CAO HOÀI SƠN * TRẠI TÙ CS
QUA NHỮNG TRẠI TÙ CỘNG SẢN ...
CAO HOÀI SƠNMười hai giờ trưa ngày 30/4/75 . Tổng thống VNCH Dương văn Minh đọc trên Ðài phát thanh Sài gòn, ra lệnh cho Quân Lực VNCH buông súng , chờ giao chính quyền cho Cộng Sản . Như cơn sét đánh bên tai, tôi bàng hoàng trong giây lát . Miền Nam mến yêu đâu còn nữa, qua bao năm chiến đấu tốn không ít máu xương, giờ phải chịu buông súng đầu hàng
Tôi chào từ biệt vị Tiểu đoàn trưởng TD/229/ÐP Nguyễn hữu Tiến và anh em trong đơn vị , tìm đường trở về quê Chợ Lầu , Phan rí thăm mẹ già và vợ cùng hai con .Tôi băn khoăn mãi không biết nên đi bằng đường bộ hay bằng ghe và khi về thì phải trình diện ở đâu . Chợ Lầu tuy là quê tôi nhưng mà tôi đã gây ân oán giang hồ với VC nằm vùng rất nhiều, vì khi còn ở DD118/ÐPQ . Tôi đã chỉ huy binh sĩ làm cỏ bọn du kích nằm vùng nhiều quá , có thể chưa kịp nhìn thấy Vợ con thì đã bị trả thù cũng có . Tôi cũng vừa nhận được tin ba tôi đã tự tử chết tại nhà, mãi đến ba ngày sau ông ngoại tôi lên xã xin đem chôn mới được” Cách mạng”đồng ý .
Ngày 17/4/75 sau khi Bắc Bình Thuận bỏ ngỏ . VC từ trong rừng tràn về chiếm chánh quyền , Ba tôi không chịu trình diện tại Xã để chúng sai khiến . Tối đó ông quyết định uống độc dược quyên sinh . Trước khi chết ông dùng Sơn viết lên tường nhà hàng chữ để lại cho các con .” Ba thà làm phân xanh cho cây cỏ còn hơn sống chung với Cộng Sản .”
Chúng kết tội ông là CIA phản động . Với chức vụ nhỏ nhoi là phụ tá cho Chi Chiêu Hồi Hòa Ða , Chính quyền vừa cướp được lấy làm tức tối , vì có một tên cực kỳ phản động dám công khai dùng cái chết để phỉ nhổ vào mặt chúng .
Thế là cả bọn kéo đến đầy nhà , lục soát lấy đi những gì mà không thuộc về chúng , như một lũ kên kên cướp cạn , chỉ thiếu một điều là không ăn xác chết . Và tôi cũng nhận được tin Th/sĩ Nguyễn Thìn Cảnh sát Ðặc biệt Chi Khu Phan lý Chàm bị chúng bắt trói đem vào rừng giết man rợ còn hơn thời Trung Cổ .
Cuối cùng tôi quyết định dùng ghe từ Long Hải để về Phan rí Cửa và trình diện tại đây , dầu sao cũng đỡ hơn tại Chợ lầu, nơi cạm bẫy đang rình rập tôi, muốn một lần nhìn lại người thân rồi thì thân xác này có bị ra sao thì mặc . Tôi biết Việt cộng sẽ trả thù lên thân xác,và gia đình những chiến sĩ QLVNCH, trong đó có tôi .
Sáng sớm ngày 3/5/75 tôi đã về đến nhà bình yên . Tôi đi trình diện ngay theo lời khuyên của gia đình ở Thôn Song Thanh ,nằm trong Trường Tiểu học Thanh Lộc .Những lời chửi bới của tên Kỷ Thôn trưởng mà sau mấy mươi năm còn văng vẳng bên tai, trước đây hắn là cơ sở nằm vùng vừa mới ngoi lên mấy ngày nay . Chúng để tôi yên ổn cho đến sáng ngày 5/5/75 thì cho một du kích nguyên trước đây là Nhân dân tự vệ dưới quyền chỉ huy của tôi đến thông báo là trưa nay trình diện tại Thôn lúc 1 giờ để đi học tập .
Tôi không có nghe bảo đem cơm gạo, chỉ nhận lệnh tập trung . Vì nghĩ là đi học tâp nên cần gì phải đem đồ nhiều , cần gì thì sau này người nhà sẽ mang cho, từ giả vợ con tôi lên đường nhưng thực tâm biết rõ là khó có ngày về . Hơn 12 giờ trưa tôi đã có mặt tại thôn với một ít hành trang . Tên thôn Trưởng sai du kích đem nhốt tôi vào trong một lớp học, ánh sáng lờ mờ qua khe cửa . Một lúc sau thì có mặt đầy đủ khoảng mười người .
Ðiểm danh sơ qua tôi thấy có Ấp Trưởng Song thanh là Nhu , Tr/úy Tăng văn Ðồng Tr/Ban 5 Chi Khu Hòa Ða , Th/úy Trần văn Xuân Trưởng ban NDTV /H Ð , Tôi Cao hoài Sơn DDT/DD4/TD/229/ÐP, số cón lại là nhân viên Xã ấp và Cảnh Sát viên .
Trong lúc chờ đợi xe đến chở đi , Tôi được người thân báo cho biết qua khe cửa sổ, có một nhóm định đánh chúng tôi khi trên đường ra xe . Khi tên Thôn trưởng có mặt tôi liền phản đối thì được hắn trả lời là Nhân dân phẫn nộ không can thiệp được . Thì ra chính bọn này mang danh nhân dân để tổ chức đánh chúng tôi . Thật quá ư là hèn hạ , chỉ có chế độ cộng sản ưu việt mới sản sinh ra giống người này , chuyên môn đánh người ngã ngựa .
Lúc này dân chúng đến xem chật cả sân trường , chỉ chừa một lối đi nhỏ . Nhìn ra không phân biệt được bạn thù , trong số này cũng có rất đông thân nhân đang ra sức ngầm bảo vệ cho chúng tôi lên đường .
Xe đã đến nhưng chúng tôi không ai chịu đi cả , cuối cùng Trưởng Ấp Nhu thí mạng già đi đầu , đám đông chỉ chen lấn . Tôi có ngay quyết định là phải chạy thật nhanh ra xe . Vừa được nửa đường thì vòng vây khép lại , bất chợt một tên chen vào đấm vào mặt tôi ,với giỏ xách trên tay ,tôi phản ứng nhanh bằng cách quất mạnh vào mặt nó thật mạnh . Một tên khác giơ cao cái mõ lếch loại lớn nhắm đầu tôi đánh xuống .Không còn cách nào khác đành ném cái túi xách giơ hai tay bảo vệ cái đầu . Nhát đánh thật mạnh ,làm bầm cả tay và trượt xuống trúng đầu sưng một cục lớn .
May mắn cho tôi, người nhà can thiệp kip thời bảo vệ lên xe . Nhìn xuống bên dưới một cảnh hỗn loạn xảy ra , hai anh Xuân và Ðồng bị tràn ngâp trong đám đông , kẻ đánh người đạp đến chừng lên được xe thì máu me đầy mình , đấy là nhờ có thân nhân bảo vệ không thi có lẽ khó mà toàn mạng .
Lúc này bên dưới có hai phe đánh nhau kịch liệt,một bên gồm thân nhân chúng tôi ra sức bảo vệ, bên còn lại cố đánh chúng tôi cho bằng được theo lệnh . Bọn du kích phải bắn chỉ thiên loạn xạ để giải tán . Ngày ra đi như vậy, tôi hình dung ra một ngày về thật ảm đam.
Nhưng mà còn đỡ hơn mấy anh em ở Chợ lầu . Ngày ra đi bị một nhóm lão già có con bị phơi xác cho Bác và Ðảng quang vinh chận xe lại leo lên xe dùng gậy đánh vào đầu từng anh một,cho đến khi mệt lừ mới thôi . Ðây mới thât sự là nhân dân phân nộ .
VC đã trưng dụng các xe chở hàng để chở chúng tôi . Xe của các Thôn Giang hải , Hải tân , Phú ninh, Phú hải đà tập trung về đầy đủ trước Thôn Song Thanh . Bọn Du kích 30/4 hăm hở, đạn lên nòng áp giải chúng tôi lên đường . Tôi còn nhớ nét mặt tên Thôn trưởng Song Thanh, tên KỶ đã hân hoan đưa tiễn chúng tôi đi như vừa lập được chiến công hiển hách .
LAO XÁ PHAN THIẾT
Ðoàn xe đi về hướng Phan Thiết và dừng lại trước Lao Xá . Chúng tôi bi lùa vào tập trung ở sân lớn để điểm danh và học nội quy . lúc này, tôi thấy có đầy đủ các Sĩ quan,Cảnh sát, Xã,Ấp trưởng và hầu hết các Trung đội trưởng nghĩa quân . Tôi chợt thấy Trúc viên Trương gia Kỳ Sanh , cựu Dân biểu VNCH , người đã thiên về VC chống lại chính quyền miền nam , đã từng đâm sau lưng chiến sĩ . Người đã dày công tranh đấu chống lại chính quyền Miền nam qua chiêu bài đối lập cuội, làm lợi cho chế độ bạo tàn, đang ngồi bó gối trước một phòng nhỏ gần sân tập trung . Ðó là ân huệ duy nhất mà đảng đã ban phát , ông ta khỏi phải bi nhốt chung trong những dãy nhà tập thể chật chội . Không biết lúc đó và sau này tới khi qua đời, ông ta nghĩ gì và có thấm thía cho cuộc đời lầm lạc đã qua không ?
Dãy nhà trước đây thời VNCH chỉ nhốt 50 người , nay thì chứa hơn 120 người , nên vô cùng chật chội và nóng . Hàng ngày chúng tôi chỉ mặc độc nhất cái quần đùi , khi nào ra sân ăn cơm mới mặc đồ vào . Ngày được Cách mạng cho ăn 3 lần , mỗi lần một chén cơm với muối hột . Buổi chiều được cho ra sân tắm ở giếng nước .
Tôi thấy có mặt Th/tá Thổ Thêm người hùng Bình Thuận , Trung tá Diệp Sắn Cảnh Quận/CKT/ Hải Ninh và hầu hết những Sĩ Quan trình diện ở Bình thuận . Tôi nghe anh em nói Ð/u Lê văn Trò Ðại Ðội trưởng Trinh Sát Tỉnh bị bắt đem lên Tân Ðiền, khi anh vừa mới từ Sài gòn trở về . Sau khi đọc bản án trước cái gọi là tòa án nhân dân , anh bi đem đặt lên vĩ sắt nướng cho chết. Sau đó thi thể lại bị VC đâm nát bấy và dìm xuống ruộng, mấy ngày sau nhờ các em chăn trâu phát giác, thân nhân mới xin đem về chon. Không biết có phải anh đã chết thảm khốc như vậy không ? Nếu sự thật như vậy thì không còn gì để nói .
TRẠI TÙ CÀ TÓT
Ngày 10/5/75 chúng tôi được tập trung tại sân lao xá ,phân chia thành hai nhóm Ngụy quyền và Ngụy quân . Không biết tại sao anh Tăng văn Ðồng lại được sắp xếp vào nhóm Ngụy quyền mặc dù anh là TR/úy Trưởng ban 5 CK/Hòa Ða . Chỉ it ngày sau anh chết tại Cà Lon vì vết thương của trận đòn thù khi đưa tiển lên đường và bệnh sốt rét .
Ðoàn xe chở chúng tôi gồm 105 người rẽ vào Tỉnh lộ 8 hướng về Ma Lâm Thiện Giáo . Ra khỏi Ma Lâm đi theo Tỉnh lộ 8 về hướng tây chừng chục cây số . Xe rẽ trái vào con đường sỏi đá . Ðường càng đi độ dốc càng cao, phía trước mặt là núi thấp , rừng lim . Con Sông Quao hay sông Cái phát nguyên từ Di linh nằm bên phải đường, tới đây dòng sông bi mất hút vì rặng núi Bà che khuất . Vùng này là rừng già đầy tre nứa , và cây lớn . Bao trùm luôn cả Quận Tánh Linh, Hoài Ðức của Tỉnh Bình Tuy .Vùng này có nhiều mật khu VC , nhờ ẩn nấp kín đáo trong rừng tre bạt ngàn , che kín những con đường mòn chằng chịt chạy dọc theo con sông La Ngà lên tới đèo Chuối trên QL20 tại Quận Ðịnh Quán (Long Khánh )
Có tiếng thì thào chuyền cho nhau nghe CÀ TÓT . Ðoàn xe GMC chở chúng tôi dừng lại ở một lán trống , tất cả xuống xe chuẩn bị đi bộ . Ðoàn người đi hàng một trong im lặng . Súng AK của du kích áp tải chỉa lăm lăm vào đoàn người . Tội nghiệp cho TR/úy SÉT là thương phế binh bị mất một chân quá gối phải đi chân giả , một mắt đui , mắt còn lại chỉ thấy lờ mờ , làm sao anh có thể đi theo kịp đoàn người . Vì vậy anh bị chửi bới thậm tệ và chúng hăm bắn bỏ . Anh Sét trước đây đã từng là một Ðại Ðội Trưởng oai hùng . Năm 1969 anh là DDT/DD/118/ÐPQ đóng quân tại xóm Châu hanh bên kia Sông lũy , bên này là Bò phèn .
VC đã đem Trung đoàn 820/ÐP ,quyết san bằng đại đội này với một đoàn XDNT đang công tác tại đây . Trực thăng võ trang đã đến chi viện kịp thời , và Pháo binh của Mỹ tại Lương Sơn đã bẻ gãy cuộc tấn công của địch . Theo tin tình báo lúc đó cho biết địch chết 80 tên và tên chỉ huy trận đánh bị cách chức . Có lẽ mối hận chưa nguôi , nên giờ này mặc dù anh đã bị tàn phế vẫn còn bị hành hạ . Một tên du kích đi sau với anh .
Trong đoàn có một Tr/Sĩ tên On người Phan rí thành ( Hòa đa ) Không biết vì có thù oán gì với các quan chức Cách mạng địa phương mà được các ngài phong lên TR/úy nên cũng bị bắt theo chúng tôi lên đây, sau này anh bị bệnh gần chết .Mãi hơn 10 giờ đêm đoàn người mới tới được trại . Qua ánh đèn dầu leo lét chúng tôi chả thấy được gì . Chúng tôi được tập trung ngoài sân để nghe thủ trưởng lên lớp .
Thủ trưởng ở đây tên Hoa , người Ðức Nghĩa Phan Thiết , Tươm tất trong bộ quân phục với nón cối dép râu , khẩu K54 đeo ngang hông và mang quân hàm Thiếu tá. Một lần nữa, Thủ trưởng Hoa chửi bới chúng tôi không còn lời lẽ gì để nói . Những danh từ xấu xa nhất được gán ghép cho đám tù binh VNCH . Nào là ôm chân đế quốc, ăn bơ thừa sữa cặn, Lũ giết người không gớm tay ..... Sao không chạy theo chủ MỸ lại quay về đây . Cá đã nằm trên thớt biết làm sao đây, giờ chúng tôi thấy hối hận vì tin lời Cộng sản ra trình diện .
Sau khi đọc danh sách 105 ngụy quân chúng tôi , hắn chợt bắt gặp tên Thổ Thêm . Ngó thẳng vào hàng quân quát lớn “ Anh nào là Thổ Thêm bước ra khỏi hàng “, trong đầu tôi nghĩ nhanh chắc là tụi nó thanh toán ông Thêm ngay tại đây để trả thù đây .
Từ trong hàng Th/tá Thổ Thêm nói “ có “ và bước ra khỏi hàng, hắn dùng đèn Pin rọi từ đầu đến chân để coi thật kỹ con người đã đi vào huyền thoại này . Hắn không tìm ra được một chút nào bơ thừa sữa cặn , ôm chân đế quốc ,trên thân thể gầy guộc của ông mà hắn vừa chửi khi lên lớp . Không nói tiếng nào , hắn phất tay cho ông Thêm về hàng.
Cũng nên nói thêm về ông . Th/tá Thổ Thêm đã giãi ngũ gần hai năm . Những ngày tháng 4/75 . ông về sống tại Xã Hậu Quách . Ngày 17/4 sau khi làm chủ Bắc Bình Thuận . Chúng lo thanh toán ân oán giang hồ với những người cho là Ác ôn của chế độ cũ . Ông bị giam vào lao xá từ đó đến nay , đói khát triền miên , nên con người vốn ốm o lại càng hóc hác .
Từ khi là Ðại đội trưởng DD/888/ÐPQ và là Tiểu đoàn Trưởng TD/230/ÐP hoạt động tại Thiện Giáo . Ông là một thiên tài về quân sự . Từ cấp nhỏ nhất lên cấp Th/tá , ông đã trãi qua bao trận đánh kinh hồn . Chỉ có thắng chứ chưa hề chiến bại . Ông có 2 Bảo quốc Huân chương và hơn 80 Huy chương đủ loại . Cộng quân nghe đến đơn vị ông là chỉ có đường chạy . Mật khu Tam Giác Sắt và Cà Tót này, đơn vị ông chi huy đã giẫm nát nhiều lần , gây cho địch không biết bao nhiêu thương vong . Nếu không phải là người Chàm chắc ông đã bị tử hình .
Tối hôm đó , chúng tôi nằm ngủ ngay trên nền đất ẩm ướt . Muỗi rừng như trấu vãi tấn công chúng tôi không thương tiếc. Sáng hôm sau ,khi mặt trời vừa hừng sáng, chúng tôi thấy lố nhố ở 3 dãy nhà hình chữ U giữa là một sân rộng . Có khoảng trên 4000 ngàn người ăn bận lôi thôi lếch thếch , nhiều người phải chống gậy mới đi nổi . Cách đó 40m là con suối lớn ,hàng ngày tù binh tắm giặt ở đây .
Ðược biết Tỉnh ủy Bình Thuận của VC đặt tại đây , trong 3 túp lều núp dưới tàn cây lớn để trốn máy bay của ta . BCH chỉ le que vài mạng , Không đủ người canh đám tù , nên môt trung đội du kích thành lập hồi 30/4 được điều lên đây canh giữ . Trung đội này mấy ngày đầu thì hùng hổ , chửi bới chúng tôi không tiếc lời , qua chừng 20 ngày không còn thằng nào đủ sức lếch đi vì bị bệnh sốt rét .
Nhìn xung quanh rừng núi âm u , không gian vắng lặng một cách đáng sợ . bốn bề là núi cao, trại nằm trong một thung lũng chết.Ðây là nơi tử địa chứ nào phải nơi học tập lao động như lời chúng nói ở Lao xá .Thì ra dã tâm của bọn VC là muốn giết toàn bộ chúng tôi nhưng sợ thế giới lên án là bọn đồ tể , giống như tụi khờ me đỏ . Nên đem lên đây mượn tay Sốt rét rừng , cùng bỏ đói khát cho chết lần mòn để trả thù rửa hận .
Chừng 8 giờ sáng , Chúng lục soát tịch thu tất cả mền mùng võng . Tóm lại những gì có liên quan tới quân đội là bi tich thu . Chúng thấy cái mền Poncho light là chộp ngay làm của riêng , không nghĩ những người tù họ đắp bằng gì giữa trời lạnh giá của núi rừng nghiệt ngã ...Thực phẩm , thuốc men ít ỏi mang theo cũng bị vét sạch . Giày dép bình đựng nước tập trung lại một đống lớn , khi nào đi lao động mới cho mang .Chỗ ở thì sơ sài lợp bằng cỏ tranh . Giường nằm là những thanh tre được bện lại bằng dây mấu . Dưới chân giường là hàng cùm bằng gỗ như thời trung cổ . Ba dãy nhà hoàn toàn không có vách che , mặc cho gió rừng lạnh buốt xuyên qua .
Những đêm mưa Bão bùng . Gió đập phành phạch như muốn thổi tung mái lá . Cây rừng ngã đổ , may mà không đè lên mái . Gió lạnh buốt thổi từng cơn qua những hình hài tàn tạ , đang co ro trong những chiếc mền mỏng còn sót lại .Bửa ăn thì toàn khoai mì với ít gạo ẩm mốc . Ðọt khoai mì , măng rừng nấu với muối hột là món ăn chính . Không ai có thể sông quá 3 tháng nếu bị ngã bệnh rét rừng . Nơi đây thật sự là địa ngục trần gian .
Ngay ngày hôm đó gần như toàn bộ Hạ sĩ quan , Binh sĩ , Nghĩa quân , Cảnh sát , Nhân viên Xã âp.... Bi bắt khi di chuyển từ Lâm Ðồng về Phan thiết vào đầu tháng 4/75 , Cùng cán bộ hành chánh của Bình thuận cấp thấp được thả về . Bị bắt chưa đến một tháng mà hình hài quá đỗi tang thương, anh em dìu nhau đi giũa rừng núi âm u mà lòng buốt giá. Ôi thê thảm xiết bao, mạng người đâu phải cầm thú , hởi những tên dã man không tánh người mang danh cách mạng .
Trong ngày 11/5/75 tại Cà Tót chỉ còn lại khoản 1000 người . Cấp bậc cao nhất là Thiếu tá, Chỗ ở trở nên rộng rãi , Những người bị bắt trước đã bắt đầu ngã bệnh nằm la liệt , không thuốc men gì cả . Ðến cuối tháng toán 105 người chúng tôi lên từ Lao xá đã có người bị bệnh sốt rét .
Ngày nào cũng có người chết ,Tôi không biết tên vì là từ các đơn vị khác từ Lâm đồng chạy về theo Tỉnh lộ 8. May mắn cho chúng tôi là vợ đã tìm được đường lên thăm . Thật là vất vả gian nan cho các chị . Qua 2 ngày lội suối băng rừng , tối đến các chị phải leo lên cây ngủ vì sợ cop.
Cuối cùng nhờ sự chỉ đường của các người Thượng , các chị mới tìm được đến nơi . Lúc đãu tên Trại trưởng không đồng ý cho gặp chồng . cuối cùng chúng tôi được gặp các Bà vợ vào lúc hoàng hôn và chỉ một tiếng đồng hồ . Chúng tôi nhận được một số thuốc trị sốt rét cùng thực phẩm , áo quần .. Nhất là gặp lại người vợ mà chỉ tưởng thấy trong mơ . Qua hai đêm ở rừng Cà Tót , mười một chị lên thăm chồng trở về tất cả đều ngã bệnh sốt rét nhưng may mắn không ai chết . Chỉ có chị vợ của Anh Xã Ngọc ở Phan rí Cửa lên thăm anh ở Cà lon về bị bệnh chết
Ngày 19/6/75, chúng chọn ngày Quân lực của VNCH, toàn bộ Sĩ quan còn sót lại , Kể cả giáo chức biệt phái , được VC gọi là Giáo gian . Tất cả bị hốt hết lên đây , không ít anh em có cha chú nằm vùng có ám số, là Liệt sĩ, và con em gia đình có công với cách mạng . Trong số này có nhà văn Quân đội Hải triều (Lê Văn Hai) . Ðây là một cố tình bôi nhục ngày quân lực của ta .
Lúc này số người tăng lên hơn 3000 người , Trong số này có hơn 10 vị Bác Sĩ Quân y tài ba nhưng cũng đành bó tay vì không có thuốc .Chúng tôi được phân thành Tổ Ðội . TH/tá Ðỗ phương Gia đại diện trại viên để nhận lệnh từ BCH trại . Ð/úy Lâm Sĩ quan trợ y của CK/Thiện giáo coi về y tế . Th/úy Trần văn Xuân nhận trưởng bếp lo việc ăn uống cho toàn trại . Tôi và sáu anh em khác được phân công vào toán đào khoai mì, sắn măng, hái rau rừng cho toàn trại . Còn lại làm các công việc linh tinh như làm cỏ hai đám bắp, chặt tre , gỗ tu sửa lán trại, ngoài ra không có việc gì để làm .Ngoài việc làm bản khai Lý lịch , phải khai ba đời và tội ác đã gây ra với nhân dân và Cách mạng .
Ðại úy Thông ngộ (người Chàm ) Ðại đội trưởng DD/888/ÐPQ lừng danh , Thay thế ông Thêm khi lên nắm Tiểu đoàn Trưởng 230/ÐP . Không biết anh khai lý lịch thế nào mà bi chúng kêu lên chửi bới thậm tệ và bắt cùm trên sạp tre . Hai tay còn bị cột chặt xuống vạt tre 2 ngày, mặc cho muỗi mòng thiêu đốt , thật tàn bạo hết nói . Ðại úy Thông ngộ đã vượt trại ở Hàm trí và mất tích từ đó đến nay cùng Ð/úy Ðặng Phiên .
Nhiều người khác cũng bị kêu lên làm đi làm lại nhiều lần cho đến khi gọi là “Ðạt “ . Trong thời gian này , Huyện ủy Mười Trung về làm trại trưởng . Thấy chúng tôi bệnh chết nhiều quá nên cũng cảm thấy ít nhiều ân hận . Hàng ngày thường xuyên xuống chỗ anh em đang bệnh nằm , khuyến khích đứng dậy đi tập thể dục .
Ðám tù già như Thổ Thêm , Nguyễn văn Thứ cho vào tổ xay lúa , sàng gạo lấy cám cho heo ăn . Lâu quá rồi chưa có miếng thịt nào vào bụng nên thèm vô cùng. Thấy ông Thêm đứng nhìn mấy con heo , tôi lại gần thì ông hỏi .Sơn mày có muốn ăn thịt heo không ? Tôi cười cười đáp, thịt ở đâu mà ăn , Ông chỉ và mấy con Bồ Cạp đang bò ở vỏ cây gần đó . Tôi chợt hiểu và nói khẽ , cẩn thận chú , nó biết được thì mệt .
Hôm sau chúng tôi có thịt heo ăn, tôi biết ngay đây là tác phẩm của ông Thêm . Một hôm nọ, tay Th/sỹ VC tên Hợi đi bắn được một con khỉ đột thật lớn vác về quăng giữa sân , hắn nói anh nào muốn ăn thì lấy về làm thịt . Tôi cùng vài anh bạn đem về làm thịt ăn , hầu hết rất đói đều muốn ăn nhưng ngại thịt khỉ thành ra còn lưỡng lự . Tay đang cầm cái đùi khỉ vừa nướng chín , tôi nghe tiếng thì thào gọi tên tôi . Sơn cho anh một miếng , quay lại thấy Th/tá Phạm Minh Trung Tâm Trưởng /TT/TVYT/BT , ngày 4/4/75 tôi đã cùng anh cầm vòi rồng cứu chợ Phan Thiết và Phố Gia Long .
Anh đang nằm trên sạp tre đi không nỗi vì cơn sốt rét . Tôi đưa cho anh ngay cái đùi khỉ , mãi đến hôm nay tôi không quên hình ảnh đó . Còn Th/tá Trịnh vĩnh Bình đang nhăn nhó vì con đau bao tử đang hành hạ , ông chết khi bị chuyển ra Bắc tại trại Vĩnh Phú năm 1977.
Lúc này chúng tôi đã sức tàn lực kiệt vì cơn bịnh sốt rét , ngày nào cũng có người chết . Trong số bạn bè thân có ba người ra đi . Tr/úy Ðặng văn Hai TD/229 , Tr/úy Nguyễn văn Biên Trưởng ban 5/CK/ Tuy Phong .Th/úy Pháo Binh Nguyễn Phong người Chợ Lầu .
Các anh đã chết đi trong cô lạnh , thân thể được quấn trong cái mền và bảy nẹp tre , chôn bên gốc cây, không mộ bia . Trong gần 100 ngày sống ở đây đã có hơn 40 người nằm xuống . Nếu không về Sông Mao kịp thời chắc chúng tôi phải bỏ mạng tại đây .
Những tiếng thét đầy ma quái vang lên đột ngột trong đêm vắng ,đánh thức mọi người trong cơn ngái ngủ . Tiêng rên rỉ , tiếng run lập cập của người bạn nằm bên , cho ta cái cảm giác rờn rợn ..Cái chết tới thật bất chợt không ai ngờ . Hai nguyên nhân chính dẫn đến những cái chết đau thương là Sốt rét và Ðói triến miên .
Cuối tháng 6/75 cấp Thiếu tá được chuyển ra Bắc , từ Ðai úy dến chuẩn úy còn ở Cà Tót . Không hiểu lý do gì giữa tháng 8/75 VC đã chuyển chúng tôi về Sông Mao . Cấp chuẩn úy được cho về học tập và quản lý tại địa phương. Trong số anh em lên ngày 19/6/75, tôi quen với một trung sĩ Cảnh sát, trước đây anh làm việc ở vùng Bình an, Bình lâm . Anh có biệt danh là Tư Búa, một hôm anh nói nhỏ với tôi, chắc tụi nó tử hình tôi nay mai thôi, vì dân VC ở đó chúng lập tòa án nhân dân kết án tôi rồi. Mặc dù biết cái chết sẽ đến trong nay mai nhưng anh vẫn xem thường . Quả thật sáng hai ngày sau anh bị trói thúc ké dẫn đi, gặp tôi anh gật đầu chào như một lời giả biệt Giữa tháng 8/75, tức là sau khi bị nhốt ở Cà tót chừng một trăm ngày, không biết vì lí do gì tất cả chúng tôi được lệnh chuẩn bị rời trại . Thật quá đổi vui mừng vì thoát khỏi địa ngục này .
Ðoàn xe chở chúng tôi đậu cách BCH trại chừng 1 km, nhưng đám người chúng tôi đa số đi không nỗi, phải chống gậy quần áo tả tơi tê hơn đám ăn mày . Ðể khỏi mất măt vì sợ nhân dân thấy cảnh đối xử tàn tệ với tù binh . Chúng ra lệnh cho chúng tôi phải quăng gậy gộc mới cho ra đi . Vì muốn thoát khỏi Ðịa ngục này càng nhanh càng tốt , nên anh em người còn mạnh dìu người yếu cố dìu nhau đi trong tang thương . Hình ảnh này đã không phai nhòa trong tâm tri tôi cho đến hết cuộc đời .
TỔNG TRẠI 8 SÔNG MAO
Tổng trại 8 Sông mao lấy căn cứ của Trung đoàn 44/Sư đoàn 23/BB làm trại tù . Khu gia Binh thì nhốt khối B ( trung úy ) và khối C ( thiếu úy ) ngăn đôi bởi một hàng rào kẽm gai. Khối A từ Ðại úy trở lên nằm tại khu nhà tiền chế , trước đây TD/229/ÐP dùng làm doanh trại
Tổng trại 8 do Trung đoàn 482 của VC Bình Thuận quản lý , thuộc Quân khu 6 với chính trị viên là Trung tá Loan . Trại A có 4 khối . Khối 1 dành cho cấp thiếu tá không đi bắc . Khối 2 Bình thuận khối 3 Bình Tuy , Khối 4 dành cho Lâm đồng , Ninh thuận , Tuyên Ðức . Chúng tuyển lựa đám có dây mơ rễ má , có cha là nằm vùng, Liệt sỹ , hoặc có công với Cách mạng làm Khối trưởng , đội trưởng . Nhà văn quân đội Hải Triều Lê văn Hai là một trong số khối trưởng, nên ở trại rất ít ngày và về sớm nhất, chỉ thua Đại Uý Lê Dũng (Bình Tuy) là cháu gọi Lê Duẩn là cậu ruột.
Trại B Trung úy được chia làm 5 khối . Khối 1 Lâm đồng , Khối 2 Bình tuy , Khối 3 Ninh Thuận , Khối 4 Bình thuận Khối 5 Tuyên Đức và Ðà lạt . Cũng có vài người ở lẩn lộn . Khối trưởng khối 4 là Nguyễn văn Tánh ,có cha là huyện ủy VC . Khối 5 là nhà giáo Luu hữu Ðược có cha là Huyện ủy đã chết khi kháng chiến chống pháp .
Trại tù ở Sông mao so với Cà tót là thiên đường . Tôi nhớ ngày mới về , tối đó được cho ăn cơm trắng với cá khô, dù không được no lòng nhưng tôi cứ tưởng trong mơ . Những ngày đầu tất cả còn ở chung với nhau tại khu gia binh .Chúng tôi tự bầu lấy người chỉ huy trong lao động . Tôi được các anh bầu chọn làm người coi về phân công lao động vì thành tích trước đó ít ngày dám bạt tai giáo gian con một huyện ủy VC được VC chỉ định quản lý nhà kho, vì tên này dám ỷ thế coi thường chúng tôi .
Khi Tôi từ Cà tót về đây thì trại này đà có trên vài ngàn . Các anh từ Lâm đồng , Bình tuy , Phan rang , Ðà lạt .... đã.tập trung về đây . Không biết chính xác nhưng ước lượng 3 trại có khoảng 5000 ngàn người .Thân nhân những người tù từ Cà tót hàng ngày lên đứng ngoài vòng rào kẽm gai dòm vào tìm xem thân nhân của mình còn hay mất .
Không ai được biết tin gì cả . Tất cả Chuẩn úy được cho về đều bi cảnh cáo trước không được tiêt lộ tin tức chết tai Cà tót . Không biết tại sao tin anh Ðặng văn Hai bị chết lại đến tai vợ anh . Gia đình lên Xã Chợ lầu hỏi thì bị chối phăng . Họ nghi ngờ anh Chuẩn úy Nguyễn Hai tiết lộ , vì nhà anh sát nhà vợ anh Hai .Thế là anh Nguyễn Hai phải lãnh đủ , thiếu điều bắt nhốt anh . VC thật hèn hạ , đã có gan giết người lại còn muốn bưng bít, qua 35 năm chứng nào tật ấy vẫn còn . Thôi thì để lịch sử phán xét vậy .
Chúng tôi chiều chiều ra đứng trên các hồ chứa nước bằng xi măng rất cao để thân nhân nhìn thấy biết mình còn sống. Chỉ được vài ngày , BCH Trại quyết định chấm dứt tình trạng này , bằng cách điều toàn bộ chúng tôi lên phi trường Sông mao cách đó hơn 1 km khiêng loại vĩ sắt làm phi đạo về rào kín mít , đến nỗi gió cũng bị cản lại . Sông mao là địa danh có tiếng nóng nhất Bình thuận , nay như cái lò lửa . Tình trạng khô hạn không đủ nước sinh hoạt , mặc dù chúng tôi đã đào hàng trăm giếng nước . Một tuần một lần được lên đập É Chiêm ở trên con sông mao tắm giặt .
Cuộc vượt trại đầu tiên xảy ra trong tháng 9/75, do ba anh em ở khối C ( thiếu úy ) thực hiện, Cầm đầu nhóm là Thiếu úy Tám, biệt danh Tám đặc công, trước đây anh là một đặc công VC hồi chánh,được mang quân hàm Th/úy của QLVNCH, và là trưởng toán Thám báo tại Chi khu/Hòa đa . Nhân việc đi khiêng vĩ sắt về rào khu trại, anh đã lôi kéo anh Trần văn xuân và một số anh em khác cùng trốn vào rừng lập chiến khu .
Nhưng cuối cùng chỉ có anh Ðoàn tiến Xe ( người Chàm thuộc Ðại đội 118/ÐPQ ) và anh Bá tự là Bá lé người Phan thiết là vượt thoát. Hai anh Xe và Bá, bị bắt lại, riêng anh Tám đặc công là một người có võ nghệ cao cường, lại từng là đặc công VC, nên anh trốn thoát dễ dàng và cướp súng của du kích địch, hoạt động tại vùng phía tây Hòa đa . Anh đánh phá VC hơn một năm làm cho chúng nhiều tổn thất, cuối cùng anh bị VC bao vây bắn chết kéo xác về cho dân chúng Hòa đa coi .
Nguồn an ủi duy nhất là chiều về leo lên hồ nước để hy vọng nhìn thấy vợ con nay chấm dứt Khối A Ð/úy chuyển lên khu nhà tiền chế . Tổ đội khối được thành lập để chuẩn bị học tập . Trước khi học tập , toàn trại làm bản Tự khai lý lịch .Lần này có kinh nghiệm ở lần làm trên Cà Tót,tôi chép lại y chang nên thông qua trước tổ và trại dễ dàng . Một số rất đông cứ làm đi làm lại hoài mà không được thông qua .
Chỉ tội cho nhóm Giáo chức biệt phái và các anh làm việc văn phòng ,không biết lấy tội ở đâu ra mà nhận , đành phải bịa ra những tội thật ngớ ngẫn để được thông qua . Hơn nửa tháng trời mới xong phần lý lịch và được phát giấy đặc biệt cùng mực Cửu Long để chép vào đem nộp . Tôi nghiệm ra một chân lý,trong nhà tù Cộng sản Tay nào nói giốc hay thì được đánh giá là học tập tốt, nhưng ở tù lâu hơn .
Trước khi bước vào học tập chính trị gồm cả thảy 10 bài . BCH trại quyết định cho chúng tôi thăm nuôi để lên tinh thần . Khu rạp hát cũ kế lầu nước được chọn làm chỗ thăm nuôi . Anh em tôi hăng hái tình nguyện xin đi ra đó quét dọn mục đích được ngắm cảnh người qua lại và tìm người quen .
Nhà tôi chỉ cách đây 3km nên rất nhiều người quen biết . Nhiều lúc họ lén ném thuốc lá vào cho vì khu này chỉ cách con đường Tự Do một hàng rào kẽm gai thấp .Ðang quét dọn , tôi bỗng nghe một tiếng nổ lớn , quay lại thì thấy anh Trần Quang Ảnh (em ruột dược sĩ Trần Quang Tuấn), Trưởng ban 4 CK/ PLC nằm ngã bên canh. Môt bàn chân đã bị nát , máu me cùng mình, tôi vội sốc anh lên lưng cõng chạy về trại cấp cứu . Anh được chuyển đi bệnh viện và sau đó về luôn nhà .
Sau gần 5 tháng mới gặp lại người thân , thật vui mừng không kể siết . Một giờ thăm nuôi quá ngắn ngủi nhưng có còn hơn không . Nhờ gia đình tiếp tế đầy đủ các vật cần thiết, nhất là thuốc trị sốt rét nên sức khỏe có khá hơn trước .
Ngày đầu tiên được học tập ai nấy cũng hâm hở , áo quần nghiêm chỉnh , giấy bút đầy đủ để ghi chép . Tôi hoàn toàn thất vọng khi biết ban giảng huấn là ai . Trưởng ban là Ðại úy VC tên Phong người Phan Rí , Trước khi tập kết là giáo viên trường làng . Chính trị viên Tiểu Ðoàn .. anh em đặt cho biệt danh là Phong gió , vì tài nói phéc có hạng .Phụ tá cho Chính trị viên Phong người Xuân hội , Chợ lầu cũng mang quân hàm Ð/úy .Tôi quên mất tên chỉ nhớ biệt danh “LÀ “ mà anh em lén đặt . Chúng tôi gọi hắn là đại úy Là , bởi vì ăn nói cà lăm và trong 2 tiếng lên lớp tôi thấy hắn dùng chữ Là cũng có trên vài trăm lần. Thường trong khi lên lớp chúng tôi thường đếm hôm nay y nói bao nhiêu tiếng Là . Nguyên gốc của hắn Xuất thân từ chăn trâu cho gia đình Phú hộ . Sau bị dụ dỗ nhảy rừng tập kết ra bắc nay trở về làm ông lớn, nhưng cái gốc dốt nát làm sao chửa được nếu không được đi học . Không biết tại sao VC lại chọn một người có trình độ như vậy làm chính trị viên, hèn nào cấp dưới tay nào cũng đạt trình độ siêu nhân ..
Thành phần quản giáo đa số là người địa phương đi tập kết ra Bắc nay trở về . Gồm Tr/úy Thanh người Chợ lầu , Th/úy Cảnh phan rí , Th/úy Tùng Phan rí , Th/úy Bảng người Hà nội .Chuẩn úy Xây trước đây là lính SD/22/BB nội tuyến , sau chạy theo VC lập nên công trạng được phong quân hàm chuẩn úy. Nhin chung vì là người địa phương nên cũng đôi chút dễ dãi , chỉ phải vì sống ,hoc tập chung lâu ngày với Cộng sản nên tiêm nhiễm cái tật cố hữu của cán binh cộng sản là bốc phéc không chê vào đâu được .
Ngày học đầu tiên , chúng tôi bị ngay tên CTV Phong gió phán một câu nghe nhức nhối . Các anh chưa phải là thành phần Trí thức , các anh chỉ tạm thời là người gọi là có học .Ðây là đòn đánh phủ đầu để che giấu cái dốt của bản thân hắn, vì rất nhiều trong chúng tôi biết gốc gác tam đời cổ đại nhà hắn .Ngồi phía dưới chúng tôi ngơ ngác không hiểu hắn nói gì . Trong chúng tôi quy tụ cả tinh hoa miền nam . có cả Bác sỹ , luật sư , cao học . người nào ít nhất cũng là ông Tú , đủ sức dạy dỗ tất cả các tên cán ngố như hắn .
Những đầu đề các bài học nghe thật kêu , nhưng đầy lố bịch và rỗng tuếch
_ Ðế quốc Mỹ là tên Xâm lược và là Sen Ðầm quốc tế .
_ Ngụy Quân ngụy quyền là tay sai của Ðế quốc Mỹ
_ Xã hội chủ nghĩa nhất định thành công .
_ Hồ chí Minh Vỹ đại , vị cha già cứu tinh của dân tộc
_ Ðảng cộng sản việt nam quang vinh , đời đời sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta .
_ Chính Sách khoan hồng của Ðảng và Nhà nước trước sau như một ..
Ðại loại những bài như vậy , trong học tập phải đào sâu tư tưởng , Phát biểu đúng trọng tậm Sau khi lên lớp về thảo luận ở tổ gồm 18 người cho thật nhuần nhuyễn . Mỗi bài chúng tôi phải thảo luận bốc phéc trong một tuần .Trong học tâp khi thảo luận phải nghiêm chỉnh .tự đánh giá bản thân là người có tội , được cach mạng khoan hồng tha chết , đem về đây cho cải tạo thành người hữu ích mai sau .Ðể đền ơn Bác và đảng . Chúng tôi phải học tập tốt , lao động tôt . Sẵn sàng tố giác bất cứ ai có hành vi cử chỉ, lời nói chống lại chính quyền cách mạng .Tuyệt đối tin tưởng vào đường lối chính sách của đảng .
Vì căng thẳng quá nên có một anh ở Lâm đồng tối ngủ cắt đứt mạch máu tự tử chết . Lúc đi vệ sinh trong giờ giải lao , anh Nguyễn Hoành biệt kích nói móc họng “ tụi mày nhớ đái cho đúng trọng tâm “ . Có vậy thôi mà anh bị kiểm điểm trước tổ rồi đội . Anh Lê văn Vinh trong lúc đánh Domino với chúng tôi , vô tình nói “ đừng nghe lời mấy thằng Cộng sản “ . Thế là mang đại họa vào mình .Thời gian hoc tập chỉ có hai tháng rưỡi , nhưng cảm thấy nó dài vô tận , Ðầu óc như mụ mẫm vì phải vắt óc nói láo theo đơn đặt hàng . Thế rồi cũng qua cơn gây go, chờ ngày đi lao động .
Trong một đêm tháng 11/75 vào khoảng 11 giờ đêm , cả trại đang ngủ . Bỗng hốt hoãng vì những tràng đạn bắn như sát bên tai . Một bóng người từ cửa sau lao vào leo lên sạp nằm kế bên tôi , chuyện gì đã xảy ra ? .Chừng mười phút sau . Quản giáo và vệ binh ập vào phòng chúng tôi bắt đi anh Vinh . Thì ra anh đã cùng một nhóm ở Lâm đồng tổ chức Vượt trại . Trong khi vượt rào kẽm gai , bị phát giác nên cảnh vệ trên chòi canh bắn chết một anh , số còn lại may mắn chạy được vào phòng .Tổng cộng số người chết ở Sông mao vì di chứng của Căn bệnh Sốt rét ở Cà Tót lên đến hơn 20 chục người .
Sau khi học tập xong , Một số đông trên 1000 ngàn người được cho về . Hầu hết là các anh có thân nhân có công với cách mang . Có cha chú tập kết trở về bảo lãnh , hoặc giữ những chức vụ không gây nợ máu với nhân dân, trong lần này có nhà văn quân đội Hải Triều (Lê Văn Hai) và hầu như những anh em có thân nhân đi tập kết trở về đều được cho về .
Cái tết đầu tiên đến với tù cải tao trong buồn tẻ, người nhà lại được phép thăm nuôi . Chúng tôi được lệnh tổ chức đêm văn nghệ thật “ hoành tráng “ để đón xuân . Về thể thao thì có các đội bóng chyền ở Chợ lầu và Hải ninh được phép vào thi đấu .Với Tuyển thủ từ Bốn quân khu về đây , Ðội bóng chuyền Tổng trại 8 đã hạ dễ dàng các đối thủ vô trại thi đấu .
Về văn nghệ , Trại B phối hợp với trại C , cùng tổ chức đêm văn nghệ ngoài trời . Tất nhiên chương trình phải được thông qua trước . Với sự tham dự của toàn thể trại viên cùng ban quản giáo. Hầu như tất cả vệ binh và gia đình đều có mặt để xem cái tụi ngụy quân này trình diễn ra sao . Ðêm văn nghệ rất thành công về mặt nghệ thuật . Cán bộ quản giáo phải thừa nhận trong tù cải tạo có nhiều nhân tài .làm cái gì cũng hay cũng giỏi .Những vở kịch , mặc dù đã kiểm duyệt trước , nhưng khi trình diễn mấy anh đã cương vào nói xỏ siêng vào chính sách , nên ngày hôm sau toàn bộ nghệ sĩ và trưởng ban văn nghệ Khối phải làm bản kiểm điểm .
Ngoài ra chúng tôi còn có tờ bích báo, nội dung rất súc tích , trong đó có những bài viết có những ẩn ý sâu xa, nhưng vì trình độ cán bộ kiểm duyệt quá thấp, không thấy được nên cho đăng .Về ăn uống , tuy có thiếu thốn nhưng nhờ có thăm nuôi nên cũng tạm đủ, chúng tôi tận dung. tất cả đất trong khu gia binh còn trống để trồng thêm rau xanh, trong những tháng có mưa .
Ðể chuẩn bị đi lao động , chúng tôi lại phải học thêm bài lao động là vinh quang . Sau tết, toàn bộ chúng tôi rời sông mao để bước vào cái gọi là lao động quang vinh . Chả thấy quang vinh ở chổ nào chỉ thấy chúng nó vắt kiệt mồ hôi của người tù cải tạo , sau khi đã bẻ gãy bằng tinh thần qua các buổi học tập .Ðại bộ phận làm việc tại Nông trường Bông vải Lương Sơn . Nông trường này kéo dài từ Ðập Ðồng mới tới Suối nhum , chạy sát với sông lũy và nằm bên kia bờ .Khu vực này trước đây thời Ðại tá Ngô tấn Nghĩa còn làm Tỉnh trưởng đã khai quang phát đất cho dân Quảng ngãi vào định cư ở xã Nghĩa thuận nằm sát Ðập đồng mới .
Hai trăm người , trong đó có tôi di chuyển đến đóng quân tại Dốc Bà Chá . Nơi đây trong đêm 16 rạng 17/ 4/75 . DD/1/212/ÐP của Ðại úy Vĩnh đã gài địch vào trận địa mìn chống chiến Xa . Tiêu diệt 7 chiếc làm rối loạn hàng ngũ địch, tiêu diệt bảy chiếc tank, và chậm bước tiến của địch trên đường tiến về Phan thiết. Chúng còn bỏ lại tại chỗ 3 chiếc,bên bờ sông chúng tôi dùng làm nhà cầu . Nhiệm vụ của Ðội chúng tôi là đắp một con đường bằng đất rải đá từ QL1 đến bờ sông có bến phà qua Sông , mục đích là chuyển số bông thu hoạch khi mùa mưa đến .
Làm việc thật nặng nề , lúc đầu vừa cuốc đất vừa khiêng về đổ . Sau được tăng cường một xe chở đất . Chúng tôi phải đi xuống đồi đá ở xóm nùng Ðập đồng mới để cuốc đá sỏi . Sau 3 tháng làm việc nặng nhọc , con đường hoàn thành . Một việc đáng tiếc xảy ra là một quả mìn chống chiến xa đã phát nổ , một em bé chăn bò đã biến mất trước mắt chúng tôi . Trước khi chyển chỗ khác chúng tôi được cho thăm nuôi .
Chúng tôi tập trung về nông trường Bông để thu hoạch cho đến gần tết . Trại C ( thiếu úy ) một số anh em khoảng 20 người tổ chức Vượt trại, Trưởng nhóm là Th/úy Trần văn Xuân và các anh Hoàng văn Toàn, Nguyễn Phương, Phạm Thời v v.. . Công việc bị VC phát hiện vì có ai đó mật báo, các anh vừa lội qua Sông trong đêm để qua Lương Sơn định phân tán mỏng , thì lọt vào ổ phục kích của Vệ binh trại do Chính trị viên Hồng dẹo chỉ huy . Các anh toàn bộ bị bắt , may mà không có ai bị bắn chết . Anh Trần văn Xuân chủ chốt nên bị bắt cùm một năm tại Giếng triềng, Tà dôn, mãi khi về đến Hàm trí mới được thả ra đi lao động .
Gần tết một nhóm khá đông gần 400 người được cho về , gây cho chúng tôi thêm niềm hy vọng dù mong manh . Tết 1976 lại đến chúng tôi lại tổ chức văn nghệ vui xuân, lần này Quản ca Hoàng bị làm kiểm điểm vì cho rằng dám ví quản giáo như con cò ngóng cổ nghe trong câu hát Ca dao sau đây “ Ở đây không hát thì hò . hò lơ .Chẳng phải con cò mà ngóng cổ nghe “.
ÐẬP TRÀN SÔNG LŨY
Trước khi đi Làm việc ở chỗ khác chúng tôi được cho biết là cố gắng lao động tốt sau 3 năm sẽ được cho về . Vì vậy niềm hy vọng tăng thêm , tin tưởng ngày về đã gần kề .Sau khi ăn tết xong vài ngày , Ðại bộ phận đi ngược dọc con sông lũy lên đầu nguồn, qua đêm ở trong rừng ngày hôm sau đến vị trí đóng quân . Chúng tôi mới biết nhiệm vụ mới là làm con Ðập tràn trên thượng nguồn Sông lũy , và đào con mương dẫn nước về tưới cho cánh đồng Bông Lương Sơn . Một bộ phận vài trăm người đến Giếng Triềng gần núi Tà Dôn để khai khẩn ruộng ,sản xuất lúa gạo nuôi quân .
BCH chỉ cho một ngày để làm chỗ ở , May mà chúng tôi qua thời gian làm việc nặng nhọc đã chân cứng đá mền mới làm kịp. Cán Bộ Thủy lợi Ðoàn 8 chịu trách nhiệm thiết kế , đo đạc . Tù cải tạo chịu trách nhiệm thi công . Việc khảo sát địa chất vùng này được thực hiện vội vã , hay sự bất tài của Kỹ sư thiết kế dự án mà khi đào mương gặp phải lớp đá nằm dưới mặt đất chừng một mét . Không thể nào đào bằng dụng cụ thông thường và bằng sức người . Quân khu 6 tại Ðà nẵng phải cung cấp chất nổ để chúng tôi đánh đá đào mương . Làm kéo dài thời gian và không hoàn thành được .
Con Ðập đã làm xong nhưng nước thì cứ bị rò rỉ, nước không tràn qua được . Ngày khánh thành con dập đã đến , các Kỹ sư trách nhiệm bí quá đành phải hỏi ý kiến chúng tôi xin giúp đỡ. Sau khi hội ý chúng tôi giải quyết trong một đêm , bằng cách lặn xuống đáy dùng đá nhỏ chèn lại các lổ rò rỉ , nước tràn qua đập. Ngày hôm sau Ðại tá Sư trưởng đến khánh thành đập, hết lời tán dương đoàn 8 , nhưng quên nhắc đến công lao đám tù cải tạo đã đổ mồ hôi, thậm chí cả máu để hoàn thành đúng kỳ hạn con đập .
Mặc dù chúng tôi đã có nhiều sáng kiến như chế tạo cần cẩu theo nguyên tắc đòn bẩy để chuyển đá lên bớt cực nhọc , và năng xuất tăng rất cao , nhưng vì con mương nằm trên vĩa đá , nên đến giờ này con Ðập thì làm xong nhưng con mương không hoàn thành được .Uổng công cho chúng tôi đã đổ biết bao nhiêu mồ hôi , công sức . Ðúng với câu “ nước sông công tù “. Gần đó đám Thanh niên xung phong được điều lên đây làm không được đành bó tay . Các em than thở là bị bắt buộc đi Thanh Niên Xung Phong . Một số lớn đã trốn về nhà vì không chụi nỗi công việc nặng nhọc và cái nắng nóng như thiêu như đốt .
Ðoàn quay phim của nhà nước lên quay đám này về làm phim tài liệu tuyên truyền, nhưng có khúc nào mà đám thanh niên xung phong làm ra hồn, nên tới mượn chỗ chúng tôi làm để quay về tuyên truyền . Tù cải tạo thì bắt trốn kỷ vào rùng , thật xảo trá hết chỗ chê .
Thấm thoát Tết lại đến , Hơn 9 tháng không được thăm nuôi , lại làm việc trong điều kiện quá tồi tệ . Ngày thì nắng cháy da người , đêm thì lạnh buốt xương . Ăn uống đói khác , nên ai nấy đều hóc hác thấy rõ . Có lần phải ăn củ nần bị trúng độc xém chết cả đội . Ðể chuẩn bị ăn tết , BCH trại cho Tù Cải tạo thăm nuôi , để thân nhân tiếp tế thực phẩm cho tù cải tao có thêm thực phẩm mà có sức cày tiếp
Ngày thăm nuôi thật rộn rịp . Bên bờ sông , từng gia đình quây quần trên bãi cỏ ăn cơm . Một anh bạn Ðai úy viết một lá thư trao cho vợ gởi về cho mẹ bị cán bộ quản giáo bắt được . Tối đến bức thư được đem ra đọc cho toàn trại nghe , vì lâu quá nên tôi chỉ nhớ đại ý . Ðầu thư là gởi lời thăm gia đình sau đó có đoạn viết than thở về sự cực khổ ở đây . Ðồng thời cho biết là có hy vọng là sẽ được về nay mai . Trong thơ có đoan Viết “ Ðêm thì trăng sao , ngày thì nắng giọi . Con nay đã ở cuối đường hầm, Con đã thấy vài tia sáng le lói ở cuối đường .” Cả đám tù như lặng câm, cảm thấy bị xúc phạm nặng nề , ngồi im lặng và càng thấm thía cho kiếp tù, giận thay lũ VC ngu xuẩn, đem cảm xúc ý nghĩ thành thật của một tù nhân ra làm trò đùa ..Bức thư này được cho là phản động , nên bắt anh phải kiểm điểm nhận lỗi .
Tết năm đó ăn tết trong buồn tẻ . Mai rừng nở rộ tô điểm cho rừng hoang thêm sắc màu . Nhưng lòng người càng ảm đạm . Càng ngày mương dài ra và gặp toàn đá , công trình bị châm lại , không biết bao giờ mới xong . Sau tết hơn 200 tù cải tạo được về .Không biết vì lý do gì toàn bộ rút về Hàm Trí . Các anh em làm ruộng ở Giếng Triềng cũng tụ hết về đậy
HÀM TRÍ LONG HOA
Ngay trước đồn NORA Long Hoa có con đường đất nối liền QL 1 với Hàm Trí chừng 3km . Vùng này khô cằn đất đai không được màu mỡ , cách chỗ trại đóng chừng 2 km mới có vài ngôi nhà và có một giếng nước. Trong phạm vi trại có con suối cạn chảy qua . Khi có mưa thì có nước hết mưa thì khô can . Chúng tôi phải làm đập chận nước lại mà phải đào giếng dưới lòng suôi cũng không có nước .
Trại A ở cách trại B + C một quãng đường ngắn , nhưng ít khi thấy nhau . Hai trại được rào lại bằng cây rừng cao 3 mét . Mỗi trại được lệnh phải cất một hội trường . Không có dụng cụ và đinh để đóng tole . BCH trại điều một đội khối Ðại úy ra đồn Nôra lấy Concertina về chặt làm đinh . Sáng hôm đi như đi vào cõi chết , đoàn người phải mang theo võng để khiêng người , có thể có người chết vì vòng rào Ðồn toàn mìn , may mà không ai có việc gì . VC đã coi mạng những người Tù cải tạo VNCH không ra gì , thua mấy cây đinh .
Tại đây , chúng tôi phá rừng làm Rẫy , trồng bắp, Cao lương , Lúa , Ðậu phụng ,Ðậu xanh ...Một đội lên rừng lấy gỗ về cưa xẻ thành từng miếng đóng sạp cung cấp cho Quân khu 6 .Nói chung Trại trung úy và thiếu úy có phần dễ dãi . Bên đại úy bị kềm kẹp một cách tàn độc .
Toán đầu tiên vượt trại là nhóm của Ðại úy Nguyễn văn Ba , Thông minh Xê ( gồm 4 người ) Sau đó không lâu , nhờ sự giúp sức của gia đình thêm một Ðại úy vượt trại thành công , gây tức tối cho BCH trại , các anh càng bị khe khắt hơn .
Trung tuần tháng 3/78 . một toán Ðại úy khoản 20 anh vai mang ba lô đi ngang qua trại B , gặp lúc chúng tôi đang làm việc sát đường nên hỏi các anh đi đâu đó , các anh cho biết là đi chặt tre . Tôi thấy trong toán có những người tôi quen như Ðại úy Nguyền văn Ngư . Thông ngộ, Ðặng phiên .... Hôm sau thì nghe tin các anh vượt trại thành công . Riêng Ðại úy Ngư trở về Ðồng trên Sông mao giả làm thầy Chang làm ruộng . Vì bị tố giác nên anh bị bắt nhốt tại Ðồn Công an Bắc Bình ( tại CK/ Hải Ninh ) năm1981 .
Sau đó Trại B cũng tổ chức vượt trại nhưng bất thành , các anh bi bắt cùm chân biệt giam cho đến khi được chuyển ra A30 Phú Khánh . gồm Hoành Biệt kích , Lê quang Nồng , Trác , Qúy......
Ðể răn đe , BCH trại cho tập họp toàn thể trại viên để nghe lời Thú tội của Ðại tá Ngô Tấn Nghĩa gởi đến toàn thể Quân Dân Cán Chính Tiểu Khu Bình Thuận . Thât là láo khoét, lúc này Ðại tá Nghĩa đã vượt biên được qua Thái Lan và đang định cư tại Mỹ . Không biết Ðai tá Nghĩa nào đây . Qua giọng nói rè rè nghe không rõ . Giọng Ðại tá dõm , kêu gọi tất cả mọi người an tâm học tập . Chính bản thân ông cũng đang được nhà nước khoan hồng cho cải tạo .
Ðai úy Thông minh Xê , người thượng vượt trại trước đó về sống ở buông thượng trên Buôn mê thuộc bị bắt lại đem về dằn mặt chúng tôi . Lúc này Cộng sản VN đã tấn công và chiếm Cam Bốt. Kế tiếp là chuẩn bị đánh nhau với Trung công, anh em môi hở răng lạnh dạy cho VN bài học . Chúng tôi được lên lớp cho biết bọn Bá quyền Tàu đỏ xâm lăng nước ta . Không còn tình hữu nghị gắn bó Môi hở răng lạnh như trong lúc học tập mà đảng đã rêu rao .
Ðầu năm 1979, còn một tháng nữa là Tết Âm lịch . Không phải ngày Lễ mà trại làm bò cho ăn . Chắc có chuyện gì đây , và quả nhiên như vậy . Sáng sớm tất cả mang toàn bộ hành lý tập trung ngoài sân .Danh sách đọc chia làm 3 nhóm . Một trăm người được cho về, 400 đi trại Sông cái Phan Rang .Số còn lại hơn 600 lên xe ra quốc lộ 1 trực chỉ về Bắc cùng với trại A đai úy . Ðây toàn là thành phần cực kỳ ác ôn còn sót lại sau bao lần sàng lọc .theo lời kết tội của VC.
TRẠI A 30 PHÚ KHÁNH
Qua một ngày môt đêm di chuyển liên tục , cửa bửng sau của xe tải bị khóa chặt . Mỗi xe 50 người ngồi thờ thẫn trong thùng xe . Tiểu tiện trong những thùng mang theo . Ðiều oái âm , không biết vô tình hay cố ý , Món thịt bò ăn hôm ra đi , làm chúng tôi tiêu chảy khủng khiếp . nếu muốn nhân lúc này chạy trốn cũng không nỗi .
Khuya hôm đó , xe dừng lại ở đỉnh đèo cả cho đi vệ sinh với sự canh phòng nghiêm ngặt . Ðến Tuy hòa , xe quẹo trái trên Tỉnh lộ 7B (đại lộ kinh hoàng ) . Chừng 10km , phía bên phải đường là xã Thạch Thành . Bên trái là trại A 30 Phú Khánh khét tiếng. Phía trên chừng 2km là Ðập Ðồng Cam lớn nhất miền trung . Trại nằm sát bờ Sông Ba . cách đó 3km dọc theo sông là Phân trại Bình Sơn .
Trước 75 khu này là Ðồn điền trồng mía của người Pháp . Hê thống dẫn thủy nhập điền rất hiện đại , đất đai phì nhiêu . VC dùng nơi này làm nông trường cho trại tù .Quá mệt mõi vì lái xe liên tục, một xe chở tù lủi xuống mương nước , may không ai bị chết , xe vào trại lúc 9 giờ sáng , chúng tôi được bàn giao cho công an quản lý . Tiêu chảy làm toàn bộ đuối sức, không còn đứng nỗi để tập họp bàn giao . Anh em kéo ra ngồi tiêu chật kín cả hai đám ruộng lớn .
Trại A30 là một trại khét tiếng về mức độ tàn ác dã man của CSVN . Chúng dùng tù hình sự làm toán trật tự đàn áp thẳng tay các vụ chống đối . Ðứng đầu nhóm này là tên Ghe , trước đây là Xã đội trưởng VC .Y đã lạm dụng quyền lực giêt chết người nên vào tù . Phụ tá là tên Bình , tên Ðức , tên Sơn...Phân trại Bình Sơn dùng nhốt tù Hình sự và phản động. Trại được chia theo các đội ngành nghề gồm có Ðội Rau xanh , Ðội Mộc , Ðội cưa xẻ , Ðội gạch ngói , Ðội xây sát.....
Ðặc biệt có 2 đội nữ hơn 400 chị em , Tội phản động vượt biên hình sự đều nhốt chung .Có 2 đội nam , tuổi các em còn rất nhỏ có em chỉ 17 vì can tội Vượt biên . Một nhà kỷ luật trang bị gông cùm chuyên nhốt những tù chính trị cứng đầu . Bên cạnh đó là nhà giam các Linh mục . Tôi thấy có ba vị bị nhốt tại đây, trong một nhà riêng có rào bao quanh không cho ai được tiếp xúc . Bên các sư Phật giáo có vài Sư Tuyên úy nhưng cho ở chung với thường phạm nhưng phải để tóc .
Chừng nửa tháng sau , các anh em của tổng trai 5 cũng bị dồn về đây . Số người tại đây tăng lên hơn 6000 người . Quả là kinh hoàng , nhưng cũng nhờ sống chung đụng như vậy mà tôi ghi nhận được nhiều điều lý thú về chế độ tàn bạo này .
Nhà ở chật chội , tối ngủ phải nằm nghiêng mới ngủ đươc .Ăn uống rất kham khổ, mà lao động làm theo chỉ tiêu nên chúng tôi có phản ứng mạnh. Ðại tá Phó Trưởng ty công an Phú khánh phải đến trấn an ngọn lửa phản kháng gần như công khai qua các buổi họp đội có quản giáo tham dư. Chúng tôi có đặt thẳng những câu hỏi như : Cách mạng có nói láo hay không khi hứa với chúng tôi sau 3 năm lao động tốt sẽ cho về . Ðại tá Công an tim cách lẫn tránh , giải thích rằng tình hình biến chuyển bên ngoài rất khó khăn , các anh ở đây an toàn hơn
Lúc ở Tổng trại 8 cách xưng hô có phần tôn trọng phẩm giá con người , Dùng ANH và TÔI để xưng hô . nay phải xưng hô thưa Cán bộ , Ban trưởng . Thằng công an cảnh vệ quèn cũng phải đứng cách 3 bước trình với thưa vì thế chúng tôi rất bực mình nên nổ ra các cuộc vượt trại .Gần 500 người của trung uý và thiếu úy và một ít đai úy được chuyển lên Bình Sơn , vì tại đây mới được tân trang mở rộng .Ðội Nữ chủ yếu là Vượt biên cùng các em trai mang tội vượt biên , già thì cho về , trẻ thì tống vào Thanh niên Xung Phong .
Gần 600 mạng khi đến nơi giao quân chỉ còn mấy mạng vì sợ không dám nhảy xe , hoặc vì lý do gì đó không dám trốn, số còn lại trốn mất làm Ban trưởng Tr/ tá Hạnh điên lên .Mới ra đây hơn tháng , Gặp bão lớn ập vào , nước sông Ba lên cao , chúng tôi phải chạy lụt ra xã Thạch thành . Ðội chúng tôi được ở chung với nhà Kỷ luật trong một ngôi trường . Phòng bên hơn 40 người bị xiềng chân lại với nhau . Người gầy gò xanh xao hóc hác trông rất thương tâm . Trong đó có một nữ tù nhân .Tôi hiểu ngay đây là những người tù chính trị , theo cách gọi của đảng là phản động . Những ai chống lại chế độ, Không ca tụng Bác Hồ vĩ đại đều là phản động .
Qua tìm hiểu tôi biết chị tên HỒNG . Sau ngày 30 tháng 4 chi gia nhập phục quốc , thư ký cho nhóm Phục quốc Quân tai Nha Trang . Giáo sư Tháo Trường Võ Tánh Nha Trang làm Chủ tịch Ðảng . Năm 1976 bị bắt ra tòa ở tòa án Nha trang . Giáo sư Tháo bị kêu án 20 năm . Riêng chị 8 năm .Sau khi bị kết án , quan tòa cho phép chị nói lời cuối cùng . Ðứng dậy , chị chỉ thẳng vào mặt tên quan tòa nói lớn . “ Liệu chế độ của các ông có tốn tại 8 năm nữa hay không mà các ông kêu án tôi chừng đó “ Ðây mới là Anh thư của thời đại . Bọn cò mồi lập tức tuyên án chị lên 20 năm , và chị bị cùm tại nhà kỷ luật A30 Phú Khánh 1 năm .Sau khi được thả ra đội nữ , Chị tiếp tục kêu gọi chi em trong đội không tham gia lao động và tỏ ra khinh miệt bọn công an . Chúng lại tiếp tục đem chị vào cùm cho đến hôm nay .
Riêng giáo sư Tháo bị giam ở Bình Sơn trong Ðội phản động . Khi được chuyển về Bình Sơn tôi ở chung với đội Phản Ðộng này .Cái Tết 1978 đến trong lặng lẽ , ngày tết hoặc lễ lớn , khẩu phần ăn của tù cải tạo có thêm miếng thịt bằng ngón tay . Anh em sông được là nhờ cải thiện thêm khi đi lao động và của gia đình thăm nuôi .
Ban trưởng là Trung tá Công an Trần Ðức Hạnh . người Bình định , Quê mùa dốt nát không biết sao lên được trung tá , nghe cách ăn nói thì đủ biết .Tay này rất thích hát bội , nên đội văn nghệ trại có thêm gánh hát bội . Thật khổ sở cho đám tù cải tạo chúng tôi vô cùng . Hễ có quan chức nào đến thăm viếng là mỗi lần gánh hát bội phải hát và khán giả là đám tù mệt mõi . Có tuồng hát đến chục lần, đó là tuồng Ngũ hổ Bình Tây . Nhân vât chính là tên tướng Tàu Ðịch Thanh đời nhà Tống . Một tên đã từng cầm quân xâm lược nước ta , vậy mà y không biết lại hết lời ca tụng tên Ðịch thanh là hiếu nghĩa vẹn toàn .
Ban Hạnh ưa Trình Diễn nên trại có đủ các bộ môn , Báo chí Thể thao, văn nghệ . Có một đêm Ban ta ghé nhà thăm nuôi được các chị nói sao không biết . Ban ta quyết định cho tất cả ai có thân nhân trong đêm đó được ra nhà thăm nuôi ngủ với gia đình . Vì nặng phần trình diễn nên Ban nhà ta tổ chức đám cưới rình rang cho một cặp ở ban văn nghệ .Trong ban văn nghệ có chi Hồng, ca sĩ đài Truyền hình Nha trang, chị hát rất hay, nên Ban Hanh rất cưng . Chị xin về Nha trang chữa bệnh viêm mũi và trốn vượt biên luôn .
Hai anh thuộc diện phản động vượt trại thành công nhưng sau một tuần bi bắt lại môt anh . Ngay lập tức một tòa án được lập ra để xét xử Nguyễn Ðỏ tại hội trường trại . Thành phần tham dự được giới hạn . Anh Nguyễn Ðỏ lúc bấy giờ chừng 22 tuổi bị cái tòa án quái gỡ kết án tử hình( án trước của anh là 20 năm vì tham gia phục quốc ) . Ba ngày sau anh bị đem ra bắn tại chân Ðèo cả .
Trong nhóm Ðại úy từ tổng trại 8 ra đây , các anh đã có kế hoạch vượt trại chỉ chờ thời cơ . Nhân khi đi làm , các anh cướp súng đánh và đầu tên cảnh vệ và đào thoát .Vụ này gây chấn động trong trại . Bọn vệ binh trở nên sợ sệt và có lễ độ hơn với anh em . Trong toán vượt trai hôm đó có Ðại úy Trương đức Tuấn (em ruột bà Trương Đức Nghi vợ Thiếu Tá Trịnh Vĩnh Bình) và Ðại úy Dậu .
Tháng sau nghe tin các anh bị bắt lại Khi tính vượt qua biên giới Lào . Các anh bi giải về lại A30 . Nhốt trong nhà kỷ luật , những tên trật tự trại đánh các anh dã man , nhất là Đại uý Tuấn. Riêng Tr/úy Lương Hải người Chợ lầu . Trong lúc đi rừng chặt cây anh đã có hẹn với gia đình đưa bằng Honda về Sài gòn . Ðược một năm sống không có hộ khẩu , lại không đủ tiền chung cho công an khu vực , nên anh bị bắt giải lai A30. Ngày anh ra nhà Kỷ luật, tôi thấy anh như một thây ma biết đi . Khi qua được Mỹ theo diện HO .anh chêt năm 1995 vì vết thương của đòn thù năm nào .
Tôi được ở chung đội với các anh tù chính trị ,VC gọi là phản động vì tham gia lực lượng Phục quốc . Ngoài Giáo sư Tháo ra còn có thêm 40 anh hùng , án từ 8 năm đến 20 năm . Có một giáo sư dạy pháp văn mà tôi quên tên đã gần 80 tuổi . Bác Quang , chú Triển . Ðăc biệt Th/sỹ Biệt kich Sạc lai . . . nhiều lắm những chiến sĩ vô danh cấp bậc chỉ là Tr/sỹ , hạ sỹ , binh nhì mà có tinh thần yêu nước một cách nồng nàn . Tôi tự thấy hổ thẹn cho bản thân vì không bằng được một phần của các anh .
Một tù nhân đặc biệt , khi em vào đây chỉ mới 15 nay 18 tuổi . Ðược em kể lại lý do vào đây, tôi càng cảm phục .Khi VC tiến chiếm Quận Diên khánh Khánh hòa . Tuy em mới 15 tuổi, nhưng em căm thù VC vô cùng . Em giấu lại một khẩu carbin M1 với vài băng đạn . Khi Phong trào tham gia Phục quốc lan rộng . Em cùng với một sô lính VNCH lên rừng chống lại VC . Bị bao vây tất cả giơ tay đầu hàng giặc nhưng em thì không . Em đã chiến đấu tới viên đạn cuối cùng và bị thương bất tĩnh .VC nghĩ em đã chết nên không bắn bồi . Khi xác em được khiêng về thì em tĩnh lại . Nếu em trưởng thành chắc đã lãnh án tử hình vì có vài công an đã bỏ mạng trước mũi súng của em .
Với án tập trung cải tạo , không có ngày về . Còn nữa Anh Sơn , anh Doan biệt kích cũng là những chiến sỹ kiêu hùng .Trên đường đi về sau khi lao động , hai anh đã lẫn vào đám cỏ biến mất .Vài người có biết nhưng không ai báo cho quản giáo . Ðến khi điểm danh vào cổng mới thấy thiếu hai anh Nừa tháng sau , nghe tin hai anh đã bị bắt lại nhốt vào nhà Kỷ luật, khỏi phải nói hai anh lãnh đủ mọi đòn thù . Ða số các anh trong Nhóm phản động này đều xanh xao , và ho ra máu . Các anh cho biết bi công an tra tấn khi bị bắt vì tham gia phục quốc .
Vì vượt trại quá nhiều , Ðể trấn an và tìm kế hoạch chận đứng . Ban trưởng Hạnh cho triệu tập một cuộc họp gồm tất cả Quản giáo , Ðội trưởng , đội phó và Thư ký đội ( Trại có 54 đội ) ngoài ra còn có nhiều tổ biệt lập ..Mở đầu , Ban Hạnh yêu cầu tất cả mọi người cho biết sự thật , lý do tại sao gấn đây lại vượt trại nhiều . Ông ta hứa danh dự là không bắt tội vì nói sự thật, có đụng chạm với BCH trại .
Sau gần năm phút im lặng , một anh xin phát biểu như sau . Thưa Ban và Quản giáo . Không có gì khó hiểu cả ,. lúc còn ở Tổng trại 8 có hứa là sau 3 năm sẽ giải quyết cho về . Nay trên không giữ lời hứa . Là con người, chúng tôi có tình cảm . Vợ con ở nhà nheo nhóc , đói khát . Có chị phải bán thân trong tuổi nhục mà nuôi con chờ chồng . Ban có biết không .Các anh Ðại úy nhìn thấy Th/úy , Tr/úy chưa về thì đến bao giờ các anh mới được về đây ? Chỉ còn con đường vượt trại . Nếu một năm nữa mà không được về chắc bản thân tôi cũng phải tự ra đi . Ban Hạnh đánh rầm một cái xuống bàn quát im ngay . Sau đó ông ta hứa là sẽ cứu xét , đề nghị cho về , và đề nghị Trại viên an tâm , chấm dứt việc vượt trại . May mắn sau đó Ban Hạnh giữ lời hứa không truy cứu người phát biểu hôm đó .
Cái Tết năm 1979 lại qua trong lặng lẽ tại phân trại Bình Sơn . Những đợt về thì nhỏ giọt tượng trưng vài chục mạng . Lao động càng ngày càng gian nan, nên tiếp tục có những cuộc vượt trại .Tại Phân trại Bình Sơn , Tr/úy Hoành Biệt kích , hẹn cùng Quý người Ðà lạt cùng vượt trại . Ðây là nhóm hai người vượt trại ở Hàm Trí .Không biết lý do gì anh Quý thất lạc với anh Hoành , nên chỉ mình anh Hoành ra đi, còn anh Quý lẫn quẩn trong đêm bị Công an trại truy đuổi bắn chết khiêng về bỏ nằm trước trại cho tất cả thấy để dằn mặt .
Nhờ sư đấu tranh của Tù cải tạo mà Tháng 10/80 . Năm trăm người được thả về . Sau đó tháng 12 lại thả về vài trăm .Giừa năm 1981 coi như gần hết các anh em ở tổng trại 8 Sông Mao đươc về .Người Tù có cấp bậc cao nhất tai đây là Ðại tá Lương , Ông ta đã bị cô lập không cho chúng tôi tiếp xúc . Luôn luôn bị đám Trật tự rình mò theo dõi , Không biết ông về thời gian nào .
Ra khỏi nhà tù nhỏ , bước chân vào nhà tù lớn hơn . Tất cả Chiến Sĩ Quân lực VNCH bị đầy đọa về thể xác lẫn tinh thần . Hận thù triền miên do cộng sản tiếp tục gây ra biết đến bao giờ chấm dứt .
Ghi lại đây một đoạn đời bi thảm, không phải để kể lễ hay kêu than cho số phận của người lính, người dân Miền Nam bị bán đứng , đến nổi phải nát cửa tan nhà. Tất cả những giòng chữ trên đây đều là máu và nước mắt của không riêng tôi mà là của tất cả bạn bè đồng đội đã cùng bước vào cổng thiên đường xã nghĩa và một số may mắn trong số này có tôi đã trở về để làm một nhân chứng trước lịch sử dân tộc. Mục đích cũng chỉ thế thôi !
CAO HOÀI SƠN
Cựu Trung Uý QLVNCH
Lính Già 229/TKBT
Thursday, August 30, 2012
CHIỆN CHIẾC ZIA
Socrates với ba nguyên tắc
Socrates là nhà hiền triết thời cổ Hy lạp , có rất nhiều môn đệ , ông ta nổi tiếng thời xưa vì những lý-luận , triết-giải các vấn đề khó khăn trong cuộc sống của người đương thời , qua quan niệm nhân sinh và vũ-trụ của ông ta .
Một hôm để tìm hiểu thiên nhiên , ông ta dẫn đám đệ tử đi dọc theo con đường làng . Từ xa ông ta nghe có tiếng gọi tên ông vọng lại văng vẳng . Nghạc nghiên , ông ta dừng lại và chờ đợi …và quả thật , một người dân làng đang chạy lại …, rồi dừng lại trước mặt Socrates thở hổn-hển , và bảo là muốn nói với ông ta một câu chuyện .
Socrates : “ Để kể lại một câu chuyện , cần theo đúng ba nguyên tắc “.
Người nông dân : “trước giờ tui đâu có biết , mà là 3 nguyên tắc gì ??? “
Socrates : “ Nguyên tắc thứ nhất , có chính mắt anh thấy nó không ???”
Suy nghĩ một hồi , anh nông dân đưa tay lên gãi tai : “ Không !!! tui không chính mắt thấy chuyện đó “.
Socrates : “ À há !! Theo nguyên tắc thứ hai là , câu chuyện anh sắp nói , có lợi gì cho người nghe hay không ??? “
Suy nghĩ một lát , anh nông dân nói : “ Không , tui thấy không có lợi gì cho người nghe “.
Socrates : “ Câu chuyện anh sắp nói , không chính mắt anh thấy , không có lợi cho người nghe , vậy nguyên tắc cuối cùng thứ ba là “ nó có lợi gì cho người nói hay không ??? “.
Anh nông dân : “ Không !!! nó cũng chẳng có lợi gì cho tui “.
Socrates : “ Câu chuyện anh sắp nói , vi phạm ba nguyên tắc là : không chính mắt anh thấy , không có lợi cho người nghe , cũng không có lợi cho người nói , vậy anh không nên nói “.
Nghe giảng giải xong , các đồ đệ hết lời khen ngợi thầy mình đã đặt để ra ba nguyên tắc cho mọi câu chuyện . Anh nông dân thì mặt buồn rầu lủi thủi đi về làng , riêng Socrates không bao giờ được biết là vợ ông ngoại tình với người bạn , bị vợ anh nông dân bắt gặp .
Socrates là nhà hiền triết thời cổ Hy lạp , có rất nhiều môn đệ , ông ta nổi tiếng thời xưa vì những lý-luận , triết-giải các vấn đề khó khăn trong cuộc sống của người đương thời , qua quan niệm nhân sinh và vũ-trụ của ông ta .
Một hôm để tìm hiểu thiên nhiên , ông ta dẫn đám đệ tử đi dọc theo con đường làng . Từ xa ông ta nghe có tiếng gọi tên ông vọng lại văng vẳng . Nghạc nghiên , ông ta dừng lại và chờ đợi …và quả thật , một người dân làng đang chạy lại …, rồi dừng lại trước mặt Socrates thở hổn-hển , và bảo là muốn nói với ông ta một câu chuyện .
Socrates : “ Để kể lại một câu chuyện , cần theo đúng ba nguyên tắc “.
Người nông dân : “trước giờ tui đâu có biết , mà là 3 nguyên tắc gì ??? “
Socrates : “ Nguyên tắc thứ nhất , có chính mắt anh thấy nó không ???”
Suy nghĩ một hồi , anh nông dân đưa tay lên gãi tai : “ Không !!! tui không chính mắt thấy chuyện đó “.
Socrates : “ À há !! Theo nguyên tắc thứ hai là , câu chuyện anh sắp nói , có lợi gì cho người nghe hay không ??? “
Suy nghĩ một lát , anh nông dân nói : “ Không , tui thấy không có lợi gì cho người nghe “.
Socrates : “ Câu chuyện anh sắp nói , không chính mắt anh thấy , không có lợi cho người nghe , vậy nguyên tắc cuối cùng thứ ba là “ nó có lợi gì cho người nói hay không ??? “.
Anh nông dân : “ Không !!! nó cũng chẳng có lợi gì cho tui “.
Socrates : “ Câu chuyện anh sắp nói , vi phạm ba nguyên tắc là : không chính mắt anh thấy , không có lợi cho người nghe , cũng không có lợi cho người nói , vậy anh không nên nói “.
Nghe giảng giải xong , các đồ đệ hết lời khen ngợi thầy mình đã đặt để ra ba nguyên tắc cho mọi câu chuyện . Anh nông dân thì mặt buồn rầu lủi thủi đi về làng , riêng Socrates không bao giờ được biết là vợ ông ngoại tình với người bạn , bị vợ anh nông dân bắt gặp .
ALAN PHAN * ĐỪNG KHÓC CHO TÔI
Đừng khóc cho tôi
11 August 2012
T/S Alan Phan, Chủ Tịch Quỹ Đầu Tư Viasa
“Mọi chúng ta đều có nỗi sợ về điều
không biết (the unknown). Thái độ để xử lý nỗi sợ đó tạo nên cái khác
biệt trong định mệnh mình. ” Lillian Russell
Một bạn đọc trung niên bay từ Nghệ An
vào xin gặp tôi. Anh nói anh không đi công tác hay thăm gia đình mà chỉ
vào thành phố HCM để hỏi tôi một câu duy nhất,” Tương lai nào sẽ đến với
Việt Nam, gần và xa?” Anh khá bức xức về những mâu thuẫn giữa các báo
cáo lạc quan của chánh phủ và chuyên gia nhà nước so với các dự báo bi
quan của những blogs lề trái trên mạng.
Thay vì trả lời anh, tôi nhâm nhi ly
cà phê trong một buổi sáng khá thanh bình cạnh nhà hát lớn, và kể cho
anh nghe chuyện xứ Argentina.
Tôi đến Buenos Aires lần đầu giữa thập niên 80’s và thấy một quyến luyến thân thiện với cảnh quan và người dân xứ này. Thành phố uy nghi tráng lệ với những kiến trúc cổ Tây, môi trường sống phong cách và khoáng đạt, hành xử của mọi người kiêu hãnh và văn minh. Tôi không ngạc nhiên vì khi đọc qua lịch sử Argentina, tôi biết sau Thế Chiến Thứ Hai, Argentina có mức GDP trung bình mỗi đầu người ngang hàng với Mỹ và hơn xa Âu Châu vừa bị chiến tranh tàn phá. Người tỵ nạn và di dân Âu chọn Argentina làm điểm đến nhiều ngang xứ Mỹ.
Cũng vào thời điểm này, Juan Peron
xuất hiện như một chánh-trị-gia-kiêm-anh hùng. Ông dựng lên chù nghĩa
Peronism (thực ra là một loại xã hội chủ nghĩa) chính yếu là lấy tiền
dân giàu chia cho người nghèo và các quan chức. Cùng với các bà vợ (Eva
và Isabel), ông rất được dân Argentina yêu mến và giòng họ phe nhóm theo
ông thay nhau đắc cử Tổng Thống như một triều đình phong kiến.
Nhưng cũng như mọi chủ nghĩa xã hội.
sau vài chục năm dưới Peronism, tiền người giàu cạn kiệt vì họ đã ngưng
làm việc (không ai muốn làm cho người khác hưởng) và các quan chức càng
ngày càng đông, càng tham lam hơn và trở nên một gánh nặng tài chánh cho
quốc gia. Cử tri thì lúc nào cũng đòi những bữa ăn miễn phí. Ngân sách
quá tải vì lãng phí và việc in tiền bừa bãi khiến nạn lạm phát cũng như
tỷ giá ở Argentina trở nên trò cười cho thế giới.
Ngày nay, sau khi đã quịt nợ của thế
giới 3 lần trong 30 năm, thu nhập trung bình của 45 triệu dân Argentina
chỉ vào khoảng 10 ngàn US đô la, chưa bằng ¼ Âu Mỹ và thua xa Đài Loan
hay Hàn Quốc. Mọi chuyên gia kinh tế đều tin rằng sự tụt hậu sẽ tiếp tục
cũng như các khủng hoảng tài chánh kinh tế sẽ diễn ra dài dài, nếu
Argentina không có những thay đổi sâu rộng về cơ chế.
Tôi cũng nhấn mạnh với anh bạn tôi,
nếu anh đến Buenos Aires ngày nay, anh sẽ thích thú với những di tích
lịch sử, những quán cà phê lộ thiên thơ mộng, những người con gái tóc
vàng xinh xắn…Nhưng anh sẽ nhận ra một điều là các thanh niên thiếu nữ
năng động của xứ sở này đã tìm đường xuất ngoại gần hết, bỏ lại một nền
kinh tế què quặt với một dân số già nua và một số lượng quan chức luôn
luôn gia tăng. Sau cùng, nếu có một đo lường về chỉ số hạnh phúc, tôi
nghĩ người dân Argentina sẽ đạt số điểm rất cao, chỉ thua Việt Nam mình
thôi.
Sẽ chẳng ai chết cả
Bài viết trước đây của tôi về kinh tế
Việt Nam đề nghị một giải pháp đơn giản cho chánh phủ là đừng làm gì cả
khi được các ngân hàng kiến nghị về nợ xấu, các doanh nghiệp nhà nước
xin thêm đầu tư hay bù lỗ, và các doanh nghiệp tư nhân la làng về bất
động sản và hàng tồn kho. Tôi khuyên, “Hãy để chúng chết đi” ; và dĩ
nhiên, nhiều bạn đọc lo ngại về những thiệt hại gây ra cho xã hội, từ
thất nghiệp đến bất ồn.
Tôi xin nói thêm là các bạn đừng lo.
Hiểu rõ cơ chế xứ này và phương thức vận hành của hệ thống, tôi chắc
chắn là, “Sẽ không ai chết cả”. Có thể chánh phủ sẽ không công bố một
biện pháp nào đi ngược với tâm lý và dư luận đại đa số người dân, nhưng
sự cứu trợ sẽ diễn ra trong âm thầm với nghệ thuật truyền thống về quan
hệ và xin cho. Cuối cùng, mọi chuyện vẫn đâu vào đấy. Thà là giấu bụi
dưới thảm hơn là phải khui lên để lau chùi quét dọn. Quán tính lười
biếng thường chiến thắng mọi giải pháp đòi hỏi “đau đớn” trong thay đổi.
Hoang tưởng về phép mầu?
Dù phải đối diện thường trực với những
thay đổi đến từ môi trường bên ngoài cũng như thôi thúc nội tâm, không
ai trong chúng ta thực sự muốn thay đổi cả. Nhất là khi tư duy đã bị bịt
kín trong một chiếc hộp nhỏ bé quá lâu và đã bén rễ sâu cùng với sự an
phận lẫn tính già nua. Chúng ta loay hoay với lời kêu gào đòi đổi mới
và tái cấu trúc, nhưng luôn luôn có biện luận để chỉ làm vừa đủ mong kéo
dài đời sống “zombies” (trạng thái không chết không sống). Chúng ta
tiếp tục làm những gì đã làm và cầu nguyện mỗi đêm là kết quả sẽ thay
đổi ngày mai nhờ sự giúp đỡ của thần linh.
Khi họp với những nhà đầu tư nước
ngoài, tôi thường nói về tiềm năng đáng kể của tài nguyên thiên nhiên và
dòng sinh lực từ một thế hệ trẻ của Việt Nam. Tôi hay phân tích cho họ
về khả năng “hóa rồng” của nền công nghệ thông tin cũng như sự “sáng tạo
bền vững” có thể hiện thực của ngành nông nghiệp thời Internet. Tôi
thực sự tin vào tương lai của Việt Nam và sự thay đổi trong tư duy và
hành động để chúng ta cùng đột phá.
Nhưng mỗi lần về lại đây, chỉ sau vài
ngày và vài cuộc họp hành, tôi lại tự hỏi có lẽ mình đã sai? Sự ù lì và
vô cảm đã tràn ngập vào mọi ngã ngách, ngay cả trong tâm hồn và trí óc
của những người trẻ đã du học nhiều năm ở nước ngoài.
Tương lai nào cho Việt Nam?
Tôi chào tạm biệt anh bạn từ Nghệ An
và nói tôi không có câu trả lời cho bất cứ dự đoán nào. Tuy nhiên, tôi
hơi lo ngại vì Argetina bắt đầu từ đỉnh và trượt dốc từ từ. Chúng ta
đang ở dưới đáy. Một người dân Singapore có GDP trung bình gấp 33 lần
người Việt. Nếu họ tiếp tục đi lên và chúng ta đi xuống, thì so sánh với
Argentina cũng là một tự sướng quá lộ liễu.
Sau khi nhận được Email cám ơn của
anh, tôi gởi lại một link về bài hát ngày xưa của The Beatles,” Let it
be”. Nhưng tôi lại liên tưởng đến một bài hát khác, rất phổ thông phát
từ một vở kịch tại Broadway về Eva Peron, “Don’t cry for me, Argentina”.
Không biết có ai đặt lời Việt cho bài này chưa nhỉ? Đừng khóc cho tôi, Việt Nam ơi. Vì không ai chịu chết cả.
Alan Phan
T/S Alan Phan là một doanh nhân bôn
ba làm ăn trên 43 năm qua tại Mỹ và Trung Quốc. Ông cũng là tác giả của
8 cuốn sách Anh và Việt ngữ về kinh tế tài chánh của các nền kinh tế
mới nổi. Ông tốt nghiệp tại các đại học Penn State, American
Intercontinental (Mỹ), Sussex (UK) và Southern Cross (Úc). Web site cá
nhân là www.gocnhinalan.com.
Wednesday, August 29, 2012
TIN TỨC GẦN XA
GS Allen Weiner: Hoa kỳ không nên bán đứng nhân quyền tại VN
Chân Như, phóng viên RFA
2012-08-29
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton tuyên bố tại Hà Nội hồi tháng trước là sẽ ký kết một bản hiệp định thương mại khu vực với VN vào cuối năm nay, nhằm trợ giúp VN phát triển kinh tế thông qua việc mở rộng thương mại.Ông nêu ra một số trường hợp các nhà hoạt động, các luật sư và các blogger bị bắt giam chỉ vì họ bày tỏ ý kiến một cách ôn hòa.
Để tìm hiểu thêm về các quan điểm và lập luận của GS Allen Weiner về yếu tố Nhân quyền trong quan hệ Mỹ - Việt, Chân Như hỏi chuyện GS Allen Weiner.
Chân Như: Thưa GS, ông viết trong bài báo là Ngoại trưởng Clinton có nêu vấn đề nhân quyền với Hà Nội trong dịp bà loan báo việc ký kết thỏa hiệp thương mại Mỹ-Việt. Ông có nghĩ sự đáp ứng những đòi hỏi về nhân quyền là điều kiện Hoa Kỳ đặt ra cho Việt Nam trước khi Việt Nam được hưởng những quyền lợi thương mại với Hoa Kỳ?
GS Allen Weiner: Đúng vậy. Tôi cho là ngoại trưởng Clinton có nhận xét là những quốc gia có cơ hội phát triển kinh tế đôi khi nghĩ là họ có thể theo đuổi những tiến bộ về kinh tế mà để việc phát triển về chính trị lại ở phía sau.
Tôi nghĩ nếu Hoa Kỳ nhanh chóng tiến tới thoả ước thương mại trong khi Việt Nam không tạo được thành tích tốt về nhân quyền, thì chúng ta đã lâm vào tình trạng thiển cận, thiếu viễn kiến mà bà ngoại trưởng từng đề cập tới.
Theo tôi thì cần phải kết nối hai vấn đề với nhau. Cần phải đặt vấn đề nhân quyền làm điều kiện để Việt Nam có thể được hưởng tính cách tương tác kinh tế với Hoa Kỳ.
Rõ ràng Hoa Kỳ coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trong quan hệ ngoại giao, tuy nhiên Hoa Kỳ vẫn phải xây dựng mối quan hệ đó theo những giá trị của nước Mỹ. GS Allen WeinerChân Như: Những điều gì đã thúc đẩy Hoa Kỳ yểm trợ mạnh mẽ cho Việt Nam, thể hiện trong chuyến đi của bà Ngoại trưởng Mỹ mới đây? Phải chăng chính sách hung hãn của Trung Quốc đối với Việt Nam đã khiến Hoa Kỳ tỏ ra ủng hộ Việt Nam mà dung thứ những hành động vi phạm nhân quyền của Hà Nội?
GS Allen Weiner: Tôi khó giải thích được điều gì đã thúc đẩy chính phủ Hoa Kỳ trong những hành động với Việt Nam. Tôi hoạt động vì 17 cá nhân đã bị bắt giữ độc đoán.
Nhưng theo tôi thấy, rõ ràng Hoa Kỳ coi Việt Nam là một đối tác quan trọng trong quan hệ ngoại giao, tuy nhiên Hoa Kỳ vẫn phải xây dựng mối quan hệ đó theo những giá trị của nước Mỹ.
Những giá trị này chính nước Mỹ cũng có đôi lúc không hoàn thành thật tốt đẹp nhưng người ta vẫn phải nói Hoa Kỳ luôn luôn tôn trọng và quyết tâm thực hiện những giá trị căn bản, trong đó có tinh thần cùng những hành vi thượng tôn luật pháp và tôn trọng nhân quyền.
Vì thế luôn luôn có những sự cân nhắc đua chen lẫn nhau, tuy nhiên tôi rất đồng ý với những lời của bà Ngoại trưởng Mỹ khi bà nói rằng chúng ta sẽ rơi vào chỗ thiển cận nếu theo đuổi mối quan hệ kinh tế mà trả giá bằng nhân quyền của người dân Việt Nam.
Chân Như: Câu hỏi cuối, ông cho rằng Washington nên làm gì để “vượt hơn những lời hoa mỹ về việc bảo vệ nhân quyền cho Việt Nam”, như ông viết trong bài báo?
GS Allen Weiner: Đây là câu hỏi rất hay. Bởi vì mối quan hệ Mỹ Việt bao gồm rất nhiều đề tài, như ông đã nói, như nền ổn định của khu vực cũng là một đề tài quan trọng. Tuy nhiên tôi tin rằng Hoa Kỳ phải làm sao để chắc chắn rằng 17 cá nhân bị bắt giữ độc đoán phải được tự do ngay.
Tôi rất đồng ý với những lời của bà Ngoại trưởng Mỹ khi bà nói rằng chúng ta sẽ rơi vào chỗ thiển cận nếu theo đuổi mối quan hệ kinh tế mà trả giá bằng nhân quyền của người dân Việt Nam. GS Allen WeinerTôi nghĩ sự tự do của những người này phải là điều kiện cho mối quan hệ đối tác chiến lược về kinh tế.
Nhân quyền là điều đặc biệt, điều nổi bật và quan yếu nhất mà người Mỹ cần phải làm. Muốn đạt được sự tốt đẹp hơn là những lời hoa mỹ thì có thể nói với Việt Nam rằng: chúng ta, người Mỹ, rất muốn có quan hệ thân thiết với người Việt Nam trong lãnh vực này nhưng sẽ không thiết lập mối quan hệ ấy cho đến khi chúng tôi phải thấy được những tiến bộ về nhân quyền từ phía các bạn.
Đó là điều có thể làm và cấn làm để vượt hơn cái việc gọi là “nêu vấn đề nhân quyền ra trong những cuộc đối thoại với Hà Nội.
Chân Như: Xin cám ơn GS Allen đã dành cho đài Á Châu Tự Do cuộc phỏng vấn này.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/interview-allen-weiner-vn-08292012154916.htmlhttp://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/interview-allen-weiner-vn-08292012154916.html
Liệu Đảng Cộng Sản có thật sự muốn chống tham nhũng?
Thanh Quang, phóng viên RFA
2012-08-29
Tờ Quân Đội Nhân Dân số ra ngày Chủ Nhật 26 tháng Tám vừa rồi có bài tựa đề “ Một kiểu ‘mượn gió bẻ măng’!”, qua đó mạnh mẽ cáo giác những “luận điệu cũ rích” từ bên ngoài nhằm xuyên tạc VN.Thanh Quang nêu lên những luận điểm chính của bài báo và ghi nhận phản biện của nhà báo Bùi Tín từ Paris, từng là phó tổng biên tập của báo Nhân Dân, đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Trong nỗ lực gọi là “làm thất bại chiến lược ‘diễn biến hoà bình’ ”, bài “Một kiểu ‘mượn gió bẻ măng’!” trích dẫn điều mà bài báo cáo giác là “luận điệu cũ rích” của các trang mạng, báo, đài ở nước ngoài, kể cả Đài RFA, nhằm quy tội Đảng CS “đẻ ra” tham nhũng, quan liêu suy thoái. Vẫn theo bài báo, thì đây là một cách trong muôn phương, ngàn kế để “các thế lực thù địch” kích động tư tưởng đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, thực hiện xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng CSVN và Nhà nước VN.
Nhưng nhà báo Bùi Tín nhận xét rằng đấy vẫn là những “lập luận cũ” của Hà Nội nhằm đối phó với tình hình hiện nay ở trong nước, giữa lúc không những ngày càng có nhiều nhân sĩ, trí thức, mà còn cả giới trẻ đều nêu lên một yêu cầu chính trị lớn nhất, đòi hỏi nhà cầm quyền phải thực thi tự do, dân chủ, qua đó, theo nhà báo Bùi Tín, điều quan trọng nhất là thay đổi hệ thống chính trị hiện nay tại VN. Ông nói:
Chúng ta biết trên thế giới hiện có hai hình thái chính trị: Thứ nhất là thể chế độc đoán, độc đảng theo kiểu phát xít, không dân chủ; và thứ hai là thể chế đa nguyên, đa đảng, tự do, dân chủ. Thế thì điểm yếu của chế độ và của những nhà tuyên truyền trong nước hiện nay là không thể rao bán được chế độ gọi là độc đảng mà lại dân chủ vì trên thế giới này đã là độc đảng thì không thể có dân chủ, tự do. Độc đảng không bao giờ đi đôi với quyền công dân cả.
Do đó, đã là dân chủ thì tất nhiên phải đa nguyên, đa đảng. Trước sự thức tỉnh của quần chúng, nhân dân đòi phải đi theo đa số các nước, thay đổi hẳn hệ thống từ độc đảng sang đa đảng trong trật tự, thì những nhà tuyên truyền trong nước hay “lu loa”, lập luận rằng nếu dân chủ sẽ đại loạn. Nhưng chúng ta thấy đại đa số các nước trên thế giới hiện nay dân chủ có đại loạn đâu, mà chính dân chủ mới thực sự ổn định đất nước.
Lập luận thứ hai của những nhà tuyên truyền ở trong nước là nhân dân VN hiện nay chưa đòi hỏi tự do và dân chủ, mà đòi là phải có cuộc sống vật chất trước đã. Đây là nói ngược, bởi vì muốn có đời sống vật chất thì phải có công bằng, muốn công bằng phải có độc lập, tự do, dân chủ. Nếu không có được tự do, đa nguyên, đa đảng thì không thể nào cải thiện được đời sống, và không bao giờ có thể chống được tham nhũng.
Tham nhũng cao....
Bài “ Một kiểu ‘mượn gió bẻ măng” trong tờ Quân đội Nhân dân cũng cho rằng “tham nhũng có thể diễn ra ở bất cứ chế độ xã hội nào, dù độc đảng hay đa đảng, dù CS hay tư bản…”. Bài báo trích dẫn Tổ chức Minh bạch Quốc tế (Transparency International) rằng tham nhũng nghiêm trọng ở các nước như Afghanistan, Somalia, Cameroon, Uganda…để chứng minh các quốc gia đa nguyên, đa đảng “tham nhũng nghiêm trọng” trong khi các nước như VN, TQ “đứng ở mức giữa”.Bài báo nhân tiện đề cập tới chỉ số nhận thức tham nhũng của các quốc gia độc đảng CS “cao hơn nhiều so với nhiều nước đa đảng, đa nguyên, từ đó, khẳng định những “luận điệu cũ rích” trên mạng, báo, đài bên ngoài là “hoàn toàn không có cơ sở”. Về vấn đề này, nhà báo Bùi Tín cho đây cũng chỉ là cách nói quanh co, giả dối, không cơ sở:
Tôi có đầy đủ cơ sở để chứng minh rõ rằng các nước phát triển nhất, ổn định nhất, có chỉ số hạnh phúc, tự do nhất chính là những nước đa nguyên, đa đảng. Có thể nói là trong 50 nước có bình quân đời sống người dân cao nhất, tất cả đều là những nước đa nguyên, đa đảng. Chúng ta xem trong chỉ số những nước minh bạch nhất cũng là những nước đa nguyên, đa đảng. Đó là những nước ở Âu Châu như Đan Mạch, Thuỵ Điển, Phần Lan, Đức, hay ở Á Châu như Nhật Bản.v.v…Tại những nước ấy không có tham nhũng, hay tham nhũng rất ít.
Trong khi VN là một trong những nước tham nhũng cao nhất, và TQ cũng thuộc một trong những nước tham nhũng tệ nhất, chỉ có thể hơn được một số nước lạc hậu ở Châu Phi thôi. Do đó tôi nghĩ bài báo này trong tờ Quân Đội Nhân Dân rất khập khiễng, giả dối, không minh bạch rõ ràng. Nếu mà họ có thể đưa ra thống kê của Tổ chức Minh Bạch Quốc Tế, thì thấy rất rõ tất cả những nước ổn định, có đời sống cao, hài hoà, có bình đẳng xã hội, tất cả những nước đó đều là đa nguyên, đa đảng.
...và ngày càng phức tạp
Bài báo vừa nói quả quyết – nguyên văn - “Đảng ta…đã kiên trì và kiên quyết lãnh đạo toàn dân tiến hành cuộc đấu tranh cam go này” (tức chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu cùng các tệ nạn xã hội khác) trong suốt mấy chục năm qua, và khẳng định việc phòng chống tham nhũng là nhiệm vụ “cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc XHCN của đảng, nhà nước và nhân dân”. Như vậy câu hỏi cần được nêu lên là thực tế ở VN hiện nay cho thấy có đúng như vậy không ? Nhà báo Bùi Tín nhận xét: Họ nói ngược lại với lãnh đạo của họ, họ nói ngược lại với phiên họp Quốc Hội vừa rồi. Phiên họp Quốc Hội đã nói rõ là chúng ta ra sức chống tham nhũng, thậm chí thủ tướng cũng nói là chống tham nhũng quyết liệt 5 năm nay, nhưng càng ngày, nạn tham nhũng càng nặng nề hơn, tinh vi hơn, nguy hiểm hơn trước. Cho nên ai cũng đều kết luận rất rõ là không có nước nào như VN hiện nay lại diễn ra những vụ như là Vinashin, Vinalines, như Tổng Công ty Điện lực EVN…lãng phí và tham nhũng lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng – đến năm, sáu, bảy tỷ đô la tiền tham nhũng.Chính Quốc Hội cũng phải công nhận với nhận định rằng việc chống tham nhũng chưa được kết quả. Nhà nước càng kêu gọi chống tham nhũng bao nhiêu, thì nạn tham nhũng càng diễn biến phức tạp và nặng nề bấy nhiêu. Càng chống tham nhũng gọi là quyết liệt bao nhiêu, thì nạn tham nhũng càng biến thành “5 đầu 6 tay” và càng ngốn ngân sách nhà nước không biết bao nhiêu mà kể.
Vẫn theo bài “Một kiểu ‘mượn gió bẻ măng’ ” trong tờ Quân đội Nhân dân, thì sự ra đời của Nghị quyết Trung ương 4, Nghị quyết Trung ương 5, việc Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng sẽ trực thuộc Bộ Chính trị, việc lập Ban Nội chính Trung ương… chứng tỏ “Đảng CSVN không chấp nhận, không thoả hiệp với tham nhũng”. Bài báo cho đây là cơ sở để “phủ nhận những luận điệu xuyên tạc mà những kẻ hiềm khích đã cố tình bịa đặt”. Có lẽ một câu hỏi nữa cũng cần nêu lên ở đây là liệu những dẫn chứng như vậy có ổn không ? Nhà báo Bùi Tín khẳng định:
Tôi thấy là không ổn một tí nào cả. Đó cũng là một cách nói lanh quanh thôi. Bởi vì ban chỉ đạo, phòng chống tham nhũng trước kia thuộc về thủ tướng, thuộc về chính phủ, bây giờ thuộc về tổng bí thư. Điều này chỉ là biểu hiện hai nhóm đặc quyền, đặc lợi đấu đá với nhau thôi. Ngày nào còn cơ chế độc đảng này, còn cơ chế không có dân chủ, tự do này, còn cơ chế không có tự do báo chí để phanh phui tham nhũng này, thì tệ nạn nhất định chỉ có tăng thêm lên, chứ không thể nào bị đẩy lùi được.
Trong khi bài báo “Một kiểu ‘mượn gió bẻ măng’! ” ra sức chỉ trích những “luận điệu cũ rích” từ bên ngoài như vừa nói, thì hồi tháng Sáu mới đây, đại biểu Lê Như Tiến từ Quảng Trị lưu ý tới quốc nạn tham nhũng có nguy cơ “hạ đo ván” quốc sách của nhà nước, khi ông liệt kê “không xuể” những “mảnh đất” màu mỡ cho tham nhũng đang tràn lan khắp xã hội VN.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/do-vn-really-fight-corrupt-tq-08292012183207.html
Cuộc chiến chống tham nhũng qua vụ bầu Kiên?
Việt Hà, phóng viên RFA
2012-08-29
Trong khi ĐCSVN thực hiện chiến dịch phê và tự phê nhằm chỉnh đốn đảng, vụ bắt giữ ông Nguyễn Đức Kiên, người được cho là có quan hệ thân thiết với thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, cũng đặt ra câu hỏi về nỗ lực chống tham nhũng của ĐCS.Nỗ lực chống tham nhũng?
Vụ bắt giữ ông trùm ngân hàng Nguyễn Đức Kiên hay còn gọi là bầu Kiên tại Việt Nam vào hôm 20 tháng 8 vừa qua đã gây ra một làn sóng dư luận sôi nổi trong và ngoài nước. Nhiều ý kiến cho rằng đây là một cuộc chiến quyền lực nội bộ của Đảng cộng sản. Nhưng nhìn chung, vụ bắt giữ này cũng cho thấy phần nào một cuộc chiến khác mà Đảng cộng sản đã kêu gọi từ bấy lâu nay, đó là cuộc chiến chống tham nhũng.Ông Lê Hiếu Đằng, nguyên phó chủ tịch mặt trận tổ quốc Việt Nam tại thành phố Hồ Chí Minh nhận xét:
Tôi cho rằng đã đến lúc đảng cộng sản thấy rằng không thể kéo dài tình trạng này nữa vì nó làm mất niềm tin ở quần chúng rất lớn và thật ra là nguy cơ bất ổn định chính trị là ở chỗ này, nguy cơ suy sụp nền kinh tế là ở chỗ này. Theo tôi động thái bắt bầu Kiên là trước hết chứng tỏ với dân Việt Nam là các lãnh đạo đang ra tay đây.
Bầu Kiên vốn trước kia là một thành viên sáng lập của ngân hàng thương mại cổ phần Á châu (ACB) và hiện là một cổ đông lớn tại ngân hàng này. Ông ta cũng là người nắm giữ những cổ phần lớn tại nhiều các ngân hàng khác trong nước. Tài sản của bầu Kiên được ước tính đến cả tỷ đô la. Nhưng điều quan trọng hơn cả là bầu Kiên được coi là người thân cận với thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Từ nhiều tháng nay, các trang blog trong và ngoài nước liên tục đưa các tin bài về các vụ thao túng ngân hàng lên đến hàng ngàn tỷ đồng của bầu Kiên với sự tham gia của cô Nguyễn Thanh Phượng, con gái của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người cũng là trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng Trung ương.
Mặc dù giới chức Việt Nam khẳng định bầu Kiên bị bắt vì liên quan đến những vi phạm pháp luật tại ba công ty từ nhân của mình, nhưng với khối tài sản khổng lồ và mối quan hệ mà bầu Kiên tạo dựng được, dư luận chung cho rằng đây là một vụ án tham nhũng, hối lộ cỡ lớn. Ông Lê Hiếu Đằng nhận xét:
Thực ra những tài sản mà những tay đại gia đó có được là xuất phát từ ba nguồn: một là buôn lậu, hai là tham nhũng, tham nhũng qua hối lộ, ba là từ buôn bán đất đai của người dân.
Giáo sư Carl Thayer, thuộc học viện quốc phòng Úc trong bài viết về vụ bắt giữ bầu Kiên đăng tải trên website của ông cho rằng ‘ không ai ở Việt Nam có được tài sản lớn mà không có quan hệ mật thiết với các thành viên quyền lực của đảng cộng sản Việt Nam. Không ai có tầm cỡ như ông Kiên có thể bị bắt mà không có chuẩn thuận chính trị từ các cấp cao nhất’.
Vụ bắt giữ bầu Kiên xảy ra trong giai đoạn Đảng Cộng Sản đang thực hiện một họat động chính trị quan trọng là phê và tự phê trong các tầng lớp lãnh đạo của đảng từ trung ương đến địa phương. Mục tiêu của chiến dịch này là xác định các sai sót trong một số lĩnh vực và chống tham nhũng. Chiến dịch này được triển khai sau hội nghị lần thứ 5 ban chấp hành trung ương đảng khóa 11 diễn ra hồi tháng 5 vừa qua. Tại hội nghị này, Đảng Cộng Sản Việt Nam đã nhìn nhận ‘tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng với những biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp hơn, gây bức xúc trong xã hội và là thách thức lớn đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của nhà nước’.
Theo tôi động thái bắt bầu Kiên là trước hết chứng tỏ với dân Việt Nam là các lãnh đạo đang ra tay đây.Để đẩy mạnh công tác phòng chống tham nhũng, ban chấp hành trung ương đảng đã quyết định lập ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng trực thuộc bộ chính trị, thay vì đặt ban này dưới sự chỉ đạo của thủ tướng như trước kia. Theo đánh giá của giáo sư Carl Thayer thì đây được coi là một bước nhằm giảm bớt quyền lực quá lớn trong tay thủ tướng, phá vỡ mạng lưới gây ảnh hưởng của thủ tướng vốn đang bị chỉ trích là tham nhũng. GS Carl Thayer nói:
Ông Lê Hiếu Đằng
Điểm tích cực trong vụ này là trong 10 năm qua Đảng Cộng Sản đã luôn nói tham nhũng là mối nguy cho sự tồn vong của đảng, nhưng cho đến giờ họ vẫn chưa thành công trong việc giải quyết nạn tham nhũng. Chiến dịch phê và tự phê mà họ đang tiến hành, chiến dịch chống tham nhũng, xem xét hệ thống ngân hàng là những vấn đề mà các nhà đầu tư nước ngoài và các nhà kinh tế nội địa đánh giá Việt nam rất thấp là những gì họ cần phải làm. Và trong trường hợp này, thủ tướng là người bị xác định là có quá nhiều và dường như là mạng lưới của ông ta đang phải chịu trận. Cho nên điều tích cực là nếu Việt Nam đạt được dù chỉ là một cải thiện rất nhỏ thì nó cũng có thể chỉ ra được những nguyên nhân về cấu trúc.
Hiệu quả tới đâu?
Thế nhưng thể chế chính trị lại đặt ra sự nghi ngờ về hiệu quả của cuộc chiến chống tham nhũng mà Đảng Cộng Sản đang kêu gọi. Ông Lê Hiếu Đằng nhận xét: Phải có tòa án độc lập, những cơ quan chống tham nhũng độc lập thì mới có thể chống tham nhũng được. Chứ kiểu thế này không thể chống tham nhũng được. Vì đưa về cơ quan đảng thì vừa rồi mấy ông tham nhũng đều là đảng viên hết, từ cấp phường, đến huyện, đến thành phố đều là đảng viên hết.Nếu chuyển cơ chế qua đảng mà không có cơ chế để người dân giám sát đảng và nhà nước thì tôi cho rằng cũng không có hiệu quả. Tôi cho rằng sẽ đi lại vết xe đổ, tình trạng tham nhũng sẽ kéo dài, sẽ xuất hiện những bầu Kiên mới, những đại gia mới, và như vậy làm cho nền kinh tế kiệt quệ và người thiệt hại nhất là người dân.
Để phát hiện tham nhũng, báo chí cũng cần phải được vào cuộc. Và tất nhiên, vụ bắt giữ bầu Kiên cũng được báo chí Việt Nam đưa tin. Tuy nhiên với những kinh nghiệm từ các vụ việc trong quá khứ như PMU 18, hay vụ in tiền polymer, người ta hoàn toàn có thể lo ngại về những sự cấm đoán có thể xảy ra với báo chí đối với vụ nhạy cảm này. Giáo sư Carl Thayer giải thích:
Nếu chuyển cơ chế qua đảng mà không có cơ chế để người dân giám sát đảng và nhà nước thì tình trạng tham nhũng sẽ kéo dài, sẽ xuất hiện những bầu Kiên mới, những đại gia mới...Hiển nhiên là một người có quyền lực rất cao trong đảng phải chấp thuận cho bài viết đầu tiên về vụ việc này trên báo và những gì mà chúng ta thấy từ quá khứ là cái gì đã xảy ra thì sẽ đến một lúc họ nói với báo chí là đủ rồi đó vì vụ này bắt đầu mở rộng vào mạng lưới và như vậy là anh sẽ có những hậu quả khôn lường với những khoản tiền và các lĩnh vực khác có tham nhũng bị lộ diện và sẽ có lúc vượt khỏi tầm kiểm soát.
Ông Lê Hiếu Đằng
Vụ bắt bầu Kiên dù đã trôi qua được hơn 1 tuần, nhưng dư âm của vụ việc này sẽ vẫn còn tiếp diễn. Có nhiều dự đoán cho rằng sẽ có những người khác nữa trong mạng lưới các đại gia quyền lực ở Việt nam bị bắt giữ. Tuy nhiên ai sẽ bị bắt, và tội danh thế nào thì lại phụ thuộc rất nhiều vào nỗ lực chống tham nhũng thực sự của đảng.
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/party-figh-corrup-w-ndk-arrest-vh-08292012165917.html
Mời thầu dầu khí : Trung Quốc lại gặm nhắm vùng biển của nước khác ?
Trước trụ sở tập đoàn CNOOC ở Bắc Kinh. Ảnh tư liệu.
Reuters
Theo hãng tin Mỹ Bloomberg, một trong các lô được chào mời mang
ký hiệu 65/12, chỉ cách quần đảo Hoàng Sa - mà Việt Nam tuyên bố chủ
quyền - khoảng 50 km (31 hải lý). Lô này gần lô 65/24 trong số 19 lô mà
CNOOC đã gọi thầu khai thác vào năm 2011, nhưng đã bị Việt Nam phản đối
vào tháng Ba vừa qua là đã xâm phạm chủ quyền Việt Nam. Theo phía Việt
Nam lô 65/24 đó chỉ cách một hòn đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa vỏn vẹn một
hải lý.
Giới quan sát đang tự hỏi là liệu chính quyền Việt Nam có sẽ phản đối Trung Quốc về quyết định gọi thầu kể trên hay không.
Cũng theo Bloomberg, một lô gọi thầu khác mang ký hiệu 41/08, thì tọa lạc gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát, nhưng lại bị Trung Quốc đòi chủ quyền. Theo hãng tin Mỹ, lô này nằm bên trong vùng 200 hải lý bao quanh quần đảo.
Trả lời Bloomberg, một chuyên gia phân tích tại Hồng Kông nhận định rằng sở đĩ Trung Quốc phải thúc đẩy thêm việc khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh trên các vùng biển này, đó là vì những khảo sát địa chất ban đầu cho thấy là khu vực có thể có một tiềm năng dầu khi to lớn.
Giới quan sát đang tự hỏi là liệu chính quyền Việt Nam có sẽ phản đối Trung Quốc về quyết định gọi thầu kể trên hay không.
Cũng theo Bloomberg, một lô gọi thầu khác mang ký hiệu 41/08, thì tọa lạc gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát, nhưng lại bị Trung Quốc đòi chủ quyền. Theo hãng tin Mỹ, lô này nằm bên trong vùng 200 hải lý bao quanh quần đảo.
Trả lời Bloomberg, một chuyên gia phân tích tại Hồng Kông nhận định rằng sở đĩ Trung Quốc phải thúc đẩy thêm việc khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh trên các vùng biển này, đó là vì những khảo sát địa chất ban đầu cho thấy là khu vực có thể có một tiềm năng dầu khi to lớn.
NASA ăn mừng phi thuyền Curiosity đáp xuống Sao Hỏa
Các
khoa học gia và kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Không gian Hỗn hợp gần thành
phố Los Angeles ăn mừng tàu thám hiểm Curiosity đáp xuống Sao Hỏa, ngày
5/8/2012
CỠ CHỮ
06.08.2012
Cơ quan Không gian
Hoa Kỳ cho hay Phòng thí nghiệm Khoa học trên Sao Hỏa đã hạ cánh thành
công xuống hành tinh đỏ này. Từ Washington, thông tín viên VOA Penny
Dixon ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Còn phải mất nhiều tuần lễ thử nghiệm trước khi Cơ quan Không gian Hoa Kỳ NASA để cho con tàu thám hiểm Curiosity tự do đi lại trên bề mặt sao Hỏa, để đi tìm các dấu hiệu cho thấy hành tinh nay có thể đã có lúc ở trong tình trạng thích hợp cho sinh hoạt.
Nhưng trước hết các khoa học gia và kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Không gian Hỗn hợp gần thành phố Los Angeles đã tổ chức một lễ mừng nhỏ.
NASA mô tả sự kiện tàu Curiosity đi xuyên qua khí quyển Sao Hỏa là “7 phút kinh hoàng,” nhưng việc hạ cánh, mà các kỹ sư cho là một chuyến đáp phức tạp nhất đã từng thử nghiệm, đã xúc tiến một cách hoàn hảo.
Ít lâu sau khi đáp xuống, phi thuyền đã gửi một hình ảnh trở về trái đất, cho thấy một trong 6 bánh xe chạm xuống bề mặt hành tinh đỏ.
Tổng thống Barack Obama ca ngợi các nỗ lực đưa tàu Curiosity lên Sao Hỏa.
Trong một phát biểu hôm nay, Tổng thống Obama nói việc đáp xuống hành tinh này là một sự kiện lịch sử. Ông gọi đây là một thành tích kỹ thuật chưa từng có từ trước đến nay.
Cố vấn Khoa học của Tòa Bạch Ốc John Holdren cho hay chính quyền của Tổng thống Obama cam kết tiếp tục sự lãnh đạo của nước Mỹ trên trái đất và trong suốt Thái Dương Hệ.
Ông Holdren nói: "Việc tàu thám hiểm Curiosity hạ cánh xuống bề mặt Hành tinh Ðỏ quả thực là một phi vụ mang tính thách thức nhất trong lịch sử thám hiểm hành tinh bằng tàu robot. Và nếu có ai hoài nghi về sự lãnh đạo của Hoa Kỳ trong lãnh vực không gian, thì nay đã có một bằng chứng thực sự cỡ một chiếc xe hơi cả tấn nằm trên bề mặt Sao Hỏa ngay lúc này, và điều đó chắc hẳn sẽ khiến không còn điều gì để nghi ngờ nữa.”
Còn phải mất nhiều tuần lễ thử nghiệm trước khi Cơ quan Không gian Hoa Kỳ NASA để cho con tàu thám hiểm Curiosity tự do đi lại trên bề mặt sao Hỏa, để đi tìm các dấu hiệu cho thấy hành tinh nay có thể đã có lúc ở trong tình trạng thích hợp cho sinh hoạt.
Nhưng trước hết các khoa học gia và kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Không gian Hỗn hợp gần thành phố Los Angeles đã tổ chức một lễ mừng nhỏ.
NASA mô tả sự kiện tàu Curiosity đi xuyên qua khí quyển Sao Hỏa là “7 phút kinh hoàng,” nhưng việc hạ cánh, mà các kỹ sư cho là một chuyến đáp phức tạp nhất đã từng thử nghiệm, đã xúc tiến một cách hoàn hảo.
Ít lâu sau khi đáp xuống, phi thuyền đã gửi một hình ảnh trở về trái đất, cho thấy một trong 6 bánh xe chạm xuống bề mặt hành tinh đỏ.
Tổng thống Barack Obama ca ngợi các nỗ lực đưa tàu Curiosity lên Sao Hỏa.
Trong một phát biểu hôm nay, Tổng thống Obama nói việc đáp xuống hành tinh này là một sự kiện lịch sử. Ông gọi đây là một thành tích kỹ thuật chưa từng có từ trước đến nay.
Cố vấn Khoa học của Tòa Bạch Ốc John Holdren cho hay chính quyền của Tổng thống Obama cam kết tiếp tục sự lãnh đạo của nước Mỹ trên trái đất và trong suốt Thái Dương Hệ.
Ông Holdren nói: "Việc tàu thám hiểm Curiosity hạ cánh xuống bề mặt Hành tinh Ðỏ quả thực là một phi vụ mang tính thách thức nhất trong lịch sử thám hiểm hành tinh bằng tàu robot. Và nếu có ai hoài nghi về sự lãnh đạo của Hoa Kỳ trong lãnh vực không gian, thì nay đã có một bằng chứng thực sự cỡ một chiếc xe hơi cả tấn nằm trên bề mặt Sao Hỏa ngay lúc này, và điều đó chắc hẳn sẽ khiến không còn điều gì để nghi ngờ nữa.”
Tàu thám hiểm chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ dành 2 năm để đào bới các tảng đá và xúc đất lên để phân tích. Các khoa học gia hy vọng sẽ xác định được liêu môi trường Hỏa Tinh có thể hỗ trợ cho sự sống dưới hình thức của các sinh vật cực nhỏ hay không.
No comments:
Post a Comment