô Kim Hoa (Sương Quỳnh), nhà báo, TPHCM

19. Phạm Toàn, nhà văn, nhà giáo dục, người sáng lập nhóm giáo dục Cánh Buồm, Hà Nội

20. Nguyên Ngọc, nhà văn, Hội An

21. Ý Nhi, nhà thơ, TPHCM

22. Hoàng Lại Giang, nhà văn, TPHCM

23. Ngô Thị Kim Cúc, nhà văn, TPHCM

24. Tô Lê Sơn, kỹ sư, thành viên CLB Lê Hiếu Đằng, TPHCM

25. Nguyễn Huệ Chi, GS Văn học, nguyên Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện Văn học, Hà Nội

26. Đặng Thị Hảo, TS Văn học, Hà Nội

27. Trần Đức Quế, chuyên viên Bộ Giao thông Vận tải hưu trí, Hà Nội

28. Tiêu Dao Bảo Cự, nhà văn, Đà Lạt

29. Nguyễn Ngọc Giao, giảng viên Đại học về hưu, Pháp

30. Phạm Tư Thanh Thiện, nhà báo, Pháp

31. Kha Lương Ngãi, nguyên Phó Tổng biên tập báo Sài Gòn Giải phóng, TPHCM

32. Trần Ngọc Sơn, kỹ sư, Pháp

33. Nguyễn Thanh Hằng, dược sĩ, Pháp

34. Nguyễn Đăng Quang, Đại tá, nguyên cán bộ Bộ Công an, Hà Nội

35. Tô Hải, nhạc sĩ, Sài Gòn

36. Lâm Thị Ái, Nội trợ, Sài Gòn

37. Lại Thị Ánh Hồng, nghệ sĩ, Sài Gòn

38. Phan Đắc Lữ, nhà thơ, TPHCM

39. Huỳnh Ngọc Chênh, nhà báo, Hà Nội

40. Nguyễn Thúy Hạnh, Hà Nội

41. Nguyễn Xuân Tụ (Hà Sĩ Phu), TS Sinh học, Đà Lạt

42. Nguyễn Tường Thụy, Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Hà Nội

43. Trần Tiến Đức, nhà báo độc lập, đạo diễn truyền hình và phim tài liệu, Hà Nội

44. André Menras – Hồ Cương Quyết, nhà giáo, Pháp

45. Vũ Linh, nguyên giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội, Hà Nội

46. Nguyễn Thị Kim Chi, Nghệ sĩ Ưu tú, Hà Nội

47. Nguyễn Thị Mười, TPHCM

48. Lê Phú Khải, nhà báo, nguyên phóng viên thường trú Đài Tiếng nói Việt Nam tại đồng bằng sông Cửu Long, TPHCM

49. Nguyễn Khắc Mai, nhà nghiên cứu, Giám đốc Trung tâm Minh Triết, Hà Nội

50. Trần Thị Băng Thanh, PGS TS Văn học, Hà Nội

51. Huỳnh Sơn Phước, nhà báo, Hội An

52. Lưu Trọng Văn, nhà báo, TPHCM

53. Nguyễn Thanh Giang, TS Địa chất, Hà Nội

54. Nguyễn Thị Hoàng Bắc, nhà văn, Hoa Kỳ

55. Trần Thị Tuyết, thành viên Cánh Buồm, nhân viên Nhà xuất bản Tri Thức, Hà Nội

56. Mạc Văn Trang, PGS TS Tâm lý học, Hà Nội

57. Vũ Thế Khôi, Nhà giáo Ưu tú, nguyên Trưởng khoa Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, Hà Nội

58. Nguyễn Thị Thanh Bình, nhà văn, Hoa Kỳ

59. Dương Thuấn, nhà thơ, nhà nghiên cứu văn hóa, Hà Nội

60. Bùi Hiền, nhà thơ, Canada

61. Thuỳ Linh, nhà văn, Hà nội

62. Lê Mai Đậu, chuyên viên Địa chất Công trình (hưu trí), Hà Nội

63. Nguyễn Duy, nhà thơ, TPHCM

64. Từ Quốc Hoài, nhà thơ, TPHCM

65. Hoàng Minh Tường, nhà văn, Hà Nội

66. Trần Kiêm Đoàn, TS Tâm lý học, GS, nhà văn, Hoa Kỳ

67. Thụy Khuê, nhà nghiên cứu văn học - lịch sử, Pháp

68. Lê Hiền Đức, Hà Nội

69. Nguyễn Thái Nguyên, TS Kinh tế Nông nghiệp, Hà Nội

70. Lê Tuấn Khanh, Sài Gòn

71. Nguyễn Huy Chương, San Jose, Hoa Kỳ

72. Lê Thanh Bình, kỹ sư Xây dựng, Cử nhân Kinh tế, Huế

73. Phan Thành Vinh, Bình Định

74. Manh Phu Nguyen, Philadelphia, PA, USA

75. Nguyễn Văn Nhân, Thạc sĩ Kinh tế, Khánh Hòa

76. Nguyễn Minh Tâm (Lộc Sơn Hải), giáo viên, Krông Buk, Đắc Lắc

77. Nguyễn Thanh Tâm, cựu Phó Chủ tịch Nội vụ Ban Chấp hành Cộng đồng Việt Nam Oregon, Portland, Oregon, Hoa Kỳ

78. Nguyễn Hùng Cường, nhân viên văn phòng, Hà Nội

79. Nguyễn Thị Khánh Trâm, hưu trí, TPHCM

80. Hà Văn Thùy, nhà văn, TPHCM

81. Chien Tran, Nürnberg, Đức

82. Nguyễn Anh Tuấn, Tester - Coder Web & Application, Sài Gòn

83. Văn Thị Nghĩa, giáo viên về hưu, Phan Thiết, Bình Thuận

84. Trịnh Quốc Hậu, thương nhân, TP Ninh Bình, Ninh Bình

85. Đinh Đức Long, TS, bác sĩ Y khoa, TPHCM

86. Đặng Công Thiệu, kinh doanh, Nha Trang, Khánh Hòa

87. Ngô Hoàng Hưng, kinh doanh, Sài Gòn

88. Tăng Bá Hùng, giáo viên cấp 2, Hải Dương

89. Lê Phước Sinh, dạy học, Sài Gòn

90. Antôn Phan Trọng Khánh, Nghệ An

91. Trần Song Hào (Sao Hồng), hưu trí, TP Nha Trang, Khánh Hoà

92. Nguyễn Trọng Thành, công dân Việt Nam, Vilnius, Lithuania

93. Thành Đoàn, kỹ sư phần mềm, Thạc sĩ, London, Vương quốc Anh

94. Nguyễn Anh Tuấn, kỹ sư, Hà Nội

95. Phạm Thanh Nghiên, thành viên Mạng lưới Blogger Việt Nam, cựu Tù nhân Lương tâm, Hải Phòng

96. Huỳnh Anh Tú, thành viên Mạng lưới Blogger Việt Nam, Sài Gòn

97. Vũ Chí Cương, giáo viên, Hải Dương

98. Trần Tuấn Lộc, Cử nhân Kinh tế, Cử nhân Luật, kế toán trưởng, TPHCM

99. Nguyễn Văn Hải, kỹ sư, Tân Bình, TPHCM

100. Nguyễn Thanh Nhàn, thương binh, giáo viên nghỉ hưu, Hà Đông, Hà Nội

101. Đào Hiếu, nhà văn, TPHCM

102. Le Thanh Hong, TPHCM

103. Lê Vương, giáo viên, Thanh Hóa

104. Nguyễn Thị Hoàng Ý, sinh viên, điều tra viên tự do, TPHCM

105. Nguyễn Hoàng Khôi, TPHCM

106. Hoàng Quân, sinh viên, Tampa, Hoa Kỳ

107. Tiết Hùng Thái (Hiếu Tân), dịch giả, Vũng Tàu

108. Nguyễn Gia Hảo, chuyên gia tư vấn độc lập (Kinh tế Đối ngoại), Hà Nội

109. Ly Hoàng Ly, nghệ sĩ thị giác, TPHCM

110. Đoàn Thanh Liêm, luật sư đã nghỉ hưu, Califonia, Hoa Kỳ

111. Nguyễn Đình Nguyên, TS, bác sĩ, Australia

112. Trần Trung Chính, nhà báo, Hà Nội

113. Hoàng Dũng, PGS TS, TPHCM

ĐỢT 2

114. Tuấn Khanh, nhạc sĩ, Sài Gòn

115. Phaolô Nguyễn Thái Hợp, Giám mục Giáo phận Vinh

116. Nguyễn Đình Đầu, nhà nghiên cứu, TPHCM

117. JM Lê Quốc Thăng, Linh mục Tổng giáo phận Sài Gòn

118. GB Huỳnh Công Minh, linh mục Giáo phận Sài Gòn

119. Nguyễn Trung Dân, nhà báo, TPHCM

120. Nguyễn Quốc Thái, nhà báo, TPHCM

121. Hiền Phương, nhà văn, TPHCM

122. Nguyễn Hồng Anh, giảng viên, TPHCM

123. Hà Dương Tường, cựu GS Đại học, Pháp

124. Hà Dương Tuấn, nguyên chuyên gia công nghệ thông tin, Pháp

125. Arlette Quỳnh-anh Trần, nhóm Art Labor, Sài Gòn

126. Hoàng Tường, kỹ sư Nông nghiệp, Hà Tĩnh

127. Chu Hảo, Giám đốc nhà xuất bản Tri thức, Hà Nội

128. Huynh Son Thuc Anh, nghệ sĩ, TPHCM

129. Trương Minh Quang, sinh viên, Đaklak

130. Nguyễn Văn An, cán bộ hưu trí, TPHCM

131. Ha Uyên Thy, TPHCM

132. Phan Tấn Hải, nhà văn, Hoa Kỳ

133. Trần Bá Thoại, TS, bác sĩ, Hội Nội tiết Đái tháo đường Việt Nam (VADE), Đà Nẵng

134. Thế Dũng, nhà văn, CHLB Đức

135. Mai Thái Lĩnh, nhà nghiên cứu độc lập, Đà Lạt

136. Dạ Ngân, nhà văn, Sài Gòn

137. Nguyễn Thị Quy, bút danh Minh Hiền, chuyên viên Viện Thông tin Khoa học Xã hội, đã nghỉ hưu, Hà Nội

138. Giáng Vân, nhà thơ, Hà Nội

139. Trần Công Thạch, nhà giáo nghỉ hưu, TPHCM

140. Hoàng Tăng Văn Danh, kỹ sư phần mềm, TPHCM

141. Hoàng Nguyên Hồng, luật sư, Hà Nội

142. Phạm Kỳ Đăng, làm thơ, viết báo, dịch thuật, CHLB Đức

143. Dương Huy Hoàng, hội viên hội Văn học Nghệ thuật An Giang

144. Đặng Ngọc Hưng, Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội

145. Trần Văn Tiến, Praha, Czech

146. Trần Nghi Hoàng, nhà văn, Pennsylvania, Hoa Kỳ

147. Khánh Phương, nhà văn, Pensylvania, Hoa Kỳ

148. Trần Xuân Hoài, kế toán, Hà Nội

149. Bùi Bình Thoại, nhà kinh doanh Hà Nội

150. Nguyễn Đình Ấm, nhà báo, Long Biên, Hà Nội

151. Hoàng Ngọc Biên, nhà thơ, San Jose, Hoa Kỳ

152. Nguyễn Tường Vân, thiết kế, Sài Gòn

153. Phan Quốc Tuyên, kỹ sư Tin học, Genève, Thụy Sĩ

154. Nguyễn Phương Đông, công chức, Hà Nội

155. Võ Thanh Tân, giảng viên, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, TPHCM

156. Nguyễn Văn Dũng, công dân Việt Nam, Czech

157. Phạm Huy Việt, kỹ sư Điện, Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã nghỉ hưu, Nghệ An

158. Quan Vinh, chuyên viên Tin học, Roma, Italia

159. Trần Đình Sơn Cước, luật gia, nguyên hội viên Hội Luật gia thành phố Hồ Chí Minh, California, Hoa Kỳ

160. Trương Lợi, kỹ sư, Bình Thạnh, TPHCM

161. Nguyễn Quang Tuyến, nghệ sĩ thị giác, San Francisco, Hoa Kỳ

162. Phạm Trung, phê bình mỹ thuật, Hà Nội

163. Phạm Hữu Uyển, IT, Praha, Czech

164. Nguyễn Quang Thân, nhà văn, TPHCM

165. Cao Xuân Lý, nhà văn, Australia

166. Nguyễn Thị Hải Yến, TS. chuyên ngành Sinh thái Môi trường, CHLB Đức

167. Tuan Le, Senior Medical Scientist, Brisbane, Australia

168. Trần Công Thắng, bác sĩ, cư ngụ Na Uy

169. Đỗ Tuyết Khanh, thông dịch viên, Thuỵ Sĩ

170. Phạm Xuân Yêm, nguyên Giám đốc Nghiên cứu CNRS, Đại học Paris VI, Pháp

171. Uong-Nguyen Thi Xuan Huong, Thụy Sĩ

172. Đào nguyên Ngọc, kinh doanh tự do, Berlin, CHLB Đức

173. Hau Phamova, Praha, Cộng hòa Czech

174. Kenneth Pham, học viên Cao học tại University of New Haven, Connecticut, Hoa Kỳ

175. Đỗ Xuân Cang, Praha, Cộng hòa Czech

176. Trần Thanh Vân, sáng lập viên, chủ dự án Khoa học Sinh thái Nhân văn, Công ty Cổ phần Kiến trúc và Môi trường, Hà Nội

177. Nguyễn Xuân Bách, kỹ sư cơ khí, CHLB Đức

178. Phùng Mạnh Cường, CHLB Đức

179. Nguyễn Trọng Hoàng, bác sĩ, Paris, Pháp

180. Nguyễn Cường, Praha, Cộng hòa Czech

181. Mai Nghiêm, chuyên gia sinh học, Canada

182. Phạm Toàn Thắng, kinh doanh, Cộng hoà Czech

183. Inrasara, nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa Cham, Sài Gòn

184. Lê Quốc Hoàn, công nhân, Cao Hùng, Đài Loan

185. Hồ Nguyên Huy, kỹ sư, TPHCM

186. Phạm Văn Thành, Hiệp hội Tranh đấu Nhân quyền cho Việt Nam, Paris, Pháp

187. Đoàn Hòa, phiên dịch và tư vấn, Cộng hòa Czech

188. Đào Văn Tùng, cán bộ nghỉ hưu, Mỹ Tho, Tiền Giang

189. Ma Van Dung, Sydney, Australia

190. Hòa Nguyễn, bác sĩ, Sydney, Australia

191. Quang Hà, giảng dạy Đại học, Sydney, Australia

192. Nguyễn Thăng Long, nấu bếp, Munich, Đức

193. Phan Thanh Thai, công chức, Hoa Kỳ

194. Nguyễn Thị Hồng Loan, Quản lý nhân sự, TPHCM

195. Hoanh Tran, sinh viên, London, Anh Quốc

196. Nghiêm Hồng Sơn, nghiên cứu viên cao cấp, Đại học Công nghệ Queensland, Australia

197. Phan Tu Quỳnh, giáo viên, Hoa Kỳ

198. Võ Tòng Xuân, GSTS, nguyên Hiệu trưởng Đại học An Giang, Hiệu trưởng Đại học Nam Cần Thơ

199. Trần Quốc Hùng, cựu giáo viên, quận 12, TPHCM

200. Nguyễn Văn Dũng, Ohio, Hoa Kỳ

201. Lê Dũng, Giám đốc công nghệ, Công ty Tư vấn Công nghệ cao, Hà Đông, Hà Nội

202. Pham Dang Ai, nhân viên hưu trí, Boston, Massachusetts, Hoa Kỳ

203. Triệu Thị Kim Loan, giáo viên về hưu, TPHCM

204. Hoàng Thanh Tâm, sáng tác nhạc, Sydney, Australia

205. Hoàng Thị Hà, hưu trí, Hà Nội

206. Nguyễn Đức Khá, cử nhân lịch sử, Bắc Ninh

207. Lê Anh Dũng, giáo viên, Nha Trang

208. Thường Quán, nhà thơ, Melbourne, Australia

209. Trương Thanh Cảnh, PGS TS Môi trường, TPHCM

210. Nguyễn Đình Bổn, nhà văn tự do, Sài Gòn

211. Mai Toàn Hảo, dịch thuật, thành phố Hồ Chí Minh.

212. Đinh Văn Hương, bác sĩ Y khoa, TPHCM

213. Nguyễn Trung Thành, kỹ sư Giao thông Vận tải, Việt Trì, Phú Thọ

214. Trần Ngọc Lợi, kỹ sư Điện, Minnesota, Hoa Kỳ

215. Nhật Tiến, nhà văn, Hoa Kỳ

216. Lê Công Định, luật gia, cựu tù chính trị, Sài Gòn

217. Phay Van, blogger, Đồng Nai

218. Hoàng N. Liên, kỹ sư Vật lý Hạt nhân, Thạc sĩ Công Nghệ và Chính sách, giảng viên Đại học, Hà Nội

219. Tạ Phong Tần, luật gia, nhà báo tự do, California, Hoa Kỳ

220. Đào Minh Châu, TS, Tư vấn hành chính công và chính sách công, Hà Nội

221. Văn Giá, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hà Nội

222. Nguyễn Trung, nguyên trợ lý cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Hà Nội

223. Đặng Viết Trường, nhà báo, Hà Nội

224. Nguyễn Xuân Nghĩa, kỹ sư cơ khí, trưởng phòng QA, Hải Phòng

225. Nguyễn Hữu Liêm, luật sư, California, Hoa Kỳ

226. Nguyễn Hữu Tuyến, kỹ sư hưu trí, TPHCM

227. Vũ Hoàng Minh, TS Hóa học, cựu công chức Tổng cục Địa chất, đã nghỉ hưu, Hà Nội

228. Lê Văn, TS Vật lý, đã nghỉ hưu, Sài Gòn

229. Lê Khánh Hùng, TS, Công nghệ Thông tin, Hà Nội

230. Nguyễn Văn Lịch, kỹ sư cơ khí, Đống Đa, Hà Nội

231. Tôn Phi, sinh viên trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM

232. Nguyễn Văn Sĩ, Bảo Lộc, Lâm Đồng

233. Nguyễn Hồng Đức, kỹ sư, Hà Nội

234. Hoàng Đức Doanh, nghỉ hưu, Phủ Lý, Hà Nam

235. Nguyễn Đình Đăng, TSKH, nhà vật lý và hoạ sĩ, Saitama, Nhật Bản

236. Đinhh Thị Thùy Mai, Saitama, Nhật Bản

237. Nguyễn Thanh Tùng, chuyên viên văn phòng, TPHCM

238. Đỗ Như Ly, kỹ sư hưu trí, TPHCM

239. Nguyễn Ngọc Ánh, kỹ sư Nuôi trồng Thủy sản, Bến Tre

240. Hoàng Văn Quang, kỹ sư cơ khí, TPHCM

241. Trần Minh Bách, kiến trúc sư, Hà Nội

242. Lê Tuyết, kỹ sư Điện, Nha Trang

243. Bùi Tuấn Dương, Đắk Nông

244. Nguyễn Thị Ngọc Lan, viết văn, Hoa Kỳ

245. Đỗ Thịnh, Hà Nội

246. Nguyễn Anh Ngọc, TP. Hải Dương

247. Đỗ Thành Nhân, MBA - Quản lý doanh nghiệp, Quảng Ngãi

248. Chu Sơn, nhà thơ, TPHCM

249. Nguyễn Thị Kim Thoa, bác sĩ TPHCM

250. Lý Đăng Thạnh, người chép sử, TPHCM

251. Hoàng Kiến Quốc, Đồng Nai

252. Đào Đăng Hiếu, nhân viên văn phòng, Hà Nội

253. Trần Thái Hòa, Sài Gòn

254. Nguyễn Đức Hiệp, TS, chuyên gia khoa học khí quyển và biến đổi khí hậu, Sydney, Australia

255. Nguyễn Kế Quang, nghề xây dựng, Quy Nhơn, Bình Định

256. Lê Xuân Cương, PGS TS, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Sinh học Nông nghiệp (ABC), thuộc Hội Sinh học Việt Nam, Bình Thạnh, TPHCM

257. Ngô Thái Uyên, nhà Thiết kế Thời trang, Massachusette, Hoa Kỳ

258. Nguyễn Huy Dũng, dân thường, TP Vũng Tàu

259. Đỗ Quang Tuyến, kỹ sư, Hoa Kỳ

260. Vi Nhân Nghĩa, kinh doanh tự do, Quảng Ninh

261. Trần Thiện Kế, dược sĩ, Hà Nội

262. Nguyễn Thị Tuyết Xuân, giáo viên hưu trí, Sài Gòn

263. Trần Đĩnh, nhà văn, TPHCM

264. Mai Hoàng Ân, Bình Dương

265. Lê Gia Vinh, TS (PhD), chuyên gia Công nghệ Thông tin, Calgary, Alberta, Canada

266. Nghiêm Việt Anh, kỹ sư Xây dựng, đã nghỉ hưu, Đống Đa, Hà Nội

267. Đỗ Thị Kim Oanh, nội trợ, Sài Gòn

268. Trần Trọng Huy, kỹ sư, California, Hoa Kỳ

269. Trương Hữu Vinh, phân tích tài chính, Saigon

270. David Hoang, Australia

271. Nguyễn Trọng Việt, Hà Nội

272. Nguyễn Văn Đông, họa sĩ, Sài Gòn

273. Phùng Hoài Ngọc, thạc sĩ, cựu giảng viên đại học, An Giang

274. Lê Văn Tâm, TS Kỹ thuật Hóa học, Matsudo City, Nhật Bản

275. Tương Lai, nguyên thành viên Tổ Tư vấn của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học

276. Đào Công Tiến, PGS, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế TP HCM, nguyên thành viên Ban Nghiên cứu của thủ tướng Phan Văn Khải, TPHCM

277. Đào Tấn Phần, lao công thư viện, trường THPT Trần Quốc Tuấn, Phú Hòa, Phú Yên

278. Trương Văn Cường, sinh viên, TPHCM

279. Trần Văn Bang, kỹ sư Máy xây dựng, Bình Thạnh, Sài Gòn

280. Nguyễn Văn Đức, California, Hoa Kỳ

281. Hoàng Ngọc Cầm, TSKH, Hà Đông, Hà Nội

282. Hoàng Ngọc Lĩnh, về hưu, Canada

283. Nguyễn Văn Tú, công dân Việt Nam, nghiên cứu sinh tại Pusan National University, Hàn Quốc

284. Nguyễn Thanh Phụng, lao động tự do, Gia Lai

285. Trịnh Hồng Kỳ, nhân viên kinh doanh xuất nhập khẩu, Long Xuyên, An Giang

286. Nguyễn Xuân Quy, nghề tự do, Tiền Giang

287. Nguyen Nong, hưu trí, Michigan, Hoa Kỳ

288. Dương Thị Hoàng Minh, nhân viên văn phòng, Bình Thạnh, TPHCM

289. Trần Việt Thắng, kỹ sư Truyền thông, Hà Nội

290. Phạm Thị Tình, sinh viên Đại học Sư phạm Hà Nội, Hà Nội

291. Nguyễn Mai Oanh, TPHCM

292. Trần Vũ Việt Trung, kỹ sư, cựu sĩ quan chống Mỹ, chống Trung Quốc 1979, TPHCM

293. Đinh Hoàng Thắng, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, Hà Nội

294. Lê Đình Thụ, kỹ sư Viễn thông, đã nghỉ hưu.

295. Phạm Thị Duyên Anh, nghiên cứu sinh, Đại học Queensland, Australia

296. Phạm Quang Tuấn, Sydney, Australia

297. Lê Công Vinh, Công nghệ Thông tin, Vũng Tàu

298. Huynh Van Que, nguyên Hiệu trưởng trường cấp 2 và 3, Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế

299. Nguyễn Ngọc Thanh, kinh doanh, TP Quảng Ngãi

300. Trần Thanh Cảnh, nhà văn, Hà Nội

301. Huỳng Văn Thắng, quận 3, TPHCM

302. Trương Long Điền, kỹ sư, đã nghỉ hưu, Hoàng Mai, Hà Nội

303. Ngô Phương Trạch, cựu chiến binh, Bà Rịa Vũng Tàu.

304. Phạm Thị Uyên Chi, TPHCM

305. Phùng Chí Kiên, designer, Hai Bà Trưng, Hà Nội

306. Mai An Nguyễn Anh Tuấn, đạo diễn phim, nhà báo, Hà Nội

307. Đoàn Công Nghị, Nha Trang

308. Nguyễn Hữu Huế, lao động tự do, Thanh Chương, Nghệ An

309. Dương Quốc Huy, cựu chiến binh, Hà Nội

310. Phan Văn Song, nguyên quyền Hiệu trưởng truờng THPT Chuyên Bến Tre, Sydney, Australia

311. Nguyễn Hồng Lam, nhà báo, TPHCM

312. Nguyễn Văn Quảng, nghiên cứu sinh, Hàn Quốc

313. Lưu Thành, nhà thơ, Bình Phước

314. Nguyễn Minh Thiện, công chức, Tây Ninh

315. Đông Quang Vinh, cán bộ hưu trí, Khánh Hòa

316. Nguyễn Minh Thúy, kế toán, TPHCM

317. Cao Anh Thư, kế toán, HCM

318. Tư Núi Cấm, nông dân, An Giang

319. Huỳnh Xuân Tín, bác sĩ, Đông Hà, Quảng Trị

320. Phạm Vương Ánh, kỹ sư kinh tế, cựu Sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam, Vinh, Nghệ An

321. Doãn Kiều Anh, kỹ sư, TPHCM

322. Luc LE, họa sĩ, Edmonton, Canada

323. Nguyễn Tiến Bính, hưu trí, Hà Nội

324. Trần Đình Nghĩa, cử nhân cầu đường, Đà Nẵng

325. Phạm Văn Hiền, công chức nghỉ hưu, Hải Phòng

326. Đinh Kim Phúc, nhà nghiên cứu, TPHCM

327. Phi Vũ, Anaheim, California, Hoa Kỳ

328. Đặng Đình Mạnh, luật sư, Sài Gòn

329. Huỳnh Thành Pháp, cử nhân Luật, Bình Tân, TPHCM

330. Đặng Minh Phi, cử nhân Tin học, TPHCM

331. Lê Thị Thanh Huyền, cán bộ chương trình, Hà Nội

332. Văn Thị Hạnh, TS Sinh học, TPHCM

333. Kiều Thị Xin, TSKH, hưu trí, nguyên giảng dạy tại Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội

334. Pham Terry, The KCI Medical Canada, Vancouver, Canada

335. Le Dinh Hong, kế toán hưu trí, Vancouver, Canada

336. Le Thi Nhan, hưu trí, Vancouver, Canada

337. Bùi Chát, hoạt động xuất bản độc lập, Sài Gòn

338. Đỗ Phương Khanh, nhà văn, Hoa Kỳ

339. Trương Long Điền, công chức hưu trí, Long Xuyên, An Giang

340. Trần Hưng Thịnh, kỹ sư, đã nghỉ hưu, Hoàng Mai, Hà Nội

341. Lê Thị Thu Hằng, Hà Đông, Hà Nội

342. Hồ Thị Thanh Quỳnh, cán bộ hưu trí, Thanh Hóa

343. Nguyễn Thành, California, Hoa Kỳ

344. Vũ Thị Chín, bác sĩ về hưu, nguyên cán bộ Ủy ban Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ em, Hà Nội

345. Nguyễn Đức Tuyên, sửa chữa máy vi tính, điện tử, Bình Thuận

346. Tạ Thị Hậu, nhân viên Ngân hàng NCB, Hà Nội

347. Nguyễn Quốc Toản, kỹ sư phần mềm, Sài Gòn

348. Nguyễn Thị Bình, PGS TS, Hà Nội

349. Lê Văn Oanh, kỹ sư xây dựng, Hà Nội

350. Trần Khánh Ly, viết báo tự do, Sài Gòn

351. Nguyễn Thị Duyên, nhân viên văn phòng, Cầu Giấy, Hà Nội

352. Nguyễn Đình Cống, nguyên GS trường Đại học Xây dựng, Hà Nội

353. Trần Thị Thảo, giáo viên nghỉ hưu, Hà Nội

354. Trần Thị Thanh Nga, nhân viên văn phòng, Hà Nội

355. Minh Trung, phóng viên, TPHCM

356. Mã Thành Long, cán sự điện toán, California, Hoa Kỳ

357. Duong Quynh Nga, sinh viên, Tokyo, Nhật Bản

358. Lê Anh Hùng, nhà báo độc lập, Hà Nội

359. Dinh Hồng, Burlington, Canada

360. Vũ Thị Phương Anh, TS, giảng viên về hưu, TPHCM

361. Đỗ Ngọc Việt Dũng, hội viên Hội Nhà văn Cộng hòa Czech

362. Nguyễn Thị Thúy Hà, Trưởng phòng, quận 1, TPHCM

363. Vũ Hồng Ánh, nghệ sỹ cello, Sài Gòn

364. Minh Cận, Đà Nẵng

365. Phạm Xuân Đài, nhà báo, California, Hoa Kỳ

366. Thai Pham Tuan Vu, Creative Manager, TPHCM

367. Trần Văn Hữu Trí, sinh viên, Điện Bàn, Quảng Nam

368. Trần Đình Thắng, cựu giảng viên, TPHCM

369. Hoàng Thị Dạ Thư, biên tập viên, Huế

370. Bùi Kế Nhãn, cựu chiến binh, cựu Thanh niên Xung phong, TP Vũng Tàu

371. Lưu Anh Tuấn, người lao động, Warsaw, Ba Lan

372. Vũ Hải Long, TSKH, quận 3, TPHCM

373. Đỗ Đình Oai, giáo viên, Quảng Ngãi

374. Nguyễn Phong, Electronics Engineer, California, Hoa Kỳ

375. Nguyễn Hoàng Nhựt, Cử nhân Công nghệ Thông tin, Mỹ Tho, Tiền Giang

376. Nguyễn Ngọc Lý, Bắc Giang

377. Võ Hoàng Quỳnh, giáo viên, quận 5, TPHCM

378. Phan Nhật Tín, sinh viên, Đà Nẵng

379. Nguyễn Thị Kim Thái, phường Hồng Gai, Hạ Long, Quảng ninh

380. Tư Đồ Tuệ, Toronto, Canada

381. Nguyễn Thị Thanh Hoa, Hà Nội

382. Hao Nhu Phan Anthony, California, Hoa Kỳ

383. Tô Oanh, giáo viên THPT, đã nghỉ hưu, Bắc Giang

384. Lê Hạnh, kỹ sư, Hà Nội

385. Nguyễn Văn Chinh, nhân viên thiết kế công ty TNHH Emtopia Việt Nam, Đông Anh, Hà Nội

386. Kimthoa Thị Ngo, chủ tiệm kinh doanh, California, Hoa Kỳ

387. Tuyet Anh Jethwa, Cử nhân Kinh tế Ngoại thương, Hà Nội

388. Trịnh Quốc Việt, kỹ sư, Hà Nội

389. Trần Thu Dung, nhà nghiên cứu văn hóa, Pháp

390. Hoàng Thanh Vĩnh Phong, họa sĩ, Hội An

391. Lê Hồng Hà, công nhân, bang Washington, Hoa Kỳ

392. Đặng Trần Tùng, kiểm toán viên, Hà Nội

393. Nguyễn Mậu Quân, hưu trí, Quảng Bình

394. Nguyễn Lê Thanh Thảo, dược sĩ, Hà Nội

395. Trần Ngọc Báu, Fribourg, Thụy Sĩ

396. Huỳnh Kim-Giám, M.D., Hoa Kỳ

397. Thái Thành Cương, kỹ sư, Tân Bình, TPHCM

398. Trần Minh Xuân, GS, đã nghỉ hưu, California, Hoa Kỳ

399. Hồ Văn Nhãn, giáo viên hưu trí, TPHCM

400. Phạm Duy Quí, xích lô, Sài Gòn

401. Trịnh Kim Thuấn, nông dân, Chợ Mới, An Giang

402. Huỳnh Công Thuận, blogger, cựu quân nhân, Sài Gòn

403. Võ Thị Thanh Hải, giáo viên, Sài Gòn

404. Võ Thị Hải Hòa, chuyên viên tư vấn độc lập, TPHCM

405. Nguyễn Hoàng Công, Thạc sĩ Khoa học Kỹ thuật, Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam, Hà Nội

406. Trần Thế Việt, nguyên Bí thư Thành ủy Đà Lạt, Lâm Đồng

407. Trần Thanh Ngọc Ánh, sinh viên, Hanover, CHLB Đức

408. Bùi Văn Mạnh, Cử nhân kinh tế, Chương Mỹ, Hà Nội

409. Vũ Ngọc Thăng, dịch giả, Canada

410. Võ Văn Cường, nhân viên kinh doanh, TPHCM

411. Trần Quang Ninh, giảng viên đại học, TPHCM

412. Trần Ngọc Tuấn, nhà văn, nhà báo, Cộng hòa Czech

413. Nguyễn Thanh Loan, Gò Vấp, TPHCM

414. Đặng Mai Lan, nhà văn, Paris, Pháp

415. Hồ Thị Thu Hường, kế toán, Thanh Trì, Hà Nội

416. Lê Anh Phong, đại diện Thiểu số Việt trong Ủy ban tỉnh Karlovy Vary, Cộng hòa Czech

417. Trần Văn Khoản, hưu trí, Vũng Tàu

418. Đặng Xuân Thảo, Directeur de Recherche CNRS, Viện Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp, Pháp

419. Đỗ Bảo Trung, kinh doanh, Hà Nội

420. Long Dang, Cộng hòa Czech

421. Trần Đăng Khoa, kinh doanh, Hà Nội

422. La Thúy Ngoan, designer, Hà Nội

423. Trần Tuấn Anh (Ken), Công ty Mychemist, Australia

424. Nguyễn Tấn Hưng, nghiên cứu sinh, TPHCM

425. Nguyễn Thị Ngọc Trai, nhà văn, nhà báo, nguyên Phó Tổng biên tập báo Văn nghệ, Hội Nhà văn Việt Nam, Hà Nội

426. Nguyễn Hả Hùng Chương, giảng viên, TPHCM

427. Trần Văn Tùng, PGS TS Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội

428. Phạm Gia Thắng, người Việt tỵ nạn tại Tokyo, Nhật Bản

429. Nguyen Thi Ven, Adelaide, Australia

430. Nguyễn Phương Thùy, luật sư, Phần Lan

431. Võ Quang Dũng, kinh doanh, CHLB Đức

432. Cao Nam Long, Praha, Cộng hòa Czech

433. Trần Thị Thanh Mai, kế toán, Hà Nội

434. Nguyễn Đức Hạnh, kỹ sư, Hà Nội

435. Hà Huy Sơn, luật sư, Công ty Luật TNHH Hà Sơn, Cầu Giấy, Hà Nội

436. Nguyễn Thị Thương, nhân viên văn phòng, Hải Phòng

437. Đặng Xương Hùng, Thụy Sĩ

438. Nguyễn Thành Long, kinh doanh, Brno, Cộng hoà Czech

439. Nguyễn Minh Khanh, kỹ sư Tin học, Paris

440. Đào Đình Bình, kỹ sư hưu trí, Hà Nội

441. Nguyễn Thiện Nhân, kế toán, Bình Dương

442. Nguyễn Phước, kinh doanh, Đà Nẵng

443. Trịnh Quang Công, sinh viên, Hà Nội

444. Ngô Đức Thọ, PGS TS Ngữ văn Hán Nôm, Ba Đình, Hà Nội

445. Phạm Đặng Thái Minh, kiến trúc sư, Hai Bà Trưng, Hà Nội

446. Hồ Văn Quang, sinh viên trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Đà Nẵng

447. Nguyễn Cường Anh, kỹ sư, Hà Nội

448. Hà Đình Lực, kỹ sư, Hà Nội

449. Võ Thị Hảo, nhà văn, Berlin, CHLB Đức

450. Đặng Đình Cung, kỹ sư tư vấn, Pháp

451. Dương Tường, nhà thơ, Hà Nội

452. Hoàng Thị Như Hoa, bộ đội đã nghỉ hưu, Hà Nội

453. Nguyễn Quốc Bình, Phó Tổng giám đốc công ty Cổ phần Kỹ thuật Môi trường, Tân Bình, TPHCM

454. Hồ Sỹ Hải, kỹ sư đã nghỉ hưu, Hà Nội

455. Nguyễn Quốc Dũng, nghiên cứu sinh, Cologne University, CHLB Đức

456. Lê Văn Chinh, kỹ sư Xây dựng, Đà Nẵng

457. Đặng Hồng Phương, đã nghỉ hưu, Sài Gòn

458. Lê Chiến Thắng, hưu trí, CHLB Đức

459. Nguyễn Hữu Thanh, công nhân, quận10, Sài Gòn

460. Ngô Đăng Vinh, kinh doanh, Hà Nội

461. Ngô-Anh Tuấn, kỹ sư Điện toán, đã nghỉ hưu (IBM R&D), Hà Lan

462. Trần Văn Hoàn, hưu trí, Vụ Bản, Nam Định

463. Đinh Nam Thang, kỹ sư kinh tế, Cộng hòa Czech

464. Lưu Thị Quyên, Czech

465. Mai Thành Nam, sinh viên nhạc viện Aubervilliers, Cộng hoà Pháp

466. Ta Quang Duoc, Thạc sĩ Môi trường và Năng lượng Tái tạo, Gifu University, Nhật Bản

467. Lê Như Nhất, kiến trúc sư, Hà Nội

468. Đặng Đăng Phước, giáo viên, Đăk Lăk

469. Phan Thanh Tuấn, cán bộ về hưu, TPHCM

470. Lại Nguyên Ân, nhà nghiên cứu văn học, Hà Nội

471. Lư Văn Bảy, nghề tự do, Kiên Giang

472. Nguyễn Văn Tạc, giáo học hưu trí, Hà Nội

473. Trần Kim Long, công nhân, CHLB Đức

474. Bảo Giang, nhà văn, Australia

475. Chu Thị Thanh Hà, free lancer, Sài Gòn

476. Lê Văn Hai, kỹ sư, Hội Cựu chiến binh Việt Nam tại Hungary

477. Đỗ Thanh Đại, nhân viên văn phòng, TPHCM

478. Trần Minh Khôi, kỹ sư Điện toán, Berlin, CHLB Đức

479. Nguyễn Hồng Tiến, kỹ sư Khoa học Máy tính, Phú Nhuận, TPHCM

480. Hoàng Thị Nhật Lệ, hưu trí, Bình Thạnh, TPHCM

481. Trần Quang, kỹ sư, Đông Hà, Quảng Trị

482. Anh Chi, nhà thơ, Hà Nội

483. Trần Xuân Toàn, kinh doanh, Hà Nội

484. Phạm Huy Thông, TS, Phó Trưởng ban Tư duy Tôn giáo, Trung tâm Khoa học Tư duy (CTS), Hà Nội

485. Nguyễn Tiến Đức, kỹ sư Công trình Cảng - Đường thủy, đã nghỉ hưu, TPHCM

486. Văn Phú Mai, kinh doanh, Quảng Nam

487. Nguyễn Xuân Thọ, kỹ sư truyền thông, Cologne, CHLB Đức

488. Mau Le, engineer, Orlando, Hoa Kỳ

489. Phạm Minh Hoàng, cựu giảng viên Đại học Bách khoa TPHCM, Sài Gòn

490. Lê Đức Quang, TS, giảng viên Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế

491. Nguyễn Tâm, kỹ sư Điện cơ, TPHCM

492. Tạ Hoàng Lân, Cheb, Cộng hòa Czech

493. Huỳnh Thị Kim Liên, thường dân, Sài Gòn

494. Nguyễn Hồng Khoái, Hà Nội

495. Kiều Mai Sơn, nhà báo, Hà Nội

496. Huỳnh Gia Vũ, kỹ sư Xây dựng, Vancouver, Canada

497. Trần Viết Dung, nhân viên, Sydney, Australia

498. Nguyễn Điền, Canberra

499. Võ Thị Thu Thủy, Quảng Ngãi

500. Nguyen Duc Quyet, kỹ sư Xây dựng, Munich, CHLB Đức

501. Nguyễn Anh Minh, kỹ sư, London, Anh Quốc

502. Trần Thu Thủy, nội trợ, sống ở CHLB Đức

503. Trần Văn Cung, kỹ sư luyện thép, nghỉ hưu, CHLB Đức

504. Hoàng Minh Đề, kỹ sư Điện, Quảng Nam

505. Đoàn Văn Nhân, quận 1, TPHCM

506. Lê Đình Phương, bác sĩ, Sài Gòn

507. Đinh Ngọc, doanh nghiệp tư nhân, Praha, Cộng hòa Czech

508. Bửu Nam, PGS TS, Huế

509. Đỗ Quang Huy, kiến trúc sư, TPHCM

510. Nguyễn Thị Thanh Loan, nhân viên kinh doanh, TPHCM

511. Đinh Lê Na, Thạc sĩ, viên chức, Gia Lai

512. Châu Ngọc Đáo, nhân viên, thành phố Long Xuyên, An Giang

513. Nguyễn Văn Dũng, nhà giáo, TP Huế

514. Trần Xuân Quang, Vinh, Nghệ An

515. Đoàn Văn Tiết, nhà giáo, Sài Gòn

516. Phạm Ngọc Cảnh Nam, nhà văn, Đà Nẵng

517. Nguyễn Thị Thanh Xuân, giảng viên, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TPHCM

518. Nguyen Doan Truong, Praha, Cộng hòa Czech

519. Phạm Văn Khá, Tân Bình, TPHCM

520. Đặng Trần Quý, hưu trí, Everett, Washington, Hoa Kỳ

521. Le Thi Phi Van, chuyên gia Kinh tế Nông nghiệp, Hà Nội

522. Lê Thị Kiều Oanh, nội trợ, Sài Gòn

523. Bùi Như Hương, nhà nghiên cứu phê bình mỹ thuật, Hà Nội

524. Trần Minh Thảo, sinh viên, Đại học Oxford, Anh Quốc

525. Kiều Việt Hùng, kiến trúc sư, Hoa Lư, Ninh Bình

526. Nguyễn Văn Hiệp, du học sinh, Advanced Institute of Science and Technology (KAIST), Hàn Quốc

527. Trần Trọng Giang, chung cư Conic, Sài Gòn

528. Vũ Quang Chính, nhà lý luận phê bình phim, Hà Nội

529. Ha Tran, retired physician, Canada

530. Huỳnh Tấn Mẫm, TS, BS, nguyên Chủ tịch Tổng Hội sinh viên Sài Gòn, nguyên Tổng Biên tập báo Thanh niên, hiện là Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TPHCM, Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo TPHCM

531. Nguyễn Tuấn Hiệp, lao động tự do, Vinh, Nghệ An

532. Trần Thị Tuyết, lao động tự do, Vinh, Nghệ An

533. Kim Ngọc Cương, chuyên viên kinh tế, đã nghỉ hưu, Hà Nội

534. Nguyễn Thị Nhân, Bố Trạch, Quảng Bình

535. Nguyễn Xuân Thiệp, nhà văn tự do (freelance writer), Texas, Hoa Kỳ

536. Vũ Thị Khánh Dần, TS Ngữ Văn, Hà Giang

537. Tran Thi Au Hanh, quản lý nhân sự, Thủ Đức, TPHCM

538. Hồ Thị Hoà, nghiên cứu sinh ngành Truyền thông, Paris, Pháp

539. Đỗ Trung Quân, nhà thơ, TPHCM

540. Phùng Thanh Tuyến, kiến trúc sư, Quảng Ngãi

541. Nguyễn Phương Hoa, giáo viên tự do, Gò Vấp, TPHCM

542. Hoàng Gia Vũ, kỹ sư phần mềm, Sài Gòn

543. Vũ Giang, Orange county, California, Hoa Kỳ

544. Hoàng Cơ Định, TS Hóa học, San Jose, California, Hoa Kỳ

545. Nguyen Giang, kỹ sư, Sài Gòn

546. Nguyễn Thị Hoài Hương, bác sĩ, Paris, Pháp

547. Trần Hải Hạc, nguyên PGS trường Đại học Paris 13, Paris, Pháp

548. Luong Van Dung, hướng dẫn viên du lịch quốc tế, Nam Từ Liêm, Hà Nội

549. Duong Ngoc Tu Uyen, họa sĩ, TPHCM

550. Nguyễn Thanh Cương, kinh doanh, Karlovy Vary, Cộng hòa Czech

551. Thái Văn Dung, cựu tù nhân lương tâm, Diễn Châu, Nghệ An

552. Nguyễn Kim Sơn, TS Hóa học, Hemsbach, CHLB Đức

553. Nguyễn Thị Vân, Hemsbach, CHLB Đức

554. Nguyễn Văn Hòa, kỹ sư Điện, CHLB Đức

555. Nguyễn Thị Kiều Phương, nhà báo, Sài Gòn

ĐỢT 3

556. Trịnh Y Thư, nhà thơ, Hoa Kỳ

557. Nguyễn Văn Lộc, Nam Úc Tuần Báo

558. Hiep Tran, machine operator, Hoa Kỳ

559. Đỗ Xuân Quý, cựu công dân miền Trung Việt Nam, California, Hoa Kỳ

560. Trần Thu Hương, nhân viên Ngân hàng Agribank, Hà Nội

561. Hồ Quang Huy, kỹ sư đường sắt, TP Nha Trang, Khánh Hòa

562. Phan Hoàng My, Vancouver, Canada

563. Tran Thi Bao Anh, kỹ sư, Cộng hòa Czech

564. Trần Viết Tuyên, kiến trúc sư về hưu, CHLB Đức

565. Tôn Nữ Ngọc Diệp, kỹ sư về hưu, CHLB Đức

566. Lê Bá Diễm Chi (Song Chi), nhà báo tự do, Oslo, Na Uy

567. Hoàng Phong Tuấn, TS, TPHCM

568. Chau Vo, kỹ sư, quận Tân Bình, TPHCM

569. Ngô Đắc Lợi, nhạc sĩ, Cần Thơ

570. Tạ Thị Phi Hằng, về hưu, Hà Nội

571. Pham Quynh Huong, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Xã hội học, Hà Nội

572. Nguyễn Hữu Tiến, San Francisco, California, Hoa Kỳ

573. Chu Minh Toàn, Thạc sĩ Công nghệ Thông tin, Lyon, Pháp

574. Nguyễn Thị Thu Hương, giáo viên, Nha Trang

575. Nguyen Phuc Thanh, dịch giả, Sài Gòn

576. Nguyễn Trọng Cương, giáo viên, Quảng Ninh

577. Nguyễn Thị Thu Hương, Malden, Hoa Kỳ

578. Nghiêm Sĩ Cường, kinh doanh, Hà Nội

579. Lê Nhiên, giáo viên, TPHCM

580. Chu Văn Sơn, nhà phê bình văn học, Đại học Sư phạm Hà Nội

581. Vũ Bích Chi, điều phối viên, Hà Nội

582. Chu Văn Khang, cán bộ hưu trí, quận 7, Sài Gòn

583. Lương Nguyễn Khoa Trường, kỹ sư Cơ khí nghỉ hưu, Hà Nội

584. Nguyễn Thị Yến, giảng viên tiếng Anh, Tân Phú, TPHCM

585. Nguyễn Phương Chi, nguyên biên tập viên chính, Hà Nội

586. Trần Đình Nam, nguyên biên tập viên, Hà Nội

587. Ngô Kiều Oanh, TS, nguyên cán bộ Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam, Hà Nội

588. Lê Mạnh Hùng, kỹ sư, CHLB Đức

589. NguyễnThiện Công, kỹ sư cơ khí hãng Mercedes Benz Düsselorf, CHLB Đức

590. Bùi Xuân Huy, dược sĩ, huyện Bình Chánh, Sài Gòn

591. Matthew Nguyễn Hường, hướng dẫn viên du lịch nói tiếng Pháp

592. Ngô Chí Nhân, quận Phú Nhuận, Sài Gòn

593. Nguyễn Thúy Mai, kỹ sư, Hà Nội

594. Trần Hữu Khánh, hưu trí, TPHCM

595. Uyên Vũ, nhà báo, Garden Grove, California, Hoa Kỳ

596. Le Thanh Hiep, kinh doanh, TPHCM

597. Nguyễn Thị Túy Vân, nội trợ, TPHCM

598. Phan Thị Công Minh, giảng viên, Đại học Ngoại Ngữ và Tin học TPHCM

599. Trần Thị Diễm Chi, nội trợ, TPHCM

600. Trần Ngọc Khánh, nhân viên văn phòng, TPHCM

601. Trương Đại Nghĩa, Stanton, California, Hoa Kỳ

602. Hoàng Nguyễn Thụy Khê, quản trị nhân sự, quận 2, Sài Gòn

603. Johnny Nguyen, Fremont, California, Hoa Kỳ

604. Trần Khắc Oai, sinh viên, Đà Lạt

605. Nguyễn Ngọc Đức, kỹ sư Tin học, Pháp

606. Vũ Mạnh Hùng, nguyên giảng viên trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thương mại, hiện là cán bộ quản lý khu nội trú, Thanh Xuân, Hà Nội

607. Phạm Tiến Đạt, kỹ sư Xây dựng, quận Tân Bình, TPHCM

608. Nguyễn Kim Sơn, TS Hóa học, CHLB Đức

609. Tống Văn Công, nhà báo, TPHCM

610. Phùng Thanh Tuyến, kiến trúc sư, công việc thiết kế tự do, Quảng Ngãi

611. Dinh Tri, về hưu, Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ

612. Duc Dinh, sinh viên, Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ

613. Minh Dinh, sinh viên, Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ

614. Di Dang, về hưu, Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ

615. Vũ Việt Hà, cán bộ nghiên cứu đã nghỉ hưu, chuyên ngành Sinh học Môi trường, Trung tâm Bảo vệ Môi trường, Viện Kỹ thuật Nhiệt đới và Bảo vệ môi trường, TPHCM

616. Trần Công Khánh, về hưu, Lê Chân, Hải Phòng

617. Pham Anh Tuan, Cộng hòa Czech

618. Phạm Khiêm Ích, nhà nghiên cứu khoa học, nguyên Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội, Hà Nội

619. Cao Thị Nhung, giảng viên khoa Hóa, Đại học Bách khoa TPHCM

620. Lê Thắng, Cộng hòa Czech

621. Huyền Lâm, nhà thơ, Hoa Kỳ

622. Đỗ Thục Hiền, Pháp

623. Hoàng Xuân Sơn, làm thơ, Canada

624. Công Tằng Tôn Nữ Bích Phượng, Đà Nẵng

625. Đào Văn Bính, cán bộ nghỉ hưu, Hà Nội

626. Trần Quốc Vũ, công nhân, CHLB Đức

627. Nguyễn Đắc Thắng, kỹ sư Hóa học, Genève, Thụy Sĩ

628. Nguyễn Hoàng, kĩ sư công nghệ thông tin hưu trí, Hoa Kỳ

629. Nguyen Thinh Le, giảng viên Đại học Humboldt-Universität zu Berlin, CHLB Đức

630. Tran Quoc Tuan, kinh doanh quần áo, CHLB Đức

631. Nguyễn Thị Diệp Thúy, Hoa Kỳ

632. Huynh Bich Ngoc, CHLB Đức

633. Phan Anh Hồng, kiểm soát thuế vụ, Dallas, TX, Hoa Kỳ

634. Phạm Thị Thảo, nhà giáo nghỉ hưu, Hoa Kỳ

635. Hoàng Văn Khẩn, TS Sinh hoá học, Genève, Thụy Sĩ

636. Đài Đoàn, chủ tiệm Spa, Georgia, Hoa Kỳ

637. Nguyễn Lưu, Almere, Hà Lan

638. Khanh Lan, doanh nhân, Cộng hòa Czech

639. Trần Thanh Bình, kỹ sư, Italia

640. Nguyễn Thế Hùng, GS TS, Phó Chủ tịch Hội Cơ học Thủy khí Việt Nam, Đại học Đà Nẵng

641. Vũ Thế Cường, TS Cơ khí, CHLB Đức

642. Nguyễn Th Hiền, CHLB Đức

643. Đỗ Nguyễn Đông Khánh, kỹ sư phần mềm, Stuttgart, CHLB Đức

644. Lê Ngọc An, cựu giáo viên, Đà Nẵng

645. Đỗ Minh Tuấn, Nghệ sĩ Ưu tú, nhà văn, đạo diễn, Hà Nội

646. Nguyen Thanh Trang, Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam, San Diego, California, Hoa Kỳ

647. Dennis Nguyễn Ph.D, bác sĩ, California, Hoa Kỳ

648. Kim Thái Quỳnh, Lyon, Pháp

649. Nguyễn Trọng Hoàng, TSVật lý, Frankfurt, CHLB Đức

650. Nguyễn Bá Dũng, kỹ sư, Hà Nội

651. Nguyễn Bá Trinh, TS, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

652. Nguyen Bao, GS Điện tử, California, Hoa Kỳ

653. Lương Ngọc Châu, kỹ sư Điện toán (hưu trí), Mainz, CHLB Đức

654. Ha Nguyen, California, Hoa Kỳ

655. Nguyễn Hữu Thái, giảng viên đại học, TS Toán, CHLB Đức

656. Nguyễn Hữu Huy, TS Xây dựng, TPHCM

657. Trang Nguyen (Nguyễn Thị Thuỳ Trang), TS, làm việc cho chính phủ Australia

658. Nguyễn Vĩnh Tráng, TS Toán Ứng dụng, đã về hưu, Pháp

659. Cù Huy Hà Vũ, TS Luật, Đại học Luật Northwestern, Hoa Kỳ

660. Nguyễn Thị Dương Hà, luật sư, Hà Nội

661. Nguyễn Quang Lập, nhà văn, Sài Gòn

662. Trịnh Đình Hoà, Hà Nội

663. Võ Văn Rân, hưu trí, Walled Lake, Michigan, Hoa Kỳ

664. Nguyễn Văn Ký, kỹ sư hóa, trợ lý nghiên cứu cho giáo sư, Seoul, Hàn Quốc

665. Đỗ Hùng, nhà văn, Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ

666. Trương Khánh Ngọc, kỹ sư Xây dựng, Huế

667. Dương Tùng, chăn nuôi, Thuận An, Bình Dương

668. Nguyễn Văn Thông, hoạt động nhân quyền, Nghệ An

669. Nguyễn Đình Nguyên, cán bộ hưu trí, Phú Lợi, Bình Dương

670. Phạm Lưu Vũ, kỹ sư, viết văn tự do, Tây Hồ, Hà Nội

671. Ngô Ngọc Hà, Thủ Dầu Một, Bình Dương

672. Hoàng Tấn Trung, nhà thơ, nhà thư pháp, Quảng Trị

673. Lê Văn Duyệt, lao động tự do, Quảng Trị

674. Nguyễn Đức Dương, nghiên cứu tiếng Việt, TPHCM

675. Mai Xuân Đông, TS Hóa học, Hà Nội

676. Đoàn Quỳnh Như, Hamburg, CHLB Đức

677. Ngô Thái Văn, Hoa Kỳ

678. Đào Tăng Lực, kiến trúc sư, TPHCM

679. Huỳnh Kim Ân, kỹ sư xây dựng, Thủ Đức, TPHCM

680. Ngụy Hữu Tâm, TS Vật lý, dịch giả, Hà Nội

681. Cao Lập, hưu trí, Hoa Kỳ

682. Mai Dung, Đà Nẵng

683. Đỗ Thị Kim Chi, giảng viên, TPHCM

684. Phạm Thị Thu Hương, kỹ sư nông nghiệp, Viện Cây lương thực Cây thực phẩm Liên Hồng, Gia Lộc, Hải Dương

685. Bắc Phong, nhà thơ, Canada

686. Bùi Oanh, hưu trí, TPHCM

687. Trang Nguyên, TS Giáo dục học, Australia

688. Phạm Minh Vũ, sinh viên, Quảng Trị

689. Nguyễn Đức Long, Ba Đình, Hà Nội

690. Lê Minh Đức, kỹ Sư, Sài Gòn

691. Nguyễn Thanh Thủy, Vinh, Nghệ An

692. Nguyễn Tiến Dũng, Vinh, Nghệ An

693. Lê Ngọc Tâm, kỹ sư, TPHCM

694. Nguyễn Thị Hồng (tức bà Nguyễn Văn Mậu – tên chồng), Cachan, Pháp

695. Trần Văn Long, Cachan, Pháp

696. Bùi Thu, nội trợ, Sài Gòn

697. Nguyễn Tiến Thư, kỹ sư xây dựng, Sài Gòn

698. Nguyễn Quang Nhàn, cán bộ hưu trí, Đà Lạt

699. Nguyễn T. Việt, quận 3, TPHCM

700. Phan M.Loan, quận 3, TPHCM

701. Nguyễn T.Vinh, quận 3, TPHCM

702. Nguyễn T.Ly, quận 3, TPHCM

703. Nguyễn Thượng Long, dạy học và viết báo, Hà Đông, Hà Nội

704. Hương Nam, Sydney, Australia

705. Võ Văn Cường, thầy thuốc Đông y, Biên Hoà, Đồng Nai

706. Nguyen Van Luong, TS, chuyên gia kinh tế Quốc tế, Florida, Hoa Kỳ

707. Võ Đăng Khoa, JD. Houston, Texas, Hoa Kỳ

708. Tran Anh Chuong, kỹ sư, Ph.D, Hoa Kỳ

709. Nguyễn Quang Tuấn, linh mục giáo phận Vinh, Nhà thờ Trang Cảnh, Nghi Xuân, Nghi Lộc, Nghệ An

710. Nguyễn Văn Dương, hưu trí, Hà Nội

711. Hồ Quốc Minh Huy, học sinh, Los Angeles, Hoa Kỳ

712. Nguyễn Hồng Cúc, nghiên cứu độc lập, Sài Gòn

713. Phạm Anh Tuấn, dịch giả, dạy học, Hà Nội

714. Lữ Thị Tường Uyên, trị liệu tâm lý, Hà Lan

715. Dương Viết Đạo, Cử nhân kinh tế, Cần Thơ

716. Trần Van Thanh, cán bộ phòng Tài chính - Kế hoạch, Triệu Phong, Quảng Trị

717. Trần Đình Am, TS, Ottawa, Canada

718. Hoàng Vũ Linh, học sinh, Kỳ Anh, Hà Tĩnh

719. Đinh Hữu Tuấn Vũ, Hà Tĩnh, tạm trú Sài Gòn

720. Nguyễn Ngọc Sẵng, Ph. D, hưu trí, Hoa Kỳ

721. Vũ Thị Thu Nhi, Thạc sĩ Kỹ thuật Môi trường, TPHCM

722. Nguyễn Quang Trường, hưu trí, Kolding, Đan Mạch

723. Trần Đức Thạch, nhà thơ, cựu tù nhân lương tâm, Nghệ An

724. Nguyễn Ngọc Diệp, hưu trí, Cầu Giấy, Hà Nội

725. Linh Vong, sinh viên, New Jersey, Hoa Kỳ

726. Huỳnh Kim Báu, nguyên Tổng Thư ký Hội Trí thức yêu nước TPHCM

727. Trần Quang Vinh, lái xe, Đà Nẵng

728. Don Vo, Fountain Valley CA, Hoa Kỳ

729. Võ Đình Ngoạn, Maryland, Hoa Kỳ

730. Trần Minh Nhật, phóng viên, cựu tù nhân lương tâm, Lâm Đồng

731. Tống Thùy Trang, kinh doanh, TPHCM

732. Nguyễn Thanh Tân, dạy học, Sài Gòn

733. Nguyễn Thị Bích Hạnh, giáo viên, quận 3, TPHCM

734. Trần Đình Ky, Barrie, Ontario, Canada

735. Dinh Thị Xuyến, Barrie, Ontario, Canada

736. Phan Văn Phong, Hoàn Kiếm, Hà Nội

737. Hà Khánh Linh, kế toán, Tây Hồ, Hà Nội

738. Nguyen B. Dong, hưu trí, Hoa Kỳ

739. Ken Nguyen, hưu trí, Hoa Kỳ

740. Vũ Thu Giang, cán bộ hưu trí, Hà Nội

741. Nguyễn Đăng Nghĩa, TS Nông nghiệp, Trung tâm Nghiên cứu & Tư vấn Nông nghiệp Nhiệt đới, quận 1, TPHCM

742. Nguyễn Liên Phương, hưu trí, quận Tân Bình, Sài Gòn

743. Ngô Văn Hiền, kỹ sư, Sài Gòn

744. Bùi Văn Phú, nhà giáo, nhà báo, California, Hoa Kỳ

745. Nguyễn Chính, về hưu, Hoa Kỳ

746. Nguyễn Đôn Phước, dịch giả, TPHCM

747. Phan Văn Lưu, kinh doanh, Sài Gòn

748. Nguyễn Văn Nghiêm, thợ hớt tóc, TP Hòa Bình, Hòa Bình

749. Duong Le, kỹ sư, Pamdale, California, Hoa Kỳ

750. Nguyễn Thị Ngọc Giao, Virginia, Hoa Kỳ

751. Chu Tất Tiến, nhà văn, Thạc sĩ Khoa học, California, Hoa Kỳ

752. Uông Đình Đức, kỹ sư cơ khí đã nghỉ hưu, quận 1, TPHCM

753. Đặng Hoàng Hùng, nhân viên, Sài Gòn

754. Chu Minh Thức, nhân viên văn phòng, TPHCM

755. Trương Kim Long, cư sĩ, Lấp Vò, Đồng Tháp

756. Trần Văn Thiệp, cư sĩ, Lấp Vò, Đồng Tháp

757. Tô Văn Mảnh, cư sĩ, Lấp Vò, Đồng Tháp

758. Đặng Thành Tân, cư sĩ, Lấp Vò, Đồng Tháp

759. Lưu Văn So, cư sĩ, Lấp Vò, Đồng Tháp

760. Nguyễn Văn Dẽo, cư sĩ, Phú Tân, An Giang

761. Nguyễn Vũ Tâm, cư sĩ, Châu Phú, An Giang

762. Đặng Văn Ngoãn, cư sĩ, Chợ Mới, An Giang

763. Tri Nguyễn, công chức Bộ Y tế, Australia

764. Nguyễn Thạch Cương, TS Nông nghiệp, đã nghỉ hưu, Hà Nội

765. Andy Vu, công nhân, Sydney, Australia

766. Nguyen Dang Khoa, kỹ sư Điện, Washington State, Hoa Kỳ

767. Nguyễn Hữu Chiến, TS Toán, Hà Nội

768. Hoàng Quý Thân, TS, hưu trí, Hà Nội

769. Trần Thoại Nguyên, thi sĩ, Sài Gòn

770. Võ Việt Linh, cựu Thanh niên xung phong Thành phố Hồ Chí Minh, Gò Vấp, Sài Gòn

771. Hồ Uy Liêm, cán bộ khoa học về hưu, Hà Nội

772. Phí Mạnh Hồng, PGS TS Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội

773. Đặng Văn Sinh, nhà văn, Hải Dương

774. Đỗ Nam Trung, lao động tự do, Hà Nội

775. Nguyễn Khắc Bá, linh mục, giáo phận Vinh

776. Đoàn Đình Hoàng, giảng viên, Sài Gòn

777. Petrus Nguyễn Văn Hương, Đại chủng viện Vinh Thanh, Nghi Diên, Nghi Lộc, Nghệ An

778. Nguyễn Văn Phượng, lao động tự do, TP Lai Châu, Lai Châu

779. Trần Thị Vân Lương, nội trợ, Hà Nội

780. Uông Đắc Đạo, cử nhân Luật, hưu trí, Hoa Kỳ

781. Lê Hưng, Garden Grove, California, Hoa Kỳ

782. Nguyễn Khánh Linh, sinh viên, biên/phiên dịch viên tự do, Hà Nội

783. Nguyễn Thị Thúy, kinh doanh tự do, quận Bình Thạnh, TPHCM

784. Huynh Nhat Tan, Đà Lạt

785. Ken Nguyen, Banking retiree, California, Hoa Kỳ

786. Mã Lam, nhà thơ, TPHCM

787. Phan Đông Bích, kỹ sư, cựu Chủ tịch Cộng đồng người Việt Tự do Úc Châu/NSW, Sydney, Australia

788. Võ Thanh Hùng, Pleiku, Gia Lai

789. Su Mai, công nhân, Houston, Texas, Hoa Kỳ

790. Nguyễn Khắc Nhượng, nhà báo, TPHCM

791. April Lương, sinh viên trường Đại học Monash, Melbourne, Victoria, Australia

792. Hà Thúc Huy, PGS TS Hóa học, giảng viên, Sài Gòn

793. Nguyễn Quang Đạo, Melbourne, Australia

794. Trần Văn Huynh, Melbourne, Australia

795. Pham Van Hoi, TS, Hà Nội

796. Tran Hung, kỹ sư, CHLB Đức

797. Pham Duy Lương, thông dịch viên tiếng Việt, Cộng hòa Czech

798. Trần Số Mười, sinh viên, Kỳ Anh, Hà Tĩnh

799. Đoàn Viết Hiệp, kỹ sư Điện toán, Anton, Pháp

800. Hồ Minh Phương, nhân viên thiết kế, TPHCM

801. Ngô Thị Thu Huyền, kỹ sư, Hà Nội

802. Nguyen Thanh Binh, Director, Nhật Bản

803. Le Thanh Loi, kỹ sưvề hưu, CHLB Đức

804. Hoàng Minh Tuấn, kỹ sư, lao động tự do, quận 3, Sài Gòn

805. Lê Quang Huy, công dân Việt Nam, Sài Gòn

806. Lê Tiến Dũng, giáo viên, Bình Phước

807. Phùng Thị Mến, sinh viên, TPHCM

808. Nguyễn Ngọc Xuân, làm vườn, Xuyên Mộc, Bà Rịa Vũng Tàu

809. Ngô Thị Kim Xuyến, giám đốc công ty TNHH, Vương quốc Anh

810. Trần Đức Cường, linh mục, Đà Nẵng

811. Phan Châu Danh, kinh doanh tự do, Bỉ

812. Tran Van Tan, kỹ sư, Berlin, CHLB Đức

813. Phan Đức Thông, hưu trí, Augsburg, CHLB Đức

814. Dương Thị Tuyết Mai, TPHCM

815. Nguyễn Kỳ Nam, nhiếp ảnh, Hà Nội

816. Trần Trọng Cảm, bác sĩ Bệnh viện quận Tân Phú, TPHCM

817. Trương Thanh Đạm, Dr. (hưu trí), Hà Lan

818. Lưu Hồng Thắng, công nhân, Morgan City, Los Angeles, Hoa Kỳ

819. Nguyễn Hữu Minh, dược sĩ, Hóc Môn, TPHCM

820. Nguyễn Trần Hải, người lao động về hưu, Hải Phòng

821. Nguyễn Chữ, kỹ sư Tin học tự động công nghiệp, Torino, Italia

822. Trương Ngọc Viễn, kỹ sư Xây dựng, Thủ Đức, TPHCM

823. Nguyễn Thanh Loan, kỹ sư Hóa học, Sài Gòn

824. Trần Đức Nguyên, nguyên Trưởng ban Nghiên cứu của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội

825. Bùi Thị Hạnh, lao động tự do, Thủy Nguyên, Hải Phòng

826. Dương Sanh, cựu giáo chức, Vạn Ninh, Khánh Hòa

827. Nguyễn Hoàng Quân, kỹ sư, Sài Gòn

828. Nguyễn Đăng Khoa, giảng viên ngoại ngữ trường kỹ sư INSA, Lyon, Pháp

829. Anh Vu Ngo, nhà báo, Da Nang Daily Newspaper, Đà Nẵng

830. Trần Kế Dũng, Electrolux, Australia

831. Nguyễn Xuân Nghĩa, TS, TPHCM

832. Hồ Nhật Minh, lao động tự do, Biên Hòa, Đồng Nai

833. Tran Kim Thanh, hưu trí, Hà Nội

834. Nguyễn Chí Trung, công chức, Sở Giao thông Vĩnh Phúc, TP Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc

835. Triệu Sang, làm ruộng, Sóc Trăng

836. Ngo Kim Dung, bác sĩ, Pháp

837. Lê Văn Tài, nhân viên quản lý, Quy Nhơn

838. Trần Ngọc Trình, nghiên cứu sinh, CHLB Đức

839. Trần Ngọc Tiến, nông dân, Đà Lạt, Lâm Đồng

840. Anh Tuan Ta, kỹ sư Môi trường, Bangkok, Thái Lan

841. Vũ Hải Hà, nhân viên văn phòng, Hà Nội

842. Hồ Ngọc Nhuận, nhà báo, Sài Gòn

843. Tran Bao, giáo viên, Hà Nội

844. Pham M Khoi, giám đốc, quận 9, TPHCM

845. Lê Văn Thuyết, kỹ sư, TPHCM

846. Đặng Ngọc Quỳnh, cán bộ hưu trí, Hà Nội

847. Đỗ Trọng Nhân, nghề tự do, Ngô Quyền, Hải Phòng

848. Lê Vũ Hoàng Oanh, giáo viên, Quy Nhơn, Bình Định

849. Trần Thiện Phụng, chuyên gia Tin học, Thụy Sĩ

850. Nguyễn Thiện Phương Hạnh, Pianist, nguyên Phó Trưởng khoa piano Nhạc viện TPHCM, TPHCM

851. Nguyễn Thuy Georges, nhà giáo, nhà văn, đã về hưu, Pháp

852. Nguyễn Mạnh Thắng, kiến trúc sư, Hà Nội

853. Bùi Văn Chưởng, Tân Biên, Đồng Nai

854. Lê Duy Thiện, Brisbane, Australia

855. Nguyễn Quang Ngọc, kỹ sư, Hà Nội

856. Lê Thị Thanh Thuỷ, TS Y khoa, Osaka, Nhật Bản

857. Nguyễn Công Kiểm, bác sĩ, TPHCM

858. Nguyễn Hữu Toàn, kỹ sư Cầu đường, đã nghỉ hưu, Hà Nội

859. Bùi Phương Oanh, kế toán tài chính, đã nghỉ hưu, Hà Nội

860. Nguyễn Văn Thanh, Cử nhân kinh tế, Gò Vấp, Sài Gòn

861. Dương Tấn Trung, kỹ sư Điện toán, Sydney, Australia

862. Nguyễn Chính, luật gia, nhà báo, Nha Trang

863. Hoàng Văn Hoan, TS Thú y, Hà Nội

864. Nguyen Van Dinh, Montréal, Canada

865. Lê Thành Chung, kỹ sư Tin học tại ngân hàng Berliner Sparkasse (bang Berlin), Berlin, CHLB Đức

866. Phạm Văn Thành, công nhân cơ khí Pipe fitter, Ninh Bình

867. Võ Văn Giáp, kỹ sư Cơ khí, Mississauga, Ontario, Canada

868. Lê Mỹ Hạnh, công chức nghỉ hưu, Pháp

869. Luân Hoán, làm thơ, Montréal, Canada

870. Nguyễn Hải Vân, sinh viên, Hà Nội

871. Phan Kim Phẩm, ThS LC/MS Marketing Specialist, San Jose California, Hoa Kỳ

872. Nguyễn Quang Tùng, kỹ sư Xây dựng, Hà Nội

873. Nguyễn Văn Chung, kỹ sư, Sài Gòn

874. Trần Phong Vũ, nhà báo, thành viên Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, California, Hoa Kỳ

875. Đăng Chương Ngạn, viết văn, Sài Gòn

876. Le Khanh Luan, TS Toán, quận 5, TPHCM

877. Song Thao, nhà văn, Canada

878. Hoàng Thị Thu Hiền, giáo viên, TPHCM

ĐỢT 4

879. Bùi Hương Lan, nhân viên công ty địa chính, Hà Nội

880. Phạm Xuân Nguyên, Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội, Hà Nội

881. Nguyễn Đức Thanh, kinh doanh, quận Gò Vấp, TPHCM

882. Phạm Hoàn Vũ, kinh doanh, Sài Gòn

883. Phạm Trần, nhà báo, Hoa Kỳ

884. Nguyễn Đình Dũng, giảng viên, Hà Nội

885. Nguyễn Quốc Quân, cựu giáo chức, cựu tù nhân lương tâm, TS Toán, California, Hoa Kỳ

886. Phạm Hoàng Phiệt, GSbác sĩ (nghỉ hưu), quận 1, TPHCM

887. Nông Hùng Anh, nghề nghiệp tự do, TP Lạng Sơn, Lạng Sơn

888. Vương Chi Lan, thiết kế in ấn, trưởng phòng, quận 5, TPHCM

889. Vũ Thị Hòa, kế toán, Thủy Nguyên, Hải Phòng

890. Nguyen Ngoc Ha, California, Hoa Kỳ

891. Nguyễn Duy Khánh, kỹ sư Điện tử Viễn thông, quận 8, TPHCM

892. Mai Văn Rê, Tân Phú, Sài Gòn

893. Đoàn Minh Nhật, kỹ sư, Thạc sĩ chuyên ngành structual engineering, Westminster, Hoa Kỳ

894. Nguyen Tuat Thanh Anh, sinh viên, Quảng Ngãi

895. Antôn Nguyễn Thanh Tịnh, linh mục, Phó Chánh Văn phòng Tòa Giám mục Giáo phận Vinh

896. Fx. Nguyễn Hồng Ân, linh mục, Giáo phận Vinh, Nghệ An

897. Nguyen Thi Minh Truc, Montrouge, Pháp

898. Christian Nguyen, Paris, Pháp

899. Do Phuc Hung, Montrouge, Pháp

900. Phạm Ngưng Hương, Genève, Thụy Sĩ

901. Phạm Quỳnh Hương, chuyên gia xã hội, Hà Nội

902. Khanh Do, Sarasota, Florida, Hoa Kỳ

903. Trần Văn Anh Tuấn, kỹ sư, TP Vũng Tàu

904. Nguyễn Lê Thu Mỹ, hưu trí, TPHCM

905. Lý Thành Đạt, doanh nghiệp khu chế xuất Linh Trung Thủ Đức, TPHCM

906. Steve Vo, Manager, Hoa Kỳ

907. Lê Xuân Trường, giảng viên, Nam Định

908. Vo Nhan Tri, nhà kinh tế về hưu, Paris, Pháp

909. Tôn Thất Ha, Thụy Điển

910. Ngô Duy Nhị, lao động tự do, TP Biên hòa, Đồng nai

911. Giang Nguyen, công chức (public servant), Canada

912. Đặng Thái Bình, nhạc sĩ, Pháp

913. Pham Thuy Linh, kinh doanh, Praha, Cộng hòa Czech

914. Nguyen Thi Ngoc Lan, Pháp

915. Tran Van Huong Alex, học sinh, Pháp

916. Trần Đắc Lộc, cựu giảng viên chính Đại học Khoa học Huế, Praha, Cộng hòa Czech

917. Phạm Phương Lan, Royal Bank of Canada, Toronto, Canada

918. Lê Minh Hà, nhà văn, CHLB Đức

919. Đỗ Quang Nghĩa, nhà văn, CHLB Đức

920. Vũ Văn Hoàng, lao động, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên Huế

921. Thu Tu Huynh, sinh viên, Houston, Texas, Hoa Kỳ

922. Thu Huynh, nghỉ hưu, Houston, Texas, Hoa Kỳ

923. Thuy Huynh, kỹ sư, Houston, Texas, Hoa Kỳ

924. Phạm Thị Ngọc Ngà, trợ lí, Việt Nam

925. Uyen Tran, kinh doanh, Boston, Hoa Kỳ

926. Bùi Duy Thiện, kỹ sư, Bình Chánh. TPHCM

927. Trịnh Hùng, Thạc sĩ Kinh tế, CPA, Melbourne, Australia

928. Đặng Nghĩa Quân, công nhân, Đông Kinh, Nhật Bản

929. Trần Đông, nguyên nhân viên Chính phủ, Cao học Điện toán, Australia

930. Phạm Cường, đạo diễn, Hamburg, CHLB Đức

931. Đỗ Trung Triêm, San Jose, California, Hoa Kỳ

932. ĐàmThếLữ (bút danh Hoa Hoàng Lan), viết văn, San Jose, California, Hoa Kỳ

933. Huỳnh Thị Thu, kế toán trưởng, Đồng Nai

934. Phạm Hoàng, kỹ sư công nghệ thông tin, Hội An

935. Truong Roger, hưu trí, Saint Mande, Pháp

936. Nguyễn Thanh Hằng, giáo viên hưu trí, New Zealand

937. Nguyễn Quý Kiên, kỹ thuật viên Tin học, Hà Nội

938. Thái Thăng Long, nhà thơ, TPHCM

939. Nguyễn Đình Khang, thợ sửa xe, TPHCM

940. Trần Ngọc Thêm, Canifornia, Hoa Kỳ

941. Dang Xuan Nua, nghề tự do, California, Hoa Kỳ

942. Dang Xuan Huu, nghề tự do, California, Hoa Kỳ

943. Peter Xuan Dang, nghề tự do, California, Hoa Kỳ

944. Minh Dang, sinh viên UCR, California, Hoa Kỳ

945. Minh D. Dang, học sinh, California, Hoa Kỳ

946. Dang Cao Minh Dung, sinh viên UCR, California, Hoa Kỳ

947. Phan Xuan Ngoc, Nha Trang

948. Nguyễn Hậu Huynh, Trưởng Gia đình Phật tử tại Hoa Kỳ, thuộc Văn phòng 2 Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất

949. Trần Văn Phước, làm thuê, Phan Thiết, Bình Thuận

950. Nguyễn Đèn Cù, chủ trang trại, Hàm Thuận Nam, Bình Thuận

951. Minh Nguyen, công nhân, Georgia, Hoa Kỳ

952. Dinh Khiem, nhạc sĩ, Oklahoma, Hoa Kỳ

953. Takemoto Haruki, kỹ sư cơ khí, Yokohama, Nhật Bản

954. Nguyễn Đào Trường, Hải Dương

955. Vũ Thị Hồng Hoa, sinh viên, quận 3, TPHCM

956. Chu Tường Vân, nhân viên kinh doanh, Hào Nam, Hà Nội

957. Liêm Nguyễn, PGS TS Vi sinh học, Cleveland, Ohio, Hoa Kỳ

958. Nguyễn Thị Cầm, giảng viên Đại học Ngoại ngữ Huế

959. Phạm Hữu Phúc, nghỉ hưu, Vancouver, B.C, Canada

960. Pham Van Quang, TS, Sài Gòn

961. Nguyễn Thị Nga, Biên Hòa, Đồng Nai

962. Võ Thị Thảo, nội trợ, quận Bình Thạnh, Sài Gòn

963. Nguyễn Văn Biếu, TS Nông nghiệp đã nghỉ hưu, Hà Nội

964. Lê Thế Bình, hưu trí, quận 2, TPHCM

965. Hanh M. Tran, Melbourne, Australia

966. Lan Pham, Melbourne, Australia

967. Chi To, Melbourne, Australia

968. Jasmine Tran, Poissy, Pháp

969. Tallys Tran, Colombes, Pháp

970. May Dang, Melbourne, Australia

971. Nguyễn Thị Thuý, nhân viên y tế, Vũng Tàu

972. Đỗ Hoàng Điệp, kỹ sư Xây dựng, Thanh Trì, Hà Nội

973. Huỳnh Phước Hòa, kỹ sư, Sài Gòn

974. Trần NgọcThảo Mi, cán bộ hưu trí, Mỹ Tho, Tiền Giang

975. Ngô Điều, sĩ quan quân đội về hưu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

976. Vũ Ngọc Hưng, kinh doanh tự do, Gia Lâm, Hà Nội

977. Trần Đình Sử, GS TS, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

978. Nguyễn Tuấn Thiệp, kiến trúc sư, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

979. Võ Vân Đôn, kỹ sư điện, Sài Gòn

980. Thomas Pham, California, Hoa Kỳ

981. Hoàng Linh, nhà báo, Hà Nội

982. Lưu Kim Nga, kinh doanh, Hà Nội

983. Hồ Thị Hoàng Phương, kinh doanh, Sài Gòn

984. Nguyễn Xuân Phong, Đà Nẵng

985. Mai Thi Huyen, giáo viên, Pleiku, Gia Lai

986. Kelly Dai-Trang Le, bác sĩ thuốc, San Diego, Hoa Kỳ

987. Petrus Nguyễn Vĩnh Tâm, linh mục, Giáo phận Vinh

988. Lê Nam Cảnh, lái xe, TP Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh

989. Nguyen Khanh Van, nội trợ, quận 10, Sài Gòn

990. Tuyết Hà, nội trợ, California, Hoa Kỳ

991. Phạm Xuân Vinh, Tân Bình, TPHCM

992. Trần Định Quốc Khai Nguyên, giám đốc Triple N Water Systems, Arizona, Hoa Kỳ

993. Nguyen Thi Hien, du học sinh tại Philippines, Học viện IFRS

994. Vũ Nguyễn Vũ Hoàng, kỹ sư Môi trường, TPHCM

995. Nguyễn Hoàng Vân, giáo dân Giáo xứ Thủ Thiêm, quận 2, TPHCM

996. Hồ Cao Anh Tuấn, kỹ sư Điện, quận Phú Nhuận, TPHCM

997. Phạm Thu Hồng, Hải Phòng

998. Phạm Quốc Thăng, nhân viên công ty tư nhân, quận 1, TPHCM

999. Nguyễn Trọng Nhân, nhiếp ảnh, TP Mỹ Tho, Tiền Giang

1000. Le Xuan Quang, kỹ sư về hưu, Sài Gòn

1001. Nguyen Bich Nga, thương gia, Westminster, California, Hoa Kỳ

1002. Trần Thị Thùy Dương, Cử nhân, Sale, Bình Dương

1003. Le Hang Nga, kiến trúc sư, quận Bình Thạnh, TPHCM

1004. Dương Ngọc Khiêm, sinh viên Toán, Đại học Khoa học Huế

1005. Ngô Sỹ Hoài, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam và Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Lâm nghiệp Việt Nam, Hà Nội

1006. Lê Huỳnh Thanh Tâm, học sinh, Vĩnh Long

1007. Nguyễn Hùng, kỹ sư hóa công nghiệp, Sydney, Australia

1008. Huỳnh Trung Thạnh, kỹ sư Khoa học Thực phẩm, Australia

1009. Nguyễn Hoàng Hưng, kỹ sư Xây dựng đang làm việc tại khu kinh tế Vũng Áng, Kỳ Anh, Hà Tĩnh

1010. Nguyễn Thái Bình, nhà thơ, Buôn Ma Thuột, Đắc Lắc

1011. Bạch Duy Ngà, nhiếp ảnh, Nghi Xuân, Hà Tĩnh

1012. Đoàn Trần Đức, bác sĩ, Paris, Pháp

1013. Phạm Hoài Đức, TS Sinh học, đã nghỉ hưu, Hà Nội

1014. Nguyễn Thu Nguyệt, giáo viên hưu trí, TPHCM

1015. Nguyễn Khắc Vỹ, cán bộ hưu trí, quận Bình Thạnh, TPHCM

1016. Lê Huy Sơn, kỹ sư Công nghệ Thông tin, Thụy Sĩ

1017. Vinh Sơn Trần Đức Hạnh, OFM, Tu sĩ Dòng Thánh Phanxicô, quận 1, TPHCM

1018. Lương Văn Trí, nghiên cứu viên, Hàn Quốc

1019. Tran Phuong Thao, sinh viên, Praha, Cộng hòa Czech

1020. Tran Tuan Anh, sinh viên, Praha, Cộng hòa Czech

1021. Tran Anh Phuong, học sinh, Praha, Cộng hòa Czech

1022. Phạm Trà, TPHCM

1023. Phạm Quang Minh, phiên dịch, tư vấn, Yokohama, Nhật Bản

1024. Nguyễn Văn Trường, kỹ sư Lâm nghiệp, TP Biên Hòa, Đồng Nai

1025. Võ Long, sinh viên, Lille, Pháp

1026. Phạm Vũ Hồng Lĩnh, lập trình viên, Hà Nội

1027. Lê Hải, nhà nhiếp ảnh, Đà Nẵng

1028. Đặng Thị Phương Khánh, giáo viên hưu trí, TPHCM

ĐỢT 5

1029. Nguyễn Thị Từ Huy, Paris, Pháp

1030. Bùi Tiến An, cựu tù Côn Đảo, hưu trí, TP HCM

1031. Le Ngoc Tran, bác sĩ, quận 10, TPHCM

1032. Mai Anh Tuấn, kiến trúc sư, Melbourne, Australia

1033. Nguyễn Thọ Chấn, Mississauga, Canada

1034. Toan Cong Tran, Process-Operator, Hà Lan

1035. Đỗ Văn Ngữ, nghề nghiệp tự do, Tây Ninh

1036. Nguyễn Thị Đông, kinh doanh, Gò Vấp, TPHCM

1037. Đỗ Nam Hải, kinh doanh, Hải Phòng

1038. Nguyen Thuy Thanh, kỹ sư Xây dựng, đã nghỉ hưu, Hà Nội

1039. Đào Thị Vân, giáo viên, Hà Nội

1040. Nguyễn Trinh Thi, nghệ sĩ thị giác, Hà Nội

1041. Khuong Quang Dinh, chuyên gia Công nghệ Thông tin, Pháp

1042. Chu Văn Keng, cử nhân Toán, Berlin, CHLB Đức

1043. Dang Trung Chinh, New South Wales, Australia

1044. Nguyễn Kim Bình, TS Y khoa, Australia

1045. Lê Thị Kim Loan, điều dưỡng, TPHCM

1046. Paul Nguyễn Thanh Bình, linh mục, quận 1, Sài Gòn

1047. Phan Văn Thanh, đã nghỉ hưu, Đống Đa, Hà Nội

1048. Phạm Đình Dương, Sydney, Australia

1049. Nguyễn Kim Dung, EDV Operator, CHLB Đức

1050. Phạm Đức Quý, chuyên viên hưu trí, Hà Nội

1051. Nguyễn Quang Nam, kỹ sư phần mềm, Melbourne, Australia

1052. Ngô Thị Thúy Vân, sinh viên, Praha, Cộng hòa Czech

1053. Da Minh Nguyen Van Hoang, kinh doanh, Sài Gòn

1054. Vũ Ngọc Lân, kỹ sư luyện kim, Hà Nội

1055. Trần Tuấn Dũng, hưu trí, Quebec, Canada

1056. G.B Nguyễn Duy An, linh mục OFM, nhà thờ Lộc Thủy, Quỳnh Lưu, Nghệ An

1057. Giu-se Đinh Chỉ Lam, linh mục OFM, xã Thanh Yên, Thanh Chương, Nghệ An

1058. Nguyễn Vĩnh Hiệp, du học sinh PhD, Hannover, CHLB Đức

1059. Nguyễn Văn Ngà, Air Canada, về hưu, Canada

1060. Phạm Đình Quý, nông dân, Bình Định

1061. Nguyễn Hiếu Hạnh, TS Khoa học, New Jersey, Hoa Kỳ

1062. Khổng Hy Thiêm, kỹ sư điện, Cam Lâm, Khánh Hòa

1063. Nguyen Lan Huong, thường dân, quận 10, TPHCM

1064. Nguyễn Mỹ Thắng, thường dân, Vũng Tàu

1065. Lê Thị Hải Yến, biên kịch, TPHCM

1066. Trần Thị Thanh Tuyền, kiến trúc sư, TPHCM

1067. Trương Thế Kỷ, kỹ sư cơ khí, Munich, CHLB Đức

1068. Trương Bá Thụy, cựu quân nhân, dược sĩ, Sài Gòn

1069. Chinh Luu, Oil Refinery supervisor (retired), Hoa Kỳ

1070. Hồ Văn Tích, kỹ sư, Sài Gòn

1071. Đặng Thị Mai Anh, nhân viên ngân hàng, Sài Gòn

1072. Nguyễn Quang Dũng, Warszawa, Ba Lan

1073. Đoàn Minh Đạo, nhà thơ, California, Hoa Kỳ

1074. Sơn Dương, công chức Bộ Y tế, Sydney, Australia

1075. Ngô Duy Hoàng, kỹ sư xây dựng, Hà Nội

1076. Phạm Văn Điệp, quê Sầm Sơn, Thanh Hóa, nhà sáng chế dùng năng lượng biển, Liên Bang Nga

1077. Lâm Văn Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần dược Toàn cầu, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

1078. Lan Nguyen, California, Hoa Kỳ

1079. Phun Tac Man, California, Hoa Kỳ

1080. Phạm Xuân Thu, luật gia, doanh nhân, Berlin, CHLB Đức

1081. Minh Đức Cao, Loeningen, CHLB Đức

1082. Thị Diên Nguyễn, Loeningen, CHLB Đức

1083. Trần Thuần, nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Potsdam, CHLB Đức

1084. Nguyễn Ngọc Thạch, hưu trí, TPHCM

1085. Nguyễn Hồng Lĩnh, Rạng Đông News, California, Hoa Kỳ

1086. Phạm Văn Đinh, TSKH, nguyên giảng viên Ô nhiễm Khí quyển, Đại học UPPA (Pau, Pháp)

1087. Nguyễn Quyền, công nhân, CHLB Đức

1088. Nguyễn Thị Kim Thịnh, kinh doanh, Sài Gòn

1089. Nguyễn Văn Trung, kỹ sư Điện, Düsseldorf, CHLB Đức

1090. Nguyễn Minh Đăng, kỹ sư, TPHCM

1091. Trần Ngọc, họa sĩ, Cần Giuộc, Long An

1092. Nguyên Kim Dung, EDV Operator, CHLB Đức

1093. Võ Văn Điểm (Võ Ngàn Sông), viết báo, San Diego, Hoa Kỳ

1094. Nguyễn Hồng Đức, kỹ sư, Hà Nội

1095. Nguyễn Văn Mẫn, kỹ sư chăn nuôi thú y, quận Tân Phú, Sài Gòn

1096. Lê Văn Anh, kỹ sư xây dựng cầu đường, Hà Nội

1097. Nguyễn Văn Chót, California, Hoa Kỳ

1098. Nguyễn Minh Khánh, California, Hoa Kỳ

1099. Cuong Pham, PE, kỹ sư nghỉ hưu, Houston, Texas, Hoa Kỳ

1100. Nguyễn Đức Phổ, nông dân, Đà Lạt, Lâm Đồng

1101. Phaolô Nguyễn Quốc Hưng, Linh mục Tổng giáo phận Sài Gòn

1102. Duong Duc Hai, kỹ sư, Oldenburg, CHLB Đức

1103. Lương Minh Cường, kinh doanh, khu đô thị Văn Quán, Hà Nội

1104. Nguyễn Đỗ Hòa, kiến trúc sư, Hà Nội

1105. Trần Minh Quốc, nhà giáo nghỉ hưu, thành viên CLB Lê Hiếu Đằng, TPHCM

1106. Đoàn Thuận, nhà giáo, nhà thơ, quận 2, TPHCM

1107. Đinh Văn Tuấn, họa sĩ, nghiên cứu sử và ngữ văn, Biên Hòa, Đồng Nai

1108. Mai Văn Bình, kỹ sư, Sài Gòn

1109. Hà Văn Chiến, cựu chiến binh, Thanh Xuân, Hà nội

1110. Nhi Luong, Missouri, Hoa Kỳ

1111. Đặng Chí Linh, giáo viên, An Giang

1112. Hiệp Trần, operator, Minnesota, Hoa Kỳ

1113. Ngô Quang Tuấn, sinh viên đang học tại Hà Nội, giáo dân Giáo phận Vinh

1114. Nguyễn Tùng Lâm, kỹ sư hoá, Hà Nội

1115. Xuân Nguyễn, Công nghệ Thông tin, California, Hoa Kỳ

1116. Paul Bùi Đình Cao, linh mục Giáo phận Vinh

1117. Ngô Tùng Châu, cựu quân nhân Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cựu tù nhân cải tạo, Hoa Kỳ

1118. Jos. Nguyễn Minh Trực, Nghi Lộc, Nghệ An

1119. Nguyễn Thị Minh Trang, Khánh Hòa

1120. Nguyễn Anh Tuấn, sinh viên, Sài Gòn

1121. Đào Xuân Hoà, kỹ sư Xây dựng, Bến Tre

1122. Nguyen Thi Thanh Kim Hue, nữ tu dòng Missionary of Christ Jesus in Bolivia, Hà Tĩnh

1123. Nguyễn Ngọc Sơn, Thạc sĩ Tài chính, TPHCM

1124. Giuse Trần Đình Lợi, luật sư, Can Lộc, Hà Tĩnh

1125. Nguyễn Văn Phác, kỹ sư, Hà Nội

1126. Đào Tuấn Khanh, giáo viên, Hà Nội

1127. Lê Hữu Trí, sinh viên, Sydney, Australia

1128. Lưu Vân Khương, về hưu, Đà Nẵng

1129. Dong Thi Kim Chi, giáo viên đã nghỉ hưu, quận 10, TPHCM

1130. Lương Văn Điền, designer, Sài Gòn

1131. Nguyễn Duy Duẩn, nghiên cứu sinh tại Hàn Quốc

1132. Nguyễn Văn Quang, linh mục Giáo phận Vinh

1133. Lê Xuân Thiêm, kỹ sư Xây dựng, TPHCM

1134. Trần Thị Hiền, Notre Dame de Lorette, Paris, Pháp

1135. Pierric, Notre dame de Lorette, Paris, Pháp

1136. Nguyễn Văn Lâm, Yên Thành, Nghệ An

1137. Nguyễn Đức Huấn, hưu trí, Bỉ

1138. Nguyễn Thị Văn, Thạc sĩ, Hà Nội

1139. Ton Nu Tho Tho, họa sĩ, Đà Nẵng

1140. Cao Van Tran, MD, California, Hoa Kỳ

1141. Trần Thị Ngọc Tuyền, nguyên là nhân viên Kế toán Trung tâm Thể dục Thể thao tỉnh Cà Mau

1142. Trịnh Hâm, kế toán, Đồng Nai

1143. Nguyễn Thị Thu Hà, dân oan, Nha Trang, Khánh Hoà

1144. Hoàng Nhơn, người kinh doanh, TPHCM

1145. Ngo Huy Can, Hội Cơ học Thủy khí, hưu trí, Hà Nội

1146. Nguyễn Hữu Thời, cựu quân nhân, cựu giáo chức, Quảng Ngãi

1147. Chu Văn, CHLB Đức

1148. Đỗ Trung Hậu (Ms.), giám đốc bán hàng, Công ty TNHH Thiết kế và In KAN, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh

1149. Tạ Cao Nguyên, giáo viên trung học, TP Lạng Sơn

1150. Nguyễn Văn Kính, sinh viên, Nghệ An

1151. Trần Thế Tuấn, kỹ sư, Hà Nội

1152. Nguyễn Hữu Khải, PGS TS, giảng viên cao cấp, Đại học Quốc gia Hà Nội, hưu trí, Hà Nội

1153. Cao Quốc Luận, nông dân, TPHCM

1154. Antôn Phan Trọng Hoàng, sinh viên, Đại học Vinh

1155. Tran Van Minh, cử nhân luật, đã nghỉ hưu, Đà Nẵng

1156. Võ Thị Cẩm Hồng, nội trợ, CHLB Đức

1157. Bùi Hồng Hải, kỹ sư cơ khí, doanh nhân, Đà Nẵng

1158. Cao Tấn Bửu, kiến trúc sư, TPHCM

1159. Ngô Thị Ngọc Liễu, TPHCM

1160. Lê Thành Đạt, thành phố Huế, Thừa Thiên Huế

1161. Nguyễn Văn Lâm, Vinh, Nghệ An

1162. Lê Hồng Thắng, giáo viên, Hải Phòng

1163. Võ Quốc Anh, lao động tự do, Cam Lâm, Khánh Hòa

1164. Cao Ngọc Vinh, kỹ sư Xây dựng, TP Pleiku, Gia lai

1165. Phạm Hồng Liên, bác sĩ, La Chaux-de-Fonds, Thụy Sỹ

1166. Nguyễn Dục Tú, cán bộ hưu trí, Hà Nội

1167. Vũ Thị Việt Hoa, chuyên viên chính, Hà Nội

1168. Vũ Minh Thoa, cán bộ hưu trí, Nha Trang, Khánh Hòa

1169. Phaolô Vũ Xuân Quế, linh mục, OFM, Chánh xứ Hòa Hội, Giáo phận Bà Rịa

1170. Lê Công Giàu, nguyên Phó Bí thư thường trực Thành đoàn TPHCM

Xin mời quý ông/bà/anh/chị/em ký tên vào Tuyên bố này với tên họ, nghề nghiệp/ chức danh (nếu có), nơi cư trú, và gửi về địa chỉ: tuyenboformosa@gmail.com

THƠ- CÁ CHẾT -

Sunday, May 1, 2016

VƯỜN THƠ

Hãy để bố
TRẦN VĂN LƯƠNG

DẠO: Lòng không muốn sống xa nhà
Nhưng trời bắt tội tuổi già biết sao!
Đêm bệnh-viện, sầu tơi trên tóc trắng,
Người già nằm, bóng hạc lắng chiều sương,
Mắt ngu ngơ như nắng lỡ độ đường,
Nhìn con gái dựa bên giường gà gật.

Đầu ngật ngầy váng vất,
Thương con mình tất bật ngược xuôi,
Mấy ngày qua luôn túc-trực không rời,
Đến tối mịt mới về nơi tổ ấm.

Bàn tay già chầm chậm,
Thờ thẩn nắm tay con.
Từ rãnh mắt xoáy mòn,
Giọt thương cảm lăn tròn theo vết cũ.

Khuya rồi đó, sao con chưa về ngủ,
Chuyện tuổi già, con ủ-rũ làm chi.
Chín mươi rồi, Bố chưa bị cất đi,
Mình may mắn, có gì mà áo-não.

Hãy để Bố vào ở nhà dưỡng lão,
Như mọi người vừa khuyên bảo sáng nay,
Vì một mai khi rời khỏi nơi đây,
Khó khăn sẽ theo tháng ngày dai dẳng.

Bố không muốn mình trở thành gánh nặng,
Để cho con phải lo lắng miệt mài
Đời con còn nhiều trách-nhiệm trên vai,
Đâu có thể chực-chầu hoài sớm tối.

Thân gầy còm yếu đuối,
Sao kham nổi đường xa.
Thêm việc sở, việc nhà,
Chuyện con cái, dễ gì mà vất bỏ.

Người già thường cau-có
Nằm liệt giường, càng khó tính gấp trăm.
Dù cho con chẳng quản ngại nhọc nhằn,
Nhưng chịu đựng tháng năm dài sao thấu.

Bố vẫn muốn sống đời bên con cháu,
Dẫu cơ-hàn, mà rau cháo có nhau.
Bao năm qua mất Mẹ , bấy năm sầu,
Bố gượng sống với niềm đau-lẻ-bạn.

Buồn nhớ lại ngày vượt biên hoạn-nạn,
Bỏ quê nhà, chấp-nhận vạn gian-truân,
Chết trong tay đã nắm chặt chín phần.
Mạng sống chỉ ngàn cân treo sợi nhỏ.

Con thuyền khốn khổ,
Sóng gió tả-tơi,
Phút chót đã kề nơi,
Lối định-mệnh, ai người sống sót.

Tưởng chỉ được nhìn Mẹ, con lần chót,
Nhưng Trời thương cho trót-lọt qua đây,
Trong khi bao người biển cả vùi thây,
Giờ sao nữa, chẳng mảy-may tiếc rẻ.

Bố chỉ hận mình không còn sức khỏe,
Đở đần con việc lẻ-tẻ hôm mai,
Để chiều về, con bớt phải loay-hoay,
Được yên nghỉ sau ngày dài kiệt sức.

Khi bị đẩy vào trong phòng hồi-lực,
Bố biết mình gần tới lúc xuôi tay.
Dù thoát nạn hôm nay,
Đời cũng phải rẽ ngay vào lối ngoặc.

Bố tự biết như ngọn đèn sắp tắt,
Nên cố tình bẳn gắt mấy ngày qua.
Nếu chẳng may phải theo gót ông bà,
Con cũng đở xót xa giờ đưa tiễn.

Mai kia rời bệnh-viện,
Con đừng bịn-rịn xót xa,
Hãy nghe lời y-tá dặn ngày qua,
Mà đưa Bố thẳng ra nhà dưỡng lão.

Cuộc sống mới dù là mưa hay bão,
Bố không buồn,tự bảo vẫn còn may,
Vì biết rằng, chỉ quanh-quẩn đâu đây,
Con cháu Bố đang vui vầy hạnh-phúc.

Rồi sẽ có những buổi chiều hun-hút,
Bố nặn dần từng phút ngóng người thân.
Nhưng rủi con chẳng tới được một lần,
Bố cũng hiểu, đừng bận tâm ray-rứt.

Bố không ngại chặng cuối đời khổ cực,
Nhìn thấy con hạnh-phúc, Bố vui lòng.
Tuổi đã nhiều, phận Bố thế là xong,
Con phải sống cho chồng, cho con cái.

Hứa với Bố, con sẽ không buồn mãi,
Nếu mai này, khi Bố phải ra đi,
Mà con không kịp đến lúc phân-kỳ,
Nói cùng Bố lời chia-ly vĩnh-viễn.

Đêm trơn giấc, người con rời bệnh-viện,
Đôi mắt già quyến-luyến vọng đưa chân.
Trong ký-ức phai dần,
Khuôn mặt những người thân vùng hiển-hiện.

Lòng chợt thoáng bùi-ngùi khi nghĩ đến
Phút lên đường, theo ước-nguyện ba-sinh,
Chân bơ-vơ trong tăm tối một mình,
Mò mẫm lối hành-trình về thiên-cổ.

TRẦN VĂN LƯƠNG

Võ Đại Tôn (Danlambao) - Quốc Hận 2016, cảm xúc viết bài thơ này giữa đêm khuya vùng trời lưu vong vắng lặng khi ngồi nghe lại bản nhạc “Mẹ Việt Nam ơi - Chúng con vẫn còn đây”, phổ thơ tôi viết từ năm 1972 trên quê hương tràn ngập khói lửa chiến chinh, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 phổ nhạc...)

Nỗi lòng dâng Mẹ Việt Nam!

Bốn mươi mốt năm rồi
Con vẫn đi tìm MẸ.
Vết thương mồ côi còn hoen máu lệ
Bao đêm ác mộng bùng lên.
Giữa trùng dương thuyền như lá lênh đênh
Con quỳ lạy khi tầm xa quê cũ.
Trời lưu vong tượng đá đầy rêu phủ
Góc công viên con gọi MẸ, đâu rồi ?
Con trở về - tìm hơi ấm trong nôi
Ôm tay MẸ, sống nguyên đời thơ dại.
Viên gạch lót đường, xuyên rừng đêm biên ải
Phút sa cơ, con thấy MẸ bên mình.
Đời trung niên hằn dấu ấn điêu linh
Trong ngục tối, máu đen thành mực viết.
Xin dâng MẸ, dòng Thơ con tha thiết
Chỉ cầu mong tồn tại, tiếp Lên Đường.
Rồi hôm nay, nhìn lại cảnh quê hương
Con vẫn thấy MẸ cằn khô áo rách.
Tóc bạc cuối đời, con vẫn xin làm gạch
Lót đường đi cho thế hệ Em-Con.
Xin MẸ thương con, dù sức yếu mỏi mòn
Nâng con dậy, không quay đầu bỏ cuộc.
Bạn bè con theo tuổi đời bay vút
Bóng cô đơn còn lại giữa đêm trường.
Dù ngày mai theo tiếng gọi Vô Thường
Hồn con vẫn cá Hồi quay tìm MẸ.
Con sẽ về - hòa chung cùng Tuổi Trẻ
Thét vang lên đòi lại Quyền Người.
Đồng hành bên nhau, vang vọng tiếng cười
Quỳ ôm MẸ giữa trời Xuân Dân Tộc.
Tuổi hoàng hôn, con không còn tiếng khóc
Nhưng vẫn còn nguyên vẹn máu hồng tim.
Hơn bốn mươi năm, con còn mãi đi tìm
Hình bóng MẸ nuôi đời con Trung Nghĩa.
Cách không gian nhưng cùng chung tuyến địa
Con nguyện lòng theo bước MẸ ngày đêm.
Con không về - khoe cảnh sống ấm êm
Nơi xứ lạ lãng quên hồn Tổ Quốc.
Không làm khách nhàn du giữa nguồn đau Dân Tộc
Thản nhiên nhìn bao bạo ngược tàn hung.
Đến cuối đời xin tâm nguyện cùng chung
Bao thế hệ lau khô dòng lệ MẸ.
Đất Nước hồi sinh giữa trời Xuân muôn vẻ
Như nghìn xưa theo MẸ lúc lên non.
Hoa Nhân Bản, viết lại Sử vàng son
Dâng lên MẸ - xin vuông tròn Đạo Lý.
Phút tàn hơi chỉ mong lòng toại ý
Được quỳ hôn từng mảnh đất Quê xưa.
Đàn Cháu Con thôi dãi nắng dầm mưa
Trời lại sáng, đường tương lai rộng mở.
Ngẩng cao đầu, nhịp hòa chung hơi thở
Cùng năm Châu sống đẹp với Nhân Quyền.
MẸ VIỆT NAM! Cho con vẹn lời nguyền
Chung góp sức, trọn đời xin dâng MẸ!
Hơn bốn mươi năm, trầm luân dâu bể
Vẫn nguyện tình chung thủy với Quê Hương.

Võ Đại TônHải ngoại, 41 năm Quốc Hận – 2016

DEAR DADDY
In dedication to our beloved Vietnam War Veterans

Mother hurriedly lit my six candles
on the day Saigon fell.
She embraced me and your portrait,
whispering: “Dad used to say war was hell.”

Mother asked if I liked to learn English
“’cause your Dad was a handsome American;
He died bravely in a fierce battle
on the hills or down the valleys on Khe Sanh.

He came to Vietnam from America
where he Statue of Liberty stands,
helping the South stop the North
from stealing the precious piece of lands.”

Mother died in the rain at a labor camp
’cause there was no food or medicine.
She was caught for “escaping to America”
where you, Daddy, were growing.

I was left a living outcast –
tears dried from missing you, Mom, Dad –
holding onto your spirits each day:
That's all your child has had.

I secretly heard on the shortwave
you name is on the Viet Veteran Wall.
Proud of you, Dad!
You had died for Freedom and Justice for all.

LINH
(from “Offerings at the Wall”)

BỐ THƯƠNG YÊU

Để tưởng niệm các tử sĩ trong Cuộc Chiến Việt Nam

Thắp vội cho con sáu ngọn cầy

(Sài Gòn thất thủ đúng hôm nay!)

Con, và ảnh Bố, ôm vào ngực,

“Giặc!” Mẹ thì thầm: “Bố ghét cay!”

Mẹ hỏi: “Con ưng học tiếng Anh?”

“Bố con là Mỹ, một hùng binh,

Đèo cao, lũng thấp Khe Sanh nọ

Ngang dọc tung hoành, chết liệt oanh!

Từ xứ tôn thờ Thần Tự Do –

Hoa Kỳ – Bố đến Việt Nam ta

Giúp Miền Nam chống quân Miền Bắc

Vào cướp quê mình – đất gấm hoa ...”

Gục dưới mưa dầm, trại khổ lao,

Mẹ qua đời: thiếu thuốc, cơm, rau!

Chỉ vì “vượt biển” mong qua Mỹ –

Nơi Bố sinh thành – thảm biết bao!

Từ đó, đời con sống bạt phiêu

Khóc thương Bố Mẹ, lệ khô triều!

Hằng ngày chỉ biết trong tâm tưởng

Khấn nguyện linh hồn Bố Mẹ yêu.

Lén mở nghe tin tự nước ngoài:

Danh thơm của Bố khắc linh đài .

Tự-hào: con có Cha nằm xuống

Cho Tự-Do Công-Lý mọi người!

THANH-THANH Việt-hóa

Cảnh-Sát-Hóa

Biến-Loạn Miền Trung

Các bạn hiền

Tôi có bài thơ ngẫu hứng làm khi ở VN.

Xin gửi các bạn đọc chơi đỡ buồn.

ĐỨA TRẺ HỐT RÁC

Ba năm trước gặp em trong con hẻm nảy

em theo mẹ đẩy xe hốt rác

em đứng trên xe ba gác

lượm hộp các tông xếp thành từng bó

lượm bao ny lông lành gom lại

mẹ sẽ đem bán để kiếm thêm tiền

Năm nay gặp lại em

đôi vai gầy mặt sạm đen rám nắng

mười lăm tuổi em không đi học

em đẩy xe một mình

mẹ đã đi xa

Mẹ để cho em chiếc xe hốt rác

em đã lớn rồi tự kiếm nuôi thân.

Đất nước tôi từ khi mở cửa cũng có người kiếm đủ miếng ăn

Nhiều trẻ thơ bị bắt đi ăn mày,

những bé gái thơ bị bán đi làm nô lệ dục tình

khốn khổ quê người không ai che chở

Đất nước tôi cũng đang trên đường phát triển

có nhiều nhà giầu cửa sắt cửa gương

trên đường phố có ô tô đẹp

Cán bộ, đãng viên, quan chức quyền hành giầu sang cực kỳ

sớm tối tiệc tùng vung tiền không tiếc

xây nhà, xây mộ, làm mới từ đường chiếm hết ruộng vườn

nông dân không còn đất sống

con cái đi học bằng xe ta xi hay bằng xe nhà có tài xế lái

Quê hương tôi giầu sang đâu bằng, lắm kẻ chơi ngông mua nhà mua xe sang hơn tỷ phú các nước Âu Mỹ,

đang mơ giấc mơ làm con rồng Nam Á, đất nước tổ tiên mất biển, mất sông, mất núi , mất đèo,...có gì đáng kể.

Em hốt rác ơi em còn may chán

Bao nhiêu người khốn khổ bỏ mẹ cha, bỏ vợ, bỏ chồng, bỏ con bỏ cái xuất cảng lao động sang Nga, sang Tầu, Đài Loan , Mã Lai....làm thân nô lệ

bị người hành hạ như trâu, như ngựa....kiếm không đủ tiền trả nợ nhà nước.

Trên đất nước người bao nhiêu khổ đau, bao nhiêu lo sợ.....vất vả khôn cùng

bị chủ hành hạ oằn cả tấm thân

không biết kêu ai,

Đại Sứ làm ngơ, lãnh sự bịt tai, bịt mắt ....

Em hốt rác ơi em còn may mắn

gia tài của mẹ để lại cho em chiếc xe hốt rác

kiếm đủ nuôi thân

Em sống lương thiện
làm người tử tế.

Nhìn đất nước ta giầu sang kể gỉ

khách sạn nhà hàng ra vào tấp nập

building cao ngất

cửa sắt cửa gương

đường phố đông xe nhiểu ô tô đẹp.

Em hốt rác ơi

sao tôi muốn khóc.

14/4/2016

HẬN SÔNG BA
( cảm thơ TLT – Texas)

Người nặng tình yêu cho đất nước
Bao giờ quên được hận Sông Ba
Chia ly bờ cõi sầu tan tác
Nước Việt nghìn năm thấm lệ nhòa…

Pleiku sương lạnh trời Tây Nguyên
Chiến sĩ hiên ngang chẳng lụy phiền
Cất bước oai hùng theo nhịp trống
Một thời thanh sử dễ nào quên ?…

Ngày ấy xông pha với Tiểu Đoàn
Máu đào loang đỏ dòng Dakpla
Chư Pao lệ nhỏ hờn ai oán
Gởi sóng trùng dương nỗi xót xa…

Ngồi đây mà nhớ mãi Hàm Rồng
Vùng đất cơ đồ rạng núi sông
Thung Lũng Hồng nửa đêm thức giấc
Nghẹn ngào nhìn máu lệ pha hồng !

Lòng dân ngậm nuốt đau hờn tủi
Chỉ phút giây bình địa Củng Sơn
Chiến sĩ gục đầu bên dốc núi
Lòng hờn căm thảm bại đau buồn

Sài Gòn đẹp mãi cho non nước
Một thuở thanh bình ta ấm thân
Cơn gió bạo cường tràn nỗi tức
Mất rồi dòng nước mát trong ngần ?

Địa danh muôn thuở đất Sài Gòn
Xưng bá xưng hùng ngôi Đế Vương
Hòn ngọc viễn đông ngày ấy đã
Ngậm ngùi đưa tiễn kẻ lên đường !

Nỗi đau đã thấu chín từng mây
Buộc phải quy hàng buổi sáng nay
Cả một đời sống cho nghiệp võ
Ðành mang tủi hận tháng năm dài

Máu đào loang đỏ bên dòng nước
Vũ trụ quay cuồng dưới ánh sao
Hàng vạn sanh linh đang nuối tiếc
Còn đâu lựu thắm với hoa đào ?

Quê hương rên xiết lời ai oán
Một dãy sơn hà đẫm khói sương
Tai họa ngày nay, ai biết được
Tại trời cao gieo cảnh tai ương

Uất hờn đôi mắt hằn tia máu
Đêm vắng Sông Ba hiện bóng trơi
Chẳng hẹn cùng nhau ngày gặp lại
Còn may mắn đó … cũng do trời…

Giang san là của người dân Việt
Đừng để ngậm hờn cho cổ nhân
Đừng để Tổ Tiên niềm nuối tiếc
Mấy ngàn năm hùng mạnh dân, quân …

Ly hương nhớ lại thêm buồn tủi
Thương những oan hồn thây chất thây
Bốn chục năm rồi, ai nhớ, hỏi ?
Xường chồng như núi tự xưa rày !

Một lòng mơ ước với quê hương
Một sáng cờ bay ngập phố phường
Nước Việt reo vui mừng phục quốc
Sáng ngời dân tộc, ngát yêu thương …

nguyễn phan ngọc an - 2016
www.trangthongocan.blogspot.com

__._,_.___

Posted by: An Nguyen

TÂM TƯ
NGƯỜI CHIẾN SĨ
Tôi quý trọng anh như bao người lính khác
Bởi giữa căm hờn anh vẫn sống hiên ngang
Máu đổ xương rơi, bầu trời Nam tan tác
Bình địa phủ tràn non nước một màu tang

Tôi trân trọng những tấm lòng vì tổ quốc
Ðã nằm yên nơi lòng đất quê hương
Chiến sĩ vô danh một đời bất khuất
Xác thân vùi quên lãng giữa đau thương !

Chúng ta được gì trong cuộc tương tàn
Nồi da xáo thịt bẽ bàng từng cơn
Hơn bốn mươi năm tha hương đất khách
Nhìn trong mắt người u uẩn nào hơn …

Mùa xuân đến chiến binh ngồi lặng lẽ
Ðếm gian nan trên mái tóc bạc màu
Tự thâm tâm niềm đau đang vọng khẻ
Ðã hết rồi … xuân đến chỉ thêm sầu !

Trời mùa hạ mang mang niềm thống hận
Tháng tư xưa… người chiến sĩ gục đầu
Thảm cảnh xưa xoáy mòn trong vô tận
Thương phận lạc loài cơn lốc bể dâu

Rồi thu đến lá vàng rơi lả tả
Ngập biển trời nỗi buồn đến thiên thu
Mắt mờ lệ xuyên vời dòng biển cả
Thấy gì đâu … trùng điệp khói sương mù !

Tiết đông phong cho lòng thêm giá lạnh
Biết ngày nào thực hiện giấc đoàn viên
Thời gian trôi giết mòn đời bất hạnh
Lớp lớp rồi chiến sĩ đã nằm yên !

Tôi gửi các anh bài thơ từ tim óc
Cùng ly hương cùng cảm nhận niềm đau
Tôi quý các anh một lòng vì tổ quốc
Hãy chung mơ ngày hạnh phúc bên nhau …

nguyen phan ngoc an - 2016
www.trangthongocan.blogspot.com

__._,_.___

Posted by: An Nguyen

THANH PHONG * TRÊN ĐẠI LỘ KINH HOÀNG

Em bé gái trên Đại Lộ Kinh Hoàng của Mùa Hè Đỏ Lửa 1972

Em bé ngày xưa, nay là Trung Tá Kimberly M. Mitchell
Feb 18, 2014 at 7:56 am

Vào mùa hè đỏ lửa năm 1972, một em bé 4 tháng tuổi nằm trên xác mẹ trên Đại Lộ Kinh Hoàng; em đang trườn người trên bụng mẹ tìm vú để bú nhưng mẹ đã chết từ bao giờ. Một người lính Quân Cụ chạy ngang, bồng em bé bỏ vào chiếc nón lá rồi chạy qua cầu Mỹ Chánh, trao lại cho một Thiếu úy Thủy Quân Lục Chiến đang hành quân.
Bao năm trôi qua, em bé mồ côi mẹ nay trở thành Trung Tá trong Quân Lực Hoa Kỳ còn người Thiếu úy TQLC sang Hoa Kỳ theo diện HO nay đang định cư tại tiểu bang New Mexico. Hai người vừa gặp nhau sau 41 năm bặt vô âm tín. Ngày Thứ Ba 2 tháng 4, 2013 vừa qua, nhân dịp sang California dự lễ cưới, người Thiếu Úy TQLC này đã kể cho phóng viên Viễn Đông câu chuyện cảm động và ly kỳ ngay tại khách sạn nơi ông đang tạm cư ngụ.
Người Thiếu Úy TQLC tên là Trần Khắc Báo. Vào thời điểm 1972 ông còn độc thân và phục vụ tại Đại Đội Vận Tải Sư Đoàn Thủy Quân Lục Chiến, được biệt phái sang Phòng 4 của Sư Đoàn làm sĩ quan phụ trách chuyển vận. Vào sáng 1 tháng 5 năm 1972, Thiếu Úy Báo được lệnh cấp trên, cùng một số đồng đội mở cuộc hành quân để giúp di chuyển Tiểu Đoàn 7 TQLC ra khỏi vùng vừa bị thất thủ thuộc tỉnh Quảng Trị vì một số đông quân nhân bị thất lạc không tìm thấy vị chỉ huy của họ. Ngoài ra, ông cũng xin lệnh giúp di tản các Quân, Dân, Cán, Chính khác đang tìm đường chạy về phía nam sông Mỹ Chánh là nơi quân đội VNCH còn đang trấn giữ; ông được cấp trên chấp thuận.
Khi đơn vị ông đến cầu Mỹ Chánh (Quảng Trị) thì nơi đây là phòng tuyến cuối cùng của VNCH để ngăn chặn quân Bắc Việt tràn xuống phía Nam. Ông đã chỉ huy 20 quân xa GMC thực hiện cấp tốc cuộc di tản suốt ngày. Đến khoảng 4 hay 5 giờ chiều ông Trần Khắc Báo nhìn thấy thấp thoáng bên kia cầu còn một người đang ôm chiếc nón lá thất thểu đi qua với dáng điệu hết sức mỏi mệt. Ông định chạy qua giúp người này nhưng vị Thiếu Tá Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 5 TQLC đang trách nhiệm trấn giữ tại đó la lớn:

ông Trần Khắc Báo trong ngày hội ngộ
“Cây cầu tao đã gài mìn, có thể nổ và sẵn sàng phá hủy khi thấy chiến xa Việt Cộng xuất hiện, đừng chạy qua, mày sẽ bị bỏ lại bên đó không về lại được đâu nghe!”
Ông cố nài nỉ:
“Đại Bàng chờ em một chút, cho em cứu người cuối cùng này.”
Và ông chạy đến đưa người này qua cầu. Thấy người này đi không nổi, thất tha thất thểu mà tay còn cố ôm vòng chiếc nón lá, Thiếu Úy Báo nói đùa:
“Đi không nổi mà còn mang theo vàng bạc châu báu gì nữa đây cha nội?”
Người ôm vòng chiếc nón lá nói:
“Em là lính Quân Cụ thuộc Tiểu Khu Quảng Trị, trên đường chạy về đây em thấy cảnh tượng hết sức thương tâm này, mẹ nó đã chết từ bao giờ không biết và nó đang trườn mình trên bụng mẹ nó tìm vú để bú, em cầm lòng không được nên bế nó bỏ vào chiếc nón lá mang đến đây trao cho Thiếu Úy, xin ông ráng cứu nó vì em kiệt sức rồi, không thể đi xa được nữa và cũng không có cách gì giúp em bé này.”
Nói xong anh ta trao chiếc nón lá có em bé cho thiếu úy Báo.
Ngừng một chút, ông Báo nói với chúng tôi:
“Mình là người lính VNCH, mình đã được huấn luyện và thuộc nằm lòng tinh thần ‘Tổ Quốc – Danh Dự – Trách Nhiệm’ nên lúc đó tôi nghĩ trách nhiệm của mình là lo cho dân nên tôi nhận đứa bé và nói với người lính Quân Cụ: ‘Thôi được rồi, để tôi lo cho nó, còn anh, anh cũng lo cho sức khỏe của anh, lên GMC đi để chúng tôi đưa anh về vùng an toàn.’”

Sau đó, người sĩ quan TQLC ôm em bé leo lên chiếc xe Jeep chạy về Phong Điền, cách đó khoảng 20 cây số. Trên đường đi, ông Báo cảm thấy rất bối rối vì em bé khóc không thành tiếng vì đói, khát mà ông thì còn là một thanh niên trẻ (lúc đó mới 24 tuổi) chưa có kinh nghiệm gì nên ông hỏi người tài xế, bây giờ phải làm sao? Người tài xế tên Tài trả lời:
“Ông thầy cho nó bú đi! Ông thầy không có sữa thì lấy bi đông nước chấm đầu ngón tay vào nước để vào miệng nó cho nó bú.”
Ông Báo làm theo lời chỉ và em bé nín khóc rồi nằm im cho đến khi ông đưa em vào Phòng Xã Hội của Lữ Đoàn TQLC. Tại đây, gặp Thiếu tá Nhiều, Trưởng Phòng 4 TQLC, ông trao em bé cho Thiếu tá Nhiều và nói:
“Thiếu tá, tôi có lượm một em bé ngoài mặt trận, xin giao cho Thiếu tá.”
Ông này nhìn ông Báo cười và nói:
“Mày đi đánh giặc mà còn con rơi con rớt tùm lum!”
Ông Báo thanh minh:
“Không! Tôi lượm nó ngoài mặt trận; nó đang nằm trên xác mẹ nó.” Thiếu tá Nhiều bảo:
“Thôi, đem em bé giao cho Phòng Xã Hội để họ làm thủ tục lo cho nó.” Sau đó, ông Báo đưa em bé cho một nữ quân nhân phụ trách xã hội. Cô này nói với ông:
“Thiếu úy giao thì Thiếu úy phải có trách nhiệm, vì em bé này ở ngoài mặt trận thì Thiếu úy phải cho nó cái tên và tên họ Thiếu úy nữa để sau này nó biết cội nguồn của nó mà tìm.”
Lúc đó, ông còn độc thân nhưng trong thâm tâm ông vốn nghĩ rằng sau này khi ông cưới vợ, nếu có con gái ông sẽ đặt tên là Bích, nếu con trai ông sẽ đặt tên là Bảo, nên sau khi nghe người nữ quân nhân nói, ông Báo đặt ngay cho em bé cái tên là Trần Thị Ngọc Bích.
Sau đó ông trở về đơn vị và cuộc chiến ngày càng trở nên khốc liệt cho tới tháng 3/1975, đơn vị ông bị thất thủ cùng Lữ Đoàn 2 TQLC ở Huế và ông Báo bị bắt làm tù binh. Mãi đến năm 1981 ông được thả về. Tháng 9/1994 ông được sang định cư tại thành phố Albuqueque, tiểu bang New Mexico…
EM BÉ MỒ CÔI GẶP MAY MẮN
Em bé Trần Thị Ngọc Bích được Phòng Xã Hội Sư Đoàn TQLC đem đến Cô Nhi Viện Thánh Tâm Đà Nẵng giao cho các Dì Phước chăm sóc. Số hồ sơ của em là 899.
Một hôm có ông Trung Sĩ Hoa Kỳ thuộc binh chủng Không Quân phục vụ tại phi trường Đà Nẵng tên là James Mitchell vô Cô Nhi Viện xin nhận một trong các em tại đây làm con nuôi. Em Trần Thị Ngọc Bích may mắn lọt vào mắt xanh của ông James Mitchell và trở thành thành viên của gia đình này từ đó đến nay.
Sau khi rời khỏi binh chủng Không Quân, ông James Mitchell trở về Hoa Kỳ vào cuối năm 1972. Ông quyết định mang theo đứa con nuôi Trần Thị Ngọc Bích, lúc đó em mới được 6 tháng.
Hai ông bà Mitchell đặt tên Mỹ cho em là Kimberly Mitchell. Em ở tại trang trại của gia đình tại Solon Springs, tiểu bang Wisconsin. Kimberly Mitchell lớn lên tại đây và được bố mẹ nuôi rất thương yêu, coi như con ruột. Em được đi học, tham gia thể thao và vào hội thanh niên. Lớn lên em vừa đi học vừa phụ giúp cha mẹ nuôi bò và làm phó mát. Cái tên Trần Thị Ngọc Bích đã bị quên lãng từ đó, và Kimberly Mitchell cho biết, mỗi khi nghe ai nói gì về Việt Nam, cô thường tự hỏi, Việt Nam là đâu nhỉ?

Khi đã có trí khôn, Kimberly Mitchell nhận thấy mình không phải người Mỹ như bố mẹ, không phải con lai, không phải người Tàu. Cô không biết mình là người nước nào và cứ mang cái thắc mắc đó mãi mà không ai có thể trả lời cho cô.
Một hôm, Kimberly Mitchell đánh bạo hỏi bố:
“Con muốn biết con người gì, nguồn gốc con ở đâu? Tại sao con lại là con bố mẹ?”
Bố nuôi James giải thích cho cô:
“Con là người Việt Nam, bố mẹ xin con từ trong viện mồ côi ở Đà Nẵng, Việt Nam. Nếu con muốn tìm nguồn cội của con, con có thể về Đà Nẵng, may ra tìm được tông tích của gia đình con.”
Ngay từ khi Kimberly còn học lớp ba, bố nuôi em đã muốn sau này cho Kimberly gia nhập Không Quân nhân khi cô được chọn tham dự hội thảo về nghệ thuật lãnh đạo dành cho những học sinh xuất sắc. Nhưng rồi định mệnh xui khiến, cô lại theo Hải Quân. Trong thời gian theo học, Kimberly Mitchell phải bỏ học một năm vì bố nuôi qua đời năm 1991 trong một tai nạn tại trang trại của gia đình. Sau đó cô trở lại trường và tiếp tục học. Năm 1996 cô tốt nghiệp Cơ Khí Hàng Hải và phục vụ trong Hải Quân Hoa Kỳ và hiện nay mang cấp bậc Trung Tá, Phó Giám Đốc Văn Phòng Trợ Giúp Quân Nhân và Thân Nhân tại Ngũ Giác Đài.
Năm 2011, Kimberly Mitchell trở về cố hương với tư cách một nữ Trung Tá Hải Quân, Quân Lực Hoa Kỳ, mong gặp lại người thân. Đến Viện Nuôi Trẻ Mồ Côi Thánh Tâm ở Đà Nẵng, cô may mắn gặp được Sơ Mary, người tiếp nhận cô năm 1972 từ một nữ quân nhân Phòng Xã Hội Sư Đoàn TQLC. Giây phút thật cảm động, nhưng Kimberly chỉ được Sơ Mary cho biết:
“Lúc người ta mang con tới đây, con mới có 4 tháng và họ đặt tên con là Trần Thị Ngọc Bích. Họ nói mẹ con đã chết trên Đại Lộ Kinh Hoàng, con được một người lính VNCH cứu đem đến đây giao cho Cô Nhi Viện rồi đi mất, vì lúc đó chiến tranh tàn khốc lắm.”
Kimberly không biết gì hơn và cô quay trở lại Mỹ. Sau khi đã biết mình là người Việt Nam, thỉnh thoảng cô viết trên website câu chuyện của mình.
GẶP LẠI CỐ NHÂN
Ông Trần Khắc Báo đưa cho chúng tôi xem một số hình ảnh, một số báo tiếng Việt và mấy tờ báo tiếng Anh đăng hình cuộc gặp gỡ giữa gia đình ông và cô Trần Thị Ngọc Bích, và nói:
“Sau khi ra tù Việt Cộng, tôi cũng cố tìm hiểu xem em bé Trần Thị Ngọc Bích nay ra sao, kể cả người lính Quân Cụ năm xưa, nhưng tất cả đều bặt vô âm tín. Một hôm tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Trúc Giang trên tờ Việt Báo Hải Ngoại số 66 phát hành tại New Jersey, tác giả kể lại câu chuyện đi Mỹ của một em bé trong cô nhi viện Đà Nẵng mang tên Trần Thị Ngọc Bích. Đọc xong tôi rất xúc động pha lẫn vui mừng, vì có thể 80, 90% cô Ngọc Bích đó là do mình cứu và đặt tên cho cô.”
Sau đó, ông nhờ người bạn tên là Đào Thị Lệ làm việc trong New York Life, có chồng người Mỹ và có em cũng ở trong Hải Quân Hoa Kỳ, liên lạc tìm kiếm Mitchell. Và chính cô Đào Thị Lệ là người đầu tiên trực tiếp nói chuyện với Trần Thị Ngọc Bích đang làm việc tại Ngũ Giác Đài.
Theo ông nghĩ, có thể cô Mitchell bán tín bán nghi, không biết chuyện này có đúng không hay là chuyện “thấy người sang bắt quàng làm họ” như ông cha mình thường nói. Nhưng sau khi nói chuyện với ông Trần Khắc Báo, Mitchell quyết định tổ chức một cuộc hội ngộ trước các cơ quan truyền thông. Cô xin phép đơn vị và mời được 7 đài truyền hình cùng một số phóng viên báo chí từ Washington, D.C cũng như nhiều nơi về tham dự.
Cuộc hội ngộ, theo ông Báo cho biết, hoàn toàn do cô Kimberly Mitchell quyết định, địa điểm là trụ sở Hội Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia New Mexico vào Thứ Sáu, ngày 29.8.2012. Cô đến phi trường vào tối Thứ Năm 28.8, gia đình ông Báo ngỏ ý ra phi trường đón nhưng cô cho cô Đào Thị Lệ biết là cô không muốn gia đình đón ở phi trường cũng như đưa vào khách sạn. Cô muốn dành giây phút thật cảm động và ý nghĩa này trước mặt mọi người, đặc biệt là trước mặt các cơ quan truyền thông, và cô muốn ông Báo mặc bộ quân phục TQLC như khi ông tiếp nhận cô đưa đến Phòng Xã Hội Sư Đoàn TQLC cách nay 41 năm.

ông Trần Khắc Báo và Kimberly Mitchell
GIÂY PHÚT XÚC ĐỘNG
Gia đình ông Trần Khắc Báo gồm vợ và con gái cùng có mặt. Khi ông Chủ Tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia hỏi cô Kimberly Mitchell:
“Cô đến đây tìm ai?”
Cô trả lời:
“Tôi muốn tìm ông Trần Khắc Báo.”
Vị Chủ Tịch quay sang ông Báo đang mặc quân phục và giới thiệu:
“Đây là ông Trần Khắc Báo.”
Lập tức, Kimberly Mitchell Trần Thị Ngọc Bích tiến lại ôm lấy ông Báo và cả hai cùng khóc nức nở.
Giây phút xúc động qua đi, cô Kimberly hỏi ông Trần Ngọc Báo:
“Ông là người đã cứu mạng tôi, tôi mới có ngày hôm nay; tôi xin cám ơn ông, và bây giờ ông muốn gì ở tôi?”
Ông Trần Khắc Báo nói :
“Thực sự bây giờ tôi chỉ muốn cô nói với tôi một lời bằng tiếng Việt, cô hãy kêu tôi là “Tía”. Vì tất cả các con tôi đều gọi tôi bằng Tía, tôi xem cô cũng như con tôi, tôi chỉ mong điều đó.”
Và Kimberly Mitchell đã gọi “Tía”.
Ông nói với chúng tôi:
“Bấy giờ tôi thực sự mãn nguyện.”
Trả lời các câu hỏi của chúng tôi, ông Trần Khắc Báo cho biết, cô Kimberly chưa lập gia đình và cô có hứa sẽ thường xuyên liên lạc với gia đình ông. Ông có nhắc cô Kimberly điều này, rằng cô không phải là đứa trẻ bị bỏ rơi. Cô đã được những người lính VNCH có tinh thần trách nhiệm cứu sống trên bụng mẹ cô đã chết, và chính ông đã đặt tên cho cô là Trần Thị Ngọc Bích. Ông cũng mong rằng sau này, cô có thể trở lại Quảng Trị, may ra có thể tìm ra tung tích cha cô hoặc người thân của mình. Ông Trần Khắc Báo cũng cho biết, ông mất liên lạc với người lính Quân Cụ từ lúc hai người giao nhận đứa bé đến nay.
Trong cuộc hội ngộ, trả lời câu hỏi của các phóng viên Hoa Kỳ, nữ Trung Tá Kimberly Mitchell cho biết, cô có hai cái may. Cái may thứ nhất là cô được tìm thấy và mang tới trại mồ côi. Cái may thứ hai là được ông bà James Mitchell bước vào trại mồ côi và nói với các Sơ rằng, ông muốn nhận em bé này làm con nuôi.”
Câu chuyện sau 41 năm kết thúc tốt đẹp, cô Trần Thị Ngọc Bích đúng là viên ngọc quý trên Đại Lộ Kinh Hoàng như ý nguyện của người đã cứu mạng em, vì chính cô đã làm vẻ vang cho dân tộc Việt khi cố gắng học hành để trở nên người lãnh đạo xuất sắc trong Quân Lực Hoa Kỳ, một quân lực hùng mạnh vào bậc nhất thế giới.
Người quân nhân binh chủng Quân Cụ và người sĩ quan TQLC Trần Khắc Báo đã thể hiện tinh thần của một quân nhân Quân Lực VNCH, luôn đặt Tổ Quốc – Danh Dự và Trách Nhiệm trên hết.
THANH PHONG
Nguồn: THỜI BÁO (The Vietnamese Newspaper)
https://daohieu.wordpress.com/2014/02/24/em-be-gai-tren-dai-lo-kinh-hoang-cua-mua-he-do-lua-1972/

Saturday, April 30, 2016

NGUYỄN VŨ BÌNH * HIỆU ỨNG CÁNH BƯỚM

Hiệu ứng cánh bướm

Wed, 04/27/2016 - 02:48 — nguyenvubinh

     Hiệu ứng cánh bướm là một cụm từ dùng để mô tả khái niệm trong lý thuyết hỗn loạn về độ nhạy cảm của hệ đối với điều kiện gốc. Vốn được sử dụng ban đầu như một khái niệm khoa học đơn thuần, hiệu ứng cánh bướm sau đó đã được nhắc đến nhiều lần trong văn hóa đương đại, đặc biệt là trong các tác phẩm có đề cập tới quan hệ nhân quả hoặc nghịch lý thời gian. Câu chuyện một con bướm vỗ cánh ở bán cầu này có thể gây ra một cơn bão ở bán cầu kia là một ví dụ minh họa cho lý thuyết này nhưng sau này lại trở thành tên gọi học thuyết. Những sự kiện bé nhỏ nhưng để lại những hệ quả to lớn về sau, do đó học thuyết này có ý nghĩa nhân văn và khoa học lớn lao.
     Ở Việt Nam gần đây, đã có những sự việc có tính chất rất giống với lý thuyết hiệu ứng cánh bướm diễn ra. Chúng ta có thể kể sơ lược một vài vụ việc như: một bãi nước bọt của trung úy Nguyễn Văn Bắc, công an khu vực phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội đã làm thành một cơn bão dư luận trên các mạng xã hội, đặc biệt là faceboooks. Vụ việc nhỏ như móng tay (lời của một viên tướng công an) khởi tố chủ quán cà phê “Xin Chào” cũng làm nổi sóng dư luận, đến mức Thủ tướng chính phủ phải chỉ đạo xử lý. Gần đây nhất, vụ nghi án công ty Formosa xả thải gây chết hàng loạt cá, tôm bờ biển bốn tỉnh miền trung, giám đốc đối ngoại công ty này phát biểu: chỉ nên chọn một trong hai, cá tôm hoặc nhà máy thép. Câu nói này đã gây ra siêu bão trong dư luận cả nước. Ngoại trừ nội dung vụ công ty Formosa, các sự việc khác, tuy không phải là lớn, nhưng sự quan tâm và khả năng phát tán, chia sẻ, phổ biến cực nhanh và rộng khắp của mạng xã hội, đã trở thành những cơn bão trong dư luận. Có thể coi đó là một biểu hiện của hiệu ứng cánh bướm nổi tiếng nêu trên.
     Nhìn nhận lại các sự việc diễn ra vừa qua, do tính chất sự việc, cũng như nghịch lý, hoặc tính chất phi lý của sự việc mới đẩy tới phản ứng dữ dội của người dân, của dư luận. Trước hết, đó là những ứng xử vô cùng tùy tiện, độc đoán, bất chấp pháp luật, bất chấp các quy định nghề nghiệp và văn hóa giao tiếp tối thiểu. Một công an khu vực, đang trong đêm tối đến nhà người dân yêu cầu khám nhà khi không hề có giấy tờ, chứng cứ. Khi người dân không đồng ý thì ứng xử như côn đồ, thiếu văn hóa. Tương tự như vậy, chủ quán cà phê “Xin Chào” không hề vi phạm pháp luật, nhưng đã bị công an, viện kiểm sát khởi tố với tội danh kinh doanh trái phép...
     Khi sự việc được công khai hóa, chúng ta còn được chứng kiến nhiều nghịch lý, nhiều phát ngôn rất thiếu trách nhiệm của những người liên quan thuộc hệ thống công quyền. Công khai hóa cũng làm lộ ra những lỗ hổng, góc khuất và sự hỗn loạn trong quản lý của hệ thống công quyền. Việc Viện kiểm sát huyện Bình Chánh, đồng ý phê chuẩn việc khởi tố chủ quán cà phê “Xin Chào’ trong khi biết rõ đối tượng không hề vi phạm pháp luật thể hiện sự đồng lõa với những điều sai trái, độc đoán chuyên quyền. Vụ nghi vấn công ty Formosa xả thải gây ô nhiễm môi trường làm cá biển chết hàng loạt là điển hình cho sự hỗn loạn trong quản lý. Khi sự việc đã được công khai hóa, nơi thì nói đường ống xả thải không được cấp phép, cơ quan khác thì lại nói được cấp phép. Việc vào thanh tra công ty, có nơi nói không được phép vào thanh tra vì dự án thuộc quyền quản lý của trung ương, trong khi đó, ngày 26/3/2015 báo Hà Nội Mới lại đăng tin, Hà Tĩnh cấp phép 70 năm cho Formosa khi chưa được chính phủ đồng ý (http://hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/Xa-hoi/746350/ha-tinh-cap-phep-dau-tu-70-nam-cho-formosa-khi-chua-duoc-chinh-phu-dong-y). Nói chung, có một sự hỗn loạn, không thể hiểu nổi trong quy trình công tác, hoạt động của các cơ quan công quyền ở Việt Nam.
     Hiệu ứng cánh bướm trong các vụ việc vừa qua trong dư luận xã hội Việt Nam còn được tạo ra bởi sự quan tâm của đông đảo người dân vào những vấn đề thời sự nóng bỏng và nhạy cảm. Ngay khi sự việc vừa xảy ra, hàng ngàn, hàng trăm ngàn người quan tâm, đi vào tìm hiểu, phân tích, lý giải, phê phán. Đồng thời, mọi người còn tìm hiểu những thông tin liên quan tới vụ việc, tới thân nhân những người trong vụ việc. Bởi số lượng người tham gia quá đông, lại đủ các thành phần nên không tránh được những sự xô bồ, cực đoan và thiếu văn hóa. Tuy nhiên, chỉ có những lý giải đúng đắn, hợp tình hợp lý mới thuyết phục được số đông người quan tâm, và đó chính là những điều làm kim chỉ nam cho sự giải quyết các vụ việc.
     Có một câu hỏi đặt ra, một sự việc muốn trở thành hiệu ứng cánh bướm cần phải có những yêu cầu, điều kiện gì? thực hiện ra sao?
     Đầu tiên, sự việc đó phải là những sự việc có tính chất phi lý và oan trái, càng phi lý và oan trái thì càng thu hút được sự quan tâm của nhiều người. Những sự việc bảo đảm yêu cầu này (phi lý và oan trái) trong bối cảnh hiện nay ở Việt nam là vô cùng lớn, ở bất cứ địa phương nào, ngành nghề nào cũng có thể gọi ra ngay được. Điều kiện tiếp theo, sự việc phi lý, người bị oan trái cần phải có chứng cứ xác đáng, thuyết phục. Chúng ta đều biết, nếu cô gái trẻ ở phường Trung Liệt không có clip quay lại cảnh công an khu vực nói năng thiếu văn hóa và nhổ nước bọt vào người, mà chỉ tố cáo bằng lời nói, thì cô gái chắc chắn sẽ thất bại và còn bị trả thù ngược. Tương tự như vậy, nếu không có một phóng viên đã bỏ công nghiên cứu 300 trang hồ sơ khởi tố chủ quán cà phê “Xin Chào” của tòa án và viện kiểm sát thì sẽ không đủ chứng cứ và lý lẽ về luật pháp để đưa ra công luận. Nếu không đủ chứng cứ, và sự chắc chắn về luật pháp thì những người tố cáo sẽ lãnh đủ hậu quả vô cùng thảm khốc. Điều kiện cuối cùng, người tố cáo phải đủ bản lĩnh và theo đuổi đến cùng sự việc. Chúng ta biết rằng, bao giờ các cơ quan công quyền và cán bộ cũng bao che cho nhau. Họ thường đưa ra những yếu tố gây loãng sự việc, hoặc tung hỏa mù rồi dọa dẫm đương sự. Nếu người tố cáo yếu bóng vía, sẽ thỏa hiệp với họ và sẽ thất bại. Chính vì vậy, khi có đủ bằng chứng xác đáng, cần có bản lĩnh để theo đuổi sự việc tới cùng. Muốn vậy, cần tuyệt đối tin tưởng vào truyền thông “lề dân”, vào sức mạnh của faceboook và dư luận.
     Có một điều đáng mừng trong những sự việc qua. Đó là truyền thông chính thống đã vào cuộc, đứng về phía người dân và kết hợp với truyền thông “lề dân” để tạo sức mạnh công phá. Chúng ta cần khen ngợi những phóng viên của báo Sài Gòn Giải Phóng trong vụ việc chủ quán cà phê “Xin Chào”, cũng như VTC, VTC14 trong vụ việc Formosa đang diễn ra./.

Hà Nội, ngày 27/4/2016
N.V.B

ĐOÀN NHÃ AN * MÔI TRƯỜNG VÀ CHỦ QUYỀN

01/05/2016

Bảo vệ môi trường biển là bảo vệ chủ quyền

Đoàn Nhã An

Nếu Việt Nam không ngăn ngừa ô nhiễm biển và không trừng phạt các thủ phạm, Trung Quốc có thể dùng lý lẽ này để bác bỏ chủ quyền của Việt Nam trên biển.

Trong vụ Philippines kiện Trung Quốc ở Toà Trọng tài Thường trực Quốc tế, hành vi phá hoại môi sinh và không tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường biển trong việc xây dựng đảo nhân tạo trong vùng biển tranh chấp của Trung Quốc, đã bị phía Philippines lập luận là hành vi phản chủ quyền. Lý do là vì Trung Quốc đã đi ngược lại các điều khoản của Công ước Luật Biển (UNCLOS) 1982 mà theo đó, các quốc gia phải cam kết thực hiện các luật, cũng như các công ước quốc tế về bảo vệ môi trường biển [1]. Vụ kiện lịch sử này sắp có phán quyết trong những ngày sắp tới.

Nếu nhà nước Việt Nam muốn thể hiện chủ quyền trên biển Đông, thì hành vi bảo vệ môi sinh và hệ sinh thái biển chính là một cách trực tiếp chứng tỏ chủ quyền, đặc biệt là khi có các hành động tranh chấp.

Trong những ngày qua, dư luận đang nóng dần lên về vụ việc hàng loạt cá biển chết trôi dạt vào bờ với số lượng lớn dọc theo 4 tỉnh duyên hải vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam. Tuy nguyên nhân của vụ việc vẫn chưa được chính quyền chính thức công bố, kết quả xét nghiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường Tỉnh Thừa Thiên – Huế (1 trong 4 tỉnh chịu ảnh hưởng trực tiếp) cho biết: “Nước biển vùng cá chết bị nhiễm kim loại nặng”.

Chi tiết hơn, “hàm lượng nitơ tính theo amoni (NH4+ -N), hàm lượng kim loại nặng crôm (Cr) vượt giới hạn cho phép của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.”[2]

Cá chết có vẻ không chỉ dừng lại ở 4 tỉnh ven biển Việt Nam. Đà Nẵng đã bắt đầu có nhiều tin đồn xuất hiện hiện tượng này. Ảnh minh họa: Tuổi trẻ.

Chất kim loại nặng crôm (Cr) là một trong những chất thải công nghiệp phải bị kiểm soát hàm lượng nếu xả thải vào biển theo Phụ lục số 2 (Annex II) của Công ước London về việc Ngăn ngừa ô nhiễm biển do xả thải rác và các vật thể khác 1972 (The Convention on the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter of 1972), gọi tắt là Công ước London 1972, và Bản quy tắc Công ước London 1996 (The London Protocol).

Với tư cách là thành viên của Công Ước Luật Biển 1982, Việt Nam cũng buộc có trách nhiệm phải tuân thủ.

Vì sao Công ước London 1972 ra đời?

Theo Cục Bảo Vệ Môi Trường Mỹ (Environmental Protection Agency – EPA), trong suốt hai thập niên từ 1950 cho đến 1970, các nước trên thế giới, trong đó có Mỹ, ngày càng lo ngại về những hoạt động sản xuất của con người đã gián tiếp hoặc trực tiếp gây nên những hậu quả tai hại cho môi trường nói chung, cũng như hệ sinh thái biển nói riêng, khi thải các các chất thải chưa qua xử lý ra biển. Công ước London 1972 là một trong những hiệp ước quốc tế đầu tiên đã được ký kết nhằm ngăn ngừa ô nhiễm môi trường biển do những hoạt động của con người gây ra. Công ước London bắt đầu hiệu lực từ năm 1975 đến nay.

Công ước London được áp dụng cho tất cả các công đoạn xử lý chất thải và các vật thể khác (wastes and other matter) vào nguồn nước biển. Những thành viên của Công ước London đã đồng ý thành lập các chương trình cấp quốc gia nhằm quy định việc xử lý chất thải xuống lòng đại dương trong các vùng biển chủ quyền nhằm đánh giá nhu cầu, cũng như sức ảnh hưởng của việc xả thải.

Một danh sách thường được nhắc đến là danh sách “đen-và xám” (“black-and grey” list), chính là một cách phương pháp tiếp cận để xử lý các chất xả thải dựa theo nội dung của Công ước London. Theo đó, những chất nằm trong danh sách đen (black-list items) sẽ hoàn toàn bị nghiêm cấm xả thải vào lòng biển. Đó là những chất nguy hiểm và độc hại (hazardous materials), ví dụ như thủy ngân (mercury) hay các chất phóng xạ (radioactive materials).

Việc xả thải của những chất nằm trong danh sách xám (grey-listed) chính là các chất mà theo Công ước London, những nước thành viên bắt buộc phải có cơ chế cấp phép cho những hoạt động xử lý xả thải các chất này xuống lòng biển, cũng như xác định hàm lượng cho phép có thể xả thải một cách khắt khe và chặt chẽ với những điều kiện bắt buộc, thông qua một cơ quan chính phủ có thẩm quyền (designated national authority). Chất kim loại nặng Crôm (Cr) là một trong những chất nằm trong danh sách “xám”.

Công ước London và Bản quy tắc Công ước London là hai văn bản luật quốc tế duy nhất về chuẩn mực cũng như quy định về việc xả thải xuống lòng biển. Tính đến năm 2015, đã có 87 quốc gia là thành viên của Công ước London.

Bản quy tắc Công ước 1996 là gì?

Cũng theo EPA, vào năm 1996, các thành viên của Công ước London đã họp và thương thảo, bổ sung một bản quy ước nhằm tiến tới việc thiết lập một hiệp ước mới và hiện đại hơn để dần có thể thay thế được Công ước London 1972. Bản quy tắc London có hiệu lực từ năm 2006.

Bản quy tắc London 1996 không đơn giản chỉ là một bản sửa đổi của Công ước London 1972, mà nó chính là một phiên bản hoàn thiện hơn và mang lại nhiều sự bảo vệ hơn cho môi trường. Bản quy tắc 1996 nghiêm cấm mọi hành vi xử lý chất thải bằng việc thiêu hủy trên biển và cũng nghiêm cấm việc xuất khẩu chất thải và các vật thể khác với mục đích xả thải xuống lòng biển.

Theo Bản quy tắc 1996, ngoại trừ những chất được cho phép trong bản Phụ lục số 1 (Annex 1 of the London Protocol), tất cả chất thải và vật thể khác đều bị nghiêm cấm xả thải xuống lòng biển (reverse list approach). Bản quy tắc 1996 đã được soạn thảo và thông qua nhằm đáp ứng những nhu cầu cấp thiết của các quốc gia trong việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là môi trường biển. Các nước thành viên của Công ước London 1972 không bị bắt buộc tham gia vào Bản quy tắc London 1996 và ngược lại.

Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam vẫn chưa là thành viên của Công ước London 1972, và cũng không rõ là Việt Nam đã tham gia Bản quy tắc London 1996 (hay còn gọi là Bản bổ sung Công ước London) hay chưa theo thông tin từ Trung Tâm Nghiên cứu Pháp luật và Chính sách Phát triển bền vững [3]. Tuy nhiên, khi tham gia ký kết và thông qua UNCLOS 1982, Việt Nam đã đồng thời có trách nhiệm với việc thực thi các chuẩn mực cũng như quy định về xử lý xả thải xuống lòng biển theo điều kiện mà các công ước quốc tế này đã đặt ra.

UNCLOS 1982 có ảnh hưởng như thế nào đến các công ước quốc tế trên?

Thành viên của Công ước Quốc tế về Luật Biển UNCLOS 1982 bị ràng buộc bởi Điều 210 của công ước này, mà trong đó, các thành viên, về mặt pháp lý, bắt buộc phải ban hành các điều luật ở cấp quốc gia về quy định quản lý ô nhiễm môi trường do xả thải gây ra.

Định nghĩa về xả thải xuống lòng biển (dumping) nằm ở khoản 5 (a), Điều 1 của UNCLOS 1982. Các nước thành viên của UNCLOS 1982 cũng bị bắt buộc phải cấp phép cho tất cả các hoạt động xả thải trong vùng biển chủ quyền (territorial sea), trong khu vực đặc quyền kinh tế (EZZ), và bờ biển thềm lục địa (continental shelf.) Xem thêm UNCLOS 1982, Điều 210, khoản 5.

Trên hết và quan trọng hơn, theo khoản 6 của Điều 210, những điều luật cũng như các quy định cấp quốc gia đó không được thấp hơn chuẩn mực mà các công ước quốc tế về vấn đề xả thải xuống lòng biển đã quy định. (National laws, regulations and measures shall be no less effective in preventing, reducing, and controlling such pollution than the global rules and standards.)[4]

Ghi nhận về thẩm quyền tài phán của quốc gia ven biển theo UNCLOS. Nguồn: Xem trên ảnh.

Ngoài ra, Điều 216 của UNCLOS 1982 còn đòi hỏi các nước thành viên phải có trách nhiệm thực thi các điều luật và quy định về xả thải xuống lòng biển mà pháp luật của nước họ đã đặt ra, cũng như phải tuân thủ các quy định và chuẩn mực quốc tế.

Vì vậy, cho dù có đến 77 trong 145 nước tham gia UNCLOS 1982 không phải là thành viên của Công ước London 1972, các nước đó vẫn phải tuân thủ những nguyên tắc của công ước này vì Công ước London và Bản Quy tắc London chính là các văn bản pháp lý của luật pháp quốc tế hiện hành (leading international laws) về các điều khoản quy định và chuẩn mực quốc tế (global rules and standards) trong vấn đề xả thải (dumping) mà khoản 6, điều 210 của UNCLOS quy định như đã nêu ở trên.

Nói đơn giản hơn, các nước thành viên của UNCLOS 1982 phải ban hành điều luật và quy định cũng như cấp phép về vấn đề xả thải xuống lòng biển trong vùng biển chủ quyền, khu vực đặc quyền kinh tế, và thềm lục địa với mức độ quy định và xử phạt ngang bằng hoặc cao hơn so với các chuẩn mực của Công ước London 1972 và Bản quy tắc London 1996, và phải thực thi cũng như chấp hành nghiêm ngặt luật định mà chính họ đã đặt ra theo các chuẩn mực đó.

Bảo vệ môi trường và hệ sinh thái biển là bảo vệ chủ quyền biển

Sở dĩ UNCLOS 1982 đòi hỏi các nước thành viên phải chịu trách nhiệm ban hành các đạo luật và quy định về xả thải xuống lòng biển theo cùng một chuẩn mực của Công ước London và Bản quy tắc London để bảo vệ môi trường và hệ sinh thái biển vì đó là trách nhiệm đi cùng với chủ quyền.

Trong vùng biển chủ quyền quốc gia (territorial sea), khu vực Đặc quyền kinh Tế (EEZ), và bờ biển thềm lục địa (continental shelf), một quốc gia có quyền ban hành và thông qua, cũng như thực thi các đạo luật về bảo vệ môi trường và phòng chống ô nhiễm. (Xem thêm UNCLOS 1982, Điều 56, 61-64, 210-211.) Do đó, việc thực thi và xử lý các vi phạm về ô nhiễm môi sinh, ví dụ như các vi phạm về xử lý chất thải và xả thải xuống lòng biển trái luật định hoặc trái với luật pháp quốc tế, là một hành động trực tiếp khẳng định chủ quyền trên biển.

Bản quy tắc 1996 bao quát hai nguyên tắc cơ bản đó là nguyên tắc phòng chống (precautionary principle) và nguyên tắc “kẻ phá hoại môi trường phải trả giá” (“the polluter pays” principle.)

Trong Bản quy tắc 1996, nguyên tắc phòng chống đã được nhắc đến hơn 1 lần và các nước thành viên được khuyến nghị nên ngăn ngừa việc xả thải xuống lòng biển nếu như họ tin rằng khả năng gây thiệt hại đến môi trường biển là có thể xảy ra, cho dù một mối quan hệ giữa chất thải và mối hiểm họa tiềm ẩn vẫn chưa được chứng minh bằng khoa học.

Chương 3 (Article 3) của Bản quy tắc cũng khuyến nghị các nhà nước thành viên phải bắt những kẻ phá hoại môi trường chịu trách nhiệm bồi thường cũng như chịu sự trừng phạt của pháp luật khi gây ra thảm họa cho tài nguyên và môi trường biển.

Sự việc cá chết hàng loạt dọc khắp 4 tỉnh duyên hải Bắc Trung Bộ Việt Nam là sự thật. Theo các báo cáo sơ bộ, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để lo ngại về hệ sinh thái biển ở các vùng thiệt hại, cũng như trên khắp vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Việc công khai các điều luật và quy định về việc xử lý chất thải xuống lòng biển, cũng như tất cả các tài liệu, chỉ số, thống kê có liên quan đến vấn đề này là cần thiết và cấp bách.

Một hành động rõ ràng và quyết liệt của chính phủ Việt Nam trong việc điều tra về ô nhiễm môi trường ở các vùng thiệt hại không chỉ là việc làm để an dân. Quan trọng không kém, đây là một hành động thực thi chủ quyền dứt khoát và mạnh mẽ trong một thời điểm mà chủ quyền trên biển của Việt Nam đang đứng trước rất nhiều thách thức, khi Trung Quốc vốn chưa bao giờ từ bỏ ý định đòi hỏi sự công nhận của quốc tế về đường lưỡi bò trên biển Đông.

Nếu như chúng ta không có thái độ thể hiện chủ quyền trong vùng biển tranh chấp, chẳng hạn như việc thực thi các công ước quốc tế về xả thải xuống lòng biển và bảo vệ môi trường biển, hay truy tìm thủ phạm hủy hoại môi trường, tài nguyên thiên nhiên, thì liệu đó có phải là cơ sở pháp lý để đối phương dùng làm lập luận về chủ quyền trên cơ sở có lợi cho họ?

Đ.N.A.

Chú giải của người viết

[1] Permanent Court of Arbitration, “The Arbitral Tribunal Concludes Hearing on Jurisdiction and Admissibility,” Press Release, July 13, 2015.

[2] Nước biển vùng cá chết bị nhiễm kim loại nặng, 25/4/2016, Q. Nhật, Người Lao Động Online

[3] Tổng quan pháp luật về bảo vệ môi trường biển Việt Nam, 4/7/2014, Trung tâm nghiên cứu pháp luật và chính sách bền vững

[4] Toàn văn Unclos

Nguồn tài liệu tham khảo

1. http://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/closindx.htm

2. http://www.imo.org/en/OurWork/Environment/LCLP/Pages/default.aspx

3. https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-10/documents/lc1972.pdf

4. https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-10/documents/lpamended2006.pdf

5. http://www.un.org/depts/los/nippon/unnff_programme_home/alumni/tokyo_alumni_presents_files/alum_tokyo_natova.pdf

6. http://www.imo.org/en/OurWork/Environment/LCLP/Pages/default.aspx

Nguồn: http://luatkhoa.org/2016/04/bao-ve-moi-truong-bien-la-bao-ve-chu-quyen/

LÊ QUỲNH * THẢM HỌA CÁ CHẾT

01/05/2016

Thảm họa cá chết miền Trung: Nguồn độc có khả năng lan xuống tận Phú Quốc

Lê Quỳnh – Doãn Mạnh Dũng

Tôi khóc cho ngư dân tôi...

Tôi khóc cho những ngư dân khi con đường sống của họ bỗng nhiên đứt đoạn không còn nữa. Khóc cho những đàn cá chết oan uổng nằm phơi xác bên bờ cát.

Khóc cho dân tôi khi đang bị họa giặc Tàu o ép ở biển Đông, thì giờ thêm họa cá chết không còn nữa, phải sống làm sao đây…

Khóc cho dải miền Trung sao lắm họa chất chồng, khóc cho những đàn cá mênh mông bỗng nhiên bị đầu độc chết giữa ban ngày…

Khóc cho những đoàn tàu đánh cá trống không khi cập bến, khóc cho những bạn chài ngơ ngác không còn muốn ra khơi.

Khóc cho những chàng trai cô gái không dám mở hội nơi bờ cát, khóc cho những em nhỏ không còn được đùa vui nơi ven biển...

Khóc cho biển chết, cho cá chết cùng niềm hy vọng cũng chết.

Khóc khi người dân tôi gào ngàn uất hận, đòi trả lại cho họ biển xanh cùng đàn cá trắng đã ra đi không quay về.

Tôi khóc cho dân tôi khi ánh dương không còn chiếu sáng quê hương, mà vầng trăng cũng đã vội vã đi rồi.

Mẹ cơm chan nước mắt trông tăm cá,

Con đói ngẩn ngơ đợi bóng thuyền về.

Mai Tú Ân

29/04/2016 - 15:36 PM

Qua tính toán dòng chảy đáy biển, KS Doãn Mạnh Dũng, phó Chủ tịch – Tổng thư ký Hội Khoa học kỹ thuật và kinh tế Biển TP.HCM, cảnh báo: nếu không cắt ngay nguồn độc đang gây cá chết tại 4 tỉnh ven biển miền Bắc Trung Bộ, và mới ngày hôm nay 29.4 là Đà Nẵng, thì nguy cơ chất độc sẽ còn lan xuống tận Phú Quốc! Đặc biệt, cần nhìn nhận Sơn Dương – Vũng Áng là một yếu huyệt bảo vệ sự an ninh lãnh thổ Việt Nam từ hướng biển!

Cá chết ở vùng biển Đà nẵng sáng ngày 29.4. Ảnh: Tuổi Trẻ

Phỏng vấn của Người Đô Thị với KS Doãn Mạnh Dũng, phó Chủ tịch – Tổng thư ký Hội Khoa học kỹ thuật và kinh tế Biển TP.HCM, nguyên trưởng ban Cơ sở hạ tầng cảng biển thuộc Cục Hàng hải Việt Nam.

Thưa ông, với thảm họa cá chết hàng loạt trong thời gian dài, chủ yếu là cá tầng đáy, ở 4 tỉnh ven biển miền Trung gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, và mới hôm nay ngày 29.4 là Đà Nẵng, thì liệu tình trạng cá chết này có khả năng còn lan rộng nữa không?

Trong đặc điểm tự nhiên của bờ biển Việt Nam, do chênh lệnh nhiệt độ giữa Bắc cực và Xích đạo, do trái đất quay từ Tây sang Đông, do bờ biển Trung Quốc khi xuống phía Nam thì lệch về hướng Tây nên trong 365 ngày/năm luôn luôn có dòng hải lưu tầng đáy chạy dọc bờ biển Việt Nam từ Bắc xuống Nam, nhưng mạnh nhất từ Vũng Áng - Sơn Dương, Hà Tĩnh đến mũi Cà Mau.

Tốc độ dòng tầng đáy tính toán được khỏang 0,38 m/s trên hiện tượng di chuyển của các thi thể hành khách trên xe 48K-5868 bị tai nạn ngày 18.10.2010 ở Nghị Xuân - Hà Tĩnh.

Về mùa đông, vào tháng 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 12 (9/12 tháng), vì ảnh hưởng gió đông bắc nên có dòng chảy mặt theo hướng từ Bắc xuống Nam với tốc độ bình quân 0,757 m/s.

Dòng tầng đáy và tầng mặt cộng hưởng đưa phù sa bờ biển Việt Nam theo hướng từ Bắc xuống Nam. Vùng bờ biển Vũng Áng, Sơn Dương nằm phía nam vĩ tuyến cực Nam của đảo Hải Nam, nên bờ biển miền Trung từ vị trí này hướng về Nam là chịu tác động của dòng chảy tầng đáy và cả tầng mặt.

Bạn nhớ bài hát "Quảng Bình - Quê ta ơi" với những cồn cát trắng? Ở Bắc sông Gianh, các cồn cát đã cao đến 17-18 m, nhưng ở Hà Tĩnh hoàn toàn không có cồn cát. Đó là hiện tượng khác biệt giữa bờ biển Hà Tĩnh và Quảng Bình. Do nguyên lý này mà các vịnh ở bờ biển Đông Việt Nam chỉ sâu khi vịnh chống được dòng hải lưu trên chảy vào vịnh, có nghĩa rằng cửa vịnh phải quay về hướng Nam. Ví dụ như vịnh Cam Ranh, vịnh Vân Phong, Vũng Rô. Vì là các vịnh ven núi, nên các vịnh chỉ sâu khi không có dòng sông lớn xuất phát từ dãy Trường Sơn. Ví dụ vịnh Dung Quất có sông Trà Bồng nên hạn chế độ sâu. Khi đến mũi Cà Mau, dòng hải lưu bị đẩy về hướng Tây, nên mũi Cà Mau có hình dàng như mũi tàu cong về phía Tây. Chính dòng hải lưu trên làm vịnh Thái Lan bị cạn dần và đang bị ngọt hóa. Chính sự ngọt hóa này mà Phú Quốc có những hải sản khác thường với ngư trường Phan Thiết.

Như vậy sự việc chất độc gây cá chết tại Hà Tĩnh sẽ không giới hạn khu vực từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế.

Đúng thời điểm này, gió Tây Nam đưa dòng tầng mặt qua đảo Hải Nam, nên hiện tượng cá chết chưa lan tràn xuống Nam Trung Bộ. Hơn nữa hiện tượng cá tầng đáy bị chết chứng tỏ nguyên nhân gây chết cá là độc tố trong nước. Các chất thải ra biển hầu hết có tỷ trọng cao hơn nước biển nên nhanh chóng lắng xuống tầng đáy. Vì vậy sự viện dẫn cá chết do rong tảo trôi nổi trên tầng nước mặt là không logic và không thuyết phục được những người quan tâm.

Như vậy, dòng tầng đáy đã chắc chắn đưa chất độc xuống bờ biển Nam Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nam. Tôi cho rằng, khu vực này chưa thấy cá chết do mật độ chất độc thấp, nhưng tiềm ẩn đem lại bệnh tật trong tương lai là khó tránh khỏi.

Tóm lại, theo tính toán dòng chảy như trên, thì chất độc không chỉ ở 5 tỉnh miền Trung mà còn có nguy cơ lan chảy từ Hà Tĩnh xuống Phú Quốc. Những tính toán này là thuộc về vấn đề khoa học cơ bản, rất rõ ràng.

Tôi cho rằng đây là một hiểm họa cực kì lớn đối với cả đất nước, nó triệt tiêu nguồn tài nguyên để nhiều triệu người có thể duy trì cuộc sống trong nhiều ngàn năm qua dọc theo mảnh đất hình chữ S.

Hệ thống ống dẫn nước xả thải kéo dài từ Formosa đến biển Vũng Áng. Ảnh: T.Hoa/infornet

Là người có nhiều nghiên cứu về biển, theo ông, những “điểm” nào có khả năng gây ra chất độc khiến cá chết hàng loạt và kéo dài như hiện nay?

Không chỉ nghi vấn riêng Formosa, mà tất cả các khu công nghiệp (KCN) trước khi nước thải ra biển đều phải có sự kiểm tra hết. Không kiểm tra được thì đóng cửa. Đó là nguyên tắc. Quyền lợi của một nhóm luôn nhỏ hơn rất nhiều quyền lợi của cả một dân tộc. Vừa rồi trên thế giới có tập đoàn thép của Ấn Độ đã phải từ bỏ thị trường nước Anh, vì chi phí môi trường ở đây quá lớn. Còn ở Việt Nam thì lại chọn chi phí môi trường thấp nhất để kiếm lời. Đó là sự kiếm lời trên cái sống tàn tạ và trên tiền thuốc men, bệnh tật của người Việt Nam. Chúng ta làm việc và chiến đấu để sống, chứ không phải để chết.

Theo ông, việc xây dựng và phát triển công nghiệp tại vị trí Vũng Áng – Sơn Dương có phù hợp hay không?

Việc hình thành KCN, tôi cho rằng tùy vào mục tiêu của mình. Mục tiêu của ta là làm giàu bằng mọi giá, hay chúng ta từng bước phát triển, xây dựng quê hương tốt đẹp cho chúng ta? Hai mục tiêu đó khác nhau, mà mục tiêu của một nhóm người bằng mọi giá để lấy tiền và sau đó ra đi định cư ở nước ngoài là khác xa với mục tiêu của đa số người dân Việt Nam này là mơ ước tìm hạnh phúc ngay trên đất nước của mình.

Một khu kinh tế với những ngành công nghiệp nặng như Vũng Áng hiện nay là một nguy cơ rất lớn cho ô nhiễm môi trường vùng biển và nguy cơ cho ngành kinh tế thủy sản biển của mình. Nhất là khi mình vẫn chấp nhận nền công nghiệp lạc hậu của Trung Quốc, đó là điều không chấp nhận được và hậu quả sẽ không lường.

Ông đã từng đánh giá Vũng Áng – Sơn Dương có vị trí quân sự đặc biệt quan trọng...

Đúng vậy! Sơn Dương là một trong bốn yếu huyệt bảo vệ sự an ninh lãnh thổ Việt Nam từ hướng biển đuợc xếp theo thứ tự: Cam Ranh, Sơn Dương, Nam Du và Côn đảo. Bốn yếu huyệt này được xác định dựa vào những yếu tố địa lý tự nhiên.

Ở vịnh Bắc Bộ, cảng Sơn Dương nằm phía nam Vũng Áng thuộc Hà Tĩnh có vị trí khá đặc biệt. Vị trí này cùng vĩ tuyến với cảng Tam Á, có hạm đội nguyên tử của Trung Quốc. Vị trí cảng Sơn Dương cũng nằm ngay phía bắc đèo Ngang nơi có đường Quốc lộ 1A với đường đèo và hầm qua núi. Độ sâu cảng Sơn Dương sau khi xây đê 3.000 m từ mũi Ròn đến hòn Sơn Dương thì vùng cảng kín sóng gió và đạt độ sâu đến trên -16 m cùng với vùng nước rộng rãi. Vì vậy, cảng Sơn Dương là yếu huyệt của vịnh Bắc Bộ, kiểm soát đường biển và đường bộ từ Nam Bộ và Trung Bộ tiếp tế cho miền Bắc Việt Nam.

Vùng nước Sơn Dương phía Nam Vũng Áng là vị trí duy nhất của cả miền Bắc có thể đón tàu sân bay được, nhưng mình giao cho Trung Quốc là hỏng. Vị trí đó nằm ngay Đèo Ngang, chỉ cần hai trung đội là đủ cắt đôi đất nước ngay, vì ở đây có hầm Đèo Ngang và đường độc đạo, xe lửa đi tới đây phải chạy ngược lên về phía Tây để băng qua, chứ còn vị trí này là đèo, không đi qua được.

Vị trí này là huyệt đạo của cả hải quân Việt Nam. Nó phải dành cho Hải quân Việt Nam chiếm lĩnh để bảo vệ đất nước. Vì với một nước nhỏ, nghèo, mọi việc từ xây dựng đến bảo vệ đất nước phải biết sử dụng những đặc điểm địa lý tự nhiên. Hải quân Việt Nam phải có các căn cứ quân sự đủ sức phòng ngự và tấn công để phòng ngự. Các căn cứ hải quân phải có độ sâu thích hợp, độ rộng mặt nước đủ năng lực tiếp nhận nhiều tàu quân sự, có núi cao để che chắn và thuận lợi trong cung ứng hậu cần. Và sự hợp tác với các đối tác nước ngoài trong xây dựng kinh tế ở các yếu huyệt trên cần gắn chặt với nhu cầu quốc phòng khi xảy ra chiến tranh vệ quốc.

Còn làm kinh tế là từng bước, chúng ta làm để sống chứ không phải làm để chết.

Năm 2003, tôi là người trực tiếp đã báo cáo tiềm năng vịnh Sơn Dương với bí thư Hà Tĩnh hồi đó - Trần Đình Đàn, tiềm năng của cảng Hà Tĩnh không phải ở Vũng Áng phía Bắc mà là phía Nam Vũng Áng, tức là vùng Sơn Dương. Việc đầu tư kinh tế tại đây là một sai lầm. Người Việt Nam mình phải hiểu địa phương mình hơn nước ngoài chứ!

Cá chết bất thường ở vùng biển miền Bắc Trung Bộ. Ảnh: Quang Tiến/zing.vn

Việc kiểm tra của các đoàn cơ quan Nhà nước vẫn đang được tiến hành tại KCN Vũng Áng nói chung và Formosa nói riêng. Trước tính chất nghiêm trọng của thảm họa cá chết hiện nay, ông đánh giá việc kiểm tra như mức độ hiện nay của Nhà nước là đủ chưa? Hành động ngay trong lúc này của Nhà nước cần là gì, thưa ông?

Tốt nhất bây giờ chúng ta cứ giải quyết vấn đề sòng phẳng với các doanh nghiệp kinh doanh, nếu anh gây ra ô nhiễm thì anh phải chịu trách nhiệm với hậu quả của chính anh. Việc chính quyền nhân nhượng doanh nghiệp trong việc kiểm soát chất thải là điều không chấp nhận và là nguyên nhân chính dẩn đến sự hỗn loạn của xã hội, nhất là với các doanh nghiệp nước ngoài.

Vấn đề cần làm hiện nay là phải cắt ngay nguồn độc này! Việc đầu tiên hiện nay là cần cấm đưa chất thải chưa xử lý ở các KCN ra biển. Hệ thống kiểm tra môi trường cần xác định ngay tính hợp pháp của những đường ống chất thải ra biển. Nếu hệ thống ống không hợp pháp thì cần xử lý ngay theo pháp luật, kể cả giải thể doanh nghiệp. Nếu hệ thống ống thải là hợp pháp thì cần thay đổi ngay những cán bộ có chức năng đang kiểm soát môi trường tại Hà Tĩnh vì họ không hoàn thành nhiệm vụ.

Khi người dân Việt Nam từ Hà Tĩnh đến Phú Quốc không dám ăn cá biển thì kinh tế và xã hội Việt Nam sẽ ra sao? Thương hiệu hải sản Việt Nam sẽ đi về đâu? Nó là một tai họa không tưởng tượng được, và tôi nghĩ rằng nó sẽ đốt tất cả những thành quả bao nhiêu năm qua của chúng ta. Khi con người ở ven biển mà không dám ăn cá, khi hàng triệu ngư dân không có công việc để kiếm sống thì đất nước này sẽ hỗn loạn.

Lê Quỳnh (thực hiện)

***

Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng chủ yếu do Trung Quốc thầu và thi công. KKT này được thành lập vào tháng 4.2006, trên cơ sở khu công nghiệp - cảng biển Vũng Áng đã được thành lập từ năm 1997. Đây là một bộ phận của khu đô thị Vũng Áng và vùng kinh tế Bắc Quảng Bình - Nam Hà Tĩnh. KKT Vũng Áng được Thủ tướng Chính phủ thành lập tại Quyết định số 72/2006/QĐ-TTg ngày 3.4.2006 có diện tích 22.781 ha với mục tiêu xây dựng, phát triển thành khu kinh tế đa ngành, đa lĩnh vực với trọng tâm là:

(1) phát triển các ngành công nghiệp luyện kim gắn với lợi thế về tài nguyên, nguồn nguyên liệu; các ngành công nghiệp gắn với khai thác cảng biển, công nghiệp thép, trung tâm nhiệt điện và lọc hóa dầu,

(2) phát triển đồng bộ khu liên hợp cảng Vũng Áng - Sơn Dương bao gồm việc đầu tư và khai thác có hiệu quả khu liên hợp cảng, phát triển dịch vụ cảng và các dịch vụ vận tải biển để tạo thành một trong những cửa ngõ ra biển quan trọng của Bắc Trung Bộ.

(3) xây dựng khu đô thị mới Vũng Áng, đồng thời ưu tiên phát triển các khu du lịch sinh thái, du lịch nghĩ dưỡng biển trở thành các điểm du lịch quan trọng trong tuyến du lịch ven biển Bắc Trung Bộ.

Nguồn: http://nguoidothi.vn/vn/news/chuyen-hom-nay/tin-tuc-thoi-su-noi-bat/3230/tham-hoa-ca-chet-mien-trung-nguon-doc-co-kha-nang-lan-xuong-tan-phu-quoc.ndt

CÁ CHẾT

VĂN NGHỆ MÔI TRƯỜNG TẠI HUẾ
Huế: Công an 'vào tác phẩm trình diễn’
Ý tưởng "Nỗi đau của những con cá” đã được các nghệ sĩ Lê Nguyên Mạnh, Maxime Lacino (người Pháp), Lý Trực Sơn, Nguyễn Văn Hè, Phạm Chí Líp, Trần Nhật, Philip Pham chuyển tải trong màn trình diễn.
Trên fanpage, Viet Art Space tự giới thiệu “là một tổ chức nghệ thuật uy tín, hỗ trợ các nghệ sĩ phát triển các công việc sáng tạo”.
“Qua các hoạt động mang tính xã hội và phi lợi nhuận, Viet Art Space là ủng hộ cho cộng đồng nghệ sĩ, tạo ra một diễn đàn hữu hiệu và bền vững nhằm phổ biến hiệu quả các sáng tạo và các đàm luận liên quan đến nghệ thuật, khuyến khích sự nỗ lực của các nghệ sĩ, thúc đẩy và trao đổi nghệ thuật Việt Nam với thế giới”.
Lúc 14:00 hôm 29/4, BBC gọi cho ông Vũ Tuấn Anh - Giám đốc truyền thông Viet Art Space nhưng ông bảo không tiện trả lời do “đang phải làm việc với công an phường Phú Nhuận, Thành phố Huế, về buổi trình diễn”.
‘Tương tác’
Tôi nghĩ việc công an tham gia tương tác với tác phẩm nghệ thuật cũng là điều tốt
Nghệ sĩ Lê Nguyên Mạnh
Sau đó, qua điện thoại, nghệ sĩ Lê Nguyên Mạnh nói với BBC: “Đây là lần đầu tiên tôi có màn trình diễn nghệ thuật đường phố, chương trình mang tính ngẫu hứng, trong chuỗi hoạt động của nghệ sĩ ba miền đến tham dự Festival Huế nên chưa kịp xin phép cơ quan chức năng”.
“Buổi trình diễn được khoảng 30 phút thì công an xuất hiện, yêu cầu dừng lại. Tôi nghĩ việc công an tham gia tương tác với tác phẩm nghệ thuật cũng là điều tốt và buổi diễn sáng nay đã được công chúng Huế đón nhận nhiệt tình”.
Viet Art Space
> Nghệ sĩ Lê Nguyên Mạnh cho hay là chưa thể công bố clip buổi trình diễn nghệ thuật do công an đang tạm giữ máy quay
Ông Mạnh cho hay: “Tất nhiên nếu xin phép được thì tốt hơn, vì nghệ sĩ cũng phải làm theo quy định pháp luật. Nhưng tôi cũng không chắc là nếu xin phép thì có được duyệt”.
Nghệ sĩ cũng cho hay là chưa thể công bố clip buổi trình diễn nghệ thuật do công an đang tạm giữ máy quay phim.
“Với tôi, điều quan trọng của một buổi trình diễn nghệ thuật đường phố là cảm xúc đem lại cho công chúng và ngẫu hứng của nghệ sĩ, chứ không nhất thiết chủ đề phải liên quan đến chính trị”, ông Mạnh nói thêm.
Ông cũng nói: “Tôi cũng như các nghệ sĩ khác trong nhóm làm nghệ thuật từ trái tim. Nếu chính quyền ban hành lệnh cấm chúng tôi biểu diễn sau vụ này thì rất chán!”.
ĐẤT NƯỚC MÌNH NGỘ QUÁ PHẢI KHÔNG ANH ?

Đất nước mình ngộ quá phải không anh
Bốn ngàn tuổi mà dân không chịu lớn
Bốn ngàn tuổi mà vẫn còn bú mớm
Trước những bất công vẫn không biết kêu đòi…
Đất nước mình lạ quá phải không anh
Những chiếc bánh chưng vô cùng kì vĩ
Những dự án và tượng đài nghìn tỉ
Sinh mạng con người chỉ như cái móng tay…

Đất nước mình buồn quá phải không anh
Biển bạc, rừng xanh, cánh đồng lúa biếc
Rừng đã hết và biển thì đang chết
Những con thuyền nằm nhớ sóng khơi xa…
Đất nước mình thương quá phải không anh
Mỗi đứa trẻ sinh ra đã gánh nợ nần ông cha để lại
Di sản cho mai sau có gì để cháu con ta trang trải
Đứng trước năm châu mà không phải cúi đầu…
Đất nước mình rồi sẽ về đâu anh
Anh không biết em làm sao biết được
Câu hỏi gửi trời xanh, gửi người sau, người trước
Ai trả lời dùm đất nước sẽ về đâu…
TRẦN THI LAM
(Hà Tĩnh)
TRƯỚC THỀM FESTIVAL HUẾ - CÁC NGHỆ SĨ ĐÃ TỎ THÁI ĐỘ
Giới VĂN NGHỆ SĨ đã nhập cuộc phản đối CÁ CHẾT
Huế đã có thái độ với formosa sáng nay bằng hình thái cuả nghệ thuật đường phố. Rất thông minh và quyết liệt.

Lê Nguyễn Hương Trà:

Tại thành phố Huế, sáng nay 29.4 nhóm nghệ sĩ Viet Art Space gồm Lê Nguyên Mạnh, Maxime Lacino (Pháp), Lý Trực Sơn, Nguyễn Văn Hè, Phạm Chí Líp, Trần Nhật, Philip Pham đã tổ chức nghệ thuật trình diễn (Performance art) tại bờ Nam cầu Tràng Tiền.
Tuy nhiên, ý tưởng "Nỗi đau của những con cá” mang tính thời sự này, trong không gian trình diễn quanh sông Hương – đã bị các bác Sở VH-TT&DL Thừa Thiên - Huế thổi còi…. mời vào Trung tâm Dịch vụ Du lịch Festival Huế làm việc. Lý do: không có giấy phép trình diễn.

Posted by sontrung at 5:37 PM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 414
HẢI BĂNG * NGƯ ĐIỂU ĐỒNG TẬN TRONG TAY TRUNG CỘNG
“Vương quốc” chim đã chết !!!

28/04/2016 12:33
Hải Băng

Trong lúc cá chết trắng bờ biển miền Trung chưa có dấu hiệu dừng lại, thì chim trời cũng dần thưa thớt và mất bóng hẳn dọc các làng chài ven biển trong mấy ngày qua.

Xác chim và lông chim vương vãi khắp đảo.
Ngay như đảo Chim, từng được xem là vương quốc của hơn 2 triệu hải âu xám (loài hải âu đặc hữu, quý hiếm) cách cảng Hòn La chừng 12 hải lí, thuộc huyện Quảng Trạch (Quảng Bình), tuyệt không còn một bóng chim, nằm trơ trọi giữa bốn bề sóng nước.

Vắng bóng chim trời

Thông tin về việc ngư dân phát hiện nhiều xác chim nằm bên xác cá dọc bờ biển Quảng Bình, nghi ăn cá nhiễm độc mà chết khiến tôi giật mình nhớ đến đảo Chim. “Thiên đường” của loài chim biển quý hiếm này nằm quá gần Vũng Áng (chừng 20 hải lí về phía Đông – Nam), nơi khởi nguồn hiện tượng cá chết bất thường trong gần 1 tháng qua.

Ngư dân các làng chài ven biển Quảng Bình chẳng ai chịu nhận chở chúng tôi ra đảo Chim dù trả giá cao gấp đôi, gấp ba so với ngày thường. Họ nói, không muốn nhìn thấy xác cá trôi bồng bềnh trên biển, nỗi đau này chỉ có những ngư dân như họ mới hiểu. Phải cậy hết các mối quan hệ, cuối cùng thì hai ngư dân trẻ, người xã Quảng Xuân, huyện Quảng Trạch “đành phải” nhận chở chúng tôi ra đảo Chim, nhưng kèm theo cảnh báo: “Chim chết theo cá cả rồi, ra đó không thấy chim thì đừng trách bọn tui đó nha”.

Trời động giông, chiếc thuyền đánh cá trong lộng bé như chiếc lá tre, trồi lên trụt xuống theo từng con sóng, đôi lúc nghĩ dại, sợ không đến được nơi cần đến. Nhiều vô kể những xác cá dạt xô theo từng con sóng bạc đầu. Chủ thuyền Dương Quang Trung, chưa vợ, buồn rầu tâm sự: “Gần tháng nay giờ em mới ra lại biển. Dân làm nghề bãi ngang như bọn em, chỉ cần 2 ngày không ra biển là thiếu gạo, nhiều nhà đói lắm rồi”.

Người dân trong vùng còn gọi đảo Chim là Hòn Gió. Còn vì sao gọi Hòn Gió, theo anh Trung kể thì có vẻ rất ma mị. Anh Trung nói, bình thường đảo Chim có hình ê líp, rộng chừng 1km, nằm theo hướng Tây – Đông, nhưng khi gió thổi theo hướng nào, nhìn từ xa, đảo Chim như xoay theo hướng đó, nên có tên Hòn Gió là vậy. Anh Trung cũng khẳng định, mặc dù trên đảo toàn đá nhưng đảo Chim ngày một lớn ra, vì đá trên đảo là đá sống, nở ra theo thời gian.

Đến với Đảo Chim.

Gần 3 giờ đồng hồ lênh đênh trên biển, đảo Chim cũng xuất hiện trước mặt, nhưng ai cũng cảm nhận được điều gì đó bất thường. Không một bóng chim bay lượn, không một tiếng chim kêu cảnh báo có người lạ xuất hiện, như trước đây cách vài hải lý đã râm ran tiếng chim rộn vang cả vùng sông nước. Đảo Chim nằm đó trơ trọi, vô hồn giữa bốn bề gầm gào sóng bạc đầu.

Xác chim, lông chim vương vãi trên đảo

Mới đây ra đảo Chim, khi cách đảo chừng vài hải lý đã nghe tiếng chim râm ran cả một vùng trời nước, những cánh chim hải âu rợp trời che mờ cả một góc đảo. Cứ mỗi bước chân đi trên đảo cũng phải hết sức cẩn trọng để tránh giẫm phải trứng chim và chim non trong tổ trải khắp bề mặt đảo.

Nhiều chú chim non nghe tiếng động, tưởng bố mẹ về há cái miệng đỏ hỏn đòi ăn. Chim mẹ đang ấp trứng, dạn người đến mức không thèm rời tổ khi thấy bóng người, chỉ cần đưa tay ra là có thể bắt được. Nhiều doanh nghiệp đã tính đến chuyện đưa tour du lịch ra đây nhưng vẫn chưa được chính quyền chấp thuận, vì sợ ảnh hưởng môi trường nguyên sơ trên đảo.

Vô số cua đá chết bất thường trong những hốc đá.

Thuyền cập bờ, mặc dù rất thất vọng nhưng chúng tôi vẫn quyết định lên đảo tìm nguyên nhân. Một cảnh tượng thật hãi hùng đầu tiên đập vào mắt là vô số cua đá chết trơ xác bên trong những hốc đá.

“Những mồ chôn tập thể” này có nơi chứa cả trăm con cua chết đỏ au xếp chồng lên nhau. Theo như anh Trung nói, thì đây là hiện tượng bất thường chưa bao giờ thấy. Nhìn xác cua có thể biết chúng chết cách đây khoảng mươi ngày. “Chẳng lẽ độc chất trong nước biển đã lan ra đến tận đây?” – anh Trung tự hỏi.

Bám theo những vách đá dựng đứng, chúng tôi tìm đường lên đỉnh đảo. Đã có rất nhiều người đến đảo, bằng chứng là hai bên lối mòn lên đảo, vương vãi rất nhiều vỏ chai nước giải khát. Anh Trung cho biết, có nhiều người dân đi thuyền ra đảo Chim dưới dạng du lịch khám phá tự phát, nhưng cũng không ít người thường xuyên ra đây để bắt chim và nhặt trứng chim về ăn hoặc bán lấy tiền. Có người xem đây như một nghề và cứ vài ngày họ lại ra đảo một lần.

Chim chết bên xác cá

“Trứng chim hải âu xám luộc ăn không ngon vì lòng đỏ không bao giờ chín, nhưng họ dùng để ngâm rượu, nghe nói là “chồng uống vợ khen”. Vì vậy trứng chim hải âu xám được xem là hàng hiếm nên giá bán rất cao. Riêng ngư dân bọn em thì không bao giờ làm vậy, vì chim hải âu như là bạn của những người đi biển. Dù lênh đênh trên biển, nhưng chỉ cần nhìn thấy cánh chim hải âu là có cảm giác như ở nhà mình vậy” -Anh Trung tâm sự.

Trên đỉnh đảo, vẫn thảm thực vật từ những cây dại đan xen nhau xanh mướt, nhưng tuyệt không tìm thấy một tổ chim còn trứng, hay chim non nào trong đó. Nhiều chiếc tổ trống không, xơ xác. Tiếp tục luồn rừng đến đồi chim phía Tây của đảo, chúng tôi bắt gặp không ít xác chim và lông chim vương vãi khắp nơi. Trên nền đất, hay trong các lùm cây, một số xác chim đang phân hủy, số còn lại đã rục xương chỉ còn lại những đám lông. Một cảm giác hoang vắng đến lạnh người.

Lông chim vương vãi khắp đảo

Theo anh Trung thì chim hải âu xám có đặc tính bắt mồi trên mặt biển. Chúng thường bay lượn để quan sát, khi thấy cá nổi trên mặt biển là chúng lao xuống thật nhanh và dùng chiếc mỏ dài kẹp lấy con mồi. Chúng ăn tất cả các loài cá nhỏ, đủ vừa để nuốt hoặc mang về tổ.

“Đợt cá chết vừa rồi, cá to cũng chết mà cá nhỏ cũng chết trôi nổi đầy mặt biển, kiểu gì chim hải âu cũng ăn phải cá chết nhiễm độc. Ngày cá mới chết được một hai ngày, chưa hiểu chuyện gì nên bọn em vẫn ra biển, thi thoảng có thấy xác chim hải âu trôi nổi trên mặt nước, nhưng vẫn không nghĩ là chim chết do ăn phải cá nhiễm độc” – anh Trung nói.

Chúng tôi cố ngồi đợi đến cuối chiều, với hy vọng nhìn thấy một cánh chim hải âu nào đó còn sót lại về trú đêm. Nhưng tuyệt nhiên không, thi thoảng chỉ thấy thưa thớt vài cánh chim én chao liệng bắt muỗi hoàng hôn.

Một câu hỏi cứ mãi đeo đẳng chúng tôi sau khi rời đảo. Chẳng lẽ người ta bắt chim, lấy trứng mà làm cho một vương quốc hải âu xám đến độ tuyệt diệt, hay do chính những con cá nhiễm độc thời gian qua gây nên? Ai đã làm cho đảo Chim hoang lạnh như hôm nay?

Những câu hỏi đó đối với những người làm báo chúng tôi thật khó để cắt nghĩa, nhưng sự thật thì đảo Chim đã “chết”!.
Posted by sontrung at 11:05 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 414
THƠ NHẠC VỀ BÁC CÁO VÀ CỘNG ĐẢNG

ĐÊM QUA EM MƠ
đêm qua em mơ em gặp bác Hồ, cẳng bác
dài bác đạp xích lô, em thấy bác em kêu xe khác,
bác chửi thề: cải tạo nghe con'

Bài nối vòng tay lớn của Trịnh công Sơn bị đổi lời thành:
'từ bắc dzô đây
tay cầm cái cây, tay kia cầm sợi dây, đi bắt
cái con cầy, thịt nó ophay ra, ta đem ta sào...
Bài Tình đất đỏ của Trần Long Ẩn trở thành
'cây cuốc cong về Bình Long cây cuốc gẫy, cây cuốc
thẳng mình làm rẫy thấy bà, từ giặc bắc dzô
đây đày mình đi kinh tế mới, lao động suốt
ngày mà không có gạo ăn..Tổ quốc ơi, ăn khoai
mì ngán lắm, tổ quốc ơi, ta ăn độn dài dài,
từ giặc bắc dzô đây, ta thay gạo bằngkhoai'

ngay bài hát hùng ca của cs bv 'bác kính yêu
đang cùng chúng cháu hành quân' cũng bị sử
thành 'bác kinh yêu đang cùng chúng cháu hành dâm'

Đêm qua em mơ gặp bác Hồ
Râu bác dài tóc bác bạc phơ
Em âu yếm hôn lên má bác
Bác mỉm cười bác khen em ngoan.

Người ta mong như thế nên dạy đám nhi đồng trong Vườn trẻ như thế nhưng thực tế... thì không như thế!
Đêm qua em mơ gặp túi tiền
Trong túi tiền có bốn ngàn hai
Em vui sướng đem khoe với bác
Bác mỉm cười bác nói... chia đôi.
;
Cũng bài "Tình đất đỏ miền Đông" của nhạc sĩ Trần Long Ẩn.
Cây luá non chờ từng cơn mưa nhỏ
Cây lúa trổ chờ nước đổ trên nguồn
Cả quê hương rạo rực thêm đất mới
Đang chờ sức người
Vun xới những mầm xanh
Tổ quốc ơi! Ta yêu người mãi mãi...
Từ trận thắng hôm nay ta xây dựng bằng mười
Từ trận thắng hôm nay ta xây lại đẹp hơn.
Có đúng như thế không?
Nếu đem so sánh với lời cải biên của chính những dòng nhạc mà nhạc sĩ Trần Long Ẩn đã viết, ta thấy đúng hơn nhiều.
Đi đá banh mặc quần xanh áo đỏ
Đi đánh võ mặc quần đỏ áo vàng
Đến cơ quan mặc quần đen áo trắng
Đi dạo với đào
Mặc áo pun quần jean
Còn đám ma hay là đám cưới
Thì mặc líp-ba-ga. Đến khi trở về nhà
Vội vàng cởi ngay ra đem đi trả người ta.

Cũng trong bài nhạc này,

Ai đã qua rừng miền Đông đất đỏ
Nghe máu đổ nhuộm hồng đã bao lần,
Tổ quốc ơi! Ta yêu người mãi mãi...

Lời nhạc thiết tha về quê hương nhưng không đi vào lòng người được vì quê hương không phản bội con người mà chính người hô hào quê hương, tinh thần dân tộc lại bội phản làm cho cuộc sống điêu linh ngay trên quê hương-sau hoà bình. Thì nhạc chế bắt buộc phải làm nhiệm vụ của nó như giặc đến nhà đàn bà cũng đánh.

Ai đã ăn mì và khoai giá rẻ
Ba bốn bữa là ghẻ nổi tưng bừng
Ghẻ ngang lưng rồi lan tới nách
Ra đường xắp hàng - mua thuốc đem về thoa..
Tổ quốc ơi! Ăn khoai mì chán quá!
Từ giải phóng vô đây - ta ăn độn dài dài
Từ giải phóng vô đây - ta ăn độn toàn khoai...
Quê em miền trung du
Đồng xanh lúa xanh đồng
Giặc tràn lên đốt phá...
Nhưng người dân có tin không? Sao cải biên thành.
Sao tôi trồng khoai lang
Đào lên thấy khoai mì...
Thật là điều vô lý!
(Quê em miền trung du - Hoàng Việt)

Ca khúc của Trịnh Công Sơn - Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui.
Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui
Chọn những bông hoa và những nụ cười
Tôi nhặt gió trời mời em giữ lấy
Để mắt em cười tựa lá bay
Và như thế tôi sống vui từng ngày
Và như thế tôi đến trong cuộc đời
Đã yêu cuộc đời này bằng trái tim của tôi.

Nhưng sau lưng nhạc sĩ Trịnh Côn Sơn thì giới trí thức nghĩ gì?

Mỗi ngày tôi nhậu một lần thôi
Từ sáng tinh mơ cho tới chiều mờ
Tôi nhậu với ai? Làm sao nhớ
Nhậu đến bao giờ mệt mới thôi
Và như thế tôi cứ say từng ngày,
Và như thế tôi cứ say dài dài
Đến khi lìa đời người còn thấy tôi say.....
Mỗi ngày tôi chọn một người yêu
Mười mấy năm qua - ít cũng thành nhiều
Tôi chọn tóc dài, chọn luôn tóc ngắn
Chọn đến bao giờ liệt mới thôi
Và như thế tôi cứ yêu từng ngày
Và như thế tôi cứ yêu dài dài
Đến khi lìa đời người còn thấy tôi yêu.

Đêm Nay Bác Không Ngủ
Anh đội viên thức dậy
thấy pa-lô mất rồi
mà sao Pác vẫn ngồi
anh nghi ngờ Pác lấy
-Pác ơi, Pác có "thấy"
pa-lô của cháu không ???
-Chú làm mất của công
phải trình lên Đảng ủy
nhưng nể tình đồng chí
Tôi bày cho cách này
nội ngay trong đêm nay
....chôm palô thằng khác
Anh đội viên thức dậy
Thấy quần Jean mất rồi
Mà sao bác vẫn ngồi
Chòm râu im phăng phắc
Bác ngồi không lúc lắc
Dưới đít có vật gì
Độn lên đến mấy li
Phủ bởi cái áo khoác.
Anh đội viên nhìn bác
Càng nhìn lại càng nghi
Bỗng bác cười khì khì
- Làm gì mà nhìn bác ?
Anh liếc mắt nơi khác
Nhưng nghe mát dưới mông
Và tê tái trong lòng
Bèn quay lại nhìn bác.
Anh vội vàng nằng nặc
- Cháu nghèo lắm bác ơi !
Quần của cháu mất rồi
Bác ơi thương lấy cháu !
Cái quần, tiền xương máu
Cháu dành dụm cả năm
Tiền Mỹ, gần một trăm
Mất quần … như mất máu !
Bác Hồ liền nổ cáu :
- Quần mày mất thì thôi,
Việc của tau, tau ngồi
Quần mày ? Tau đâu biết !
Mầy là thằng chết tiệt
Chỉ có mỗi cái quần
Mà giữ cũng chẳng xong
Thiệt đúng … đồ gà chết !
Anh đội viên điên tiết
Đá một cú song phi
Bác phẩy tay cười khì :
- Thằng ni cao thủ thật.
Bác bèn đưa tay phất
Một cục gì bay ra
Có mùi thúi thấy bà
Như mùi thây ma chết !
Anh đội viên cười ngất :
- Khen cháu, khen cả ngày …
Bác vội vàng ra tay
Một đòn lưu vân cước.
Đòn bác ra thật mướt
Từ những ngón chân chai
Kình lực tỏa hơi khai
Nín hơi … mới sống được !
Anh đội viên trợn ngược
Lăn ra đất mấy vòng
Bác bảo : - Thế là xong !
Quần mày, tau đem bán.
Để có tiền ăn sáng
Cho bọn Duẫn, Chinh, Đồng
Ăn rồi đi long nhong
Thăm các em trong láng.
Anh đội viên hết choáng
Chụp cổ bác la làng :
- Tôi bắt được quả tang
Cái thằng ăn cắp vặt !
- Ăn cắp cái con c .. !
- Tau cướp có lai-xần
- Tau giết người triệu lần …
Bác lỡ lời … nín bặt.
Bác hố … liền đỏ mặt :
- Tại mày … quá ngây thơ
Hồi xưa … đến bây giờ
Có ai mà không biết !!!
Tau chuyên nghề chọc tiết
Bọn ác bá cường hào
Vợ chúng thì tau xào
Xào xong thì tau giết !
Anh đội viên điên tiết
Dở hết ngón gia truyền
Tung ra mấy chưởng liền
Bác liền văng khỏi ghế.
Nghề bác cũng đáng nể
Chỉ lăn có mấy vòng
Trầy sơ sài cái mông
Chim bầm, không đáng kể.
- Ah … Thằng này giỏi thế !
Dám đá trúng chim ông
Bác gọi Duẫn, Chinh, Đồng
Hãy mau mau cứu bác.
Duẫn, Chinh, Đồng hốt hoảng
Tay bụm dái chạy vô
Mặt tái như gà cồ
Đá thua vì chết nhát.
Anh đội viên liền quát :
- Thằng nào ngon vô đây !
Cho chúng mày biết tay
Đồ cái bọn ngu dốt !
Anh đội viên quơ, chộp
Duẫn, Chinh, Đồng quăng ra
Chúng vừa chạy, vừa la
Như khỉ già bị đốt.
Thấy vậy bác hoảng hốt
Chạy thẳng vô Ba Đình
Mang theo cái quần gin :
- Chuyến này tau không trả !
Anh đội viên giận quá
Tung theo một trái na
Thân xác bác ra ma
Ba Đình thành gạch vụn !

Version 2 :kg25: :kg26: :kg27: :kg28: :kg29:
Đêm nay bác không ngủ
ngày mai bác ngủ bù
anh đội viên gật gù
đúng là bác vĩ đại...
anh đội viên thức dậy
thấy trời khuya lắm rồi
mà sao bác vẫn ngồi
tay phím, tay cua chuột
anh đội viên sốt ruột
lén xem bác làm gì
rón rén lại gần thì
thấy bác đang đánh chế
anh đội viên thấy thế
gạ bác đánh sô lô
bác chợt cười hô hô...!
chú đánh sao lại bác!
anh đội viên khoác lác
bác chấp cháu chọn Shang
còn bác Palmyrian
cháu sẽ cho bác ...chết
bác cười :"Bác chấp hết
chú mau lập mạng đi
bác cháu ta cùng thi
xem chú hay bác giỏi"
anh đội viên hồ hởi
"rồi bác sẽ biết tay
nội trong đêm hôm nay
bác sẽ thua tan nát"
vào trận mới 9 fút
anh đã bấm lên đời
môi anh nở nụ cười
trận này lên đời sớm
nào ngờ gặp phải cớm
bác đâu phải con gà
10 rưỡi có lạc đà
chạy tung tăng tìm địch
anh đội viên rục rịch
đang chặt gỗ đào vàng
chợt thấy tiếng kiếm vang
bác đưa lạc đà tới
anh đội viên không vội
vác dân đập lạc đà
anh biết đâu rằng là
bác đã nâng cấp giáp
anh đội viên hoảng hốt
chạy dân, khắp bản đồ
nhưng anh lại hồ đồ
bánh xe chưa nâng cấp
lạc đà chém tới tấp
dân chẳng biết chạy đâu
anh đội viên thua đau
F10….đòi chơi lại
bác cười rất khoan khoái
"chú đã sợ chưa nào?"
anh đội thì thào :
"bác cháu mình đánh lại "
anh đội viên lập mạng
lần này chuyển Assyrian
bác chẳng hề so bì
chọn Palmy lần nữa
vào trận fút thứ 8
anh đội viên bo thành :
"lạc đà bác chém thành
có mà đến mùa quýt"
anh yên tâm làm thịt
nhẩn nha bấm lên đời
ngoài trời hãy còn trời
bác thật là cao thủ
thì ra bác tự nhủ
kiểu gì nó bo thành
thôi thế ta lên nhanh
chuyển sang ta đánh pháo
thế là thành tan nát
lạc đà bác xông vào
dân biết chạy làm sao
anh ngậm ngùi đành QUIT
2 trận thua tan nát
lòng phục bác biết bao
quân sự, bác tài cao
mình thua thì cũng đúng
anh đội viên lúng túng
bác chơi giỏi quá đi
cháu chẳng dám so bì
thua tâm phục khẩu phục
Xem Thêm Tại : http://www.4rkinggame.com/t142265-topic#ixzz480vrdDtA
Nguồn : http://www.4rkinggame.com

Có phải nhạc chế (cải biên) đã phản ảnh thực trạng đời sống xã hội trung thực hơn những lời sáo rỗng được cho phép

Posted by sontrung at 10:54 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 414
QUẢNG BÌNH VÙNG LÊN

QUẢNG BÌNH (NV) - Trong lúc này, không còn riêng gì Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế có hiện tượng xác cá trôi nổi. Có một tình trạng chung ở miền Trung là nhân dân bắt đầu bất mãn, phản ứng dữ dội, các cuộc biểu tình phản đối nhà nước dung túng Trung Quốc đã diễn ra ở Kỳ Anh - Hà Tĩnh, Quảng Trạch-Quảng Bình, trên các trang mạng xã hội đang kêu gọi biểu tình ở Đồng Hới-Quảng Bình, Đông Hà, Quảng Trị, Kỳ Anh-Hà Tĩnh và nhiều nơi khác...

Những người phụ nữ đang đào hố để chôn cá chết. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)
Không khí đầy bất an
Điều mà chúng tôi chứng kiến và cảm nhận rõ nhất là không khí bất an bao trùm từ Huế ra đến Hà Tĩnh. Trên đường đi, thỉnh thoảng xe công an xuất hiện, hụ còi, xe nhà binh chở bộ đội di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác...
Ra đến Quảng Trạch, Quảng Bình vào đúng chiều 29 tháng 4, chừng 4 giờ chiều, chúng tôi thấy rất nhiều xe công an hụ còi, và đến ngã tư Ba Đồn (đây cũng là một trong những nơi có cá chết dọc bờ biển nhiều nhất và người dân nơi đây đã bắt giữ một số ngư dân ở Kỳ Anh đưa thuyền con vào vớt cá chết mang về Hà Tĩnh để bán) thì xe chúng tôi bị công an chặn, yêu cầu rẽ hướng khác và không giải thích lý do.
Mọi xe lưu thông trên quốc lộ 1A đều bị chặn, yêu cầu chuyển hướng đi, công an giao thông và cảnh sát cơ động đứng dàn đầy mặt đường, xe cảnh sát giao thông chắn ngang đường và barie rào kín ngã tư này. Chúng tôi bị hỏi một cách gay gắt “đi đâu?” bởi một cảnh sát giao thông trẻ. Anh tài xế taxi trả lời “dạ tụi em đi ra biển thăm đứa bạn” và quẹo xe xuống hướng biển Quảng Phú-Ba Đồn.
Trên đường xuống biển, các đường dân sinh song song với quốc lộ đều có công an giao thông chốt ở mỗi ngã tư. Người đi cùng chúng tôi dự đoán chắc có duyệt binh hoặc biểu tình. Nhưng khả năng biểu tình cao hơn vì không ai duyệt binh mà chặn quốc lộ rồi bẻ hướng đi cả.
Những người đàn bà biển
Chúng tôi tiếp tục rẽ xuống bờ biển Ba Đồn, cũng giống như một số bờ biển du lịch khác ở Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Ba Đồn-Quảng Bình cũng vậy. Chỉ có gió, sóng cuồn cuộn, xác cá chết hôi thối và những người dân từng tốp kéo nhau đi tìm xác cá để chôn. Gió biển bốc mùi hôi thối nồng nặc, cách 5km nữa mới vào đến biển thì đã nghe mùi nồng và thối, buộc phải kéo gương xe kín mít mà chạy.
Gặp một nhóm cựu thanh niên xung phong thời chiến tranh, hiện nay là các mẹ, các chị trong hội phụ nữ xã đang tay cuốc tay xẻng, kéo thùng xốp đi dọc bờ biển để tìm xác cá chết. Chúng tôi đưa máy lên chụp hình. Và hiếm khi chúng tôi đưa máy chụp hình một cách hớ hênh như vậy nếu không xin phép trước hoặc chụp lén. Lần này hầu như các o, các mệ để chúng tôi chụp thoải mái, sau đó chủ động đến bắt chuyện với chúng tôi.
Một o tự giới thiệu tên Hằng, bắt chuyện: “Anh là nhà báo à? Anh cố gắng đưa hình ảnh cá chết lên báo và nói thêm là chịu hết nổi rồi nhé. Bà con chịu hết nổi rồi, kiểu này thì chỉ có mà chết!”
Cá chết trôi dạt vào biển Quảng Bình. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)
Khi nghe tôi hỏi là mức độ trầm trọng đến nỗi nào thì một mệ tên Cúc nói luôn một lèo: “Chết đói, chết vì không có tiền để xài, chết vì nhiều thứ, tương lai nữa. Vì cho đến lúc này, riêng nhóm các mệ đã chôn hàng chục tấn cá, mà toàn là cá nước sâu, có con nặng đến cả tạ, hầu hết các loài cá quí ở đây đều chết. Biển không còn cá sống đâu. Con nào không may bơi vào đây là chết!”
“Người ta nói là do thủy triều đỏ. Nhưng mệ thấy hoàn toàn sai. Vì thủy triều đỏ chỉ ở lớp mặt, từ mặt nước xuống đáy chừng ba mét trở lại, hiếm có thủy triều đỏ nào lại ở sâu dưới nước hàng chục, thậm chí vài chục mét. Bởi thủy triều đỏ là do tảo đỏ gây ra, loại này nhẹ, chỉ nằm trên mặt nước, xuống thấp lắm thì ba mét là cùng!”
“Đằng này những con cá chết đều là các ở độ sâu hàng chục mét, thậm chí vài chục mét dưới đáy biển. Không thể tin là thủy triều đỏ được. Nhiều con còn ngắc ngoải thở bị tấp lên bờ thì thịt của nó đỏ ứng lên, da tái xám, mắt lờ đờ. Rõ ràng là độc tố trong nước quá cao!”
Đói kém tràn lan
Dừng một lúc, mệ Cúc cho biết thêm: “Đời sống ở đây bế tắc thực sự. Vì hầu hết bà con nơi đây làm nông, làm biển, nuôi tôm và kinh doanh quán ngoài bờ biển. Làm nông thì lúa thua tê tái vì nắng hạn và sương muối, còn làm biển thì ngưng trệ hai mươi ngày rồi, quán xá thì không có khách, vắng ngắt người.”
Cùng lúc mệ Cúc nói chuyện thì ông Chuyên và ông Trung, chủ hai quán hải sản lớn nhất trên bờ biển này ghé đến bắt chuyện: “Quán của anh em tụi tôi gần một tháng nay nằm bẹp dí. Nguyên gần mười ký mực, hai chục ký cá thu, cá ngừ, rồi ốc biển các loại, tôm, cua, ba ba... chẳng ai đụng tới. Chỉ riêng chuyện đông lạnh giữ nó lại không thôi cũng đủ chết!”
“Toàn là hàng đánh bắt xa bờ nhưng không ai thèm đụng tới. Tụi tôi mới mang đi chôn sáng nay. Mỗi quán chôn gần hai chục triệu đồng. Trong một ngày mà hai chục quán đi chôn hải sản, mất hết gần nửa tỷ bạc. Đau lắm!”
Thuyền ghe nằm bờ vì không ra biển được. (Hình: Liêu Thái/Người Việt)
“Nói chung là ở đây có khả năng bị đói rất cao. Chiều nay nghe đâu gạo cứu tế đang được đưa về. Nhưng làm sao chúng tôi đang yên đang lành, làm ăn bình thường thì lại phải nhận cứu tế? Lẽ ra phải điều tra rõ nguyên nhân cá chết và làm thật sớm để mà xử lý chứ? Giờ thứ chúng tôi cần cứu tế nhiều nhất là nước mắm và muối. Vì gạo còn có thể mua được!”
“Vì biển như vậy thì mai mốt ăn muối, ăn nước mắm ai dám bảo đảm không chết. Đó là chưa kể đến một số cá không được mang đi chôn mà lại mang vào miền Nam để làm nước mắm. Chuyện này chúng tôi nói có cơ sở. Vì ở Kỳ Anh, Hà Tĩnh không có nhà máy chế biến hải sản mà ngư dân ngoài đó lại chạy vào đây vớt cá bỏ đầy ghe chở về tiêu thụ. Tôi chính là người phát hiện họ đầu tiên và kêu gọi bà con, báo động chính quyền can thiệp mà!”
“Khi chúng tôi hỏi họ vớt về làm gì thì họ nói thật là vớt về để đưa lên xe đông lạnh, đưa vào Nam làm nước mắm. Hèn chi mấy bữa trước xe đông lạnh đi đường vào ban đêm, nghe xả ra toàn mùi hôi thối... Kiểu này thì còn chết dài dài...”
“Mấy anh chị thử lên chợ xem đi, bây giờ không khí cứ như sắp có chiến tranh vậy, đói kém tràn lan!”
Nghe theo chỉ dẫn của ông Chuyên, chúng tôi ngược vào chợ Bố Trạch nhưng không thấy gì cả. Mới 5 giờ chiều mà chợ không có bóng người, chợ Ba Đồn cũng vậy, mặc dù các chợ này hoạt động cả ngày. Lòng vòng một lúc, chúng tôi tiếp tục đi ra Hà Tĩnh bằng những con đường mà không tài nào nhớ nổi bởi anh tài xế taxi từng là tài xế xe tải nhỏ chở hàng bỏ mối nên anh hết lạng vào xóm này lại lách sang xóm nọ để đến Kỳ Anh, Hà Tĩnh. Đường A1, AH7 vẫn còn bị phong tỏa, chưa đi được.
Đến nơi, chúng tôi lại lòng vòng tìm phòng trọ, các phòng trọ đều báo là hết phòng. Cuối cùng, quyết định quay vào Quảng Bình rồi mai hẳn tính.
Lúc này đã hơn 10h đêm, không thấy công an chặn ở đầu phía Bắc, chúng tôi đường cứ theo quốc lộ 1A chạy thẳng. Hóa ra lúc chiều công an chặn đường vì bà con ngư dân đánh bắt xa bờ đang biểu tình, mang cá ra đổ đầy đường lộ, đoạn qua xã Cảnh Dương, Quảng Trạch, Quảng Bình để yêu cầu nhà nước trả lời thỏa đáng và giải quyết thảm họa biển bị nhiễm độc này.
Quảng Bình: Biểu tình dữ dội chống Formosa

Bạn đọc Danlambao - Phẫn nộ trước sự bất tài của đảng CSVN trong thảm hoạ cá chết, trưa ngày 29/4/2016, hàng trăm người dân Quảng Bình đã xuống đường biểu tình dữ phản đối Formosa gây ô nhiễm môi trường.
Theo ghi nhận, đây là cuộc biểu tình ngày thứ 2 liên tiếp của bà con ngư dân thuộc xã Cảnh Dương, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Video và hình ảnh ghi lại cho thấy, người dân căng lều bạt giữa đường khiến cho quốc lộ 1A – tuyến đường huyết mạch nối hai miền Nam Bắc bị tê liệt hoàn toàn.
Hơn một tấn cá chết đã bị đổ tràn ra mặt đường như một bằng chứng tố cáo tội ác của nhà cầm quyền CSVN vì đã bao che cho Formosa tàn phá môi trường.

Nhiều biểu ngữ được giăng cao thể hiện thái độ dứt khoát của người dân:
“Chúng tôi chọn tôm cá, không chọn nhà máy”
“Đuổi Formosa ra khỏi đất Việt Nam”
“Hãy trả lại biển sạch cho chúng tôi”…

Sau nhiều tiếng biểu tình nhưng không được giới chức địa phương giải quyết, người dân quyết định phong toả quốc lộ 1A vô thời hạn. Đáp lại, chế độ CS đã huy động một lực lượng CA đông đảo nhằm ngăn chặn người dân.
Dự báo, tình hình sẽ tiếp tục trở nên căng thẳng trong những ngày tới.
Từ khi xảy ra thảm hoạ cá chết đến nay, đời sống của ngư dân các tỉnh miền Trung ngày càng trở nên cơ cực. Quảng Trị là một trong những tỉnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất do nằm sát Hà Tĩnh – nơi tập đoàn Formosa trú đóng.

Trong một diễn biến khác, an ninh quanh khu vực nhà máy Formosa thuộc huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã được tăng cường nghiêm ngặt do lo ngại nguy cơ bạo loạn.
Ngày 28/4/2016, xuất hiện cả một trung đoàn cảnh sát cơ động đứng giàn trận thị uy trước cổng nhà máy. Sang đến trưa ngày 29/4/2016, có thêm xe vòi rồng cùng các phương tiện chống bạo động di chuyển theo hướng về Formosa.
Những động thái trên cho thấy, thay vì tập trung tìm giải pháp hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi thảm hoạ cá chết, nhà cầm quyền CSVN lại tiếp tục tiêu tốn tiền thuế dân để bảo vệ cho những kẻ đầu độc chính nhân dân mình.

https://youtu.be/7ipbHftSQGk

https://youtu.be/dYhyo4OQSBM

Posted by sontrung at 4:46 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 414
VIỆT NAM BIỂU TÌNH

Việt Nam xuống đường vì vụ cá chết
1 giờ trước
Chia sẻ
Hàng ngàn người đổ về các trung tâm tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội trong cuộc xuống đường vì hiện tượng cá chết hàng loạt xảy ra tại miền Trung Việt Nam.
Quảng cáo
Tại Hà Nội, nhiều con phố ở trung tâm kín người biểu tình với băng rôn "Tôi yêu môi trường biển và tôm cá", "Toàn dân Việt Nam cứu biển"...

Image copyright Other
Ước tính có khoảng 1.000 người tham gia cuộc tuần hành tại Hà Nội. Có một số xe chặn ngang đường ngăn đoàn người và nhiều an ninh mặc thường phục.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, đoàn người đi qua các con đường Lê Duẩn, Chợ Bến Thành, mang theo các khẩu hiệu "phải trả lại môi trường cho nhân dân", "Biển chết, tôm cá nghêu chết... Dân Việt Nam rồi sẽ chết nếu không đứng lên đòi quyền sống", "Trả lại Việt Nam Biển trong xanh, ngừng xả thải ra biển".

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other
'Trấn áp'
Một số clip quay lại cho thấy tại đây đã xảy ra việc trấn áp người biểu tình, khi các nhóm mặc áo xanh vây ráp và xô xát với người tuần hành.
Những hình ảnh bạn đọc gửi cho BBC dường như cho thấy đã xảy ra tình trạng trấn áp người xuống đường tại đây.

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other
Các lực lượng mặc trang phục màu xanh xiết chặt dần vòng vây, và xảy ra xô xát với người cầm khẩu hiệu.
Một số bạn trẻ phản kháng bằng cách ngồi xuống và giơ cao khẩu hiệu bảo vệ môi trường.
Có người dân đã tặng hoa cho lực lượng cảnh sát giao thông trên đường đoàn người đi qua.
Ở một số thành phố khác như Nha Trang, Vũng Tàu, cũng có những nhóm người dân mang theo biểu ngữ ra bờ biển, thể hiện quan điểm về vụ cá chết hàng loạt tại Việt Nam.

Trong khi đó, tại Đà Nẵng, một số nhà hoạt động và người dân xuống đường đã ngay lập tức bị trấn áp.
Một số người nói họ "bị đánh" bởi lực lượng an ninh tại thành phố miền Trung này.
Sau thảm họa môi trường cá chết tại miền Trung, nhiều lãnh đạo Đà Nẵng đã công bố công văn nói biển Đà Nẵng không bị ảnh hưởng, dù một số báo tại Việt Nam vẫn công bố hiện tượng một số cá chết dạt lên bờ tại đây.
Ngày 30/4, bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh đã cùng các lãnh đạo đi tắm biển cùng người dân và ăn cá để giải tỏa lo âu cho người dân.

Image copyright Other

Image copyright Other

Image copyright Other
Thảm họa môi trường này xảy ra hơn ba tuần tại tỉnh Hà Tĩnh, sau đó lan rộng vào Quảng Bình, Quảng Trị, Huế.
Trong hôm 29/4, người dân Cảnh Dương, một làng khác cũng thuộc huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, đã chăng lều bạt phản đối trên Quốc lộ 1A.
Nhiều người dân vứt cá ra giữa đường, căng lều bạt phản đối vì tàu đi đánh bắt về nhưng cá không ai mua vì lo sợ cá bị nhiễm độc.
Cho tới hiện tại, truyền thông tại Việt Nam không đưa tin về các cuộc biểu tình này, hãng tin Reuters cho biết.

http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/05/160501_vietnam_protest_formosa

01/05/2016
Người dân biểu tình phản đối Formosa tàn phá môi trường, không phải là “một bọn ăn cắp bị bắt quả tang”!
Posted by adminbasam
FB Mạnh Kim
1-5-2016
Khí thế rất hừng hực. Từ 9am, các anh chị tham gia bắt đầu xếp hàng trước đường Lê Duẩn. Một trong những người đầu tiên tôi thấy là cô Chiêu Anh. Cô đã bật khóc.
Chỉ vài phút sau, đoàn người đông dần và tuần hành xuống Đồng Khởi. Công an và an ninh chìm dày đặc. Đến công trường Quách Thị Trang, mọi người dồn lại và hô to các khẩu hiệu bảo vệ môi trường. Nắng nóng càng khiến cuộc biểu tình tăng nhiệt.
Cho đến lúc này, đoàn biểu tình đã bị an ninh và cảnh sát vây kín. Thấy một cô gái xinh cầm cành hoa, tôi nói cô ấy đến hàng an ninh tặng hoa nhằm bày tỏ sự ôn hòa. Không ngờ, khi vừa bước đến gần, cô bị hai ba gã vận thường phục vật té và khiêng cô, định tống vào xe. Chúng tôi tràn đến, ào vào và giải cứu được cô gái.
Cuộc biểu tình dần dần bị chặn tất cả mọi ngả đường. Chiến thuật của an ninh là cô lập đoàn biểu tình để từ đó làm mệt mỏi và manh mún khiến từng nhóm nhỏ tách ra. Tại đoạn Hàm Nghi, tôi tình cờ phát hiện một an ninh mặc thường phục. Khi một người dân hỏi chuyện gì đang xảy ra, hắn trả lời rằng hôm nay là Quốc tế Lao động nên dân tuần hành. Khi được hỏi tiếp tại sao công an vây kín một nhóm đi đầu, hắn nói rằng đó là một bọn ăn cắp bị bắt quả tang!
Cứ thế, cuộc biểu tình bị chặn các hướng đi. Cho đến 10g thì nhiều người đã tách ra đi về. Tại các nút chặn, tôi tìm gặp những nhân vật mà tôi đoán là chỉ huy, nói với họ rằng bất kỳ hành động trấn áp nào cũng gây hậu quả cực xấu và phản tác dụng. Với những nhân vật nói giọng Nam, tôi được nghe câu trả lời nhẹ nhàng, nhưng với những người giọng Bắc, tôi thấy một sự phách lối và hung hăng.
Đến 11g thì xảy ra xô xát đổ máu. Một buổi sáng rất không yên ả. Tôi thấy nhiều bạn rất trẻ đã khóc. Tôi thấy một Sài Gòn nắng cháy da trong nỗi khao khát bùng nổ một xã hội nơi mà mọi người đều có quyền thể hiện tiếng nói tự do của mình.
https://www.youtube.com/watch?v=JbJTM17LMOk
Một số hình ảnh từ FB Mạnh Kim:
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
H1
http://hoiaihuunguoivietmientrungtncsac.blogspot.ca/2016/05/nguoi-dan-bieu-tinh-phan-oi-formosa-tan.html

Posted by sontrung at 4:36 AM No comments:
Labels: BÊN KIA BỜ ĐẠI DƯƠNG 414

VƯƠNG TRÍ NHÀN - PHẠM ĐỨC LIÊN - CÁ CHẾT

Thursday, May 5, 2016

VƯƠNG TRÍ NHÀN * GHI CHÉP

Ghi chép hàng ngày (10)

VƯƠNG TRÍ NHÀN

16-8
PHÓ NGHIỆP DƯ
Những ngày Hà Nội chỉnh trang đường xá. Đám thợ làm đường thường đổ nguyên vật liệu tung toé. Kỹ thuật thì cổ lỗ, đập dập bóp bẹp cho xong. Rất nhiều đoạn có lẽ do xi măng hay nhựa trộn không kỹ, vừa xong đường trông đã vênh váo, chưa mưa đã đọng nước …

Không cần hỏi cũng biết đây là đám thợ từ nông thôn lên, loại đa - di - năng nghĩa là không có nghề nghiệp rõ ràng, mới được gọi đi làm thay cho đám công nhân chính cống. Loại “phu lục lộ “ biên chế của nhà nước bây giờ chỉ giữ chỗ lấy tiền hưu, chứ thực ra nhiều người bỏ việc chạy mánh cả.
Ta hay nói chất nghiệp dư của mọi người làm nghề thời nay. Với đám thợ làm đường đón nghìn năm Thăng Long này, tôi nghĩ phải gọi là phó nghiệp dư mới đúng!

23-8
GỢI Ý TỪ MỘT NHÀ KINH TẾ
Ông Đặng Phong, một nhà lịch sử kinh tế qua đời. Tôi biết ông nhân một lần đọc cuốn Lịch sử kinh tế VN 1945-2000 do ông chủ biên, thấy có nhắc thoáng qua một điều gần như ai cũng nghĩ nhưng ít ai viết: trước 1975, kinh tế miền Nam đã ở trình độ cao hơn kinh tế miền Bắc.
Tự ngẫm nghĩ, thì thấy đúng thế, không thể khác được, không thể nói ngược như chúng tôi vẫn nói, hoặc lảng tránh cho là cấm kỵ, và lấy những chuyện khác nói át đi.
Nhìn rộng ra thấy không chỉ kinh tế tốt hơn mà giáo dục miền Nam lúc đó cũng hơn; không chỉ đường xá tốt, mà tư cách cá nhân của con người trong đó nói chung cũng trưởng thành hơn con người miền Bắc, trình độ hiểu biết và tuân thủ luật pháp tốt, giữa người với người có mối quan hệ tử tế, thanh thiếu niên lúc đó ham học và biết học hơn.
Như vậy dễ dàng công nhận là trình độ sống của bà con trong ấy cao, nhất là dân thành phố. Dấn thêm một bước, trong đầu tôi thấy vụt lên cái ý, liệu có thể nói rằng, xét trên phương diện hiện đại hóa, là con đường tất yếu mà xã hội phải trải qua, nhân dân miền Nam đã đi xa hơn, đạt tới tầm mức văn hóa cao hơn? Như vậy bản thân khái niệm văn hóa mà lâu nay tôi vẫn hiểu cũng phải được xem xét lại chăng ?
Tôi sẽ tự phản bác lại nhiều lần trước khi đi đến kết luận …
Nhưng càng đọc Đặng Phong ý tưởng trên càng không rời khỏi tôi.
Đặng Phong đã được mời đi giảng bài tại một số Đại học lớn bên Anh Mỹ. Các bộ sách về lịch sử kinh tế của ông đã xuất bản đáng quý ở chỗ có nhiều tài liệu ghi chép được từ các cuộc trò chuyện với các nhà chỉ đạo kinh tế quốc dân. Ông có lối làm việc khách quan khoa học, chỗ nào ý của người khác ghi rõ, chỗ nào ý của mình để riêng. Khi biết những chi tiết này, tôi thêm tin ở ông để nghĩ tiếp những điều ông đã nghĩ.

29-8
THÚ XEM TIVI … CÂM
Xem những bản tin thể thao Cuộc đua xe đạp vòng quanh nước Pháp , điều làm tôi thú vị nhất lại là phong cảnh những miền quê.
Quay về bản tin thời sự ở ta, nhìn cảnh người ta chuẩn bị đón một trận bão, không nhớ hình ảnh mấy ông chính quyền địa phương khoe là đang đi sâu đi sát chỉ đạo, mà chỉ nhớ một rọ đá với mấy sợi dây thừng đơn sơ, bụng nghĩ thế thì chống chọi sao nổi với những cơn bão hung bạo!
Còn một lần xem tin hình kể chuyện một kho vận hoàn thành kế hoạch, hình ảnh tôi nhớ nhất là sân ga, cỏ mọc um tùm.
Có lẽ cũng vì thế mà tôi thích xem ti vi câm, tức là mở TV ra, nhưng tắt tiếng đi, mà chỉ nhìn hình. Làm thế để nhân hình ảnh mà có thể ngẫm nghĩ ít chút, thú hơn là bị một người cứ léo nhéo bên cạnh.
Vả chăng nhiều khi, không cần nghe cũng đoán được là người ta nói gì rồi.
Trong truyện ngắn Phiên chợ Tết, Nguyễn Minh Châu cho một nhân vật về quê, chỗ nào cũng ghé mắt vào quan sát, nghe ngóng, chỉ riêng có cửa hàng sách có bán mấy đôi câu đối thì không, vì với anh ta, ” câu đối tết năm nào chẳng giống năm nào” .
Cái câu này của NMC nhiều lần trở lại trong đầu óc tôi, không cứ là tết.

3-9
MỘT BÀI THƠ
CỦA NHÀ THƠ MỸ FELIK POLLAK (1909-1987)
Tôi thường mang tiếng là chỉ nhìn ra trong đời sống những cái thô lậu xấu xí, chắc là trong suy nghĩ thiếu chất thơ, có người đã nhận xét. Sự thực , tôi vẫn đến với thơ theo cách riêng.
Trong sổ tay của tôi còn ghi được nhiều bài thơ tôi từng thích (và có một số bây giờ đọc lại vẫn thích), tôi định dần dần sẽ chép ra trên blog để chia sẻ với bạn đọc.
Sau đây là một trong những bài đó, tôi chép từ những năm trước 1975, không nhớ bài đã in ở báo nào năm nào.

Người anh hùng nói

Tôi đã không chịu đi

Chúng bắt tôi vào quân dịch

Tôi đã không muốn chết

Chúng gọi tôi là nhát hèn

Tôi đã tìm cách trốn

Chúng mang tôi ra tòa án binh

Tôi đã không nổ súng

Chúng bảo tôi là không có thớ

Chúng mở cuộc xuất kích

Một viên đạn ngấu nát ruột tôi

Tôi đau quá khóc lên

Chúng đưa tôi vào hầm trú ẩn

Trong hầm tôi đã chết

Chúng lặng lẽ chào tôi

Chúng đã gạch tên tôi

Và chôn tôi dưới một cây thánh giá

Chúng đọc điếu văn trong thành phố tôi sinh

Tôi không thể kêu lên là chúng nói dối

Chúng nói tôi đã cống hiến đời mình

Tôi thì cố mà giữ lại

Chúng nói chúng tự hào về tôi

Tôi thì đã xấu xa đi vì chúng

Tôi đã muốn sống còn

Chúng gọi tôi hèn nhát

Tôi đã chết hèn nhát

Chúng gọi tôi anh hùng

Đọc đến đây có thể có bạn đọc thắc mắc thơ lục cục lào cào quá, không hay. Tôi xin cãi lại bằng cách lưu ý rằng chính Xuân Diệu dịch bài này. Sinh thời , trong sáng tác ông là người không thích thơ không vần và trong kháng chiến chống Pháp, đứng ra chê thơ Nguyễn Đình Thi lúc ấy là đầu Ngô mình Sở. Nhưng ông lại dịch N. Hikmet, B Dmitrova bằng thứ thơ không vần hết sức hàm súc. Có lần ông còn thú nhận là dịch cho được loại thơ không vần này còn tướt mồ hôi, so với khi cần bẻ vần cho dễ đọc để đưa đẩy trong một số bản dịch loàng xoàng khác://vuongtrinhan.blogspot.ca/2010/09/ghi-chep-hang-ngay-10.html

VƯƠNG TRÍ NHÀN * GIÁO DỤC BẮC NAM

Mấy cảm nhận về sự khác biệt giữa giáo dục miền Nam và giáo dục miền Bắc

VƯƠNG TRÍ NHÀN

Tôi vốn là người làm nghề nghiên cứu văn học.Trong cái nghề thuộc loại công tác tư tưởng này, những năm trước 1975, tôi chỉ được phép đọc các sách báo miền Bắc, còn sách vở miền Nam bị coi như thứ quốc cấm.

Có điều, không phải chỉ là sự tò mò, mà chính lương tâm nghề nghiệp buộc tôi không thể bằng lòng với cách làm như vậy.
Tôi cho rằng, muốn hiểu cặn kẽ văn học hiện đại, phải hiểu văn học cổ điển; muốn hiểu văn họcVN phải hiểu văn học thế giới. Thế thì để hiểu văn học miền Bắc làm sao lại lảng tránh việc nghiên cứu văn học miền Nam được.

Đối với giáo dục cũng vậy. Từ sau 30-4-75, tôi vẫn sống ở Hà Nội. Sự tiếp xúc với giáo dục miền Nam (dưới đây viết là GDMN), chỉ dừng ở mức sơ sài bề ngoài.
Tuy nhiên, do việc tìm hiểu chính nền giáo dục miền Bắc (GDMB) ở tôi lâu nay kéo dài trong bế tắc, trong khoảng mươi năm gần đây tôi tìm thấy ở GDMN một điểm đối chiếu.

Lúc cảm nhận được phần nào sự khác biệt giữa hai nền giáo dục Bắc-Nam 1954-1975 cũng là lúc tôi hiểu thêm về nền giáo dục mà từ đó tôi lớn lên và nay tìm cách xét đoán. Tôi không chỉ muốn nêu một số đặc điểm mà còn muốn xếp loại nền giáo dục tôi đã hấp thụ.

Bài viết này có thể được đọc theo chủ đề khác đi một chút: Nhận diện giáo dục Hà Nội từ 1975 về trước qua sự đối chiếu bước đầu với giáo dục Sài Gòn.

KHÁC BIỆT NGAY TỪ HOÀN CẢNH HÌNH THÀNH
Chỗ khác nhau giữa GDMN và GDMB xuất phát trước tiên từ hoàn cảnh xã hội mỗi nền giáo dục đó được đặt vào, từ đó mà nó lớn lên là cái điểm đích mà nó hướng tới phục vụ.

Ngay từ những năm 1948 - 50, nền giáo dục tự phát trước tiên đã hình thành ở các vùng hồi trước gọi là vùng tự do; không chỉ Việt Bắc, những vùng tự do này tồn tại ở cả Nam bộ, rồi nam và trung Trung bộ, rồi tập trung và có ý nghĩa nhất với tương lai giáo dục là những quan niệm, những cách hình thành, các trường sở… về sau.

Cái mà ta gọi là giáo dục miền Bắc chỉ là sự kéo dài của lối phát triển giáo dục trong chiến tranh.

Nhờ có tinh thần yêu nước và những bài bản đã học được trong các nhà trường Pháp thuộc, nên ban đầu, nền giáo dục này có tạo được một số hiệu quả nào đó.
Việc kéo nhau lên Việt Bắc lúc đầu ai cũng nghĩ là chỉ một hai năm. Sống tạm bợ ít ngày cần gì. Nhưng rồi đường lối trường kỳ kháng chiến tiếp thu được từ Trung quốc được quán triệt khiến mọi mặt hoạt động được đặt lại trong đó có công tác giáo dục. Làm theo ý chí hơn khả năng thực tế. Quan niệm giáo dục chưa hình thành cũng phải làm.

Giáo dục chiến tranh, do dó, luôn luôn là một nền giáo dục dở dang chắp vá, mà lại vẫn phải khoác cho mình cái chức danh lớn lao của một nền giáo dục mới mẻ, cách mạng .
Trong khi ở khu vực kháng chiến hình thành nền giáo dục như trên thì, ngay từ trước 1954, một nền giáo dục do người Pháp mở từ trước cũng đã tồn tại ở Hà Nội, Hải Phòng, Huế, và rõ nhất là ở Sài Gòn, và sau này chuyển giao, phát triển trở thành giáo dục miền Nam.
Đối tượng của những so sánh đối chiếu dưới đây là hai thực thể quá khác nhau, còn phải nghiên cứu công phu, ý kiến của chúng tôi chỉ mới là những phác thảo sơ bộ.

CHUẨN VÀ PHI CHUẨN

Đáng lẽ khi hòa bình lập lại những người kháng chiến đã trở về Hà Nội cái tinh thần giáo dục phi tiêu chuẩn hôm qua cần phải vượt qua, thì -- như một thói quen và kết quả của một hiểu biết thiển cận -- nó lại ăn sâu vào mọi mặt, chi phối cách hình thành và những định hướng lớn của GDMB

Nói quá lên thì có thể bảo, như một cơ thể, GDMB thuộc loại tiên thiên bất túc, tức sinh ra đã không đủ các bộ phận cần thiết, sinh ra đã bất thành nhân dạng.

Phương châm ở đây là làm lấy được, tức là chưa đủ điều kiện, nhưng thấy cần, vẫn cứ làm -- rồi để yên lòng nhau, sẽ viện ra đủ lý lẽ để chống chế, để lấp liếm và xa hơn nữa, sẵn sàng tự ca tụng.

Ví dụ một trường đại học trước tiên phải có đủ bộ phận giảng viên đảm nhiệm việc giảng dạy theo những quy định quốc tế. Ở các nước gọi là đang phát triển, một trường đại học chỉ được thành lập khi có một bộ phận nòng cốt là những giáo sư đã học tập ở những Sorbone, Oxford hoặc những trường tương tự… trở về.

Đâu người ta cũng hướng tới những yêu cầu này để noi theo, nay chưa làm được thì mai làm. GDMN cũng theo, GDMB thì không.

Trên danh nghĩa đại học VN cũng có những người gọi là giáo sư hay tiến sĩ đấy, nhưng đó là ta phong với nhau để làm việc, chứ thực tế thấp hơn hẳn chuẩn mực quốc tế “một cái đầu”.

Rộng hơn câu chuyện giáo viên là chuyện cơ sở vật chất và không khí học thuật của một trường đại học.

Rồi rộng hơn câu chuyện của riêng ngành đại học là chuyện của mọi cấp học.
Tính phi chuẩn bao trùm trong mọi lĩnh vực, từ trường sở, sách giáo khoa, cách cho điểm, cách tổ chức thi cử…, cho tới chất lượng dạy và học.

Sau mấy chục năm chiến tranh, cái sự làm lấy được làm theo ý chí đã thành chuẩn mực duy nhất, nó chi phối tất cả, khiến giáo dục VN có cách tồn tại, cách vận hành riêng chẳng giống ai. Các trường mới lập ra phải theo trường cũ, sau giải phóng thì miền Bắc buộc miền Nam phải theo.
Tạm ví một cách thô thiển: như trong khi người ta đi thì mình phải bò phải lết, vậy mà vẫn tự hào rằng mình cũng đang đi, chứ đâu có đứng yên.

KHÁC BIỆT TRONG QUAN NIỆM

Về bộ máy giáo dục

Có dịp tìm hiểu lại nền giáo dục trước 1945 và nền giáo dục ở Sài Gòn trước 75, tôi nhận ra một sự thật -- hồi đó, bản thân giáo dục là một hệ thống quyền lực. Nó có nguyên tắc tổ chức riêng và những con người riêng của nó.

Nhà thơ Chế Lan Viên có lần nói với Nguyễn Khải và Nguyễn Khải về kể lại cho tôi một nhận xét. Ông Chế bảo, ở xã hội cũ, một viên tri huyện tuy vậy vẫn phải nể nhà sư trụ trì mấy ngôi chùa lớn, hay các vị đỗ đạt cao nay không làm gì chỉ về mở trường trong vùng.
Còn các chức danh đốc học, giáo thụ, huấn đạo – các học quan tương ứng với tỉnh, phủ, huyện -- là người do triều đình cử, chứ không phải do chính quyền địa phương cử, hoặc nếu địa phương cử thì triều đình cũng phải duyệt.

Tôi cảm thấy điều này được GDMN tiếp tục. Nền giáo dục ở đây do những người thành thạo chuyên môn quyết định.
Còn ở miền Bắc thì hoàn toàn ngược lại.

Nhiều vị sư do địa phương phân công vào chùa hoạt động, hoặc sau khi vào chùa, lấy việc cộng tác với chính quyền làm niềm vinh dự, nghĩa là trong hệ thống sai bảo của chính quyền theo nghĩa đen.
Còn người phụ trách giáo dục các cấp hoàn toàn do Ủy ban cử sang.
Cả những hiệu trưởng cũng vậy, phải do Ủy ban thông qua.
Bộ máy tổ chức cán bộ địa phương thường hoạt động theo nguyên tắc là ai tài giỏi cho đi phụ trách các ngành chính trị kinh tế. Còn văn hóa giáo dục sẽ phân công cho những người kém thế lực và kém năng lực.
Đánh đấm ở chiến trường hay vật lộn với sản xuất với thị trường mới khó, chứ việc quản mấy ông thầy với đám học trò ranh, ai làm chẳng được – người ta hiểu vậy.
Một người bạn già có hiểu nhiều về giáo dục ở thời Việt Nam dân chủ cộng hòa kể với tôi là Bộ trưởng Bộ giáo dục trong chính phủ liên hiệp thành lập 2-1946 là Đặng Thai Mai.

Nhưng về sau, do sinh viên trường đại học Đông dương đề xuất thắc mắc, Đặng Thai Mai chỉ tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm, nên phải thay bẳng Nguyễn Văn Huyên có bằng tiến sĩ Sorbone Đại học số một của Pháp.
Việc chọn người tham gia chính phủ thời kỳ 1945-46 có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng tôi tin chắc rằng thời ấy việc cử Bộ trưởng Bộ giáo dục buộc phải tuân theo nhiều chuẩn mực nghiêm khắc, chứ không phải à uôm hoặc phe cánh chạy chọt, như hiện nay.

Vả chăng vấn đề không phải chỉ riêng ông bộ trưởng, mà là mọi cấp quan chức của giáo dục.
Một trong những chuyện vui vui xảy ra với nền giáo dục hôm nay là chỉ thị của Bộ gíáo dục khoảng cuối 2013 cho các tỉnh, khuyên cơ quan chính quyền tỉnh nên cẩn thận và ráo riết trong việc kiểm soát các tin tức tiêu cực từ các cuộc thi.
Nó là bằng chứng cho thấy giáo dục đã nát như thế nào và người ta cố tình che giấu như thế nào.
Nhưng nó cũng tố cáo sự phụ thuộc hoàn toàn của nhà trường vào nhà cầm quyền. Giáo dục trở thành việc nhà của địa phương rồi, người ta cho biết cái gì thì dân được biết cái đó.

Một kỷ niệm nữa có liên quan tới việc giáo dục phụ thuộc chính trị một cách thô thiển. Những năm 55 – 58, tôi học cấp II Chu Văn An. Trường ở ngay cạnh Chủ tịch phủ. Hễ có các vị quan khách nước ngoài tới thăm, xe đưa từ sân bay Gia Lâm về Ba Đình, là bọn tôi được lệnh bỏ học, ra đứng đường để hoan nghênh các vị khách quý.
Ở các địa phương việc huy động thầy trò vào các công việc gọi là công ích, là công tác chính trị của địa phương, càng phổ biến.
Người ta tự coi mình đương nhiên có quyền can thiệp vào mọi việc của nhà trường. Còn những việc như thế, làm hại đến chất lượng giáo dục ra sao, thì không ai cần biết.

Những nguyên tắc căn bản của giáo dục

Mấy năm gần đây hoạt động của GDMN được nhắc nhở nhiều trên báo chí, nhất là trên mạng.
Nhờ thế, bọn tôi có thêm dịp để nghĩ lại về nền giáo dục mà đến nay ít được biết tới.
Trong một bài mang tên Nền giáo dục ở miền Nam 1954-75, một nhà giáo dục đồng thời trước đây là một quan chức trong nghề (như trên đã nói, quan chức giáo dục ở miền Nam khác hẳn quan chức miền Bắc), ông Nguyễn Thanh Liêm, đã nhắc lại những nguyên tắc căn bản của nền giáo mới là nhân bản khai phóng dân tộc những nguyên tắc này đã ghi trong Hiến pháp VNCH 1967.

Đối chiếu với giáo dục miền Bắc, sơ bộ tôi thấy đại khái thấy hai nguyên tắc đầu cũng thường được Hà Nội nhắc tới, nhưng được giải thích khác đi, và nguyên tắc thứ ba thì hoàn toàn người làm GDMB không có một ý niệm gì hết.

Về tính dân tộc

Ta hãy đọc lại cách giải thích của các nhà giáo miền Nam. Ở đây, bảo đảm tính dân tộc, phát triển tinh thần quốc gia của học sinh có nghĩa giúp học sinh hiểu biết hoàn cảnh xã hội, môi trường sống, và lối sống của người dân; giúp học sinh hiểu biết lịch sử nước nhà, yêu thương xứ sở mình, ca ngợi tinh thần đoàn kết, tranh đấu của người dân trong việc chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc; giúp học sinh học tiếng Việt và sử dụng tiếng Việt một cách có hiệu quả; giúp học sinh nhận biết nét đẹp của quê hương xứ sở, những tài nguyên phong phú của quốc gia, những phẩm hạnh truyền thống của dân tộc; giúp học sinh bảo tồn những truyền thống tốt đẹp, những phong tục giá trị của quốc gia; giúp học sinh có tinh thần tự tin, tự lực, và tự lập.
http://hocthenao.vn/2013/10/16/nen-giao-duc-o-mien-nam-1954-1975-trich-nguyen-thanh-liem/

Các nhà giáo miền Bắc, trên đại thể, cũng nói thế. Nhưng điểm nhấn thì khác. Trong cách giải thích của người làm giáo dục Hà Nội, tính dân tộc trước tiên là việc dân mình tự làm lấy giáo dục của mình. Chúng tôi thường tự hào đây là một nền giáo dục riêng của người Việt, một nền giáo dục không có dây dưa gì nhiều với nền giáo dục mà thế kỷ trước, người Pháp đã mang lại. Chúng tôi làm lấy và đôi khi cố ý làm ngược với những bài bản thời thuộc địa.
Đây là cách hiểu về tính dân tộc mà giới văn hóa tư tưởng đề xuất và được coi là tư tưởng chỉ đạo. Thì cũng là cách hiểu trong giáo dục.

Một khía cạnh khác trong cách hiểu về tính dân tộc của miền Bắc. Không phải là những người làm giáo dục không biết chỗ yếu kém vốn có. Để tự trấn an, người ta biện hộ rằng trong cái vẻ luộm thuộm nhếch nhác, hình như GDMB đang trở lại với nền giáo dục của ông cha ta ngày xưa thời trung đại, chỉ cốt phát huy tinh thần hiếu học của con người.
Dân tộc trong trường hợp này, dân tộc đồng nghĩa với “ta về ta tắm ao ta”, từ chối những đổi mới hiện đại.

Cũng chính là những lý do được viện dẫn khi, trong đời sống văn hóa, người ta kéo nhau trở lại với các phong tục cổ hủ và khuếch trương mê tín đến một mức độ người xưa không thể tưởng tượng.

Trong khi đó, như vừa dẫn ở trên, tính dân tộc được các nhà GDMN hiểu là phải hướng về một thứ dân tộc hiện đại.

Về tính nhân bản
Trên giấy tờ văn bản, chẳng bao giờ giới văn hóa giáo dục miền Bắc phủ nhận tính nhân bản, tuy là trong thực tế người ta rất ngại nói tới.
Phần thì xã hội ở đây đã xem đấu tranh giai cấp là động lực phát triển; phần nữa thì đang trong thời chiến tranh, không thể nói nhiều đến tình người, nó xâm hại ý chí chiến đấu.
Khi cần phải nói chuyện với thế giới, các nhà tư tưởng miền Bắc cũng công nhận nhân đạo chủ nghĩa là lý tưởng tốt đẹp và giáo dục phải có nhiệm vụ hướng tới.
Nhưng trong thực tế, cách lý giải nghĩa về chủ nghĩa nhân đạo thường giản đơn và cổ lỗ. Lại thường giải nghĩa rất mới: “chủ nghĩa nhân đạo cao nhất là chủ nghĩa nhân đạo chiến đấu chống lại mọi áp bức bất công”.
Trong bài Đế quốc Mỹ phải là kẻ thù riêng của mỗi trái tim ta của Chế Lan Viên, người ta còn thấy những câu thơ mà có lẽ con người ở các xã hội khác không sao hiểu nổi:

--Miền Nam ta ơi
Cái hầm chông là điều nhân đạo nhất
– Ngọn súng trường ta ơi ngọn súng rất nhân tình
Giới giáo dục miền Bắc cũng theo sự chỉ đạo đó.

Cách giải thích về nhân bản của các nhà giáo miền Nam ngược hẳn. Theo tôi hiểu , nó gần với cách hiểu của phạm trù này ở các xã hội hiện đại.
Hãy thử đọc một số sách thuộc tủ sách giáo dục của nhà xuất bản cũng tên là Trẻ, in ra ở Sài Gòn khoảng mấy năm sau 1970.
Lúc này, một nhóm các nhà giáo dục, có lẽ mới đi học Anh Mỹ về, lập nhóm và đã công bố nhiều tài liệu mới viết có, vừa được dịch có.

Khi bàn về mục đích giáo dục, Nguyễn Hòa Lạc viết:
Mục đích tối thượng của giáo dục là làm thế nào giúp con người đạt được nhân cách, các bản ngã đích thực của mình, hầu có thể sống trọn kiếp nhân sinh […] nghĩa là giúp họ thể hiện được con người của mình trong ý nghĩa “con người là một hiện hữu tại thế, một hữu thể có lý trí và tự do, vừa suy tư vừa hành động”.

Lê Thanh Hoàng Dân- Trần Hữu Đức..Các vấn đề giáo dục nxb Trẻ,1970 tr 209
Cách hiểu như thế này cố nhiên không bao giờ được đề lên như mục đích của GDMB. Với các nhà giáo Hà Nội, nhất là vào thời kỳ sau khi Hà Nội được tiếp quản từ tay người Pháp (10-1954), không làm gì có những con người chung chung. Mỗi con người đều thuộc về một giai cấp do đó họ phải sự chỉ đạo của các đảng phái đại diện giai cấp của họ. Cách hiểu của GDMN:
chấp nhận có sự khác biệt giữa các cá nhân, nhưng không chấp nhận việc sử dụng sự khác biệt đó để đánh giá con người, và không chấp nhận sự kỳ thị hay phân biệt giàu nghèo, địa phương, tôn giáo, chủng tộc… Với triết lý nhân bản, mọi người có giá trị như nhau và đều có quyền được hưởng những cơ hội đồng đều về giáo dục.

http://hocthenao.vn/2013/10/16/nen-giao-duc-o-mien-nam-1954-1975-trich-nguyen-thanh-liem/
dù có được coi là đúng đi nữa, cũng không bao giờ được ứng dụng. Mà trong thực tế, lại làm ngược.

Trước sau, với nền GDMB, chấp nhận nhân bản theo nghĩa hiện đại, và đặt vấn đề tôn trọng cá tính của mỗi cá nhân, bao giờ cũng là một chuyện quá phiền phức, giá có công nhận là đúng nữa thì hoàn cảnh hiện thời không cho phép người ta tuân thủ.
Vào khoảng những năm 1960, có cả một cuộc vận động chống chủ nghĩa cá nhân.
Thế thì làm sao có thể tính chuyện nghiên cứu về con người cá nhân, và giúp lớp trẻ thực hiện bản thể cá nhân vốn có trong họ được!

Cái luận điểm từng được thống nhất nêu ra trong các văn bản miền Nam
Triết lý nhân bản chủ trương con người có địa vị quan trọng trong thế gian này; lấy con người làm gốc, lấy cuộc sống của con người trong cuộc đời này làm căn bản; xem con người như một cứu cánh chứ không phải như một phương tiện hay công cụ phục vụ cho mục tiêu của bất cứ cá nhân, đảng phái, hay tổ chức nào khác.

Giáo dục Việt Nam cộng hòa http://vi.wikipedia.org/wiki/
phải được coi là xa lạ và nếu có ai nghĩ vậy thì cần phê phán.

Chúng tôi không dẫn lại đây các văn kiện có tính chỉ đạo đối với GDMB trong đó việc đào tạo con người thành những công cụ đắc lực cho cuộc chiến đấu trước mắt được nhấn mạnh. Chỉ xin lưu ý một điểm, đó không phải là phát minh của các nhà chỉ đạo GDMB nói chung mà còn là nguyên lý chỉ đạo giáo dục ở một nước mà miền Bắc lấy làm mẫu như giáo dục Nga xô viết.
Trong cuốn Các vấn đề giáo dục thuộc tủ sách giáo dục nxb Trẻ đã nói, có một phần lớn điểm sơ lược về giáo dục nước ngoài, cả phương Đông lẫn phương Tây, chắc là do kê cứu các sách nghiên cứu của Anh Mỹ và Pháp mà viết lại. Phần viết về giáo dục Nga kết lại như sau:

--Xét chung thì nền giáo dục ở Nga rất thực tiễn và khoa học, nhưng nó chỉ là thứ giáo dục một chiều, nhăm biến con người thành một công cụ sản xuất [và ở VN là chiến đấu - VTN] tới mức tối đa. Một khi con người đã trở thành công cụ của guồng máy cộng sản thì mất hết nhân tính. Do đó chúng ta có thể kết luận rằng giáo dục xô viết tuy thực tiễn và hữu hiệu nhưng lại phi nhân tính. (Sđd tr. 228)

Có thể mượn để nói về GDMB.

Về tính khai phóng

Trong mấy chữ gọi là nguyên tắc căn bản trong các tài liệu GDMN, đối với bọn Hà Nội chúng tôi, chữ khai phóng là hơi lạ.

Mở Hán Việt tân từ điển của Nguyễn Quốc Hùng ( Khai trí S.1975), thấy ghi khai phóng tức mở mang và buông thả, ý nói làm cho tốt đẹp hơn; không kìm giữ, mà trái lại, muốn giúp đỡ cho tiến xa hơn.

Thoạt đầu tôi thấy là trong một mức độ nào đó, khai phóng có vẻ gần với khái niệm hiện đại tiên tiến của miền Bắc, mấy chữ này thường dùng cả trong kinh tế lẫn giáo dục.

Về sau đặt khai phóng vào cái nền chung của các nguyên tắc căn bản của GDMN, tôi mới hiểu khai phóng gần với khái niệm cơ bản của nhân học hiện đại là tự do – và do đó quá mới mẻ với chúng tôi.

Trong cuốn Chân dung những nhà cải cách giáo dục tiêu biểu trên thế giới, do tổ chức Unesco bảo trợ biên soạn và chi phí xuất bản (bản dịch tiếng Việt của nxb Thế giới, H. 2004), phần viết về Thái Nguyên Bồi (1868-1940), có đoạn dẫn lại mấy ý của vị Hiệu trưởng sáng lập Đại học Bắc Kinh có liên quan tới phương hướng phát triển giáo dục của nước Trung Hoa thế kỷ XX.

Chúng ta phải được tự do tư tưởng và tự do ngôn luận và không để cho một trường phái triết học hay bất kỳ một loại hình tôn giáo nào giam hãm tư tưởng chúng ta. Trái lại chúng ta phải hướng tới những tư tưởng cao cả mang tính nhân loại, những tư tưởng sẽ tồn tại mãi, bất kể không gian và thời gian. Đó là nền giáo dục xứng đáng với tên gọi nền giáo dục toàn cầu.(sđ d tr138 )

Giáo dục giúp cho thế hệ trẻ có cơ hội phát triển trí lực và hoàn thiện tính cách cá nhân, đóng góp cho nền văn minh nhân loại. Bởi vậy giáo dục không hể trở thành công cụ đặc biệt giúp cho những kẻ muốn thao túng xã hội theo đuổi những mục đích xấu xa. Việc dạy dỗ tại nhà trường phải hoàn tòan trao cho các nhà giáo độc lập không bị ảnh hưởng bởi bất cứ đảng phái chính trị hay tôn giáo nào (sđ d tr 143).
Tinh thần khai phóng như vậy đã trở thành một khía cạnh chủ yếu của quan niệm nhân bản như trên đã nói.

Tinh thần khai phóng này cũng chi phối cách các nhà GDMN hiểu khác đi về tính dân tộc, so với nội dung được GDMB chấp nhận.

Các nhà GDMN từng hào hứng nói về xu thế hội nhập đến rất sớm của mình. Cách nói của Nguyễn Thanh Liêm:
Tinh thần dân tộc không nhất thiết phải bảo thủ, không nhất thiết phải đóng cửa. Ngược lại, giáo dục phải mở rộng, tiếp nhận những kiến thức khoa học kỹ thuật tân tiến trên thế giới, tiếp nhận tinh thần dân chủ, phát triển xã hội, giá trị văn hóa nhân loại để góp phần vào việc hiện đại hóa quốc gia và xã hội, làm cho xã hội tiến bộ tiếp cận với văn minh thế giới.

http://hocthenao.vn/2013/10/16/nen-giao-duc-o-mien-nam-1954-1975-trich-nguyen-thanh-liem/
là theo tinh thần khai phóng vừa nói.
Với GDMB, nói dân tộc là để từ chối khai phóng. Còn với GDMN, chính là cần khai phóng thì mới giải quyết vấn đề dân tộc một cách triệt để.

Nhìn theo cách nào thì khai phóng mà các nhà giáo dục ở Sài Gòn đã nói cũng bao hàm một ý nghĩa mà GDMB không thể chấp nhận được. Thậm chí phải nói là GDMB đã làm ngược lại.
Hẳn là không xa sự thật lắm nếu kết luận trong khi giáo dục thế giới và GDMN là khai phóng thì GDMB là khép kín. Trong khi GDMB chỉ hướng tới các mục đích trước mắt – một tinh thần thiển cận sát mặt đất--, thì tinh thần khai phóng mà GDMN muốn xây dựng bao giờ cũng giúp cho người ta hướng tới tương lai.

Trong cuốn Các vấn đề giáo dục đã nói, ở tr 204 tập I, tôi còn thấy các tác giả dẫn lại một câu của Kant:
Mục đích của giáo dục là huấn luyện trẻ không phải chỉ nhằm vào sự thành công của chúng trong tình trạng xã hội hiện tại mà nhằm một tình trạng có thể tốt đẹp hơn, hợp với một quan niệm lý tưởng của nhân loại (sđ d tr 204).

GD MN nhằm vào những mục đích như thế mà GDMB thì không.

ĐOẠN KẾT

Giống như xã hội nơi đây, sự phát triển giáo dục ở miền Bắc đi theo một cái mạch phải nói là không bình thường.
Nếu GDMN tiếp nối cái mạch giáo dục của nhiều nước trên thế giới và trực tiếp là nền giáo dục VN trước 1945 thì GDMB, xét theo cả chặng đường dài năm sáu chục năm, trong khi cố tìm cốt cách riêng của mình, hóa ra lại chẳng tuân theo quy luật nào cả.

Nếu GDMN được triển khai theo một đường hướng khoa học của thế giới hiện đại thì GDMB lại có những khía cạnh như trở lại thời tiền hiện đại.
Cần nói thêm là trong khi phải làm giáo dục một cách mò mẫm, những người làm giáo dục ở miền Bắc trước 1975 đã luôn luôn tự nhủ rằng chúng ta đang làm một cuộc cách mạng trong giáo dục và giáo dục ta đang là một nền giáo dục tiên tiến.

Đó là một ý nguyện chính đáng.
Trong chiến tranh, Hà Nội hoàn toàn khép kín. Muốn thì cũng muốn lắm, nhưng trong hoàn cảnh đóng cửa cách ly với thế giới, làm gì có chuyện hội nhập theo đúng nghĩa của nó.

Cuộc sống trì trệ kéo dài.
Đối chiếu với những điều bọn tôi được dạy bảo từ nhà trường phổ thông và sau này từng coi là phương hướng suy nghĩ, với các tài liệu mới đọc được, càng thấy trong khi khác biệt với GDMN, thì GDMB cũng khác nhiều so với thế giới. Đủ hiểu tại sao sau khi đào tạo trong nước, ra tiếp xúc với xã hội hiện đại, cánh học sinh sinh viên miền Bắc bọn tôi thường ú ớ, lạc lõng, trong khi những người được GDMN đào tạo thì hội nhập rất tự nhiên và hiệu quả.

Mươi năm gần đây, tình hình có chút đổi khác, nhưng là chỉ đổi khác trên bề mặt. Cựa quậy mấy thì nền giáo dục này cũng không khác được so với chính mình. Nó đã cạn kiệt năng lực tự cải hóa. Ngay cả những người trong bộ máy quyền lực cũng đều tính chuyện cho con em mình qua nhiểu nước phương Tây, nhất là sang Mỹ để học. Nhưng họ chỉ lo được cho gia đình riêng của họ thôi. Ở trong nước, những bài bản của miền Bắc cũ được tân trang lại chút ít vẫn ngự trị trong toàn bộ nền giáo dục, và trong thâm tâm, nhiều người đã bắt đầu nghĩ rằng hình như có một bãi lầy đã được tạo ra và chúng ta không bao giờ ra thoát.

PHƯƠNG PHƯƠNG * BAO CẤP

phuong phuong

Đời sống kinh tế thời bao cấp ở miền Nam – Nhìn về miền Nam sau ngày giải phóng (Kỳ 7)

Miền Nam Việt Nam, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh sau ngày giải phóng, không phải là không có nhiều thay đổi. Có những cái thay đổi sâu xa không thể nhìn thấy được, nhưng cũng có những cái thay đổi hiện ra rõ ràng trước mắt như cách ăn mặc chẳng hạn. Đó là lí do vì sao khi được hỏi những thay đổi của Sài Gòn sau ngày giải phóng, chú T đã nhớ ngay đến cái thay đổi trong cách ăn mặc của người dân thành phố. Chú nói thời bao cấp thật là một thời đáng để người ta nhớ. Biết rằng đây là thời kì có bao nhiêu cái trì trệ, nhưng có cần chăng để dân Việt nhìn lại mình và có một chút cái gì gọi là chấn chỉnh lại? Chú T nhớ lại thời trước, thời của Nguyễn Văn Thiệu, mọi thứ khác xưa rất nhiều. Người ta kể rằng con gái ra đường không còn biết ý tứ, giữ gìn nết na thuần phong mỹ tục. Thời đó, các me Mỹ, gái điếm lên làm bà, trật tự xã hội, giá trị đạo đức bị đảo lộn. Đến ngày miền Nam được giải phóng, nhà nước tiếp quản Sài Gòn, mọi cái lại khắt khe một cách quá đáng. Chú T nói hai thời đó chỉ xảy ra trước và sau năm 1975, vậy mà nó thay đổi và khác nhau như hai thái cực; một bên thì phóng khoáng, lai căng, một bên thì kín đáo, khắt khe. Thời bao cấp, chỉ cần mặc quần hơi loe một tí là người ta rạch luôn, còn ai mặc áo màu này màu kia là lập tức bị kiểm điểm liền. Một người nào đi ra đường mà đeo cái kính ngược lên tóc cũng có người gọi lại để chỉnh. Còn bao nhiêu cái khác như mặc áo không được hở cổ, hở nách,… Có khi mấy anh Tỉnh Uỷ ngồi nói chuyện với nhau, trong số đó có mấy người đi ra nước ngoài, thấy người ta mặc đồ màu này màu kia trông cũng đẹp mắt. Mình ở đây cứ cấm đoán, đâm ra nhìn đâu cũng chỉ thấy toàn màu đen, trông cái gì cũng đen đen, quần đen, áo đen, trông nó quê một cục. Chú vừa cười vừa kể cho tôi chuyện ăn mặc thời bao cấp, chẳng ai nghĩ có một thời kì như thế. Cái đập vào mắt người ta hằng ngày ai cũng biết, biết là nó xấu, biết là nó quê mùa và có lẽ người ta cũng biết nó cần phải thay đổi.

” Biết rằng đây là thời kì có bao nhiêu cái trì trệ, nhưng có cần chăng để dân Việt nhìn lại mình và có một chút cái gì gọi là chấn chỉnh lại?”

Nhớ đến miền Nam ngày giải phóng, chú T cũng không quên hình ảnh những đồng chí cán bộ từ Bắc vào lúc nào cũng sự ngỡ ngàng trước sự phát triển của miền Nam, đặc biệt là những người dân ở miền Bắc. Ngày trước, khi một người miền Nam vào miền Bắc, người miền Bắc xem người miền Nam như thể Việt kiều về nước bây giờ. Tôi không thể ngờ rằng, người dân trên cùng một đất nước Việt Nam sau những năm xa cách lại có thể khác nhau đến như vậy. Chú T còn kể ngày xưa khi còn ở bưng, chú được mấy bà mẹ anh hùng liệt sĩ nhận làm con. Sau ngày giải phóng, chú theo các cán bộ trở về Sài Gòn. Được các bà mẹ gửi gắm, chú được các anh trong Thành Uỷ nhận làm em. Với mối quan hệ này, họ giúp chú cũng nhiều mà họ nhờ chú cũng nhiều, từ việc lớn lao như giúp nghĩ cách phát triển lại kinh tế miền Nam cho đến những việc cỏn con như nối điện, sửa ti vi,… Lúc bấy giờ, chú hay bị nhờ là vì cái gì chú cũng rành rọt hơn, từ đường đi nước bước ở Sài Gòn cho đến lắp sửa điện hay các loại máy móc. Dù sao, chú là sinh viên Sài Gòn được học biết nhiều, lại là con nhà công nghiệp nên biết nhiều về các thiết bị máy móc này kia. Chú kể, ngày đó khi mới trở lại Sài Gòn, đi đâu mấy cán bộ cũng nhờ chú bắt điện. Mấy bộ đội ở miền Bắc vào không biết gì về điện, nhìn thấy điện rất sợ. Có mấy ông nhìn cái lavabo của mình, tưởng là cái chỗ để vo gạo nên lấy gạo vo rồi bấm nút xả làm gạo trôi hết, rồi bực mình mới nói cái này Mỹ nó chơi, nó gài mình. Mấy cái bình biến thế điện treo ở cột điện thì mấy ông kêu là bom, cứ thế bắn, nguy hiểm vô cùng. Hồi đó ở ngoài Bắc, mấy ông đó có thấy mấy cái này bao giờ. Chú T còn kể khi chú hỏi có biết cái tủ lạnh là cái gì không? Mấy ông đâu có biết cái tủ lạnh là gì nên trả lời với chú là tủ lạnh chạy đầy đường. Vì lúc đó họ nghĩ cái tủ lạnh là mấy cái thùng xe công-ten-nơ. Theo nhận xét của chú T, cán bộ thiếu trình độ nhiều lắm. Hồi chú còn sống trong bưng, chú đã thấy hiếm có ai có được trình độ cao, toàn mấy ông i, t. Chú nói, cán bộ nào cao nhất là lớp ba, lớp bốn. Người biết đọc, biết viết đã kể như là giỏi lắm rồi, còn về tiếng Tây (tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga…) thì kể như mù tịt.

Tôi nghe lại những câu chuyện này, mới nghe qua đúng là cảm thấy thật buồn cười. Có ai không nghĩ, trời cái đó mà cũng không biết. Tôi cho rằng chuyện không biết cái này cái kia cũng là chuyện không lạ. Tôi chẳng trách chuyện người ta không biết rồi sinh ra những câu chuyện ngây ngô như vậy. Cái gì không biết rồi từ từ sẽ biết, chỉ cần muốn biết cái gì cũng sẽ biết. Tôi chỉ sợ có những lúc con người biết mà cứ như thể là không biết hoặc không còn muốn biết nữa mà thôi.

NGUYỄN VĂN TUẤN * GIẢI PHÓNG

Nhân đọc từ “giải phóng”, nhớ chuyện xưa
Tác giả: Nguyễn Văn Tuấn – 25 April 2015

Đó là chuyện gần 40 năm về trước, khi “phe thắng cuộc” mới vào tiếp nhận và quản lí miền Nam. Có rất nhiều chuyện cười ra nước mắt thời đó, và những chuyện đó tự nó chất vấn hai chữ “giải phóng”, và đặt câu hỏi chính đáng “ai giải phóng ai”. Câu chuyện của tôi liên quan đến một anh bạn bên phía “thắng cuộc”.

Anh tên là Tr., người Bắc Ninh, chỉ mới học xong lớp 8 là đi bộ đội, nhưng anh rất trọng người có học. Sau 1975 anh không về Bắc, trở về đời sống dân sự, và được tuyển vào làm nghề lái xe cho cơ quan. Bọn thanh niên miền Nam chúng tôi quen anh trong vai trò đó. Cá nhân tôi rất mến anh, vì anh rất thành thật, có cái tính ngang tàng của dân Nam kì, khác hẳn mấy người miền Bắc thời đó. Anh không nói dóc hay nổ về miền Bắc. Vài năm trước, bẵng đi mấy mươi năm tôi gặp lại anh, ui chao hai người mừng quá. Sau mấy chục năm định cư trong Nam, anh không còn Bắc kì chút nào (nếu còn thì chỉ cái giọng thôi), chứ từ cách giao thiệp đến ăn nhậu, anh là dân Nam kì thứ thiệt. Ngày nay, anh là một doanh nhân loại nhỏ, đã thành ông nội, và quan trọng là có con đi học bên Singapore.

Anh trở nên “phản động” rất nhanh. Chỉ độ 2 năm sau ngày “giải phóng” là anh đã định bỏ đảng. Cứ mỗi lần rượu vào hay trên bàn cà phê, anh tâm sự là anh bị lừa. Anh nói lúc đi bộ đội, vì bị tuyên truyền, anh cứ tưởng người dân trong Nam nghèo lắm. Anh nghĩ họ bị bọn Mĩ Nguỵ bóc lột nghèo đến nỗi không có chén để ăn cơm, mà phải dùng đến gáo dừa làm chén. Anh phải tòng quân để cứu giúp đồng bào ruột thịt mình. Nhưng đến khi vào tiếp quản thì anh mới sáng ra là mình bị lừa gạt. Dân miền Nam giàu hơn nhiều và sống đầy đủ hơn nhiều so với dân miền Bắc. Anh chẳng thấy ai ăn cơm bằng gáo dừa cả. Chỉ thấy xe Honda và xe hơi chạy đầy đường ở trong Nam là anh đã biết mình bị gạt.

Một hôm, tôi rủ anh về thăm nhà tôi dưới quê. Hai anh em đi xe đò về tới CK, rồi từ đó đi bộ về nhà (độ 5 km). Khi mới ghé qua nhà, từ cái chợ làng, con sông đến đồng ruộng vàng ươm bao la, anh đi từ kinh ngạc này đến kinh ngạc khác. Anh hỏi tôi: Này! Nguyên khu đất này là đất của bố mày à? Tôi thản nhiên nói: Ừ, ba tôi lập nghiệp ở đây lâu rồi. Đây là đất vườn để ở, còn đất làm ruộng phải đi 10 cây số nữa. Tôi dẫn anh ra sau vườn, anh thấy nào là xoài, ổi, mận, chuối, dừa, v.v. quá nhiều và mắt cứ mở ra ngạc nhiên.

Anh cứ suýt xoa nói đất và nhà rộng quá, mà nhà thì chỉ có ba má tôi và 3 đứa em gái. Tôi nói không rộng đâu, bên dượng tôi còn rộng hơn nữa. Nói là làm, tôi rủ anh chèo xuồng qua thăm dượng Út tôi. Dượng tôi người Quảng Ngãi thoạt đầu thấy dân Bắc kì nên có vẻ không hạp mấy, nhưng thấy anh Tr ăn nói rất Nam kì nên dượng khoái liền. Dượng Út tôi nói: thằng này coi bộ được à. Dượng Út hét mấy đứa em bắt hai con gà để đãi khách. Chỉ vài chục phút sau là có gà luộc ăn, rau thơm và bắp chuối đầy đủ (tất cả chỉ từ sau vườn), kèm theo nồi cháo thơm phức. Anh Tr cảm kích lắm. Anh nói ở ngoài Bắc rất khó có được một bữa ăn như thế. Ăn uống xong, dượng Út tôi hỏi cuộc sống ngoài Rạch Giá ra sao, và khi biết anh Tr thiếu gạo (mà thiếu thật), dượng Út tôi liền kêu mấy đứa nhỏ chuẩn bị một bịt gạo cả chục kí-lô cho anh đem về nhà. Các bạn thử tưởng tượng, anh và tôi phải luân phiên vác cái bịt gạo đó 5 km ra Chắc Kha (để đón xe đò về Rạch Giá)! (Thời đó, còn là thanh niên trai trẻ nên tôi mới vác nổi, chứ bây giờ thì sao vác nổi).

Trên đường về cơ quan, anh nói rất nhiều về sự khác biệt giữa hai miền Nam Bắc, và tôi chỉ biết nghe chứ không bình luận gì (do tôi có biết cuộc sống ngoài kia ra sao đâu). Càng ngày anh càng tỏ thái độ chống đối. Bất cứ câu gì của lãnh đạo, anh cũng bỉu môi, nói ngược lại. Anh không còn tin vào hai chữ “giải phóng” nữa, vì anh nghĩ anh mới là người được giải phóng, chứ anh có giải phóng ai đâu. Chính miền Nam đã cho anh biết thế nào là một cuộc sống sung túc, sống chan hoà với nhau (chẳng ai làm chó săn theo dõi ai). Tôi để ý cứ mỗi sáng đọc báo Nhân Dân, anh ngồi tít đằng sau chỉ thẩn thờ hút thuốc. Tôi phải nói thêm rằng thời đó, mỗi sáng đều có người đọc báo Nhân Dân cho cả cơ quan nghe. Chuyện hài hước, nhưng hoàn toàn có thật. (Bây giờ ai mà đọc báo Nhân Dân thì bị xem là tra tấn tinh thần).

Như nói nói trên, anh Tr tuy học không bao nhiêu, nhưng rất quí anh em miền Nam có học. Thời đó, sinh viên mới tốt nghiệp ở Sài Gòn về công tác, các cô cậu vẫn còn phong cách rất “tư sản”. Các nàng thì mang guốc cao gót, ăn mặc tươm tất, rất tiểu thư đài các, khác hẳn các cán bộ gốc du kích hay ngoài Bắc chi viện vốn chỉ mặc áo bà ba (hay các cô ngoài Bắc thì mặc theo kiểu Tàu, áo chemise và quần đen cũn cỡn, trông buồn cười lắm) . Các chàng thì lúc nào áo cũng trong quần trông rất văn minh, khác hẳn với mấy ông “răng đen mã tấu”. Nhưng với nhiều cán bộ cơ quan thì đó là những cái gai trong mắt họ. Cứ mỗi lần họp cơ quan là có người nói xa nói gần chỉ trích “lối sống tư sản” (dĩ nhiên trong đó có tôi), có khi họ nói rất nặng nề. Vậy mà đám thanh niên “tư sản” đó vẫn ne-pas.

Riêng anh Tr thì không bao giờ nói gì; ngược lại anh thích đi theo tụi tôi bù khú, cà phê, cà pháo. Cứ mỗi lần đọc báo có tiếng nước ngoài, anh nhờ tụi tôi giải thích. Anh ham học thật. Anh có nghề xem tướng số, nên cứ mỗi lần xỉn xỉn, anh nhận xét từng cô “tư sản” trong cơ quan. Nào là PP là chân dài (mà dài thật); NB có khuôn mặt sáng, nhưng tướng đi làm hại cô ấy; D ngực bự, nhưng khó nuôi con, v.v. nói chung toàn chuyện đàn ông bù khú vớ vẩn đó mà. Lúc đó, L (là một bác sĩ trí thức nhất) nói với tôi: Tao nghi thằng cha này là đảng cài vào để theo dõi tụi mình, nên coi chừng. Nhưng L nghi oan cho anh ấy, vì anh không còn thiết tha gì với đảng nữa. Có vài lần anh đòi ra khỏi đảng nhưng bị chú Ba N lúc đó là giám đốc chửi cho vài trận nên thôi.

Bác ba N cũng là một người khá đặc biệt. Bác ngày xưa có bằng Premiere rồi theo cách mạng, và sau này đi tập kết ra Bắc. Sau 1975, bác N về lại miền Nam. Bác là người cộng sản đàng hoàng, và vì là người có học, nên bác hay bênh vực đám thanh niên “tư sản” bọn tôi. Bác không ưa người miền Bắc, ngoại trừ anh Tr là tài xế cho bác ấy. Có lần tôi bị kiểm điểm vì đeo cái đồng hồ Seiko, tôi nổi nóng đòi nghỉ việc, bác ba N kêu vào office vừa nói vừa chửi: “Đồ ngu, chỉ có một sự việc nhỏ là đòi nghỉ, con nít. Tụi nó nói gì thì kệ cha nội tụi nói, mày cứ im lặng cho tao. Tụi nó cả đời có biết đồng hồ là gì, nên tụi nó ganh đó thôi.” Bác N nói thêm như cảnh cáo: “Tao mà nghe mày nói nghỉ việc nữa là coi chừng tao.” Có vài lần bác N biết trước là cơ quan họp để dằn mặt ai đó trong đám tư sản, bác chủ động có mặt như để dằn mặt lại các cán bộ miền Bắc và cán bộ du kích (hai nhóm này cũng không ưa nhau). Bác làm như thế rất âm thầm, chứ không hề nói gì ra ngoài.

Anh Tr có một cái khiếu rất lợi hại là giả chữ kí. Chữ kí của lãnh đạo nào anh cũng giả được rất hay. Thời đó, khi đi công tác thì phải có giấy giới thiệu của cơ quan mới mua được vé xe đò (loại xe đò ghế toàn làm bằng cây, và phải dùng cái thanh sắt để quay nó mới chạy, chứ không phải đề tự động như bây giờ). Có lần bác ba N và ông trưởng phòng hành chính đi công tác, mà tụi tôi cần vé đi Sài Gòn. May phước là anh Tr không lái xe cho họ lúc đó. Bí quá, nên tôi phải cầu cứu anh Tr giả chữ kí bác Ba N, và hứa sẽ mua quà Sài Gòn về cho anh. Anh nhìn mặt tụi tôi (lúc đó chắc thảm hại lắm) rồi nói: ĐM, giả thì được rồi, nhưng nếu mai mốt tụi mày vui miệng nói ra thì ông già ổng đuổi tao thì sao. (Anh Tr hay gọi bác Ba N là “ông già”). Năn nỉ mãi, anh chịu kí vào giấy giới thiệu, và thế là chúng tôi có chuyến đi Sài Gòn. Sau này, anh còn kí giả để anh em mua xăng dầu đi vượt biên! Do đó, công anh Tr cũng lớn đối với nhiều người.

Anh Tr mê gái miền Nam, và hỏi chúng tôi có cách nào làm mai cho anh một cô. Một vài năm sau (khi tôi đã đi) thì anh cũng thành hôn với một em miền Nam. Nhưng câu chuyện lần đó mới là đổi đời anh. Em này có người trong nhà đi vượt biên. Do đó, đảng khuyên anh không nên cưới em ấy, còn nếu cưới thì phải ra đảng. Sau này, anh nói với tôi: ĐM, tao muốn bỏ lâu rồi, nên nhân dịp này là tao bỏ luôn, tới đâu thì tới. Nhưng trong thực tế, đảng lờ cho anh cưới M. Thế là anh cưới M, và hai người sống bên nhau cho đến nay. Sau khi cưới, anh bỏ nghề tài xế cơ quan, ra bươn chãi làm ăn linh tinh, nhưng hai vợ chồng cũng kì cóp mua được nhà. Thêm viện trợ từ nước ngoài bên vợ, nên hai vợ chồng làm được một doanh nghiệp mua bán trái cây và nông sản rất khá. Anh có một cậu con trai học rất giỏi, nó được học bổng đi học bên Singapore. Anh rất tự hào về cậu con trai đó. Sau này, anh còn “bảo lãnh” cả nhà ngoài Bắc Ninh vào định cư trong Nam.

Bây giờ, mỗi lần gặp anh, lại bù khú với nhau, hỏi chuyện ai còn ai mất, anh hồi tưởng chuyện “mấy thằng thanh niên tư sản” và cười ngất. Anh nói một cách thành thật là cả nhà anh phải cám ơn miền Nam và “mấy thằng mày” cho tao biết thế nào là ăn ở tử tế. Có hôm, anh, tôi và vài người bạn doanh nghiệp của anh đi quán karaoke, trong lúc ngà ngà tôi giả bộ hỏi anh “lúc này anh còn sinh hoạt đảng không”, anh nhìn tôi vừa chửi thề, vừa nói giọng rặt Nam Bộ: “Ở chỗ vui vẻ này câu hỏi của mày làm tao mất vui.”

Nguyễn Văn Tuấn

(Blog Nguyễn Văn Tuấn)

Tuesday, May 3, 2016

KHOA HỌC GIA NHẬN ĐỊNH VỤ CÁ CHẾT

Vụ cá chết: Nhận định rùng mình của 3 nhà khoa học VN ở nước ngoài

27-04-2016 12:51:12

Trong lúc chờ kết luận của cơ quan chức năng, chúng tôi đưa ra những bằng chứng sau để dự đoán khả năng hai trường hợp có thể xảy ra.

Vụ cá chết: Nhận định rùng mình của 3 nhà khoa học VN ở nước ngoài

Để khẳng định một cách chính xác, các phương pháp phân tích hóa chất thường dùng trong các phòng thí nghiệm hóa học, phân tích chất lượng nước... có thể xác định chính xác hóa chất gây cá chết .
Thí dụ dùng phương pháp Atomic Absorption Spectroscopy (AAS) có thể tìm ra những kim loại nặng hấp thụ trong cá chết hoặc Gas Chromatography Mass Spectroscopy (GC-MS) xác định hàm lượng vết các chất hữu cơ.
Những thí nghiệm này không quá phức tạp chỉ cần trình độ cử nhân hóa học là làm được.
Tuy nhiên không hiểu lý do vì sao cho đến giờ chưa có một báo cáo nào công bố cụ thể các chỉ số cho toàn dân biết để phòng tránh.
Trong lúc chờ kết luận của cơ quan chức năng, chúng tôi đưa ra những bằng chứng sau để có thể đưa ra nguyên nhân cá chết do nhiễm độc kim loại nặng.
Trường hợp 1: Nhiểm độc kim loại nặng (KLN)
Chất có khả năng giết hàng loạt cá biển trên một diện rộng như thế phải là chất kịch độc như KLN và kể cả chất phóng xạ.
Theo thiết kế của khu công nghiệp, cổng xả thải được đặt ở vị trí 1,5 km ngoài khơi, nơi được cho là có khả năng làm loãng mọi hóa chất một cách nhanh chóng do dung lượng lớn của nước biển.
Tuy nhiên, đối với các KLN như chì thì một lượng rất nhỏ chỉ cần 1 g trong 1,000,000 litter nước cũng đủ chết người (Nồng độ IDLH (Immediately Detrimental to Life and Health) từ Environmental Protection Agency (EPA -Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ) và 1 g trong 10 triệu litter nước đủ nguy hại đến cá).
KLN khối lượng riêng nặng nên khi bị phát tán sẽ dần chìm xuống dưới nên mới gây chết rất nhiều cá ở tầng đáy.
Như các thông tin báo chí đăng có thể thấy cá sống ở lớp nước sâu bị ảnh hưởng nhiều hơn cá sống ở lớp nước mặt.
Điều đó có thể là dấu hiệu cho thấy do các hợp chất chứa KLN chìm xuống dưới làm chết các loại cá và sinh vật dưới đáy biển.
Kết luận kiểm tra của Sở NN&PTNT Thừa Thiên - Huế cho biết, nguyên nhân cá chết hàng loạt là do pH nước thay đổi đột ngột, chất lượng phú dưỡng (PO43-) tăng cao đột ngột.
Câu hỏi đặt ra “PO4 từ đâu ra và tại sao pH nước tăng đột ngột?”

So sánh đá ở khu vực Vũng Áng và đá phosphorite

Nước thải từ Formosa

Đá ở khu vực Vũng Áng rất giống loại đá phosphorite: có lỗ nhỏ và màu ngả vàng.
Ta có thể thấy nước thải của Formosa có màu vàng, rất giống với màu đặc trưng của nước thải khi khai thác phosphorite.
Cấu trúc của đá phosphorite điển hình thường có chứa gốc iôn kim loại nặng và PO43-

(Một số ít ion bạc trong cấu trúc này có thể được thay thế bởi các loại kim loại nặng khác nhau). Khi khai thác đá phosphorite sẽ giải thoát một lượng lớn PO4, ion Ag cũng như một số kim loại nặng vào nước thải.
Phosphoric acid là một acid yếu do đó với lượng lớn PO4 3- ion, theo nguyên tắc chuyển dịch cân bằng Le Chatelie, chiều phản ứng sẽ bị đẩy ngược để tạo nhiều OH ion hơn và do đó nâng cao độ pH của nước.
Theo nghiên cứu của Salamon, chỉ cần 0.1 ppb (part per billions) lượng ion bạc là đủ giết cá. 0.1 ppb tương đương với 1 g cho 10 triệu litter nước (hệ số biến đổi: 1 ppb = 1 g/1 triệu L).
Trường hợp 2: Nhiễm độc bởi cyanide
Trong kỹ thuật khai thác mỏ kim loại, NaCN thường dùng để chiết xuất vàng và các kim loại quí hiếm.
Thí dụ trong trường hợp chiết xuất vàng từ quặng, NaCN giúp biến vàng thành chất có thể tan trong nước theo phản ứng sau và đồng thời sản xuất NaOH, một bazơ mạnh theo phương trình sau:
4 Au + 8 NaCN + O2 + 2 H2O → 4 Na[Au(CN)2] + 4 NaOH
NaCN là một loại muối rất dễ tan trong nước. Do đó nếu không kết hợp với kim loại thì ion cyanua sẽ xuất hiện ở dạng ion trong nước thải.
Vì phản ứng hóa học thải ra NaOH do đó nồng độ pH của nước sẽ tăng phù hợp với báo cáo của Sở NN&PTNT Thừa Thiên - Huế.
Ion Cyanua (CN-) tan trong nước là một chất cực kỳ độc. Nó làm hệ thống hô hấp của động vật mất chức năng tiêu thụ oxy. Nồng độ IDLH của CN là 25 g/ 1 triệu L.
Tuy không độc bằng KLN nhưng với lượng lớn cyanua cũng có thể gây cá biển chết hàng loạt.
Khu vực miền Trung được biết có nhiều mỏ vàng. Do đó khả năng chất thải có từ việc khai thác vàng và kim loại quí hiếm cũng không phải là thấp
(Xem hình 2- so sánh nước thải của Formosa và nước thải từ quá trình khai thác vàng)
Tác hại có thể dự đoán trên diện rộng của sự việc ở Vũng Áng
Khi cống thải được đặt ở 1,5 km xa bờ biển thì cột nước thải có thể dài vài chục đến cả trăm mét.
Dòng hải lưu nơi đó đủ mạnh để phát tán chất độc trong diện rộng từ vài trăm đến ngàn km dễ dàng và nhanh chóng. Thực tế cho thấy tác hại đã lan ra trên 250 km bờ biển.

Cột nước thải và sơ đồ vùng biển nhiễm độc

Theo lí thuyết, những chất này nếu là KLN thì tác hại của nó có thể là khôn lường và rất khó ước đoán. Các loại hải sản ở khu vực nhiễm độc đều có thể bị nhiễm nặng.
Lượng độc tố có thể ngấm sâu xuống mạch nước ngầm và gây hại lâu dài.
Tình trạng ở Vũng Áng có tầm nguy hại đến sức khỏe và mưu sinh của dân chúng trên diện rộng do dòng hải lưu và phân phối hải sản tiêu thụ trên cả nước chứ không chỉ giới hạn ở Vũng Áng.
Lịch sử thế giới đã ghi nhận rất nhiều trường hợp thương tâm về việc nhiễm KLN từ môi trường và cuộc đấu tranh pháp lí không hề dễ dàng.
Một vài ví dụ đau thương được ghi nhận về nhiễm độc KLN:

Nạn nhân bị nhiễm bệnh Minamata

Bệnh Minamata là đại thảm họa môi trường của Nhật-như cái giá phải trả cho việc quá nôn nóng phát triển kinh tế mà bỏ qua việc bảo vệ môi trường.
Từ năm 1932-1968, công ty Chisso (Nhật) sử dụng thủy ngân hữu cơ là chất xúc tác để sản xuất acetaldehyde, axit acetic và các chất dẻo.
Methyl thủy ngân là chất kịch độc, độc đến nỗi chỉ vài giọt rơi vào da có thể dẫn đến tử vong ngay lập tức.
Trong quá trình sản xuất, methyl thủy ngân được sinh ra và đổ thẳng xuống vịnh Minamata mà không qua bất kì một sự xử lý nào.
Thủy ngân phát tán trong môi trường nước, bám vào phù du và lắng xuống bùn. Cá hấp thụ oxy trong nước qua mang cá, tích lũy thủy ngân trong cơ thể.
Khi ăn phải những con cá bị nhiễm độc đó dần dần, người ăn sẽ tích lũy lượng thủy ngân đáng kể trong cơ thể.
Khi đi vào trong cơ thể người, thủy ngân tấn công thẳng vào hệ thần kinh trung ương, hệ nội tiết, và các cơ.
Thủy ngân làm con người trở nên loạn trí, các khớp xương bị co rút, dẫn đến biến dạng cơ thể.
Người mẹ nhiễm thủy ngân sẽ đẻ con ra quái thai, dị dạng hoặc bị nhiễm bệnh Minamata bẩm sinh. Hậu quả là hơn 17 000 người dân phải gánh chịu căn bệnh này suốt hơn 60 năm.
Tác hại của việc khai thác KLN cho môi trường có thể biểu hiện trực quan hơn ở chung quanh khu vực nhà máy khai thác KLN ở Baotou, Trung Quốc năm 2012 súc vật bị chết do nhiễm khí độc.
Ngay cả cây ăn trái cũng èo uột và trái có mùi hôi thối.
Nếu là NaCN thì sao?
Tuy tính độc hại lâu dài của cyanua không tàn khốc như KLN, chất độc này có thể phá hủy hệ thần kinh và bộ phận hô hấp, thay đổi hồng cầu.
Người bị nhiễm độc rất khó thở và dễ bị chảy máu mũi. Những triệu chứng này không phù hợp lắm với triệu chứng tìm thấy ở những người bị ngộ độc do ăn cá nhiễm độc báo chí đã đưa thời gian gần đây.
Không ăn cá chết thôi chứ hải sản sống thì ăn không sao? Tắm biển cũng không sao?
Đây là một nhận định sai lầm trầm trọng. Khi cá chết có nghĩa nồng độ chất độc đã vượt ngưỡng. Nhưng cá còn sống không có nghĩa là không có bị ngấm chất độc.
Tuy trường hợp cá chết do NaCN thì ít nguy hại hơn nhưng nếu là KLN thì hệ quả lớn hơn nhiều.
Xin nhắc lại tất cả hải sản từ vùng ô nhiễm có xác suất hấp thụ độc tố rất cao đặc biệt là những loại sinh vật sống sát đáy.
Những độc tố này tồn dư, tích luỹ qua chuỗi thức ăn. Do cơ thể con người không có khả năng thải KLN hiệu quả, nó sẽ tích lũy dần dần và gây tác hại lâu dài như nói trên.
Đã có nghiên cứu chỉ ra lượng nhiễm độc thuỷ ngân vào cơ thể người từ việc ăn cá lên đến 95%.
Ngay cả lí do lần này không liên quan đến KLN thì việc chất độc tồn dư ở những con cá chưa đủ liều lượng giết chêt cá là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Nếu những chất độc này đã gây ngộ độc cho một số người ở Quảng Bình (Bố Trạch), Hà Tĩnh (Kì Anh), thì có thể thấy rõ tác hại của nó.
Người ngộ độc KLN qua đường tiêu hóa thường có triệu chứng bụng quặng đau, buồn nôn, tiêu chảy, nhức đầu và kiệt sức.
Bên cạnh đó, như chúng tôi đã đưa ra trước đó bên cạnh sự nhiễm độc do hô hấp và qua đường thức ăn thì chất độc có thể đi vào cơ thể qua da (niêm mạc).
Do vậy, trong thời gian này hạn chế việc tắm biển, thậm chí các bạn tham gia điều tra nên có bảo hộ khi lặn sâu vào vùng nhiễm độc.
Không đưa ra lời cảnh báo để tránh việc chặn đi đường sống của hàng triệu dân nghèo?
Cũng có một vài ý kiến cho rằng, khi chưa có bằng chứng cụ thể chúng ta không đưa ra nhận định để tránh làm mất đi nguồn sống của người dân hay làm nhân dân hoang mang.
Theo chúng tôi đây là một nhận định hết sức sai lầm. Khoa học ngoài việc tìm ra bằng chứng còn có chức năng dự báo để đề phòng trường hợp xấu nhất.
Chúng ta đề phòng trường hợp xấu nhất nhưng mong đợi vào tình huống khả quan nhất.
Nếu chúng ta không cảnh báo kịp thời, hậu quả sẽ lan nhanh, sâu và rộng hơn cho cộng đồng đến mức độ không còn khả năng kiểm soát được.
Như ví dụ trên: vụ nhiễm độc Minamata cũng được phát hiện nhờ vào lời cảnh báo của viện trưởng Hosokawa của bệnh viện Kumamoto khi nghi ngờ nhiêm độc thủy ngân hữu cơ của các bệnh nhân.
Tại thời điểm đó, sự việc như này chưa hề có tiền lệ trước đó.
Chúng ta đi sau nên học những bài học của người đi trước để tránh sai lầm. Hơn nữa việc chúng ta được cảnh báo là để chúng ta biết và đề phòng chứ không hề vì thế mà sợ hãi.
Những phát ngôn thiếu trách nhiệm
Thời gian gần đây nhiều cơ quan chức năng nhà nước đưa ra kết luận “nguyên nhân cá biển chết hàng loạt là do độc tố”.
Về điều này, một người dân không có hiểu biết về khoa học cũng có thể kết luận được, đặc biệt là những nạn nhân trúng độc phải cấp cứu do ăn đồ biển ở khu có cá chết.
Có ba nguyên nhân cá biển chết hàng loạt:
1) báo hiệu sắp có thiên tai từ động đất hay núi lửa ở thềm lục địa (điều này xưa nay chưa bao giờ xảy ra ở Việt Nam),
2) có sự thay đổi lớn về số lượng vi sinh vật trong vùng nước (hiện tượng nước nở hoa, hay dịch bệnh);
3) chất kịch độc do con người thải ra trong nước biển. Kết luận của cơ quan chức năng chỉ khẳng định rằng chúng ta sẽ không có thiên tai.
Điều 90 triệu dân Việt cần biết từ cơ quan chức năng là xác định cá chết và người dân bị ngộ độc là do hóa chất gì để cộng đồng khoa học có thể hổ trợ tìm phương án giải quyết.
Lãnh đạo Formosa nói 300 tấn hóa chất nhập về sử dụng để tẩy rửa một số đường ống không gây hại và với khu công nghiệp thì chỉ “bé như hạt gạo”.
Kết luận của lãnh đạo Formosa rất mập mờ và khó hiểu, gây phẫn nộ cho rất nhiều người dân Việt Nam. Xin phép được hỏi hóa chất tẩy rửa đường ống đó có tên hóa học là gì?
Nếu lãnh đạo Formosa không trả lời được thì xin cho biết tên thương mại là gì? Chi cục Hải Quan Hà Tĩnh có thể cho dân biết thông tin cụ thể về 300 tấn hóa chất này không?
Mới đây lãnh đạo Formosa còn tuyên bố để phát triển kinh tế việc chết vài con cá biển là chuyện nhỏ và là cái giá phải đánh đổi.
Chỉ tiếc là việc chết cá biển không phải là chuyện “bé như hạt gạo” mà nó có thể là cảnh báo cho một tai họa đổ xuống các thế hệ tiếp theo của Việt Nam.
Kết luận
Có thể coi sự việc nghiêm trọng này là thảm họa khôn lường và lâu dài.
Với sự nguy hiểm của chất độc chúng tôi cho rằng cần có một nghiên cứu toàn diện với sự hỗ trợ của cộng đồng khoa học quốc tế như World Health Organization (WHO) và nên khẩn cấp trong thời gian này.
Chính phủ cần yêu cầu Formosa dừng ngay việc xả nước thải ra biển cho đến khi có kết quả điều tra chính thức.
Các cơ quan luật pháp cũng như các luật sư cần thu thập thông tin đầy đủ để có thể bắt buộc thủ phạm bồi thường thiệt hại cho dân về sức khỏe cũng như thiệt hại kinh tế.
Người dân ở vùng bị nhiễm, cần phải xét nghiệm mẫu nước sinh hoạt và sản xuất nơi mình đang sống. Chúng tôi đã có bài viết hướng dẫn cách lấy mẫu và gửi đi xét nghiệm để có kết quả chính xác.
Nếu các bạn cần tư vấn thêm về cách xử lý nước hoặc trao đổi về các kết quả nhận được có thể gửi email cho chúng tôi.
Nếu có điều kiện hãy dùng máy lọc để lọc nước trước khi dùng kể cả đó là nguồn nước sinh hoạt.
Đồng thời chúng ta cũng nhanh chóng phổ biến đến người dân, để nhân dân an tâm, có biện pháp đề phòng và cũng cần đề phòng các lực lượng mê tín dị đoan lợi dụng hiện tượng này để tung tin đồn nhảm và trục lợi.
Hơn lúc nào hết người dân cần tự mình trang bị những kiến thức cần thiết để bảo vệ cho chính bản thân và gia đình.

Nguồn: Tạp chí Khoa học Việt Nam (Vietnam Journal of Science)

ThS. Trần Thị Thanh Thoả (Khoa Sinh học, Trường Đại học Thủ đô Tôkyo, Nhật Bản)
Thiều Mai Lâm (Viện Khoa học Cao phân tử, Đại học Kỹ thuật Virginia, Mỹ)
GS.TS. Trương Nguyện Thành (Khoa Hóa Học, Đại Học Utah, Mỹ)

Theo Soha/Trí thức trẻ

GS. PHẠM ĐỨC LIÊN * GIÁO CHỨC QUỐC GIA

Giáo chức thời Việt Nam Độc Lập (9 tháng 3 năm 1945)
và Việt Nam Cộng Hòa (1954-1975)

GS Phạm Đức Liên

    Tháng 9 năm 1939, đại chiến thế giới lần thứ hai (1939-1945) bùng nổ!. Trong khi Đức và Ý làm chủ tình hình ở Châu Âu và Bắc Phi thì ngược lại người Nhật kiểm soát Á Châu - nhất là Việt Nam, yết hầu vùng Đông Nam Á. Đêm 9/3/1945, Nhật đảo chánh Pháp tại Đông Dương (Nhật đã vào Việt Nam từ năm 1939 và áp đảo người Pháp), chấm dứt gần 100 năm - thực dân Pháp "bớp tai/đá đít" dân Việt!. Chỉ hai ngày sau đó - thừa lệnh Nhật Hoàng, Đại Sứ Nhật tại Việt Nam, Yokoyama - xin yết kiến vua Bảo Đại và : "Muôn tâu Hoàng Đế, chúng tôi xin dâng nền độc lập lên Ngài và dân tộc Việt Nam" - " Xin Việt Nam ở trong khối thịnh vượng Châu Á - do Nhật Hoàng lãnh đạo". Bản tuyên ngôn Việt Nam Độc Lập được vua Bảo Đại và Viện Cơ Mật ký ngày 12/3/1945.
    Biết bao xương máu của nhân dân Lạc Hồng - tranh đấu cho nền độc lập - từ phong trào Cần Vương/Văn Thân - Phan Bội Châu/Phan Chu Trinh ... đến Việt Nam Quốc Dân Đảng khởi nghĩa năm 1930, và ngay cả phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh do Việt Nam Cộng Sản Đảng ... đã được đãi ngộ xứng đáng: Lãnh thổ và nền độc lập Việt Nam bất khả phân.
    Hoàng đế Bảo Đại chỉ định GS Trần Trọng Kim lập chánh phủ Việt Nam Độc Lập. Nội các trí thức gồm các kỹ sư, luật sư, thạc sĩ, bác sĩ ... đã trình diện Hoàng Đế và quốc dân (giữa tháng 4/1945). Bộ Trưởng Giáo Dục đầu tiên của Việt Nam độc lập là Giáo Sư Hoàng Xuân Hãn (Thạc Sĩ Toán Học). Bình minh cho lịch sử dân tộc Rồng Tiên (cận và hiện đại) Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu xa của Pháp - cho dầu đã độc lập (ngày 9/3/1945) - trên mọi lãnh vực: hành chánh ⁽¹⁾, tài chánh, kinh tế, và nhất là giáo dục. Mà giáo dục Pháp - cũng như Trung Hoa - rất kính trọng thầy cô (Quân, Sư, Phụ). Đó cũng là truyền thống Vạn Xuân.

I. Thầy cô dạy bậc tiểu học (lớp năm đến lớp nhất - sau năm 1963 đổi thành lớp 1 đến lớp 5):    - Là giáo sinh, tốt nghiệp trường Sư Phạm (École Normale), được gọi là giáo viên (instituteur, institutrice) tiểu học. Điều kiện để vào học trường Sư Phạm là có bằng Trung Học Đệ Nhứt Cấp và qua kỳ thi tuyển.
    - Từ niên khóa 1961/1962, phòng ốc của những trường trung học không đủ cung cấp cho sự gia tăng lũy tiến của số học sinh (đệ thất, đệ lục). Bộ Giáo Dục đào tạo thêm giáo sinh. Thí sinh phải có Tú Tài Phần Nhất được thi vào học trường Sư Phạm trong hai năm. Khi tốt nghiệp được gọi là Giáo Học Bổ Túc (ngạch trật lương bổng tương đương cấp Trung Úy trong quân đội với chỉ số lương 350). Quí vị được bổ nhiệm về dạy các lớp đệ thất, đệ lục ... ở các trường trung tiểu học (là những trường tiểu học lớn - mở thêm nhiều lớp tiếp liên, đệ thất, đệ lục). Trường Sư Phạm đào tạo Giáo Học Bổ Túc có ở những thành phố lớn như Sài Gòn, Quy Nhơ, Cần Thơ ...

II. Thầy cô dạy ở trung học(đệ thất đến đệ nhất - sau 1963 đổi là lớp 6 đến lớp 12):    - Được gọi là giáo sư (professeur) dù là phụ trách những lớp bậc Trung Học Đệ Nhứt Cấp (đệ thất, lục, ngũ tứ). Những danh xưng đều từ tiếng Pháp mà dịch ra, rất chính xác, trí thức.
    - là sinh viên tốt nghiệp Trường Cao Đẳng hay Đại Học Sư Phạm (École Normale Superieure = Faculté de Pédagogie). Cao Đẳng thường học 2 năm và Đại Học Sư Phạm thường học 4 năm:
        - Họ phải có Tú Tài toàn phần, đậu kỳ thi tuyển, và được huấn luyện sau 2 năm học (Cử Nhân Bán Phần), được bổ nhiệm là Giáo Sư Trung Học Đệ Nhứt Cấp (Professeur de L'enseignement Secondaire du Premier Cycle). Ngạch trật lương bổng : chỉ số 370, ngang Đại Úy thực thụ bậc 1.
        - Hoặc phải có Tú Tài phần hai, đậu kỳ thi tuyển, và được đào tạo sau 4 niên khóa (Cử Nhân Giáo Khoa) là Giáo Sư Trung Học Đệ Nhị Cấp ⁽²⁾ . (Professeur de l'Énseignement Secondaire du Deuxième Cycle), dạy đệ tam, nhị, nhất, tức là lớp 10, 11, 12). Ngạch trật và lương bổng : chỉ số 470 ngang Thiếu Tá. Đó là những Giáo Sư Cử Nhân (Professeur Licencié) - ngang hàng với kỹ sư tốt nghiệp từ Trung Tâm Kỹ Thuật Phú Thọ (chỉ số 470). Xin lưu ý, sinh viên tốt nghiệp Học Viện Quốc Gia Hành Chánh (Phó Đốc Sự) - kỹ sư Nông Lâm Súc có chỉ số lương là 430 mà thôi (đó là Cử Nhân tự do như Cử Nhân Luật - coi như BA ở Mỹ ngày nay - trong khi ĐHSP và KS Phú Thọ là BS).
    Trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn khai giảng khóa 1 vào tháng 9 năm 1958 (đó là trường Sư Phạm Hà Nội chuyển vào Sài Gòn sau Hiệp Định Geneve 1954 và được nâng cấp). Vì nhu cầu - mấy khóa đầu - trường phải đào tạo cấp tốc (1 năm cho GS Trung Học Đệ Nhứt Cấp và 3 năm cho GS Trung Học Đệ Nhị Cấp). Rồi Đại Học Sư Phạm Huế, Cần Thơ ra đời. Đó là những đại học công lập. Người viết vinh hạnh được học trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn hai lần. Lần đầu cho bậc cử nhân và lần sau từ tháng 9/1970 cho Cao Học Thống Kê Giáo Dục (Master Education in Statistics).

Sinh viên ĐHSP Saigon trong một chuyến du khảo tại Đà Lạt (Giáng Sinh năm 1964),
Đề tài bài học Địa Lý: Thế Đất Vùng Cao Nguyên Mầu Mỡ của Việt Nam

Các trường ĐHSP bậc cử nhân thường chia ra hai ban: Văn Chương (Triết, Việt Hán, Anh Văn, Pháp Văn, Sử Địa - và Luật để dạy Công Dân Giáo Dục,) và Khoa Học (Toán, Lý Hóa, Vạn Vật).
    Lớp Việt Hán thường tuyển mỗi khóa 40 sinh viên - đông nhất. Lớp Vạn Vật ít nhất - chỉ có 15 (có khóa không tuyển). Sinh viên trường ĐHSP Sài Gòn những năm đầu thập niên 1960 được lãnh học bổng 1.500 đồng/tháng. Giá sinh hoạt lúc đó là 2-3 đồng một tô phở hay lít xăng. Lúc đó mỗi chỉ số lương bổng là khoảng 15 đồng. Ai bảo thầy cô nghèo!.
    Viện Đại Học Đà Lạt (trực thuộc Giáo Hội Thiên Chúa do Linh Mục Nguyễn Văn Lập làm Viện Trưởng) vì mới được thành lập, ít sinh viên đã vận động với Bộ Giáo Dục để Đại Học Sư Phạm gởi lên huấn luyện (có ký túc xá) hai ban Triết và Pháp Văn (ít nhất là 4 khóa đầu). Quý vị GS Triết Học như Lê Tấn Lộc, Nguyễn văn Phúc ... (Trịnh Hoài Đức - Bình Dương) , Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn văn Lục (Ngô Quyền - Biên Hòa) ... là cựu sinh viên Đại Học Sư Phạm Sài Gòn. Đại Học Sư Phạm Sài Gòn và Trung Tâm Kỹ Thuật Phú Thọ là niềm kiêu hãnh của Tổng Thống Ngô Đình Diệm khi giới thiệu với ngoại giao đoàn là Harvard of Việt Nam và MIT of South Vietnam.
    Trường Đại Học Sư Phạm Sài Gòn chỉ khai giảng khóa Cao Học Giáo Dục đầu tiên vào tháng 9/1970 sau khi đã mời được những Giáo Sư Tiến Sĩ uy tín, tốt nghiệp từ các Đại Học Âu Mỹ. Đó là quý vị: Dương Thiệu Tống, Huỳnh Văn Quảng, Huỳnh Huynh, Đoàn Viết Hoạt ... Vào thời điểm nầy, Đại Học Luật Khoa và Khoa Học đã cấp phát văn bằng Tiến Sĩ, Đại Học Văn Khoa đã khai giảng những học trình cho sinh viên ban Tiến Sĩ. Từ những năm đầu của thập niên 1970, miền Nam chịu ảnh hưởng sâu đậm giáo dục Mỹ. Sinh viên Cao Học hay Tiến Sĩ chỉ viết Luận Văn (Memoir) hay Luận Án (Thesis) sau khi đã hoàn tất khoảng 45 tín chỉ cho năm đầu. Đậu xong 45 tín chỉ (15 lớp) thì cũng nhẹ nhõm lắm, sinh viên coi như đã nắm được nửa văn bằng Cao Học hay Tiến Sĩ. Năm sau, ứng viên làm việc trực tiếp với Giáo Sư Bảo Trợ cho luận văn, luận án.
    Đại Học Sư Phạm không cung cấp đủ Giáo Sư Trung Học Đệ Nhị Cấp cho bậc Tú Tài II. Bộ Giáo Dục đã tuyển những Cử Nhân từ Đại Học Khoa Học, Văn Khoa và Luật. Đó là quý vị GS dạy giờ hay khế ước. Thù lao dạy giờ của Cử Nhân Giáo Khoa là 199 đồng/giờ (những năm đầu của thập niên 1960). Đôi khi thu nhập hàng tháng của GS dạy giờ còn cao hơn giáo sư chánh ngạch.
    Miền Nam cưỡng bách giáo dục bậc tiểu học. Sau khi đậu tiểu học, học sinh phải thi tuyển vào đệ thất trường công. Thế nhưng phòng ốc bậc trung học chỉ đủ cho khoảng 15% số thí sinh (85% còn lại phải học nơi tư thục hay đành thất học!). Trường công lập còn thiếu giáo sư ⁽³⁾ - làm gì mà hệ thống tư thục - chẳng thiếu thầy cô trầm trọng (nhiều thầy cô chỉ có Tú Tài, chủ trường xếp dạy lớp đệ nhị, đệ nhất! - danh từ giáo sư bị lạm dụng là thế !. Giáo sư ít nhất phải có 2 năm đại học).
    -Số giờ dạy học hàng tuần được ấn định như sau:
    Giáo Viên Tiểu Học 24 giờ (4 giờ x 6 buổi sáng hay chiều - thứ hai đến thứ bảy),
    Giáo Sư Trung Học Đệ Nhứt Cấp: 18 giờ.
    Giáo Sư Trung Học Đệ Nhị Cấp: 15 giờ.
    Giáo Sư Tiến Sĩ (Professeur Docteur): 6 giờ.
    Giáo Sư Thạc Sĩ (Professeur Agrégé, Prof. Postdoctor): 4 giờ.

III. Thầy cô dạy đại học được gọi là Giáo Sư (Professeur), và chắc chắn - theo cấp số:    - Quý vị có học vị cao hơn Cử Nhân (ít nhất là đỗ Cao Học) gọi là Giáo Sư Cao Học (Professeur Maitrise). Lý tưởng là Professeur Docteur (Giáo Sư Tiến Sĩ) rồi lên Giáo Sư Thạc Sĩ (Professeur Agrégé). Bên trường Luật chỉ có mấy vị Thạc Sĩ là: Nguyễn Cao Hách, Vũ Văn Mẫu, Vũ Quốc Thúc. Đại học Y Khoa Sài Gòn cho tới 1975 cũng chỉ có 5 vị Giáo Sư Thạc Sĩ (Professeur Postdoctor) là: Trần Quang Đệ, Nguyễn Hữu, Ngô Gia Hy, Trần Ngọc Ninh và Phạm Biểu Tâm.
    Học trình của Giáo Sư Thạc Sĩ lúc đó là 8 năm đại học: 3+2+2+1 cho Luật Khoa, và 1+6+1 cho Y Khoa. (học trình giáo sư đại học ở Mỹ hiện nay dài lê thê: 4+2+2+2=10 cho các ngành, 4+$+3+2=13 cho Y Khoa, đặc biệt, Giáo Sư Thạc Sĩ chuyên giải phẫu lồng ngực (Cardiothoracic Surgeon) là 18 năm=4+4+5+2+3.

Đại Học Luật Khoa Sài Gòn

Thạc Sĩ được dịch từ chữ Agrégé là học vị cao hơn Tiến Sĩ và cao nhất của khoa cử - là kỳ thi Đình ngày xưa để lấy Trạng Nguyên, Bảng Nhãn, Thám Hoa và Hoàng Giáp. Đó là Postdoctorate Degree của Mỹ, chớ không phải Thạc sĩ là những sinh viên chỉ học xong 5, 6 năm đại học như cách gọi trong nước từ năm 2000. Đó chỉ là Cao Học (Master) mà thôi. Thí dụ MBA: Master of Business Administration là Cao Học Kinh Thương chứ không phải là Thạc Sĩ Kinh Doanh!. Ngẩn ngơ như thế - nên năm 2013 - không một đại học nào của Việt Nam ở trong The TOP 100 của Châu Á!. Theo Nhà Bác Học Ngô Bảo Châu và Tiến Sĩ Chu Hảo thì: "Đại học nước ta đang đi vào ngõ cụt!". "Không khéo thì bị xếp hạng sau cả Miến Điện, Ai Lao, Cao Miên!", trong khi Việt Nam là dòng giống thông minh, chăm chỉ và kỷ luật. Đại học phải tự trị để tự do phát triển, khảo cứu ...

Đại Học Văn Khoa Saigon
đóng góp một phần không nhỏ trong việc đào tào những Giáo Sư Cử Nhân cho nền giáo dục

    - Dạy Đại Học, quý vị phải có bằng Tiến Sĩ (Doctorat) và cao hơn là Thạc Sĩ (Agrégé). Thế nhưng ngay đến thời Đệ Nhị Cộng Hòa (1976-1975) chúng ta không đủ giáo sư. Thầy cô đa số chỉ là Cao Học. Điển hình là Đại Học Văn Khoa Sài Gòn, có nhiều ngành, giáo sư chỉ có Cử Nhân và học giả (quý vị không có học vị đại học - dù chỉ là Cử Nhân - nhưng có tác phẩm nghiên cứu giá trị như: Nguyễn Hiến Lê, Lê Ngọc Trụ, Vương Hồng Sển, Nguyễn Duy Cần, Bửu Cầm ...) Trong khi ban Triết lại dư thừa: có đến 6, 7 vị Tiến Sĩ, đa số là linh mục. Trong trường hợp nầy, nhân viên giảng huấn được xếp bậc như sau: (trường hợp học giả, cử nhân, cao học):
        - Giảng Viên (Charge d'Enseignement) là quý vị dạy giờ/học giả/cử nhân.
        - Giảng Sư (Charge de Cours) quý vị dạy theo khế ước. Đó là những Cao Học (ngạch trật và lương bổng: chỉ số 550, tương đương Trung Tá). Sau 5, 7 năm quý vị khế ước cũng vào chánh ngạch.
        - Giáo Sư Tiến Sĩ: (ngạch trật và lương bổng: chỉ số lương 690 - ngang Đại Tá thực thụ bậc 1, Y Khoa Bác Sĩ). Đó là Tiến Sĩ Quốc Gia (Docteur d'Etat) là ngạch Tiến Sĩ Cao Nhất (Tiến Sĩ Đại Học - Docteur de l'Université), thấp nhất là Tiến Sĩ Đệ Tam Cấp (Docteur 3ème Cycle mà trường Đại Học Khoa Học Sài Gòn ⁽⁴⁾ tới tháng 4/75 chỉ cấp phát chưa tới 10 bằng Tiến Sĩ đó).
    Có đến 95% Giáo Sư Tiến Sĩ tốt nghiệp từ ngoại quốc. Giáo Sư Tiến Sĩ có 3 bậc:
        - Giáo Sư Ủy Nhiệm (Assistant Professor).
        - Giáo Sư Diễn Giảng (Associate Professor).
        - Giáo Sư Thực thụ (Professeur Titulaire).
    Từ bậc thấp lên bậc trên, quý vị giáo sư phải có nhiều công trình khảo cứu (research for teaching - teaching to research) nhất là khoa học kỹ thuật (STEM= Science, Technology, Engineering, Math) cụ thể bằng những phát minh, sáng tạo là những bằng sáng chế, đóng góp trực tiếp cho sự phát triển kinh tế quốc gia, cho văn minh nhân loại. Đó là Tiến Sĩ Kỹ Sư, Khoa Học Gia ...
    - Giáo Sư Thạc Sĩ thì hiếm lắm. Ngạch trật và lương bổng tương đương tướng lãnh. Mà quả thật, quý vị ấy là tướng lãnh trong khoa bảng và 1 sao, 2 sao là tùy thâm niên công vụ. Cả miền Nam Việt Nam chỉ đếm được 8 vị (3 cho Luật và 5 cho Y Khoa) như đã nói ở trên. Học vị Thạc Sĩ quả là quý, thật là cao.

Lời kết:    Hoa Kỳ là nước mà ai ai cũng là businessmen - khách hàng là Thượng Đế - role model cho giới trẻ là những cô biểu diễn thời trang phô mông hở tí, là những anh đầu đặc, tung bóng đập banh. Họ có lợi tức hàng chục triệu mỗi năm nên thầy cô không được nể vì thù lao rẻ như bèo:
    - Dạy Tiểu, Trung Học - có Cử Nhân, Cao Học .. thầy cô được gọi là Teacher (giáo viên). Giáo viên có Master's Degree với 10 năm nghề lương chỉ có khoảng 50.000 đô/năm!.
    - Dạy Cao Đẳng, Đại Học mà chỉ có Cao Học thầy cô được gọi là Instructor (Giảng Sư) , nếu có Tiến Sĩ thì gọi là Professor (Giáo Sư). Lương khoảng 80.000 đô/năm.
    Thực tế lắm, vật chất quá !. Trong khi giáo dục là chìa khóa của tiến bộ (Education is Power) mà tiến bộ là Technology. Technology is built on Science, Engineering, Math. Nước Mỹ hiện nay thiếu trầm trọng những nhà STEM. Tháng 5/2013 trong số 70.000 Tiến Sĩ (PhD.) tốt nghiệp, chỉ có 12.000 là Khoa Học Kỹ Thuật (1/7).

Chú Thích:

(1): Cũng thế, về hành chánh - chánh phủ Trần Trọng Kim- mô phỏng theo hệ thống thời Pháp thuộc. Đó cũng chính là cơ cấu tổ chức từ Paris mang qua Việt Nam từ giữa thế kỷ thứ 19- từ trung ương tới địa phương (dĩ nhiên có cải tổ cho phù hợp với một nước Việt Nam độc lập sau 9/3/1945).
    - Đơn vị nhỏ nhất là Phòng (Bureau). Mỗi phòng có 5, 6 đến 9, 10 nhân viên mà Trưởng Phòng hay Chủ Sự là công chức lâu năm, có bằng Tiểu Học, về sau là Trung Học Đệ Nhứt Cấp, thời VNCH là Tú Tài.
    - Nhiều Phòng hợp lại thành Sở (Service): Sở Y Tế, Tài Chánh ... Đó là ở trung ương hay những thành phố lớn như Sài Gòn, Cần Thơ ... Các tỉnh hay đại phương gọi là Ty: Ty Công Chánh, Ty Cảnh Sát ... Đứng đầu là Chánh Sở (Chánh Sự Vụ) hay Trưởng Ty.. Đây là những công chức có nhiều kinh nghiệm. Thời Cộng Hòa, là quý vị tốt nghiệp từ Học Viện Quốc Gia Hành Chánh hay Cử Nhân các ngành (chỉ số lương 430 trở lên).
    - Nhiều Sở thành Nha: Nha Kế Toán, Nha Cải Cách Điền Địa ... Đứng đầu là Giám Đốc (Directeur), đó là những Chánh Sở có thâm niêm công vụ, đạo dức ... được cấp trên chọn lựa. Địa phương là Tỉnh Trưởng (Bình Dương, Biên Hòa...), vào thời bình, là quý vị Quốc Gia Hành Chánh đầy kinh nghiệm hay Cao Học Hành Chánh. Tỉnh Trưởng ngang hàng với Giám Đốc (ở trung ương), thế nhưng khi Giám Đốc Trung Học đến chủ tọa một buổi lễ ở địa phương thì Tỉnh Trưởng ở vị thế thứ hai (ghế ngồi ở bên trái vị Giám Đốc).
    - Nhiều Nha họp lại thành Tổng Nha: Tổng Nha Quan Thuế ... đứng đầu là Tổng Giám Đốc (Directeur Génénal). Directeur là to, Directeur Génénal là to lắm (và trách nhiệm cũng to lớn lắm), tương đương Tư Lệnh Quân Khu.
    - Nhiều Tổng Nha là một Bộ: Bộ Quốc Phòng, Bộ Giáo Dục ... đứng đầu là Bộ Trưởng (Ministre). Bộ hay Tổng Trưởng là quý vị phải giỏi về chuyên môn (Giáo dục, Công chánh ...), cụ thể là bằng cấp chuyên ngành. Thế nhưng chánh trị (đảng phái) nhiều lắm. Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục thời VNCH đa số (90%) lại là quý vị Bác Sĩ, Nha Sĩ, Dược Sĩ ( Nguyễn Lưu Viên, Nguyễn Văn Thơ, Ngô Khắc Tĩnh...) . Họ tương đương tướng ba sao.

(2): Cho tới biến cố Mậu Thân (tháng 2/1968), Miền Nam có khoảng 2.500 giáo sư Trung Học Đệ Nhị Cấp (cử nhân, tốt nghiệp 4 năm từ các trường Đại Học Sư Phạm Công Lập như Sài Gòn , Huế ...). Trong đó có khoảng 2.200 nam GS và 300 nữ GS. Quý vị nữ GS vẫn ở trường dạy học. Quý vị nam GS đi học quân sự 8 tuần rồi trở về nhiệm sở (động viên tại chỗ - tương đương 4 tiểu đòan giáo chức trên 4 vùng chiến thuật) . Trong khi đó quý vị Giáo Sư Trung Học Đệ Nhứt Cấp bị động viên đi học quân sự tại Thủ Đức, ra chuẩn úy, đi tác chiến như nhân viên các Bộ khác, rồi có được biệt phái hay không thì tính sau. Quý vị Giáo Học Bổ Túc cũng thế.

(3): Từ niên khóa 1970/1971 số học sinh trung học đệ nhứt cấp gia tăng mau quá, phần vì dân số gia tăng, phần vì áp lực của Ủy Ban Văn Hóa Giáo Dục Hạ Viện vận động để có thêm kinh phí 220 triệu đồng) trong nổ lực tăng số học sinh được nhận vào lớp đệ thất trường công lên gấp đôi: so với năm trước - sẽ là 44.000 thay vì 22.000 trong tổng số 147.000 thí sinh toàn quốc. Đó là thời gian Bác Sĩ Nguyễn Lưu Viên là Phó thủ Tướng kiêm Tổng Trưởng Giáo Dục và GS Dương Minh Kính, Dân Biểu. Bộ Giáo Dục trực tiếp mở những khóa huấn luyện cấp tốc (dạy bán thời gian và từ 3 đến 6 tháng) để đào tạo Giáo Sư Trung Học Đệ Nhứt Cấp. Học viên là quý vị giáo viên tiểu học, giáo học bổ túc (đã được huấn luyện những môn học như : tâm lý, triết lý giáo dục, vệ sinh, quản trị học đường ... từ những trường Sư Phạm trước đó), nhưng họ phải có Tú Tài Toàn Phần. Thầy cô dạy là những Thanh Tra Trung Học (vốn là Hiệu Trưởng, Giám Học những trường Trung Học Đệ Nhị Cấp), và những Giáo Sư Trung Học Đệ Nhị Cấp uy tín.
    Phẩm chất của học sinh trung học trường công - thời VNCH đáng tin cậy, nhất là ở bậc Trung Học Đệ Nhị Cấp (Tú Tài). Cụ thể là sau khi đậu Tú Tài II, du học sinh Việt Nam tại các cường quốc kinh tế bắt kịp sinh viên sở tại. Trong nhiều trường hợp, du sinh Sài Gòn, đã xong Cử Nhân chỉ sau 3 niên khóa (cho dẫu đã mất 6 tháng đến 1 năm do trở ngại sinh ngữ) . Học xong chưa đủ mà còn đậu cao ở các thứ hạng Bình, Ưu .. để được chọn lựa học lên Cao Học. Những du sinh được biết nhiều ở Mỹ là Nguyễn duy Dũng (Võ trường Toản), Đỗ ý Ngọc (Gia Long), Nguyễn xuân Hương (Nguyễn Trãi) ... Các du sinh nầy thật đáng khen ngợi vì đã nâng cao ngọn cờ xứ sở làm thơm quê mẹ Việt Nam.

(4): Tiến Sĩ Cao Xuân An ... Bên trường Luật có Tiến Sĩ Lê Kim Ngân, Phan Thiện Giới.. Đại Học Văn Khoa Sài Gòn: Tiến Sĩ Lưu Kim Sanh. Ông là vị Tiến Sĩ đầu tiên và duy nhứt (sau đó là biến cố 30/4/75). Khóa Tiến Sĩ đầu tiên ở Đại Học Văn Khoa: thi xong năm thứ nhất phần học chung cho các ban năm 1974. Quý vị sẵn sàng trình luận án Tiến Sĩ mỗi ngành chuyên môn vào hè 1975 thì VNCH tan rã. Riêng sinh viên Lưu Kim Sanh, ngay sau kỳ thi chung năm 1974 đã có luận án (Thèse Doctorat) viết sẵn . Ông trình Hội Đồng Khoa và Hội Đồng Giám Khảo làm việc gấp rút. Ông thật may mắn.

GS Phạm Đức Liên
Former Instructor, Central Piedmont Community College, NC
Ngày đầu mùa thu (22 tháng 9 năm 2013)

*******

Rẻ Như Bèo

Mây Ngàn

1. Cử nhân, Cao học - rẻ như bèo,
Đến như Tiến sĩ cũng chèo queo
Kỹ sư, Khoa học còn nhúc nhích,
Nhân văn, tài chánh ⁽¹⁾ - quả là teo !

2. Cử nhân, Cao học - rẻ như bèo,
Đại học nơi nơi - gọi, mời, reo.
Cử nhân ⁽²⁾ rút lại - còn ba khóa,
Cao học kinh doanh - thẳng một lèo !

3. Cử nhân, Cao học - rẻ như bèo,
Tiến sĩ lăng nhăng - cũng dễ leo
Ôn lại ⁽³⁾, hàm thụ - mười tám tháng
Hai, ba chục xếp - có bằng treo !

4. Cử nhân, Cao học - rẻ như bèo,
Thế nhưng - ta vẫn cố mà leo
Để cho có chút - hương cao đẳng,
Muốn nói năng gì - có kẻ theo !

(1) Tháng 5 năm 2013, trên dưới 1.500 viện đại học ở Mỹ cung cấp cho thị trường nhân dụng: 1.719.000 Cử Nhân (BA/BS), 684.000 Cao Học (MA/MS) ... thế nhưng chỉ 55% có việc làm!.
(2) Cử Nhân (BA/BS) = Hương Cống : Bình thường là 4 năm đầu đại học (khoảng 120 tín chỉ). Kiến thức nhân loại ngày nay (2013) là nhiều lắm và nhiều quá - nhất là khoa học kỹ thuật (STEM: Science, Technoloy, Engineering, Math). Kỹ sư phải học 5 năm trở lên. Thế nhưng các ngành văn chương, chánh trị, kinh tài ... nhiều đại học co lại dạy trong 3 niên khóa!. Cao học (MA/MS) sinh viên phải học ít nhất 2 năm (Master in Engineering là 3, 4 năm) - thế mà quý vị dạy gấp rút chỉ 12 tháng!.
(3) Online University, Correspondence School ... Học Tiến sĩ (Doctor's Degree) trong 18 tháng (Tiến sĩ - tối thiểu là 2 năm/ học bổng thường cấp cho 2 năm học, riêng STEM phải 3, 4 năm nghiên cứu, nhiều trường hợp không ra đáp số!: không phát minh, không bằng sáng chế/patents ...)

Sunday, May 1, 2016

TAI HỌA VŨNG ÁNG

Câu chuyện Vũng Áng…Nguyên Nhân Nầy Cá Chết / Người Đi Theo ...

TS Mai Thanh Truyết

Chuyện cá chết hàng loạt tại vùng Vũng Áng và lan rộng về phía Nam 250 Km đến tận Đà Nẵng, xảy ra từ đầu tháng Tư ngay từ khi một số ngư dân phát giác các đường ống thải dưới lòng biển chỉ cách bờ 1,5 Km mà thôi, cảnh chất độc tuôn xối xả từ miệng ống và nhìn thấy cảnh tất cả mọi sinh vật, thực vật trong toàn vùng nằm chết ngổn ngang trên mặt nước cũng như chìm dưới đáy. Thế mà, VC mới bắt đầu …nói về chuyện nầy sau gần ba tuần lễ.

Trước đó, CS Bắc Kỳ đưa ra các lý do lẩn thẩn trên báo chí, đài phát thanh, truyền hình về hiện tượng cá chết trắng bờ — nêu nguyên nhân từ lý do bão tố trên trời, đến chất độc do tàu thuyền thả trên mặt biển, đến sóng siêu âm do ai đó phát dưới lòng biển. Nay khi không còn có thể che đậy đường ống thải dài 1,5 cây số đó nữa, các quan chức lại nhanh chóng cho họp báo để minh định việc công ty Formosa (vốn Đài Loan & Trung Quốc) đặt ống thải là có sự cho phép của nhà nước Việt Nam, tức Formosa vẫn chẳng làm gì sai trái.

Và quan trọng nhất lúc này là những loại phát biệu độc ác và vô lương tâm như của Phó Chủ Tịch Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn, bảo dân “Cứ yên tâm ăn cá, tắm biển ở Vũng Áng“.

Đặc khu Vũng Áng

Được xây dựng từ năm 2006. Đây là một vùng rộng 228 Km2 nằm tại Hà Tĩnh chạy dọc theo quốc lộ 1 xuôi về phía Nam. Nhiều nơi hiện nay được rào chắn cao 3m. Tình trạng

Nội bất xuất, ngoại bất nhập được áp dụng ngay từ ngày xây dựng công trình.

Có một điều ít được biết đến là Đặc khu Vũng Áng đã được chính thức xem như là “một vùng tự trị đầu tiên của TC tại Việt Nam” kể từ ngày 14/7/2014. Phó TT VC Hoàng Trung Hải đã ký với TGĐ Lee Chih – Tsuen, Chủ tịch Cty Formosa, đầu tư 97 tỷ Mỹ kim và xử dụng khu nầy trong vòng 70 năm.

Hiện tại, “tại thời điểm tháng 10/2014, Khu kinh tế Vũng Áng đã có 15 nhà thầu Trung Cộng, nhiều hơn so với 12 nhà thầu Đài Loan; số lượng lao động người của Trung Cộng chiếm 4.568/5.917 lao động nước ngoài (hơn 77%). Một lực lượng lao động Trung Cộng đã theo chân các nhà thầu Trung Cộng & Đài Loan tiến thẳng vào Việt Nam, tạo thành một khu vực “nội bất xuất ngoại bất nhập”.

“Đáng chú ý, văn bản số 1407114 ngày 29/7/2015 của Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gửi UBND tỉnh còn đề nghị chấp thuận để 28 nhà thầu của FHS, gồm 25 Trung Cộng, 3 nhà thầu Việt Nam, tuyển dụng hơn 10.000 lao động nước ngoài, với gần 90% quốc tịch Trung Cộng, đến Formosa thực hiện các hạng mục lò cao số 1, số 2 trong nhà máy thép và các công trình dự án cảng Sơn Dương.

Lịch sử Đặc khu Vũng Áng

KKT Vũng Áng được Thủ tướng Chính phủ thành lập tại Quyết định số 72/2006/QĐ-TTg ngày 03/4/2006 có diện tích 22.781ha (227,8 km2)với mục tiêu xây dựng, phát triển thành KKT đa ngành, đa lĩnh vực với trọng tâm là: (1) phát triển các ngành công nghiệp luyện kim gắn với lợi thế về tài nguyên, nguồn nguyên liệu; các ngành công nghiệp gắn với khai thác cảng biển, công nghiệp thép, trung tâm nhiệt điện và lọc hóa dầu, (2) phát triển đồng bộ khu liên hợp cảng Vũng Áng – Sơn Dương bao gồm việc đầu tư và khai thác có hiệu quả khu liên hợp cảng, phát triển dịch vụ cảng và các dịch vụ vận tải biển để tạo thành một trong những cửa ngõ ra biển quan trọng của Bắc Trung Bộ, (3) xây dựng khu đô thị mới Vũng Áng, đồng thời ưu tiên phát triển các khu du lịch sinh thái, du lịch nghĩ dưỡng biển trở thành các điểm du lịch quan trọng trong tuyến du lịch ven biển Bắc Trung Bộ. (trích từ dự án Vũng Áng)

Tập đoàn Formosa là một đại cty có mặt nhiều nơi trên thế giới. Cty Formosa đã nhận giải “Hành tinh đen” năm 2009. Đây là một giải do Ethecon – tổ chức bảo vệ môi trường ở Đức dành cho những cá nhân/tổ chức “đóng góp” vào việc phá hủy môi trường.

Tập đoàn Formosa, tên tiếng Anh là Formosa Plastics Group (FPG), là một tổ hợp công nghiệp đa ngành của Đài Loan (hóa dầu mỏ, chất dẻo, công nghệ sinh học, nhà máy phát điện, máy móc điện tử, quang sợi, công nghiệp ô tô…).

Cùng với các thành tựu rất lớn đóng góp vào công nghiệp hóa Đài Loan, tập đoàn này cũng mang nhiều tai tiếng về vi phạm môi trường tại chính Đài Loan cũng như một số nước khác.

Tại Đài Loan, các nhà khoa học ĐH Quốc Gia Đài Loan đã công bố về ô nhiễm các chất gây ung thư và phá hủy mô gan, do công nghệ cracking dầu mỏ của Formosa tại Yulin.

Nên nhớ 18 năm trước đây, tại Campuchia năm 1998, Formosa dính dáng đến một vụ bạo loạn chết người. Năm đó, Formosa “xuất cảng” sang Campuchia 3000 tấn rác nhiễm thủy ngân, do tàu Chang-Shun vận chuyển vào cảng Sihanoukville.

Rác gồm những khối nén, bọc trong bao nhựa khá dày. Người dân quanh vùng đổ xô đến bãi rác, thấy những tấm nhựa này có thể dùng làm tấm lợp nhà. Họ dùng dao, dùng tay, thậm chí dùng răng cắn bóc các bao nhựa nhiễm độc Thủy ngân, Chì, Arsenic vào Cambodia làm chết nhiều người. Và Chính phủ Nam Vang lúc bấy giờ kiện, và họ bắt buộc phải chở về Đài Loan và bồi thường cho các nạn nhân bị nhiễm độc.

Còn nhớ nhà máy bột ngọt Vedan ở Biên Hòa làm ô nhiễm dòng sông Thị Vải, đã được chúng tôi cảnh báo từ năm 1997, chì sau hai năm đi vào khai thác,. Cũng câu chuyện đường ống ngầm câu chuyện nhà máy được giải của UBND Tĩnh Biên Hòa…nhưng năm 2014, phế thải lõng đã chảy tới tận khu Thanh Đa, khu Cầu Bình Lợi…và cá chết cũng nổi lên giống như tình trạng hiện nay.

Trở về Đại Cty Formosa, tên tiếng Anh là Formosa Plastics Group (FPG), là một tổ hợp công nghiệp nhiều ngành của Đài Loan (hóa dầu mỏ, chất dẻo, công nghệ sinh học, nhà máy phát điện, máy móc điện tử, quang sợi, công nghiệp ô tô…).

Trụ sở của Formosa từng bị người biểu tình phản đối vi phạm môi trường (Nhật báo Đài Bắc, 24/2/2014).

Tại Hoa Kỳ, ở các tiểu bang Texas và Louisiana, các nhà máy của Formosa bị phát hiện xả các chất độc như 1,2-dichloroethane (EDC), dioxin và chroroform… vào đất và nước ngầm, kể cả xuống sông Mississippi.

Năm 2009, Formosa bị EPA (Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa kỳ) “phạt dân sự” số tiền là 2,8 triệu Mỹ kim, đồng thời bị buộc phải bỏ ra 10 triệu Mỹ kim để khắc phục các vấn đề gây ô nhiễm môi trường tại các tiểu bang Texas và Louisiana.

Hồ sơ môi trường của Formosa xảy ra quá nhiều nơi họ đầu tư, cho nên đã trở thành một thí dụ minh họa trong bộ sách giáo khoa về Luật Môi trường của Barry Hill tại Hoa Kỳ (Environmental Justice, Legal Theory and Practice, Barry Hill, 3rd Edition, 2014).

Và hiện tại, ở Việt Nam có tất cả 196 Khu công nghiệp, Khu chế xuất…tương tự như thế mọc rải rác từ Bắc chí Nam làm ô nhiễm hầu hết các sông ngòi, đất đai chung quanh…vì có thể nói 99% KCN nầy đều không có hệ thống thanh lọc phế thải cho nên phế thải rắn, long, khì đều được thải thẳng vào môi trường.

Tình trạng cá chết hàng loạt

Cá đã chết vì ô nhiễm độc hại thải từ các nhà máy của Formosa ở Hà Tĩnh từ ngày 1/4. Truyền thông từ phía đảng CSVN và cả phía người dân cũng đã nhập cuộc. Quan chức cộng sản cũng đã lên tiếng, quan chức Formosa cũng đã lên tiếng.

Bắt đầu từ ngày 06/04/2016, cá nuôi trong các lồng bè xung quanh khu vực cảng Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh bỗng nhiên bị chết hàng loạt. Tiếp theo, cá lại chết la liệt ở Quảng Trạch, Đồng Hới … (tỉnh Quảng Bình), rối đến Gio Linh, Triệu Phong … (Quảng Trị); Thuận An, Lăng Cô (Thừa Thiên – Huế).

Formosa nhìn nhận từ đầu năm đến nay có nhập về 300 tấn hóa chất khoảng 40 loại để súc rửa đường ống và máy móc, trong đó có những chất độc và cực độc như chất chống gỉ, chống ăn mòn…Vào lúc người “thám tử nhân dân” lặn xuống, khúc cuối của đường ống đang phun ra một thứ nước màu vàng đục rất bẩn. Các nhà khoa học nhìn nhận, chỉ có chất độc rất mạnh mới có thể khiến hàng loạt cá lớn nhỏ chết bất đắc kỳ tử như thế.

Và bây giờ là lúc chúng ta nhìn vào sự việc một cách tổng quát và lên tiếng nói của người con Việt.

Cho đến nay, nhiều ngư dân đã phát hiện ra đường ống thải chất độc từ nhà máy thép và nhựa của Formosa chính là nguyên nhân gây những cái chết hàng loạt của cá biển. Không chỉ là cá tại Vũng Áng mà lan vào đến Đà Nẵng. Theo dòng hải lưu, nguồn độc chất này sẽ lan vào khu vực Sài Gòn, Vũng Tàu, Bình Thuận trong nay mai.

Nếu triều cường tiếp tục tràn vào Miền Tây khi nơi đây không có nước ngọt do bị Trung Cộng chặn đầu nguồn thì thảm họa môi sinh không chỉ là Vũng Áng mà khắp miền Trung và Miền Nam.

Rõ ràng, Trung Cộng đã chơi một ván cờ độc đáo, đó là ngăn nước ngọt đầu nguồn sông Mekong, và xả độc từ Hà Tĩnh để đầu độc Việt Nam.

Đây là một thứ vũ khí thật đáng sợ và độc ác.

Cùng lúc đó, quan chức Formosa đã tuyên bố “chọn Thép hay chọn tôm cá”.

Nhưng đó là một tuyên bố láo khoét bởi họ biết chắc chắn rằng Vũng Áng đã bị CSVN bán cho Trung Cộng, đó là khu tự trị của Tàu nên chúng muốn nói gì, làm gì cũng được. Trước sức phản kháng của người dân thường, lãnh đạo quản lý của Formosa đành phải đưa ra lời xin lỗi lấy lệ mà không có ý định dừng xả thải hoặc cải thiện môi trường. Như vậy lời xin lỗi chỉ là thứ bỏ đi mà thôi!

Lý luận của CS Bắc Việt về vấn nạn Vũng Áng

Chúng ta hãy nghe, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân đã cắt ngang câu hỏi của một nữ phóng viên trong cuộc phỏng vấn tối 27/4, và nói câu hỏi đó làm ‘tổn hại đất nước’.

Vì sao?

Vì trong video clip quay trực tiếp của Báo Thanh Niên được đăng tải trên mạng xã hội Facebook về cuộc phỏng vấn với ông. Sau cuộc họp báo để thông báo về nguyên nhân gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt ở các tỉnh miền Trung, một nữ nhà báo đặt câu hỏi:

“Thưa ông trong cái kiểm nghiệm gần đây nhất của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên – Huế, chỗ có một loạt các bè cá chết, thì họ có nói trong nước kiểm nghiệm ra có kim loại nặng. Vấn đề ở đây là trong thời gian tới, chúng tôi muốn là mình có thể trong một thời gian ngắn, vì mùa du lịch sắp tới rồi, mà cá thì…”

Nghe tới đây, ông Võ Tuấn Nhân liền khoát tay ra hiệu dừng lại và nói “Tắt máy. Tắt máy nghe. Xin lỗi. Không, không, để anh nói riêng với em. Đừng hỏi câu đó. Hỏi câu đó tổn hại cho đất nước của mình. Nhá. Em hỏi câu đó làm tổn hại cho đất nước của mình”.

Cuộc họp báo chóng vánh, chỉ khoảng 10 phút với một thông báo ngắn 27/4 đã khiến nhiều nhà báo bực tức nói họ ‘hụt hẫng’, ‘phẫn nộ’, ‘thất vọng’…, nhất là sau khi phải chờ đợi nhiều tiếng đồng hồ vì các bộ, ngành phải họp kín.
Sau đó, đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra 2 lý do là do tác động của độc tố hóa học của con người trên đất liền và trên biển hoặc do hiện tượng ‘tảo nở hoa’ hay ‘thủy triều đỏ’, nhiều người đã phản ứng giận dữ qua các phát biểu trên mạng.

Đa số ý kiến tỏ ý nghi ngờ có sự khuất tất khi cả 7 Bộ và Viện Nghiên cứu Khoa học Quốc gia với hàng chục ngàn tiến sĩ lại không thể đưa ra kết luật rõ ràng về nguyên nhân gây ra thảm họa môi trường hiện nay. Thậm chí một số người nói tuyên bố của Bộ Tài nguyên và Môi trường là ‘vô lý’ và ‘xem thường’ người dân.

Ý kiến ‘phản biện’ về 2 lý do trên lập tức được đưa lên mạng rằng:

Hóa chất do hoạt động con người thải ra không đủ lớn để chết nhiều trên một diện rộng như vậy. Để có số lượng nhiều như thế phải do máy móc thải ra mà thôi!
Thủy triều đỏ và hóa chất do con người thải ra chỉ có thể ảnh hưởng tầng nước trên mặt, chứ không thể ảnh hưởng tới tầng đáy đại dương được. Trong khi cá chết là của tầng đáy”.

Phế thải độc hại từ Formosa là gì?

TS Nguyễn Thùy Trang, Tiến sĩ Sinh Vật/Hóa học đã lấy mẩu nước biển từ Vũng Áng để đưa về Âu Châu thử nghiệm, cho thấy mức độc hại ở nước biển miền Trung Việt Nam báo động đỏ. Các hóa chất nằm trong mẩu nước biển tại Vũng Áng được lấy ngày 24/4/2016 và đưa về Âu Châu thử nghiệm ngày 26/4/2016 bao gồm 5 hóa chất độc hại chính và Cyanide:

Lead, Chì: Ngộ độc có thể gây suy giảm tinh thần và thể chất nặng.
Cadmium Toxicity: Nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và khí phế thũng, độc hại cho thận theo đường hô hấp mãn tính nếu nuốt phải.
Mercury, Thủy Ngân: Tiếp xúc với thủy ngân ở mức độ cao có thể gây tổn hại cho não, tim, thận, phổi và hệ thống miễn dịch. Mức độ cao của thủy ngân trong máu của thai nhi và trẻ nhỏ có thể gây tổn hại cho hệ thần kinh phát triển, làm cho trẻ ít có khả năng suy nghĩ và tìm hiểu.
Arsenic, Polychlorinated biphenyls (PCBs): (PCB) là một tổng hợp, hợp chất clo hữu cơ có nguồn gốc từ biphenyl, mà là một phân tử bao gồm hai vòng benzen.PCBs chia sẻ chế độ độc hại giống như chất độc Da cam/Dioxin. Tác động độc hại như nội tiết gián đoạn (đặc biệt là ngăn chặn các hệ thống tuyến giáp hoạt động) và nhiễm độc thần kinh được biết đến.
Polynuclear aromatic hydrocarbons (PAHs): Nghiên cứu cho thấy rằng các chất chuyển hóa PAH nhất định sẽ tương tác với DNA và trở thành genotoxic, gây ra khối u ác tính và tổn thương gen di truyền ở người. Ở người, tiếp xúc với các hỗn hợp của PAHs gây nguy cơ đáng kể của phổi, da, và nguyên nhân ung thư bàng quang.

Chúng tôi nghĩ đây là một sự thật vì căn cứ vào kết quả phân tích nước thải của những khu công nghệ tượng tự, ngoài 5 loại hóa chất độc hại trên còn có thêm Mangan, Sắt, Đồng v.v
Kim loại nặng thường có tính bền vững rất cao. Do vậy, chúng sẽ tồn tại rất lâu trong đất, nước, không khí. Nếu các sinh vật hấp thụ các kim loại này thì chất độc sẽ được tích lũy và chuyển qua các sinh vật (động vật cũng như thực vật) khác nhau qua chuỗi thức ăn (food chain). Con người thường là điểm đến cuối cùng của chuỗi thức ăn trên và các kim loại này sẽ đi vào cơ thể qua việc ăn uống. Ngoài ra, chúng cũng có thể xâm nhập qua đường hô hấp và qua da.

Các kim loại nặng nầy sẽ theo dòng chảy sẽ chìm dần xuống đáy biển do tỷ trọng cao từ đó có thể giải thích hiện tượng sò, ốc dưới đáy biển cũng chết hàng loạt chạy dài cho đến Đà Nẵng hiện nay.

Trên lý thuyết, những kim loại nặng có tác hại khôn lường và rất khó chẩn đoán. Các loại hải sản ở khu vực nhiễm độc đều có thể bị nhiễm nặng. Lượng độc tố có thể ngấm sâu xuống mạch nước ngầm và gây hại lâu dài. Tình trạng ở Vũng Áng có tầm nguy hại ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của dân chúng trên bình diện rộng do dòng hải lưu và phân phối hải sản tiêu thụ trên một vùng rộng lớn chứ không chỉ giới hạn ở Vũng Áng. Lịch sử thế giới đã ghi nhận rất nhiều trường hợp thương tâm về việc nhiễm kim loại nặng từ môi trường và cuộc đấu tranh pháp lý rất phưc tạp, nhứt là khi CS Bắc Việt đã bán linh hồn cho TC.

Kết luận

Ngày 23/4/2016 vừa qua, tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York, 171 quốc gia, trong đó, có Việt Nam, đã ngồi vào ký kết Công ước bảo vệ môi trường thế giới vì lo ngại hiểm họa môi trường từ sự phát triển công nghiệp.

Từ ba tháng qua, lần đầu tiên miền Nam Việt Nam hạn hán ngập mặn sâu đến hơn 95km vào đất liền, người dân ĐBSCL không có nước để uống, thủy hải sản nước ngọt cũng chết vì nước mặn và hạn hán, con người cũng khô vì hạn, chỉ vì phá rừng, đắp đập thủy điện thượng nguồn sông Mekong, hũy hoại rừng tràm rừng đước ở vùng Bạc Liệu Sóc Trăng, Cà Mau…

Ngay cả Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP-TransPacific Partnership) của 12 quốc gia thành viên vừa ký kết, và đang chờ quốc hội Hoa Kỳ thông qua cũng phải cam kết bảo vệ môi trường.

Bảo vệ môi trường được thế giới cam kết không phải là chỉ cho riêng bất kỳ quốc gia nào, mà là phải hiểu rằng trái đất là mái nhà chung. Ô nhiễm ở Việt Nam hay ở bất kỳ quốc gia nào cũng là ô nhiễm của toàn cầu. Một quốc gia nào muốn phát triển thì cũng phải cân bằng với việc bảo vệ môi trường. Nếu quốc gia nào vi phạm vào những cam kết bảo vệ môi trường sẽ bị đưa ra trọng tài tòa án quốc tế phân xử, cấm vận và tẩy chay.

Trong lúc đó, Ông Chu Xuân Phàm, (Chou Chun Fan) Giám đốc đối ngoại của Formosa họp báo và tuyên bố một cách sống sượng rằng:”Hoặc anh chọn tôm cá, hoặc anh chọn nhà máy thép. Anh không thể đòi hỏi cả hai”.

Thế mà, trước sự kiện Vũng Áng, CS Bắc Việt tiếp tục bao che và bào chữa cho Trung Cộng (nên nhớ tuy Formosa dưới danh nghĩa là một tập đoàn của Taiwan, nhưng thực sự vốn đầu tư là của TC). Chúng ta hãy nghe:

Ông Võ Tuấn Nhân, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tuyên bố: “Đường ống xả thải của Cty Formosa đi ra biển là được các Bộ Ngành cấp phép, chứ không phải là đường ống tự lắp đặt lén lút. Trước khi xả thải ra biển, phía Formsa đều phải tuân thủ các quy định xử lý chất thải một cách chặt chẽ”. (Formosa thải ra biển hàng ngày 12.000 m3 chất thải lõng không qua thanh lọc!)

Nguyễn Phú Trọng, TBT Đảng CS Bắc Việt và phái đoàn công tác đi thăm công trình nhà máy thép Sơn Dương, Vũng Áng ngày 22/4/16 ngay khi … cá đã chết đầy biển suốt ba tuần qua, mà vẫn cố tình bịt tai, che mắt làm ngơ trong chuyến thăm. Ông hoàn toàn không dám đề cập đến nguyên nhân thảm họa ĐANG xảy ra, cách ông chỉ vài trăm mét, mà vẫn không có một tiếng nói nào về tình trạng ô nhiễm môi trường biển Đông vì đã ngậm…10,5 tỷ Mỹ kim cho công trình nầy rồi.

Còn Tân TT CS Nguyễn Xuân Phúc thì sao? Hôm (28/4), Văn phòng Chính phủ vừa thông cáo cho biết là thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc họp hôm qua đã “chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, xác định nguyên nhân và thực hiện các giải pháp phù hợp để hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng”.

Vì vậy, đã đến lúc toàn dân phải đứng lên đồng loạt xóa tan cơ chế chuyên chính vô sản của tập đoàn cộng sản Bắc Việt, một tập hợp của những thái thú biết nói tiếng Việt đang tiếp tay cho TC chuẩn bị Hán hóa lần thứ năm tại Việt Nam.

Và những người con Việt đã có tiếng nói. Đó là, ngày 27/04, một nhóm các nhà hoạt động xã hội tại Việt Nam đã đưa lên mạng bản “Tuyên bố về tội ác đầu độc biển miền Trung”, sau một ngày nhận được hơn 500 chữ ký.

Trước đó, trên mạng lan truyền “Lời kêu gọi xuống đường vì môi trường” tại Hà Nội, Sài Gòn… vào ngày Chủ nhật 01/05.

Thưa Bà con,

Để kết luận, xin lập lại lời nói của nhà cách mạng Phan Bội Châu là:

“NƯỚC DƠ PHẢI LẤY MÁU MÀ RỬA!”

Xin Cám ơn Bà con,

Mai Thanh Truyết

Mùa Quốc hận 30/4/2016

NGUYỄN MINH QUANG

Vì sao cá chết hàng loạt dọc duyên hải Miền Trung

Cá chết dọc duyên hải miền Trung [Tiền Phong]

Nguyễn Minh Quang, P.E (Danlambao)

Sơ lược về tác giả

Tác giả là Kỹ sư Công chánh Chuyên nghiệp (Professional Civil Engineer) của Tiểu bang California. Tốt nghiệp Kỹ sư Công chánh tại Trung tâm Quốc gia Kỹ thuật Phú Thọ, Sài Gòn năm 1972; Trưởng ty Kế hoạch của Ủy ban Quốc gia Thủy lợi thuộc Bộ Công chánh và Giao thông đến tháng 4 năm 1975. Tốt nghiệp Cao học Thủy lợi tại Ðại học Nebraska, Hoa Kỳ năm 1985; Chuyên viên Thủy học (Hydrologist) của Sở Quản trị Thủy lợi, Broward County, Florida đến năm 1989. Từ năm 1990 đến 2015, Kỹ sư Giám sát trưởng (Senior Supervising Engineer) của Stetson Engineers Inc., một công ty cố vấn về thủy lợi và ô nhiễm nguồn nước, thành lập năm 1957 ở Los Angeles.

Phần tóm tắt

Từ hai tuần nay, hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung được báo chí trong nước đặc biệt chú ý. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, cá chết bất thường là do nước biển bị ô nhiễm, có yếu tố gây độc, ở khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh) rồi bị dòng hải lưu đẩy về phía nam lan vào tận Thừa Thiên-Huế và các tỉnh phía Nam. Còn Bộ Tài nguyên và Môi trường thì kết luận rằng: chưa có bằng chứng về sự liên hệ giữa Formosa với hiện tượng cá chết, và hai yếu tố chính được xác định có liên quan đến vụ cá chết hàng loạt bao gồm độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa.

Ngay sau khi hiện tượng cá chết hàng loạt được phổ biến, các cơ quan chuyên môn ở trong nước và các chuyên viên Việt Nam ở nước ngoài đã đưa ra những nhận xét sơ khởi để giải thích hiện tượng cá chết, chẳng hạn sự phân hủy của nước thải từ bờ và từ Khu công nghệ Vũng Áng, chất cyanide hay chất thải từ giàn khoan của Trung Quốc, độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa, và nhiễm độc kim loại nặng. Nhưng những nhận xét nầy, kể cả kết luận của Bộ Tài nguyên và Môi trường, thì rất mơ hồ hoặc không có dữ kiện minh chứng.

Có những bằng chứng vững chắc và đáng tin cậy để kết luận rằng hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung là do chất ammonia ở trong nước thải do nhà máy Formosa xả ra biển qua đường ống ngầm được ngư dân phát hiện và ghi hình ảnh. Ammonium, được phát hiện ở nồng độ vượt tiêu chuẩn cho phép ở Lăng Cô (khoảng 0,4 mg/L), phù hợp với dòng hải lưu và với nồng độ ammonia có thể có trong nước thải từ tiến trình luyện than coke của nhà máy luyện thép Formosa (có thể lên đến 668 mg/L). Cá rất nhạy cảm với ammonia; cá nước ngọt có thể chết ở nồng độ 0,2-0,5 mg/L và cá nước mặn có thể chết ở nồng độ thấp hơn. Trong quá khứ, ammonia đã giết khoảng 110 tấn cá trong sông Fuhe ở Hubei, Trung Hoa vào năm 2013 và khoảng 1.000 tấn cá trong nhánh phía tây của sông Nile ở Rosetta, Egypt vào năm 2015.

Ngày 25 tháng 4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các bộ ngành khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây hiện tượng hải sản chết bất thường tại các địa phương, nhưng hành động nầy dường như đã quá trễ. Công việc quan trọng và cần thiết nhất hiện nay là ngưng hoàn toàn việc xả thải từ Khu kinh tế Vũng Áng và theo dõi phẩm chất của nước biển ở những độ sâu thích hợp trong những vùng bị ảnh hưởng trước đây và thông báo rộng rãi đến người dân cho đến khi trở lại bình thường như trước.

Việc tiếp theo là làm thế nào để “thảm họa” nầy sẽ không còn tái diễn trong tương lai, bắt đầu từ Formosa. Trước hết, cần phải duyệt xét lại tiến trình hoạt động, phẩm và lượng của nước thải từ nhà máy luyện thép, và hiệu quả của nhà máy lọc nước thải hiện nay của Formosa. Giấy phép xả thải hiện nay cần phải được thu hồi để thay thế bằng một giấy phép mới để có thể kiểm soát những chất ô nhiểm độc hại phát xuất từ một nhà máy luyện thép. Tiếp theo là duyệt xét xem nhà máy lọc nước thải hiện hữu của Formosa có thể loại bỏ các chất ô nhiễm được liệt kê trong giấy phép mới hay không. Nếu không, cần phải xây thêm một nhà máy lọc nước thải mới để lọc sơ khởi nước thải từ nhà máy luyện than coke trước khi cho vào nhà máy lọc nước thải hiện hữu. Lọc sơ khởi bằng phương pháp yếm khí có thể cải thiện đáng kể khả năng phân hủy sinh học của nước thải từ nhà máy luyện than coke, và tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn tiếp theo bằng phương pháp hiếu khí. Trong trường hợp nhà máy lọc nước thải hiện hửu không thể lọc nước thải từ nhà máy lọc sơ khởi, một nhà máy lọc nước thải hoàn toàn mới cần được xây dựng.

Phần dẫn nhập

Từ hai tuần nay, các phương tiện truyền thông trong nước đã liên tục loan tin về hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Quảng Bình, “…từ kết quả phân tích mẫu nước, mẫu cá chết, nguyên nhân bước đầu được xác định là do nguồn nước bị ô nhiễm, có yếu tố gây độc. Hiện tượng cá chết bất thường là do nước biển bị ô nhiễm ở khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh), theo dòng hải lưu Bắc cực-Xích đạo, nguồn nước ô nhiễm ở Hà Tĩnh bị đẩy về phía nam lan vào tận Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế và các tỉnh phía Nam.” Còn ở Thừa Thiên-Huế, “…nguyên nhân cá chết hàng loạt là do pH nước thay đổi đột ngột, chất lượng phú dưỡng (PO4) tăng cao đột ngột khiến cá bị thiếu ô xy cục bộ.” [1]

Ngay sau khi được báo cáo, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã họp khẩn với các đơn vị chức năng của Bộ, vào ngày 20 tháng 4, để gấp rút làm rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung. “Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, hiện tượng cá chết hàng loạt có nhiều nguyên nhân trong đó không loại trừ nguyên nhân cá chết là do môi trường bị ô nhiễm. Bộ trưởng khẳng định: ‘Trách nhiệm của Bộ TN&MT là phải khẩn trương đẩy nhanh tiến độ làm rõ nguyên nhân cá chết hàng loạt ở ven biển miền Trung trong những ngày vừa qua. Phải làm rõ việc có hay không cá chết là do ô nhiễm môi trường’.” [2]

Vào ngày 27 tháng 4, Bộ TN&MT đã công bố kết quả điều tra. Thứ trưởng TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết “… chưa có bằng chứng kết luận về sự liên hệ giữa Formosa và các nhà máy hoạt động ở Vũng Áng đối với hiện tượng cá chết hàng loạt gần đây” và “… sau các khảo sát và điều tra của các cơ quan chức năng Việt Nam và các nhà khoa học, hai yếu tố chính được xác định có liên quan đến vụ cá chết hàng loạt bao gồm độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa.” [3] Nguyên nhân thứ nhất thì quá mơ hồ, còn nguyên nhân thứ hai thì đã bị Hội nghề cá Việt Nam bác bỏ [4].

Vì sao cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung? Bài viết nầy cố gắng trả lời câu hỏi đó dựa trên những dữ kiện không đầy đủ được đăng tải trên báo chí trong nước trong thời gian qua.

Diễn biến của hiện tượng cá chết

Hình 1: Vùng duyên hải miền Trung có cá chết hàng loạt [Zing.vn]

Hiện tượng cá chết hàng loạt bắt đầu vào đầu tháng 4, từ Kỳ Phương, Hà Tĩnh cho đến Lăng Cô, Đà Nẵng (Hình 1). “Ngày 6/4, tình trạng cá chết được ngư dân phát hiện tại vùng biển một số xã, phường của thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh), rồi tiếp diễn ở vùng biển xã Quảng Đông (huyện Quảng Trạch, Quảng Bình). Những ngày sau đó, các vùng biển Nhân Trạch (huyện Bố Trạch), Quang Phú và Bảo Ninh (TP Đồng Hới)… cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản (Tổng cục Thủy sản) ghi nhận các loài cá chết dạt vào bờ đều sống ở tầng đáy vùng biển gần bờ. Đến ngày 19/4, tình trạng xảy ra diện rộng hơn, ghi nhận ở vùng biển Quảng Trị, Thừa Thiên–Huế... Theo ghi nhận từ các địa phương, đến ngày 22/4, tình trạng cá chết không còn xuất hiện.” [5]

Theo Ông Nguyễn Viết Nghĩa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hải Sản, thì “… khả năng nguyên nhân cá chết do độc chất là rất lớn.” Ông Nghĩa đề nghị các địa phương khuyến cáo tàu cá dừng khai thác ven bờ. Việc tác động của độc chất đối với cá nổi ít hơn so với loài sống ở tầng đáy. Các địa phương nên khuyến cáo ngư dân khai thác cá ở tầng đáy đánh bắt xa khu vực ảnh hưởng của độc tố. [5]

Hình 2: Độ lớn và tầng sinh sống của cá chết [6]

Những loại cá chết là loại sống ở độ sâu từ 30 m trở lên. Số cá chết dạt vào bờ có độ lớn khác nhau, có khi cân nặng đến 35 kg (Hình 2) [6]. Có khoảng 80 tấn cá chết bất thường dạt vào bờ biển miền Trung [7]. Trong số đó, khoảng 10 đến 15 tấn ở Hà Tĩnh, 25 tấn ở Quảng Bình, 30 tấn ở Quảng Trị, và khoảng 6.000 con ở Thừa Thiên-Huế (Hình 3).

Hình 3: Ước lượng số cá chết dọc duyên hải miền Trung [7]

Nhận xét sơ khởi về nguyên nhân cá chết

Tính đến hôm nay, một số nhận xét sơ khởi đã được đưa ra, từ các cơ quan chuyên môn ở trong nước và các chuyên viên Việt Nam ở nước ngoài, để giải thích lý do tại sao có hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung. Nhưng các nhận xét sơ khởi đó hoặc mơ hồ hoặc không có dữ kiện minh chứng.

Trước tiên, Sở NN&PTNT Quảng Bình cho rằng hiện tượng cá chết bất thường là do nước biển bị ô nhiễm, có yếu tố gây độc, ở khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh). Nguồn nước ô nhiễm ở Hà Tĩnh, theo dòng hải lưu Bắc cực-Xích đạo, bị đẩy về phía nam lan vào tận Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế và các tỉnh phía Nam [1]. Nhận xét nầy có vẻ phù hợp với thực tế, nhưng mơ hồ về tình trạng ô nhiễm của nước biển và yếu tố gây độc làm cá chết.

Tiến sĩ (TS) Vũ Thanh Ca, Vụ Hợp tác quốc tế và Khoa học công nghệ (Tổng cục Biển và hải đảo), thì cho rằng “… lý do khiến cá biển chết hàng loạt có thể là do nước thải từ bờ đã phân hủy mạnh, gây nên cạn kiệt ôxy trong các tầng nước dưới mặt.” TS Nguyễn Hữu Dũng, từng làm việc ở Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, cũng có cùng nhận xét nhưng “… chỉ rõ hơn nguồn chất thải khiến môi trường biển bị biến động đột ngột khả năng cao có nguồn gốc từ khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh).” [8] Nhận xét nầy chỉ là suy đoán vì không có dữ kiện minh chứng.

Ngoài nước thải từ bờ, chất cyanide từng được Trung Quốc sử dụng trong việc đánh bắt cá hoặc chất thải từ giàn khoan mà trước đây Trung Quốc từng đặt ở cửa vịnh Bắc Bộ cũng được xem là những nguyên nhân có thể làm chết cá hàng loạt ở ven biển miền Trung [8]. Cũng như nhận xét của TS Vũ Thanh Ca và Nguyễn Hữu Dũng, hai nhận xét nầy cũng chỉ là suy đoán vì không có dữ kiện minh chứng.

Kết quả điều tra do Bộ TN&MT thực hiện cũng không xác định được nguyên nhân trực tiếp ngoài “… hai yếu tố chính được xác định có liên quan đến vụ cá chết hàng loạt bao gồm độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa.” [1] Kết quả điều tra cũng không cho biết đặc tính của độc tố hóa học (tên, nồng độ…) như thế nào và thải ra từ đâu. Nói cách khác, Bộ TN&MT chưa xác định được nguyên nhân của hiện tượng cá chết hàng loạt ở miền Trung.

Một nhận xét khác, từ các chuyên viên Việt Nam ở nước ngoài, cho rằng “… việc cá chết liên quan đến nhiễm độc kim loại nặng và những tác hại lâu dài của nó.” Các kim loại nặng nầy gồm có chì (Pb), thủy ngân (Hg), cadmium (Cd), arsenic (As), và bạc (Ag) [9]. Cũng như các nhận xét trước, nhận xét nầy cũng chỉ là suy đoán vì không có dữ kiện minh chứng. Hơn thế nữa, kết quả phân tích các mẫu nước thu thập ở khu vực đầm Lập An ở Lăng Cô đã không phát hiện các kim loại nặng nêu trên, ngoại trừ chromium (Cr). Tuy nhiên, kết quả phân tích cũng không phát hiện hexavalent chromium (CrVI), một hợp chất cực độc của chromium [10].

Bằng chứng vững chắc và đáng tin cậy nhất

Trước hết, nước thải từ Formosa đã được xả ra biển bằng một đường ống ngầm dưới biển. Người đầu tiên phát giác ra việc xả thải là ngư dân Nguyễn Xuân Thành ở Hà Tĩnh.

“…Vào ngày 21/4, một ngư dân tên Nguyễn Xuân Thành (36 tuổi) trú thôn Ba Đồng, phường Kỳ Phương, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cho biết, trước đó vào ngày 4/4, trong khi lặn xuống biển “săn” cá, anh bất ngờ phát hiện một đường ống xả thải khổng lồ “cắm” xuống biển. Theo anh Thành, đường ống này được chôn dưới đáy biển, phủ phía trên là một lớp đất cùng nhiều đá hộc, bao tải cát; chiều dài của đường ống khoảng 1,5 km; đường kính 1,1m. Một đầu của đường ống nối từ khu vực dự án Formosa (khu kinh tế Vũng Áng, TX Kỳ Anh), đầu còn lại nối liền với 3 đoạn đường ống nhỏ (mỗi đoạn dài khoảng 2m, đường kính khoảng 40 cm). ‘Vào thời điểm phát hiện, tôi thấy đường ống này phun nước rất mạnh. Nước phun từ đường ống ra có màu vàng đục, nhừa nhựa, mùi hôi thối, khi ngửi thì cảm thấy rất ngạt thở’, anh Thành nói. Sau khi phát hiện đường ống trên, ngư dân này đã tới Đồn biên phòng Đèo Ngang (thuộc Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh) trình báo, đồng thời vẽ lại sơ đồ và vị trí của đường ống cho đơn vị này nắm được.” [11]

Hình 4: Đường ống xả thải của Formosa [12]

Anh Hoàng Văn Đoán, người tự nguyện lặn xuống ghi hình các hình ảnh của cống ngầm (Hình 4), mô tả: "Họ dùng đá đè lên những ống này để dân không thể nhìn thấy được. Trong đó còn có 3 ống to và cao khoảng 2 mét phía trên đậy nắp cao su, mỗi lần xả ra thì nắp cao su lại bung lên, còn khi không xả thải thì ống cao su này đậy nắp ống lại. Mới hôm qua tôi mới lặn xuống thì không còn thấy họ xả nữa, có lẽ là sau khi thông tin báo chí đăng thì họ đã cho ngừng xả rồi". [12]

Thứ hai, nước thải từ đường ống ngầm có chứa ammonia (NH3)/ammomium (NH4+) ở nồng độ cao. Có hai bằng chứng vững chắc và đáng tin cậy để kết luận như thế: (1) Formosa là một nhà máy luyện thép, nên phải luyện than đá thành than coke. Nước thải trong tiến trình nầy chứa nhiều chất ô nhiễm vô cơ, trong đó có ammonia (NH3) ở nồng độ cao. Theo một nghiên cứu cho nhà máy lọc nước thải của Công ty luyện than Coke Taiyuan ở Trung Hoa, nồng độ của ammonia (NH3-N) trong nước thải từ tiến trình luyện than coke thay đổi từ 230 đến 668 milligrams per liter (mg/L) [13]. (2)Kết quả phân tích các mẫu nước thu thập ở khu vực đầm Lập An, Lăng Cô cho thấy nồng độ của ammomium (NH4+-N) trong nước biển vượt quá tiêu chuẩn (khoảng 0,4 mg/L so với 0,1 mg/L). Trong thực tế, nồng độ của ammonia (NH3) trong nước biển cao hơn rất nhiều vì chỉ có một phần rất nhỏ ammonia biến thành ammonium (NH4+). Như vậy, sự hiện diện của ammonia trong nước biển phù hợp với sự hiện diện của ammonia trong nước thải từ Formosa.

Thứ ba, cá rất nhạy cảm với ammonia. Cá nước ngọt thì ít nhạy cảm hơn cá nước mặn. Nồng độ ammonia từ 0,2 đến 0,5 mg/L có thể giết hết cá trong bồn nuôi cá nước ngọt [14]. Trong các bồn nuôi cá nước mặn, nồng độ an toàn của ammonia là zero [15]. Cá có thể chết hàng loạt nếu nước bị ô nhiễm ammonia, và hiện tượng nầy đã xảy ra nhiều lần trên thế giới. Vào năm 2013, 110 tấn cá trong sông Fuhe ở tỉnh Hubei, Trung Hoa chết hàng loạt vì ô nhiễm nước thải có chứa 196 mg/L ammonia từ một nhà máy hóa chất ở Yingcheng, ngoại ô của Wuhan [16]. Vào năm 2015, cá chết hàng loạt trong nhánh tây của sông Nile ở Rosetta. Bộ Y tế phải tiêu hủy khoảng 1.000 tấn cá chết trong một số chợ cá của đồng bằng sông Nile [17].

Những việc cần phải làm

Theo các nguồn tin của báo chí trong nước, sau khi nghe Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng báo cáo tình hình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ thị “… các Bộ Khoa học và Công nghệ, Công an, Quốc phòng, Công Thương, Y tế, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chủ động phối hợp, hỗ trợ các Bộ Tài nguyên và Môi trường, NN và PTNT, khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây hiện tượng hải sản chết bất thường tại các địa phương này.” [18] Nhưng việc truy tìm nguyên nhân của hiện tượng cá chết hàng loạt dường như đã quá trễ vì việc xả nước thải đã được ngưng từ lâu và nước thải đã được nước biển làm loãng đến mức độ không còn phát hiện được các chất ô nhiễm, nếu có.

Công việc quan trọng và cần thiết nhất hiện nay là ngưng hoàn toàn việc xả thải từ Khu kinh tế Vũng Áng và theo dõi phẩm chất của nước biển trong những vùng bị ảnh hưởng trước đây và thông báo rộng rãi đến người dân cho đến khi trở lại bình thường như trước. Các mẫu nước biển phải được thu thập ở những độ sâu thích hợp, nhất là vùng chung quanh miệng ống xả của Khu kinh tế Vũng Áng.

Việc tiếp theo là làm thế nào để “thảm họa” nầy sẽ không còn tái diễn trong tương lai, bắt đầu từ Formosa. Công việc nầy cần nhiều thời gian, quyết tâm, nỗ lực và khả năng kỹ thuật.

Trước hết, cần phải duyệt xét lại tiến trình hoạt động, phẩm và lượng của nước thải từ nhà máy luyện thép, và hiệu quả của nhà máy lọc (xử lý) nước thải hiện nay của Formosa. Theo giấy phép cấp cho Formosa ngày 11/12/2013 của Bộ TN&MT, tuy phẩm chất của nước thải trước khi vào và sau khi ra khỏi nhà máy lọc nước thải được theo dõi, nhưng chỉ theo dõi những chất ô nhiễm thông thường như nhiệt độ nước xả thải không quá 40 độ C; độ pH từ 5,5-9; chất rắn lơ lửng: 117 mg/L; tổng dầu mỡ khoảng 11,7 mg/L; tổng phenol: 0,585 mg/L tổng xyanua [cyanide]: 0,585 mg/L; ni-tơ [nitrogen]: 70,2 mg/L; thủy ngân: 0,0117 mg/L [19]. Như vậy, giấy phép nầy không thích hợp để kiểm soát những chất ô nhiểm độc hại phát xuất từ một nhà máy luyện thép, chẳng hạn như nhà máy luyện thép Formosa-Hà Tĩnh. Do đó, giấy phép nầy cần phải được thu hồi để thay thế bằng một giấy phép mới; trong đó, bao gồm các chất ô nhiễm vô cơ như ammonia, cyanogen, sulphocyanogen; các hợp chất hữu cơ đơn vòng (heterocyclic compounds) như pyridine, furan và dioxane; và các hợp chất có mùi thơm đa vòng (polycyclic aromatic compounds) như phenol, napththalene, và quinoline. Những chất ô nhiễm nầy rất khó phân hủy sinh học trong điều kiện hiếu khí (aerobic conditions) [13].

Tiếp theo là duyệt xét xem nhà máy lọc nước thải hiện hửu của Formosa có thể loại bỏ các chất ô nhiễm được liệt kê trong giấy phép mới hay không. Nếu không, cần phải xây thêm một nhà máy lọc nước thải mới để lọc sơ khởi (pre-treatment) nước thải từ nhà máy luyện than coke trước khi cho vào nhà máy lọc nước thải hiện hửu. Nhiều nghiên cứu cho thấy lọc sơ khởi bằng phương pháp yếm khí (anaerobic treatment) có thể cải thiện đáng kể khả năng phân hủy sinh học của nước thải từ nhà máy luyện than coke, và tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn tiếp theo bằng phương pháp hiếu khí [13]. Trong trường hợp nhà máy lọc nước thải hiện hửu không thể lọc nước thải từ nhà máy lọc sơ khởi, một nhà máy lọc nước thải hoàn toàn mới cần được xây dựng.

Kết luận

Từ hai tuần nay, hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung được báo chí trong nước đặc biệt chú ý. Hiện tượng nầy bắt đầu vào đầu tháng 4, từ Kỳ Phương, Hà Tĩnh rồi lan dần về phía nam đến Lăng Cô, Đà Nẵng; đến ngày 22 tháng 4 thì tình trạng cá chết không còn xuất hiện nữa. Có khoảng 80 tấn cá chết đã dạt vào bờ biển miền Trung. Những loại cá chết là loại sống ở độ sâu từ 30 m trở lên và có độ lớn khác nhau, có khi cân nặng đến 35 kg.

Theo Sở NN&PTNT Quảng Bình, cá chết bất thường là do nước biển bị ô nhiễm, có yếu tố gây độc, ở khu công nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh) rồi bị dòng hải lưu đẩy về phía nam lan vào tận Thừa Thiên-Huế và các tỉnh phía Nam. Ngay sau khi được báo cáo, Bộ TN&MT đã làm việc gấp rút để làm rõ nguyên nhân, và vào ngày 27 tháng 4, đã công bố kết quả điều tra là chưa có bằng chứng kết luận về sự liên hệ giữa Formosa và các nhà máy hoạt động ở Vũng Áng đối với hiện tượng cá chết, và hai yếu tố chính được xác định có liên quan đến vụ cá chết hàng loạt bao gồm độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa. Nguyên nhân thứ nhất thì quá mơ hồ, còn nguyên nhân thứ hai thì đã bị Hội nghề cá Việt Nam bác bỏ.

Ngay sau khi hiện tượng cá chết hàng loạt được phổ biến, một số nhận xét sơ khởi đã được đưa ra, từ các cơ quan chuyên môn ở trong nước và các chuyên viên Việt Nam ở nước ngoài, để giải thích tại sao có hiện tượng cá chết hàng loạt. Các nhận xét nầy bao gồm sự phân hủy mạnh mẽ của nước thải từ bờ và từ Khu công nghệ Vũng Áng, chất cyanide từng được Trung Quốc sử dụng trong việc đánh bắt cá hoặc chất thải từ giàn khoan mà trước đây Trung Quốc từng đặt ở cửa vịnh Bắc Bộ, độc tố hóa học do con người thải ra từ đất liền và thủy triều đỏ tức tảo nở hoa, và nhiễm độc kim loại nặng. Nhưng những nhận xét sơ khởi nầy, kể cả kết luận của Bộ TN&MT, thì rất mơ hồ hoặc không có dữ kiện minh chứng.

Điều đó không có nghĩa là không biết nguyên nhân! Có những bằng chứng vững chắc và đáng tin cậy để kết luận rằng hiện tượng cá chết hàng loạt dọc duyên hải miền Trung là do chất ammonia ở trong nước thải do nhà máy Formosa xả ra biển qua đường ống ngầm được ngư dân Nguyễn Xuân Thành phát hiện và thợ lặn Hoàng Văn Đoán ghi hình ảnh. Ammonium đã được phát hiện ở nồng độ vượt tiêu chuẩn cho phép ở Lăng Cô (khoảng 0,4 mg/L), cách Vũng Áng khoảng 250 km về phía nam. Sự kiện nầy phù hợp với dòng hải lưu và với nồng độ ammonia có thể có trong nước thải từ tiến trình luyện than coke của nhà máy luyện thép Formosa (có thể lên đến 668 mg/L). Hơn nữa, cá rất nhạy cảm với ammonia, chỉ cần nồng độ từ 0,2 đến 0,5 mg/L có thể giết chết cá nước ngọt và cá nước mặn có thể chết ở nồng độ thấp hơn. Trong quá khứ, ammonia đã giết khoảng 110 tấn cá trong sông Fuhe ở Hubei, Trung Hoa vào năm 2013 và khoảng 1.000 tấn cá trong nhánh phía tây của sông Nile ở Rosetta, Egypt vào năm 2015.

Ngày 25 tháng 4, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các bộ ngành khẩn trương làm rõ nguyên nhân gây hiện tượng hải sản chết bất thường tại các địa phương. Tuy nhiên, việc truy tầm nguyên nhân dường như đã quá trễ vì việc xả nước thải đã được ngưng từ lâu và nước thải đã được nước biển làm loãng đến mức độ không còn phát hiện được các chất ô nhiễm, nếu có.

Trước hết, cần phải duyệt xét lại tiến trình hoạt động, phẩm và lượng của nước thải từ nhà máy luyện thép, và hiệu quả của nhà máy lọc nước thải hiện nay của Formosa. Giấy phép xả thải hiện nay cần phải được thu hồi để thay thế bằng một giấy phép mới để có thể kiểm soát những chất ô nhiểm độc hại phát xuất từ một nhà máy luyện thép. Tiếp theo là duyệt xét xem nhà máy lọc nước thải hiện hửu của Formosa có thể loại bỏ các chất ô nhiễm được liệt kê trong giấy phép mới hay không. Nếu không, cần phải xây thêm một nhà máy lọc nước thải mới để lọc sơ khởi nước thải từ nhà máy luyện than coke trước khi cho vào nhà máy lọc nước thải hiện hửu. Nhiều nghiên cứu cho thấy lọc sơ khởi bằng phương pháp yếm khí có thể cải thiện đáng kể khả năng phân hủy sinh học của nước thải từ nhà máy luyện than coke, và tạo điều kiện thuận lợi cho giai đoạn tiếp theo bằng phương pháp hiếu khí. Trong trường hợp nhà máy lọc nước thải hiện hửu không thể lọc nước thải từ nhà máy lọc sơ khởi, một nhà máy lọc nước thải hoàn toàn mới cần được xây dựng.

30 tháng 4 năm 2016

Nguyễn Minh Quang
danlambaovn.blogspot.com

_______________________________________

Tài liệu tham khảo

[1] Duy Tuấn, Hải Sâm, và Quang Thành. 20 tháng 4 năm 2016. “Cá chết trắng biển miền Trung, nghi nhiễm độc từ Vũng Áng.” VietnamNet. http://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/300459/ca-chet-trang-bien-mien-trung-nghi-nhiem-doc-tu-vung-ang.html

[2] TH. 20 tháng 4 năm 2016. “Khẩn trương làm rõ nguyên nhân cá chết hàng loạt ở ven biển miền Trung.” Thanh Tra. http://thanhtra.com.vn/xa-hoi/moi-truong/khan-truong-lam-ro-nguyen-nhan-ca-chet-hang-loat-o-ven-bien-mien-trung_t114c1143n102609

[3] RFA. 27 tháng 4 năm 2016. “Việt Nam công bố kết quả điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt.” RFA. http://www.rfa.org/vietnamese/vietnamnews/vn-announce-result-of-investigation-of-mass-fish-deaths-04272016094546.html

[4] Mạnh Nguyễn. 28 tháng 4 năm 2016. ”Hội nghề cá: Cá chết do chất độc, không phải do thủy triều đỏ!” BizLive. http://bizlive.vn/chinh-tri-xa-hoi/hoi-nghe-ca-ca-chet-do-chat-doc-khong-phai-do-thuy-trieu-do-1698112.html

[5] Phạm Hòa và Thắng Quang. 24 tháng 4 năm 2016. “5 câu hỏi vụ cá chết hàng loạt ở ven biển miền Trung.” Zing.vn. http://news.zing.vn/5-cau-hoi-vu-ca-chet-hang-loat-o-ven-bien-mien-trung-post644367.html

[6] Nhóm Phóng viên. 26 tháng 4 năm 2016. “Cá chết lan rộng ở miền Trung như thế nào.” VNExpress. http://vnexpress.net/infographics/thoi-su/ca-chet-lan-rong-o-mien-trung-nhu-the-nao-3393340.html?utm_source=home&utm_medium=box_infographics_home&utm_campaign=boxtracking

[7] Ngọc Diệp, Cấn Cường, Chiến Thắng, và Quang Phong. 28 tháng 4 năm 2016. “Toàn cảnh vụ cá chết hàng loạt tại biển miền Trung.” Dân Trí. http://dantri.com.vn/xa-hoi/toan-canh-vu-ca-chet-hang-loat-tai-bien-mien-trung-20160428081426098.htm

[8] Phạm Hương. 23 tháng 4 năm 2016. “Giả thiết về nguyên nhân cá chết hàng loạt ở miền Trung.” PhapLuatSo. http://www.phapluatso.com/gia-thiet-ve-nguyen-nhan-khien-ca-chet-hang-loat-o-mien-trung.html

[9] Trần Thị Thanh Thỏa, Thiều Mai Lâm và Trương Nguyện Thành. 26 tháng 4 năm 2016. “Chuyện bé như hạt gạo hay thảm họa quốc gia: Nguy cơ ngộ độc kim loại nặng ở ven biển miền Trung và những tác hại lâu dài.” Vietnam Journal of Science. http://www.vjsonline.org/news/chuy%E1%BB%87n-b%C3%A9-nh%C6%B0-h%E1%BA%A1t-g%E1%BA%A1o-hay-th%E1%BA%A3m-h%E1%BB%8Da-qu%E1%BB%91c-gia-nguy-c%C6%A1-ng%E1%BB%99-%C4%91%E1%BB%99c-kim-lo%E1%BA%A1i-n%E1%BA%B7ng-ven-bi%E1%BB%83n-mi%E1%BB%81n-trung

[10] Châu An. 27 tháng 4 năm 2016. “Cá chết hàng loạt ở miền Trung: Những điều còn che giấu.” Đất Việt. http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tin-tuc-thoi-su/ca-chet-hang-loat-o-mien-trung-nhung-dieu-con-che-giau-3306926/

[11] Bảo Khánh. 28 tháng 4 năm 2016. “Nhìn lại toàn cảnh vụ cá chết hàng loạt ở miền Trung.” Đời sống Pháp luật. http://www.doisongphapluat.com/tin-tuc/tam-diem-du-luan/nhin-lai-toan-canh-vu-ca-chet-hang-loat-o-mien-trung-a143359.html

[12] Cúc Phương. 25 tháng 4 năm 2016. “Cá chết không rõ nguyên nhân: Thuê chuyên gia nước ngoài.” Đất Việt. http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tin-tuc-thoi-su/ca-chet-khong-ro-nguyen-nhan-thue-chuyen-gia-nuoc-ngoai-3306639/

[13] Bing Li, Ying-lan Sun, and Yu-ying Li. October 28, 2005. “Pretreatment of coking wastewater using anaerobic sequencing batch reactor (ASBR).” National Center for Biotechnology Information (NCBI). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1390660/

[14] Sock Yee Khoo. Accessed April 29, 2016. “Aquarium Maintenance: Dealing with Ammonia, Nitrite, Nitrate Poisoning.” http://www.allabout-aquariumfish.com/2008/11/aquarium-maintenance-dealing-with.html

[15] Robert Boumis. Accessed April 29, 2016. “How does ammonia affect my saltwater aquarium?” Demand Media. http://pets.thenest.com/ammonia-affect-saltwater-aquarium-12090.html

[16] Jethro Mullen. September 5, 2013. “Tons of poisoned fish clog river in China’s Hubei province.” CNN. http://www.cnn.com/2013/09/05/world/asia/china-river-dead-fish/

[17] The Cairo Post. July 22, 2015. “’Ammonia poisoning’ blamed fro mass fish die-off in Egypt’s Delta: official.” The Cairo Post. http://thecairopost.youm7.com/news/160486/news/ammonia-poisoning-blamed-for-mass-fish-die-off-in-egypts-delta-official

[18] Hoàng Đoan. 25 tháng 4 năm 2016. “Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương tìm nguyên nhân cá chết hàng loạt.” Soha. http://soha.vn/thu-tuong-chi-dao-khan-truong-tim-nguyen-nhan-ca-chet-hang-loat-20160425184551776.htm

[19] Kiên Trung và Duy Tuấn. 26 tháng 4 năm 2016. “Giấy phép xả thải của Formosa có gì?” VietnamNet. http://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/tam-diem/301418/giay-phep-xa-thai-cua-formosa-co-gi.html

Pages

Saturday, November 26, 2016

CÁ CHẾT= THƠ=HỦ QUYỀN=GIÁO DỤC BẮC NAM

01/05/2016

Hãy chung sức cứu lấy đất nước khỏi thảm họa cá chết miền Trung

01/05/2016

Tìm ở đâu? Tìm trong đầu ấy! (Mênh mông thế sự 35)

01/05/2016

TUYÊN BỐ VỀ TỘI ÁC ĐẦU ĐỘC BIỂN MIỀN TRUNG VIỆT NAM (cập nhật đợt 5, tổng cộng 1170 người ký)

Sunday, May 1, 2016

Để tưởng niệm các tử sĩ trong Cuộc Chiến Việt Nam

Saturday, April 30, 2016

Hiệu ứng cánh bướm

01/05/2016

Bảo vệ môi trường biển là bảo vệ chủ quyền

01/05/2016

Thảm họa cá chết miền Trung: Nguồn độc có khả năng lan xuống tận Phú Quốc

Thursday, May 5, 2016

Ghi chép hàng ngày (10)

VƯƠNG TRÍ NHÀN

Đời sống kinh tế thời bao cấp ở miền Nam – Nhìn về miền Nam sau ngày giải phóng (Kỳ 7)

Tuesday, May 3, 2016

Vụ cá chết: Nhận định rùng mình của 3 nhà khoa học VN ở nước ngoài

Trong lúc chờ kết luận của cơ quan chức năng, chúng tôi đưa ra những bằng chứng sau để dự đoán khả năng hai trường hợp có thể xảy ra.

Sunday, May 1, 2016

Để kết luận, xin lập lại lời nói của nhà cách mạng Phan Bội Châu là:

“NƯỚC DƠ PHẢI LẤY MÁU MÀ RỬA!”

Vì sao cá chết hàng loạt dọc duyên hải Miền Trung

No comments: