Sunday, September 2, 2012

VŨ THỊ DẠ THẢO *GIA TÀI CỦA MẸ

TruyŒn ng¡n VÛ ThÎ Då Thäo
Gia tài cûa mË
 
Th¢ng Cau choàng m¡t thÙc dÆy. Ánh n¡ng ban mai cûa vùng núi rØng Bän GiÓc xuyên qua kë hª gi»a nh»ng tÃm vách nhà làm b¢ng phên nÙa khi‰n nó bi‰t hôm nay mình l« thÙc dÆy quá trÍ.
Th¢ng bé tung chi‰c chæn nhà binh cÛ kÏ, thûng nhiŠu l‡, ngÒi dÆy, chui ra khÕi chi‰c mùng tä tÖi vá ch¢ng, vá Çøp Çã Ç°i sang mÀu cháo lòng. Chi‰c chõng tre dܧi sÙc n¥ng cûa th¢ng bé 15 tu°i v¥n mình kêu c†t kËt.
Th¢ng Cau xÕ chân vào Çôi dép râu, quà cûa m¶t chú công an biên phòng Çã Ç°i lÃy mÜ©i quä trÙng gà cûa nhà nó vào khoäng hai tháng trܧc. HÖi lånh tØ cái nŠn nhà b¢ng ÇÃt nŒn lÒi lõm toä lên khi‰n th¢ng bé hÖi rùng mình.
Có ti‰ng húng h¡ng ho, cùng ti‰ng rên hØ hØ cûa chÎ BÜng, mË nó, trong cái chõng tre ª góc nhà v†ng låi phû trên. Th¢ng Cau bܧc t§i bên giÜ©ng mË, vén chi‰c mùng nhà binh, cÛng vá dúm dó, tŒ håi lên thæm chØng. Nhìn gÜÖng m¥t xanh xao, vàng v†t và thân mình run cÀm cÆp trong chi‰c chæn då mÕng cûa mË, tim th¢ng Cau b‡ng nhói lên. Nó g†i khë:
- MË! MË có Ç« tí nào chÜa?
ChÎ BÜng cÓ hé Çôi m¡t mŒt mÕi, nhìn con. NgÜ©i lånh run, hai hàm ræng chÎ va vào nhau lÆp cÆp:
- MË ...vÅn còn... rét quá! Ch¡c ...h† ÇÜa thuÓc giä cho... con rÒi! Hôm nay... con cÓ lên ÇÒn công an, hÕi ...xin mÃy chú cho mË vài viên kš-ninh thÆt...nhá con!
Th¢ng Cau buÒn bã gÆt ÇÀu:
- Con hâm cháo cho mË æn nhá?
- MË... mŒt l¡m! Không... muÓn æn... gì cä.
Th¢ng Cau buông tÃm mùng xuÓng. Nó ra vách nhà, lÃy chi‰c áo kaki b¶ Ƕi móc trên cây Çinh, khoác vào ngÜ©i, rÒi mª tÃp phên cºa lách ngÜ©i Çi ra ngoài.
N¡ng mai chan hoà nÖi mänh vÜ©n rau tÜÖi tÓt bên hông nhà khi‰n th¢ng bé chói m¡t. Nó vÜÖn vai làm mÃy Ƕng tác cho máu huy‰t lÜu thông, cùng hít thª làn không khí trong lành cûa rØng núi bình minh. Có ti‰ng gió rung cây xào xåc, ti‰ng chim kêu, vÜ®n hú, cùng ti‰ng thác Ç° tØ xa v†ng låi.
Th¢ng Cau ÇÜa m¡t nhìn bao quát giang sÖn cûa hai mË con nó. M¶t gian nhà tranh, m¶t chái b‰p. M¶t gi‰ng nܧc, mt giàn mܧp sai trái, mÃy luÓng lang bò rÆp råp, m¶t vÜ©n rau xanh tÓt, vài chøc gÓc khoai mì Çang có cû, và m¶t cái chuÒng gà r¶ng Çû chÙa mÜÖi con gà mái, hai con gà trÓng và m¶t Çàn gà con ríu rít.
Mänh giang sÖn nhÕ bé, khiêm nhÜ®ng này là do công ông bà ngoåi nó, môt gia Çình trܧc ª thành phÓ Hà N¶i, thu¶c diŒn bÎ nhà nܧc b¡t Çi kinh t‰ m§i, ÇÜa lên Çây Ç‹ khai phá, t¿ l¿c cánh sinh..
BÓ nó là tài x‰ chåy xe täi ª Häi Phòng, Çã ch‰t sau m¶t trÆn Óm kÎch liŒt. MË nó Çành phäi
b‰ nó vŠ Çây tá túc v§i ông bà ngoåi nó. Sau m¶t th©i gian, ông ngoåi cûa nó qua Ç©i khi nó vØa tròn mÜ©i tu°i. Ba næm sau bà ng†ai nó cÛng nh¡m m¡t lìa trÀn. Hai mË con ti‰p tøc chæm sóc mänh vÜ©n cûa ông bà ngoåi nó Ç‹ sinh sÓng. M‡i kÿ thu hoa mÀu. Hai mË con kÈ khiêng, ngÜ©i gánh, l¶i b¶ cä bÓn cây sÓ, mang rau cÕ, khoai s¡n, cùng mÃy con gà ra khu ch® tr©i biên gi§i, h†p bên phÀn ÇÃt cûa Trung QuÓc, Ç‹ bán, cùng mua gåo, cá khô, m¡m muÓi vŠ nhà dùng, nho¥c Ç°i lÃy ba cái thuÓc cäm cúm phòng khi trái n¡ng, trª tr©i.
ChÎ BÜng Çã bÎ sÓt rét gÀn hai tuÀn lÍ nay. Trong cái vùng khÌ ho cò gáy gÀn biên gi§i Trung- ViŒt này chÌ toàn là rØng v§i núi, làm gì có nhà thÜÖng hay bŒnh xá. NÖi duy nhÃt mà th¢ng Cau có th‹ tìm ÇÜ®c vài viên thuÓc sÓt rét cho mË nó là cái ch® tr©i biên gi§i. Nghe ÇÒn là thuÓc gì cûa MÏ cÛng ÇŠu tÓt cä. -m n¥ng th‰ nào cÛng chÌ cÀn uÓng vài viên là công hiŒu liŠn. Th¢ng Cau Çã mang ba con gà mái dÀu Ç°i lÃy ba vÌ thuÓc sÓt rét cûa MÏ. ThuÓc Çã uÓng gÀn h‰t mà sao chÙng bŒnh sÓt rét cûa mË nó không thÃy thuyên giäm. NhÜ vÆy Çúng là thuÓc gÌa rÒi. Th¢ng Cau nghe lòng ngán ngÅm. ChuyŒn làm ÇÒ giä ÇÒ lÆu nhÜ máy móc nó vÅn thÜ©ng nghe nói ª ch® tr©i, nhÜng nó Çâu ng© ngay cä thuÓc men ch»a bŒnh có liên quan ljn sinh mång cûa con ngÜ©i mà cÛng làm giä nÓt thì ch£ng còn gì Çc ác, dã man hÖn. Bây gi© Th¢ng Cau chÌ còn hy v†ng ª mÃy chú công an. Nhà nܧc phát thuÓc cho các chú Ãy dùng thì ch¡c ch¡n phäi là thuÓc thÆt rÒi.
Nghï ljn Çây, th¢ng Cau thÃy lòng b§t lo l¡ng phÀn nào. Nó chåy vào b‰p, châm lºa hâm låi nÒi cháo gåo ÇÕ cho mË nó. RÒi múc mt chén, mang vào nhà, Ç‹ trên chi‰c gh‰ ÇÄu k‰ ÇÀu
giÜ©ng cûa chÎ BÜng. Xong xuôi, nó mª trån lÃy hai cû khoai lu¶c bÕ vào túi áo, và lên ÇÜ©ng. Ti‰t tr©i se se lånh. Nh»ng gi†t sÜÖng mai còn vÜÖng džng trên hoa cÕ d†c theo con ÇÜ©ng mòn, phän chi‰u ánh n¡ng ban mai, lÃp lánh nhÜ thûy tinh. ñây Çó, nh»ng bông hoa dåi phô s¡c th¡m, vÜÖn lên trong Çám lá xanh xanh cûa nh»ng lùm cây thÆt thÃp. Ti‰ng chim kêu, vÜ®n hú, cùng ti‰ng thác Ç° tØ xa tåo thành khúc nhåc vui. Th¢ng cau cÓ hoà tâm hÒn mình vào cänh ÇËp thiên nhiên Ç‹ tåm th©i quên Çi nh»ng š nghï xui xÈo vŠ bŒnh tình cûa mË nó Çã ám änh nó suÓt cä tuÀn lÍ nay. Có ngÜ©i bäo bŒnh sÓt rét làm ch‰t ngÜ©i, nhÜng mÃy chú công an quen v§i nó thì bäo là ngày xÜa h† cÛng Çi b¶ Ƕi, ª trong rØng, bÎ sÓt rét mà có sao Çâu.
TØ khi mái tranh nghèo cûa gia Çình nó chÌ có hai mË con sÓng trong tình thÜÖng yêu Çùm b†c lÅn nhau. Khu ch® tr©i biên gi§i không thi‰u gì nh»ng ngÜ©i Çàn ông Trung QuÓc d¶c thân Çang muÓn tìm v®. H† ve vãn lÃy lòng mË nó. CÛng vì thÜÖng con mà mË nó không muÓn Çi bܧc n»a. Th¢ng Cau hi‹u ÇiŠu này nên càng thÜÖng mË nó nhiŠu hÖn. ñÜ®c cái tr©i thÜÖng ban cho nó khoÈ månh, ít Çau y‰u nên nó Çã Ç« ÇÀn, xÓc vác cho mË nó nh»ng công viŒc n¥ng nh†c nhÜ cuÓc ÇÃt, Çào s¡n, múc nܧc gi‰ng, hay khiêng rau, s¡n ra ch® bán.
Quanh næm suÓt tháng ª nÖi hiu quånh này không làng xóm, không trÜ©ng h†c, th¢ng Cau chÜa bao gi© cÀm ljn cuÓn vª và cây vi‰t, nhÜng nó Çã ÇÜ®c mË nó dÆy cho tÆp džc, vi‰t
ti‰ng ViŒt và làm bÓn phép tính b¢ng cái que vë nguŒch ng†ac trên m¥t cát nÖi khoänh sân
trܧc nhà. ñã vài lÀn, th¢ng Cau ÇÜ®c mÃy chú công an chª Çi chÖi ª cái huyŒn gì Çó có làng måc trÜ©ng h†c Çông Çúc. Nó vŠ nhà, thuÆt låi chuyŒn cho mË nó nghe rÒi hÕi tåi sao nhà mình không d©i vŠ Çó ª cho vui. Nghe nó hÕi, mË nó chÌ l¡c ÇÀu rÒi buÒn bã trä l©i:
- Mình không có h¶ khÄu, ai cho phép mình vŠ ÇÃy sÓng hä con. MË cÛng muÓn con ljn trÜ©ng h†c nhÜ con nhà ngÜ©i ta, nhÜng con Öi, nh»ng hång dân nghèo kh° cùng Çinh nhÜ gia Çình mình ch£ng có gì Çáng quan tr†ng v§i nhà nܧc Ç‹ mà h† giúp cä. MË con mình Çû æn, hay ch‰t Çói, nhà nܧc cÛng ch£ng thèm quan tâm....
ChÎ BÜng nghËn ngào ngØng låi m¶t lúc, rÒi nói ti‰p v§i hai dòng lŒ ܧt:
- Dù chúng mình có vŠ ÇÜ®c thành phÓ, nhÜng mË không có Çû tiŠn Çóng h†c phí và mua sách vª cho con h†c thì con vÅn là m¶t th¢ng bé dÓt nát, mù ch» mà thôi!... Thôi thì hãy chÃp nhÆn hiŒn tåi mà mình Çang có. Ngày nào nhà nܧc còn Ç‹ cho hai mË con mình sÓng yên nÖi núi th£m, rØng hoang này thì mình ráng sÙc chæm sóc mänh vÜ©n mà ông bà ngoåi con Çã Ç‹ låi mà sÓng. Mänh ÇÃt nhÕ bé này Çã Ç° không bi‰t bao nhiêu mÒ hôi, công sÙc cûa ông bà ngoåi con. Ông bà ngoåi Çã Ç‹ låi cho mË. Nh© nó mà nhà mình có b»a æn ÇÜ®c no lòng. N‰u m¶t mai mË có n¢m xuÓng thì con hãy gi» lÃy cái gia sän nhÕ bé này mà khai khÄn thêm cho nó tÜÖi tÓt hÖn lên. Nghe nh»ng l©i thâm tình Çó, Th¢ng Cau Çã khóc. Nó chÜa Çû trí khôn Ç‹ hi‹u rõ š nghïa sâu xa cûa l©i mË nó nói Ç‹ nhÆn bi‰t ÇÜ®c r¢ng, sau này nó së là ngÜ©i nhÆn tr†ng trách chæm nom cái gia tài nghèo nàn cûa mË nó. Lúc Çó, nó chÌ quan tâm t§i m¶t ÇiŠu là tình mÅu tº, nó không muÓn cho mË nó nói ljn s¿ ch‰t chóc, chia lìa.
Mäi vØa Çi, vØa suy nghï, th¢ng Cau Çã Çi gÀn t§i khu biên gi§i. Trܧc m¥t nó bây gi© là nh»ng ru¶ng c¢n khô, ÇÃt cÀy lên sÕi Çá. ThÃp thoáng vài chi‰c xe nhà binh chª lính Trung QuÓc Çang nghiêng ngä, læn bánh trên con ÇÜ©ng ÇÃt ÇÕ gÆp gŠnh. Bøi cát bÎ gió cuÓn tung lên. Theo sau xe lính là vài chi‰c xe täi chª dân. Th¢ng Cau ÇÙng låi nhìn hoåt cänh v§i ánh m¡t bình thän. Ÿ biên gi§i, dân ViŒt Nam chåy xe qua ÇÃt Trung QuÓc, và ngÜ®c låi vÅn là chuyŒn thÜ©ng tình. Bøng Çói cÒn cào, th¢ng Cau tìm ‡t gÓc cây ngÒi nghÌ chân, rÒi móc m¶t cû khoai lu¶c trong túi ra, æn ngon lành. ñoàn xe dØng låi d†c theo nh»ng thºa ru¶ng khô c¢n. ñám dân tØ nh»ng chi‰c xe täi Ç° xuÓng v§i quang gánh, ÇÒ Çåc, tay näi, m¥t mÛi lÖ láo nhÜ Çám ngÜ©i chåy gi¥c. Toán lính Trung QuÓc cÛng xuÓng xe, hܧng dÅn Çám dân tràn qua nh»ng thºa ru¶ng khô Ç‹ Çi vào khu làng måc bên trong. Ti‰ng g†i nhau Öi §i, Òn ào, nhÓn nháo tØ xa v†ng låi tai th¢ng Cau. Cänh tÜ®ng lå lùng này khi‰n th¢ng Cau hÖi ngåc nhiên, nhÜng nó không còn bøng då nào quan tâm ljn chuyŒn gì khác hÖn là nghï t§i viŒc xin mÃy viên thuÓc sÓt rét mang vŠ cho mË nó. Th¢ng Cau låi ÇÙng lên, ti‰p tøc cu¶c hành trình. Nºa ti‰ng sau, bóng dáng vài gian nhà vách g‡ l®p tôn cûa cái ÇÒn công an ViŒt Nam hiŒn ra trܧc m¡t nó, nhÜng ô kìa, sao cái khu ch® tr©i n¢m ª biên gi§i bên phÀn ÇÃt Trung quÓc, cách xa Çây hai cây sÓ, hôm nay låi Ç° cä vŠ Çây Ç‹ tø tÆp buôn bán là th‰ nào? Th¢ng Cau räo bܧc låi gÀn ÇÒn công an. Nó vô cùng ngåc nhiên khi thÃy cái bäng ti‰ng ViŒt cûa ÇÒn Çã bÎ g« bÕ Ç‹ thay b¢ng tÃm bäng hiŒu vi‰t ch» TÀu. M¶t Çám lính Trung QuÓc, vai Çeo súng Óng, Çang læng xæng Çi låi trong ÇÒn. Ch£ng thÃy mÃy chú công an quen v§i nó Çâu cä. Th¢ng Cau ÇÙng ngÖ ngác m¶t lúc lâu, rÒi bܧc ljn m¶t cái såp bán bán ÇÒ ÇiŒn cûa m¶t ngÜ©i Çàn ông ViŒt Nam, lên ti‰ng hÕi:
- Bác Öi, mÃy chú công an cûa mình trong ÇÒn Çâu h‰t rÒi?
Gã Çàn ông bán ÇÒ ÇiŒn, nhìn th¢ng Cau tØ ÇÀu xuÓng chân, rÒi thª dài:
- Bây gi© khu này là ÇÃt cûa Trung QuÓc rÒi, công an cûa mình Çâu có quyŠn Çóng ª Çây n»a!
Th¢ng Cau nghe lòng høt hÅng, nó nuÓt nܧc b†t m¶t cách khó khæn:
- MÃy chú Ãy bây gi© d†n Çi Çâu, bác có bi‰t không?
Gã Çàn ông nhún vai, l¡c ÇÀu không trä l©i. Th¢ng Cau ngoái c°, nhìn cái ÇÒn công an m¶t lÀn cuÓi, rÒi lûi thûi bܧc Çi. Mt cäm giác mÃt mát Çè n¥ng trong tâm tÜ th¢ng bé con. Nó nghe lòng mình chìm sâu xuÓng. Th‰ là h‰t, ch£ng còn hy v†ng gì tìm ÇÜ®c thuÓc sÓt rét cho mË nó n»a rÒi. ñôi m¡t th¢ng bé rÖm r§m lŒ. Nó thÃt th‹u bܧc Çi trong khu ch® Òn ào, quen thu¶c mà hÒn nghe nhÜ hoang v¡ng, xa xôi.
Tr©i Çã ÇÙng bóng. Th¢ng Cau buÒn bã bܧc trª låi con ÇÜ©ng mòn cô quånh Ç‹ trª vŠ nhà. N‡i lo l¡ng vŠ bŒnh tình cûa mË låi trª vŠ ám änh th¢ng bé. Con ÇÜ©ng lúc Çi sao quá ng¡n mà khi vŠ thì låi dài lê thê.
Cä hai ti‰ng ÇÒng hÒ sau th¢ng Cau m§i vŠ ÇÜ®c ljn nhà. ñÄy cánh cºa li‰p bܧc vào, nó
ch®t røng r©i tay chân khi thÃy mË nó n¢m bÃt Ƕng, gøc m¥t xuÓng nŠn ÇÃt lånh. Bên cånh là tô cháo Ç° vÜÖng vãi. Th¢ng Cau hÓt hoäng, la thÃt thanh:
- MË Öi! MË làm sao th‰?
RÒi nó nhäy b° låi, v¿c mË dÆy, Ç¥t lên chõng, nhÜng thân ngÜ©i chÎ BÜng lånh giá và tim Çã ngØng ÇÆp t¿ bao gi©. Th¢ng Cau l¥ng ngÜ©i, gøc ÇÀu lên xác mË, oà khóc nÙc nª. Nܧc m¡t th¢ng bé tuôn trào, thÃm ܧt ng¿c chi‰c áo bà ba båc ph‰ch, vá vai cûa ngÜ©i Çàn bà båc mŒnh....
TÓi hôm Çó, trong mái tranh nghèo, bên ng†n Çèn dÀu låc mù m©, th¢ng Cau ngÒi bÃt Ƕng bên chi‰c chõng tre có xác ngÜ©i mË hiŠn. Tâm hÒn tan nát , nܧc m¡t nó cÙ tuôn rÖi tܪng chØng nhÜ không bao gi© cån. Gi© này, m†i ngày, khi mË nó còn khoÈ månh, hai mË con Çang ngÒi v§i nhau bên mâm cÖm Çåm båc trong bÀu không khí Ãm cúng, chan hoà tình mÅu tº. Bây gi© thì mË nó n¢m Çây, l¥ng lë, không nói, không cÜ©i. M¶t s¿ mÃt mát quá l§n lao mà tr©i Çã dành riêng cho Ç©i nó. Gió núi bên ngoài hú lên tØng chÆp nhÜ ti‰ng lòng Çau thÜÖng phÅn n¶ cûa ÇÙa con trai mÃt mË. Th¢ng Cau ôm m¥t nÃc lên. MË Öi! Con thÜÖng mË. Con ch£ng bao gi© muÓn xa mË cä, nhÜng sao mË låi n« bÕ con ra Çi quá s§m trong lúc tinh thÀn con còn cÀn hÖi Ãm cûa tình mÅu tº bao la. MË Çi rÒi, mai Çây Ç©i con còn có ai Ç‹ là nguÒn an ûi chân thành. Trong cái xã h¶i nhiÍu nhÜÖng này, con së ch£ng còn tìm Çâu ra ÇÜ®c m¶t ngÜ©i yêu thÜÖng con h‰t trái tim cho b¢ng mË cä. MË Öi, mänh ÇÃt nhà, Çã thÃm ܧt mÒ hôi cûa ông bà ngoåi, Çã h¢n in dÃu chân nÙt nÈ cûa mË, lÜu låi nh»ng v‰t cuÓc bÅm, cÀy sâu cûa Çôi bàn tay chai cÙng cûa mË. Bây gi© nó là cûa con, là nÖi yên giÃc ngàn thu cûa mË và ông bà ngoåi, con xin trân tr†ng gi» gìn nó nhÜ gia sän quš báu cûa Ç©i mình.
Gió khuya bên ngoài mái nhà tranh vÅn hú tØng hÒi, xen lÅn ti‰ng gÀm thét cûa thú d» sæn mÒi ban Çêm vang v†ng cä núi rØng. Th¢ng Cau nghe tim mình nhÜ Çang v« tan tØng mänh vøn.
Sáng s§m hôm sau, th¢ng Cau mang cuÓc, xÈng ra khu ÇÃt trÓng cách nhà vài træm thܧc, Ç‹ Çào m¶t l‡ huyŒt cho mË, k‰ bên ngôi m¶ cûa ông, bà ngoåi nó. ñang Çào nºa chØng ch®t, có bóng chi‰c xe nhà binh chåy t§i, rÒi dØng låi. Trên xe, nhäy xuÓng bÓn ngÜ©i lính Trung QuÓc v§i súng Óng læm læm trên tay. B†n chúng hÃt hàm hÕi th¢ng Cau:
- Này, nhãi con, mày Çang Çào b§i gì Çó?
Th¢ng Cau ngØng cuÓc, giÖ tay quŒt mÒ hôi trán:
- MË tôi m§i mÃt ª nhà tÓi hôm qua. Tôi Çào huyŒt Ç‹ chuÄn bÎ chôn.
M¶t tên lính xua tay:
- ñây là lãnh th° cûa Trung QuÓc. TÃt cä m†i ÇÃt Çai, vÜ©n rung quanh Çây ÇŠu thu¶c vŠ tài sän nhà nܧc Trung QuÓc. MÃy hôm n»a dân Trung QuÓc së t§i Çây khai phá, và lÆp nghiŒp. Chúng tao không cho phép mày chôn ngÜ©i ch‰t ª khu này. Nghe rõ chÜa.
Th¢ng Cau nghe røng r©i tay chân. Nó l¡p b¡p hÕi:
- VÆy thì tôi phäi chôn mË tôi ª Çâu?
Tên lính g¢n gi†ng:
- Không chôn cÃt gì cä, lÃy cûi mà ÇÓt!
H¡n ÇÜa m¡t nhìn quanh, rÒi chÌ tay vào hai ngôi m¶ phû cÕ xanh, nói l§n:
- Cä hai ngôi m¶ này cÛng së ÇÜ®c Çào lên, lÃy cÓt quæng xuÓng v¿c. DÙt khoát là không th‹ Ç‹ m¶t v‰t tích sinh sÓng nào cûa ngÜ©i ViŒt Nam còn lÜu låi ª Çây cä.
Câu nói cûa tên lính Trung QuÓc khi‰n th¢ng Cau nghe lånh ngÜ©i. Nó run gi†ng:
- Hai ngôi m¶ này là cûa ông bà ngoåi tôi Çó!
- VÆy thì mày hãy dành sÙc mà Çào chúng lên, Çem ÇÓt chung v§i xác cûa mË mày, rÒi mang tro Çi khÕi ÇÃt chúng tao. Nghe rõ chÜa th¢ng nhãi con.
Th¢ng Cau gøc ÇÀu nghËn ngào, nghe tâm tÜ tan nát. Nܧc m¡t nó trào ra. Ch£ng phäi vì nó khi‰p s® trܧc thái Ç hung hæng cûa mÃy tên lính Trung QuÓc, mà nó khóc vì n‡i nhøc nhã, Ç¡ng cay Çang dâng cao tràn ngÆp tâm hÒn minh.
Ba hôm sau th¢ng Cau lên ÇÜ©ng xuôi Nam, hܧng vŠ ÇÜ©ng ranh biên gi§i m§i cûa Trung- ViŒt, bÕ Gia tài cûa mË nó Çã bÎ ngÜ©i ta chi‰m Çoåt. Nó Çành phäi ra Çi trong nܧc m¡t, tûi h©n, bÕ låi sau lÜng bao k› niŒm dÃu yêu cûa vùng ÇÃt mË. Hành trang mà th¢ng bé mang theo vÕn vËn chÌ có cái tay näi Ç¿ng mÃy cû khoai mì lu¶c, bình nܧc lånh và ba cái keo thûy tinh, loåi Ç¿ng mÙt, trong có chÙa nh»ng n¡m tro tàn cûa ba ngÜ©i thân yêu nhÃt Ç©i nó.GÜÖng m¥t th¢ng Cau ph© phåc vì mÃy hôm vÃt vä, Çào x§i, ch¥t cành cây Ç‹ thiêu hai hài cÓt cûa ông bà ngoåi và xác thân cûa mË nó.
Th¢ng bé vÅn lÀm lÛi Çi trong nܧc m¡t lÜng tròng. ñi Çâu bây gi© Çây? Ÿ låi ÇÃt Trung QuÓc hay vŠ bên kia lãnh th° ViŒt Nam cûa nhà nܧc thì cu¶c Ç©i m¶t th¢ng bé nghèo Çói, không nhà, không thân b¢ng quy‰n thu¶c nhÜ nó cÛng chÌ là nh»ng chu‡i ngày lÀm than, khÓn kh°. Có ÇiŠu qua ViŒt Nam, dù cho nhà nܧc có nhÅn tâm làm ngÖ, và dù nó có Çi æn xin ÇÀu ÇÜ©ng, xó ch®, và thì cÛng còn nh»ng ÇÒng bào ru¶t thÎt, dù h† cÛng nghèo, nhÜng h† vÅn có chút cÖm thØa canh c¥n Ç‹ bÓ thí cho nó Ç« lòng. RÒi còn các cô các chú ViŒt kiŠu vŠ thæm quê hÜÖng mà thÌnh thoäng th¢ng Cau vÅn ÇÜ®c nhìn thÃy khi h† du ngoån, mua ÇÒ nÖi khu ch® tr©i biên gi§i n»a chÙ. NhiŠu ngÜ©i ch£ng giÀu lòng nhân Çåo là gì.
Hình änh nh»ng con ngÜ©i æn m¥c såch së, thÖm tho, trong túi c¶m lên nh»ng xÃp tiŠn Çô mà cä Ç©i mË nó cÛng chÜa ÇÜ®c cÀm ljn hiŒn nhanh trong kš Ùc khi‰n nܧc m¡t th¢ng Cau låi trào ra. Các cô, các chú Öi! VŠ thæm ViŒt Nam, Çi chÖi Trung QuÓc, dØng chân nÖi các thành phÓ l§n, nghÌ ngÖi trong nh»ng khách sån sang tr†ng có kÈ hÀu, ngÜ©i hå, æn ngon, m¥c ÇËp, có bao gi© các cô chú dành m¶t giây phút yên tïnh Ç‹ lòng mình l¡ng xuÓng mà nghï thÜÖng cho nh»ng ngÜ©i nghèo kh°, cùng Çinh, nhÜ gia Çình con, ª nh»ng nÖi Çèo heo hút gió này không? Khi vui trong ti‰ng nhåc, khi say trong men rÜ®u nÒng nàn, các cô chú có hi‹u cho r¢ng trên ÇÃt nܧc ViŒtNam này còn bi‰t bao gia Çình nghèo ª nh»ng vùng quê hÈo lánh, cÖm không Çû æn, áo không Çû m¥c, nh»ng ÇÙa trÈ con không ÇÜ®c c¡p sách ljn trÜ©ng hay không. Con bi‰t nh»ng cô chú vŠ thæm ViŒt Nam, không thi‰u gì nh»ng ngÜ©i giàu lòng nhân Çåo, nhÜng ÇÒng tiŠn tØ thiŒn cûa các cô, chú bÓ thí cho nh»ng kÈ æn mày, nghèo kh° ª quê hÜÖng chÌ có th‹ làm cho h† no lòng ÇÜ®c m¶t hai hôm, rÒi sau Çó các cô chú lên ÇÜ©ng trª vŠ ngoåi quÓc thì n‡i bÃt hånh vÅn không buông tha nh»ng kÈ khÓn cùng này, trØ khi cái nguyên nhân gây nên cänh Çói nghèo bÎ tÆn diŒt. Các cô, các chú Öi! Xin hãy nhû lòng thÜÖng ljn nh»ng ngÜ©i dân ViŒt Nam có sÓ phÀn båc bëo Çói rách không có bà con n¡m quyŠn uy hay thân nhân ª ngoåi quÓc. Xin các cô, các chú hãy làm nh»ng gì th¿c t‰ và tích c¿c hÖn n»a Ç‹ Ç©i h† thoát khÕi cänh lÀm than, cÖ c¿c. Th¢ng Cau nÃc lên. Hình änh m¶t cái ÇÒn công an Trung QuÓc vØa d¿ng ª biên gi§i m§i Çang hiŒn, lung linh trong màn nܧc m¡t cûa nó. Có ti‰ng quát tháo v†ng låi:
- Th¢ng nhãi kia! Mang cái gì Çó? ñÙng låi cho chúng tao khám xét!
Th¢ng Cau giÆt mình, gåt lŒ nhìn quanh. Có bóng hai tên lính biên phòng cûa Trung QuÓc Çang cÀm súng, læm læm Çi vŠ phía nó. Th¢ng Cau dØng chân. Hai tên lính ti‰n sát trܧc m¥t th¢ng bé. M¶t tên hÃt hàm hÕi l§n:
- ñÜa cái tay näi cho tao xem? DÃu thuÓc phiŒn bên trong có phäi không?
Th¢ng Cau ôm ch¥t chi‰c tay näi, lùi låi:
- ñây là túi Ç¿ng mÃy l† tro hài cÓt cûa ông bà ngoåi và mË tôi. Ch£ng có thuÓc phiŒn gì cä.
Hai tên lính nhào t§i. M¶t tên n¡m lÃy c° áo th¢ng Cau, gì» låi cho tên kia giÆt lÃy cái tay näi, løc soát. M¶t l† tro ÇÜ®c moi ra, mª n¡p, giÖ cao. Th¢ng Cau hét lên trong nܧc m¡t:
- Tôi låy các chú! ñØng Ç° tro cÓt cûa mË tôi!
M¥c cho th¢ng bé van xin. Tên lính thän nhiên dÓc ngÜ®c cái l†. ñám b¶t tro màu tr¡ng xám tØ trong tuôn Ç° ra ngoài, bay tän mån trong gió ÇÒi lÒng l¶ng nhÜ sÜÖng mù. Cái l† không bÎ ném månh xuÓng hòn Çá dܧi ÇÃt v« tan tành.Th¢ng Cau vÛng vÅy kÎch liŒt Ç‹ nhào t§i giÆt låi cái tay näi, nhÜng m¶t cù ÇÃm nÄy lºa cûa tên lính n¡m c° áo, giáng vào m¥t th¢ng bé khi‰n cho nó té ch°ng kŠnh trên m¥t ÇÃt. Th¢ng cau l¥ng ngÜ©i, Çi, rÒi g¡ng gÜ®ng lÒm cÒm ch°i dÆy, nhÜng Çã mu¶n. Hai cái keo thûy tinh Ç¿ng tro còn låi cûa ông bà ngoåi nó cÛng chÎu chung sÓ phÆn. Nó giÖ tay quËt dòng máu ÇÕ Çang rÌ ra bên mép, Th¢ng bé giÜÖng m¡t nhìn hai tên lính Trung quÓc Ç‹u cáng v§i ánh lºa cæm h©n.
M¶t tên lính lên Çån súng, chÌ tay, quát l§n:
- Th¢ng nhãi con! Còn nhìn cái gi n»a? Mày không cút khÕi cái mÓc cûa lãnh th° Trung QuÓc ª Ç¢ng kia, tao b¡n v« s† ngay bây gi©.
Th¢ng Cau nghe n‡i thù hÆn dâng cao trong hÒn, nó ÇÜa m¡t nhìn mÃy cû khoai mì lu¶c næm lÅn l¶n trong Çám mänh thûy tinh v« tan hoang phÖi räi rác trên m¥t ÇÃt m¶t lÀn cuÓi rÒi cúi ÇÀu, gåt lŒ, bܧc Çi mau. Trên tr©i cao, nh»ng täng mây tr¡ng nhÜ bông vÅn l»ng l© trôi thÆt bình thän. Mây bay h© h»ng,vô tình, và dºng dÜng nhÜ nh»ng con tim cûa Çám ngÜ©i n¡m quyŠn nhà nܧc, v§i cái ÇÀu không còn óc, Çang chÍm chŒ ngÒi trên ngai vàng Ç‹ cai trÎ ÇÃt nܧc ViŒt Nam.
VÛ ThÎ Då Thäo
Toronto









No comments: