Tại Tripoli, phong trào phản kháng tiếp tục gia tăng, bất chấp đàn áp. Theo AFP hôm qua , Seif al-Islam, con trai Kadhafi, người sẽ kế nhiệm lãnh tụ Libya, đã cho biết chính quyền Tripoli không còn kiểm soát được tình hình đất nước. Đây cũng là nhận định của thủ tướng Ý Berlusconi, người được coi là gần gũi với chế độ Kadhafi.
Trong suốt đêm hôm qua, tiếng súng thỉnh thoảng lại vang lên tại nhiều khu phố thủ đô Tripoli. Điện bị cắt vẫn chưa có lại. Vào cuối buổi chiều ngày hôm qua (25/02/2011), tại quảng trường Xanh ở trung tâm thủ đô, lãnh đạo Libya Kadhafi đã có một phát biểu kéo dài vài phút, được đài truyền hình chính thức của nhà nước công bố như là được truyền đi trực tiếp.
Trong phát biểu này, ông Kadhafi đã kêu gọi những người ủng hộ ông chiến đấu chống lại phong trào nổi dậy, và cam kết sẽ cung cấp cho họ vũ khí, nếu cần. Những hình ảnh trên truyền hình cho thấy, trước mặt lãnh đạo Libya là rất nhiều người biểu tình, với các khẩu hiệu ủng hộ Kadhafi và các bức chân dung ông ta. Đây là lần thứ ba, ông Kadhafi lên tiếng với công chúng, kể từ đầu cuộc nổi dậy đến giờ.
Cũng buổi chiều hôm qua, lực lượng thân chính phủ đã bắn vào những đoàn người phản kháng, sau buổi lễ cầu nguyện. Ít nhất có hai người thiệt mạng tại tại một khu phố bình dân. Còn đài truyền hình Al Arabia tính được có 7 người bị bắn chết trong các đụng độ chiều qua.
Theo các nguồn tin tại chỗ, nhiều khu phố tại thủ đô đã được phe đối lập kiểm soát, trong khi đó lực lượng trung thành với Kadhafi vẫn còn kiểm soát được nhiều khu. Theo các nguồn tin của AFP hiện chưa được kiểm chứng, lực lượng bảo vệ đặc biệt của Kadhafi có 9.000 người, với xe tăng và máy bay.
Cuộc nổi dậy tiếp tục nổ ra tại nhiều thành phố khác
Phong trào phản kháng tiếp tục bùng nổ tại nhiều thành phố và thị xã ven biển. Tại thành phố Musratha, thành phố lớn thứ ba của Libya, cách Tripoli 150 km về phía đông, lực lượng ủng hộ Kadhafi đã tháo chạy, sau các đụng độ quyết liệt tại đây. Các cuộc đọ súng cũng nổ ra tại một sân bay gần đó.
Tại thành phố Zawiyah, cách Tripoli 60 km về phía Tây, các trận chiến giữa quân nổi dậy và binh lính của chế độ khiến ít nhất hơn 35 người thiệt mạng.
Tại Tobrouk, thành phố ở miền cực đông, khoảng 1000 người trương cao biểu ngữ ủng hộ nền quân chủ của vua Idriss Senoussi, biểu tượng của phong trào nổi dậy.
Xây dựng chính quyền mới tại vùng Benghazi
Tại Benghazi, thành phố lớn thứ hai của đất nước, sau khi lực lượng thân Kadhafi rút khỏi, những người nổi dậy đã lập ra hội đồng thành phố. Hội đồng bao gồm 13 thành viên, được sự chuẩn thuận của « Liên hiệp 17 tháng Hai », tổ chức được thành lập vào thời gian đầu của cuộc nổi dậy, có trách nhiệm điều hành các hoạt động để đáp ứng các nhu cầu khẩn cấp nhất tại thành phố về các mặt sức khỏe, an ninh, giáo dục và các dịch vụ công khác.
Người phát ngôn của Liên hiệp 17 tháng Hai, ông Abdelhafiz Ghoqa cho biết, tình hình ngày một khá hơn, vì có sự tham gia của giới trẻ. Mặc dù kêu gọi chính phủ các nước châu Âu thiết lập khu vực cấm bay tại để kiềm chế không cho các lực lượng trung thành với Kadhafi sử dụng máy bay bắn vào người biểu tình, tuy nhiên, người phát ngôn của Liên hiệp 17 tháng Hai nhấn mạnh không yêu cầu đến sự can thiệp quân sự của nước ngoài. Đây cũng là quan điểm của nhiều người Benghazi khác.
Hoạt động nhân đạo gặp khó khăn
Theo Tổ chức Bác sĩ không Biên giới, tổ chức vừa cử một đoàn y tế đến trợ giúp tại thành phố Benghazi, những người bị thương đang ở trong tình trạng rất thê thảm. Tổ chức Bác sĩ không biên giới không được phép đưa nhân viên đến Tripoli, nơi có rất nhiều người cần được cứu chữa, bằng đường bộ.
Một ê kíp đã tới Tripoli bằng đường hàng không, nhưng không được phép đi sâu vào lãnh thổ Libya. Trước đó, ngày thứ Tư (24/02), Seif al-Islam, con trai lãnh tụ Libya, người được coi là sẽ kế nhiệm, tuyên bố mở cửa đất nước cho các phóng viên trên toàn thế giới đến quan sát làm chứng.
Dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bản an Liên Hiệp Quốc đề cập đến cấm vận vũ khí, cấm gia đình và những người thân cận của ông Kahdafi ra nước ngoài cũng như phong tỏa tài sản. Một biện pháp khác là truy tố Kahdafi ra tòa án hình sự quốc tế. Hội Đồng Bảo An sẽ tiếp tục cuộc họp vào hôm nay.
Tổng thống Mỹ cũng đã ký sắc lệnh phong tỏa ngân khoản và tài sản địa ốc của gia đình Kahdafi và giới thân cận của lãnh đạo Libya. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cũng cho biết Hoa Kỳ ủng hộ nghị quyết của Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc lập ủy ban điều tra về các hành vi đàn áp của chế độ Tripoli đối với dân chúng. Từ Genève, thông tín viên Laurent Mossu tường thuật :
"Yêu cầu long trọng đình chỉ tư cách thành viên của Libya, của Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc, giờ đây đang nằm trong tay Đại hội đồng Liên hiệp quốc. Đại hội đồng này sẽ phải đưa ra quyết định nhanh chóng về vấn đề này. Trong một nghị quyết được thông qua với sự đồng thuận tuyệt đối, Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc, họp tại Geneva ngày hôm qua, đã yêu cầu tạm gạt Libya ra khỏi Hội đồng Nhân quyền, do các hành động đàn áp hết sức tàn khốc, của chính quyền Kadhafi, nhắm vào những người biểu tình.
Đây là lần đầu tiên, tại Liên hiệp quốc, một biện pháp như vậy đã được thông qua. Như vậy, cộng đồng quốc tế đã đoàn kết chặt chẽ để lên án các vi phạm nhân quyền của chế độ Kadhfi. Cao Ủy Nhân quyền Liên hiệp quốc đã nói đến các vụ giết người hàng loạt, các vụ bắt người vô cớ và việc đàn áp ngày càng khốc liệt. Một ủy ban điều tra quốc tế đang khẩn trương tới Libya để ghi nhận các chứng cứ và thủ phạm của các « tội ác chống nhân loại » sẽ có thể bị đưa ra trước tòa án quốc tế".
http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20110226-lien-hiep-quoc-dong-thuan-trung-phat-libya
Tây phương không loại trừ giải pháp quân sự tại Libya
Hội Đồng Bảo An sắp ban hành các biện pháp trừng phạt gia đình Kahdafi. Tình trạng đàn áp tại chỗ đã làm cho Tây phương huy động một lực lượng hải quân hùng hậu với tốc độ nhanh chóng chưa từng thấy đang tiến về bờ biển Libya. Theo giới phân tích, chiến dịch biểu dương sức mạnh này nhằm cứu trợ nhân đạo nhưng cũng có thể can thiệp quân sự.
Cho đến ngày hôm nay (26/2/2011), chế độ của nhà độc tài Kahdafi gần như sắp cáo chung. Các tỉnh lớn lần lượt rơi vào tay phong trào nổi dậy. Về quân sự, có hơn 30 tướng lãnh và đại tá đã bỏ rơi chủ tướng. Đại tá Kahdafi có 7 lữ đoàn thiện chiến để bảo vệ thủ đô thì một lữ đoàn đã ngả về phe đối lập.
Theo bản tin của AFP từ Baida thì tướng Salah Matek cho biết là ông về Baida để « tỏ tình đoàn kết với dân chúng ». Một sĩ quan cao cấp thứ hai là tướng Abdel Aziz al-Busta giải thích là ông từ chối lệnh « bắn vào dân » trong khi một sĩ quan khác nói là « mục tiêu mới của họ là tiến về thủ đô Tripoli ». Tin quân đội bỏ rơi chế độ được thông báo liên tục vào lúc tư lệnh bộ binh bị cách chức và quản thúc.
Để bảo vệ chế độ, Kahdafi trông cậy vào 6 lữ đoàn do các con trai và người trong thân tộc chỉ huy là lực lượng lính đánh thuê người châu Phi. Chưa biết lúc nào thì cuộc đọ sức sẽ ngã ngũ nhưng tình hình tại chỗ rất nguy ngập. Hệ thống cung cấp thực phẩm gần như rối loạn trong bối cảnh bạo lực đán áp đã làm hàng ngàn người chết. Không phải chỉ có hàng trăm ngàn nhân viên lao động nhập cư tìm cách chạy thoát thân mà nhiều người dân Libya cũng đang tìm đường lánh nạn.
Hạm đội NATO và EU ngoài khơi Libya
Trong bối cảnh này, nhiều quốc gia tây phương đã khẩn cấp huy động chiến thuyền vào vùng biển Libya. Theo Le Monde Diplomatique trên mạng, thì Anh, Pháp, Đức, Hà Lan, Ý, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp đã chỉ thị cho các chiến hạm, tổng cộng 15 chiếc phải rời vùng hoạt động ở Ấn Độ dương, Hồng hải trực chỉ bờ biển Libya.
Hải quân Nato và Liên Hiệp Châu Âu trong vùng Điạ Trung hải, được tăng cường tàu đổ bộ và các đơn vị biệt kích tham gia vào một cuộc biểu dương lực lượng nhưng cho đến giờ này mục tiêu chưa phải là can thiệp quân sự.
Theo giới phân tích thì Tây phương đang tiến hành phương án một : trấn an người dân Libya đang bị chính quyền đán áp và trong trường hợp cần thiết sẽ ra tay cứu người tỵ nạn. Trong thực tế thì sự hiện diện hạm đội « đa quốc gia » này còn có nhiệm vụ thiết lập hàng rào an ninh ngăn chận di dân bất hợp pháp và tránh tình trạng người Libya vượt biển tập thể.
Theo tuyên bố của bộ trưởng quốc phòng Pháp Alin Juppé thì ông « mong rằng đại tá Kahdafi đang sống giờ phút cuối cùng của một lãnh đạo » và trong trường hợp « một chính phủ không làm tròn bổn phận bảo vệ dân thì quốc tế phải ra tay ». Còn theo đài CNN, thì nhiều viên chức trong bộ Quốc phòng không nồng nhiệt với giải pháp can thiệp mặc dù Tổng thống Obama có sẵn trong tay mọi biện pháp để bảo vệ kiều dân và quyền lợi của Mỹ tại Libya.
Tuy nhiên tại Mỹ đã có nhiều tiếng nói yêu cầu can thiệp quân sự. Trên blog Foreign Policy, chuyên gia Marc Lynch nói thẳng là Nato phải « gấp rút ngăn chận tình trạng đẩm máu hiện nay, đừng để trở thành xấu hơn » như đã thấy ở Bosnia và Kosovo.
Nhưng ý kiến này đã gặp chống đối. Chuyên gia Justin Raimondo cảnh báo đừng rơi vào bẫy của Kahdafi. Đưa quân Mỹ vào Libya là tạo cho nhà độc tài trong cơ hấp hối này dịp may bằng vàng « động viên tinh thần dân tộc » chống xâm lăng. Can thiệp quân sự còn mang lại hệ quả ngược là cung cấp vũ khí cho thành phần hồi giáo cực đoan thân Al Qaida như ở Irak và Afghanistan. Vậy thì phải làm gì đây ?
Tương lai nằm trong tay giới trẻ trong và ngoài nước
Tại Tunisia và Ai Cập, phong trào phản kháng của dân chúng đã thành công mà không cần can thiệp quân sự. Theo luật sư người Algerie Saad Djerba, tương lai của Libya cũng sẽ như hai nước láng giềng Tunisia và Ai Cập, nằm trong tay giới trẻ khao khát tự do và dân chủ.
Giới trẻ Libya cũng nhờ vào Internet và các mạng xã hội như Twitter có thể thấy thế giới đang diễn biến ra sao. Họ cũng là thành viên của thế giới này và có quyền sống như những thanh niên khác trong một nhà nước mà luật pháp được tôn trọng , trong xã hội tự do với một chính quyền trong sạch.
Tuần báo kinh tế Ạnh, The Economist cũng lo ngại một khi chế độ Kahdafi sụp đổ thì Libya bị hỗn loạn. Nhưng tuần báo Anh cũng nhân mạnh đến hai yếu tố thuận lợi là « tài nguyên dầu khí » và « nhân tài trong khối kiều dân hải ngoại trở về giúp nước ». Theo The Economist thì « vết thương » do 42 năm chế độ độc tài gây ra đã tôi luyện cho người dân Libya một « bản sắc chân thật phát xuất từ đáy lòng » nhiều hơn trước.
http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20110226-tay-phuong-khong-loai-tru-giai-phap-quan-su-tai-libya
No comments:
Post a Comment