Tại Hà Nội bàn đổi mới chính trị
Ngô Nhân Dụng
Nhưng người dân đoán lòng Đảng bị sai hoàn toàn. Ngay trong lúc nhà nước chưa xử lý xong vụ nước lụt từ cái hầm, cái “phốt” tại sân bay, thì đảng đã nhanh tay chuyển mục tiêu sang một điểm mới, bắt buộc dân chúng phải quay mắt (hoặc mũi) về hướng khác, vào mục tiêu mới, rồi tha hồ bàn tán với nhau. Đề tài mới đang được dân chú ý là một cuộc “tọa đàm” do tạp chí Cộng sản tổ chức với đề tài lớn vô cùng: Đổi mới chính trị! Cuộc hội thảo ngày Thứ Ba 10 tháng Năm 2011 vừa qua, góp mặt “nhiều nhà khoa học đến từ các viện nghiên cứu chiến lược và học viện lớn!” Có thể coi đây là một cái bể, cái phốt chứa đầy những bộ não siêu việt nhất của đảng và nhà nước, một cái bể tư duy!
Tại sao họ lại chậm trễ đến 20 năm như vậy? Một vị từng làm lớn trong Viện Báo chí là ông Dương Xuân Ngọc nói rằng ở Việt Nam việc “đổi mới kinh tế được nghiên cứu kỹ” còn “vấn đề về đổi mới chính trị lại chưa được đề cập nhiều, thậm chí đôi khi né tránh.” Đây là một nhận xét được người dân Hà Nội đánh giá là “tuyệt vời”, vì nó chứng tỏ người phát biểu ra câu nói đó không hề biết ở ngoài đường, trong tiệm cà phê dân chúng đang nói những chuyện gì với nhau!
Khi nói “vấn đề về đổi mới chính trị chưa được đề cập nhiều” có nghĩa là ông này không hề biết đến những vụ bắt giam, bỏ tù các nhà trí thức đòi đổi mới chính trị, như Phạm Hồng Sơn, Nguyễn Văn Đài, Trần Khải Thanh Thủy, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn Đan Quế, vân vân, cho tới Cù Huy Hà Vũ! Ai đã bịt mắt bịt tai các ông mà quý ông lại nghĩ rằng người Việt Nam không bàn đến đổi mới chính trị? Chỉ những bộ óc tự nhốt trong cái hầm, cái “phốt tư duy” của đảng Cộng sản mới có thể phát ngôn như thế!
Hàng chục năm qua, bao nhiêu người Việt Nam lên tiếng đòi đổi mới chính trị, đòi dân chủ hóa. Gần đây, một thanh niên 21 tuổi là sinh viên Nguyễn Anh Tuấn quê ở Đà Nẵng cũng mạnh dạn thách thức chính quyền bằng cách gửi thư cho Viện Kiểm Sát Tối Cao, xin họ bắt giam và đem anh ra xử, về những “tội” giống hệt Cù Huy Hà Vũ! Anh Nguyễn Anh Tuấn còn trưng trên mạng bức hình chụp anh đang cầm những bài do Cù Huy Hà Vũ viết, những bài được gọi là chứng cớ buộc tội trong vụ xử án cấp tốc tháng trước! Anh Tuấn thách thức rằng nếu trong 20 ngày mà không bắt anh, tức là nhà nước công nhận các tài liệu do Cù Huy Hà Vũ viết ra không “phạm tội,” tức là chính Cù Huy Hà Vũ cũng vô tội!
Một thanh niên 21 tuổi yêu cầu cơ quan công tố cao nhất nước phải trả lời mình theo quy tắc minh bạch, công khai; hành động đó có nghĩa anh đang đòi nhà nước thay đổi từ quan niệm chính trị đến định chế tư pháp. Như vậy thì nói rằng không ai đề cập đến đổi mới chính trị làm sao được? Ngoài đường, trong quán, người ta nói chuyện đổi mới chính trị từ hai, ba chục năm nay, các ông cứ sống trong cái hầm tư duy đóng kín của đảng, không biết gì hết! Đáng lẽ các ông phải mời những người đã thảo luận vấn đề này từ 20 năm qua, như Hà Sĩ Phu, Nguyễn Đan Quế, Nguyễn Thanh Giang, Mai Thái Lĩnh, tới “tọa đàm” với các ông mới phải! Tại sao cứ tự nhốt mình trong cái hầm tư duy kín mít như thế? Người dân chỉ biết là cuộc tọa đàm này gồm toàn các “nhà khoa học” của đảng, họ nói cho nhau nghe trong một cái hầm của đảng, không cho người ngoài được tham dự, cũng không ai được vô dự thính! Cuối cùng chỉ có một bản tin tóm tắt trên mạng lưới của đảng, coi như hé cửa cái hầm cho người ngoài được ngửi một chút cho biết bên trong có những gì!
Tín hiệu về đổi mới chính trị được phát ra từ năm ngoái, nhưng phát ra ở bên Tầu! Tháng Tám năm 2010, ông Ôn Gia Bảo, thủ tướng Trung Quốc đi thăm thành phố Thẩm Quyến, đã đề cập tới vấn đề này. Thẩm Quyến là nơi thí nghiệm đầu tiên chương trình cải tổ kinh tế của Cộng sản Trung Hoa. Nhân dịp họ kỷ niệm 30 năm thành lập đặc khu kinh tế Thẩm Quyến, ông Ôn Gia Bảo tới thăm đã báo động rằng việc đổi mới kinh tế mà Thẩm Quyến đi tiên phong, sẽ bị ngưng trệ, nếu Trung Quốc không bước đi thêm cái chân thứ hai, là thay đổi chính trị!
Tháng Ba năm nay, sau khi bế mạc phiên họp của quốc hội ở Bắc Kinh, ông Ôn Gia Bảo nhắc lại một lần nữa. Trong một cuộc họp báo, ông Ôn Gia Bảo còn nói rõ hơn về nhu cầu cải tổ chính trị, gia tăng các quyền tự do cho dân chúng. Ông nói chỉ có thay đổi chính trị mới giải quyết được những nỗi oán than của dân về lạm phát, tham nhũng, môi trường sống bị hủy hoại, và sự chênh lệch về giầu nghèo mỗi ngày một lớn hơn.
Trong một cuộc bút đàm trên mạng, ông Ôn Gia Bảo đã nhấn mạnh tới vấn đề hạn chế quyền lực của nhà nước. Ông nói quyền hành của các quan chức lớn quá, mà không có định chế nào kiểm soát các giới hạn cả; đó là một nguyên nhân gây ra tham nhũng.
Cái gì của Ôn thì trả lại cho Ôn, cho nên trong cuộc tọa đàm ở Hà Nội ông Phó Viện trưởng Viện chiến lược Bùi Tất Thắng đã nhắc lại những ý kiến của ông Ôn Gia Bảo, tức là “nếu không có sự đảm bảo về cải cách thể chế chính trị thì các thành tựu cải cách kinh tế sẽ biến mất.” Ông Ôn Gia Bảo còn nói, “Muốn trừ bỏ cái đất sống của nạn tham nhũng, chúng ta cần thay đổi những định chế và hệ thống chính trị.” Cho nên, các ông khác ở Hà Nội cũng nói giống hệt như vậy, như khi nói cần đổi mới chính trị để “hạn chế được tầm ảnh hưởng của một vài cá nhân đến lợi ích toàn cục” (Dương Xuân Ngọc) hoặc để “khắc phục tình trạng tha hóa, yếu kém của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ có trọng trách cao ở các cấp” (Thiếu tướng Lê Văn Cương).
Tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện chiến lược và khoa học, Bộ Công An cũng nói giống hệt như ông Ôn Gia Bảo: "Quyền lực không được giám sát là quyền lực sẽ bị tha hóa. Đó là tất yếu và không có ngoại lệ."
Như ta thấy, những lời Ôn gia Bảo nói ở Thẩm Quyến, Bắc Kinh, đã được lập lại ở Hà Nội trong cái “hầm tư duy” do Bộ Chính trị đảng Cộng sản Việt Nam cho phép mở ra. Đây là một truyền thống lâu đời của đảng Cộng sản Việt Nam. Từ năm 1950, Hồ Chí Minh đã theo đường lối đó. Khi Bác Mao hô “chỉnh huấn” thì Hồ cũng hô chỉnh huấn. Khi Mao hô “lao cải” thì Hồ cũng thành lập các trại tù “cải tạo lao động.” Mao đấu tố địa chủ thế nào thì Hồ cũng cải cách ruộng đất như vậy. Khi Mao hô “Bách hoa tề khai, bách gia tranh minh” thì Hồ cũng phát động “Trăm hoa đua nở, trăm nhà đua tiếng.” Tóm lại, cho đến nay đảng Cộng sản Việt Nam vẫn trước sau như một tiếp tục sự nghiệp “ăn theo, nói theo” đã được Hồ Chí Minh mở đường từ 60 năm qua! Bác đã nói theo Mao, giờ các cháu cũng biết nói theo Ôn!
Điều đáng chú ý là bữa tháng Ba vừa qua, ông Ôn Gia Bảo đã lập lại các ý kiến về đổi mới chính trị sau khi đã nghe ông Ngô Bang Quốc, chủ tịch quốc hội, nhấn mạnh trong bài diễn văn khai mạc khóa họp, rằng đảng Cộng sản Trung Hoa không chấp nhận cải tổ chính trị! Ông này còn dọa các đại biểu quốc hội rằng nếu thay đổi thì sẽ sinh loạn! Ngô Bang Quốc nói Trung Quốc không thể “sao chép” các thể chế chính trị dân chủ, mà ngược lại, phải “củng cố và nâng cao quyền lãnh đạo của đảng, phải làm cho quyền lãnh đạo này thêm chặt chẽ và hoàn hảo hơn!”
Ở Việt Nam, cái hầm tư duy của đảng cũng biết giữ mồm giữ miệng. Khi nói về đổi mới chính trị, ông tướng công an Lê Văn Cương không quên nhấn mạnh rằng “…đổi mới chính trị mạnh mẽ là để góp phần củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng!” Đó là tóm tắt mục đích cuộc hội thảo trong hầm này: Đổi mới chính trị làm sao cũng được, miễn là vẫn chỉ có một đảng thống trị!
Cái hầm tư duy được mở hé ra cho dân ngửi chút mùi “đổi mới chính trị.” Nhưng người dân Hà Nội vẫn chỉ ngửi thấy một thứ mùi từ bên trong cái hầm đó, lúc nào cũng vẫn một mùi cũ: Bên Tầu nói sao, bên ta nói vậy! Và mục đích vẫn là: Củng cố đảng!
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2011-05-19
Lần đầu tiên một cuộc tọa đàm do tạp chí Cộng sản tổ chức với sự góp mặt của nhiều nhà khoa học đến từ các viện nghiên cứu chiến lược và học viện lớn.
Pano tuyên truyền Đại hội ĐCSVN lần 11 tại Hà Nội hôm 17 Tháng 1, 2011.
Cuộc tọa đàm xoay quanh vấn đề sau hơn 20 năm đổi mới, thể chế kinh tế phát triển chưa tương thích với thể chế chính trị. Trong cuộc tọa đàm này, nhiều ý kiến thẳng thắn đã nêu lên vấn đề tụt hậu của chính trị so với kinh tế đang làm cho chính cỗ xe kinh tế bị ngáng chân và nhất là những đóng góp vẫn bị cho là nhạy cảm cũng được đem ra mổ xẻ.
Mặc Lâm phỏng vấn luật gia Lê Hiếu Đằng, nguyên phó chủ tịch Ủy Ban Mặt Trận Tổ Quốc thành phố Hồ Chí Minh để biết thêm ý kiến một đảng viên cao cấp trước vấn đề này.
Phải đổi mới chính trị
Mặc Lâm: Thưa ông qua buổi tọa đàm do tạp chí Cộng sản tổ chức mà ông đã biết, ý kiến của ông về sự đổi mới chính trị mà cuộc tọa đàm nêu ra có thiết thực trong hoàn cảnh hiện nay hay không?
Ông Lê Hiếu Đằng: Theo tôi chính cái đổi mới chính trị mới là quan trọng bởi vì nó sẽ là động lực thúc đẩy cho kinh tế phát triển và nhất là vấn đề dân chủ. Nó sẽ thực hiện cái quyền dân chủ của người dân. Bởi vì nếu chúng ta đổi mới kinh tế nhưng thành quả kinh tế lọt vào tay các tập đoàn, cá nhân và nó nuôi dưỡng tham nhũng tiêu cực. Ví dụ như các nguồn vốn ODA hay các viện trợ quốc tế khác nếu sử dụng không đúng, gây thất thoát nhiều thì nay mai con cháu của chúng ta sẽ nợ nần rất dữ. Do đó phải đổi mới về mặt chính trị và có một cơ chế giám sát thật sự, tức là một chế độ dân chủ thật sự để người dân có thể giám sát được hoạt động kinh tế.
Bây giờ rõ ràng là người dân không thể nào giám sát những hoạt động kinh tế mà kinh nghiệm Vinashin và các tập đoàn khác mà nay đang đổ bể là một kinh nghiệm rất rõ. Những đơn vị kinh tế nhà nước, vốn nhà nước thật ra đó là tiền của nhân dân, chứ nhà nước làm gì mà có tiền? Qua thuế, qua những nhiệm vụ đóng góp khác thì dân đã đóng góp và tiền của đó bây giờ nó mất rất là lớn.
Về đầu tư công nếu chúng ta không có một thay đổi thể chế chính trị, có nghĩa là đổi mới về mặt chính trị, trong đó có việc xây dựng một nhà nước pháp quyền thật sự đi đôi với một xã hội công dân thì lúc đó tình trạng thất thoát tham nhũng sẽ ngày một trầm trọng hơn.
Mặc Lâm: Tại sao phải đổi mới chính trị khi mà cuộc đổi mới kinh tế đã chứng minh rằng Việt Nam đang đi đúng hướng từ nhiều năm qua. Liệu khi đổi mới chính trị có thể làm thay đổi những gì mà kinh tế đang đem lại hay không?
Phải đổi mới về mặt chính trị và có một cơ chế giám sát thật sự, tức là một chế độ dân chủ thật sự để người dân có thể giám sát được hoạt động kinh tế.
Ông Lê Hiếu Đằng
Ông Lê Hiếu Đằng: Trên thực tế trong thời gian qua rõ ràng đổi mới kinh tế thì có, mà sự đổi mới kinh tế này tôi cho không phải là do tự giác mà do tình thế nó buộc phải đổi mới chứ nếu không thì nền kinh tế sẽ sụp đổ. Nếu tự giác thay đổi thì đôi lúc nó lại khác nữa, trong khi đó đổi mới chính trị thì gần như là không thay đổi gì, thậm chí tôi thấy nó có nhiều cái thụt lùi. Lĩnh vực dân chủ thụt lùi. Tôi nói ví dụ về báo chí chẳng hạn, báo chí trước đây còn nêu vấn đề tham nhũng thế này thế kia còn bây giờ thì không dám nói gì cả. Cái quyền được thông tin và công luận giữ vai trò rất quan trọng trong xã hội vì vậy sự thụt lùi về dân chủ sẽ làm cho tình hình ngày càng nghiêm trọng thêm.
Mặc Lâm: Ông từng ở vị trí lãnh đạo của Ủy Ban Mặt Trận Tổ Quốc Thành phố HCM rất lâu, ông nhận xét vai trò của tổ chức này ra sao trong nhiệm vụ làm gạch nối giữa người dân và chính quyền?
Ông Lê Hiếu Đằng: Vai trò Quốc hội, vai trò Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể một cách thẳng thắn mà nói bây giờ cũng chỉ là hình thức mà thôi. Tức là công cụ để công khai một vấn đề gì đã được quyết định. Quyết định của lãnh đạo đảng cộng sản. Tôi nói ví dụ như vấn đề Vinashin chẳng hạn, ông Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đứng trước Quốc hội lại tuyên bố rằng Bộ chính trị cho rằng không có cá nhân nào trong hội đồng chính phủ sai phạm. Tôi cho cái đó là không đúng. Không đúng ở chỗ là có thể ý kiến đó là ý kiến của Bộ chính trị nhưng phải thông qua một thể thức nào đó chứ nói như ông Phó thủ tướng thì các cơ quan điều tra làm sao làm việc?
Dư luận người ta phê phán việc này rất dữ. Theo tôi muốn thay đổi hay đổi mới về chính trị thì tôi nghĩ quan điểm của nguyên Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An tôi cho là đúng đắn. Phải trở lại Hiến pháp năm 1946. Phải trở lại tôn trọng quyền công dân mà hiến pháp công nhận, nhất là quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, thì mới có thể gọi là đổi mới chính trị một cách thật sự.
Trách nhiệm của giới trí thức
Mặc Lâm: Ông có nghĩ rằng lãnh đạo trong Bộ chính trị cũng muốn thay đổi diện mạo chính trị của đảng, nhưng vì một nguyên nhân tế nhị nào đó khiến họ không thể vượt qua được hay không?
Tôi nhớ là trong cuộc hội thảo giáo sư Đào Công Út ông ấy nói là không phải Đảng đổi mới mà là nhân dân đổi mới. Bởi vì đã có nhiều người người ta đổi mới một cách âm thầm và bí mật và thậm chí là bị kỷ luật như là ông bí thư Kim Ngọc.
Tôi đã phát biểu nhiều lần rằng các vị lãnh đạo muốn hay không muốn thì các vị cứ làm, nhưng trách nhiệm của người công dân Việt Nam nhất là giới trí thức phải tạo một xã hội dân sự, ở đó thể hiện được các quyền công dân.
Mà muốn như vậy thì vấn đề hiện nay như tôi vừa đọc bài viết của bà TS Nguyễn Thị Từ Huy trên trang Bauxit.vn thì phải đánh tan nỗi sợ. Phải thấy trách nhiệm của công dân nhất là của trí thức trong tình hình hiện nay. Không nên sợ quá mà mất đi trách nhiệm của mình. Cái mà Phan Chu Trinh gọi là phải chấn dân khí. Chúng ta không thể để sự hy sinh trong chiến tranh của chúng ta đổ sông đổ biển được.
Mặc Lâm: Ông có nghĩ rằng từ việc đề nghị và thực sự bắt tay vào làm là một quá trình gian nan có khi phải một hay hai thế hệ nữa mới đi vào thực tiễn hay không?
Ông Lê Hiếu Đằng: Khi đặt vấn đề đổi mới kinh tế phải đi đôi với đổi mới chính trị thì rất là đúng nhưng mà có đổi mới thật sự hay không về mặt chính trị thì đó còn là một vấn đề nữa. Đây là vai trò của xã hội công dân của những người trí thức. Của những người vẫn còn có cái ưu tư, có tâm nguyện muốn xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, dân chủ như di chúc của chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại. Bởi vì chủ tịch Hồ Chí minh đâu nói gì đến Chủ nghĩa xã hội?
Mặc Lâm: Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện chiến lược và khoa học Bộ Công an đã nêu lên ý kiến rằng sự trì trệ, yếu kém và tha hóa của một bộ phận cán bộ trong hệ thống chính trị đã cản trở phát triển kinh tế, xã hội. Ông có đồng tình với ý kiến này không?
Vai trò của người dân nhất là trí thức phải có tiếng nói đấu tranh quyết liệt với hiện tượng này chứ không thể ngồi thụ động chờ cho có sự thay đổi được!
Ông Lê Hiếu Đằng
Ông Lê Hiếu Đằng: Đúng! đây là điểm mấu chốt hiện nay. Bởi vì trong hệ thống chính trị hiện nay có một bộ phận cán bộ lãnh đạo, kể cả lãnh đạo cao đã bị các tập đoàn kinh tế chi phối do đó đôi lúc không đặt lợi ích của đất nước, của dân tộc lên trên mà vì lợi ích cá nhân hay của tập đoàn của mình mà hành xử.
Việc này hết sức nguy hiểm mà muốn thay đổi những người này thì trước hết phải nói là trách nhiệm của Đảng cộng sản. Tôi với tư cách đảng viên tôi cũng có trách nhiệm trong việc đó bởi vì toàn bộ những vị đó toàn là đảng viên Đảng cộng sản cả.
Cái thứ hai nữa là vai trò của người dân nhất là trí thức phải có tiếng nói đấu tranh quyết liệt với hiện tượng này chứ không thể ngồi thụ động chờ cho có sự thay đổi được!
Mặc Lâm: Ông Cương cũng báo động rằng "Quyền lực không được giám sát là quyền lực sẽ bị tha hóa. Đó là tất yếu và không có ngoại lệ". Việc thiếu sự giám sát của công chúng hiện nay sẽ dẫn nền kinh tế Việt Nam đi đến chỗ bế tắc vì một vài cấp lãnh đạo cao nhất đã có biểu hiện suy thoái, ông có đồng ý với nhận định này hay không?
Ông Lê Hiếu Đằng: Tôi cho là ý kiến của Thiếu tướng Lê Văn Cương rất là đúng. Đúng ở chỗ là bất cứ một chánh quyền nào dù lúc đầu rất tốt nhưng nếu không được nhân dân giám sát thì sẽ suy thoái, sẽ tham nhũng, sẽ tiêu cực. Cái quy luật chung của con người là vậy, anh không được quản lý giám sát thì dần dần anh sẽ sa vào những việc làm tệ hại!
Mặc Lâm: Xin cám ơn ông.
Theo dòng thời sự:
- "Đảng cử dân bầu": dân chủ đảo ngược?
- Ứng viên có “trao đổi” với mọi người dân?
- Bầu cử Quốc Hội dưới cái nhìn của giới Bloggers
- Đã đến lúc cải cách thể chế chính trị ở Việt Nam?
- "Người dân bị chính quyền đánh cắp nhiều thứ"
- http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/eco-reforms-political-reforms-ml-05192011173329.html
No comments:
Post a Comment