Kính thöa quí vò,
Haân haïnh göûi ñeán quyù vò moät vaøi yù nghóa phieán dieän veà nhöõng ñieàuñeø naëng taâm trí toâi trong suoát thôøi gian ôû tuø. Nhöng ñieàu tröôùctieân toâi muoán baøy toû ôû ñaây laø söï tri aân cuûa toâi ñoái vôùi ñoàng baøohaûi ngoaïi, vôùi söï coäng taùc cuûa quoác teá, ñaõ can thieäp moät caùch coùhieäu quaû khieán cho baûn aùn töû hình daønh cho toâi trôû thaønh baûn caùotraïng daønh cho nhöõng ngöôøi töï cho coù quyeàn xeùt xöû toâi vaø phaùn xeùtnhöõng ngöôøi ñaõ haønh ñoäng theo löông taâm. Tieáp theo, söï can thieäpñaõ khieán cho Nhaø Nöôùc Coäng Saûn Vieät nam phaûi tuyeân boá traû töï docho toâi. Nhöng nhieàu ngöôøi baïn tuø cuûa toâi vaãn coøn bò khoå trongcaùc traïi tuø. Trong soá ñoù coù nhieàu ngöôøi bò giam caàm gaàn 25 naêm,vöôït quaù thôøi haïn maø luaät Hình söï cuûa Nhaø nöôùc Vieät Nam quyñònh ñoái vôùi vieäc thi haønh caùc baûn aùn giam giöõ coù thôøi haïn.
ÔÛ ñaây, toâi cuõng xin baày toû söï caûm kích saâu xa ñoái vôùi caùc coängñoàng Vieät Nam haûi ngoaïi ñang ñaáu tranh cho moät nöôùc Vieät Namtrong saùng vaø töï do. Toâi cuõng xin gôûi lôøi caûm ôn ñeán caùc nhaân sóHoøa Lan, trong tình caûm nhaân loaïi ñaõ tröïc tieáp can thieäp vôùichính phuû Vieät Nam cho toâi ñöôïc sang thaêm vieáng ñaát nöôùc HoøaLan, ñeå coù theå coù ñieàu kieän töï do hôn noùi leân tieáng noùi thaàm laëngmaø ñaõ moät phaàn tö theá kyû bò boùp ngheït.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, tröôùc caû khi toâi ñöôïc lònh phaûi rôøi khoûinhaø tuø ñeå trôû veà chuøa, coù raát nhieàu ñoàng baøo ta töø nöôùc ngoaøi veàthaêm vaø caøng ngaøy caøng chöùng kieán nhöõng ñoåi thay ñöôïc noùi laø ñaùngkhích leä. Khích leä theo chieàu höôùng naøo, coøn tuøy theo caùch nhìnmoãi ngöôøi. Rieâng toâi, toâi khoâng coù ñöôïc may maén laø chöùng nhaântröïc tieáp tröôùc nhöõng thay ñoåi cuûa ñaát nöôùc, maëc duø toâi ñang soángtrong loøng queâ Cha ñaát Toå. Ñoù laø ñieàu toát hay xaáu, cuõng coøn tuøycaùch nhìn cuûa moãi ngöôøi.
Maëc duø khoâng coù caùi may nhö nhieàu ñoàng baøo sau khi soáng töï do 15,20 naêm ôû nöôùc ngoaøi veà thaêm queâ, thaáy ñöôïc nhöõng ñoåi thay töø treânthöôïng taàng, thaáy ñöôïc söï giaàu sang cuûa ñaát nöôùc qua nhöõng tieännghi vaät chaát töø caùc khaùch saïn naêm sao daønh cho caùn boä cao caáp vaøkhaùch nöôùc ngoaøi, töø nhöõng tieáp ñoùn nieàm nôû vaø linh ñình cuûanhöõng nhaân vaät thuoäc thöôïng taàng xaõ hoäi, vôùi nhöõng ñaëc quyeàn xaõhoäi maø ñieàu kieän chính trò daønh cho, nhöng toâi coù caùi "may maén"khaùc -- neáu cho ñoù laø may maén -- ñöôïc soáng chung trong moät thôøigian raát daøi vôùi thaønh phaàn ñöôïc xem laø "caën baõ" cuûa xaõ hoäi.Chính töø xaõ hoäi goïi laø caën baõ aáy toâi ñaõ chöùng kieán nhöõng ñoåi thaytrong nhaø tuø nhö laø aûnh chieáu cuûa nhöõng "ñoåi thay to lôùn" cuûa ñaátnöôùc. Söï chöùng kieán ñôn giaûn vaø deã hieåu thoâi. Cuõng nhö ngöôøi tachæ caàn nhìn vaøo raùc röôûi pheá thaûi ñöôïc doàn ra saân sau maø coù theåbieát nhöõng thöù ñaõ ñöôïc tieâu thuï ôû saân tröôùc. Chuùng toâi, moät soángöôøi töø laâu ñaõ ñöôïc hoïc taäp ñeå thaønh thoùi quen suy nghó soá phaändaân toäc töø nhöõng ñoáng raùc, ñaõ töï mình ñaët thaønh nhieàu caâu hoûi cholöông taâm nhaân loaïi, cho yù nghóa tieán boä cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi,vaø treân taát caû laø moät caâu hoûi lòch söû: ñaát nöôùc ñaõ thaám baonhieâu xöông maùu cuûa bao nhieâu theá heä oâng cha vaø beø baïn ñeå doàn laïithaønh nhöõng ñoáng raùc nhö theá; nhöõng ñoáng raùc caøng ngaøy caøng tophình leân moät caùch khuûng khieáp.
Vieät Nam ñang laø moät ñoáng raùc khoång loà. Ñoù khoâng phaûi laø yù nghó rieângcuûa toâi, maø laø nhaän xeùt cuûa nhaân vaät cao caáp nhaát cuûa ñaûng CoängSaûn Vieät Nam. Ñaây khoâng phaûi laø yù nghóa kinh teá. Noù bao truøm taát caû moïikhía caïnh ñôøi soáng: vaên hoùa, chính trò, vaø caû toân giaùo. Vaäy thì,moät caâu hoûi caàn phaûi ñöôïc ñaët ra cho nhöõng ai coøn coù chuùt töïtroïng daân toäc: taïi sao moät daân toäc luoân luoân töï haøo vôùi truyeànthoáng boán nghìn naêm vaên hieán, boãng nhieân ñeå cho ñaát nöôùc mình trôûthaønh moät ñoáng raùc, kho chöùa taát caû nhöõng gì xaáu xa nhaát cuûa nhaânloaïi vaên minh? Nguyeân nhaân töø ñaâu vaø do ai?
Trong gaàn möôøi laêm naêm trong tuø, ñieäp khuùc toâi phaûi thöôøng xuyeânhoïc taäp ñeå ca ngôïi tính can ñaûm cuûa ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam: "Caùnboä laøm sai, ñaûng trò. Ñaûng laøm sai, ñaûng söûa." Toâi cuõng thöôøngxuyeân traû lôøi: ñoù khoâng phaûi laø söï can ñaûm, maø laø thaùi ñoä cai tròkhinh daân; xem daân nhö laø vaät thí nghieäm cho nhöõng tö duy khoângtöôûng, hoïc thuyeát vieãn voâng cuûa mình.
Toâi cuõng thöôøng xuyeân bò hoïc taäp raèng, chính saùch ñoaøn keát daântoäc cuûa ñaûng laø laøm cho "daân tin ñaûng vaø ñaûng tin daân." Toâi cuõngthöôøng xuyeân traû lôøi: laøm cho daân tin ñaûng; ñoù laø ñieàu taát nhieânvaø deã hieåu thoâi vì coù ñaùng tin thì ngöôøi ta môùi tin ñöôïc; vì ñaûngcaàn ñöôïc daân tin töôûng ñeå toàn taïi, duø chæ laø tin töôûng giaû taïo.Nhöng "daân tin ñaûng" coù nghóa laø theá naøo? Neáu ñaûng khoâng tin daânthì ñaûng xöû lyù daân nhö theá naøo? Caâu traû lôøi thöïc teá: Caû nöôùc trôûthaønh moät nhaø tuø vó ñaïi.
Ngaøy nay, khi khoâng coøn ôû trong nhaø tuø nhoû nhö möôøi laêm naêm tröôùcnöõa, toâi khoâng coøn coù ñieàu kieän ñeå ñöôïc leân lôùp chính trò. Toâi hyvoïng ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam khoâng coøn coù caùi can ñaûm nhö xöa, ñeåthöû nghieäm hoïc thuyeát cuûa mình theâm nhieàu laàn nöõa; vaø cuõng khoângthi haønh chính saùch "ñaïi ñoaøn keát" nhö xöa ñeå daân coù theå soáng töïtaïi maø khoâng bò ñaûng nghi ngôø.
Maëc duø coù nhöõng thay ñoåi lôùn nhìn töø goùc ñoä naøo ñoù, nhöng thöïc teátoâi bieát chaéc raèng coù moät ñieàu khoâng thay ñoåi. Ñoù laø: ñaûng CoängSaûn vaãn töï coi mình laø aân nhaân cuûa daân toäc vaø do ñoù coù ñoäc quyeànquyeát ñònh soá phaän cuûa daân toäc (maø laø aân nhaân hay toäi ñoà gì thìquaàn chuùng vaø lòch söû tröôùc maët seõ phaùn xeùt). Ñoù laø ñieåm khaùcbieät vôùi caùc cheá ñoä chuyeân chính löøng danh trong lòch söû. Ñaâycuõng chính laø nguyeân nhaân cuûa moät trong nhöõng ñieàu maø caùc ñaûngvieân baûo thuû cho laø "raùc röôùi tö baûn." Ñieàu ñoù laø naïn tham nhuõng.Bôûi vì, quan lieâu, haùch dòch, thaùi ñoä keû caû ban ôn, vöøa laø baûnchaát vaø vöøa laø döôõng chaát cuûa teä naïn tham nhuõng cuûa Vieät Nam hieännay.
Moïi toäi phaïm xaûy ra ñeàu do moät beân gaây haïi vaø moät beân bò haïi.Trong tham nhuõng, môùi nhìn thì khoâng coù ai bò haïi moät caùch roõraøng. Tröôùc maét, ngöôøi ñöa hoái loä vaø ngöôøi nhaän hoái loä ñeàu nhaänñöôïc nhöõng ñieàu lôïi nhaát ñònh. Nhö vaäy ngöôøi bò haïi chính laø quaànchuùng, khoâng ñuû ñaëc quyeàn ñeå tham gia nhaèm höôûng lôïi tröïc tieáp töønaïn tham nhuõng. Nghóa laø nhöõng thaønh phaàn cuøng khoán cuûa xaõ hoäichaúng coù gì ñeå cho neân chaúng nhaän ñöôïc gì neân vì vaäy hoï trôû thaønhnaïn nhaân. Tính caù bieät cuûa naïn nhaân tham nhuõng ôû Vieät Nam hieäntaïi laø do thaùi ñoä ban ôn cuûa nhöõng keû coù chöùc quyeàn ñoái vôùi "thaàndaân" döôùi söï cai trò cuûa mình.
Tham nhuõng ôû Vieät Nam khoâng chæ laø thoûa thuaän song phöông ñeå daønhnhöõng hôïp ñoàng kinh teá beùo bôû. Noù boøn ruùt xöông tuûy cuûa nhaân daân;nhöõng ngöôøi cuøng khoán phaûi coøng löng lao ñoäng ñeå coù tieàn ñoùngthueá.
Tham nhuõng laø goác reã cuûa caùc teä naïn xaõ hoäi khaùc. Vì noù toå chöùcbao che vaø nuoâi döôõng chung. Noù xoùi moøn moïi giaù trò ñaïo ñöùctruyeàn thoáng. Baûo veä hay phaùt huy vaên hoùa daân toäc treân cô sôû ñoùchæ laø laù chaén cho teä naïn traøn lan maø thoâi.
Toâi noùi, tham nhuõng laø saân sau cuûa quyeàn löïc. Bôûi vì chính nhöõngngöôøi daân cuøng khoán, laø tieáng noùi luoân luoân bò aùp cheá baèng söï doïanaït, laø nhöõng ngöôøi bò traán aùp bôûi baïo quyeàn chuyeân chính khoáclieät nhaát, nhöng cuõng laëng leõ chòu ñöïng nhaát. Ñoù laø nhöõng chöùngnhaân cho maët traùi cuûa tham nhuõng vaø quyeàn löïc; naïn nhaân tröïc tieápcuûa taát caû söï aùp cheá cuûa noù ñoái vôùi giaù trò nhaân phaåm.
Coù leõ toâi muoán keå laïi ñaây moät caâu chuyeän thöông taâm, ñeå chuùng tahieåu phaàn naøo baûn chaát tham nhuõng trong moät cheá ñoä thöôøng töï haøolaø khoâng coù ngöôøi boùc loät ngöôøi. Chuyeän xaûy ra trong traän luït vaøocuoái naêm vöøa qua.
Taïi xaõ Höông Thoï huyeän Höông Traø tænh Thöøa Thieân coù moät gia ñìnhngheøo khoå soáng leânh ñeânh treân moät chieác ñoø. Khi côn luït aäp ñeán,gia ñình naøy laø duy nhaát coù ghe ôû ñòa phöông mieàn nuùi naøy, do ñoùñaõ vôùt ñöôïc treân 80 ngöôøi khoûi caûnh cheát chìm. Sau nöôùc ruùt,thænh thoaûng coù vaøi phaùi ñoaøn ñeán cöùu trôï. Caùc gia ñình khaùc ñeàu nhaänñöôïc cöùu trôï. Chæ tröø gia ñình anh. Lyù do: khoâng coù hoä khaåu, vìlaâu nay gia ñình naøy ngheøo quaù, phaûi soáng "voâ gia cö" phieâu baïttreân caùc soâng suoái neân khoâng coù hoä khaåu thöôøng truù. Daân laøng bieátôn anh, xin chính quyeàn ñòa phöông caáp hoä khaåu cho. Nhöng thieáuñieàu kieän nhaäp hoä: gia ñình anh khoâng coù ñuû 400,000 ñoàng VN ñeåhoái loä. Khi caùc thaày cuûa toâi leân cöùu trôï, daân laøng töï ñoäng ñeántöôøng thuaät söï vieäc ñeå caùc thaày giuùp ñôõ. Caùc thaày giuùp ñuû soátieàn, nhöng vôùi ñieàu kieän phaûi giaáu kín nguoàn goác. Vì seõ coønnhieàu vaán ñeà raéc roái khaùc.
Ñieàu toâi muoán noùi ôû ñaây khoâng phaûi nhaém ñeán teä naïn tham nhuõng. Maølaø nhaân caùch cuûa gia ñình ngheøo khoán aáy; vaø thaùi ñoä chòu ñöïng söïbaát coâng moät caùch thaàm laëng ñaùng kính phuïc. Duø soáng döôùi möùc taäncuøng khoán khoå, anh vaãn giöõ veïn giaù trò nhaân phaåm cuûa mình. Laøm ôncho nhieàu ngöôøi, nhöng khoâng keå ôn ñeå ñöôïc ñeàn buø. Chæ coù daânlaøng bieát ôn vaø töï ñoäng ñeàn ñaùp. Nhöng daân ai cuõng ngheøo khoå vaølaïi gaëp hoaøn naïn nhö nhau, laáy gì chu caáp cho nhau?
Khaép caû ñaát nöôùc naøy, coù bao nhieâu tröôøng hôïp nhö vaäy? Ñoù laønhöõng cuoäc soáng ôû saân sau cuûa quyeàn löïc, soáng trong boùng toái cuûa xaõhoäi. Neáu hoï khoâng leân tieáng, ai bieát hoï ôû ñaây. Nhöng hoï laïi khoângleân tieáng. Vì khoâng theå, hay vì khoâng muoán? Do caû hai. Ñieàu maøquyù vò bieát roõ laø toâi ñang noùi chuyeän ôû ñaây cuõng chæ laø caùch noùi"leùn luùt qua maët chính quyeàn." Toâi chöa bieát ngaøy mai cuûa toâi rasao, khi nhöõng ñieàu toâi noùi khoâng laøm haøi loøng Ñaûng vaø Nhaø nöôùc.
Hoaøn caûnh ñaát nöôùc Vieät Nam nhö theá cho neân daân ta phaûi chòu quaùnhieàu ñau thöông vaø tuûi nhuïc. Ñoái vôùi giôùi trí thöùc noùi rieâng, maøxaõ hoäi Vieät Nam truyeàn thoáng raát toân troïng, ñieàu tuûi nhuïc lôùnnhaát laø hoï khoâng theå thay nhöõng ngöôøi daân thaáp coå beù mieäng noùileân moät caùch trung thöïc taát caû nhöõng uaát öùc, nhöõng khoå nhuïc maø hoïphaûi chòu. Bôûi vì, taïi Vieät Nam ngaøy nay nhöõng ngöôøi coù theånoùi thì ngoøi buùt ñaõ bò cong; nhöõng ngöôøi muoán noùi thì ngoøi buùt ñaõbò beû gaãy.
Nhöng toâi bieát roõ moät ñieàu, vaø ñieàu ñoù ñaõ ñöôïc ghi cheùp tronglòch söû: trí thöùc chaân chính cuûa Vieät Nam khoâng bao giôø khieápnhöôïc.
Tu Vieän Quaûng Höông
Saøi Goøn, Vieät Nam
No comments:
Post a Comment