Thursday, October 27, 2016

TIN TỨC THẾ GIỚI

TIN TỨC THẾ GIỚI

 
Vụ xử Bạc Hy Lai không thuyết phục được công luận Trung Quốc

Ông Bạc Hy Lai trong phiên xử ngày thứ năm tại tòa án Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 26/08/2013.
Ông Bạc Hy Lai trong phiên xử ngày thứ năm tại tòa án Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 26/08/2013.
REUTERS/China Central Television (CCTV) via Reuters TV

Đức Tâm
Chính quyền Trung Quốc cố gắng dàn dựng vụ xử Bạc Hy Lai về tội tham nhũng và lạm quyền như là một phiên tòa công khai, công bằng, chưa từng có, thế nhưng việc không có các tài liệu được công bố và thiếu vắng đối chất với các lãnh đạo đáng nghi ngờ khác phiên tòa này đã không có sức thuyết phục đối với công luận Trung Quốc.

Ông Bạc Hy Lai, cựu bí thư Trùng Khánh, vốn là một trong 25 ủy viên Bộ Chính trị đầy thế lực, đã gây chia rẽ trong hàng ngũ ban lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc, với các phát biểu tả khuynh mỵ dân. Thế rồi, một vụ bê bối giết người như là chất xúc tác, đã chấm dứt sự nghiệp chính trị của nhân vật này.
Thông thường, dưới chế độ độc đảng lãnh đạo tại Trung Quốc, các phiên tòa nhạy cảm được xét xử không công khai, nhanh chóng, đơn giản, bị cáo cúi đầu nhận hết tội. Lần này, điều hiếm thấy là tòa án Trung Quốc lại để cho bị cáo Bạc Hy Lại phát biểu, tự bảo vệ, thậm chí còn chất vấn các nhân chứng.
Mặt khác, Bắc Kinh lại cho công bố đều đặn và tỉ mỉ trên mạng xã hội Vi Bác, những diễn biến, đối đáp trong năm ngày xử ông Bạc Hy Lai tại tòa án.
Theo ông Nicholas Bequelin, chuyên gia nghiên cứu thuộc tổ chức Human Rights Watch, cần phải tạo tính chính đáng cho quyết định của tư pháp đối với ông Bạc Hy Lai và như vậy, điều này rửa được vết nhơ cho Đảng là có một vị lãnh đạo đã từng rất tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Nếu có một vụ xét xử như vậy, một cái gì đó giống với một vụ xét xử thực sự, thì điều này sẽ tạo tính chính đáng cho phán quyết của tòa và có lợi cho Đảng.
Vụ giết doanh nhân người Anh Neil Heywood xẩy ra vào thời điểm Trung Quốc đang chuẩn bị cho giai đoạn chuyển giao quyền lực, xẩy ra 10 năm một lần, bên trong đảng Cộng sản Trung Quốc. Đó là thời kỳ đấu đá nội bộ tranh giành quyền lực giữa các phe phái diễn ra rất quyết liệt.
Theo giới phân tích, việc lùi ngày xét xử và cho công bố các diễn biến và nội dung tranh luận tại tòa, cho thấy dường như có tranh cãi trong đảng Cộng sản. Thách thức đối với giới lãnh đạo, đối với đường lối của Đảng là những trường hợp tham nhũng. Một bộ phận dân chúng thường xuyên nghĩ rằng hễ có các quan chức bị cáo buộc tham nhũng, thì có nghĩa là đang có những vấn đề về chính trị và tranh chấp quyền lực.
Tệ nạn tham nhũng trầm trọng thường được gắn với tên tuổi những quan chức cao cấp như ông Bạc Hy Lai và còn nhiều hơn mức 27 triệu nhân dân tệ mà tư pháp cáo buộc cho nhân vật này.
Theo bút lục được công bố, những vấn đề rất nhạy cảm khác như tệ nạn tham nhũng tràn lan hoặc đấu đá tranh giành quyền lực trong nội bộ Đảng, không thấy được nêu ra tại phiên tòa. Không rõ là các bút lục đã bị kiểm duyệt hay chính quyền đã thương lượng trước với ông Bạc Hy Lai là không nhắc đến những vấn đề này tại tòa.
Chỉ có một lần duy nhất ông Bạc Hy Lai nói một cách không rõ ràng là ông đã hành động theo yêu cầu của một vị lãnh đạo cấp cao. Câu nói này đã bị xóa trong phần bút lục, nhưng sau đó được đăng lại.
Các phương tiện truyền thông chính thức của Nhà nước tìm mọi cách bác bỏ những lập luận của ông Bạc. Chuyên gia về luật pháp Trung Quốc, ông Nicholas Howson, đại học Michigan tại Mỹ nhận định là chính quyền tư pháp và chính trị ở cấp trung ương tìm cách chứng tỏ là có một mức độ cởi mở và minh bạch cao trong phiên tòa, nhưng đồng thời, họ vẫn giữ được khả năng kiểm soát mọi việc.
Phiên xử ông Bạc Hy Lai kết thúc hôm nay, có khoảng 600 ngàn người đã theo dõi phiên xử qua mạng xã hội Vi Bác. Có nhiều bình luận khác nhau, có người cho rằng qua vụ này, đảng Cộng sản Trung Quốc đã thể hiện quyết tâm chống tham nhũng, đó là một phiên tòa công khai, công bằng. Trong khi đó, không ít người nhận định rằng phiên tòa đã được quyết định từ trước. Ông Bạc Hy Lại có tự bào chữa đến đâu đi chăng nữa thì phán quyết sẽ là tù chung thân. Phiên tòa chỉ là một thủ tục cần phải làm mà thôi.
tags: Bạc Hy Lai - Châu Á - Pháp luật - Trung Quốc
 http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20130826-vu-xu-bac-hy-lai-khong-thuyet-phuc-duoc-cong-luan-trung-quoc
 

Các tội danh của Bạc Hy Lai là « vô cùng nghiêm trọng »

Ông Bạc Hy Lai trong phiên xử ngày thứ năm tại tòa án Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 26/08/2013.
Ông Bạc Hy Lai trong phiên xử ngày thứ năm tại tòa án Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc ngày 26/08/2013.
REUTERS/China Central Television (CCTV) via Reuters TV

Thanh Hà
Kết thúc giai đoạn nghị án cựu bí thư Trùng Khánh, Bạc Hy Lai, vào sáng ngày 26/08/2013, công tố viên tòa án Tế Nam- tỉnh Sơn Đông, tuyên bố cựu lãnh đạo Trung Quốc đã vi « phạm những tội danh vô cùng nghiêm trọng ».

Sau 5 ngày nghị án, ông Bạc vẫn bác bỏ 3 tội danh bị cáo buộc. Đó là các tội nhận hối lộ, biển thủ công quỹ và lạm dụng quyền lực. Tư pháp Trung Quốc chưa tuyên án về vụ Bạc Hy Lai, nhưng theo giới phân tích cựu lãnh đạo Trùng Khánh sẽ phải lãnh án nặng nề. Tường thuật trực tiếp từ Bắc Kinh của thông tín viên đài RFI, Stéphane Lagarde :
« Luận điểm cuối cùng để tự vệ hay là một đòn nhắm vào kẻ đã làm tan nát sự nghiệp của ông ta ? Cựu bí thư Trùng Khánh, Bạc Hy Lai vào sáng nay trước tòa đã tuyên bố ‘Vương Lập Quân với vợ tôi Cốc Khai Lai từng như keo với sơn. Họ không rời nhau nửa bước và ông Vương Lập Quân đã thực hiện tất cả ý muốn của bà Cốc Khai Lai’. Bị cáo muốn nói vợ ông từng là người tình của cựu cảnh sát trưởng thành phố Trùng Khánh. 
Luận điểm này cũng là một cách để họ Bạc làm mất uy tín của ông Vương Lập Quân, sau khi nhân vật này khai là đã từng bị ông Bạc Hy Lai đánh đập. Cả ông Vương Lập Quân, người từng là cánh tay phải của cựu bí thư Trùng Khánh, lẫn vợ ông là bà Cốc Khai Lai được coi là những nhân chứng then chốt trong phiên tòa xử ông Bạc Hy Lai. 
Người điều hành phiên tòa sáng nay đã lập tức yêu cầu bị cáo trở lại với những hành vi cụ thể và ông Bạc một lần nữa nhắc lại quan điểm của mình. Theo đó ông mong muốn Tư pháp Trung Quốc phải công bằng, vì nếu chỉ nghe theo bên công tố thì sẽ có nhiều trường hợp bị mắc oan. Trước phiên tòa sáng nay, viện Công tố đã nhấn mạnh là trường hợp của ông Bạc không thể được khoan hồng. Ông Bạc Hy Lai cho đến phút chót vẫn cực lực bác bỏ mọi cáo buộc liên quan đến các tội danh nhận hối lộ, biển thủ công quỹ và lạm dụng quyền lực. Cựu bí thư Trùng Khánh còn chờ bản án, nhưng có nhiều khả năng là số phận của ông đã được các nhà lãnh đạo cấp cao từ Bắc Kinh định đoạt ». 

C.Hagel : Sự chú ý của Mỹ vào Châu Á sẽ giúp khu vực phát triển

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel trong buổi họp báo với người đồng nhiệm Malaysia tại Kuala Lumpur hôm 25/08/2013.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel trong buổi họp báo với người đồng nhiệm Malaysia tại Kuala Lumpur hôm 25/08/2013.
REUTERS/Bazuki Muhammad

Đức Tâm
Đang viếng thăm Malaysia trong khuôn khổ vòng công du nhiều nước Đông Nam Á, ngày hôm qua 25/08/2013, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tuyên bố rằng việc Hoa Kỳ đầu tư vào quan hệ đối tác an ninh và hợp tác sẽ hỗ trợ cho các mục tiêu kinh tế của các nước trong khu vực Châu Á. Ám chỉ đến tình hình căng thẳng tại Biển Đông do các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, lãnh đạo Bộ Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh, các vấn đề như đối đầu trên biển, tin tặc và mất an ninh là một mối đe dọa trực tiếp đối với nền kinh tế toàn cầu.

Phát biểu tại Bộ Quốc phòng Malaysia, ông Chuck Hagel nhận định : « An ninh là nền tảng trọng yếu của sự phồn thịnh. Thương mại không thể phát triển tại những vùng biển mà ở đó các tranh chấp được giải quyết bằng vũ lực ; các xã hội không thể thịnh vượng nếu bị khủng bố đe dọa và thương mại không thể phát triển bền vững tại những khu vực bị thiên tai tàn phá  ».
Bộ trưởng Hagel đánh giá chuyến thăm của ông tới bốn nước Đông Nam Á, Malaysia, Indonesia, Brunei và Philippines trong tuần này là một ví dụ về « ngoại giao quốc phòng ».
Tuy nhiên, chuyến đi này diễn ra vào lúc nhiều sự kiện nóng bỏng đang diễn ra tại Trung Đông. Do vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã nhiều lần đề cập đến tình hình Ai Cập và dành nhiều thời gian để thảo luận qua điện thoại với Tổng thống Barack Obama về cuộc xung đột tại Syria.
Trọng tâm chuyến đi Đông Nam Á của lãnh đạo Quốc phòng Mỹ là thúc đẩy hợp tác đa phương giữa Mỹ và các đối tác trong khu vực. Các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ đã làm cho việc hợp tác quân sự trở nên phức tạp. Mặc dù nhiều nước mong muốn đẩy mạnh quan hệ đối tác với Hoa Kỳ thông qua các cuộc tập trận chung, thế nhưng việc thúc đẩy các hoạt động hợp tác đa phương không phải là dễ dàng.
Theo Bộ trưởng Hagel, quan hệ đối tác đóng vai trò quyết định để có thể đối mặt với những vấn đề trong khu vực như khủng bố, cướp biển và thảm họa thiên tai mà một quốc gia đơn lẻ không thể giải quyết được.
Khi được hỏi là phải chăng khó có thể tránh được một cuộc xung đột giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Hagel nói rằng xung đột có thể xẩy, ra nhưng ông tin tưởng rằng lãnh đạo Mỹ - Trung sẽ tìm được các phương thức để tránh điều này xẩy ra.
Theo giới quan sát, trả lời của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel phản ánh quan điểm đã có từ lâu của ông về xung đột quân sự. Ông nói : « Thế giới đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh. Một trong những điều mà chúng ta có thể học được từ quá khứ, bất kể ở khu vực nào trên thế giới, là các cuộc chiến tranh không thể giải quyết được các bất đồng, nhất là trong một thế giới mà chúng ta đang sống vốn có những mối liên hệ chặt chẽ với nhau ».
Về triển vọng hợp tác với các nước trong khu vực, báo The Wall Street Journal cho rằng, chiến lược ngắn hạn của Mỹ là cố gắng thúc đẩy các cuộc tập trận truyền thống, phát triển các quan hệ song phương và đa phương. Các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh là có nhiều tiến triển trong việc tổ chức các cuộc tập trận chung với sự tham gia của nhiều nhóm nước hơn.
Trước đó, trong cuộc họp báo chung, Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia Hishammuddin Hussein có nhắc đến các tranh chấp lãnh thổ giữa Malaysia và Philippines, thế nhưng, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ chỉ nhấn mạnh đến tầm quan trọng của hợp tác đa phương và cho rằng cần phải xây dựng được lòng tin giữa giới lãnh đạo các nước.
Sau Malaysia, ông Hagel công du Indonesia, trước khi sang Brunei để dự các cuộc họp với bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và sau đó, tới Philippines.
tags: Châu Á - Hoa Kỳ - Ngoại giao - Quốc phòng - Quốc tế
 http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20130826-chagel-su-chu-y-cua-my-vao-chau-a-se-giup-khu-vuc-phat-trien
 

Nhật Bản : "Tác nhân chủ chốt" trong trường hợp chiến tranh ở Châu Á

Đảo Uotsuri, một trong những hòn đảo thuộc quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông ngày 18/08/2013.n Japan and Diaoyu in China
Đảo Uotsuri, một trong những hòn đảo thuộc quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông ngày 18/08/2013.n Japan and Diaoyu in China
REUTERS/Ruairidh Villar

Mai Vân
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật hôm nay 26/08/2013, lên tiếng cảnh báo Nhật có thể là "một tác nhân chủ chốt" nếu một cuộc tranh chấp vũ trang nổ ra ở Châu Á. Phát biểu của Bộ trưởng Nhật được đưa ra trong lúc chiến đấu cơ Nhật đuổi theo một chiếc máy bay dọ thám Trung Quốc tiến gần không phận quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu ngư.

Trong cuộc họp báo, Bộ trưởng Itsuno Onedera đánh giá "nước chúng ta có thể bị cuốn vào như một tác nhân chủ chốt" trong một cuộc tranh chấp vũ trang ở Châu Á. Ông còn giải thích thêm là hệ thống phòng thủ của Nhật Bản cho đến nay là nhằm để đối phó với một tình huống mà quốc gia này bị liên lụy với tính cách một "đồng minh", gợi đến hiệp định an ninh Mỹ-Nhật, hay để đối mặt với một cuộc chiến xẩy ra ngoài nước Nhật.
Nhưng bây giờ theo ông Onedera, Nhật phải có một hệ thống phòng thủ tốt để bảo vệ chính mình, vì như vậy phải có trang thiết bị thích ứng : Chiến đấu cơ mới, hệ thống phòng thủ, hệ thống bảo vệ mạng.
Ông Onedera nhắc lại cuộc tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc, và cho là ‘Trung Quốc đang tiến các con chốt trên biển. Trước đây, khi khả năng quân sự không được như hiện nay, thì luôn cổ vũ đối thoại, hợp tác kinh tế, và gác qua một bên tranh chấp lãnh thổ, nhưng bây giờ thì thực hiện "chính sách sự việc đã rồi" mỗi khi có cơ hội.
Hôm nay, 26/08, một chiếc máy bay trinh sát Trung Quốc đã tiến gần quần đảo Senkaku/Điếu ngư. Theo Bộ Quốc phòng Nhật chiếc phi cơ này cách không phận Senkaku khoảng 100 cây số và đã bay đi khi chiến đấu cơ Nhật đến nơi.
Hãng tin Pháp AFP, nhắc lại một chiếc máy bay tương tự như hôm nay đã vào không phận quần đảo Senkaku vào tháng 12 năm ngoái. Còn tàu Trung Quốc thường xuyên hiện diện từ tháng 9/2012.
tags: Châu Á - Chính trị - Nhật Bản - Quốc phòng
 http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20130826-theo-bo-truong-quoc-phong-nhat-nhat-ban-se-la-mot-%E2%80%98tac-nhan-chu-chot%E2%80%99-trong-truong-h 
 

Nhật Bản có thể đóng vai trò chủ yếu trong xung đột ở Á Châu

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsuno OnoderaBộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsuno Onodera
Đó là phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsuno Onodera hôm 26 tháng 8. Hãng tin AFP cho biết là dịp này, ông cảnh báo rằng Trung Quốc đang tìm cách khai thác những khó khăn giữa các nước đồng minh.

Phát biểu tại một hội nghị ở thủ đô Tokyo, Bộ trưởng Onodera nói rằng cuộc khủng hoảng mà Nhật Bản đang phải đối mặt hiện nay có thể dẫn tới tình trạng nước này có thể trở thành một bên chủ yếu trong trường hợp xung đột diễn ra.

Ông nói trước đây dự kiến Nhật Bản chỉ là một thành viên của một liên minh, nếu đối đầu quân sự xảy ra. Nhưng nay, Nhật Bản cần phải có các khả năng quân sự khả dĩ có thể bỏa vệ đất nước, kể cả thiết bị, máy bay, hệ thống phòng thủ và bảo vệ không gian mạng.

Tuy nhiên bất cứ động thái nào của Tokyo nhằm tăng cường khả năng quân sự cũng gặp phải sự nghi ngờ và thái độ chống đối của các nước trong khu vực.

Bộ trưởng quốc phòng Nhật tìm cách trấn an các vị tương nhiệm ở Á Châu rằng các động cơ của Nhật Bản tuyệt đối chỉ nhắm mục đích tự vệ.

Thủ Tướng Nhật Bản Shinzo Abe, một nhân vật diều hâu, năm nay đã tăng ngân sách quốc phòng, lần đầu tiên trong một thập niên trong bối cảnh các nước trong khu vực ngày càng quan ngại hơn về sự bành trướng của Trung Quốc trong khu vực. 
 

Mỹ tăng ngân khoản tài trợ quân sự cho Đông Nam Á lên hơn 50%

Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel
Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel
Hoa Kỳ vừa loan báo quyết định tăng đáng kể ngân khoản tài trợ cho các chương trình giáo dục và đào tạo quân sự tại Đông Nam Á.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Chuck Hagel loan báo như vậy hôm Chủ nhật trong một bài diễn văn đọc tại Viện nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Malaysia ở Kuala Lumpur.

Ông Hagel cho hay ngân sách mới nhất của Ngũ Giác Đài bao gồm ngân khoản 90 triệu đôla dành cho các chương trình vừa kể, tượng trưng cho một mức tăng hơn 50%, so với cách đây 4 năm.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh Washington ngày càng chuyển trọng tâm chiến lược sang Á Châu-Thái bình dương. Ông Hagel nói chính phủ Mỹ đang tìm cách “tái cân bằng” các quan hệ ngoại giao, kinh tế và an ninh với khu vực Á Châu-Thái bình dương, “để phản ánh vị thế ngày càng nổi bật cũng như tầm quan trọng của Đông Nam Á.”

Bắc Kinh đã bày tỏ quan ngại về sự chú ý đang tăng của Hoa Kỳ đối với khu vực. Trung Quốc vẫn coi đây là một cố gắng nhằm bao vây Trung Quốc, khiến cho các nước láng giềng của Trung Quốc trở nên táo bạo hơn.

Trung Quốc đang có những tranh chấp chưa được giải quyết với nhiều nước, kể cả Việt Nam và Philippines về chủ quyền một số vùng trong Biển Nam Trung Hoa, tức Biển Đông- theo cách gọi của người Việt Nam. 

 Việt Nam: các kịch bản thời sự sắp tới
Cập nhật: 14:22 GMT - thứ hai, 26 tháng 8, 2013
 "
Một “triển vọng” đang ngày càng rõ dần là bối cảnh xã hội Việt Nam đang gần hoàn tất giai đoạn vận động thứ hai của nó, nếu lấy mốc từ thời điểm mở cửa kinh tế những năm 1990.

Trước đó, giai đoạn vận hành đầu tiên kéo dài từ năm 1975 đến hậu khủng hoảng giá - lương - tiền.
Nhưng cho tới giờ, ở Việt Nam hầu như chưa hình thành một lực lượng đối lập, chưa mang tính đối trọng đủ lớn đối với chính quyền để ít nhất có thể tác động nhằm điều chỉnh một số chính sách và hoạt động thực hành chính sách.
Những tiền đề đối trọng ở Việt Nam cho tới nay vẫn chỉ là phong trào phản biện xã hội đa dạng và đa tầng, thể hiện chủ yếu qua ý kiến chứ không phải bằng những hành động sâu xa hơn.
Ngoài nhóm “Kiến nghị 72” và vài nhóm blogger, đa phần còn lại là những cá nhân phân tán và hoạt động manh mún.
Tác động của hoạt động bất đồng chính kiến đối với chế độ chỉ có ý nghĩa như một xúc tác phụ.
Nếu không được tác động sâu sắc bởi hành động của lực lượng đối trọng, hoặc không có một số tác động vừa thuyết phục vừa áp lực về chính sách kinh tế, quân sự và chính trị, ngoại giao từ Mỹ và phương Tây, nền chính trị Việt Nam sẽ do chính nội bộ trong lòng nó quyết định.
Mọi chuyện ở Việt Nam đang diễn ra theo một quy luật: vô cảm quan chức tỷ lệ thuận với tham nhũng và quyền lợi của nhóm lợi ích.
Thời gian suy thoái kinh tế từ đầu năm 2011 đến nay đã cho thấy một hiện tượng xã hội rất đặc trưng: bất chấp sự phản ứng và tâm trạng phẫn uất của nhiều tầng lớp nhân dân, nhiều nhóm lợi ích và chủ nghĩa thân hữu vẫn liên kết đầy se sắt, hòa quyện vào nhau với độ kết dính như thể bám víu vào sự tồn tại cuối cùng.
"Những cú làm giá không tiền khoáng hậu của các nhóm đầu cơ bất động sản, chứng khoán và vàng là biểu hiện của các tác động vào chính sách"
Người ta có thể nhìn ra rất nhiều minh chứng cho thái độ bất chấp đó từ những cú làm giá không tiền khoáng hậu của các nhóm đầu cơ bất động sản, chứng khoán và vàng, kể cả những nhóm lợi ích có quyền lợi can dự như điện lực và xăng dầu.
Song song với trào lưu lợi ích ấy, cũng có nhiều bằng chứng về hoạt động chạy chính sách vì đặc quyền đặc lợi cho “tư sản đỏ”.
Tác động ở tầm mức mạnh mẽ nhất của người dân và xã hội đối với thể chế cầm quyền ở Việt Nam nhiều khả năng sẽ được quyết định bằng việc có hay không mối cộng hưởng của một cuộc khủng hoảng kinh tế ở chính đất nước này.
Trong 2-3 năm nữa thôi, chính đảng cầm quyền ở Việt Nam sẽ có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế với hậu quả chưa có tiền lệ tính từ giai đoạn lạm phát tăng đến 600% vào những năm giá – lương – tiền 1985-1986.

Những kịch bản kinh tế - chính trị

Kịch bản 1: Trong trường hợp cuộc suy thoái kép hoặc khủng hoảng kinh tế thế giới chưa nổ ra vào những năm tới, và do vậy nền kinh tế Việt Nam vẫn có thể trì kéo tấm thân băng hoại rệu rã của nó, tình thế vẫn chưa diễn ra một sự thay đổi đủ lớn.
Những phản ứng tự phát của dân hiện không mang tính hệ thống và hình thành các liên kết sâu rộng và thường thể hiện bằng biểu tình, thậm chí bạo động cục bộ vẫn có thể bị chính quyền phong tỏa và đàn áp.
Tiếng nói của các nhóm trí thức dân chủ và kể cả những nhóm chính trị có mục tiêu đối kháng và triển khai bằng hành động sẽ chỉ đóng vai trò xúc tác mà không thể hiện tính dẫn dắt cho một phong trào đối lập nhằm thay đổi thể chế.
Kịch bản 2: Trong trường hợp xảy ra suy thoái hoặc khủng hoảng kinh tế thế giới, những lô cốt cuối cùng của nền kinh tế Việt Nam sẽ có thể bị tàn phá cùng nhiều hệ lụy trực tiếp.
Vốn đang nằm trong xu thế không chỉ suy thoái gần như toàn diện nội lực trong nước mà còn quá kém hiệu quả trong cơ chế xuất khẩu và chịu ảnh hưởng không nhỏ từ làn sóng thoái vốn đầu tư nước ngoài, Việt Nam sẽ nhanh chóng rơi vào tình thế bĩ cực không lối thoát. Một cuộc khủng hoảng toàn diện đối với nền kinh tế Việt Nam cũng từ đó mà khởi phát.
Cuộc khủng hoảng có thể như thế còn cần được tính thêm một yếu tố cộng hưởng rất “láng giềng”: Trung Quốc.
Tiếng nói của các nhóm trí thức dân chủ và kể cả những nhóm chính trị có mục tiêu đối kháng và triển khai bằng hành động sẽ chỉ đóng vai trò xúc tác
Nếu hệ lụy khủng hoảng kinh tế thế giới được bắt nguồn từ khủng hoảng của kinh tế Trung Quốc, Việt Nam sẽ phải chịu hiệu ứng kép: một do suy thoái kinh tế giai đoạn cuối, một do động loạn từ Trung Quốc.
Trong cả hai yếu tố hiệu ứng tác động đó, xã hội Việt Nam đều có thể rơi vào vòng bế tắc. Nền kinh tế vốn đã què quặt, cộng thêm nhân tố rối loạn xã hội, sẽ khiến cho chính thể cầm quyền hết sức khó khăn trong việc duy trì quyền lực của mình để kiểm soát xã hội.
Phản ứng của nông dân về đất đai, của công nhân về nạn thất nghiệp và điều kiện làm việc, của tiểu thương về buôn bán, của công chức và giới về hưu về an sinh xã hội… sẽ liên tiếp xảy ra với quy mô ngày càng rộng.
Phản ứng của người dân đối với nhân viên công quyền cũng sẽ diễn ra dày đặc và mang tính tự phát với tính đối đầu nhiều hơn, ban đầu tản mạn và tự phát, sau đó sẽ có xu hướng liên đới để hình thành những phong trào, kể cả tổ chức phản kháng, của nông dân, công nhân, trí thức và với cả một số tôn giáo như Công giáo, Phật giáo Hòa hảo thuần túy, Tin Lành.
Kịch bản về không gian phản ứng và phản kháng sẽ có thể bắt nguồn từ nông thôn miền Bắc với nông dân, thậm chí ngay tại Hà Nội với thành phần trí thức, sau đó lan rộng ra các khu vực khác của đất nước như miền Trung, Tây Nguyên và một số tỉnh ở miền Tây Nam Bộ.
Trong một số trường hợp phản ứng xã hội đặc biệt sâu sắc về nguyên nhân và tính chất, bạo động và có thể cả bạo loạn sẽ xảy ra.
Đó là chưa kể đến những hoạt động phản ứng riêng rẽ và có tổ chức chặt chẽ hơn nhiều của các tôn giáo có xu hướng ly khai với nhà nước, trong đó có một phần Công giáo, Tin lành, Phật giáo Việt Nam thống nhất và Phật giáo Hòa hảo thuần túy.
Gần như trái ngược với Kịch bản 1, xác suất suy thoái kép hoặc khủng hoảng của kinh tế Việt Nam trong Kịch bản 2 có thể lên đến ít nhất 70% trong những năm tới. Và dĩ nhiên, sự đổi khác chính trị cũng phải liền mạch và trực tiếp với các biến động kinh tế.

Lối thoát từ TPP?

Cuộc suy thoái hoặc khủng hoảng kinh tế thế giới, nếu xảy ra với xuất phát điểm từ Trung Quốc, có thể rơi vào thời gian hai năm 2016-2017. Đó cũng là thời gian chứng nghiệm những nỗ lực cuối cùng và mang tính quyết định cho sự tồn tại của đảng Cộng sản Việt Nam.
Cú hội nhập TPP có thể đem lại một lối thoát cho kinh tế và cả chính trị Việt Nam
Nếu không tự thay đổi, và hơn nữa phải cải cách một cách gấp rút theo hướng hạn chế quyền lợi của các nhóm lợi ích và nhóm thân hữu, đồng thời gia tăng mối quan tâm thực tế cho các tầng lớp dân sinh, trong đó đặc biệt là nông dân và công nhân, cũng như thực thi quyền tự do dân chủ về ngôn luận, báo chí và tôn giáo một cách đúng nghĩa…, đảng cầm quyền sẽ vấp phải một thử thách mà có thể xác quyết sự tồn vong của chính nó.
Một trong rất ít lối thoát để thoát khỏi vòng xoáy kinh tế - chính trị là TPP – Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương. Thế nhưng, điều quá rõ ràng là trong hiện tình, TPP chỉ có thể được sinh sôi ra từ lòng thành chính trị, tương ứng với các điều kiện về dân chủ và nhân quyền.
Cơ hội để “thoát Trung” cùng vô số nguy cơ về an ninh Biển Đông có thể được giải thoát bởi người Mỹ.
Nếu tận dụng cơ hội này, với điều kiện phải thể hiện được bản lĩnh của mình trong mối giao hòa với tâm cảm của đại đa số người dân trong nước và mục tiêu chiến lược địa chính trị của phương Tây, chính đảng cầm quyền sẽ có được cơ hội tránh thoát một phần ảnh hưởng của Bắc Kinh, trong khi nhận được sự hậu thuẫn của Washington và Cộng đồng châu Âu.
Cuộc khủng hoảng kinh tế tiềm tàng ở Việt Nam cũng do đó có thể sẽ được khuôn hẹp với những hậu quả không quá lớn.
Nếu thành công trong cơ chế “xoay trục” sang phương Tây, chính đảng cầm quyền ở Việt Nam dù có phải “trả giá” bằng một chế độ cởi mở hơn về dân chủ nhân quyền và chấp nhận sự tồn tại của một hình ảnh mang tính trang trí về một xã hội dân sự manh nha tại đất nước này, kể cả việc phải chấp nhận một lực lượng đối lập ôn hòa…, vẫn có thể duy trì được quyền lực một đảng chi phối và quyền lợi của giới lãnh đạo thêm một thời gian nào đó.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của ông Phạm Chí Dũng từ TP Hồ Chí Minh.
 
 

Monday, August 26, 2013

NGUYỆN TRUNG TÔN * CỘNG SẢN KHINH MIỆT NHÂN DÂN

Bài viết mới nhất

Đừng biến người Dân thành món hàng trao đổi !

Nguyễn Trung Tôn


             Quyền tự do bình đẳng là quyền mà Thượng Đế đã ban cho nhân loại. Điều này Thánh kinh đã ghị lại rất rõ ràng . Nhân quyền được tái khẳng định trong bản “ tuyên ngôn quốc tế nhân Quyền” thông qua ngày 10 tháng 12 năm 1948.  Qua đó dần dần đã hình thành “Bộ Luật Nhân Quyền Quốc Tế”. 
Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền là một khuôn mẫu chung cần đạt tới của mọi quốc gia, mọi dân tộc. Tinh thần của bản  tuyên ngôn là dùng để truyền đạt và giáo dục, thúc đẩy các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc tôn trong các quyền con người cơ bản được đưa ra trong tuyên ngôn. Điều khoản cuối cùng của bản Tuyên ngôn có viết “Không được phép diễn giải bất kỳ điều khoản nào trong Bản tuyên ngôn này theo hướng ngầm ý cho phép bất kỳ quốc gia, nhóm người hay cá nhân nào được quyền tham gia vào bất kỳ hoạt động nào hay thực hiện bất kỳ hành vi nào nhằm phá hoại bất kỳ quyền và tự do nào nêu trong Bản tuyên ngôn này”.
      Là một công dân Việt Việt Nam lẽ ra tôi phải tự hào và vui mừng vì Nhà nước Cộng sản  Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Liên Hiệp Quốc và còn từng là Ủy viên không thường trực của Hội Đông Bảo an Liên Hiệp Quốc nhiệm kỳ 2008 – 2009. Nay lại đang ứng cử vào  Ủy viên Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hợp Quốc. Việt Nam cũng đang muốn tham gia vào Hiệp định thương mại đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) . Nhưng ngược lại tôi lại thấy hoàn toàn thất vọng vì những gì tôi và hàng triệu người dân Việt Nam đã và đang  phải gánh chịu.  Lẽ ra với tư cách là thành viên của Liên Hiệp Quốc thì  nhà nước Việt Nam phải tôn trọng tất cả những gì mình đã ký kết trong công ước nhân quyên. 
Nhưng là người dân trong nước tôi nhận thấy rất rõ về tình trạng vi phạm nhân quyền một cách trầm trọng của nhà cầm quyền hiện nay thông qua nhưng việc họ bắt bớ sách nhiễu các hoạt dộng tôn giáo, xâm phạm quyền tự do ngôn luận, đàn áp những tiếng nói dân chủ. Xâm phạm quyền sống quyền cư trú của người dân. Hâu quả là hiện nay có hàng trăm người bất đồng chính kiến bị bắt bỏ tù theo các điều luật mù mờ : 79,88,87 và 258 của bộ luật hình sự với các tội danh như: Hoạt Động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, Tuyên truyền chống nhà nước CHXHCNVN, Phá hoại chính sách đại đoàn kết dân tộc và Lợi dụng quyền tự do dân chủ… 
Trên thực tế các điều luật này chính thức là công cụ mà nhà cầm quyền Cộng sản xử dụng để duy trì quyền lực và thông qua đó biến những công dân xuất sắc của đất nước trở thành món hàng trao đổi với Quốc tế mỗi khi Cộng sản Việt nam muốn đạt được một mục đính nào đó! Chỉ trong vòng 8 tháng đầu năm 2013 đã có hơn 40 người yêu nước bị đưa ra xét xử với các tội danh trên và lại có thêm  3 người chính thức bị bắt và hàng loạt các blogger bị sách nhiễu đánh đập hoặc bắt cóc bởi bàn tay lông lá của những kẻ nhân danh chính quyền, còn chưa kể tới những trường hợp do đấu tranh dân chủ mà bị quy chụp vào các tội danh khác như anh Điếu Cày hay luật sư Lê Quốc quân… và mới đây rất có thể là anh  Nguyễn Văn Dũng người thành lập đội bóng Hoàng Sa FC.
 Nhân quyền là điều mà mọi người  trên thế giới đương nhiên phải có. Ấy vậy mà ở Việt Nam Nhân Quyền lại trở thành món hàng để trao đổi với quốc tế. Trước khi muốn đạt được một mục đích nào đó thì Đảng cộng sản Việt Nam ra tay bắt bớ thật nhiều người rồi sau đó màng họ ra để làm điều kiện trao đổi với cái gọi là cải thiện nhân quyền.   Không những thế dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản đã không biết bao nhiêu công dân Việt Nam đã trở thành món hàng xuất khẩu  với mỹ từ “ Xuất khẩu lao động” Để rồi không ít gia đình phải tan cửa nát nhà. Dưới chiêu bài “ Giải phóng mặt bằng” đã có hàng ngàn người mất đất mất nhà,  không nghề nghiệp. Không biết cho tới bao giờ các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc mới nhận thấy rõ điều này ? Xin đừng để Đảng Cộng sản tiếp tục lừa bịp nữa ! Hãy thẳn thắn yêu cầu Đảng cộng sản tôn trọng nhân quyền thật sự như những gì đã quy định trong công ước Quốc tế. 
Đừng để Cộng sản xử dụng Công Ước Quốc tế như là một quầy hàng, Liên Hợp Quốc như  là một cái chợ, còn người dân Việt Nam như là món hàng trao đổi. Chúng tôi là con người chúng tôi muốn sống đúng là con người. Mới đây sau chuyến thăm Hoa kỳ của chủ tịch Trương Tấn sang, Nguyễn Phương Uyên là món hàng đầu tiên mà Cộng sản đã trao đổi với Hoa Kỳ, sắp tới có thể là thêm một vài người nữa! Những liệu sau khi đạt mục đích rồi (như  khi nhà nước CSVN muốn Mỹ rút ra khỏi danh sách CPU,  muốn vào Apec  … ) thì không biết có bao nhiêu người lại bị bắt trở lại như  trường hợp Linh Mục Nguyễn Văn Lý trước đây ?
 Đảng Cộng sản chỉ là một tổ chức với khoảng 4 triệu người nhưng  nhà cầm quyền đã chiếm toàn bộ quyền lãnh đạo đất nước và tước đoạt quyền cơ bản nhất của người dân Việt Nam, ngay cả đối với đa số những đảng viên Đảng CS thông qua hình thức ” Đảng cử,  ép dân phải bầu “.
 Với tư cách là một công dân tôi thiết tha yêu cầu nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam hãy tôn trong những gì đã ký kết với Quốc tế  hãy  trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện cho những tù nhân Lương tâm. Đừng biến những người dân của mình thành hàng hóa trao đổi nữa !
Nhân quyền là  quyền con người thượng đế sinh ra, được quy định trong  luật pháp quốc  tế  và nhà cầm quyền CSVN ký đã cam kết thực hiện ! Chúng tôi có quyền đoài hỏi nhà cầm quyền CSVN  phải tôn trọng thực hiện và quốc tế phải quan tâm !
Thanh Hóa ngày 26/8/2013
Nguyễn trung Tôn
CHUYỂN HÓA
 

TIN THẾ GIỚI

 

Mỹ xoay trục sang Châu Á, Bắc Kinh - Washington chạy đua vũ trang

 
Hàng không mẫu hạm USS Carl Winson thăm vịnh Malina ngày 15/5/2011. Tàu chiến Mỹ vẫn thường xuyên ghé thăm các nước ASEAN.
Hàng không mẫu hạm USS Carl Winson thăm vịnh Malina ngày 15/5/2011. Tàu chiến Mỹ vẫn thường xuyên ghé thăm các nước ASEAN.
REUTERS/Romeo Ranoco

Đức Tâm
Trong tháng Tám này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Trung gặp nhau hai lần, ở Washington và tại Brunei, và theo như lời hai vị lãnh đạo, là nhằm thúc đẩy hợp tác giữa quân đội hai nước, trong các lĩnh vực trợ giúp nhân đạo, cứu hộ, chống khủng bố, tổ chức tập trận chung, thực hiện các chương trình trao đổi đào tạo v.v... Thế nhưng, chiến lược tái cân bằng quân sự của Mỹ trong vùng Châu Á - Thái Bình Duơng, nơi mà Trung Quốc đang cố gắng mở rộng ảnh hưởng của mình, đã thúc đẩy hai cường quốc này lao vào một cuộc chạy đua vũ trang, tập trung vào vũ khí quy ước.

001_GR336986-305.jpg
Sơ đồ chỉ vùng biển Trung Quốc giành chủ quyền trên biển Đông
AFP
Khi được hỏi về chiến lược « xoay trục » sang Châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, tướng Thường Vạn Toàn, đã nhắc lại câu nói của Chủ tịch Tập Cận Bình : Thái Bình Dương có đủ chỗ cho hai cường quốc lớn là Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Bắc Kinh lại có tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với các đồng minh và đối tác của Washington trong khu vực, cụ thể là với Philippines, Việt Nam ở Biển Đông và với Nhật Bản tại biển Hoa Đông.
Hoa Kỳ đã nhiều lần tuyên bố không đứng về bên nào trong các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ và kêu gọi các bên liên quan giải quyết hồ sơ này một cách hòa bình, không dùng bạo lực.
Theo giới phân tích, đó là những tuyên bố ngoại giao, mang tính nguyên tắc của cả Trung Quốc và Hoa Kỳ. Còn trên thực tế, hai bên theo dõi sát mọi động thái của nhau và tăng cường chạy đua vũ trang.
Cuối tháng Tám, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tới Philippines. Hiện nay, Washington đang đàm phán với Manila một thỏa thuận cho phép quân đội Mỹ tiếp cận dễ dàng các căn cứ quân sự tại Philippines.
Theo bà Bonnie Glaser, cố vấn cao cấp về châu Á, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế - CSIS, được trang web Atimes.com trích dẫn, Trung Quốc không ngạc nhiên về triển vọng hợp tác quân sự giữa Mỹ và Philippines. Đối với Bắc Kinh, chiến lược « xoay trục » của Mỹ là nhằm ngăn chặn ảnh hưởng ngày càng lớn mạnh của Trung Quốc ở trong vùng.

Giới phân tích ghi nhận là có những dấu hiệu rõ ràng về một cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Trung Quốc, trong lĩnh vực vũ khí quy ước. Theo Học viện nghiên cứu Hòa bình Stockholm – SIPRI – trong năm 2012, hai nước có ngân sách quốc phòng cao nhất thế giới, Mỹ là 682 tỷ đô la, còn Trung Quốc đạt mức 166 tỷ. Một báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ trong năm 2013 nhận định là Trung Quốc đã nỗ lực đầu tư vào lĩnh vực chống tàu chiến, tấn công trên bộ, tên lửa đạn đạo, lá chắn chống tên lửa, khả năng tin học…
Các phương tiện này là một phần trong chiến thuật chống tiếp cận và phong tỏa khu vực – A2/AD nhằm ngăn chặn khả năng hành động của Mỹ. Để đối phó, Hoa Kỳ chủ trương áp dụng chiến thuật Không-Hải Chiến, vốn có từ thời Chiến tranh Lạnh, chống lại nguy cơ tấn công kết hợp không quân và hải quân của Liên Xô tại Châu Âu.
Chuyên gia Glaser nhấn mạnh: « Cuộc chạy đua về vũ khí quy ước giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chủ yếu tập trung vào việc quân đội Mỹ tiếp cận khu vực. Trung Quốc đang phát triển các khả năng chống tiếp cận và phong tỏa khu vực, nhằm ngăn chặn Mỹ tiếp cận khi xẩy ra khủng hoảng, trong khi Mỹ quyết tâm tăng cường khả năng tiếp cận và tác chiến ».
Vẫn theo giới chuyên gia, cho dù vẫn từng bước phát triển vũ khí nguyên tử, Trung Quốc không muốn lao vào một cuộc chạy đua vũ trang với Mỹ về loại vũ khí chiến lược vì hai lý do : Thứ nhất, điều này làm dấy lên phản ứng mạnh mẽ, đáp trả từ phía Hoa Kỳ và các nước khác trong vùng. Thứ hai, chi phí cho cuộc chạy đua về vũ khí nguyên tử rất lớn và lãng phí.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: Quân đội sẵn sàng tấn công Syria

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cùng với đồng nhiệm Malaysia Hishammuddin Hussein trong buổi họp báo tại Kuala Lumpur 25/08/2013.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cùng với đồng nhiệm Malaysia Hishammuddin Hussein trong buổi họp báo tại Kuala Lumpur 25/08/2013.
REUTERS/Bazuki Muhammad

Tú Anh
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel vào hôm nay 25/08/2013 tuyên bố quân đội đã sẵn sàng. Mọi phương án tấn công vào Syria đã được chuẩn bị chỉ còn chờ quyết định của tổng thống Obama.

Đang dừng chân tại Malaysia chặng đầu của vòng công du châu Á, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel tuyên bố với báo chí là « Tổng thống Obama đã yêu cầu Bộ Quốc phòng chuẩn bị mọi phương án để đối phó với mọi tình huống. Mọi việc đã làm xong và quân đội sẵn sàng thi hành lệnh ».
Theo Reuters, thì hôm qua thứ Bảy, Tổng thống Mỹ đã triệu tập các cố vấn an ninh thảo luận tìm một phương án thích nghi nhất để trả đũa chế độ Damas đã sử dụng vũ khí hóa học sát hại thường dân. Trong cuộc họp tại Nhà Trắng , các cố vấn đã trình bày « một loạt biện pháp » theo như bản thông cáo của phủ Tổng thống Mỹ nhưng không nói rõ chi tiết.

Song song với áp lực của Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao Mỹ tiết lộ là vào thứ năm 22/08/2013, tức một ngày sau khi đối lập Syria tung hình ảnh tố cáo chính quyền Damas sử dụng hơi ngạt giết chết 1300 người, Ngoại trưởng John Kerry đã có động thái « ngoài thông lệ » là gọi điện thoại trực tiếp khuyến cáo ngoại trưởng Syria,Walid Muallem là nếu « chính quyền Syria không có gì che dấu thì hãy để cho phái bộ chuyên gia Liên Hiệp Quốc đã tới Damas tự do đến tận nơi quan sát ». Tuy nhiên chính quyền Syria tiếp tục « cản trở và gia tăng tấn công trong khu vực để xóa dấu vết ».

Áp lực của Tây phương bắt đầu làm cho Damas và Matxcơva lo ngại. Bộ trưởng Thông tin Syria Orman Zoabi hôm nay tuyên bố là nếu Syria bị tấn công thì « cả khu vực sẽ rơi vào vòng lửa đạn ». Trong khi đó, dân biểu Nga Alexei Pushkov, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Viện Duma thẩm định là Hoa Kỳ đang « tiến gần đến một cuộc chiến tranh phi pháp ».
VIỆT NAM - 
Bài đăng : Thứ tư 21 Tháng Tám 2013 - Sửa đổi lần cuối Thứ tư 21 Tháng Tám 2013

Chính sách nhân quyền mâu thuẫn của Việt Nam

Tổng thống Mỹ Barack Obama (P) tiếp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng hôm 25/07/ 2013.)
Tổng thống Mỹ Barack Obama (P) tiếp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Nhà Trắng hôm 25/07/ 2013.)
REUTERS/Yuri Gripas

RFI
Chính sách nhân quyền của Việt Nam được đánh dấu bằng những mâu thuẫn và nghịch lý, thể hiện qua việc tăng cường mở cửa nhưng tiếp tục trấn áp những tiếng nói bất đồng chính kiến. Để làm rõ vấn đề này, giáo sư Carlyle Thayer đưa ra ba giả thuyết. Bài viết được đăng trên trang web Asian Currents thuộc Hiệp hội nghiên cứu Châu Á của Úc, tháng Tám năm 2013.

Bất kỳ đánh giá nào về nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam hiện nay đều phải đối mặt với những mâu thuẫn trong việc thực hiện chính sách và nghịch lý lớn.
Hiến pháp Việt Nam năm 1992 có điều khoản về tự do ngôn luận. Điều 69 quy định « Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật ». Mâu thuẫn trong thực hiện chính sách phát sinh từ Điều 4 về việc thành lập một hệ thống chính trị độc đảng. Điều này quy định, « Đảng Cộng sản Việt Nam ... là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội ».
Đồng thời Việt Nam phải đối mặt với một nghịch lý lớn. Kể từ đại hội Đảng gần đây nhất được tổ chức vào đầu năm 2011, Việt Nam đã tìm cách chủ động hội nhập vào hệ thống toàn cầu. Do tìm cách mở rộng quan hệ với Hoa Kỳ và Châu Âu, Việt Nam đã phải chịu áp lực yêu cầu cải thiện tình hình nhân quyền.

Ví dụ, Quyền Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, ông Joseph Yun, đã điều trần trước Tiểu ban Châu Á và Thái Bình Dương, Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện ngày 05/06 : Chúng tôi đã nhấn mạnh với các lãnh đạo Việt Nam rằng người dân Mỹ sẽ không hỗ trợ việc nâng cấp đáng kể mối quan hệ song phương nếu không có những tiến bộ rõ ràng về nhân quyền. Các quan chức khác của Mỹ đã gắn vấn đề bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí và đạt thoả thuận về Hiệp định Quan hệ Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) với « những tiến bộ rõ ràng về nhân quyền ».
Nghịch lý lớn là ở chỗ tình hình nhân quyền Việt Nam đã trở nên tồi tệ, không được cải thiện trong những năm gần đây, do đó gây khó khăn hơn cho mục tiêu tự đề ra là chủ động hội nhập quốc tế.
Bởi vì Việt Nam là một Nhà nước độc đảng không có cơ quan độc lập để bảo đảm là các quyền tự do nêu trong Điều 69 được tôn trọng. Những mâu thuẫn vốn có của thực tế chính trị này đã dẫn đến tình hình hiện nay, mở cửa chính trị chưa từng thấy thông qua internet và trấn áp cùng đồng thời tồn tại.
Trong đánh giá về nhân quyền ở Việt Nam, trong năm 2012, Tổ chức Ân xá Quốc tế đã kết luận thẳng thừng: Việc đàn áp những người chỉ trích chính phủ và các nhà hoạt động trở nên tồi tệ, với những hạn chế nghiêm trọng về tự do ngôn luận, hội họp. Ít nhất 25 nhà bất đồng chính kiến ​​ôn hòa, bao gồm cả blogger và nhạc sĩ, đã bị kết án tù nhiều năm trong 14 vụ xét xử không theo chuẩn mực quốc tế.
Đồng thanh với kết luận này, báo cáo hàng năm về nhân quyền của Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đề cập đến các sự kiện trong năm 2012, ghi nhận là « có một xu hướng đàn áp và khủng bố ngầm do Nhà nước yểm trợ nhắm vào những cá nhân có các phát biểu vượt qua ranh giới và đề cập đến các vấn đề nhạy cảm như chỉ trích các chính sách đối ngoại của Nhà nước liên quan đến Trung Quốc hoặc chất vấn về sự độc quyền nắm giữ quyền lực của Đảng Cộng sản ». Tuy nhiên, báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng nhận thấy là « ở bề ngoài, ngôn luận cá nhân, báo chí công khai, và thậm chí phát biểu chính trị tại Việt Nam cho thấy có những dấu hiệu tự do hơn ».
Một đánh giá về sự phát triển quyền con người ở Việt Nam trong nửa đầu năm 2013 cho thấy vẫn tiếp tục có những mâu thuẫn trong thực hiện chính sách nhân quyền của Việt Nam và nghịch lý của việc vừa tìm kiếm gia tăng cam kết với Hoa Kỳ vừa đẩy mạnh đàn áp các nhà hoạt động nhân quyền trong cùng một thời gian.

Vào cuối năm 2012, cuộc đàn áp của Việt Nam đối với các nhà bất đồng chính kiến đã khiến Hoa Kỳ đột ngột hủy bỏ tham gia vào các cuộc đối thoại nhân quyền hàng năm với Việt Nam tại Hà Nội. Cuộc đối thoại này đã được tổ chức vào tháng Tư năm 2013. Đại diện của Hoa Kỳ là ông Daniel Baer, ​​Quyền Phó Trợ lý Ngoại trưởng về Dân chủ, Nhân quyền và Lao động. Trong chuyến thăm này, ông đã bị ngăn chặn, không cho gặp những người bất đồng nổi tiếng Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày) và Phạm Hồng Sơn.
Hai tháng sau, ông Baer điều trần trước Tiểu ban Châu Á và Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ và lưu ý đến những mâu thuẫn trong việc thực hiện nhân quyền của Việt Nam. Một mặt, ông Baer ghi nhận : Các bước tích cực như việc thả nhà hoạt động Lê Công Định (cho dù đi kèm với những hạn chế tự do), tạo thuận lợi cho một tổ chức nhân quyền quốc tế thăm Việt Nam, và số lượng đăng ký hoạt động công giáo gia tăng một cách khiêm tốn ở Tây Nguyên ... các cuộc thảo luận giữa Chính phủ và Tòa thánh Vatican, và cũng như diễn biến tích cực tiềm tàng trong vấn đề nhân quyền cho những người LGBT [đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng giới, hoán tính/chuyển đổi giới tính] ... [và] tràn ngập ý kiến của ​​công chúng về dự thảo Hiến pháp ...
Mặt khác, ông Baer kết luận : Thế nhưng, những bước tiến này không đủ để đảo ngược xu hướng tồi tệ kéo dài trong những năm qua. Cũng không có các biện pháp tích cực riêng rẽ tạo dựng một mô hình phù hợp. Với số lượng ngày càng tăng, các blogger tiếp tục bị quấy rối và bị bỏ tù vì những phát biểu ôn hòa trên mạng và các nhà hoạt động tiếp tục phải sống dưới đám mây đen ...
Giờ đây thì mọi người biết rằng, vào cuối tháng Ba và tháng Tư năm 2013, các quan chức Mỹ và Việt Nam đã bắt đầu thảo luận về chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, chuyến thăm đầu tiên của một nguyên thủ Việt Nam kể từ sáu năm qua. Hoa Kỳ chính thức ngỏ lời mời vào tháng Bảy và Việt Nam đã chấp nhận. Không có bằng chứng cho thấy Việt Nam đã tìm cách dàn xếp chuyến thăm của ông Sang bằng cách thả bất kỳ các nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng nào. Có một dấu hiệu mong manh. Ngày 08/07, chính quyền Việt Nam đột ngột hoãn phiên tòa xét xử nhà hoạt động vì dân chủ nổi tiếng, luật sư Lê Quốc Quân.
Tuy nhiên, vẫn trong sự mâu thuẫn, Việt Nam tiếp tục đàn áp các nhà bất đồng chính kiến, có thể gây ra rủi ro cho chuyến viếng thăm Washington của Chủ tịch Sang. Trong hai tháng Năm - Sáu, Việt Nam kết án và áp đặt bản án khắc nghiệt đối với hai sinh viên đại học (Nguyễn Phương Uyên và Đinh Nguyên Kha) và bắt giữ ba blogger nổi tiếng (Đinh Nhật Uy, Trương Duy Nhất, Phạm Viết Đào), nâng tổng số tù nhân chính trị và các blogger bị bắt trong nửa đầu năm 2013 lên tới 46 người.
Tổng thống Obama và Chủ tịch Sang đã gặp nhau tại Nhà Trắng ngày 25 tháng Bảy. Trong cuộc họp báo chung, Tổng thống Obama tuyên bố, "chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện rất thẳng thắn về sự tiến bộ mà Việt Nam đang thực hiện và những thách thức tồn tại". Ông Sang thừa nhận sự khác biệt và tiết lộ rằng Tổng thống Obama hứa sẽ làm hết sức mình để tới thăm Việt Nam trước khi hết nhiệm kỳ.
Một tuyên bố chung được công bố sau cuộc gặp, xếp vấn đề nhân quyền đứng hàng thứ tám trong số chín chủ đề thảo luận. Hai nhà lãnh đạo ghi nhận lợi ích của đối thoại thẳng thắn và cởi mở để tăng cường hiểu biết lẫn nhau và thu hẹp các bất đồng về nhân quyền. Không thấy đề cập đến những vấn đề nhân quyền mà Tổng thống Obama nêu lên. Điểm thứ tám của tuyên bố chung dành bảy trong chín dòng để tổng kết những gì Chủ tịch Sang đã thảo luận với đồng nhiệm Mỹ. Đáng chú ý, Chủ tịch Sang khẳng định rằng Việt Nam sẽ ký Công ước Liên Hiệp Quốc chống tra tấn và sẽ mời Báo cáo viên Đặc biệt về Tự do Tôn giáo và Tín ngưỡng đến thăm Việt Nam vào năm 2014.
Chuyến thăm của Chủ tịch Sang đã bị lu mờ bởi một cuộc tuyệt thực kéo dài của nhà hoạt động chính trị Nguyễn Văn Hải. Ông Hải thành lập Câu lạc bộ các Nhà báo tự do và hoạt động vì nhân quyền và cải cách dân chủ. Mặc dù có các quy định về tự do ngôn luận trong Hiến pháp, ông đã bị kết án tù 12 năm vì tiến hành « tuyên truyền chống lại Nhà nước xã hội chủ nghĩa » thông qua các blog trên internet và các bài trên các đài phát thanh nước ngoài. Khi ông Hải bị bắt giam, Tổng thống Obama công khai kêu gọi trả tự do cho ông.
Ông Hải bắt đầu tuyệt thực vào cuối tháng Sáu để phản đối cách đối xử với ông ở trong tù, trong đó có việc kéo dài thời gian biệt giam. Hai ngày sau khi Chu tịch Sang kết thúc chuyến thăm Mỹ của ông, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao của Việt Nam thông báo là họ sẽ điều tra những lời tố cáo của ông Hải. Ông Hải đã chấm dứt cuộc tuyệt thực vốn kéo dài trong 35 ngày.
Vậy làm thế nào có thể giải thích những mâu thuẫn trong việc thực hiện chính sách nhân quyền của Việt Nam ? Hơn nữa, làm thế nào có thể giải thích được nghịch lý là Việt Nam tìm cách gia tăng quan hệ với Mỹ đồng thời cùng lúc lại đẩy mạnh trấn áp ?
Có thể có ba giải thích, nhưng chúng không loại trừ lẫn nhau, về những mâu thuẫn và nghịch lý của Việt Nam.
Trước tiên, việc tiếp tục đàn áp chính trị là kết quả của quá trình quan liêu của Bộ Công an (MPS). Khi một nhà hoạt động chính trị thu hút sự chú ý, Bộ Công an thường bắt đầu lập hồ sơ qua việc thu thập chứng cứ. Sau khi Bộ Công an xác định rằng một nhà bất đồng chính kiến đã vi phạm luật an ninh quốc gia được diễn đạt một cách mơ hồ của Việt Nam, cơ quan này bắt đầu một chiến dịch đe dọa và sách nhiễu nhà bất đồng chính kiến ​​và gia đình, bạn bè của người bất đồng chính kiến. Nếu nhà bất đồng chính kiến ​​từ chối sự kiềm tỏa của Bộ Công an, thì bộ này tìm kiếm sự chấp thuận của cấp có thẩm quyền cao hơn để bắt giữ và tổ chức một phiên tòa.
Tại sao một số người chống đối bị đàn áp trong khi những người khác được phép phát biểu ý kiến ​​tương tự mà không bị trả thù? Nói cách khác, tại sao lại có sự mâu thuẫn giữa gia tăng mở cửa và tiếp tục đàn áp?
Việt Nam công khai thúc đẩy mạng Internet và khuyến khích các công dân nói lên một số vấn đề. Tuy nhiên, các nhà bất đồng chính kiến ​​sẽ là đối tượng bị trấn áp nếu họ vượt qua lằn ranh đỏ mà ai cũng biết như tiếp xúc với người Việt hải ngoại, đặc biệt là các nhóm hoạt động chính trị như Việt Tân mà chế độ coi là phản động. Tóm lại, Bộ Công an kết luận rằng những nhà bất đồng chính kiến ​​là một bộ phận của "âm mưu diễn biến hòa bình", theo đó các lực lượng thù địch bên ngoài liên kết với bọn phản động trong nước để lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Một giải thích khác cho rằng sự mâu thuẫn trong việc đồng thời mở cửa và trấn áp là đấu đá trong nội bộ Đảng Cộng sản. Các nhà bất đồng chính kiến, đặc biệt là các blogger, nêu các vấn đề nhạy cảm liên quan đến tham nhũng, gia đình trị và lợi ích kinh doanh của các nhân vật chính trị hàng đầu. Trong những trường hợp này, các nhà bất đồng chính kiến ​​bị lôi ra để trừng phạt theo lệnh của các quan chức cao cấp của Đảng hay những người ủng hộ họ. Nói cách khác, các tính toán cân nhắc chính trị nội bộ là động lực chính của hoạt động trấn áp.
Giải thích thứ ba cho rằng việc đàn áp chính trị gia tăng tại Việt Nam được chỉ đạo bởi những người bảo thủ trong Đảng tìm cách cản trở gây rối, nếu như không phá hoại, sự phát triển mối quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng-an ninh. Ví dụ, người ta cho rằng các nhân vật bảo thủ trong Đảng chỉ huy cuộc đàn áp các blogger hồi tháng Sáu, để phá hoại chuyến thăm Washington đầu tiên của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Các nhân vật bảo thủ trong Đảng sợ rằng quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ sẽ làm cho quan hệ với Trung Quốc xấu thêm. Đặc biệt, họ nhắm vào các blogger và các nhà hoạt động, những người chỉ trích việc xử lý mối quan hệ với Trung Quốc của chính phủ. Các nhân vật bảo thủ trong Đảng bác bỏ áp lực của Mỹ về nhân quyền, kêu gọi Hoa Kỳ gia tăng tài trợ để giải quyết những di sản chiến tranh bom mìn và chất độc da cam, và đòi Mỹ chấm dứt phân biệt đối xử cấm vận vũ khí. Lời giải thích thứ ba này giải thích nghịch lý của việc vì sao Việt Nam không giải quyết hồ sơ nhân quyền để củng cố quan hệ quốc phòng với Hoa Kỳ trong bối cảnh có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Đông.
(Carlyle A. Thayer là Giáo sư danh dự, Đại học New South Wales ở Úc Học viện Quốc phòng).
tags: Châu Á - Chuyên mục trên mạng - Hoa Kỳ - Mỹ - Nhân quyền - Tham nhũng - Trung Quốc - Việt Nam -

Trung Quốc lại khẳng định chủ quyền trên các vùng biển tranh chấp

Việt Hà, phóng viên RFA
2013-08-23
Email
Ý kiến của Bạn
Chia sẻ
In trang này


Phát biểu với báo chí nhân chuyến thăm Mỹ mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc một lần nữa khẳng định lập trường kiên quyết bảo vệ lợi ích cốt lõi của Trung Quốc trong khu vực. Đây có thể được coi là một thông điệp nhắn gửi đến các nước đang có tranh chấp về chủ quyền trên biển với Trung Quốc tại châu Á Thái Bình Dương. Liệu điều này cho thấy Trung Quốc đang trở nên cứng rắn hơn với các nước trong khu vực và Mỹ hay chỉ là một lời nói không mang sức nặng? Việt Hà có bài tìm hiểu sau đây.

Quyết tâm bảo vệ lợi ích cốt lõi
Chuyến thăm đến Hoa Kỳ ngày 19 tháng 8 vừa qua của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Thường Vạn Toàn được cho là nhằm giúp xây dựng mối quan hệ về quân sự giữa hai cường quốc trên thế giới với những hứa hẹn được đưa ra từ cả hai phía. Thế nhưng, cũng ngay trong chuyến công du này, người ta cũng thấy vấn đề lợi ích cốt lõi của Trung Quốc tại khu vực châu Á Thái Bình Dương và việc chuyển trục chiến lược của Mỹ tới khu vực này dường như vẫn còn nhiều khúc mắc.
Phát biểu với báo chí trong cuộc họp báo ngày 19 tháng 8 tại Pentagon, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Thường Vạn Toàn khẳng định qua lời thông dịch viên:
Không một ai nên có ý nghĩ rằng Trung Quốc sẽ đánh đổi những lợi ích cốt lõi của mình. Đừng đánh giá thấp quyết tâm không thay đổi của chúng tôi trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ cũng như quyền và lợi ích trên biển.
Mặc dù ông Thường Vạn Toàn không chỉ đích danh vấn đề biển Đông nơi Trung Quốc đang có tranh chấp với một số nước ASEAN, hay khu vực quần đảo Senkaku đang tranh chấp với Nhật bản, nhưng những người theo dõi tình hình có thể ngầm hiểu đây là lời nhắn đến các nước có liên quan, những đồng minh của Mỹ ở châu Á Thái Bình Dương.
Hiện tại, Philippines, nước có tranh chấp gay gắt với Trung Quốc tại biển Đông, cũng đang ráo riết đàm phán với Hoa Kỳ để gia tăng sự hiện diện của quận đội Mỹ tại đây, một bước trong quá trình chuyển trục chiến lược của Mỹ tới châu Á Thái Bình Dương.

Phát biểu mới đây của ông Thường Vạn Toàn cũng làm người ta nhớ đến năm 2011, khi ông Đới Bỉnh Quốc, một lãnh đạo cao cấp của Trung Quốc lúc đó, lên tiếng nói rằng biển Đông là lợi ích cốt lõi của Trung Quốc. Câu nói này đã khiến nhiều học giả quốc tế lên tiếng thắc mắc và quan ngại vì nếu Trung Quốc coi biển Đông là lợi ích cốt lõi thì chính sách mà Trung Quốc áp dụng tại đây cũng giống như những gì mà Trung Quốc áp dụng với Đài Loan và Tây Tạng.
Tuy nhiên, theo giới học giả Trung Quốc, thì ngày chính tại Trung Quốc vào lúc này, vấn đề lợi ích cốt lõi của nước này tại biển Đông vẫn chưa được thống nhất một cách rõ ràng. Trung tướng Chu Thành Hổ, thuộc học viện Quốc phòng Trung Quốc, phát biểu trong một hội thảo gần đây ở New York về vấn đề này:
Ở Trung Quốc có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này. Có người đã hỏi ông Đới Bỉnh Quốc là biển Đông có phải là lợi ích cốt lõi không. Có nhiều người tin biển Đông là lợi ích cốt lõi của Trung Quốc vì nó thuộc vào yếu tố toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Trung Quốc. Một số người cho rằng biển Đông không giống Đài loan hay Tây Tạng. Vào lúc này chúng tôi vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất về vấn đề này.
Dù có định nghĩa thống nhất hay không thống nhất thì từ nhiều năm nay, Trung Quốc vẫn luôn khẳng định chủ quyền không xoay chuyển tới 80% khu vực biển Đông. Với chính sách này, Trung Quốc hàng năm áp dụng lệnh cấm đánh bắt cá trên một vùng rộng lớn tại đây từ khoảng tháng 5 đến tháng 8. Các tàu bán quân sự của Trung Quốc liên tục có hành động như cắt cáp tàu Việt Nam, đuổi bắt và bắn vào các tàu cá của Việt nam gần khu vực quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai nước.

Gạt tranh chấp để hợp tác phát triển
000_Hkg8782027-250.jpg
Người dân đến xem Bản đồ Việt Nam triển lãm tại Bảo tàng Quân đội Hà Nội hôm 10/7/2013. AFP photo
Một mặt khẳng định lợi ích cốt lõi, mặt khác lãnh đạo Trung Quốc cũng lên tiếng tỏ ra mềm mỏng. Hôm 31 tháng 7, truyền hình Trung Quốc dẫn lời của Chủ tịch Tập Cận Bình nói về biển Đông rằng Trung Quốc khẳng định chủ quyền thuộc về mình nhưng có thể gác tranh chấp, cùng khai thác, thúc đẩy hợp tác hữu nghị và cùng có lợi, tìm kiếm và mở rộng các lợi ích chung.

Mới nghe thì phát biểu của ông Tập Cận Bình có hướng xây dựng tích cực. Trên thực tế, lời nói này chỉ là lập lại lập trường của Trung Quốc đã từng được Thủ tướng Đặng Tiểu Bình nói tới vào năm 1978 trong tranh chấp xung quanh quần đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư với Nhật Bản. Lời đề nghị này của ông Đặng Tiểu Bình đã bị Nhật khước từ và hiện Nhật vẫn là nước quản lý quần đảo Senkaku. Thời gian gần đây, căng thẳng hai nước Nhật và Trung Quốc cũng gia tăng vì tranh chấp này.
Hôm 22 tháng 8 vừa qua, phát ngôn viên Hồng Lỗi của Trung Quốc cũng mạnh mẽ bác bỏ phát biểu của Thượng Nghị sĩ Mỹ, John McCain về chủ quyền của Nhật với quần đảo Senkaku. Ông Hồng Lỗi nói quần đảo Điếu Ngư là lãnh thổ thuộc Trung Quốc. Bất cứ nỗ lực nào nhằm khước từ sự thật này đều vô ích. Ông Hồng Lỗi cũng cảnh báo các Thượng Nghị sĩ Mỹ nên chấm dứt việc đưa ra các lời nói mà ông gọi là vô trách nhiệm làm phức tạp thêm tình hình tại khu vực.
Nói về vấn đề gạt tranh chấp và cùng khai thác phát triển ở biển Đông theo lời của ông Tập Cận Bình, giáo sư Renato Cruz de Castro, thuộc trường đại học De La Salle, Philippines, nhận xét:
Không có gì thay đổi. Theo tôi đó chỉ là một tín hiệu cho các thành viên đảng cộng sản Trung Quốc, trong bộ chính trị là không có gì thay đổi trong chính sách của Trung Quốc. Tuyên bố là Trung Quốc sẵn sàng tham gia hợp tác phát triển với điều kiện chủ quyền của Trung Quốc phải được tôn trọng, đó là một điều kiện làm hỏng mọi thứ. Ý tưởng cho hợp tác phát triển chung là không có điều kiện tiên quyết.
Sắp tới đây, Trung Quốc và các nước ASEAN sẽ tiến hành những đàm phán về một bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC) được chờ đợi từ lâu. Đề nghị về đàm phán này cũng được Trung Quốc đưa ra trong diễn đàn khu vực vào tháng 6 vừa qua, một bước đi được coi là tích cực từ Trung Quốc trong việc giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên với những khẳng định về chủ quyền không tách rời trong các lời nói của lãnh đạo Trung Quốc, người ta cũng có thể đặt ra những nghi ngờ và lo lắng về những thiện chí cũng như quyết tâm của Trung Quốc.
 

Các trường đại học của Mỹ, Anh lại đứng đầu thế giới

Khuôn viên Đại học Havard
Khuôn viên Đại học Havard

CỠ CHỮ- +
Trong hai cuộc khảo sát riêng rẽ, các trường đại học của Mỹ và Anh một lần nữa lại chiếm nhiều chỗ trong 20 vị trí hàng đầu.

Theo cuộc khảo sát của trường đại học Giao Thông ở Thượng Hải, trường Harvard của Mỹ chiếm vị trí số Một.

Trường Harvard đã chiếm vị trí này từ năm 2003, là năm trường đại học Giao Thông bắt đầu mở cuộc khảo sát.

Trong số 20 trường đại học hàng đầu thì hết 17 trường là của Mỹ. Còn 3 trường kia gồm trường Cambridge của Anh đứng hạng 5, trường Oxford cũng của Anh đứng hạng 10, và trường đại học Tổng hợp Liên bang Thụy Sĩ, hạng 20.

Trường này của Thụy Sĩ chiếm chỗ năm ngoái của trường đại học Tokyo  của Nhật Bản, năm nay bị đẩy xuống hạng 21.

Trong danh sách 500 trường đại học hàng đầu, Trung Quốc có 28 trường, Nhật Bản có 20, Nam Triều Tiên có 11, Đài Loan có 9, Hồng Kông 5, Singapore 2, Ấn Độ và Malaysia mỗi nước có 1 trường.

Một cuộc khảo sát khác do báo The Times của Anh thiết lập cũng đưa ra những kết quả tương tự.

Nguồn: Timeshighereducation.co.uk, Channel News Asia with AFP 

Sunday, August 25, 2013

HOÀNG MAI * BÁC SĨ XHCN

Bac si XHCN
Tôi là một BS làm việc ở một bệnh viện công của TP.HCM. Đọc bài “Bác sĩ công và bác sĩ tư” của bạn Hoàng Mai, tôi thấy chạnh lòng vì tôi từng chứng kiến nhiều đồng nghiệp đối xử như vậy với bệnh nhân (tâm trạng của tôi lúc đó cũng rất mâu thuẫn).

Tôi biết cư xử như thế là không đúng, nhưng thực tế có bao nhiêu phần trăm BS thật sự xem công việc ở bệnh viện là quan trọng trong cuộc đời, toàn tâm toàn ý cho công việc? Dù không thể đổ lỗi cho thu nhập, nhưng thật sự chúng tôi đi làm vì cái gì, chỉ vì lương tâm thôi sao, chỉ để được xã hội công nhận là từ mẫu thôi hay sao?

Chúng tôi cũng cần phải sống, con của chúng tôi cũng cần phải ăn, phải học. Mà thử xem Nhà nước trả cho chúng tôi lương tháng được bao nhiêu? Tôi đã học sau đại học mà lương 3 triệu đồng, tiền cơm 500.000 đồng nữa là 3,5 triệu đồng. Rồi bị trừ tiền bảo hiểm, trợ cấp thất nghiệp, công đoàn… thì làm sao tôi có thể sống ở thành phố này?

Tôi cũng không thể trách đồng nghiệp sao nhăn nhó với bệnh nhân vì biết BS ấy đang lo lắng bố mẹ ốm mà không có đủ tiền. Tôi nghĩ cũng khỏi phải bắt chúng tôi học những lớp giao tiếp với bệnh nhân làm gì, chuyện quan trọng đầu tiên là phải trả công cho chúng tôi xứng đáng với trách nhiệm mà chúng tôi đảm đương, và đủ để chúng tôi sống đã.

Không phải lo lắng về tiền bạc quá nhiều như hiện nay thì chúng tôi có thể yên tâm lo cho chuyên môn. Còn như hiện nay thì vấn đề đó sẽ tiếp tục như thế và rất khó để giải quyết bạn ạ. Bạn cứ chờ xem. …..

Lời phân trần này làm tôi nhớ lại một câu chuyện cách đây 20 năm, mà tôi là nhân chứng. Hôm đó, tôi đưa cháu vào cấp cứu ở một BV lớn ở TP. Cháu tôi bị tiêu chảy mất nước nặng. Dưới con mắt nhà nghề, tôi biết cháu tôi đang trụy mạch, cần được cấp cứu. Vậy mà chờ mãi, vẫn không thấy động tĩnh gì. Biết thân biết phận, biết câu rừng nào cọp ấy, tôi rón rén gõ cửa phòng trực BS. Đây rồi, một đồng nghiệp rất trẻ, đang cắm cúi trên một cuốn sách dày cộp. Chỉ vừa mới mở miệng bẩm báo về tình trạng mạch nhanh không bắt được, da tím, lạnh… của cháu, tôi nhận được một ánh mắt lạnh như băng, quét từ đầu xuống chân, qua một cặp kính trắng lấp lánh rất trí thức, và một câu nói cũng lạnh tanh: “Có biết học BS là khó lắm  không?” (??????)

Không cần bình luận gì thêm về tính chất khiếm nhã và cực kỳ ngạo mạn của câu nói này, mà nên thấy, xã hội chúng ta đang sống, đã sản sinh ra một tầng lớp, tạm gọi là trí thức, không tim, thiếu một căn bản tối thiểu về giáo dục và giao tế xã hội (social etiquette). Không thể đổ lỗi cho đồng lương, cho sự thiếu thốn vật chất để gật gù thông cảm cho sự phi nhân, nhất là sự phi nhân đó xảy ra trong ngành giáo dục và y tế. Nói được một câu “xuất sắc” như đồng nghiệp trẻ năm xưa, chắc không phải vì lương thấp, vì bức xúc mà bật ra (?)

Tôi cười nhạt, khi nghe đồng nghiệp HT than vãn về thu nhập. Giấy trắng mực đen, thì BS công nào cũng nghèo. Trà dư tửu hậu, thì các BS công thường dè bĩu các BS tư là chạy theo đồng tiền, bỏ quên nghiên cứu khoa học (?). Nhưng thực tế, trừ một số BS trẻ vừa chân ướt chân ráo vào nghề, các BS công hiện tại đang giàu, rất giàu. Cứ nhìn các dãy xe hơi đời mới trong sân các BV lớn thì rõ.

Chẳng nên đổ tại tiền! Mà không lẽ vì tiền, tôi có quyền hạ thấp phẩm giá, sự cao quí của nghề nghiệp, bằng những hành vi cục súc (xin lỗi, tôi không tìm được từ nào văn hoa hơn), mà các đồng nghiệp của tôi cư xử với bệnh nhân, và cả với nhau (?) Làm thầy thuốc, không lẽ cứ ít tiền thì có quyền hỗn xược với người bệnh (?). Phải đợi đến lúc nhiều tiền mới lễ độ, vồn vã, thì có khác chi bà phở chưởi học nghề chiều khách?

Tuy nhiên, con người là sản phẩm của xã hội. Nói đi thì cũng phải nói lại, cho nó công bằng. Hệ thống y tế của chúng ta là cha đẻ của một tầng lớp học cao hiểu rộng, hợm hĩnh, kiêu căng và …dùi đục như thế. Còn nhớ, khi mới ra trường, lọ mọ đến Sở Y tế một tỉnh nọ có việc, tôi phải bỏ dép, đi chân không vào phòng ông Giám đốc. Chẳng khác gì một chị Dậu với nón mê, váy đụp khúm núm chốn công quyền, mặc dù tôi đi bán tôi (xin việc), không phải đi bán chó, thưa các bạn! Tại sao, một BS trẻ như tôi hồi ấy, không được quyền có một việc làm đúng sở học, một cách đường hoàng, tự tin, mà phải hèn hạ đến thế?

Điều ấy, nó tổn hại cho phẩm giá!

Còn nhớ, chúng tôi, hơn 30 BS nam, phải nhường WC cho các BS nữ, nên phải vừa tiểu tiện, vừa rửa mặt trong một cái lavabo suốt 10 năm trời ở một BV lớn nhất nước. Chuyện ấy, giờ còn hay không, tôi không biết! Nhưng, nó cũng làm tổn hại phẩm giá. Nó làm con người ta, mất dần dà đi cái ý thức về lịch sự, riêng tư, nhân cách…, từ những điều nhỏ nhặt như vậy!

Còn nhớ, chúng tôi phải đi vận động, hay nói trắng là đi ép buộc, bệnh nhân chúng tôi phải mua, phải ăn những suất cơm tồi tệ, nuốt không trôi của BV. Chỉ vì ông giám đốc khả kính một thời của BV đó, có mối quan hệ rất đáng ngờ với công ty cung cấp khẩu phần bệnh viện. “Không ăn ư, cứ cho ra viện. Vì ăn cũng là một cách điều trị! Không ăn, là chống đối chế độ điều trị, cho ra viện”.

Còn nhớ, cũng chính ông GĐ đó, ép buộc và ra chỉ tiêu chúng tôi phải kê toa một loại thuốc cực kỳ nhảm nhí, chỉ vì ông ta và gia đình vừa mới được mời đi du hí châu Âu về. Ai mời? Câu trả lời là một cái cười nụ. Mà cũng chính ông ấy, lại nói về y đức rất dõng dạc, rất tự tin, ai nghe cũng phải giật mình kính phục.

Còn nhớ, khi mới ra trường, lòng còn nhiều mộng ước, gặp ngay gã y tá chuyên tu, phó phòng tổ chức. Béo tốt, vênh váo (tuy còn rất trẻ): “ĐM, BS trẻ chúng mày ngu bỏ mẹ. Khoa ấy có đ. gì để ăn mà cứ xin vào đấy?” Sau đó là những chầu nhậu, những tăng 2, tăng 3…để được việc. Về nhà, nhục nhã, uất ức, nhìn con thơ đang ngủ mà phải cắn răng lại để khỏi trào nước mắt vì tủi nhục. Không chìu lòng chúng nó, bố tìm đâu ra việc để kiếm tiền mua sữa cho con. Tội nghiệp con, và tội nghiệp cả bố nữa, con trai ạ!

Một gã thất phu như thế, lại được trọng dụng, cất nhắc nắm sinh mệnh khoa học (và cả sinh mệnh chính trị) của hơn ngàn BS, bạn có tin nổi không? vân vân và vân vân…

Thế đấy, người thầy thuốc VN tội nghiệp, sau bao nhiêu năm tháng sống trong một hệ thống kém văn hóa, hỗn xược như thế, đã bị vùi dập, thui chột những tố chất bắt buộc phải có của người thầy thuốc: sự lễ độ, lòng thấu hiểu, phong cách thanh lịch văn minh…mà ta vẫn thường thấy trong các phim Âu Mỹ. Nó là sự thật, không phải là phim giả tưởng đâu, thưa các bạn. Nó là kết quả của một xã hội tôn trọng người đọc sách, coi thầy thuốc là tầng lớp quí tộc, ưu tú. Và huấn luyện, đòi hỏi người thầy thuốc phải xứng đáng với những phẩm chất đó. Dĩ nhiên, không chỉ bằng những lời hô hào suông, bằng các loại giấy khen thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú,  mà bằng nhiều cách khác. Không nói ra thì ai cũng biết những cách đó là  gì!

Thiếu căn bản giáo dục cá nhân, gia đình. Thiếu một nền tảng văn hóa tối thiếu từ xã hội, cơ quan (ở đây là BV), thì dù một số không nhỏ BS dù đã rất giàu, họ vẫn không thể hành xử ‘xứng với kỳ đức’ mà nghề nghiệp và xã hội mong đợi. Chung qui, thì cũng nên nghĩ ngợi về cách chúng ta đào tạo trí thức. Và cách chúng ta đối đãi (không phải là đãi ngộ) với người trí thức! (Lại hoan hô Marx một cái cho đúng lề phải, khi ổng phán thế này: “con người là tổng hòa các quan hệ xã hội”)

Chưa một lần, tôi dám hô hào y đức. Vì nó thâm sâu chẳng khác gì tôn giáo. Nhìn vào y đức, để thấy thẹn với lòng, vì không bao giờ vươn đến được cái nghĩa lý cao quí của hai từ đó. Nhớ lại y đức, để răn mình, chứ chẳng dám răn ai như các quan chức trơn lông đỏ da vẫn thường rao giảng.
 
Y đức cao quí (nhưng không cao xa), nên xin các quan chức, thôi hô hào, thôi khuấy động các phong trào thi đua chấn hưng y đức để tự đánh bóng bản thân. Y đức nào tồn tại được, theo cái cách chúng ta đang vận hành guồng máy y tế như bây giờ?
 
Bộ máy y tế ấy, đã phản y đức về cơ bản, khi phân loại bằng giấy trắng mực đen, các quyền lợi và hệ thống khám chữa bệnh của nó theo chức vụ, cấp bậc, mức lương. Lẽ nào, một người dân đen, không được  quyền chăm sóc ngang bằng một cán bộ cao cấp?

Tôi may mắn, tự thoát ra được khỏi hệ thống ấy, cũng hơn 10 năm có lẻ.

Nhưng thỉnh thoảng, nhớ lại một thời cay đắng ấy, không khỏi ngậm ngùi mà lẩy một câu Kiều: “chút lòng trinh bạch từ nay xin chừa”.
Lại thêm một lý do, để tôi mong ước con trai tôi về, sau khi ăn học thành tài ở xứ người.  Chẳng để trả thù ai, mà làm gì được cho dân mình bớt khổ thì làm! Về mà thay thế, về mà chấn hưng lại cái hệ thống y tế nhàu nát mà bố phải chịu đựng ngần ấy năm để nuôi con, con ạ!------------------------------------------
Tranh luận trên báo Tuổi Trẻ: Bác sĩ công và Bác sĩ tư
Bác sĩ công và bác sĩ tưTT - Mới đây, đang giờ làm việc, cô giáo của con trai tôi (cháu 5 tuổi) gọi điện yêu cầu tôi đến trường đón cháu về vì cháu đang sốt. Vợ chồng tôi lật đật đến trường đón con và rất lo lắng khi thấy cháu sốt, nôn ói và than đau bụng...

Vì sốt ruột nên chúng tôi đưa cháu đến một cơ sở y tế gần trường học của cháu (ở thị xã Thủ Dầu Một, Bình Dương). Ở đây, sau khi mua sổ khám bệnh, chúng tôi được hướng dẫn đến phòng khám trẻ em. Vào phòng khám, con trai tôi có vẻ rất mệt mỏi. Vợ chồng tôi tiếp tục ngồi chờ trong khi một bác sĩ, một y tá ở đây đang ngồi nói chuyện. Vị bác sĩ vừa thờ ơ hỏi nhát gừng con tôi đau gì, đau ở đâu vừa nói chuyện với cô y tá. Hai người lấy điện thoại di động ra hỏi nhau: “Em đọc tin nhắn này thử xem, chị không biết nó viết gì”. Rồi cả hai ngồi... giải mã tin nhắn và cùng cười. Chưa hết, họ tiếp tục bàn về việc đã làm bài dự thi tìm hiểu Công đoàn VN - 80 năm một chặng đường chưa? Hai người bình luận về đề tài dự thi trong khi con tôi đau đớn nhăn nhó cả mặt mày.
Mãi một lúc sau, vị bác sĩ mới quay hẳn sang phía con tôi để khám. Cô ấy hỏi cháu: “Đau ở đâu, nói!”. Thằng bé đáp lí nhí, tôi tranh thủ... kể bệnh (theo triệu chứng cô giáo báo lại) nhưng dường như bác sĩ không thèm nghe. Bác sĩ lại la thằng bé: “Nói đi chứ, sao không nói gì, đau làm sao?”. Khám bụng, cặp nhiệt độ xong bác sĩ bảo con tôi nằm dài ra (nhưng trong phòng khám không có giường, chỉ có bàn ghế!) và thằng bé phải nửa nằm trên ghế nửa nằm trên người ba. Khám một lát, bác sĩ bảo: “Thằng bé xanh quá. Chuyển lên bệnh viện tỉnh, đi thử máu, vào thẳng phòng cấp cứu ấy”. Từ đầu đến cuối, gương mặt bác sĩ khó đăm đăm, không có lấy một nụ cười...
Quá sợ cái cảnh thờ ơ với bệnh nhân này nên chúng tôi đưa con đến một bệnh viện tư ở thị xã Thủ Dầu Một để khám. Ở đây, thái độ của bác sĩ rất ân cần. Một bác sĩ nam còn trẻ tươi cười vừa khám vừa chuyện trò với con trai tôi. Bác sĩ này hỏi con tôi đã ăn gì ở trường, cảm giác đau ra sao... và cả câu hỏi ngoài lề: “Ở lớp con thích chơi với bạn nào?”. Con tôi vui vẻ trả lời mà không sợ sệt nữa. Bác sĩ bảo con tôi nhảy cao lên, co chân vào, nhảy ba cái... Cuối cùng, bác sĩ kết luận con tôi không bị đau ruột thừa, cháu chỉ bị nhu động ruột. Bác sĩ viết toa thuốc và dặn tôi cho cháu uống thuốc rất kỹ càng. Tôi hỏi có cần đưa cháu đi thử máu không thì bác sĩ cười nói: “Khỏi. Không nghiêm trọng thế đâu”...

Tiếp xúc với bác sĩ ở hai cơ sở y tế nói trên, tôi cứ tự hỏi tại sao cũng là bác sĩ nhưng người thì ân cần với bệnh nhân, người lạnh lùng quá vậy?
HOÀNG MAI (Bình Dương)
Theo Tuổi Trẻ
__._,_.___

No comments: