HOÀNG CẦM * EM, BÉ LÊN SÁU

UN PETIT ENFANT DE SIX ANS
Un petit enfant de six ans
seul, à la recherche des aliments
Car son père qui fut un tyranneau
a dù payer sa dette de sang
au tribunal du prolétariat paysan.
Quant à sa mère qui l'abandonna
À son sort d'enfant des rues,
Elle dut partir pour le Sud, son refuge.
Depuis sa naissance,
le lait le ravit, son lit, un paradis
Habits de soie brodée de fleurs,
il n'avait pas eu conscience de son bonheur.
Face à la monté des vagues,
Pense-t-on un instant au destin des lentilles et écumes ?
Dans les rapports entre humains néanmoins
sur les drames desquels on s'apitoie très souvent.
Affamé et mésirable,
Un vieillard tremblant, chercha des petits crabes,
Apercevant l'enfant chétif et malade
qui n'avait plus ses parents et pour lequel soudain
il eut de la compassion
en lui cédant un peu de son riz restant.
Maigre comme un clou,
ventre gonflée et cou rabougri,
Les yeux creusés et rougis
s'ouvrant sur la vie, ébahis :
"S'il vous plaỵt, un peu de soupe, Madame,
Un peu de riz, mon bon Maỵtre !"
Une jeune femme du cadre partisan
en campagne de propagande
jetant les yeux subitement
du côté de la porte d'entré
Entendant cet appel d'enfant égaré
qui la fit frissonner
en se rappelant l'anné de la faim passé
où étant âgé tout juste de cinq ans
elle avait dú pour subsister
lécher les feuilles de patate au marché
Se précipitant brusquement vers la porte d'entré,
Emmenant l'enfant dans la maison,
la jeune femme, dans un bel élan, avec l'enfant
partagea par moitié la ration de riz
conservé depuis hier après-midi.
Une jeune femme du prolétariat paysan,
les larmes aux yeux, détourna son visage en songeant :
" Il est fils de propriétaire terrien
mais trop jeune pour en êêtre conscient.
La fois à je lui ai apporté un potage de riz,
j'ai dú subir trois jours d'interrogatoire continu".
Reculant soudain d'un pas,
la dirigeante de cellule qui faisait la loi,
regardant bien le petit orphelin
afin de déceler quelques traces d'ennemi lointain,
ne vit cependant en lui qu'un être humain.
Après s'être bien nourri,
L'enfant se coucha par terre et dormit
La jeune femme se dit :
Plus tard, quand je serai mariée,
Que mon bébé soit rose et dodu.
Ses fonctions ayant été suspendues
pour cause de sentiment d'humanité,
La nuit venue dans sa chambre assombrie,
elle alluma sa lampe et fit son autocritique
A cause de "la langue qui, n'ayant pas d'os,
peut tourner de mille manières";
A cause de tous ces yeux minuscules
qui refusent de voir loin,
au-delà de l'horizon;
A cause de ces cerveaux inertes et paresseux,
Fer rouillé dans une idéologie dépassée
et releguée au rang des antiquités,
en sommeil sur des pages silencieuses.
A cause des hommes-robots,
Bourrés de tendons, dépourvus de coeur.
"Impliqué dans la réaction",
"Plate-forme en perdition".
De longues nuits de larmes et de tourments,
sous une lampe lueur agonisante,
Se posa et se reposa la question :
Pourquoi ai-je su aimer un enfant d'ennemi?
Ah, si je pouvais le haiïr,
Combien mon coeur serait libre et apaisé
Traduit en français par
Lêê Mộng Nguyêên - Paris


VNI
EM BÉ LÊN SÁU TUỔI
của HOÀNG CẦM
Em bé lên sáu tuổi
Lủi thủi tìm miếng ăn.
Bố: cường hào nợ máu (1)
Đã trả trước nông dân.
Mẹ bỏ con lay lắt
Đi tuột vào trong Nam.
Từ khi lọt lòng mẹ
Ăn sữa, ngủ giường êm,
Áo hoa lót áo mềm.
Nào biết mình sung sướng.
Ngọn sóng đang trào lên
Ai nghĩ thân bèo bọt;
Nhưng người với con người
Vẫn sẵn lòng thương xót.
Có cụ già đói khổ
Lập cập đi mò cua:
Bố mẹ nó không còn,
Đứa trẻ này gầy còm,
Bỗng thương tình côi cút;
Cụ nhường cho miếng cơm.
Chân tay như cái que,
Bụng phình lại ngẳng cổ,
Mắt tròn đỏ hoe hoe
Đo nhìn đời bỡ ngỡ:
"Lạy bà xin bát cháo
Cháu miếng cơm, thầy ơi!"
Có một chị cán bộ
Đang phát động thôn ngoài,
Chợt nhìn ra phía ngõ
Nghe tiếng kêu lạc loài
Chị rùng mình nhớ lại
Năm đói kém từ lâu
Chị mới năm tuổi đầu
Liếm lá khoai giữa chợ.
Chạy vùng ra phía ngõ
Dắt em bé vào nhà,
Nắm cơm dành chiều qua
Bẻ cho em một nửa.
Chị bần cố nông cốt cán (2)
Ứa nước mắt quay đi:
- "Nó là con địa chủ
Bé bỏng đã biết gì;
Hôm cho em bát cháo,
Chị ba ngày hỏi truy". (3)
Chị đội (4) bỗng lùi lại
Nhìn đứa bé mồ côi
Cố tìm vết thù địch.
Chỉ thấy một con người.
Em bé đã ăn no
Nằm lăn ra đất ngủ;
Chị nghĩ: "sau lấy chồng
Sinh con bồng bú sữa".
Chị phải đình công tác
Vì câu chuyện trên kia.
Buồng tối lạnh đêm khuya
Thắp đèn lên kiểm thảo.
Do cái lưỡi không xương
Nên nhiều đường lắt léo;
Do con mắt bé téo
Chẳng nhìn xa chân trời;
Do bộ óc chây lười
Chỉ một màu sắt rỉ,
đã lâu nằm ngủ kỹ
Trên trang sách im lìm;
Do mấy con người máy
Đầy gân, thiếu trái tim!
Nào "liên quan phản động"
"Mất cảnh giác lập trường"
Mấy đêm khóc ròng rã
Ngọn đèn soi tù mù,
Lòng vặn lòng câu hỏi
"Sao thương con kẻ thù?
Giá ghét được đứa bé
Lòng thảnh thơi bao nhiêu!"
HOÀNG CẦM
Trích "Giai Phẩm Muà Thu"
CHÚ GIẢI:
(1) Trả nợ máu: bị xử tử
(2) Cốt cán: nông dân được Đảng tín nhiệm (chưa phải là đảng viên)
(3) Hỏi truy: tra khảo.
(4) Chị đội, cán bộ phụ nữ trong đợt Cải Cách Ruộng Đất.